| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
5. දානූපපත්‌තිසුත්‌තවණ්‌ණනා
5. Dānūpapattisuttavaṇṇanā
35. පඤ්‌චමෙ දානපච්‌චයාති දානකාරණා, දානමයපුඤ්‌ඤස්‌ස කතත්‌තා උපචිතත්‌තාති අත්‌ථො. උපපත්‌තියොති මනුස්‌සෙසු දෙවෙසු ච නිබ්‌බත්‌තියො. ඨපෙතීති එකවාරමෙව අනුප්‌පජ්‌ජිත්‌වා යථා උපරි තෙනෙවාකාරෙන පවත්‌තති, එවං ඨපෙති. තදෙව චස්‌ස අධිට්‌ඨානන්‌ති ආහ ‘‘තස්‌සෙව වෙවචන’’න්‌ති. වඩ්‌ඪෙතීති බ්‍රූහෙති න හාපෙති. විමුත්‌තන්‌ති අධිමුත්‌තං, නින්‌නං පොණං පබ්‌භාරන්‌ති අත්‌ථො. විමුත්‌තන්‌ති වා විස්‌සට්‌ඨං. නිප්‌පරියායතො උත්‌තරි නාම පණීතං මජ්‌ඣෙපි හීනමජ්‌ඣිමවිභාගස්‌ස ලබ්‌භනතොති වුත්‌තං ‘‘උත්‌තරි අභාවිතන්‌ති තතො උපරිමග්‌ගඵලත්‌ථාය අභාවිත’’න්‌ති. සංවත්‌තති තථාපණිහිතං දානමයං චිත්‌තං. යං පන පාළියං ‘‘තඤ්‌ච ඛො’’තිආදි වුත්‌තං, තං තත්‍රුපපත්‌තියා විබන්‌ධකරදුස්‌සීල්‍යාභාවදස්‌සනපරං දට්‌ඨබ්‌බං, න දානමයස්‌ස පුඤ්‌ඤස්‌ස කෙවලස්‌ස තංසංවත්‌තනතාදස්‌සනපරන්‌ති දට්‌ඨබ්‌බං. සමුච්‌ඡින්‌නරාගස්‌සාති සමුච්‌ඡින්‌නකාමරාගස්‌ස. තස්‌ස හි සියා බ්‍රහ්‌මලොකෙ උපපත්‌ති, න සමුච්‌ඡින්‌නභවරාගස්‌ස. වීතරාගග්‌ගහණෙන චෙත්‌ථ කාමෙසු වීතරාගතා අධිප්‌පෙතා, යාය බ්‍රහ්‌මලොකූපපත්‌ති සියා. තෙනාහ ‘‘දානමත්‌තෙනෙවා’’තිආදි. යදි එවං දානං තත්‌ථ කිමත්‌ථියන්‌ති ආහ ‘‘දානං පනා’’තිආදි. දානෙන මුදුචිත්‌තොති බද්‌ධාඝාතෙ වෙරිපුග්‌ගලෙපි අත්‌තනො දානසම්‌පටිච්‌ඡනෙන මුදුභූතචිත්‌තො.
35. Pañcame dānapaccayāti dānakāraṇā, dānamayapuññassa katattā upacitattāti attho. Upapattiyoti manussesu devesu ca nibbattiyo. Ṭhapetīti ekavārameva anuppajjitvā yathā upari tenevākārena pavattati, evaṃ ṭhapeti. Tadeva cassa adhiṭṭhānanti āha ‘‘tasseva vevacana’’nti. Vaḍḍhetīti brūheti na hāpeti. Vimuttanti adhimuttaṃ, ninnaṃ poṇaṃ pabbhāranti attho. Vimuttanti vā vissaṭṭhaṃ. Nippariyāyato uttari nāma paṇītaṃ majjhepi hīnamajjhimavibhāgassa labbhanatoti vuttaṃ ‘‘uttari abhāvitanti tato uparimaggaphalatthāya abhāvita’’nti. Saṃvattati tathāpaṇihitaṃ dānamayaṃ cittaṃ. Yaṃ pana pāḷiyaṃ ‘‘tañca kho’’tiādi vuttaṃ, taṃ tatrupapattiyā vibandhakaradussīlyābhāvadassanaparaṃ daṭṭhabbaṃ, na dānamayassa puññassa kevalassa taṃsaṃvattanatādassanaparanti daṭṭhabbaṃ. Samucchinnarāgassāti samucchinnakāmarāgassa. Tassa hi siyā brahmaloke upapatti, na samucchinnabhavarāgassa. Vītarāgaggahaṇena cettha kāmesu vītarāgatā adhippetā, yāya brahmalokūpapatti siyā. Tenāha ‘‘dānamattenevā’’tiādi. Yadi evaṃ dānaṃ tattha kimatthiyanti āha ‘‘dānaṃ panā’’tiādi. Dānena muducittoti baddhāghāte veripuggalepi attano dānasampaṭicchanena mudubhūtacitto.
දානූපපත්‌තිසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Dānūpapattisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 5. දානූපපත්‌තිසුත්‌තං • 5. Dānūpapattisuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 5. දානූපපත්‌තිසුත්‌තවණ්‌ණනා • 5. Dānūpapattisuttavaṇṇanā
