Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஸம்மோஹவினோத³னீ-அட்ட²கதா² • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā |
10. த³ஸகமாதிகாவண்ணனா
10. Dasakamātikāvaṇṇanā
760. த³ஸகமாதிகா ‘‘த³ஸ ததா²க³தஸ்ஸ ததா²க³தப³லானீ’’திஆதி³னா ஏகேனேவ த³ஸகேன நிக்கி²த்தா. தத்த² த³ஸாதி க³ணனபரிச்சே²தோ³. ததா²க³தஸ்ஸாதி யதா² விபஸ்ஸீஆத³யோ புப்³ப³கா இஸயோ ஆக³தா ததா² ஆக³தஸ்ஸ; யதா² ச தே க³தா ததா² க³தஸ்ஸ. ததா²க³தப³லானீதி அஞ்ஞேஹி அஸாதா⁴ரணானி ததா²க³தஸ்ஸேவ ப³லானி; யதா² வா புப்³ப³பு³த்³தா⁴னங் ப³லானி புஞ்ஞுஸ்ஸயஸம்பத்தியா ஆக³தானி ததா² ஆக³தப³லானீதிபி அத்தோ². தத்த² து³வித⁴ங் ததா²க³தஸ்ஸ ப³லங் – காயப³லஞ்ச ஞாணப³லஞ்ச. தேஸு காயப³லங் ஹத்தி²குலானுஸாரேனேவ வேதி³தப்³ப³ங். வுத்தஞ்ஹேதங் போராணேஹி –
760. Dasakamātikā ‘‘dasa tathāgatassa tathāgatabalānī’’tiādinā ekeneva dasakena nikkhittā. Tattha dasāti gaṇanaparicchedo. Tathāgatassāti yathā vipassīādayo pubbakā isayo āgatā tathā āgatassa; yathā ca te gatā tathā gatassa. Tathāgatabalānīti aññehi asādhāraṇāni tathāgatasseva balāni; yathā vā pubbabuddhānaṃ balāni puññussayasampattiyā āgatāni tathā āgatabalānītipi attho. Tattha duvidhaṃ tathāgatassa balaṃ – kāyabalañca ñāṇabalañca. Tesu kāyabalaṃ hatthikulānusāreneva veditabbaṃ. Vuttañhetaṃ porāṇehi –
காளாவகஞ்ச க³ங்கெ³ய்யங், பண்ட³ரங் தம்ப³பிங்க³லங்;
Kāḷāvakañca gaṅgeyyaṃ, paṇḍaraṃ tambapiṅgalaṃ;
க³ந்த⁴மங்க³லஹேமஞ்ச, உபோஸத²ச²த்³த³ந்திமே த³ஸாதி. –
Gandhamaṅgalahemañca, uposathachaddantime dasāti. –
இமானி ஹி த³ஸ ஹத்தி²குலானி.
Imāni hi dasa hatthikulāni.
தத்த² ‘காளாவக’ந்தி பகதிஹத்தி²குலங் த³ட்ட²ப்³ப³ங். யங் த³ஸன்னங் புரிஸானங் காயப³லங் தங் ஏகஸ்ஸ காளாவகஹத்தி²னோ. யங் த³ஸன்னங் காளாவகானங் ப³லங் தங் ஏகஸ்ஸ க³ங்கே³யஸ்ஸ. யங் த³ஸன்னங் க³ங்கெ³ய்யானங் தங் ஏகஸ்ஸ பண்ட³ரஸ்ஸ. யங் த³ஸன்னங் பண்ட³ரானங் தங் ஏகஸ்ஸ தம்ப³ஸ்ஸ. யங் த³ஸன்னங் தம்பா³னங் தங் ஏகஸ்ஸ பிங்க³லஸ்ஸ. யங் த³ஸன்னங் பிங்க³லானங் தங் ஏகஸ்ஸ க³ந்த⁴ஹத்தி²னோ. யங் த³ஸன்னங் க³ந்த⁴ஹத்தீ²னங் தங் ஏகஸ்ஸ மங்க³லஸ்ஸ. யங் த³ஸன்னங் மங்க³லானங் தங் ஏகஸ்ஸ ஹேமவதஸ்ஸ. யங் த³ஸன்னங் ஹேமவதானங் தங் ஏகஸ்ஸ உபோஸத²ஸ்ஸ. யங் த³ஸன்னங் உபோஸதா²னங் தங் ஏகஸ்ஸ ச²த்³த³ந்தஸ்ஸ. யங் த³ஸன்னங் ச²த்³த³ந்தானங் தங் ஏகஸ்ஸ ததா²க³தஸ்ஸ. நாராயனஸங்கா²தப³லந்திபி இத³மேவ வுச்சதி. ததே³தங் பகதிஹத்தீ²னங் க³ணனாய ஹத்தி²கோடிஸஹஸ்ஸானங், புரிஸக³ணனாய த³ஸன்னங் புரிஸகோடிஸஹஸ்ஸானங் ப³லங் ஹோதி. இத³ங் தாவ ததா²க³தஸ்ஸ காயப³லங்.
Tattha ‘kāḷāvaka’nti pakatihatthikulaṃ daṭṭhabbaṃ. Yaṃ dasannaṃ purisānaṃ kāyabalaṃ taṃ ekassa kāḷāvakahatthino. Yaṃ dasannaṃ kāḷāvakānaṃ balaṃ taṃ ekassa gaṅgeyassa. Yaṃ dasannaṃ gaṅgeyyānaṃ taṃ ekassa paṇḍarassa. Yaṃ dasannaṃ paṇḍarānaṃ taṃ ekassa tambassa. Yaṃ dasannaṃ tambānaṃ taṃ ekassa piṅgalassa. Yaṃ dasannaṃ piṅgalānaṃ taṃ ekassa gandhahatthino. Yaṃ dasannaṃ gandhahatthīnaṃ taṃ ekassa maṅgalassa. Yaṃ dasannaṃ maṅgalānaṃ taṃ ekassa hemavatassa. Yaṃ dasannaṃ hemavatānaṃ taṃ ekassa uposathassa. Yaṃ dasannaṃ uposathānaṃ taṃ ekassa chaddantassa. Yaṃ dasannaṃ chaddantānaṃ taṃ ekassa tathāgatassa. Nārāyanasaṅkhātabalantipi idameva vuccati. Tadetaṃ pakatihatthīnaṃ gaṇanāya hatthikoṭisahassānaṃ, purisagaṇanāya dasannaṃ purisakoṭisahassānaṃ balaṃ hoti. Idaṃ tāva tathāgatassa kāyabalaṃ.
ஞாணப³லங் பன இத⁴ தாவ பாளியங் ஆக³தமேவ த³ஸப³லஞாணங். மஹாஸீஹனாதே³ (ம॰ நி॰ 1.146 ஆத³யோ) த³ஸப³லஞாணங், சதுவேஸாரஜ்ஜஞாணங், அட்ட²ஸு பரிஸாஸு அகம்பனஞாணங், சதுயோனிபரிச்சே²த³கஞாணங், பஞ்சக³திபரிச்சே²த³கஞாணங், ஸங்யுத்தகே (ஸங்॰ நி॰ 2.33-34) ஆக³தானி தேஸத்ததி ஞாணானி, ஸத்தஸத்ததி ஞாணானீதி ஏவங் அஞ்ஞானிபி அனேகானி ஞாணஸஹஸ்ஸானி – ஏதங் ஞாணப³லங் நாம. இதா⁴பி ஞாணப³லமேவ அதி⁴ப்பேதங் ஞாணஞ்ஹி அகம்பியட்டே²ன உபத்த²ம்ப⁴கட்டே²ன ச ப³லந்தி வுத்தங்.
Ñāṇabalaṃ pana idha tāva pāḷiyaṃ āgatameva dasabalañāṇaṃ. Mahāsīhanāde (ma. ni. 1.146 ādayo) dasabalañāṇaṃ, catuvesārajjañāṇaṃ, aṭṭhasu parisāsu akampanañāṇaṃ, catuyoniparicchedakañāṇaṃ, pañcagatiparicchedakañāṇaṃ, saṃyuttake (saṃ. ni. 2.33-34) āgatāni tesattati ñāṇāni, sattasattati ñāṇānīti evaṃ aññānipi anekāni ñāṇasahassāni – etaṃ ñāṇabalaṃ nāma. Idhāpi ñāṇabalameva adhippetaṃ ñāṇañhi akampiyaṭṭhena upatthambhakaṭṭhena ca balanti vuttaṃ.
யேஹி ப³லேஹி ஸமன்னாக³தோதி யேஹி த³ஸஹி ஞாணப³லேஹி உபேதோ ஸமுபேதோ. ஆஸப⁴ங் டா²னந்தி ஸெட்ட²ட்டா²னங் உத்தமட்டா²னங்; ஆஸபா⁴ வா புப்³ப³பு³த்³தா⁴, தேஸங் டா²னந்தி அத்தோ². அபி ச க³வஸதஜெட்ட²கோ உஸபோ⁴, க³வஸஹஸ்ஸஜெட்ட²கோ வஸபோ⁴; வஜஸதஜெட்ட²கோ வா உஸபோ⁴, வஜஸஹஸ்ஸஜெட்ட²கோ வஸபோ⁴; ஸப்³ப³க³வஸெட்டோ² ஸப்³ப³பரிஸ்ஸயஸஹோ ஸேதோ பாஸாதி³கோ மஹாபா⁴ரவஹோ அஸனிஸதஸத்³தே³ஹிபி அகம்பனீயோ நிஸபோ⁴. ஸோ இத⁴ உஸபோ⁴தி அதி⁴ப்பேதோ. இத³ம்பி ஹி தஸ்ஸ பரியாயவசனங். உஸப⁴ஸ்ஸ இத³ந்தி ஆஸப⁴ங். டா²னந்தி சதூஹி பாதே³ஹி பத²விங் உப்பீளெத்வா அசலட்டா²னங். இத³ங் பன ஆஸப⁴ங் வியாதி ஆஸப⁴ங். யதே²வ ஹி நிஸப⁴ஸங்கா²தோ உஸபோ⁴ உஸப⁴ப³லேன ஸமன்னாக³தோ சதூஹி பாதே³ஹி பத²விங் உப்பீளெத்வா அசலட்டா²னேன திட்ட²தி, ஏவங் ததா²க³தோபி த³ஸஹி ததா²க³தப³லேஹி ஸமன்னாக³தோ சதூஹி வேஸாரஜ்ஜபாதே³ஹி அட்ட²பரிஸபத²விங் உப்பீளெத்வா ஸதே³வகே லோகே கேனசி பச்சத்தி²கேன பச்சாமித்தேன அகம்பியோ அசலட்டா²னேன திட்ட²தி. ஏவங் திட்ட²மானோ ச தங் ஆஸப⁴ங் டா²னங் படிஜானாதி, உபக³ச்ச²தி, ந பச்சக்கா²தி, அத்தனி ஆரோபேதி. தேன வுத்தங் ‘‘ஆஸப⁴ங் டா²னங் படிஜானாதீ’’தி.
Yehi balehi samannāgatoti yehi dasahi ñāṇabalehi upeto samupeto. Āsabhaṃ ṭhānanti seṭṭhaṭṭhānaṃ uttamaṭṭhānaṃ; āsabhā vā pubbabuddhā, tesaṃ ṭhānanti attho. Api ca gavasatajeṭṭhako usabho, gavasahassajeṭṭhako vasabho; vajasatajeṭṭhako vā usabho, vajasahassajeṭṭhako vasabho; sabbagavaseṭṭho sabbaparissayasaho seto pāsādiko mahābhāravaho asanisatasaddehipi akampanīyo nisabho. So idha usabhoti adhippeto. Idampi hi tassa pariyāyavacanaṃ. Usabhassa idanti āsabhaṃ. Ṭhānanti catūhi pādehi pathaviṃ uppīḷetvā acalaṭṭhānaṃ. Idaṃ pana āsabhaṃ viyāti āsabhaṃ. Yatheva hi nisabhasaṅkhāto usabho usabhabalena samannāgato catūhi pādehi pathaviṃ uppīḷetvā acalaṭṭhānena tiṭṭhati, evaṃ tathāgatopi dasahi tathāgatabalehi samannāgato catūhi vesārajjapādehi aṭṭhaparisapathaviṃ uppīḷetvā sadevake loke kenaci paccatthikena paccāmittena akampiyo acalaṭṭhānena tiṭṭhati. Evaṃ tiṭṭhamāno ca taṃ āsabhaṃ ṭhānaṃ paṭijānāti, upagacchati, na paccakkhāti, attani āropeti. Tena vuttaṃ ‘‘āsabhaṃ ṭhānaṃ paṭijānātī’’ti.
பரிஸாஸூதி அட்ட²ஸு பரிஸாஸு. ஸீஹனாத³ங் நத³தீதி ஸெட்ட²னாத³ங் அபீ⁴தனாத³ங் நத³தி, ஸீஹனாத³ஸதி³ஸங் வா நாத³ங் நத³தி. அயமத்தோ² ஸீஹனாத³ஸுத்தேன தீ³பேதப்³போ³. யதா² வா ஸீஹோ ஸஹனதோ ச ஹனநதோ ச ஸீஹோதி வுச்சதி, ஏவங் ததா²க³தோ லோகத⁴ம்மானங் ஸஹனதோ பரப்பவாதா³னஞ்ச ஹனநதோ ஸீஹோதி வுச்சதி. ஏவங் வுத்தஸ்ஸ ஸீஹஸ்ஸ நாத³ங் ஸீஹனாத³ங். தத்த² யதா² ஸீஹோ ஸீஹப³லேன ஸமன்னாக³தோ ஸப்³ப³த்த² விஸாரதோ³ விக³தலோமஹங்ஸோ ஸீஹனாத³ங் நத³தி, ஏவங் ததா²க³தஸீஹோபி ததா²க³தப³லேஹி ஸமன்னாக³தோ அட்ட²ஸு பரிஸாஸு விஸாரதோ³ விக³தலோமஹங்ஸோ ‘‘இதி ரூப’’ந்திஆதி³னா நயேன நானாவித⁴தே³ஸனாவிலாஸஸம்பன்னங் ஸீஹனாத³ங் நத³தி. தேன வுத்தங் ‘‘பரிஸாஸு ஸீஹனாத³ங் நத³தீ’’தி.
Parisāsūti aṭṭhasu parisāsu. Sīhanādaṃ nadatīti seṭṭhanādaṃ abhītanādaṃ nadati, sīhanādasadisaṃ vā nādaṃ nadati. Ayamattho sīhanādasuttena dīpetabbo. Yathā vā sīho sahanato ca hananato ca sīhoti vuccati, evaṃ tathāgato lokadhammānaṃ sahanato parappavādānañca hananato sīhoti vuccati. Evaṃ vuttassa sīhassa nādaṃ sīhanādaṃ. Tattha yathā sīho sīhabalena samannāgato sabbattha visārado vigatalomahaṃso sīhanādaṃ nadati, evaṃ tathāgatasīhopi tathāgatabalehi samannāgato aṭṭhasu parisāsu visārado vigatalomahaṃso ‘‘iti rūpa’’ntiādinā nayena nānāvidhadesanāvilāsasampannaṃ sīhanādaṃ nadati. Tena vuttaṃ ‘‘parisāsu sīhanādaṃ nadatī’’ti.
ப்³ரஹ்மசக்கங் பவத்தேதீதி எத்த² ப்³ரஹ்மந்தி ஸெட்ட²ங் உத்தமங் விஸுத்³த⁴ங். சக்கஸத்³தோ³ ச பனாயங் –
Brahmacakkaṃ pavattetīti ettha brahmanti seṭṭhaṃ uttamaṃ visuddhaṃ. Cakkasaddo ca panāyaṃ –
ஸம்பத்தியங் லக்க²ணே ச, ரத²ங்கே³ இரியாபதே²;
Sampattiyaṃ lakkhaṇe ca, rathaṅge iriyāpathe;
தா³னே ரதனத⁴ம்மூர, சக்காதீ³ஸு ச தி³ஸ்ஸதி;
Dāne ratanadhammūra, cakkādīsu ca dissati;
த⁴ம்மசக்கே இத⁴ மதோ, தஞ்ச த்³வேதா⁴ விபா⁴வயே.
Dhammacakke idha mato, tañca dvedhā vibhāvaye.
‘‘சத்தாரிமானி, பி⁴க்க²வே, சக்கானி யேஹி ஸமன்னாக³தானங் தே³வமனுஸ்ஸான’’ந்திஆதீ³ஸு (அ॰ நி॰ 4.31) ஹி அயங் ஸம்பத்தியங் தி³ஸ்ஸதி. ‘‘ஹெட்டா² பாத³தலேஸு சக்கானி ஜாதானீ’’தி (தீ³॰ நி॰ 2.35) எத்த² லக்க²ணே. ‘‘சக்கங்வ வஹதோ பத³’’ந்தி (த⁴॰ ப॰ 1) எத்த² ரத²ங்கே³. ‘‘சதுசக்கங் நவத்³வார’’ந்தி (ஸங்॰ நி॰ 1.29) எத்த² இரியாபதே². ‘‘த³த³ங் பு⁴ஞ்ஜ மா ச பமாதோ³, சக்கங் பவத்தய ஸப்³ப³பாணின’’ந்தி (ஜா॰ 1.7.149) எத்த² தா³னே. ‘‘தி³ப்³ப³ங் சக்கரதனங் பாதுரஹோஸீ’’தி எத்த² ரதனசக்கே. ‘‘மயா பவத்திதங் சக்க’’ந்தி (ஸு॰ நி॰ 562) எத்த² த⁴ம்மசக்கே. ‘‘இச்சா²ஹதஸ்ஸ போஸஸ்ஸ சக்கங் ப⁴மதி மத்த²கே’’தி (ஜா॰ 1.1.104; 1.5.103) எத்த² உரசக்கே. ‘‘கு²ரபரியந்தேன சேபி சக்கேனா’’தி (தீ³॰ நி॰ 1.166) எத்த² பஹரணசக்கே. ‘‘அஸனிவிசக்க’’ந்தி (தீ³॰ நி॰ 3.61; ஸங்॰ நி॰ 2.162) எத்த² அஸனிமண்ட³லே. இத⁴ பனாயங் த⁴ம்மசக்கே மதோ.
‘‘Cattārimāni, bhikkhave, cakkāni yehi samannāgatānaṃ devamanussāna’’ntiādīsu (a. ni. 4.31) hi ayaṃ sampattiyaṃ dissati. ‘‘Heṭṭhā pādatalesu cakkāni jātānī’’ti (dī. ni. 2.35) ettha lakkhaṇe. ‘‘Cakkaṃva vahato pada’’nti (dha. pa. 1) ettha rathaṅge. ‘‘Catucakkaṃ navadvāra’’nti (saṃ. ni. 1.29) ettha iriyāpathe. ‘‘Dadaṃ bhuñja mā ca pamādo, cakkaṃ pavattaya sabbapāṇina’’nti (jā. 1.7.149) ettha dāne. ‘‘Dibbaṃ cakkaratanaṃ pāturahosī’’ti ettha ratanacakke. ‘‘Mayā pavattitaṃ cakka’’nti (su. ni. 562) ettha dhammacakke. ‘‘Icchāhatassa posassa cakkaṃ bhamati matthake’’ti (jā. 1.1.104; 1.5.103) ettha uracakke. ‘‘Khurapariyantena cepi cakkenā’’ti (dī. ni. 1.166) ettha paharaṇacakke. ‘‘Asanivicakka’’nti (dī. ni. 3.61; saṃ. ni. 2.162) ettha asanimaṇḍale. Idha panāyaṃ dhammacakke mato.
தங் பன த⁴ம்மசக்கங் து³வித⁴ங் ஹோதி – படிவேத⁴ஞாணஞ்ச தே³ஸனாஞாணஞ்ச. தத்த² பஞ்ஞாபபா⁴விதங் அத்தனோ அரியப²லாவஹங் படிவேத⁴ஞாணங்; கருணாபபா⁴விதங் ஸாவகானங் அரியப²லாவஹங் தே³ஸனாஞாணங். தத்த² படிவேத⁴ஞாணங் உப்பஜ்ஜமானங் உப்பன்னந்தி து³வித⁴ங். தஞ்ஹி அபி⁴னிக்க²மனதோ யாவ அரஹத்தமக்³கா³ உப்பஜ்ஜமானங் , ப²லக்க²ணே உப்பன்னங் நாம; துஸிதப⁴வனதோ வா யாவ மஹாபோ³தி⁴பல்லங்கே அரஹத்தமக்³கா³ உப்பஜ்ஜமானங், ப²லக்க²ணே உப்பன்னங் நாம; தீ³பங்கரப்³யாகரணதோ பட்டா²ய வா யாவ அரஹத்தமக்³கா³ உப்பஜ்ஜமானங் , ப²லக்க²ணே உப்பன்னங் நாம. தே³ஸனாஞாணம்பி பவத்தமானங் பவத்தந்தி து³வித⁴ங். தஞ்ஹி யாவ அஞ்ஞாகொண்ட³ஞ்ஞஸ்ஸ ஸோதாபத்திமக்³கா³ பவத்தமானங், ப²லக்க²ணே பவத்தங் நாம. தேஸு படிவேத⁴ஞாணங் லோகுத்தரங், தே³ஸனாஞாணங் லோகியங். உப⁴யம்பி பனேதங் அஞ்ஞேஹி அஸாதா⁴ரணங் பு³த்³தா⁴னங்யேவ ஓரஸஞாணங்.
Taṃ pana dhammacakkaṃ duvidhaṃ hoti – paṭivedhañāṇañca desanāñāṇañca. Tattha paññāpabhāvitaṃ attano ariyaphalāvahaṃ paṭivedhañāṇaṃ; karuṇāpabhāvitaṃ sāvakānaṃ ariyaphalāvahaṃ desanāñāṇaṃ. Tattha paṭivedhañāṇaṃ uppajjamānaṃ uppannanti duvidhaṃ. Tañhi abhinikkhamanato yāva arahattamaggā uppajjamānaṃ , phalakkhaṇe uppannaṃ nāma; tusitabhavanato vā yāva mahābodhipallaṅke arahattamaggā uppajjamānaṃ, phalakkhaṇe uppannaṃ nāma; dīpaṅkarabyākaraṇato paṭṭhāya vā yāva arahattamaggā uppajjamānaṃ , phalakkhaṇe uppannaṃ nāma. Desanāñāṇampi pavattamānaṃ pavattanti duvidhaṃ. Tañhi yāva aññākoṇḍaññassa sotāpattimaggā pavattamānaṃ, phalakkhaṇe pavattaṃ nāma. Tesu paṭivedhañāṇaṃ lokuttaraṃ, desanāñāṇaṃ lokiyaṃ. Ubhayampi panetaṃ aññehi asādhāraṇaṃ buddhānaṃyeva orasañāṇaṃ.
இதா³னி யேஹி த³ஸஹி ப³லேஹி ஸமன்னாக³தோ ததா²க³தோ ஆஸப⁴ங் டா²னங் படிஜானாதி, யானி ஆதி³தோவ ‘‘த³ஸ ததா²க³தஸ்ஸ ததா²க³தப³லானீ’’தி நிக்கி²த்தானி, தானி வித்தா²ரதோ த³ஸ்ஸேதுங் கதமானி த³ஸ? இத⁴ ததா²க³தோ டா²னஞ்ச டா²னதோதிஆதி³மாஹ. தத்த² டா²னஞ்ச டா²னதோதி காரணஞ்ச காரணதோ. காரணஞ்ஹி யஸ்மா தத்த² ப²லங் திட்ட²தி ததா³யத்தவுத்திதாய உப்பஜ்ஜதி சேவ பவத்ததி ச, தஸ்மா டா²னந்தி வுச்சதி. தங் ப⁴க³வா ‘‘யே யே த⁴ம்மா யேஸங் யேஸங் த⁴ம்மானங் ஹேதூ பச்சயா உப்பாதா³ய தங் தங் டா²ன’’ந்தி ச ‘யே யே த⁴ம்மா யேஸங் யேஸங் த⁴ம்மானங் ந ஹேதூ ந பச்சயா உப்பாதா³ய தங் தங் அட்டா²ன’ந்தி ச பஜானந்தோ டா²னஞ்ச டா²னதோ அட்டா²னஞ்ச அட்டா²னதோ யதா²பூ⁴தங் பஜானாதி. யம்பீதி யேன ஞாணேன. இத³ம்பி ததா²க³தஸ்ஸாதி இத³ம்பி டா²னாட்டா²னஞாணங் ததா²க³தஸ்ஸ ததா²க³தப³லங் நாம ஹோதீதி அத்தோ². ஏவங் ஸப்³ப³பதே³ஸு யோஜனா வேதி³தப்³பா³.
Idāni yehi dasahi balehi samannāgato tathāgato āsabhaṃ ṭhānaṃ paṭijānāti, yāni āditova ‘‘dasa tathāgatassa tathāgatabalānī’’ti nikkhittāni, tāni vitthārato dassetuṃ katamāni dasa? Idha tathāgato ṭhānañca ṭhānatotiādimāha. Tattha ṭhānañca ṭhānatoti kāraṇañca kāraṇato. Kāraṇañhi yasmā tattha phalaṃ tiṭṭhati tadāyattavuttitāya uppajjati ceva pavattati ca, tasmā ṭhānanti vuccati. Taṃ bhagavā ‘‘ye ye dhammā yesaṃ yesaṃ dhammānaṃ hetū paccayā uppādāya taṃ taṃ ṭhāna’’nti ca ‘ye ye dhammā yesaṃ yesaṃ dhammānaṃ na hetū na paccayā uppādāya taṃ taṃ aṭṭhāna’nti ca pajānanto ṭhānañca ṭhānato aṭṭhānañca aṭṭhānato yathābhūtaṃ pajānāti. Yampīti yena ñāṇena. Idampi tathāgatassāti idampi ṭhānāṭṭhānañāṇaṃ tathāgatassa tathāgatabalaṃ nāma hotīti attho. Evaṃ sabbapadesu yojanā veditabbā.
கம்மஸமாதா³னானந்தி ஸமாதி³யித்வா கதானங் குஸலாகுஸலகம்மானங்; கம்மமேவ வா கம்மஸமாதா³னங். டா²னஸோ ஹேதுஸோதி பச்சயதோ சேவ ஹேதுதோ ச. தத்த² க³திஉபதி⁴காலபயோகா³ விபாகஸ்ஸ டா²னங், கம்மங் ஹேது.
Kammasamādānānanti samādiyitvā katānaṃ kusalākusalakammānaṃ; kammameva vā kammasamādānaṃ. Ṭhānaso hetusoti paccayato ceva hetuto ca. Tattha gatiupadhikālapayogā vipākassa ṭhānaṃ, kammaṃ hetu.
ஸப்³ப³த்த² கா³மினிந்தி ஸப்³ப³க³திகா³மினிஞ்ச அக³திகா³மினிஞ்ச. படிபத³ந்தி மக்³க³ங். யதா²பூ⁴தங் பஜானாதீதி ப³ஹூஸுபி மனுஸ்ஸேஸு ஏகமேவ பாணங் கா⁴தெந்தேஸு ‘இமஸ்ஸ சேதனா நிரயகா³மினீ ப⁴விஸ்ஸதி, இமஸ்ஸ திரச்சா²னயோனிகா³மினீ’தி இமினா நயேன ஏகவத்து²ஸ்மிம்பி குஸலாகுஸலசேதனாஸங்கா²தானங் படிபத்தீனங் அவிபரீததோ ஸபா⁴வங் பஜானாதி.
Sabbattha gāmininti sabbagatigāminiñca agatigāminiñca. Paṭipadanti maggaṃ. Yathābhūtaṃ pajānātīti bahūsupi manussesu ekameva pāṇaṃ ghātentesu ‘imassa cetanā nirayagāminī bhavissati, imassa tiracchānayonigāminī’ti iminā nayena ekavatthusmimpi kusalākusalacetanāsaṅkhātānaṃ paṭipattīnaṃ aviparītato sabhāvaṃ pajānāti.
அனேகதா⁴துந்தி சக்கு²தா⁴துஆதீ³ஹி காமதா⁴துஆதீ³ஹி வா தா⁴தூஹி ப³ஹுதா⁴துங். நானாதா⁴துந்தி தாஸங்யேவ தா⁴தூனங் விலக்க²ணதாய நானப்பகாரதா⁴துங். லோகந்தி க²ந்தா⁴யதனதா⁴துலோகங். யதா²பூ⁴தங் பஜானாதீதி தாஸங் தாஸங் தா⁴தூனங் அவிபரீததோ ஸபா⁴வங் படிவிஜ்ஜ²தி.
Anekadhātunti cakkhudhātuādīhi kāmadhātuādīhi vā dhātūhi bahudhātuṃ. Nānādhātunti tāsaṃyeva dhātūnaṃ vilakkhaṇatāya nānappakāradhātuṃ. Lokanti khandhāyatanadhātulokaṃ. Yathābhūtaṃ pajānātīti tāsaṃ tāsaṃ dhātūnaṃ aviparītato sabhāvaṃ paṭivijjhati.
நானாதி⁴முத்திகதந்தி ஹீனாதீ³ஹி அதி⁴முத்தீஹி நானாதி⁴முத்திகபா⁴வங்.
Nānādhimuttikatanti hīnādīhi adhimuttīhi nānādhimuttikabhāvaṃ.
பரஸத்தானந்தி பதா⁴னஸத்தானங். பரபுக்³க³லானந்தி ததோ பரேஸங் ஹீனஸத்தானங்; ஏகத்த²மேவ வா ஏதங் பத³த்³வயங் வேனெய்யவஸேன பன த்³வேதா⁴ வுத்தங். இந்த்³ரியபரோபரியத்தந்தி ஸத்³தா⁴தீ³னங் இந்த்³ரியானங் பரபா⁴வஞ்ச அபரபா⁴வஞ்ச வுட்³டி⁴ஞ்ச ஹானிஞ்சாதி அத்தோ².
Parasattānanti padhānasattānaṃ. Parapuggalānanti tato paresaṃ hīnasattānaṃ; ekatthameva vā etaṃ padadvayaṃ veneyyavasena pana dvedhā vuttaṃ. Indriyaparopariyattanti saddhādīnaṃ indriyānaṃ parabhāvañca aparabhāvañca vuḍḍhiñca hāniñcāti attho.
ஜா²னவிமொக்க²ஸமாதி⁴ஸமாபத்தீனந்தி பட²மாதீ³னங் சதுன்னங் ஜா²னானங், ‘‘ரூபீ ரூபானி பஸ்ஸதீ’’திஆதீ³னங் அட்ட²ன்னங் விமொக்கா²னங், ஸவிதக்கஸவிசாராதீ³னங் திண்ணங் ஸமாதீ⁴னங், பட²மஜ்ஜா²னஸமாபத்திஆதீ³னஞ்ச நவன்னங் அனுபுப்³ப³ஸமாபத்தீனங். ஸங்கிலேஸந்தி ஹானபா⁴கி³யத⁴ம்மங். வோதா³னந்தி விஸேஸபா⁴கி³யத⁴ம்மங். வுட்டா²னந்தி யேன காரணேன ஜா²னாதீ³ஹி வுட்ட²ஹந்தி, தங் காரணங்.
Jhānavimokkhasamādhisamāpattīnanti paṭhamādīnaṃ catunnaṃ jhānānaṃ, ‘‘rūpī rūpāni passatī’’tiādīnaṃ aṭṭhannaṃ vimokkhānaṃ, savitakkasavicārādīnaṃ tiṇṇaṃ samādhīnaṃ, paṭhamajjhānasamāpattiādīnañca navannaṃ anupubbasamāpattīnaṃ. Saṃkilesanti hānabhāgiyadhammaṃ. Vodānanti visesabhāgiyadhammaṃ. Vuṭṭhānanti yena kāraṇena jhānādīhi vuṭṭhahanti, taṃ kāraṇaṃ.
புப்³பே³னிவாஸானுஸ்ஸதிந்தி புப்³பே³ நிவுத்த²க்க²ந்தா⁴னுஸ்ஸரணங்.
Pubbenivāsānussatinti pubbe nivutthakkhandhānussaraṇaṃ.
சுதூபபாதந்தி சுதிஞ்ச உபபாதஞ்ச.
Cutūpapātanti cutiñca upapātañca.
ஆஸவானங் க²யந்தி காமாஸவாதீ³னங் க²யஸங்கா²தங் ஆஸவனிரோத⁴ங் நிப்³பா³னங்.
Āsavānaṃ khayanti kāmāsavādīnaṃ khayasaṅkhātaṃ āsavanirodhaṃ nibbānaṃ.
இமானீதி யானி ஹெட்டா² ‘‘த³ஸ ததா²க³தஸ்ஸ ததா²க³தப³லானீ’’தி அவோச, இமானி தானீதி அப்பனங் கரோதீதி. ஏவமெத்த² அனுபுப்³ப³பத³வண்ணனங் ஞத்வா இதா³னி யஸ்மா ததா²க³தோ பட²மங்யேவ டா²னாட்டா²னஞாணேன வேனெய்யஸத்தானங் ஆஸவக்க²யாதி⁴க³மஸ்ஸ சேவ அனதி⁴க³மஸ்ஸ ச டா²னாட்டா²னபூ⁴தங் கிலேஸாவரணாபா⁴வங் பஸ்ஸதி, லோகியஸம்மாதி³ட்டி²டா²னத³ஸ்ஸனதோ நியதமிச்சா²தி³ட்டி²டா²னாபா⁴வத³ஸ்ஸனதோ ச. அத² நேஸங் கம்மவிபாகஞாணேன விபாகாவரணாபா⁴வங் பஸ்ஸதி , திஹேதுகபடிஸந்தி⁴த³ஸ்ஸனதோ. ஸப்³ப³த்த²கா³மினீபடிபதா³ஞாணேன கம்மாவரணாபா⁴வங் பஸ்ஸதி, ஆனந்தரியகம்மாபா⁴வத³ஸ்ஸனதோ. ஏவங் அனாவரணானங் அனேகதா⁴துனானாதா⁴துஞாணேன அனுகூலத⁴ம்மதே³ஸனத்த²ங் சரியாவிஸேஸங் பஸ்ஸதி, தா⁴துவேமத்தத³ஸ்ஸனதோ. அத² நேஸங் நானாதி⁴முத்திகதாஞாணேன அதி⁴முத்திங் பஸ்ஸதி, பயோக³ங் அனாதி³யித்வாபி அதி⁴முத்திவஸேன த⁴ம்மதே³ஸனத்த²ங். அதே²வங் தி³ட்டா²தி⁴முத்தீனங் யதா²ஸத்தி யதா²ப³லங் த⁴ம்மங் தே³ஸேதுங் இந்த்³ரியபரோபரியத்தஞாணேன இந்த்³ரியபரோபரியத்தங் பஸ்ஸதி, ஸத்³தா⁴தீ³னங் திக்க²முது³பா⁴வத³ஸ்ஸனதோ. ஏவங் பரிஞ்ஞாதிந்த்³ரியபரோபரியத்தாபி பனேதே ஸசே தூ³ரே ஹொந்தி, அத² ஜா²னாதி³பரிஞ்ஞாணேன ஜா²னாதீ³ஸு வஸீபூ⁴தத்தா இத்³தி⁴விஸேஸேன கி²ப்பங் உபக³ச்ச²தி. உபக³ந்த்வா ச நேஸங் புப்³பே³னிவாஸானுஸ்ஸதிஞாணேன புப்³ப³ஜாதிபா⁴வனங், தி³ப்³ப³சக்கா²னுபா⁴வதோ பத்தப்³பே³ன சேதோபரியஞாணேன ஸம்பத்திசித்தவிஸேஸங் பஸ்ஸந்தோ ஆஸவக்க²யஞாணானுபா⁴வேன ஆஸவக்க²யகா³மினியா படிபதா³ய விக³தஸம்மோஹத்தா ஆஸவக்க²யாய த⁴ம்மங் தே³ஸேதி. தஸ்மா இமினா அனுக்கமேன இமானி த³ஸப³லானி வுத்தானீதி வேதி³தப்³பா³னி. அயங் தாவ மாதிகாய அத்த²வண்ணனா.
Imānīti yāni heṭṭhā ‘‘dasa tathāgatassa tathāgatabalānī’’ti avoca, imāni tānīti appanaṃ karotīti. Evamettha anupubbapadavaṇṇanaṃ ñatvā idāni yasmā tathāgato paṭhamaṃyeva ṭhānāṭṭhānañāṇena veneyyasattānaṃ āsavakkhayādhigamassa ceva anadhigamassa ca ṭhānāṭṭhānabhūtaṃ kilesāvaraṇābhāvaṃ passati, lokiyasammādiṭṭhiṭhānadassanato niyatamicchādiṭṭhiṭhānābhāvadassanato ca. Atha nesaṃ kammavipākañāṇena vipākāvaraṇābhāvaṃ passati , tihetukapaṭisandhidassanato. Sabbatthagāminīpaṭipadāñāṇena kammāvaraṇābhāvaṃ passati, ānantariyakammābhāvadassanato. Evaṃ anāvaraṇānaṃ anekadhātunānādhātuñāṇena anukūladhammadesanatthaṃ cariyāvisesaṃ passati, dhātuvemattadassanato. Atha nesaṃ nānādhimuttikatāñāṇena adhimuttiṃ passati, payogaṃ anādiyitvāpi adhimuttivasena dhammadesanatthaṃ. Athevaṃ diṭṭhādhimuttīnaṃ yathāsatti yathābalaṃ dhammaṃ desetuṃ indriyaparopariyattañāṇena indriyaparopariyattaṃ passati, saddhādīnaṃ tikkhamudubhāvadassanato. Evaṃ pariññātindriyaparopariyattāpi panete sace dūre honti, atha jhānādipariññāṇena jhānādīsu vasībhūtattā iddhivisesena khippaṃ upagacchati. Upagantvā ca nesaṃ pubbenivāsānussatiñāṇena pubbajātibhāvanaṃ, dibbacakkhānubhāvato pattabbena cetopariyañāṇena sampatticittavisesaṃ passanto āsavakkhayañāṇānubhāvena āsavakkhayagāminiyā paṭipadāya vigatasammohattā āsavakkhayāya dhammaṃ deseti. Tasmā iminā anukkamena imāni dasabalāni vuttānīti veditabbāni. Ayaṃ tāva mātikāya atthavaṇṇanā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / அபி⁴த⁴ம்மபிடக • Abhidhammapiṭaka / விப⁴ங்க³பாளி • Vibhaṅgapāḷi / 16. ஞாணவிப⁴ங்கோ³ • 16. Ñāṇavibhaṅgo
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / விப⁴ங்க³-மூலடீகா • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / 16. ஞாணவிப⁴ங்கோ³ • 16. Ñāṇavibhaṅgo
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / விப⁴ங்க³-அனுடீகா • Vibhaṅga-anuṭīkā / 16. ஞாணவிப⁴ங்கோ³ • 16. Ñāṇavibhaṅgo