| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಮ್ಮೋಹವಿನೋದನೀ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā |
(೧೦.) ದಸಕನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ
(10.) Dasakaniddesavaṇṇanā
೯೬೬. ದಸಕನಿದ್ದೇಸೇ ಕಿಲೇಸಾ ಏವ ಕಿಲೇಸವತ್ಥೂನಿ। ಆಘಾತವತ್ಥೂನಿ ಪನೇತ್ಥ ‘‘ಅನತ್ಥಂ ಮೇ ಅಚರೀ’’ತಿಆದೀನಂ ವಸೇನ ಅವಿಕೋಪೇತಬ್ಬೇ ಖಾಣುಕಣ್ಟಕಾದಿಮ್ಹಿಪಿ ಅಟ್ಠಾನೇ ಉಪ್ಪನ್ನಾಘಾತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ವುತ್ತಾನಿ।
966. Dasakaniddese kilesā eva kilesavatthūni. Āghātavatthūni panettha ‘‘anatthaṃ me acarī’’tiādīnaṃ vasena avikopetabbe khāṇukaṇṭakādimhipi aṭṭhāne uppannāghātena saddhiṃ vuttāni.
೯೭೦. ಮಿಚ್ಛತ್ತೇಸು ಮಿಚ್ಛಾಞಾಣನ್ತಿ ಪಾಪಕಿರಿಯಾಸು ಉಪಾಯಚಿನ್ತಾವಸೇನ ಪಾಪಂ ಕತ್ವಾ ‘ಸುಕತಂ ಮಯಾ’ತಿ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಾಕಾರೇನ ಉಪ್ಪನ್ನೋ ಮೋಹೋ। ಮಿಚ್ಛಾವಿಮುತ್ತೀತಿ ಅವಿಮುತ್ತಸ್ಸೇವ ಸತೋ ವಿಮುತ್ತಸಞ್ಞಿತಾ। ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವಾತಿ।
970. Micchattesu micchāñāṇanti pāpakiriyāsu upāyacintāvasena pāpaṃ katvā ‘sukataṃ mayā’ti paccavekkhaṇākārena uppanno moho. Micchāvimuttīti avimuttasseva sato vimuttasaññitā. Sesaṃ sabbattha uttānatthamevāti.
ದಸಕನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ।
Dasakaniddesavaṇṇanā.
ತಣ್ಹಾವಿಚರಿತನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ
Taṇhāvicaritaniddesavaṇṇanā
೯೭೩. ತಣ್ಹಾವಿಚರಿತನಿದ್ದೇಸೇ ತಣ್ಹಾವಿಚರಿತಾನೀತಿ ತಣ್ಹಾಸಮುದಾಚಾರಾ ತಣ್ಹಾಪವತ್ತಿಯೋ। ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಸ್ಸ ಉಪಾದಾಯಾತಿ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಂ ಖನ್ಧಪಞ್ಚಕಂ ಉಪಾದಾಯ। ಇದಞ್ಹಿ ಉಪಯೋಗತ್ಥೇ ಸಾಮಿವಚನಂ। ಅಸ್ಮೀತಿ ಹೋತೀತಿ ಯದೇತಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಖನ್ಧಪಞ್ಚಕಂ ಉಪಾದಾಯ ತಣ್ಹಾಮಾನದಿಟ್ಠಿವಸೇನ ಸಮೂಹಗಾಹತೋ ‘ಅಸ್ಮೀ’ತಿ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಸತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇತ್ಥಸ್ಮೀತಿ ಹೋತೀತಿಆದೀಸು ಪನ ಏವಂ ಸಮೂಹತೋ ‘ಅಹ’ನ್ತಿ ಗಹಣೇ ಸತಿ ತತೋ ಅನುಪನಿಧಾಯ ಚ ಉಪನಿಧಾಯ ಚಾತಿ ದ್ವಿಧಾ ಗಹಣಂ ಹೋತಿ। ತತ್ಥ ಅನುಪನಿಧಾಯಾತಿ ಅಞ್ಞಂ ಆಕಾರಂ ಅನುಪಗಮ್ಮ ಸಕಭಾವಮೇವ ಆರಮ್ಮಣಂ ಕತ್ವಾ ‘ಇತ್ಥಸ್ಮೀ’ತಿ ಹೋತಿ; ಖತ್ತಿಯಾದೀಸು ‘ಇದಂಪಕಾರೋ ಅಹ’ನ್ತಿ ಏವಂ ತಣ್ಹಾಮಾನದಿಟ್ಠಿವಸೇನ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇದಂ ತಾವ ಅನುಪನಿಧಾಯ ಗಹಣಂ। ಉಪನಿಧಾಯ ಗಹಣಂ ಪನ ದುವಿಧಂ ಹೋತಿ – ಸಮತೋ ಚ ಅಸಮತೋ ಚ। ತಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ಏವಸ್ಮೀತಿ ಚ ಅಞ್ಞಥಾಸ್ಮೀತಿ ಚ ವುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಏವಸ್ಮೀತಿ ಇದಂ ಸಮತೋ ಉಪನಿಧಾಯ ಗಹಣಂ; ಯಥಾ ಅಯಂ ಖತ್ತಿಯೋ, ಯಥಾ ಅಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ, ಏವಂ ಅಹಮ್ಪೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಞ್ಞಥಾಸ್ಮೀತಿ ಇದಂ ಪನ ಅಸಮತೋ ಗಹಣಂ; ಯಥಾಯಂ ಖತ್ತಿಯೋ, ಯಥಾಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ, ತತೋ ಅಞ್ಞಥಾ ಅಹಂ ಹೀನೋ ವಾ ಅಧಿಕೋ ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇಮಾನಿ ತಾವ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನವಸೇನ ಚತ್ತಾರಿ ತಣ್ಹಾವಿಚರಿತಾನಿ। ಭವಿಸ್ಸನ್ತಿಆದೀನಿ ಪನ ಚತ್ತಾರಿ ಅನಾಗತವಸೇನ ವುತ್ತಾನಿ। ಸೇಸಂ ಪುರಿಮಚತುಕ್ಕೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಅಸ್ಮೀತಿ ಸಸ್ಸತೋ ಅಸ್ಮಿ। ಸಾತಸ್ಮೀತಿ ಅಸಸ್ಸತೋ ಅಸ್ಮಿ। ಅಸಸ್ಮೀತಿ ಸತಸ್ಮೀತಿ ವಾ ಪಾಠೋ। ತತ್ಥ ಅತ್ಥೀತಿ ಅಸಂ; ನಿಚ್ಚಸ್ಸೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ। ಸೀದತೀತಿ ಸತಂ; ಅನಿಚ್ಚಸ್ಸೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ। ಇತಿ ಇಮಾನಿ ದ್ವೇ ಸಸ್ಸತುಚ್ಛೇದವಸೇನ ವುತ್ತಾನೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾನಿ। ಇತೋ ಪರಾನಿ ಸಿಯನ್ತಿಆದೀನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಸಂಸಯಪರಿವಿತಕ್ಕವಸೇನ ವುತ್ತಾನಿ। ತಾನಿ ಪುರಿಮಚತುಕ್ಕೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಅತ್ಥತೋ ವೇದಿತಬ್ಬಾನಿ। ಅಪಾಹಂ ಸಿಯನ್ತಿಆದೀನಿ ಪನ ಚತ್ತಾರಿ ‘‘ಅಪಿ ನಾಮಾಹಂ ಭವೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ಪತ್ಥನಾಕಪ್ಪನವಸೇನ ವುತ್ತಾನಿ। ತಾನಿ ಪುರಿಮಚತುಕ್ಕೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಾನಿ। ಏವಮೇತೇಸು –
973. Taṇhāvicaritaniddese taṇhāvicaritānīti taṇhāsamudācārā taṇhāpavattiyo. Ajjhattikassa upādāyāti ajjhattikaṃ khandhapañcakaṃ upādāya. Idañhi upayogatthe sāmivacanaṃ. Asmīti hotīti yadetaṃ ajjhattaṃ khandhapañcakaṃ upādāya taṇhāmānadiṭṭhivasena samūhagāhato ‘asmī’ti hoti, tasmiṃ satīti attho. Itthasmīti hotītiādīsu pana evaṃ samūhato ‘aha’nti gahaṇe sati tato anupanidhāya ca upanidhāya cāti dvidhā gahaṇaṃ hoti. Tattha anupanidhāyāti aññaṃ ākāraṃ anupagamma sakabhāvameva ārammaṇaṃ katvā ‘itthasmī’ti hoti; khattiyādīsu ‘idaṃpakāro aha’nti evaṃ taṇhāmānadiṭṭhivasena hotīti attho. Idaṃ tāva anupanidhāya gahaṇaṃ. Upanidhāya gahaṇaṃ pana duvidhaṃ hoti – samato ca asamato ca. Taṃ dassetuṃ evasmīti ca aññathāsmīti ca vuttaṃ. Tattha evasmīti idaṃ samato upanidhāya gahaṇaṃ; yathā ayaṃ khattiyo, yathā ayaṃ brāhmaṇo, evaṃ ahampīti attho. Aññathāsmīti idaṃ pana asamato gahaṇaṃ; yathāyaṃ khattiyo, yathāyaṃ brāhmaṇo, tato aññathā ahaṃ hīno vā adhiko vāti attho. Imāni tāva paccuppannavasena cattāri taṇhāvicaritāni. Bhavissantiādīni pana cattāri anāgatavasena vuttāni. Sesaṃ purimacatukke vuttanayeneva attho veditabbo. Asmīti sassato asmi. Sātasmīti asassato asmi. Asasmīti satasmīti vā pāṭho. Tattha atthīti asaṃ; niccassetaṃ adhivacanaṃ. Sīdatīti sataṃ; aniccassetaṃ adhivacanaṃ. Iti imāni dve sassatucchedavasena vuttānīti veditabbāni. Ito parāni siyantiādīni cattāri saṃsayaparivitakkavasena vuttāni. Tāni purimacatukke vuttanayeneva atthato veditabbāni. Apāhaṃ siyantiādīni pana cattāri ‘‘api nāmāhaṃ bhaveyya’’nti evaṃ patthanākappanavasena vuttāni. Tāni purimacatukke vuttanayeneva veditabbāni. Evametesu –
ದ್ವೇ ದಿಟ್ಠಿಸೀಸಾ ಚತ್ತಾರೋ, ಸುದ್ಧಸೀಸಾ ಸೀಸಮೂಲಕಾ।
Dve diṭṭhisīsā cattāro, suddhasīsā sīsamūlakā;
ತಯೋ ತಯೋತಿ ಏತಾನಿ, ಅಟ್ಠಾರಸ ವಿಭಾವಯೇ॥
Tayo tayoti etāni, aṭṭhārasa vibhāvaye.
ಏತೇಸು ಹಿ ಸಸ್ಸತುಚ್ಛೇದವಸೇನ ವುತ್ತಾ ದ್ವೇ ದಿಟ್ಠಿಸೀಸಾ ನಾಮ। ಅಸ್ಮೀತಿ, ಭವಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಸಿಯನ್ತಿ, ಅಪಾಹಂ ಸಿಯನ್ತಿ ಏತೇ ಚತ್ತಾರೋ ಸುದ್ಧಸೀಸಾಏವ। ಇತ್ಥಸ್ಮೀತಿ ಆದಯೋ ತಯೋ ತಯೋತಿ ದ್ವಾದಸ ಸೀಸಮೂಲಕಾ ನಾಮಾತಿ। ಏವಮೇತೇ ದ್ವೇ ದಿಟ್ಠಿಸೀಸಾ, ಚತ್ತಾರೋ ಸುದ್ಧಸೀಸಾ, ದ್ವಾದಸ ಸೀಸಮೂಲಕಾತಿ ಅಟ್ಠಾರಸ ತಣ್ಹಾವಿಚರಿತಧಮ್ಮಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ।
Etesu hi sassatucchedavasena vuttā dve diṭṭhisīsā nāma. Asmīti, bhavissanti, siyanti, apāhaṃ siyanti ete cattāro suddhasīsāeva. Itthasmīti ādayo tayo tayoti dvādasa sīsamūlakā nāmāti. Evamete dve diṭṭhisīsā, cattāro suddhasīsā, dvādasa sīsamūlakāti aṭṭhārasa taṇhāvicaritadhammā veditabbā.
೯೭೪. ಇದಾನಿ ಪಟಿಪಾಟಿಯಾವ ತೇ ಧಮ್ಮೇ ಭಾಜೇತ್ವಾ ದಸ್ಸೇತುಂ ಕಥಞ್ಚ ಅಸ್ಮೀತಿ ಹೋತೀತಿಆದಿ ಆರದ್ಧಂ। ತತ್ಥ ಕಞ್ಚಿ ಧಮ್ಮಂ ಅನವಕಾರಿಂ ಕರಿತ್ವಾತಿ ರೂಪವೇದನಾದೀಸು ಕಞ್ಚಿ ಏಕಧಮ್ಮಮ್ಪಿ ಅವಿನಿಬ್ಭೋಗಂ ಕತ್ವಾ, ಏಕೇಕತೋ ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾ, ಸಮೂಹತೋವ ಗಹೇತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಸ್ಮೀತಿ ಛನ್ದಂ ಪಟಿಲಭತೀತಿ ಪಞ್ಚಕ್ಖನ್ಧೇ ನಿರವಸೇಸತೋ ಗಹೇತ್ವಾ ‘ಅಹ’ನ್ತಿ ತಣ್ಹಂ ಪಟಿಲಭತಿ। ಮಾನದಿಟ್ಠೀಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ತತ್ಥ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಅಯಂ ತಣ್ಹಾವಿಚರಿತನಿದ್ದೇಸೋ, ಮಾನದಿಟ್ಠಿಯೋ ಪನ ನ ವಿನಾ ತಣ್ಹಾಯ, ತಸ್ಮಾ ತದೇಕಟ್ಠವಸೇನ ಇಧ ವುತ್ತಾ। ತಣ್ಹಾಸೀಸೇನ ವಾ ಪಪಞ್ಚತ್ತಯಮ್ಪಿ ಉದ್ದಿಟ್ಠಂ। ತಂ ಉದ್ದೇಸಾನುರೂಪೇನೇವ ನಿದ್ದಿಸಿತುಮ್ಪಿ ಮಾನದಿಟ್ಠಿಯೋ ಗಹಿತಾ। ತಣ್ಹಾಪಪಞ್ಚಂ ವಾ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ತೇನೇವ ಸದ್ಧಿಂ ಸೇಸಪಪಞ್ಚೇಪಿ ದಸ್ಸೇತುಂ ಏವಮಾಹ।
974. Idāni paṭipāṭiyāva te dhamme bhājetvā dassetuṃ kathañca asmīti hotītiādi āraddhaṃ. Tattha kañci dhammaṃ anavakāriṃ karitvāti rūpavedanādīsu kañci ekadhammampi avinibbhogaṃ katvā, ekekato aggahetvā, samūhatova gahetvāti attho. Asmīti chandaṃ paṭilabhatīti pañcakkhandhe niravasesato gahetvā ‘aha’nti taṇhaṃ paṭilabhati. Mānadiṭṭhīsupi eseva nayo. Tattha kiñcāpi ayaṃ taṇhāvicaritaniddeso, mānadiṭṭhiyo pana na vinā taṇhāya, tasmā tadekaṭṭhavasena idha vuttā. Taṇhāsīsena vā papañcattayampi uddiṭṭhaṃ. Taṃ uddesānurūpeneva niddisitumpi mānadiṭṭhiyo gahitā. Taṇhāpapañcaṃ vā dassento teneva saddhiṃ sesapapañcepi dassetuṃ evamāha.
ತಸ್ಮಿಂ ಸತಿ ಇಮಾನಿ ಪಪಞ್ಚಿತಾನೀತಿ ತಸ್ಮಿಂ ‘‘ಅಸ್ಮೀತಿ ಛನ್ದಂ ಪಟಿಲಭತೀ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ವುತ್ತೇ ಪಪಞ್ಚತ್ತಯೇ ಸತಿ ಪುನ ಇಮಾನಿ ‘‘ಇತ್ಥಸ್ಮೀತಿ ವಾ’’ತಿಆದೀನಿ ಪಪಞ್ಚಿತಾನಿ ಹೋನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।
Tasmiṃ sati imāni papañcitānīti tasmiṃ ‘‘asmīti chandaṃ paṭilabhatī’’tiādinā nayena vutte papañcattaye sati puna imāni ‘‘itthasmīti vā’’tiādīni papañcitāni hontīti attho.
ಖತ್ತಿಯೋಸ್ಮೀತಿಆದೀಸು ಅಭಿಸೇಕಸೇನಾಮಚ್ಚಾದಿನಾ ‘ಖತ್ತಿಯೋ ಅಹಂ’, ಮನ್ತಜ್ಝೇನ ಪೋರೋಹಿಚ್ಚಾದಿನಾ ‘ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಅಹಂ’, ಕಸಿಗೋರಕ್ಖಾದಿನಾ ‘ವೇಸ್ಸೋ ಅಹಂ’, ಅಸಿತಬ್ಯಾಭಙ್ಗಿತಾಯ ‘ಸುದ್ದೋ ಅಹಂ’ , ಗಿಹಿಬ್ಯಞ್ಜನೇನ ‘ಗಹಟ್ಠೋ ಅಹ’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಏವಂ ಇತ್ಥಸ್ಮೀತಿ ಹೋತೀತಿ ಏವಂ ಖತ್ತಿಯಾದೀಸು ಖತ್ತಿಯಾದಿಪ್ಪಕಾರಂ ಅತ್ತನಿ ಉಪ್ಪಾದಯಿತ್ವಾ ‘ಇತ್ಥಂಪಕಾರೋ ಅಹ’ನ್ತಿ ಹೋತಿ।
Khattiyosmītiādīsu abhisekasenāmaccādinā ‘khattiyo ahaṃ’, mantajjhena porohiccādinā ‘brāhmaṇo ahaṃ’, kasigorakkhādinā ‘vesso ahaṃ’, asitabyābhaṅgitāya ‘suddo ahaṃ’ , gihibyañjanena ‘gahaṭṭho aha’nti iminā nayena attho veditabbo. Evaṃ itthasmīti hotīti evaṃ khattiyādīsu khattiyādippakāraṃ attani uppādayitvā ‘itthaṃpakāro aha’nti hoti.
ಯಥಾ ಸೋ ಖತ್ತಿಯೋತಿಆದೀಸು ‘ಯಥಾ ಸೋ ಅಭಿಸೇಕಸೇನಾಮಚ್ಚಾದಿನಾ ಖತ್ತಿಯೋ, ತಥಾ ‘ಅಹಮ್ಪಿ ಖತ್ತಿಯೋ’ತಿ ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ದುತಿಯನಯೇ ‘ಯಥಾ ಸೋ ಅಭಿಸೇಕಸೇನಾಮಚ್ಚಾದಿನಾ ಖತ್ತಿಯೋ, ನಾಹಂ ತಥಾ ಖತ್ತಿಯೋ; ಅಹಂ ಪನ ತತೋ ಹೀನೋ ವಾ ಸೇಟ್ಠೋ ವಾ’ತಿ ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಭವಿಸ್ಸನ್ತಿಆದಿನಿದ್ದೇಸಾದೀಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ।
Yathā so khattiyotiādīsu ‘yathā so abhisekasenāmaccādinā khattiyo, tathā ‘ahampi khattiyo’ti iminā nayena attho veditabbo. Dutiyanaye ‘yathā so abhisekasenāmaccādinā khattiyo, nāhaṃ tathā khattiyo; ahaṃ pana tato hīno vā seṭṭho vā’ti iminā nayena attho veditabbo. Bhavissantiādiniddesādīsupi eseva nayo.
೯೭೫. ಏವಂ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಸ್ಸ ಉಪಾದಾಯ ತಣ್ಹಾವಿಚರಿತಾನಿ ಭಾಜೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಬಾಹಿರಸ್ಸ ಉಪಾದಾಯ ತಣ್ಹಾವಿಚರಿತಾನಿ ಭಾಜೇತುಂ ತತ್ಥ ಕತಮಾನೀತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಬಾಹಿರಸ್ಸ ಉಪಾದಾಯಾತಿ ಬಾಹಿರಂ ಖನ್ಧಪಞ್ಚಕಂ ಉಪಾದಾಯ। ಇದಮ್ಪಿ ಹಿ ಉಪಯೋಗತ್ಥೇ ಸಾಮಿವಚನಂ। ಇಮಿನಾತಿ ಇಮಿನಾ ರೂಪೇನ ವಾ…ಪೇ॰… ವಿಞ್ಞಾಣೇನ ವಾ। ಅವಸೇಸಂ ಪನ ಉದ್ದೇಸವಾರೇ ತಾವ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ।
975. Evaṃ ajjhattikassa upādāya taṇhāvicaritāni bhājetvā idāni bāhirassa upādāya taṇhāvicaritāni bhājetuṃ tattha katamānītiādimāha. Tattha bāhirassa upādāyāti bāhiraṃ khandhapañcakaṃ upādāya. Idampi hi upayogatthe sāmivacanaṃ. Imināti iminā rūpena vā…pe… viññāṇena vā. Avasesaṃ pana uddesavāre tāva vuttanayeneva veditabbaṃ.
೯೭೬. ನಿದ್ದೇಸವಾರೇ ಪನ ಅವಕಾರಿಂ ಕರಿತ್ವಾತಿ ವಿನಿಬ್ಭೋಗಂ ಕತ್ವಾ। ಇಮಿನಾ ಅಸ್ಮೀತಿ ಛನ್ದಂ ಪಟಿಲಭತೀತಿಆದೀಸು ಇಮಿನಾ ರೂಪೇನ ವಾ…ಪೇ॰… ವಿಞ್ಞಾಣೇನ ವಾತಿ ಏವಂ ಪಞ್ಚಕ್ಖನ್ಧೇ ಏಕದೇಸತೋ ಗಹೇತ್ವಾ ಇಮಿನಾ ‘ಅಹ’ನ್ತಿ ಛನ್ದಾದೀನಿ ಪಟಿಲಭತೀತಿ ಏವಮತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
976. Niddesavāre pana avakāriṃ karitvāti vinibbhogaṃ katvā. Iminā asmīti chandaṃ paṭilabhatītiādīsu iminā rūpena vā…pe… viññāṇena vāti evaṃ pañcakkhandhe ekadesato gahetvā iminā ‘aha’nti chandādīni paṭilabhatīti evamattho veditabbo.
ಇಮಿನಾ ಖತ್ತಿಯೋಸ್ಮೀತಿಆದೀಸು ‘ಇಮಿನಾ ಛತ್ತೇನ ವಾ ಖಗ್ಗೇನ ವಾ ಅಭಿಸೇಕಸೇನಾಮಚ್ಚಾದಿನಾ ವಾ ಖತ್ತಿಯೋ ಅಹ’ನ್ತಿ ಏವಂ ಪುರಿಮನಯೇನೇವ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಇಮಿನಾತಿ ಪದಮತ್ತಮೇವ ಹೇತ್ಥ ವಿಸೇಸೋ।
Iminā khattiyosmītiādīsu ‘iminā chattena vā khaggena vā abhisekasenāmaccādinā vā khattiyo aha’nti evaṃ purimanayeneva attho veditabbo. Imināti padamattameva hettha viseso.
ಯಥಾ ಸೋ ಖತ್ತಿಯೋತಿಆದೀಸುಪಿ ಇಮಿನಾತಿ ವುತ್ತಪದಮೇವ ವಿಸೇಸೋ। ತಸ್ಮಾ ತಸ್ಸ ವಸೇನ ಯಥಾ ಖತ್ತಿಯೋ, ಏವಂ ಅಹಮ್ಪಿ ಇಮಿನಾ ಖಗ್ಗೇನ ವಾ ಛತ್ತೇನ ವಾ ಅಭಿಸೇಕಸೇನಾಮಚ್ಚಾದಿನಾ ವಾ ಖತ್ತಿಯೋತಿ ಏವಂ ಯೋಜೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬಪದೇಸು ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಇಮಿನಾ ನಿಚ್ಚೋಸ್ಮೀತಿ ಪಞ್ಚಕ್ಖನ್ಧೇ ಅನವಕಾರಿಂ ಕತ್ವಾ ರೂಪಾದೀಸು ಏಕಮೇವ ಧಮ್ಮಂ ‘ಅಹ’ನ್ತಿ ಗಹೇತ್ವಾ ‘ಇಮಿನಾ ಖಗ್ಗೇನ ವಾ ಛತ್ತೇನ ವಾ ಅಹಂ ನಿಚ್ಚೋ ಧುವೋ’ತಿ ಮಞ್ಞತಿ। ಉಚ್ಛೇದದಿಟ್ಠಿಯಮ್ಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ।
Yathā so khattiyotiādīsupi imināti vuttapadameva viseso. Tasmā tassa vasena yathā khattiyo, evaṃ ahampi iminā khaggena vā chattena vā abhisekasenāmaccādinā vā khattiyoti evaṃ yojetvā sabbapadesu attho veditabbo. Iminā niccosmīti pañcakkhandhe anavakāriṃ katvā rūpādīsu ekameva dhammaṃ ‘aha’nti gahetvā ‘iminā khaggena vā chattena vā ahaṃ nicco dhuvo’ti maññati. Ucchedadiṭṭhiyampi eseva nayo. Sesaṃ sabbattha vuttanayeneva veditabbaṃ.
ಇತಿ ಏವರೂಪಾನಿ ಅತೀತಾನಿ ಛತ್ತಿಂಸಾತಿ ಏಕೇಕಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಅತೀತೇ ಛತ್ತಿಂಸ। ಅನಾಗತಾನಿ ಛತ್ತಿಂಸಾತಿ ಏಕೇಕಸ್ಸೇವ ಅನಾಗತೇ ಛತ್ತಿಂಸ। ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾನಿ ಛತ್ತಿಂಸಾತಿ ಏಕೇಕಸ್ಸ ವಾ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಯಥಾಲಾಭವಸೇನ ಬಹುನಂ ವಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನೇ ಛತ್ತಿಂಸ। ಸಬ್ಬಸತ್ತಾನಂ ಪನ ಏಕಂಸೇನೇವ ಅತೀತೇ ಛತ್ತಿಂಸ, ಅನಾಗತೇ ಛತ್ತಿಂಸ, ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನೇ ಛತ್ತಿಂಸಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾನಿ। ಅನನ್ತಾ ಹಿ ಅಸದಿಸತಣ್ಹಾಮಾನದಿಟ್ಠಿಭೇದಾ ಸತ್ತಾ। ಅಟ್ಠತಣ್ಹಾವಿಚರಿತಸತಂ ಹೋತೀತಿ ಏತ್ಥ ಪನ ಅಟ್ಠಸತಸಙ್ಖಾತಂ ತಣ್ಹಾವಿಚರಿತಂ ಹೋತೀತಿ ಏವಮತ್ಥೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ। ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವಾತಿ।
Iti evarūpāni atītāni chattiṃsāti ekekassa puggalassa atīte chattiṃsa. Anāgatāni chattiṃsāti ekekasseva anāgate chattiṃsa. Paccuppannāni chattiṃsāti ekekassa vā puggalassa yathālābhavasena bahunaṃ vā paccuppanne chattiṃsa. Sabbasattānaṃ pana ekaṃseneva atīte chattiṃsa, anāgate chattiṃsa, paccuppanne chattiṃsāti veditabbāni. Anantā hi asadisataṇhāmānadiṭṭhibhedā sattā. Aṭṭhataṇhāvicaritasataṃ hotīti ettha pana aṭṭhasatasaṅkhātaṃ taṇhāvicaritaṃ hotīti evamattho daṭṭhabbo. Sesaṃ sabbattha uttānatthamevāti.
ತಣ್ಹಾವಿಚರಿತನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ।
Taṇhāvicaritaniddesavaṇṇanā.
ದಿಟ್ಠಿಗತನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ
Diṭṭhigataniddesavaṇṇanā
೯೭೭. ದಿಟ್ಠಿಗತನಿದ್ದೇಸೇ ಬ್ರಹ್ಮಜಾಲೇ ವೇಯ್ಯಾಕರಣೇತಿ ಬ್ರಹ್ಮಜಾಲನಾಮಕೇ ವೇಯ್ಯಾಕರಣೇ, ದೀಘನಿಕಾಯಸ್ಸ ಪಠಮಸುತ್ತನ್ತೇ। ವುತ್ತಾನಿ ಭಗವತಾತಿ ಸತ್ಥಾರಾ ಸಯಂ ಆಹಚ್ಚ ಭಾಸಿತಾನಿ। ಚತ್ತಾರೋ ಸಸ್ಸತವಾದಾತಿಆದೀಸು ‘‘ತೇ ಚ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಕಿಮಾಗಮ್ಮ ಕಿಮಾರಬ್ಭ ಸಸ್ಸತವಾದಾ ಸಸ್ಸತಂ ಅತ್ತಾನಞ್ಚ ಲೋಕಞ್ಚ ಪಞ್ಞಾಪೇನ್ತಿ ಚತೂಹಿ ವತ್ಥೂಹೀ’’ತಿಆದಿನಾ (ದೀ॰ ನಿ॰ ೧.೨೯-೩೦) ಬ್ರಹ್ಮಜಾಲೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಪಭೇದೋ ಚ ಅತ್ಥೋ ಚ ವೇದಿತಬ್ಬೋತಿ।
977. Diṭṭhigataniddese brahmajāle veyyākaraṇeti brahmajālanāmake veyyākaraṇe, dīghanikāyassa paṭhamasuttante. Vuttāni bhagavatāti satthārā sayaṃ āhacca bhāsitāni. Cattāro sassatavādātiādīsu ‘‘te ca bhonto samaṇabrāhmaṇā kimāgamma kimārabbha sassatavādā sassataṃ attānañca lokañca paññāpenti catūhi vatthūhī’’tiādinā (dī. ni. 1.29-30) brahmajāle vuttanayeneva pabhedo ca attho ca veditabboti.
ಸಮ್ಮೋಹವಿನೋದನಿಯಾ ವಿಭಙ್ಗಟ್ಠಕಥಾಯ
Sammohavinodaniyā vibhaṅgaṭṭhakathāya
ಖುದ್ದಕವತ್ಥುವಿಭಙ್ಗವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Khuddakavatthuvibhaṅgavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ವಿಭಙ್ಗಪಾಳಿ • Vibhaṅgapāḷi / ೧೭. ಖುದ್ದಕವತ್ಥುವಿಭಙ್ಗೋ • 17. Khuddakavatthuvibhaṅgo
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಭಙ್ಗ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / ೧೭. ಖುದ್ದಕವತ್ಥುವಿಭಙ್ಗೋ • 17. Khuddakavatthuvibhaṅgo
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಭಙ್ಗ-ಅನುಟೀಕಾ • Vibhaṅga-anuṭīkā / ೧೭. ಖುದ್ದಕವತ್ಥುವಿಭಙ್ಗೋ • 17. Khuddakavatthuvibhaṅgo
