Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi |
౧౦. దసమసఙ్ఘాదిసేససిక్ఖాపదం
10. Dasamasaṅghādisesasikkhāpadaṃ
౭౨౭. దసమే ఏవాచారాతి ఏత్థ నిగ్గహితలోపవసేన సన్ధీతి ఆహ ‘‘ఏవంఆచారా’’తి. ‘‘యాదిసో’’తిఆదినా ఏవంసద్దస్స నిదస్సనాదీసు (అభిధానప్పదీపికాయం ౧౧౮౬ గాథాయం) ఏకాదససు అత్థేసు ఉపమత్థం దస్సేతి. సబ్బత్థాతి ‘‘ఏవంసద్దా ఏవంసిలోకా’’తి సబ్బేసు పదేసు. ఉఞ్ఞాయాతి ఏత్థ ఓకారవిపరీతో ఉకారోతి ఆహ ‘‘అవఞ్ఞాయా’’తి. ‘‘నీచం కత్వా జాననాయా’’తి ఇమినా అవసద్దో నీచత్థో, ఞాధాతు అవబోధనత్థోతి దస్సేతి. ‘‘పరిభవఞ్ఞాయా’’తి వత్తబ్బే ఉత్తరపదలోపవసేన ‘‘పరిభవేనా’’తి వుత్తన్తి ఆహ ‘‘పరిభవిత్వా జాననేనా’’తి. అక్ఖన్తియాతి ఏత్థ సహనఖన్తియేవాధిప్పేతా, నేవ అనులోమఖన్తి, న దిట్ఠినిజ్ఝానక్ఖన్తీతి దస్సేన్తో ఆహ ‘‘అసహనతాయా’’తి. వేభస్సియాతి ఏత్థ విసేసేన భాసేతి ఓభాసేతీతి విభాసో ఆనుభావో, విభాసో ఇమస్స సఙ్ఘస్స అత్థీతి విభస్సో సఙ్ఘో, బహ్వత్థే చ అతిసయత్థే చ సపచ్చయో హోతి. కస్మా? మన్తుపచ్చయత్థత్తా ‘‘లోమసో’’తిఆదీసు (జా॰ ౧.౧౪.౫౭) వియ, బహుఆనుభావో అతిసయఆనుభావో సఙ్ఘోతి వుత్తం హోతి, సంయోగపరత్తా ఆకారస్స రస్సో. విభస్సస్స భావో వేభస్సియం, బహుఆనుభావో అతిసయఆనుభావోయేవ. ఇతి ఇమమత్థం దస్సేన్తో ఆహ ‘‘బలవభస్సభావేనా’’తి. తత్థ బలవఇతి పదేన మన్తుఅత్థే పవత్తస్స సప్పచ్చయస్స బహ్వత్థఞ్చ అతిసయత్థఞ్చ దస్సేతి, భావఇతి పదేన ణియపచ్చయస్స భావత్థం, ఏనఇతి పదేన నిస్సక్కవచనస్స కరణత్థే పవత్తభావం దస్సేతి. తమేవత్థమావికరోన్తో ఆహ ‘‘అత్తనో బలవప్పకాసనేనా’’తి. తత్థ అత్తనోతి అత్తసఙ్ఖాతస్స సఙ్ఘస్స. బలవప్పకాసనేనాతి బహుఆనుభావప్పకాసనేన, అతిసయఆనుభావప్పకాసనేన వా. బలవప్పకాసనం నామ అత్థతో పరేసం సముత్రాసనమేవాతి ఆహ ‘‘సముత్రాసనేనాతి అత్థో’’తి. దుబ్బలభావేనాతి ఏత్థ భావఇతిపదేన ణ్యపచ్చయస్స భావత్థం, ఏనఇతిపదేన నిస్సక్కవచనస్స కరణత్థం దస్సేతీతి దట్ఠబ్బం. సబ్బత్థాతి ‘‘ఉఞ్ఞాయా’’తిఆదీసు సబ్బేసు పదేసు. చసద్దో లుత్తనిద్దిట్ఠోతి ఆహ ‘‘ఏవం సముచ్చయత్థో దట్ఠబ్బో’’తి. వివిచ్చథాతి ఏత్థ వీత్యూపసగ్గో వినాసద్దత్థో, విచధాతు సత్తత్థోతి ఆహ ‘‘వినా హోథా’’తి. దసమం.
727. Dasame evācārāti ettha niggahitalopavasena sandhīti āha ‘‘evaṃācārā’’ti. ‘‘Yādiso’’tiādinā evaṃsaddassa nidassanādīsu (abhidhānappadīpikāyaṃ 1186 gāthāyaṃ) ekādasasu atthesu upamatthaṃ dasseti. Sabbatthāti ‘‘evaṃsaddā evaṃsilokā’’ti sabbesu padesu. Uññāyāti ettha okāraviparīto ukāroti āha ‘‘avaññāyā’’ti. ‘‘Nīcaṃ katvā jānanāyā’’ti iminā avasaddo nīcattho, ñādhātu avabodhanatthoti dasseti. ‘‘Paribhavaññāyā’’ti vattabbe uttarapadalopavasena ‘‘paribhavenā’’ti vuttanti āha ‘‘paribhavitvā jānanenā’’ti. Akkhantiyāti ettha sahanakhantiyevādhippetā, neva anulomakhanti, na diṭṭhinijjhānakkhantīti dassento āha ‘‘asahanatāyā’’ti. Vebhassiyāti ettha visesena bhāseti obhāsetīti vibhāso ānubhāvo, vibhāso imassa saṅghassa atthīti vibhasso saṅgho, bahvatthe ca atisayatthe ca sapaccayo hoti. Kasmā? Mantupaccayatthattā ‘‘lomaso’’tiādīsu (jā. 1.14.57) viya, bahuānubhāvo atisayaānubhāvo saṅghoti vuttaṃ hoti, saṃyogaparattā ākārassa rasso. Vibhassassa bhāvo vebhassiyaṃ, bahuānubhāvo atisayaānubhāvoyeva. Iti imamatthaṃ dassento āha ‘‘balavabhassabhāvenā’’ti. Tattha balavaiti padena mantuatthe pavattassa sappaccayassa bahvatthañca atisayatthañca dasseti, bhāvaiti padena ṇiyapaccayassa bhāvatthaṃ, enaiti padena nissakkavacanassa karaṇatthe pavattabhāvaṃ dasseti. Tamevatthamāvikaronto āha ‘‘attano balavappakāsanenā’’ti. Tattha attanoti attasaṅkhātassa saṅghassa. Balavappakāsanenāti bahuānubhāvappakāsanena, atisayaānubhāvappakāsanena vā. Balavappakāsanaṃ nāma atthato paresaṃ samutrāsanamevāti āha ‘‘samutrāsanenāti attho’’ti. Dubbalabhāvenāti ettha bhāvaitipadena ṇyapaccayassa bhāvatthaṃ, enaitipadena nissakkavacanassa karaṇatthaṃ dassetīti daṭṭhabbaṃ. Sabbatthāti ‘‘uññāyā’’tiādīsu sabbesu padesu. Casaddo luttaniddiṭṭhoti āha ‘‘evaṃ samuccayattho daṭṭhabbo’’ti. Viviccathāti ettha vītyūpasaggo vināsaddattho, vicadhātu sattatthoti āha ‘‘vinā hothā’’ti. Dasamaṃ.
అనన్తరా పక్ఖిపిత్వాతి సమ్బన్ధో. మహావిభఙ్గతో ఆహరితాని ఇమాని తీణి సిక్ఖాపదానీతి యోజనా. నవ పఠమాపత్తికా వేదితబ్బాతి సమ్బన్ధో. సబ్బేపి ధమ్మాతి యోజనా. ఏత్థాతి ‘‘ఉద్దిట్ఠా ఖో’’తిఆదిపాఠే. తం పనాతి పక్ఖమానత్తం పనాతి.
Anantarā pakkhipitvāti sambandho. Mahāvibhaṅgato āharitāni imāni tīṇi sikkhāpadānīti yojanā. Nava paṭhamāpattikā veditabbāti sambandho. Sabbepi dhammāti yojanā. Etthāti ‘‘uddiṭṭhā kho’’tiādipāṭhe. Taṃ panāti pakkhamānattaṃ panāti.
ఇతి సమన్తపాసాదికాయ వినయసంవణ్ణనాయ
Iti samantapāsādikāya vinayasaṃvaṇṇanāya
భిక్ఖునివిభఙ్గే
Bhikkhunivibhaṅge
సత్తరసకవణ్ణనాయ యోజనా సమత్తా.
Sattarasakavaṇṇanāya yojanā samattā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / భిక్ఖునీవిభఙ్గ • Bhikkhunīvibhaṅga / ౧౦. దసమసఙ్ఘాదిసేససిక్ఖాపదం • 10. Dasamasaṅghādisesasikkhāpadaṃ
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / భిక్ఖునీవిభఙ్గ-అట్ఠకథా • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā / ౧౦. దసమసఙ్ఘాదిసేససిక్ఖాపదవణ్ణనా • 10. Dasamasaṅghādisesasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ౯. నవమసఙ్ఘాదిసేససిక్ఖాపదవణ్ణనా • 9. Navamasaṅghādisesasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / ౬. ఛట్ఠసఙ్ఘాదిసేససిక్ఖాపదవణ్ణనా • 6. Chaṭṭhasaṅghādisesasikkhāpadavaṇṇanā