| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
੧੦. ਦਸਮਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ
10. Dasamasaṅghādisesasikkhāpadaṃ
੭੨੭. ਦਸਮੇ ਏવਾਚਾਰਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨਿਗ੍ਗਹਿਤਲੋਪવਸੇਨ ਸਨ੍ਧੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਏવਂਆਚਾਰਾ’’ਤਿ। ‘‘ਯਾਦਿਸੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਏવਂਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਨਿਦਸ੍ਸਨਾਦੀਸੁ (ਅਭਿਧਾਨਪ੍ਪਦੀਪਿਕਾਯਂ ੧੧੮੬ ਗਾਥਾਯਂ) ਏਕਾਦਸਸੁ ਅਤ੍ਥੇਸੁ ਉਪਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ‘‘ਏવਂਸਦ੍ਦਾ ਏવਂਸਿਲੋਕਾ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਪਦੇਸੁ। ਉਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਓਕਾਰવਿਪਰੀਤੋ ਉਕਾਰੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅવਞ੍ਞਾਯਾ’’ਤਿ। ‘‘ਨੀਚਂ ਕਤ੍વਾ ਜਾਨਨਾਯਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅવਸਦ੍ਦੋ ਨੀਚਤ੍ਥੋ, ਞਾਧਾਤੁ ਅવਬੋਧਨਤ੍ਥੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ‘‘ਪਰਿਭવਞ੍ਞਾਯਾ’’ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪવਸੇਨ ‘‘ਪਰਿਭવੇਨਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਰਿਭવਿਤ੍વਾ ਜਾਨਨੇਨਾ’’ਤਿ। ਅਕ੍ਖਨ੍ਤਿਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਹਨਖਨ੍ਤਿਯੇવਾਧਿਪ੍ਪੇਤਾ, ਨੇવ ਅਨੁਲੋਮਖਨ੍ਤਿ, ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਜ੍ਝਾਨਕ੍ਖਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਸਹਨਤਾਯਾ’’ਤਿ। વੇਭਸ੍ਸਿਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ વਿਸੇਸੇਨ ਭਾਸੇਤਿ ਓਭਾਸੇਤੀਤਿ વਿਭਾਸੋ ਆਨੁਭਾવੋ, વਿਭਾਸੋ ਇਮਸ੍ਸ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ વਿਭਸ੍ਸੋ ਸਙ੍ਘੋ, ਬਹ੍વਤ੍ਥੇ ਚ ਅਤਿਸਯਤ੍ਥੇ ਚ ਸਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ। ਕਸ੍ਮਾ? ਮਨ੍ਤੁਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ‘‘ਲੋਮਸੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਜਾ॰ ੧.੧੪.੫੭) વਿਯ, ਬਹੁਆਨੁਭਾવੋ ਅਤਿਸਯਆਨੁਭਾવੋ ਸਙ੍ਘੋਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਸਂਯੋਗਪਰਤ੍ਤਾ ਆਕਾਰਸ੍ਸ ਰਸ੍ਸੋ। વਿਭਸ੍ਸਸ੍ਸ ਭਾવੋ વੇਭਸ੍ਸਿਯਂ, ਬਹੁਆਨੁਭਾવੋ ਅਤਿਸਯਆਨੁਭਾવੋਯੇવ। ਇਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਬਲવਭਸ੍ਸਭਾવੇਨਾ’’ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਬਲવਇਤਿ ਪਦੇਨ ਮਨ੍ਤੁਅਤ੍ਥੇ ਪવਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਬਹ੍વਤ੍ਥਞ੍ਚ ਅਤਿਸਯਤ੍ਥਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਭਾવਇਤਿ ਪਦੇਨ ਣਿਯਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਭਾવਤ੍ਥਂ, ਏਨਇਤਿ ਪਦੇਨ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕવਚਨਸ੍ਸ ਕਰਣਤ੍ਥੇ ਪવਤ੍ਤਭਾવਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਤਮੇવਤ੍ਥਮਾવਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਬਲવਪ੍ਪਕਾਸਨੇਨਾ’’ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਅਤ੍ਤਨੋਤਿ ਅਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ। ਬਲવਪ੍ਪਕਾਸਨੇਨਾਤਿ ਬਹੁਆਨੁਭਾવਪ੍ਪਕਾਸਨੇਨ, ਅਤਿਸਯਆਨੁਭਾવਪ੍ਪਕਾਸਨੇਨ વਾ। ਬਲવਪ੍ਪਕਾਸਨਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਰੇਸਂ ਸਮੁਤ੍ਰਾਸਨਮੇવਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮੁਤ੍ਰਾਸਨੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ। ਦੁਬ੍ਬਲਭਾવੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਭਾવਇਤਿਪਦੇਨ ਣ੍ਯਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਭਾવਤ੍ਥਂ, ਏਨਇਤਿਪਦੇਨ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕવਚਨਸ੍ਸ ਕਰਣਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ‘‘ਉਞ੍ਞਾਯਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਪਦੇਸੁ। ਚਸਦ੍ਦੋ ਲੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਏવਂ ਸਮੁਚ੍ਚਯਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ’’ਤਿ। વਿવਿਚ੍ਚਥਾਤਿ ਏਤ੍ਥ વੀਤ੍ਯੂਪਸਗ੍ਗੋ વਿਨਾਸਦ੍ਦਤ੍ਥੋ, વਿਚਧਾਤੁ ਸਤ੍ਤਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘વਿਨਾ ਹੋਥਾ’’ਤਿ। ਦਸਮਂ।
727. Dasame evācārāti ettha niggahitalopavasena sandhīti āha ‘‘evaṃācārā’’ti. ‘‘Yādiso’’tiādinā evaṃsaddassa nidassanādīsu (abhidhānappadīpikāyaṃ 1186 gāthāyaṃ) ekādasasu atthesu upamatthaṃ dasseti. Sabbatthāti ‘‘evaṃsaddā evaṃsilokā’’ti sabbesu padesu. Uññāyāti ettha okāraviparīto ukāroti āha ‘‘avaññāyā’’ti. ‘‘Nīcaṃ katvā jānanāyā’’ti iminā avasaddo nīcattho, ñādhātu avabodhanatthoti dasseti. ‘‘Paribhavaññāyā’’ti vattabbe uttarapadalopavasena ‘‘paribhavenā’’ti vuttanti āha ‘‘paribhavitvā jānanenā’’ti. Akkhantiyāti ettha sahanakhantiyevādhippetā, neva anulomakhanti, na diṭṭhinijjhānakkhantīti dassento āha ‘‘asahanatāyā’’ti. Vebhassiyāti ettha visesena bhāseti obhāsetīti vibhāso ānubhāvo, vibhāso imassa saṅghassa atthīti vibhasso saṅgho, bahvatthe ca atisayatthe ca sapaccayo hoti. Kasmā? Mantupaccayatthattā ‘‘lomaso’’tiādīsu (jā. 1.14.57) viya, bahuānubhāvo atisayaānubhāvo saṅghoti vuttaṃ hoti, saṃyogaparattā ākārassa rasso. Vibhassassa bhāvo vebhassiyaṃ, bahuānubhāvo atisayaānubhāvoyeva. Iti imamatthaṃ dassento āha ‘‘balavabhassabhāvenā’’ti. Tattha balavaiti padena mantuatthe pavattassa sappaccayassa bahvatthañca atisayatthañca dasseti, bhāvaiti padena ṇiyapaccayassa bhāvatthaṃ, enaiti padena nissakkavacanassa karaṇatthe pavattabhāvaṃ dasseti. Tamevatthamāvikaronto āha ‘‘attano balavappakāsanenā’’ti. Tattha attanoti attasaṅkhātassa saṅghassa. Balavappakāsanenāti bahuānubhāvappakāsanena, atisayaānubhāvappakāsanena vā. Balavappakāsanaṃ nāma atthato paresaṃ samutrāsanamevāti āha ‘‘samutrāsanenāti attho’’ti. Dubbalabhāvenāti ettha bhāvaitipadena ṇyapaccayassa bhāvatthaṃ, enaitipadena nissakkavacanassa karaṇatthaṃ dassetīti daṭṭhabbaṃ. Sabbatthāti ‘‘uññāyā’’tiādīsu sabbesu padesu. Casaddo luttaniddiṭṭhoti āha ‘‘evaṃ samuccayattho daṭṭhabbo’’ti. Viviccathāti ettha vītyūpasaggo vināsaddattho, vicadhātu sattatthoti āha ‘‘vinā hothā’’ti. Dasamaṃ.
ਅਨਨ੍ਤਰਾ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗਤੋ ਆਹਰਿਤਾਨਿ ਇਮਾਨਿ ਤੀਣਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਨવ ਪਠਮਾਪਤ੍ਤਿਕਾ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਏਤ੍ਥਾਤਿ ‘‘ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ ਖੋ’’ਤਿਆਦਿਪਾਠੇ। ਤਂ ਪਨਾਤਿ ਪਕ੍ਖਮਾਨਤ੍ਤਂ ਪਨਾਤਿ।
Anantarā pakkhipitvāti sambandho. Mahāvibhaṅgato āharitāni imāni tīṇi sikkhāpadānīti yojanā. Nava paṭhamāpattikā veditabbāti sambandho. Sabbepi dhammāti yojanā. Etthāti ‘‘uddiṭṭhā kho’’tiādipāṭhe. Taṃ panāti pakkhamānattaṃ panāti.
ਇਤਿ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਯ વਿਨਯਸਂવਣ੍ਣਨਾਯ
Iti samantapāsādikāya vinayasaṃvaṇṇanāya
ਭਿਕ੍ਖੁਨਿવਿਭਙ੍ਗੇ
Bhikkhunivibhaṅge
ਸਤ੍ਤਰਸਕવਣ੍ਣਨਾਯ ਯੋਜਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ।
Sattarasakavaṇṇanāya yojanā samattā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਭਿਕ੍ਖੁਨੀવਿਭਙ੍ਗ • Bhikkhunīvibhaṅga / ੧੦. ਦਸਮਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ • 10. Dasamasaṅghādisesasikkhāpadaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਭਿਕ੍ਖੁਨੀવਿਭਙ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā / ੧੦. ਦਸਮਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 10. Dasamasaṅghādisesasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ੯. ਨવਮਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 9. Navamasaṅghādisesasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ੬. ਛਟ੍ਠਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 6. Chaṭṭhasaṅghādisesasikkhāpadavaṇṇanā
