Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
၁၀. ဒသမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
10. Dasamasikkhāpadavaṇṇanā
၈၃၃. သာဓုကီဠိတဂီတံ ဝာတိ ဧတ္ထ ပာစိဏ္ဏဂီတမ္ပိ သောတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ‘‘ဂီတုပသဉ္ဟိတံ ပန ဓမ္မံ သောတုံ ဝဋ္ဋတီတိ ဒီဃနိကာယဋ္ဌကထာယံ ဝုတ္တ’’န္တိ ဝုတ္တံ။ ပောရာဏဂဏ္ဌိပဒေ ပန ‘‘ဓမ္မဂီတမ္ပိ န ဝဋ္ဋတီ’’တိ ဝတ္ဝာ ‘‘ဗုဒ္ဓသ္သ ဂာယာမ ဝာဒေမာတိ ဝုတ္တေ သမ္ပဋိစ္ဆိတုံ န ဝဋ္ဋတိ, ဒုက္ကဋံ ဟောတီ’’တိ ဝုတ္တံ, ‘‘ပူဇံ ကရောမ, ဇာတကံ ဝာ ဝတ္ထုံ ဝာ ဒေသေမာတိ ဝုတ္တေ ‘သာဓူ’တိ သမ္ပဋိစ္ဆိတုံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ စ ဝုတ္တံ။
833.Sādhukīḷitagītaṃ vāti ettha pāciṇṇagītampi sotuṃ na vaṭṭati. ‘‘Gītupasañhitaṃ pana dhammaṃ sotuṃ vaṭṭatīti dīghanikāyaṭṭhakathāyaṃ vutta’’nti vuttaṃ. Porāṇagaṇṭhipade pana ‘‘dhammagītampi na vaṭṭatī’’ti vatvā ‘‘buddhassa gāyāma vādemāti vutte sampaṭicchituṃ na vaṭṭati, dukkaṭaṃ hotī’’ti vuttaṃ, ‘‘pūjaṃ karoma, jātakaṃ vā vatthuṃ vā desemāti vutte ‘sādhū’ti sampaṭicchituṃ vaṭṭatī’’ti ca vuttaṃ.
၈၃၆. ဧကပယောဂော နာမ ဧကဒိဝသာဝလောကနံ။ တေသံယေဝာတိ ယေသံ နစ္စံ ပသ္သတိ။ ‘‘ဘိက္ခုနီ သယမ္ပိ နစ္စိတုံ ဝာ ဂာယိတုံ ဝာ ဝာဒိတုံ ဝာ န လဘတီ’’တိအာဒိ ဣဓ သိက္ခာပဒေ နတ္ထိ။ ကသ္မာ? ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနတ္တာ။ ယဒိ ဧဝံ ကသ္မာ ဝုတ္တန္တိ စေ? သုတ္တာနုလောမမဟာပဒေသတော။ ယဒိ နစ္စာဒီနိ ပသ္သိတုံ ဝာ သောတုံ ဝာ န လဘတိ, ပဂေဝ အတ္တနာ ကာတုန္တိ နယတော လဗ္ဘမာနတ္တာ ဝုတ္တံ။ ဣတရထာ မဟာပဒေသာ နိရတ္ထကာ သိယုံ။ ဧဝမညတ္ထာပိ နယော နေတဗ္ဗော။ ‘‘သမုဋ္ဌာနမ္ပိ ဣဓ ဝုတ္တမေဝ အဂ္ဂဟေတ္ဝာ ဆသမုဋ္ဌာနဝသေန ဂဟေတဗ္ဗ’’န္တိ လိခိတံ။ တံ ‘‘အညေ နစ္စ, ဂာယ, ဝာဒေဟီ’’တိ ဝတ္တုံ န လဗ္ဘတီတိအာဒိဝစီကမ္မံ သန္ဓာယ လိခိတဉ္စေ, တံ သုလိခိတံ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနေ ဝာစာယ အဘာဝတော။ ‘‘သယမ္ပိ နစ္စိတု’’န္တိအာဒိကာယကမ္မဉ္စေ သန္ဓာယ လိခိတံ, ဒုလ္လိခိတံ။ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနဉ္ဟိ ဧကန္တတော ကာယကမ္မံ ဟောတိ, တသ္မာ ဥဒ္ဓဋံ အဂ္ဂဟေတ္ဝာ အာဒိသဒ္ဒေန သင္ဂဟိတမေဝ ဣဓ ဂဟေတဗ္ဗန္တိ။ ဧတံ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနတ္တာတိ ဧတ္ထ ကာရဏဝစနေ သုတ္တာနုလောမမဟာပဒေသတောတိ ဧတ္ထ ပန ဥဒ္ဓဋံ ဂဟေတဗ္ဗံ, ဧဝံ ယထာလာဘဝသေန တံ လိခိတန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ‘‘အာဟစ္စဘာသိတသိက္ခာပဒဝသေန ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာန’’န္တိ ဝုတ္တန္တိ ဥပတိသ္သတ္ထေရော ။ ‘‘ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနဉ္စေ ဣဒံ သိက္ခာပဒံ, အာဏာပကော မုစ္စေယ္ယ, န စ မုစ္စတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ တံ ‘‘ကသ္မာ’’တိ ဝုတ္တေ ‘‘သဗ္ဗအဋ္ဌကထာသု ဝုတ္တ’’န္တိ အဋ္ဌကထာစရိယော အာဟာတိ ဓမ္မသိရိတ္ထေရော။
836.Ekapayogo nāma ekadivasāvalokanaṃ. Tesaṃyevāti yesaṃ naccaṃ passati. ‘‘Bhikkhunī sayampi naccituṃ vā gāyituṃ vā vādituṃ vā na labhatī’’tiādi idha sikkhāpade natthi. Kasmā? Eḷakalomasamuṭṭhānattā. Yadi evaṃ kasmā vuttanti ce? Suttānulomamahāpadesato. Yadi naccādīni passituṃ vā sotuṃ vā na labhati, pageva attanā kātunti nayato labbhamānattā vuttaṃ. Itarathā mahāpadesā niratthakā siyuṃ. Evamaññatthāpi nayo netabbo. ‘‘Samuṭṭhānampi idha vuttameva aggahetvā chasamuṭṭhānavasena gahetabba’’nti likhitaṃ. Taṃ ‘‘aññe nacca, gāya, vādehī’’ti vattuṃ na labbhatītiādivacīkammaṃ sandhāya likhitañce, taṃ sulikhitaṃ eḷakalomasamuṭṭhāne vācāya abhāvato. ‘‘Sayampi naccitu’’ntiādikāyakammañce sandhāya likhitaṃ, dullikhitaṃ. Eḷakalomasamuṭṭhānañhi ekantato kāyakammaṃ hoti, tasmā uddhaṭaṃ aggahetvā ādisaddena saṅgahitameva idha gahetabbanti. Etaṃ eḷakalomasamuṭṭhānattāti ettha kāraṇavacane suttānulomamahāpadesatoti ettha pana uddhaṭaṃ gahetabbaṃ, evaṃ yathālābhavasena taṃ likhitanti veditabbaṃ. ‘‘Āhaccabhāsitasikkhāpadavasena eḷakalomasamuṭṭhāna’’nti vuttanti upatissatthero. ‘‘Eḷakalomasamuṭṭhānañce idaṃ sikkhāpadaṃ, āṇāpako mucceyya, na ca muccatī’’ti vuttaṃ. Taṃ ‘‘kasmā’’ti vutte ‘‘sabbaaṭṭhakathāsu vutta’’nti aṭṭhakathācariyo āhāti dhammasiritthero.
၈၃၇. အာရာမေ ဌတ္ဝာတိ န ကေဝလံ ဌတ္ဝာ, တတော ဂန္တ္ဝာ ပန သဗ္ဗိရိယာပထေဟိပိ လဘတိ။ ‘‘အာရာမေ ဌိတာတိ ပန အာရာမပရိယာပန္နာတိ အတ္ထော, ဣတရထာ နိသိန္နာပိ န လဘေယ္ယာ’’တိ လိခိတံ, တံ သုလိခိတမေဝ။
837.Ārāme ṭhatvāti na kevalaṃ ṭhatvā, tato gantvā pana sabbiriyāpathehipi labhati. ‘‘Ārāme ṭhitāti pana ārāmapariyāpannāti attho, itarathā nisinnāpi na labheyyā’’ti likhitaṃ, taṃ sulikhitameva.
ဒသမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Dasamasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
လသုဏဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Lasuṇavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / ဘိက္ခုနီဝိဘင္ဂ • Bhikkhunīvibhaṅga / ၁၀. ဒသမသိက္ခာပဒံ • 10. Dasamasikkhāpadaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ဘိက္ခုနီဝိဘင္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā / ၁၀. ဒသမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 10. Dasamasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ၁. လသုဏဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ • 1. Lasuṇavaggavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ၁. ပဌမလသုဏာဒိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 1. Paṭhamalasuṇādisikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ၁၀. ဒသမသိက္ခာပဒံ • 10. Dasamasikkhāpadaṃ