Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / වජිරබුද්ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā |
10. දසමසික්ඛාපදවණ්ණනා
10. Dasamasikkhāpadavaṇṇanā
833. සාධුකීළිතගීතං වාති එත්ථ පාචිණ්ණගීතම්පි සොතුං න වට්ටති. ‘‘ගීතුපසඤ්හිතං පන ධම්මං සොතුං වට්ටතීති දීඝනිකායට්ඨකථායං වුත්ත’’න්ති වුත්තං. පොරාණගණ්ඨිපදෙ පන ‘‘ධම්මගීතම්පි න වට්ටතී’’ති වත්වා ‘‘බුද්ධස්ස ගායාම වාදෙමාති වුත්තෙ සම්පටිච්ඡිතුං න වට්ටති, දුක්කටං හොතී’’ති වුත්තං, ‘‘පූජං කරොම, ජාතකං වා වත්ථුං වා දෙසෙමාති වුත්තෙ ‘සාධූ’ති සම්පටිච්ඡිතුං වට්ටතී’’ති ච වුත්තං.
833.Sādhukīḷitagītaṃ vāti ettha pāciṇṇagītampi sotuṃ na vaṭṭati. ‘‘Gītupasañhitaṃ pana dhammaṃ sotuṃ vaṭṭatīti dīghanikāyaṭṭhakathāyaṃ vutta’’nti vuttaṃ. Porāṇagaṇṭhipade pana ‘‘dhammagītampi na vaṭṭatī’’ti vatvā ‘‘buddhassa gāyāma vādemāti vutte sampaṭicchituṃ na vaṭṭati, dukkaṭaṃ hotī’’ti vuttaṃ, ‘‘pūjaṃ karoma, jātakaṃ vā vatthuṃ vā desemāti vutte ‘sādhū’ti sampaṭicchituṃ vaṭṭatī’’ti ca vuttaṃ.
836. එකපයොගො නාම එකදිවසාවලොකනං. තෙසංයෙවාති යෙසං නච්චං පස්සති. ‘‘භික්ඛුනී සයම්පි නච්චිතුං වා ගායිතුං වා වාදිතුං වා න ලභතී’’තිආදි ඉධ සික්ඛාපදෙ නත්ථි. කස්මා? එළකලොමසමුට්ඨානත්තා. යදි එවං කස්මා වුත්තන්ති චෙ? සුත්තානුලොමමහාපදෙසතො. යදි නච්චාදීනි පස්සිතුං වා සොතුං වා න ලභති, පගෙව අත්තනා කාතුන්ති නයතො ලබ්භමානත්තා වුත්තං. ඉතරථා මහාපදෙසා නිරත්ථකා සියුං. එවමඤ්ඤත්ථාපි නයො නෙතබ්බො. ‘‘සමුට්ඨානම්පි ඉධ වුත්තමෙව අග්ගහෙත්වා ඡසමුට්ඨානවසෙන ගහෙතබ්බ’’න්ති ලිඛිතං. තං ‘‘අඤ්ඤෙ නච්ච, ගාය, වාදෙහී’’ති වත්තුං න ලබ්භතීතිආදිවචීකම්මං සන්ධාය ලිඛිතඤ්චෙ, තං සුලිඛිතං එළකලොමසමුට්ඨානෙ වාචාය අභාවතො. ‘‘සයම්පි නච්චිතු’’න්තිආදිකායකම්මඤ්චෙ සන්ධාය ලිඛිතං, දුල්ලිඛිතං. එළකලොමසමුට්ඨානඤ්හි එකන්තතො කායකම්මං හොති, තස්මා උද්ධටං අග්ගහෙත්වා ආදිසද්දෙන සඞ්ගහිතමෙව ඉධ ගහෙතබ්බන්ති. එතං එළකලොමසමුට්ඨානත්තාති එත්ථ කාරණවචනෙ සුත්තානුලොමමහාපදෙසතොති එත්ථ පන උද්ධටං ගහෙතබ්බං, එවං යථාලාභවසෙන තං ලිඛිතන්ති වෙදිතබ්බං. ‘‘ආහච්චභාසිතසික්ඛාපදවසෙන එළකලොමසමුට්ඨාන’’න්ති වුත්තන්ති උපතිස්සත්ථෙරො . ‘‘එළකලොමසමුට්ඨානඤ්චෙ ඉදං සික්ඛාපදං, ආණාපකො මුච්චෙය්ය, න ච මුච්චතී’’ති වුත්තං. තං ‘‘කස්මා’’ති වුත්තෙ ‘‘සබ්බඅට්ඨකථාසු වුත්ත’’න්ති අට්ඨකථාචරියො ආහාති ධම්මසිරිත්ථෙරො.
836.Ekapayogo nāma ekadivasāvalokanaṃ. Tesaṃyevāti yesaṃ naccaṃ passati. ‘‘Bhikkhunī sayampi naccituṃ vā gāyituṃ vā vādituṃ vā na labhatī’’tiādi idha sikkhāpade natthi. Kasmā? Eḷakalomasamuṭṭhānattā. Yadi evaṃ kasmā vuttanti ce? Suttānulomamahāpadesato. Yadi naccādīni passituṃ vā sotuṃ vā na labhati, pageva attanā kātunti nayato labbhamānattā vuttaṃ. Itarathā mahāpadesā niratthakā siyuṃ. Evamaññatthāpi nayo netabbo. ‘‘Samuṭṭhānampi idha vuttameva aggahetvā chasamuṭṭhānavasena gahetabba’’nti likhitaṃ. Taṃ ‘‘aññe nacca, gāya, vādehī’’ti vattuṃ na labbhatītiādivacīkammaṃ sandhāya likhitañce, taṃ sulikhitaṃ eḷakalomasamuṭṭhāne vācāya abhāvato. ‘‘Sayampi naccitu’’ntiādikāyakammañce sandhāya likhitaṃ, dullikhitaṃ. Eḷakalomasamuṭṭhānañhi ekantato kāyakammaṃ hoti, tasmā uddhaṭaṃ aggahetvā ādisaddena saṅgahitameva idha gahetabbanti. Etaṃ eḷakalomasamuṭṭhānattāti ettha kāraṇavacane suttānulomamahāpadesatoti ettha pana uddhaṭaṃ gahetabbaṃ, evaṃ yathālābhavasena taṃ likhitanti veditabbaṃ. ‘‘Āhaccabhāsitasikkhāpadavasena eḷakalomasamuṭṭhāna’’nti vuttanti upatissatthero. ‘‘Eḷakalomasamuṭṭhānañce idaṃ sikkhāpadaṃ, āṇāpako mucceyya, na ca muccatī’’ti vuttaṃ. Taṃ ‘‘kasmā’’ti vutte ‘‘sabbaaṭṭhakathāsu vutta’’nti aṭṭhakathācariyo āhāti dhammasiritthero.
837. ආරාමෙ ඨත්වාති න කෙවලං ඨත්වා, තතො ගන්ත්වා පන සබ්බිරියාපථෙහිපි ලභති. ‘‘ආරාමෙ ඨිතාති පන ආරාමපරියාපන්නාති අත්ථො, ඉතරථා නිසින්නාපි න ලභෙය්යා’’ති ලිඛිතං, තං සුලිඛිතමෙව.
837.Ārāme ṭhatvāti na kevalaṃ ṭhatvā, tato gantvā pana sabbiriyāpathehipi labhati. ‘‘Ārāme ṭhitāti pana ārāmapariyāpannāti attho, itarathā nisinnāpi na labheyyā’’ti likhitaṃ, taṃ sulikhitameva.
දසමසික්ඛාපදවණ්ණනා නිට්ඨිතා.
Dasamasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
ලසුණවග්ගවණ්ණනා නිට්ඨිතා.
Lasuṇavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / භික්ඛුනීවිභඞ්ග • Bhikkhunīvibhaṅga / 10. දසමසික්ඛාපදං • 10. Dasamasikkhāpadaṃ
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / භික්ඛුනීවිභඞ්ග-අට්ඨකථා • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā / 10. දසමසික්ඛාපදවණ්ණනා • 10. Dasamasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / 1. ලසුණවග්ගවණ්ණනා • 1. Lasuṇavaggavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / 1. පඨමලසුණාදිසික්ඛාපදවණ්ණනා • 1. Paṭhamalasuṇādisikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 10. දසමසික්ඛාපදං • 10. Dasamasikkhāpadaṃ