Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / जातकपाळि • Jātakapāḷi

    ४६१. दसरथजातकं (७)

    461. Dasarathajātakaṃ (7)

    ८४.

    84.

    एथ लक्खण सीता च, उभो ओतरथोदकं।

    Etha lakkhaṇa sītā ca, ubho otarathodakaṃ;

    एवायं भरतो आह, ‘‘राजा दसरथो मतो’’॥

    Evāyaṃ bharato āha, ‘‘rājā dasaratho mato’’.

    ८५.

    85.

    केन रामप्पभावेन, सोचितब्बं न सोचसि।

    Kena rāmappabhāvena, socitabbaṃ na socasi;

    पितरं कालकतं 1 सुत्वा, न तं पसहते दुखं॥

    Pitaraṃ kālakataṃ 2 sutvā, na taṃ pasahate dukhaṃ.

    ८६.

    86.

    यं न सक्‍का निपालेतुं, पोसेन लपतं बहुं।

    Yaṃ na sakkā nipāletuṃ, posena lapataṃ bahuṃ;

    स किस्स विञ्‍ञू मेधावी, अत्तानमुपतापये॥

    Sa kissa viññū medhāvī, attānamupatāpaye.

    ८७.

    87.

    दहरा च हि वुद्धा च 3, ये बाला ये च पण्डिता।

    Daharā ca hi vuddhā ca 4, ye bālā ye ca paṇḍitā;

    अड्ढा चेव दलिद्दा च, सब्बे मच्‍चुपरायणा॥

    Aḍḍhā ceva daliddā ca, sabbe maccuparāyaṇā.

    ८८.

    88.

    फलानमिव पक्‍कानं, निच्‍चं पतनतो भयं।

    Phalānamiva pakkānaṃ, niccaṃ patanato bhayaṃ;

    एवं जातान मच्‍चानं, निच्‍च मरणतो भयं॥

    Evaṃ jātāna maccānaṃ, nicca maraṇato bhayaṃ.

    ८९.

    89.

    सायमेके न दिस्सन्ति, पातो दिट्ठा बहुज्‍जना।

    Sāyameke na dissanti, pāto diṭṭhā bahujjanā;

    पातो एके न दिस्सन्ति, सायं दिट्ठा बहुज्‍जना॥

    Pāto eke na dissanti, sāyaṃ diṭṭhā bahujjanā.

    ९०.

    90.

    परिदेवयमानो चे, किञ्‍चिदत्थं उदब्बहे।

    Paridevayamāno ce, kiñcidatthaṃ udabbahe;

    सम्मूळ्हो हिंसमत्तानं, कयिरा तं विचक्खणो॥

    Sammūḷho hiṃsamattānaṃ, kayirā taṃ vicakkhaṇo.

    ९१.

    91.

    किसो विवण्णो भवति, हिंसमत्तानमत्तनो 5

    Kiso vivaṇṇo bhavati, hiṃsamattānamattano 6;

    न तेन पेता पालेन्ति, निरत्था परिदेवना॥

    Na tena petā pālenti, niratthā paridevanā.

    ९२.

    92.

    यथा सरणमादित्तं, वारिना परिनिब्बये 7

    Yathā saraṇamādittaṃ, vārinā parinibbaye 8;

    एवम्पि धीरो सुतवा, मेधावी पण्डितो नरो।

    Evampi dhīro sutavā, medhāvī paṇḍito naro;

    खिप्पमुप्पतितं सोकं, वातो तूलंव धंसये॥

    Khippamuppatitaṃ sokaṃ, vāto tūlaṃva dhaṃsaye.

    ९३.

    93.

    मच्‍चो एकोव 9 अच्‍चेति, एकोव जायते कुले।

    Macco ekova 10 acceti, ekova jāyate kule;

    संयोगपरमात्वेव, सम्भोगा सब्बपाणिनं॥

    Saṃyogaparamātveva, sambhogā sabbapāṇinaṃ.

    ९४.

    94.

    तस्मा हि धीरस्स बहुस्सुतस्स, सम्पस्सतो लोकमिमं परञ्‍च।

    Tasmā hi dhīrassa bahussutassa, sampassato lokamimaṃ parañca;

    अञ्‍ञाय धम्मं हदयं मनञ्‍च, सोका महन्तापि न तापयन्ति॥

    Aññāya dhammaṃ hadayaṃ manañca, sokā mahantāpi na tāpayanti.

    ९५.

    95.

    सोहं दस्सञ्‍च भोक्खञ्‍च, भरिस्सामि च 11 ञातके।

    Sohaṃ dassañca bhokkhañca, bharissāmi ca 12 ñātake;

    सेसञ्‍च पालयिस्सामि, किच्‍चमेतं 13 विजानतो॥

    Sesañca pālayissāmi, kiccametaṃ 14 vijānato.

    ९६.

    96.

    दस वस्ससहस्सानि, सट्ठि वस्ससतानि च।

    Dasa vassasahassāni, saṭṭhi vassasatāni ca;

    कम्बुगीवो महाबाहु, रामो रज्‍जमकारयीति॥

    Kambugīvo mahābāhu, rāmo rajjamakārayīti.

    दसरथजातकं सत्तमं।

    Dasarathajātakaṃ sattamaṃ.







    Footnotes:
    1. कालङ्कतं (क॰)
    2. kālaṅkataṃ (ka.)
    3. ये वुद्धा (सी॰ अट्ठ॰), ये वुड्ढा (स्या॰)
    4. ye vuddhā (sī. aṭṭha.), ye vuḍḍhā (syā.)
    5. मत्तना (सी॰ अट्ठ॰ सु॰ नि॰ ५९०)
    6. mattanā (sī. aṭṭha. su. ni. 590)
    7. वारिनावनिब्बापये (स्या॰ क॰)
    8. vārināvanibbāpaye (syā. ka.)
    9. एकोव मच्‍चो (सी॰ स्या॰ पी॰)
    10. ekova macco (sī. syā. pī.)
    11. सोहं यसञ्‍च भोगञ्‍च, भरियापि च (स्या॰ क॰)
    12. sohaṃ yasañca bhogañca, bhariyāpi ca (syā. ka.)
    13. किच्‍चमेवं (पी॰)
    14. kiccamevaṃ (pī.)



    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / जातक-अट्ठकथा • Jātaka-aṭṭhakathā / [४६१] ७. दसरथजातकवण्णना • [461] 7. Dasarathajātakavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact