Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಚೂಳವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā |
೧೨. ಸತ್ತಸತಿಕಕ್ಖನ್ಧಕಂ
12. Sattasatikakkhandhakaṃ
ದಸವತ್ಥುಕಥಾ
Dasavatthukathā
೪೪೬. ಸತ್ತಸತಿಕಕ್ಖನ್ಧಕೇ – ಭಿಕ್ಖಗ್ಗೇನಾತಿ ಭಿಕ್ಖುಅಗ್ಗೇನ, ಭಿಕ್ಖೂ ಗಣೇತ್ವಾ ತತ್ತಕೇ ಪಟಿವೀಸೇ ಠಪೇಸುನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಮಹಿಯಾತಿ ಹಿಮಪಾತಸಮಯೇ ಹಿಮವಲಾಹಕಾ।
446. Sattasatikakkhandhake – bhikkhaggenāti bhikkhuaggena, bhikkhū gaṇetvā tattake paṭivīse ṭhapesunti attho. Mahiyāti himapātasamaye himavalāhakā.
೪೪೭. ಅವಿಜ್ಜಾನಿವುಟಾತಿ ಅವಿಜ್ಜಾಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾ । ಪೋಸಾತಿ ಪುರಿಸಾ। ಪಿಯರೂಪಂ ಅಭಿನನ್ದನ್ತಿ ಪತ್ಥೇನ್ತೀತಿ ಪಿಯರೂಪಾಭಿನನ್ದಿನೋ। ಅವಿದ್ದಸೂತಿ ಅವಿಜಾನನ್ತಾ। ರಾಗರಜೇಹಿ ಸರಜಾ। ಮಗಸದಿಸಾತಿ ಮಗಾ। ಸಹ ನೇತ್ತಿಯಾತಿ ಸನೇತ್ತಿಕಾ। ವಡ್ಢೇನ್ತಿ ಕಟಸಿನ್ತಿ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಕಳೇವರಂ ನಿಕ್ಖಿಪಮಾನಾ ಭೂಮಿಂ ವಡ್ಢೇನ್ತಿ। ಏವಂ ವಡ್ಢೇನ್ತಾವ ಘೋರಂ ಆದಿಯನ್ತಿ ಪುನಬ್ಭವಂ।
447.Avijjānivuṭāti avijjāpaṭicchannā . Posāti purisā. Piyarūpaṃ abhinandanti patthentīti piyarūpābhinandino. Aviddasūti avijānantā. Rāgarajehi sarajā. Magasadisāti magā. Saha nettiyāti sanettikā. Vaḍḍhenti kaṭasinti punappunaṃ kaḷevaraṃ nikkhipamānā bhūmiṃ vaḍḍhenti. Evaṃ vaḍḍhentāva ghoraṃ ādiyanti punabbhavaṃ.
೪೫೪. ಪಾಪಕಂ ನೋ ಆವುಸೋ ಕತನ್ತಿ ಆವುಸೋ ಅಮ್ಹೇಹಿ ಪಾಪಕಂ ಕತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ।
454.Pāpakaṃ no āvuso katanti āvuso amhehi pāpakaṃ katanti attho.
೪೫೫. ಕತಮೇನ ತ್ವಂ ಭೂಮಿ ವಿಹಾರೇನಾತಿ ಏತ್ಥ ಭೂಮೀತಿ ಪಿಯವಚನಮೇತಂ। ಪಿಯಂ ವತ್ತುಕಾಮೋ ಕಿರ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಬ್ಬಕಾಮೀ ನವಕೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಏವಂ ಆಮನ್ತೇತಿ। ಕುಲ್ಲಕವಿಹಾರೇನಾತಿ ಉತ್ತಾನವಿಹಾರೇನ।
455.Katamena tvaṃ bhūmi vihārenāti ettha bhūmīti piyavacanametaṃ. Piyaṃ vattukāmo kira āyasmā sabbakāmī navake bhikkhū evaṃ āmanteti. Kullakavihārenāti uttānavihārena.
೪೫೭. ಸಾವತ್ಥಿಯಾ ಸುತ್ತವಿಭಙ್ಗೇತಿ ಕಥಂ ಸುತ್ತವಿಭಙ್ಗೇ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಹೋತಿ? ತತ್ರ ಹಿ ‘‘ಸನ್ನಿಧಿ ನಾಮ ಅಜ್ಜ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ಅಪರಜ್ಜೂ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಪುನ ‘‘ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕೇ ಅಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಸಞ್ಞೀ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಖಾದತಿ ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ ವಾ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸಾ’’ತಿ ಆಪತ್ತಿಂ ವದನ್ತೇನ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಹೋತಿ। ತತ್ರೇಕೇ ಮಞ್ಞನ್ತಿ ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಂ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ’’ತಿ ಹಿ ವುತ್ತಂ, ಇದಞ್ಚ ಲೋಣಂ ನಾಮ ಯಾವಜೀವಿಕತ್ತಾ ಸನ್ನಿಧಿಭಾವಂ ನಾಪಜ್ಜತಿ। ಯಮ್ಪಿ ಅಲೋಣಕಂ ಆಮಿಸಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ತಂ ತದಹುಪಟಿಗ್ಗಹಿತಮೇವ, ತಸ್ಮಾ ‘‘‘ಯಾವಕಾಲಿಕೇನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯಾವಜೀವಿಕಂ ತದಹುಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ಕಾಲೇ ಕಪ್ಪತಿ, ವಿಕಾಲೇ ನ ಕಪ್ಪತೀ’ತಿ ವಚನತೋ ದುಕ್ಕಟೇನೇತ್ಥ ಭವಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ। ತೇ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ತುಮ್ಹಾಕಂ ಮತೇನ ದುಕ್ಕಟೇನಪಿ ನ ಭವಿತಬ್ಬಂ, ನ ಹಿ ಏತ್ಥ ಯಾವಜೀವಿಕಂ ತದಹುಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ, ಯಾವಕಾಲಿಕಮೇವ ತದಹುಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ , ನ ಚ ತಂ ವಿಕಾಲೇ ಪರಿಭುತ್ತಂ। ಯದಿ ವಾ ‘‘ವಿಕಾಲೇ ನ ಕಪ್ಪತೀ’’ತಿ ವಚನೇನ ತುಮ್ಹೇ ದುಕ್ಕಟಂ ಮಞ್ಞೇಥ, ಯಾವಜೀವಿಕಮಿಸ್ಸಂ ಯಾವಕಾಲಿಕಂ ವಿಕಾಲೇ ಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ವಿಕಾಲಭೋಜನಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ನ ಭವೇಯ್ಯ। ತಸ್ಮಾ ನ ಬ್ಯಞ್ಜನಮತ್ತಂ ಗಹೇತಬ್ಬಂ, ಅತ್ಥೋ ಉಪಪರಿಕ್ಖಿತಬ್ಬೋ।
457.Sāvatthiyā suttavibhaṅgeti kathaṃ suttavibhaṅge paṭikkhittaṃ hoti? Tatra hi ‘‘sannidhi nāma ajja paṭiggahitaṃ aparajjū’’ti vatvā puna ‘‘sannidhikārake asannidhikārakasaññī khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā khādati vā bhuñjati vā āpatti pācittiyassā’’ti āpattiṃ vadantena paṭikkhittaṃ hoti. Tatreke maññanti ‘‘yo pana bhikkhu sannidhikārakaṃ khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā’’ti hi vuttaṃ, idañca loṇaṃ nāma yāvajīvikattā sannidhibhāvaṃ nāpajjati. Yampi aloṇakaṃ āmisaṃ paṭiggahetvā tena saddhiṃ paribhuñjati, taṃ tadahupaṭiggahitameva, tasmā ‘‘‘yāvakālikena, bhikkhave, yāvajīvikaṃ tadahupaṭiggahitaṃ kāle kappati, vikāle na kappatī’ti vacanato dukkaṭenettha bhavitabba’’nti. Te vattabbā – ‘‘tumhākaṃ matena dukkaṭenapi na bhavitabbaṃ, na hi ettha yāvajīvikaṃ tadahupaṭiggahitaṃ, yāvakālikameva tadahupaṭiggahitaṃ , na ca taṃ vikāle paribhuttaṃ. Yadi vā ‘‘vikāle na kappatī’’ti vacanena tumhe dukkaṭaṃ maññetha, yāvajīvikamissaṃ yāvakālikaṃ vikāle bhuñjantassa vikālabhojanapācittiyaṃ na bhaveyya. Tasmā na byañjanamattaṃ gahetabbaṃ, attho upaparikkhitabbo.
ಅಯಞ್ಹೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋ – ಯಾವಕಾಲಿಕೇನ ಯಾವಜೀವಿಕಂ ತದಹುಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ಯದಿ ಸಮ್ಭಿನ್ನರಸಂ ಹೋತಿ, ಯಾವಕಾಲಿಕಗತಿಕಮೇವ ಹೋತಿ। ತಸ್ಮಾ ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ವಿಕಾಲೇ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಕಾಲೇ ಕಪ್ಪತಿ, ವಿಕಾಲೇ ನ ಕಪ್ಪತಿ। ನ ಇಧ ‘‘ನ ಕಪ್ಪತೀ’’ತಿ ವಚನಮತ್ತೇನೇತ್ಥ ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತಿ। ಯಥೇವ ಯಾವಜೀವಿಕಂ ತದಹುಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ಯಾವಕಾಲಿಕೇನ ಸಮ್ಭಿನ್ನರಸಂ ವಿಕಾಲೇ ನ ಕಪ್ಪತಿ, ವಿಕಾಲಭೋಜನಪಾಚಿತ್ತಿಯಾವಹಂ ಹೋತಿ। ಏವಂ ಅಜ್ಜ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಮ್ಪಿ ಅಪರಜ್ಜು ಯಾವಕಾಲಿಕೇನ ಸಮ್ಭಿನ್ನರಸಂ ನ ಕಪ್ಪತಿ, ಸನ್ನಿಧಿಭೋಜನಪಾಚಿತ್ತಿಯಾವಹಂ ಹೋತಿ। ತಂ ‘‘ಸನ್ನಿಧಿಕತಂ ಇದ’’ನ್ತಿ ಅಜಾನನ್ತೋಪಿ ನ ಮುಚ್ಚತಿ। ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ – ‘‘ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕೇ ಅಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಸಞ್ಞೀ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಖಾದತಿ ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ ವಾ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸಾ’’ತಿ। ತಸ್ಮಾ ‘‘ಕತ್ಥ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಇಮಿಸ್ಸಾ ಪುಚ್ಛಾಯ ‘‘ಪರಿಸುದ್ಧಮಿದಂ ಬ್ಯಾಕರಣಂ ಸಾವತ್ಥಿಯಾ ಸುತ್ತವಿಭಙ್ಗೇ’’ತಿ।
Ayañhettha attho – yāvakālikena yāvajīvikaṃ tadahupaṭiggahitaṃ yadi sambhinnarasaṃ hoti, yāvakālikagatikameva hoti. Tasmā ‘‘yo pana bhikkhu vikāle khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā’’ti iminā sikkhāpadena kāle kappati, vikāle na kappati. Na idha ‘‘na kappatī’’ti vacanamattenettha dukkaṭaṃ hoti. Yatheva yāvajīvikaṃ tadahupaṭiggahitaṃ yāvakālikena sambhinnarasaṃ vikāle na kappati, vikālabhojanapācittiyāvahaṃ hoti. Evaṃ ajja paṭiggahitampi aparajju yāvakālikena sambhinnarasaṃ na kappati, sannidhibhojanapācittiyāvahaṃ hoti. Taṃ ‘‘sannidhikataṃ ida’’nti ajānantopi na muccati. Vuttañhetaṃ – ‘‘sannidhikārake asannidhikārakasaññī khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā khādati vā bhuñjati vā āpatti pācittiyassā’’ti. Tasmā ‘‘kattha paṭikkhitta’’nti imissā pucchāya ‘‘parisuddhamidaṃ byākaraṇaṃ sāvatthiyā suttavibhaṅge’’ti.
ರಾಜಗಹೇ ಉಪೋಸಥಸಂಯುತ್ತೇತಿ ಇದಂ ‘‘ನ ಭಿಕ್ಖವೇ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಆವಾಸೇ ದ್ವೇ ಉಪೋಸಥಾಗಾರಾನಿ ಸಮ್ಮನ್ನಿತಬ್ಬಾನಿ; ಯೋ ಸಮ್ಮನ್ನೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ ಏತಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ವಿನಯಾತಿಸಾರೇ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ‘‘ನ ಭಿಕ್ಖವೇ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಆವಾಸೇ ದ್ವೇ ಉಪೋಸಥಾಗಾರಾನಿ ಸಮ್ಮನ್ನಿತಬ್ಬಾನೀ’’ತಿ ಏತಸ್ಸ ವಿನಯಸ್ಸ ಅತಿಸಾರೇ ದುಕ್ಕಟಂ। ಚಮ್ಪೇಯ್ಯಕೇ ವಿನಯವತ್ಥುಸ್ಮಿನ್ತಿ ಇದಂ ‘‘ಅಧಮ್ಮೇನ ಚೇ ಭಿಕ್ಖವೇ ವಗ್ಗಕಮ್ಮಂ, ಅಕಮ್ಮಂ ನ ಚ ಕರಣೀಯ’’ನ್ತಿ ಏವಮಾದಿಂ ಕತ್ವಾ ಚಮ್ಪೇಯ್ಯಕ್ಖನ್ಧಕೇ ಆಗತಂ ವಿನಯವತ್ಥುಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ।
Rājagahe uposathasaṃyutteti idaṃ ‘‘na bhikkhave ekasmiṃ āvāse dve uposathāgārāni sammannitabbāni; yo sammanneyya, āpatti dukkaṭassā’’ti etaṃ sandhāya vuttaṃ. Vinayātisāre dukkaṭanti ‘‘na bhikkhave ekasmiṃ āvāse dve uposathāgārāni sammannitabbānī’’ti etassa vinayassa atisāre dukkaṭaṃ. Campeyyake vinayavatthusminti idaṃ ‘‘adhammena ce bhikkhave vaggakammaṃ, akammaṃ na ca karaṇīya’’nti evamādiṃ katvā campeyyakkhandhake āgataṃ vinayavatthuṃ sandhāya vuttaṃ.
ಏಕಚ್ಚೋ ಕಪ್ಪತೀತಿ ಇದಂ ಧಮ್ಮಿಕಂ ಆಚಿಣ್ಣಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ಛೇದನಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಸುತ್ತವಿಭಙ್ಗೇ ಹಿ ‘‘ನಿಸೀದನಂ ನಾಮ ಸದಸಂ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ ಆಗತಂ, ತಸ್ಮಾ ದ್ವಿನ್ನಂ ಸುಗತವಿದತ್ಥೀನಂ ಉಪರಿ ದಸಾಯೇವ ವಿದತ್ಥಿಮತ್ತಾ ಲಬ್ಭತಿ। ದಸಾಯ ವಿನಾ ತಂ ಪಮಾಣಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಇದಂ ಆಗತಮೇವ ಹೋತಿ – ‘‘ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮಯತೋ ಛೇದನಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ। ತಸ್ಮಾ ‘‘ಕಿಂ ಆಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪುಟ್ಠೋ ‘‘ಛೇದನಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ ಆಹ। ಛೇದನಕಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವಾತಿ।
Ekaccokappatīti idaṃ dhammikaṃ āciṇṇaṃ sandhāya vuttaṃ. Chedanake pācittiyanti suttavibhaṅge hi ‘‘nisīdanaṃ nāma sadasaṃ vuccatī’’ti āgataṃ, tasmā dvinnaṃ sugatavidatthīnaṃ upari dasāyeva vidatthimattā labbhati. Dasāya vinā taṃ pamāṇaṃ karontassa idaṃ āgatameva hoti – ‘‘taṃ atikkāmayato chedanakaṃ pācittiya’’nti. Tasmā ‘‘kiṃ āpajjatī’’ti puṭṭho ‘‘chedanake pācittiya’’nti āha. Chedanakasikkhāpade vuttapācittiyaṃ āpajjatīti attho. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
ದಸವತ್ಥುಕಥಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Dasavatthukathā niṭṭhitā.
ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯ ವಿನಯಸಂವಣ್ಣನಾಯ
Samantapāsādikāya vinayasaṃvaṇṇanāya
ಸತ್ತಸತಿಕಕ್ಖನ್ಧಕವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Sattasatikakkhandhakavaṇṇanā niṭṭhitā.
ದ್ವಿವಗ್ಗಸಙ್ಗಹಾ ವುತ್ತಾ, ದ್ವಾವೀಸತಿಪಭೇದನಾ।
Dvivaggasaṅgahā vuttā, dvāvīsatipabhedanā;
ಖನ್ಧಕಾ ಸಾಸನೇ ಪಞ್ಚಕ್ಖನ್ಧದುಕ್ಖಪ್ಪಹಾಯಿನೋ॥
Khandhakā sāsane pañcakkhandhadukkhappahāyino.
ಯಾ ತೇಸಂ ವಣ್ಣನಾ ಏಸಾ, ಅನ್ತರಾಯಂ ವಿನಾ ಯಥಾ।
Yā tesaṃ vaṇṇanā esā, antarāyaṃ vinā yathā;
ಸಿದ್ಧಾ ಸಿಜ್ಝನ್ತು ಕಲ್ಯಾಣಾ, ಏವಂ ಆಸಾಪಿ ಪಾಣಿನನ್ತಿ॥
Siddhā sijjhantu kalyāṇā, evaṃ āsāpi pāṇinanti.
ಚೂಳವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Cūḷavagga-aṭṭhakathā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಚೂಳವಗ್ಗಪಾಳಿ • Cūḷavaggapāḷi
೧. ಪಠಮಭಾಣವಾರೋ • 1. Paṭhamabhāṇavāro
೨. ದುತಿಯಭಾಣವಾರೋ • 2. Dutiyabhāṇavāro
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ದಸವತ್ಥುಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Dasavatthukathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ದಸವತ್ಥುಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Dasavatthukathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ದಸವತ್ಥುಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Dasavatthukathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ದಸವತ್ಥುಕಥಾ • Dasavatthukathā