Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தீ³க⁴னிகாய (டீகா) • Dīghanikāya (ṭīkā) |
11. த³ஸுத்தரஸுத்தவண்ணனா
11. Dasuttarasuttavaṇṇanā
350. ஆவுஸோ பி⁴க்க²வேதி ஸாவகானங் ஆலபனந்தி ஸாவகானங் ஆமந்தனவஸேன ஆலபனஸமுதா³சாரோ, ந கேவலங் ‘‘பி⁴க்க²வே’’தி, ஸோ பன பு³த்³தா⁴னங் ஆலபனங். தேனாஹ ‘‘பு³த்³தா⁴ ஹீ’’திஆதி³. ஸத்து²ஸமுதா³சாரவஸேன அஸமுதா³சாரோ ஏவெத்த² ஸத்து² உச்சட்டா²னே ட²பனங். ஸம்பதி ஆக³தத்தா கத்த²சி ந நிப³த்³தோ⁴ வாஸோ ஏதேஸந்தி அனிப³த்³த⁴வாஸா, அந்தேவாஸிகா. கம்மட்டா²னங் க³ஹெத்வா ஸப்பாயஸேனாஸனங் க³வேஸந்தா யங் கிஞ்சி தி³ஸங் க³ச்ச²ந்தீதி தி³ஸாக³மனீயா. இதா³னி தமத்த²ங் வித்தா²ரதோ த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘பு³த்³த⁴காலே’’திஆதி³ வுத்தங்.
350.Āvusobhikkhaveti sāvakānaṃ ālapananti sāvakānaṃ āmantanavasena ālapanasamudācāro, na kevalaṃ ‘‘bhikkhave’’ti, so pana buddhānaṃ ālapanaṃ. Tenāha ‘‘buddhā hī’’tiādi. Satthusamudācāravasena asamudācāro evettha satthu uccaṭṭhāne ṭhapanaṃ. Sampati āgatattā katthaci na nibaddho vāso etesanti anibaddhavāsā, antevāsikā. Kammaṭṭhānaṃ gahetvā sappāyasenāsanaṃ gavesantā yaṃ kiñci disaṃ gacchantīti disāgamanīyā. Idāni tamatthaṃ vitthārato dassetuṃ ‘‘buddhakāle’’tiādi vuttaṃ.
அஸுப⁴கம்மட்டா²னந்தி ஏகாத³ஸவித⁴ங் அஸுப⁴கம்மட்டா²னங். தத்தா²பி புக்³க³லவேமத்ததங் ஞத்வா தத³னுரூபங் தத³னுரூபமேவ தே³தி. மோஹசரிதஸ்ஸபி காமங் ஆனாபானஸ்ஸதிகம்மட்டா²னங் ஸப்பாயங், கம்மட்டா²னபா⁴வனாய பன பா⁴ஜனபூ⁴தங் காதுங் ஸம்மோஹவிக³மாய பட²மங் உத்³தே³ஸபரிபுச்சா²த⁴ம்மஸ்ஸவனத⁴ம்மஸாகச்சா²ஸு நியோஜேதப்³போ³தி வுத்தங் ‘‘மோஹசரிதஸ்ஸ…பே॰… ஆசிக்க²தீ’’தி. ஸத்³தா⁴சரிதஸ்ஸ விஸேஸதோ புரிமா ச² அனுஸ்ஸதியோ ஸப்பாயா, தாஸங் பன அனுயுஞ்ஜனே அயங் புப்³ப³பா⁴க³படிபத்தீதி த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘பஸாத³னீயஸுத்தந்தே’’திஆதி³ வுத்தங். ஞாணசரிதஸ்ஸாதி பு³த்³தி⁴சரிதஸ்ஸ, தஸ்ஸ பன மரணஸ்ஸதி, உபஸமானுஸ்ஸதி, சதுதா⁴துவவத்தா²னங், ஆஹாரேபடிகூலஸஞ்ஞா விஸேஸதோ ஸப்பாயா, தேஸங் பன உபகாரத⁴ம்மத³ஸ்ஸனத்த²ங் ‘‘அனிச்சதாதி³…பே॰… கதே²தீ’’தி வுத்தங். தத்தே²வாதி ஸத்து² ஸந்திகே ஏவ. தேமாஸிகங் படிபத³ந்தி தீஹி மாஸேஹி ஸன்னிட்டா²பேதப்³ப³ங் படிபத³ங்.
Asubhakammaṭṭhānanti ekādasavidhaṃ asubhakammaṭṭhānaṃ. Tatthāpi puggalavemattataṃ ñatvā tadanurūpaṃ tadanurūpameva deti. Mohacaritassapi kāmaṃ ānāpānassatikammaṭṭhānaṃ sappāyaṃ, kammaṭṭhānabhāvanāya pana bhājanabhūtaṃ kātuṃ sammohavigamāya paṭhamaṃ uddesaparipucchādhammassavanadhammasākacchāsu niyojetabboti vuttaṃ ‘‘mohacaritassa…pe… ācikkhatī’’ti. Saddhācaritassa visesato purimā cha anussatiyo sappāyā, tāsaṃ pana anuyuñjane ayaṃ pubbabhāgapaṭipattīti dassetuṃ ‘‘pasādanīyasuttante’’tiādi vuttaṃ. Ñāṇacaritassāti buddhicaritassa, tassa pana maraṇassati, upasamānussati, catudhātuvavatthānaṃ, āhārepaṭikūlasaññā visesato sappāyā, tesaṃ pana upakāradhammadassanatthaṃ ‘‘aniccatādi…pe… kathetī’’ti vuttaṃ. Tatthevāti satthu santike eva. Temāsikaṃ paṭipadanti tīhi māsehi sanniṭṭhāpetabbaṃ paṭipadaṃ.
இமே பி⁴க்கூ²தி இமிஸ்ஸா த⁴ம்மதே³ஸனாய பா⁴ஜனபூ⁴தா பி⁴க்கூ². ‘‘ஏவங் ஆக³ந்த்வா க³ச்ச²ந்தே பன பி⁴க்கூ²’’தி இத³ங் ‘‘பு³த்³த⁴காலே’’திஆதி³னா தது³த்³தே³ஸிகவஸேன வுத்தபி⁴க்கூ² ஸந்தா⁴ய வுத்தங், ந ‘‘இமே பி⁴க்கூ²’’தி அனந்தரங் வுத்தபி⁴க்கூ². தேனாஹ ‘‘பேஸேதீ’’தி. அபலோகேதா²தி ஆபுச்ச²த². ‘‘பண்டி³தா’’திஆதி³ ஸேவனப⁴ஜனேஸு காரணவசனங். ‘‘ஸோதாபத்திப²லே வினேதீ’’திஆதி³ யேபு⁴ய்யவஸேன வுத்தங். ஆயஸ்மா ஹி த⁴ம்மஸேனாபதி பி⁴க்கூ² யேபு⁴ய்யேன ஸோதாபத்திப²லங் பாபெத்வா விஸ்ஸஜ்ஜேதி ‘‘ஏவமேதே நியதா ஸம்போ³தி⁴பராயணா’’தி. ஆயஸ்மா பன மஹாமொக்³க³ல்லானோ ‘‘ஸப்³பா³பி ப⁴வூபபத்தி ஜிகு³ச்சி²தப்³பா³வா’’தி பி⁴க்கூ² யேபு⁴ய்யேன உத்தமத்த²ங்யேவ பாபேதி.
Ime bhikkhūti imissā dhammadesanāya bhājanabhūtā bhikkhū. ‘‘Evaṃ āgantvā gacchantepana bhikkhū’’ti idaṃ ‘‘buddhakāle’’tiādinā taduddesikavasena vuttabhikkhū sandhāya vuttaṃ, na ‘‘ime bhikkhū’’ti anantaraṃ vuttabhikkhū. Tenāha ‘‘pesetī’’ti. Apalokethāti āpucchatha. ‘‘Paṇḍitā’’tiādi sevanabhajanesu kāraṇavacanaṃ. ‘‘Sotāpattiphale vinetī’’tiādi yebhuyyavasena vuttaṃ. Āyasmā hi dhammasenāpati bhikkhū yebhuyyena sotāpattiphalaṃ pāpetvā vissajjeti ‘‘evamete niyatā sambodhiparāyaṇā’’ti. Āyasmā pana mahāmoggallāno ‘‘sabbāpi bhavūpapatti jigucchitabbāvā’’ti bhikkhū yebhuyyena uttamatthaṃyeva pāpeti.
ஸாவகேஹி வினேதுங் ஸக்குணெய்யா ஸாவகவேனெய்யா நாம ந ஸாவகேஹேவ வினேதப்³பா³தி த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘ஸாவகவேனெய்யா நாமா’’திஆதி³. த³ஸதா⁴ மாதிகங் ட²பெத்வாதி ஏககதோ பட்டா²ய யாவ த³ஸகா த³ஸதா⁴ த³ஸதா⁴ மாதிகங் ட²பெத்வா விப⁴த்தோதி த³ஸுத்தரோ. த³ஸுத்தரோ க³தோதிபி த³ஸுத்தரோதி ஏககதோ பட்டா²ய யாவ த³ஸகா த³ஸஹி உத்தரோ அதி⁴கோ ஹுத்வா க³தோ பவத்தோதிபி த³ஸுத்தரோ. ஏகேகஸ்மிங் பப்³பே³தி ஏககதோ பட்டா²ய யாவ த³ஸகா த³ஸஸு பப்³பே³ஸு ஏகேகஸ்மிங் பப்³பே³. த³ஸ த³ஸ பஞ்ஹாதி ‘‘கதமோ த⁴ம்மோ ப³ஹுகாரோ அப்பமாதோ³ குஸலேஸு த⁴ம்மேஸூ’’திஆதி³னா த³ஸ த³ஸ பஞ்ஹா. விஸேஸிதாதி விஸ்ஸஜ்ஜிதா. த³ஸுத்தரங் பவக்கா²மீதி தே³ஸியமானங் தே³ஸனங் நாமகித்தனமுகே²ன படிஜானாதி வண்ணப⁴ணனத்த²ங். பவக்கா²மீதி பகாரேஹி வக்கா²மி. ததா² ஹெத்த² பஞ்ஞாஸாதி⁴கானங் பஞ்சன்னங் பஞ்ஹஸதானங் வஸேன தே³ஸனா பவத்தா. த⁴ம்மந்தி இத⁴ த⁴ம்ம-ஸத்³தோ³ பரியத்திபரியாயோ ‘‘இத⁴ பி⁴க்கு² த⁴ம்மங் பரியாபுணாதீ’’திஆதீ³ஸு (அ॰ நி॰ 5.73) விய. ஸுத்தலக்க²ணோ சாயங் த⁴ம்மோதி ஆஹ ‘‘த⁴ம்மந்தி ஸுத்த’’ந்தி. ஸ்வாயங் த⁴ம்மோ யதா²னுஸிட்ட²ங் படிபஜ்ஜமானஸ்ஸ நிப்³பா³னாவஹோ. ததோ ஏவ வட்டது³க்க²ஸமுச்சே²தா³ய ஹோதி, ஸ சாயமஸ்ஸ ஆனுபா⁴வோ ஸப்³பே³ஸங் க²ந்தா⁴னங் பமோசனுபாயபா⁴வதோதி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘நிப்³பா³னப்பத்தியா’’திஆதி³மாஹ. தேன வுத்தங் ‘‘நிப்³பா³னப்பத்தியா’’திஆதி³.
Sāvakehi vinetuṃ sakkuṇeyyā sāvakaveneyyā nāma na sāvakeheva vinetabbāti dassento āha ‘‘sāvakaveneyyā nāmā’’tiādi. Dasadhā mātikaṃ ṭhapetvāti ekakato paṭṭhāya yāva dasakā dasadhā dasadhā mātikaṃ ṭhapetvā vibhattoti dasuttaro. Dasuttaro gatotipi dasuttaroti ekakato paṭṭhāya yāva dasakā dasahi uttaro adhiko hutvā gato pavattotipi dasuttaro. Ekekasmiṃ pabbeti ekakato paṭṭhāya yāva dasakā dasasu pabbesu ekekasmiṃ pabbe. Dasa dasa pañhāti ‘‘katamo dhammo bahukāro appamādo kusalesu dhammesū’’tiādinā dasa dasa pañhā. Visesitāti vissajjitā. Dasuttaraṃ pavakkhāmīti desiyamānaṃ desanaṃ nāmakittanamukhena paṭijānāti vaṇṇabhaṇanatthaṃ. Pavakkhāmīti pakārehi vakkhāmi. Tathā hettha paññāsādhikānaṃ pañcannaṃ pañhasatānaṃ vasena desanā pavattā. Dhammanti idha dhamma-saddo pariyattipariyāyo ‘‘idha bhikkhu dhammaṃ pariyāpuṇātī’’tiādīsu (a. ni. 5.73) viya. Suttalakkhaṇo cāyaṃ dhammoti āha ‘‘dhammantisutta’’nti. Svāyaṃ dhammo yathānusiṭṭhaṃ paṭipajjamānassa nibbānāvaho. Tato eva vaṭṭadukkhasamucchedāya hoti, sa cāyamassa ānubhāvo sabbesaṃ khandhānaṃ pamocanupāyabhāvatoti dassento ‘‘nibbānappattiyā’’tiādimāha. Tena vuttaṃ ‘‘nibbānappattiyā’’tiādi.
உச்சங் கரொந்தோதி உத³க்³க³ங் உளாரங் பணீதங் கத்வா த³ஸ்ஸெந்தோ, பக்³க³ண்ஹந்தோதி அத்தோ². பேமங் ஜனெந்தோதி ப⁴த்திங் உப்பாதெ³ந்தோ. இத³ஞ்ச தே³ஸனாய பக்³க³ண்ஹனங் பு³த்³தா⁴னம்பி ஆசிண்ணங் ஏவாதி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘ஏகாயனோ’’திஆதி³மாஹ.
Uccaṃ karontoti udaggaṃ uḷāraṃ paṇītaṃ katvā dassento, paggaṇhantoti attho. Pemaṃ janentoti bhattiṃ uppādento. Idañca desanāya paggaṇhanaṃ buddhānampi āciṇṇaṃ evāti dassento ‘‘ekāyano’’tiādimāha.
ஏகத⁴ம்மவண்ணனா
Ekadhammavaṇṇanā
351. (க) கார-ஸத்³தோ³ உப-ஸத்³தே³ன வினாபி உபகாரத்த²ங் வத³தி, ‘‘ப³ஹுகாரா, பி⁴க்க²வே, மாதாபிதரோ புத்தான’’ந்திஆதீ³ஸு (அ॰ நி॰ 2.34) வியாதி ஆஹ ‘‘ப³ஹுகாரோதி ப³ஹூபகாரோ’’தி.
351. (Ka) kāra-saddo upa-saddena vināpi upakāratthaṃ vadati, ‘‘bahukārā, bhikkhave, mātāpitaro puttāna’’ntiādīsu (a. ni. 2.34) viyāti āha ‘‘bahukāroti bahūpakāro’’ti.
(க²) வட்³ட⁴னே வுத்தே நானந்தரியதாய உப்பாத³னங் வுத்தமேவ ஹோதீதி ‘‘பா⁴வேதப்³போ³தி வட்³டே⁴தப்³போ³’’தி வுத்தோ. உப்பாத³னபுப்³பி³கா ஹி வட்³ட⁴னாதி. நனு ச ‘‘ஏகோ த⁴ம்மோ உப்பாதே³தப்³போ³’’தி உப்பாத³னங் பெத்த² விஸுங் க³ஹிதங் ஏவாதி? அஞ்ஞவிஸயத்தா தஸ்ஸ நாயங் விரோதோ⁴. ததா² ஹி ‘‘ஏகோ த⁴ம்மோ பரிஞ்ஞெய்யோ’’தி தீஹிபி பரிஞ்ஞாஹி பரிஞ்ஞெய்யதங் வத்வாபி ‘‘ஏகோ த⁴ம்மோ பஹாதப்³போ³’’தி பஹாதப்³ப³தா வுத்தா.
(Kha) vaḍḍhane vutte nānantariyatāya uppādanaṃ vuttameva hotīti ‘‘bhāvetabboti vaḍḍhetabbo’’ti vutto. Uppādanapubbikā hi vaḍḍhanāti. Nanu ca ‘‘eko dhammo uppādetabbo’’ti uppādanaṃ pettha visuṃ gahitaṃ evāti? Aññavisayattā tassa nāyaṃ virodho. Tathā hi ‘‘eko dhammo pariññeyyo’’ti tīhipi pariññāhi pariññeyyataṃ vatvāpi ‘‘eko dhammo pahātabbo’’ti pahātabbatā vuttā.
(க³) தீஹி பரிஞ்ஞாஹீதி ஞாததீரணபஹானபரிஞ்ஞாஹி.
(Ga) tīhi pariññāhīti ñātatīraṇapahānapariññāhi.
(க⁴) பஹானானுபஸ்ஸனாயாதி பஜஹனவஸேன பவத்தாய அனுபஸ்ஸனாய. மிஸ்ஸகவஸேன சேதங் அனுபஸ்ஸனாக³ஹணங் த³ட்ட²ப்³ப³ங்.
(Gha) pahānānupassanāyāti pajahanavasena pavattāya anupassanāya. Missakavasena cetaṃ anupassanāgahaṇaṃ daṭṭhabbaṃ.
(ங) ஸீலஸம்பதா³தீ³னங் பரிஹானாவஹோ பரிஹானாய ஸங்வத்தனகோ.
(Ṅa) sīlasampadādīnaṃ parihānāvaho parihānāya saṃvattanako.
(ச) ஜா²னாதி³விஸேஸங் க³மேதீதி விஸேஸகா³மீ.
(Ca) jhānādivisesaṃ gametīti visesagāmī.
(ச²) து³ப்பச்சக்க²கரோதி அனுபசிதஞாணஸம்பா⁴ரேஹி பச்சக்க²ங் காதுங் அஸக்குணெய்யோ.
(Cha) duppaccakkhakaroti anupacitañāṇasambhārehi paccakkhaṃ kātuṃ asakkuṇeyyo.
(ஜ²) அபி⁴ஜானிதப்³போ³தி அபி⁴முக²ங் ஞாணேன ஜானிதப்³போ³.
(Jha) abhijānitabboti abhimukhaṃ ñāṇena jānitabbo.
ஸப்³ப³த்த² மாதிகாஸூதி து³காதி³வஸேன வுத்தாஸு ஸப்³பா³ஸு மாதிகாஸு. எத்த² ச ஆயஸ்மா த⁴ம்மஸேனாபதி தே பி⁴க்கூ² பா⁴வனாய நியோஜெத்வா உத்தமத்தே² பதிட்டா²பேதுகாமோ பட²மங் தாவ பா⁴வனாய உபகாரத⁴ம்மங் உத்³தே³ஸவஸேன த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘ஏகோ த⁴ம்மோ ப³ஹுகாரோ’’தி வத்வா தேன உபகாரகேன உபகத்தப்³ப³ங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘ஏகோ த⁴ம்மோ பா⁴வேதப்³போ³’’தி ஆஹ. அயஞ்ச பா⁴வனா விபஸ்ஸனாவஸேன இச்சி²தாதி ஆஹ ‘‘ஏகோ த⁴ம்மோ பரிஞ்ஞெய்யோ’’தி. பரிஞ்ஞா ச நாம யாவதே³வ பஹாதப்³ப³பஜஹனத்தா²தி ஆஹ ‘‘ஏகோ த⁴ம்மோ பஹாதப்³போ³’’தி. பஜஹந்தேன ச ஹானபா⁴கி³யங் நீஹரித்வா விஸேஸபா⁴கி³யே அவட்டா²தப்³ப³ந்தி ஆஹ ‘‘ஏகோ த⁴ம்மோ ஹானபா⁴கி³யோ, ஏகோ த⁴ம்மோ விஸேஸபா⁴கி³யோ’’தி. விஸேஸபா⁴கி³யே அவட்டா²னஞ்ச து³ப்படிவிஜ்ஜ²னேன, து³ப்படிவிஜ்ஜ²படிவிஜ்ஜ²னஞ்சே இஜ்ஜ²தி, நிப்பா²தே³தப்³ப³னிப்பா²த³னங் ஸித்³த⁴மேவ ஹோதீதி ஆஹ ‘‘ஏகோ த⁴ம்மோ து³ப்படிவிஜ்ஜோ², ஏகோ த⁴ம்மோ உப்பாதே³தப்³போ³’’தி. தயித³ங் த்³வயங் அபி⁴ஞ்ஞெய்யாதி³ஜானநேன ஹோதீதி ஆஹ ‘‘ஏகோ த⁴ம்மோ அபி⁴ஞ்ஞெய்யோ’’தி. அபி⁴ஞ்ஞெய்யஞ்சே அபி⁴ஞ்ஞாதங், ஸச்சி²காதப்³ப³ங் ஸச்சி²கதமேவ ஹோதீதி. எத்தாவதா ச நிட்டி²தகிச்சோவ ஹோதி, நாஸ்ஸ உத்தரி கிஞ்சி கரணீயந்தி ஏவங் தாவ மஹாதே²ரோ ஏககவஸேன தேஸங் பி⁴க்கூ²னங் படிபத்திவிதி⁴ங் உத்³தி³ஸந்தோ இமானி த³ஸ பதா³னி இமினா அனுக்கமேன உத்³தி³ஸி.
Sabbattha mātikāsūti dukādivasena vuttāsu sabbāsu mātikāsu. Ettha ca āyasmā dhammasenāpati te bhikkhū bhāvanāya niyojetvā uttamatthe patiṭṭhāpetukāmo paṭhamaṃ tāva bhāvanāya upakāradhammaṃ uddesavasena dassento ‘‘eko dhammo bahukāro’’ti vatvā tena upakārakena upakattabbaṃ dassento ‘‘eko dhammo bhāvetabbo’’ti āha. Ayañca bhāvanā vipassanāvasena icchitāti āha ‘‘eko dhammo pariññeyyo’’ti. Pariññā ca nāma yāvadeva pahātabbapajahanatthāti āha ‘‘eko dhammo pahātabbo’’ti. Pajahantena ca hānabhāgiyaṃ nīharitvā visesabhāgiye avaṭṭhātabbanti āha ‘‘eko dhammo hānabhāgiyo, eko dhammo visesabhāgiyo’’ti. Visesabhāgiye avaṭṭhānañca duppaṭivijjhanena, duppaṭivijjhapaṭivijjhanañce ijjhati, nipphādetabbanipphādanaṃ siddhameva hotīti āha ‘‘eko dhammo duppaṭivijjho, eko dhammo uppādetabbo’’ti. Tayidaṃ dvayaṃ abhiññeyyādijānanena hotīti āha ‘‘eko dhammo abhiññeyyo’’ti. Abhiññeyyañce abhiññātaṃ, sacchikātabbaṃ sacchikatameva hotīti. Ettāvatā ca niṭṭhitakiccova hoti, nāssa uttari kiñci karaṇīyanti evaṃ tāva mahāthero ekakavasena tesaṃ bhikkhūnaṃ paṭipattividhiṃ uddisanto imāni dasa padāni iminā anukkamena uddisi.
(க) ஏவங் அனியமதோ உத்³தி³ட்ட²த⁴ம்மே ஸரூபதோ நியமெத்வா த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘கதமோ ஏகோ த⁴ம்மோ’’திஆதி³னா தே³ஸனங் ஆரபி⁴. தேன வுத்தங் ‘‘இதி ஆயஸ்மா ஸாரிபுத்தோ’’திஆதி³. ஏஸ நயோ து³காதீ³ஸு. வேளுகாரோதி வேனோ. ஸோ ஹி வேளுவிகாரேஹி கிலஞ்ஜாதி³கரணேன ‘‘வேளுகாரோ’’தி வுத்தோ. அந்தோ, ப³ஹி ச ஸப்³ப³க³தக³ண்டி²ங் நீஹரணேன நிக்³க³ண்டி²ங் கத்வா. ஏகேககொட்டா²ஸேதி ஏககாதீ³ஸு த³ஸஸு கொட்டா²ஸேஸு ஏகேகஸ்மிங் கொட்டா²ஸே.
(Ka) evaṃ aniyamato uddiṭṭhadhamme sarūpato niyametvā dassetuṃ ‘‘katamo eko dhammo’’tiādinā desanaṃ ārabhi. Tena vuttaṃ ‘‘iti āyasmā sāriputto’’tiādi. Esa nayo dukādīsu. Veḷukāroti veno. So hi veḷuvikārehi kilañjādikaraṇena ‘‘veḷukāro’’ti vutto. Anto, bahi ca sabbagatagaṇṭhiṃ nīharaṇena niggaṇṭhiṃ katvā. Ekekakoṭṭhāseti ekakādīsu dasasu koṭṭhāsesu ekekasmiṃ koṭṭhāse.
ஸப்³ப³த்த²கங் உபகாரகந்தி ஸப்³ப³த்த²கமேவ ஸம்மா படிபத்தியா உபகாரவந்தங். இதா³னி தமத்த²ங் வித்தா²ரதோ த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘அயஞ்ஹீ’’திஆதி³ வுத்தங். விபஸ்ஸனாக³ப்³ப⁴ங் க³ண்ஹாபனேதி யதா² உபரி விபஸ்ஸனா பரிபச்சதி திக்கா² விஸதா³ ஹுத்வா மக்³கே³ன க⁴டேதி, ஏவங் புப்³ப³பா⁴க³விபஸ்ஸனாவட்³ட⁴னே. அத்த²படிஸம்பி⁴தா³தீ³ஸூதி அத்த²படிஸம்பி⁴தா³தீ³ஸு நிப்பா²தே³தப்³பே³ஸு, தேஸங் ஸம்பா⁴ரஸம்ப⁴ரணந்தி அத்தோ². ஏஸ நயோ இதோ பரேஸுபி. டா²னாட்டா²னேஸூதி டா²னே, அட்டா²னே ச ஜானிதப்³பே³. மஹாவிஹாரஸமாபத்தியந்தி மஹதியங் ஜா²னாதி³விஹாரஸமாபத்தியங். விபஸ்ஸனாஞாணாதீ³ஸூதி ஆதி³-ஸத்³தே³ன மனோமயித்³தி⁴ ஆதி³கானி ஸங்க³ண்ஹாதி. அட்ட²ஸு விஜ்ஜாஸூதி அம்ப³ட்ட²ஸுத்தே (தீ³॰ நி॰ 1.279) ஆக³தனயாஸு அட்ட²ஸு விஜ்ஜாஸு.
Sabbatthakaṃ upakārakanti sabbatthakameva sammā paṭipattiyā upakāravantaṃ. Idāni tamatthaṃ vitthārato dassetuṃ ‘‘ayañhī’’tiādi vuttaṃ. Vipassanāgabbhaṃ gaṇhāpaneti yathā upari vipassanā paripaccati tikkhā visadā hutvā maggena ghaṭeti, evaṃ pubbabhāgavipassanāvaḍḍhane. Atthapaṭisambhidādīsūti atthapaṭisambhidādīsu nipphādetabbesu, tesaṃ sambhārasambharaṇanti attho. Esa nayo ito paresupi. Ṭhānāṭṭhānesūti ṭhāne, aṭṭhāne ca jānitabbe. Mahāvihārasamāpattiyanti mahatiyaṃ jhānādivihārasamāpattiyaṃ. Vipassanāñāṇādīsūti ādi-saddena manomayiddhi ādikāni saṅgaṇhāti. Aṭṭhasu vijjāsūti ambaṭṭhasutte (dī. ni. 1.279) āgatanayāsu aṭṭhasu vijjāsu.
தேனேவ ப⁴க³வா தோ²மேதீதி யோஜனா. நந்தி அப்பமாத³ங்.
Teneva bhagavā thometīti yojanā. Nanti appamādaṃ.
தா²மஸம்பன்னேனாதி ஞாணப³லஸமன்னாக³தேன. தீ³பெத்வாதி ‘‘ஏவம்பி அப்பமாதோ³ குஸலானங் த⁴ம்மானங் ஸம்பாத³னே ப³ஹுபகாரோ’’தி பகாஸெத்வா. யங் கிஞ்சி அனவஜ்ஜபக்கி²கமத்த²ங் அப்பமாதே³ பக்கி²பித்வா கதே²துங் யுத்தந்தி த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘யங் கிஞ்சீ’’திஆதி³ வுத்தங்.
Thāmasampannenāti ñāṇabalasamannāgatena. Dīpetvāti ‘‘evampi appamādo kusalānaṃ dhammānaṃ sampādane bahupakāro’’ti pakāsetvā. Yaṃ kiñci anavajjapakkhikamatthaṃ appamāde pakkhipitvā kathetuṃ yuttanti dassetuṃ ‘‘yaṃ kiñcī’’tiādi vuttaṃ.
(க²) காயக³தாஸதீதி ரஸ்ஸங் அகத்வா நித்³தே³ஸோ, நித்³தே³ஸேன வா ஏதங் ஸமாஸபத³ங் த³ட்ட²ப்³ப³ங். ‘‘அட்டி²கானி புஞ்ஜகிதானி தேரோவஸ்ஸிகானி…பே॰… பூதீனி சுண்ணிகஜாதானீ’’தி (தீ³॰ நி॰ 2.379) ஏவங் பவத்தமனஸிகாரோ ‘‘சுண்ணிகமனஸிகாரோ’’தி வத³ந்தி. அபரே பன ப⁴ணந்தி ‘‘சுண்ணிகஇரியாபதே²ஸு பவத்தமனஸிகாரோ’’தி. எத்த² உப்பன்னஸதியாதி ஏதஸ்மிங் யதா²வுத்தே ஏகூனதிங்ஸவிதே⁴ டா²னே உப்பன்னாய ஸதியா. ஸுக²ஸம்பயுத்தாதி நிப்பரியாயதோ ஸுக²ஸம்பயுத்தா, பரியாயதோ பன சதுத்த²ஜ்ஜா²னே உபெக்கா²பி ‘‘ஸுக²’’ந்தி வத்தப்³ப³தங் லப⁴தி ஸந்தஸபா⁴வத்தா.
(Kha) kāyagatāsatīti rassaṃ akatvā niddeso, niddesena vā etaṃ samāsapadaṃ daṭṭhabbaṃ. ‘‘Aṭṭhikāni puñjakitāni terovassikāni…pe… pūtīni cuṇṇikajātānī’’ti (dī. ni. 2.379) evaṃ pavattamanasikāro ‘‘cuṇṇikamanasikāro’’ti vadanti. Apare pana bhaṇanti ‘‘cuṇṇikairiyāpathesu pavattamanasikāro’’ti. Ettha uppannasatiyāti etasmiṃ yathāvutte ekūnatiṃsavidhe ṭhāne uppannāya satiyā. Sukhasampayuttāti nippariyāyato sukhasampayuttā, pariyāyato pana catutthajjhāne upekkhāpi ‘‘sukha’’nti vattabbataṃ labhati santasabhāvattā.
(க³) பச்சயபூ⁴தோ ஆரம்மணாதி³விஸயோபி ஆரம்மணபா⁴வேன வணோ விய ஆஸவே பக்³க⁴ரதி, ஸோ ஸம்பயோக³ஸம்ப⁴வாபா⁴வேபி ஸஹ ஆஸவேஹீதி ஸாஸவோ. ததா² உபாதா³னானங் ஹிதோதி உபாதா³னியோ. இதரதா² பன பச்சயபா⁴வேன விதி⁴ படிக்கே²போ.
(Ga) paccayabhūto ārammaṇādivisayopi ārammaṇabhāvena vaṇo viya āsave paggharati, so sampayogasambhavābhāvepi saha āsavehīti sāsavo. Tathā upādānānaṃ hitoti upādāniyo. Itarathā pana paccayabhāvena vidhi paṭikkhepo.
(க⁴) அஸ்மீதி மானோதி ‘‘அஸ்மீ’’தி பவத்தோ மானோ.
(Gha) asmīti mānoti ‘‘asmī’’ti pavatto māno.
(ச) விபரியாயேனாதி ‘‘அனிச்சே அனிச்ச’’ந்திஆதி³னா நயேன பவத்தோ பத²மனஸிகாரோ.
(Ca) vipariyāyenāti ‘‘anicce anicca’’ntiādinā nayena pavatto pathamanasikāro.
(ச²) இத⁴ பன விபஸ்ஸனானந்தரோ மக்³கோ³ ‘‘ஆனந்தரிகோ சேதோஸமாதீ⁴’’தி அதி⁴ப்பேதோ. கஸ்மா? விபஸ்ஸனாய அனந்தரத்தா, அத்தனோ வா பவத்தியா அனந்தரங் ப²லதா³யகத்தா. ஸத்³த³த்த²தோ பன அனந்தரங் ப²லங் அனந்தரங், தஸ்மிங் அனந்தரே நியுத்தா, தங் வா அரஹதி, அனந்தரபயோஜனோதி வா ஆனந்தரிகோ.
(Cha) idha pana vipassanānantaro maggo ‘‘ānantariko cetosamādhī’’ti adhippeto. Kasmā? Vipassanāya anantarattā, attano vā pavattiyā anantaraṃ phaladāyakattā. Saddatthato pana anantaraṃ phalaṃ anantaraṃ, tasmiṃ anantare niyuttā, taṃ vā arahati, anantarapayojanoti vā ānantariko.
(ஜ) ப²லந்தி ப²லபஞ்ஞா. பச்சவெக்க²ணபஞ்ஞா அதி⁴ப்பேதா அகுப்பாரம்மணதாய.
(Ja) phalanti phalapaññā. Paccavekkhaṇapaññā adhippetā akuppārammaṇatāya.
(ஜ²) அத்தனோ ப²லங் ஆஹரதீதி ஆஹாரோ, பச்சயோதி ஆஹ ‘‘ஆஹாரட்டி²திகாதி பச்சயட்டி²திகா’’தி. அயங் ஏகோ த⁴ம்மோதி அயங் பச்சயஸங்கா²தோ ஏகோ த⁴ம்மோதி பச்சயதாஸமஞ்ஞேன ஏகங் கத்வா வத³தி. ஞாதபரிஞ்ஞாய அபி⁴ஞ்ஞாயாதி ஞாதபரிஞ்ஞாஸங்கா²தாய அபி⁴ஞ்ஞாய.
(Jha) attano phalaṃ āharatīti āhāro, paccayoti āha ‘‘āhāraṭṭhitikāti paccayaṭṭhitikā’’ti. Ayaṃ eko dhammoti ayaṃ paccayasaṅkhāto eko dhammoti paccayatāsamaññena ekaṃ katvā vadati. Ñātapariññāya abhiññāyāti ñātapariññāsaṅkhātāya abhiññāya.
(ஞ) அகுப்பா சேதோவிமுத்தீதி அரஹத்தப²லவிமுத்தி அகுப்பபா⁴வேன உக்கங்ஸக³தத்தா. அஞ்ஞதா² ஸப்³பா³பி ப²லஸமாபத்தியோ அகுப்பா ஏவ படிபக்கே²ஹி அகோபனீயத்தா.
(Ña) akuppā cetovimuttīti arahattaphalavimutti akuppabhāvena ukkaṃsagatattā. Aññathā sabbāpi phalasamāpattiyo akuppā eva paṭipakkhehi akopanīyattā.
அபி⁴ஞ்ஞாயாதி ‘‘அபி⁴ஞ்ஞெய்யோ’’தி எத்த² லத்³த⁴அபி⁴ஞ்ஞாய. பரிஞ்ஞாயாதி எத்தா²பி ஏஸேவ நயோ. பஹாதப்³ப³ஸச்சி²காதப்³பே³ஹீதி பஹாதப்³ப³ஸச்சி²காதப்³ப³பதே³ஹி. பஹானபரிஞ்ஞாவ கதி²தா பஹானஸச்சி²கிரியானங் ஏகாவாரதாய பரிஞ்ஞாய ஸஹேவ இஜ்ஜ²னதோ. ஸச்சி²காதப்³போ³தி விஸேஸதோ ப²லங் கதி²தங். ஏகஸ்மிங்யேவ ஸத்தமே ஏவ பதே³ லப்³ப⁴தி. ப²லங் பன அனேகேஸுபி பதே³ஸு லப்³ப⁴தி பட²மட்ட²மனவமத³ஸமேஸு லப்³ப⁴னதோ. யஸ்மா தங் நிப்பரியாயதோ த³ஸமே ஏவ லப்³ப⁴தி, இதரேஸு பரியாயதோ தஸ்மா ‘‘லப்³ப⁴தி ஏவா’’தி ஸாஸங்கங் வத³தி.
Abhiññāyāti ‘‘abhiññeyyo’’ti ettha laddhaabhiññāya. Pariññāyāti etthāpi eseva nayo. Pahātabbasacchikātabbehīti pahātabbasacchikātabbapadehi. Pahānapariññāva kathitā pahānasacchikiriyānaṃ ekāvāratāya pariññāya saheva ijjhanato. Sacchikātabboti visesato phalaṃ kathitaṃ. Ekasmiṃyeva sattame eva pade labbhati. Phalaṃ pana anekesupi padesu labbhati paṭhamaṭṭhamanavamadasamesu labbhanato. Yasmā taṃ nippariyāyato dasame eva labbhati, itaresu pariyāyato tasmā ‘‘labbhati evā’’ti sāsaṅkaṃ vadati.
ஸபா⁴வதோ விஜ்ஜமானாதி யேன ப³ஹுகாராதி³ஸபா⁴வேன தே³ஸிதா, தேன ஸபா⁴வேன பரமத்த²தோ உபலப்³ப⁴மானா . யாதா²வாதி அவிபரீதா. ததா²ஸபா⁴வாதி தங்ஸபா⁴வா. ந ததா² ந ஹொந்தீதி அவிதத²த்தா ததா²வ ஹொந்தி. ததோ ஏவ வுத்தப்பகாரதோ அஞ்ஞதா² ந ஹொந்தீதி பஞ்சஹிபி பதே³ஹி தேஸங் த⁴ம்மானங் யதா²பூ⁴தமேவ வத³தி. ஸம்மாதி ஞாயேன. யங் பன ஞாதங், தங் ஹேதுயுத்தங் காரணயுத்தமேவ ஹோதீதி ஆஹ ‘‘ஹேதுனா காரணேனா’’தி. ஓகப்பனங் ஜனேஸீதி ஜினவசனபா⁴வேன அபி⁴ப்பஸாத³ங் உப்பாதே³ஸி.
Sabhāvato vijjamānāti yena bahukārādisabhāvena desitā, tena sabhāvena paramatthato upalabbhamānā . Yāthāvāti aviparītā. Tathāsabhāvāti taṃsabhāvā. Na tathā na hontīti avitathattā tathāva honti. Tato eva vuttappakārato aññathā na hontīti pañcahipi padehi tesaṃ dhammānaṃ yathābhūtameva vadati. Sammāti ñāyena. Yaṃ pana ñātaṃ, taṃ hetuyuttaṃ kāraṇayuttameva hotīti āha ‘‘hetunā kāraṇenā’’ti. Okappanaṃ janesīti jinavacanabhāvena abhippasādaṃ uppādesi.
ஏகத⁴ம்மவண்ணனா நிட்டி²தா.
Ekadhammavaṇṇanā niṭṭhitā.
த்³வேத⁴ம்மவண்ணனா
Dvedhammavaṇṇanā
352. (க) ‘‘ஸப்³ப³த்தா²’’ தி இத³ங் ‘‘ஸீலபூரணாதீ³ஸூ’’தி ஏதேன ஸத்³தி⁴ங் ஸம்ப³ந்தி⁴தப்³ப³ங். ‘‘ஸீலபூரணாதீ³ஸு ஸப்³ப³த்த² அப்பமாதோ³ விய உபகாரகா’’தி ஏதேன ஸதிஸம்பஜஞ்ஞானம்பி அப்பமாத³ஸ்ஸ விய ஸப்³ப³த்த² உபகாரகதா பகாஸிதா ஹோதி அத்த²தோ நாதிவிலக்க²ணத்தா ததோ தேஸங். ஸதிஅவிப்பவாஸோ ஹி அப்பமாதோ³, ஸோ ச அத்த²தோ ஸப்³ப³த்த² அவிஜஹிதா ஸதி ஏவ, ஸா ச கோ² ஞாணஸம்பயுத்தா ஏவ த³ட்ட²ப்³பா³, இதராய ததா²ரூபஸமத்த²தாபா⁴வதோ.
352. (Ka) ‘‘sabbatthā’’ ti idaṃ ‘‘sīlapūraṇādīsū’’ti etena saddhiṃ sambandhitabbaṃ. ‘‘Sīlapūraṇādīsu sabbattha appamādo viya upakārakā’’ti etena satisampajaññānampi appamādassa viya sabbattha upakārakatā pakāsitā hoti atthato nātivilakkhaṇattā tato tesaṃ. Satiavippavāso hi appamādo, so ca atthato sabbattha avijahitā sati eva, sā ca kho ñāṇasampayuttā eva daṭṭhabbā, itarāya tathārūpasamatthatābhāvato.
(க²) தேஸங் பஞ்சஸதமத்தானங் பி⁴க்கூ²னங் புப்³ப³பா⁴க³படிபத்திவஸேன தே³ஸிதத்தா புப்³ப³பா⁴கா³ கதி²தா.
(Kha) tesaṃ pañcasatamattānaṃ bhikkhūnaṃ pubbabhāgapaṭipattivasena desitattā pubbabhāgā kathitā.
(ச²) அயோனிஸோமனஸிகாரோ ஸங்கிலேஸஸ்ஸ மூலகாரணபா⁴வேன பவத்தோ ஹேது, பரிப்³ரூஹனபா⁴வேன பவத்தோ பச்சயோ. யோனிஸோமனஸிகாரேபி ஏஸேவ நயோ. யதா² ச ஸத்தானங் ஸங்கிலேஸாய, விஸுத்³தி⁴யா ச பச்சயபூ⁴தா அயோனிஸோமனஸிகாரோ, யோனிஸோமனஸிகாரோதி ‘‘இமே த்³வே த⁴ம்மா து³ப்படிவிஜ்ஜா²’’தி எத்த² நீஹரித்வா வுத்தா, ஏவங் இமேஹி த⁴ம்மா நீஹரித்வா வத்தப்³பா³தி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘ததா²’’திஆதி³மாஹ. தத்த² அஸுப⁴ஜ்ஜா²னாத³யோ சத்தாரோ விஸங்யோகா³ நாம காமயோகா³தி³படிபக்க²பா⁴வதோ . ‘‘ஏவங் பபே⁴தா³’’தி இமினா ‘‘அவிஜ்ஜாபா⁴கி³னோ த⁴ம்மா, விஜ்ஜாபா⁴கி³னோ த⁴ம்மா, கண்ஹா த⁴ம்மா, ஸுக்கா த⁴ம்மா’’தி (த⁴॰ ஸ॰ 101, 104) ஏவமாதீ³னங் ஸங்க³ஹோ த³ட்ட²ப்³போ³.
(Cha) ayonisomanasikāro saṃkilesassa mūlakāraṇabhāvena pavatto hetu, paribrūhanabhāvena pavatto paccayo. Yonisomanasikārepi eseva nayo. Yathā ca sattānaṃ saṃkilesāya, visuddhiyā ca paccayabhūtā ayonisomanasikāro, yonisomanasikāroti ‘‘ime dve dhammā duppaṭivijjhā’’ti ettha nīharitvā vuttā, evaṃ imehi dhammā nīharitvā vattabbāti dassento ‘‘tathā’’tiādimāha. Tattha asubhajjhānādayo cattāro visaṃyogā nāma kāmayogādipaṭipakkhabhāvato . ‘‘Evaṃ pabhedā’’ti iminā ‘‘avijjābhāgino dhammā, vijjābhāgino dhammā, kaṇhā dhammā, sukkā dhammā’’ti (dha. sa. 101, 104) evamādīnaṃ saṅgaho daṭṭhabbo.
(ஜ²) பச்சயேஹி ஸமேச்ச ஸம்பு⁴ய்ய கதத்தா பஞ்சக்க²ந்தா⁴ ஸங்க²தா தா⁴து. கேனசி அனபி⁴ஸங்க²தத்தா நிப்³பா³னங் அஸங்க²தா தா⁴து.
(Jha) paccayehi samecca sambhuyya katattā pañcakkhandhā saṅkhatā dhātu. Kenaci anabhisaṅkhatattā nibbānaṃ asaṅkhatā dhātu.
(ஞ) திஸ்ஸோ விஜ்ஜா விஜ்ஜனட்டே²ன, விதி³தகரணட்டே²ன ச விஜ்ஜா. விமுத்தீதி அரஹத்தப²லங் படிபக்க²தோ ஸப்³ப³ஸோ விமுத்தத்தா.
(Ña) tisso vijjā vijjanaṭṭhena, viditakaraṇaṭṭhena ca vijjā. Vimuttīti arahattaphalaṃ paṭipakkhato sabbaso vimuttattā.
அபி⁴ஞ்ஞாதீ³னீதி அபி⁴ஞ்ஞாபஞ்ஞாதீ³னி. ஏககஸதி³ஸானேவ புரிமவாரே விய விப⁴ஜ்ஜ கதே²தப்³ப³தோ. மக்³கோ³ கதி²தோதி எத்த² ‘‘மக்³கோ³வ கதி²தோ’’தி ஏவமத்த²ங் அக்³க³ஹெத்வா ‘‘மக்³கோ³ கதி²தோவா’’தி ஏவமத்தோ² க³ஹேதப்³போ³ ‘‘அனுப்பாதே³ ஞாண’’ந்தி இமினா ப²லஸ்ஸ க³ஹிதத்தா. ஸச்சி²காதப்³ப³பதே³ ப²லங் கதி²தந்தி எத்தா²பி ‘‘ப²லமேவ கதி²த’’ந்தி அக்³க³ஹெத்வா ‘‘ப²லங் கதி²தமேவா’’தி அத்தோ² க³ஹேதப்³போ³ விஜ்ஜாக்³க³ஹணேன தத³ஞ்ஞஸ்ஸ ஸங்க³ஹிதத்தா. ஏஸ நயோ இதோ பரேஸுபி ஏவரூபேஸு டா²னேஸு.
Abhiññādīnīti abhiññāpaññādīni. Ekakasadisāneva purimavāre viya vibhajja kathetabbato. Maggo kathitoti ettha ‘‘maggova kathito’’ti evamatthaṃ aggahetvā ‘‘maggo kathitovā’’ti evamattho gahetabbo ‘‘anuppāde ñāṇa’’nti iminā phalassa gahitattā. Sacchikātabbapade phalaṃ kathitanti etthāpi ‘‘phalameva kathita’’nti aggahetvā ‘‘phalaṃ kathitamevā’’ti attho gahetabbo vijjāggahaṇena tadaññassa saṅgahitattā. Esa nayo ito paresupi evarūpesu ṭhānesu.
த்³வேத⁴ம்மவண்ணனா நிட்டி²தா.
Dvedhammavaṇṇanā niṭṭhitā.
தயோத⁴ம்மவண்ணனா
Tayodhammavaṇṇanā
353. (ச²) ஸோதி அனாகா³மிமக்³கோ³. ஸப்³ப³ஸோ காமானங் நிஸ்ஸரணங் ஸமுச்சே²த³வஸேன பஜஹனதோ. ஆருப்பே அரஹத்தமக்³கோ³ நாம அரூபஜ்ஜா²னங் பாத³கங் கத்வா உப்பன்னோ அக்³க³மக்³கோ³. புன உப்பத்தினிவாரணதோதி ரூபானங் உப்பத்தியா ஸப்³ப³ஸோ நிவாரணதோ. நிருஜ்ஜ²ந்தி ஸங்கா²ரா ஏதேனாதி நிரோதோ⁴, அக்³க³மக்³கோ³. தேன ஹி கிலேஸவட்டே நிரோதி⁴தே இதரம்பி வட்டத்³வயங் நிரோதி⁴தமேவ ஹோதி. தஸ்ஸ பன நிரோத⁴ஸ்ஸ பரியோஸானத்தா அக்³க³ப²லங் ‘‘நிரோதோ⁴’’தி வத்தப்³ப³தங் லப்³ப⁴தீதி ஆஹ ‘‘அரஹத்தப²லங் நிரோதோ⁴தி அதி⁴ப்பேத’’ந்தி. ‘‘அரஹத்தப²லேன ஹி நிப்³பா³னே தி³ட்டே²’’ தி இத³ங் அரஹத்தமக்³கே³ன நிப்³பா³னத³ஸ்ஸனஸ்ஸாயங் நிப்³ப³த்தீதி கத்வா வுத்தங். ஏவஞ்ச கத்வா ‘‘அரஹத்தஸங்கா²தனிரோத⁴ஸ்ஸ பச்சயத்தா’’ தி இத³ம்பி வசனங் ஸமத்தி²தங் ஹோதி.
353. (Cha) soti anāgāmimaggo. Sabbaso kāmānaṃ nissaraṇaṃ samucchedavasena pajahanato. Āruppe arahattamaggo nāma arūpajjhānaṃ pādakaṃ katvā uppanno aggamaggo. Puna uppattinivāraṇatoti rūpānaṃ uppattiyā sabbaso nivāraṇato. Nirujjhanti saṅkhārā etenāti nirodho, aggamaggo. Tena hi kilesavaṭṭe nirodhite itarampi vaṭṭadvayaṃ nirodhitameva hoti. Tassa pana nirodhassa pariyosānattā aggaphalaṃ ‘‘nirodho’’ti vattabbataṃ labbhatīti āha ‘‘arahattaphalaṃnirodhoti adhippeta’’nti. ‘‘Arahattaphalena hi nibbāne diṭṭhe’’ ti idaṃ arahattamaggena nibbānadassanassāyaṃ nibbattīti katvā vuttaṃ. Evañca katvā ‘‘arahattasaṅkhātanirodhassa paccayattā’’ ti idampi vacanaṃ samatthitaṃ hoti.
(ஜ) அதீதங் ஸாரம்மணந்தி அதீதகொட்டா²ஸாரம்மணங் ஞாணங், அதீதா க²ந்தா⁴யதனதா⁴துயோ ஆரப்³ப⁴ பவத்தனகஞாணந்தி அத்தோ². ‘‘மக்³கோ³ கதி²தோவா’’தி அவதா⁴ரணங் த³ட்ட²ப்³ப³ங், ததா² ‘‘ஸச்சி²காதப்³பே³ ப²லங் கதி²தமேவா’’தி.
(Ja) atītaṃsārammaṇanti atītakoṭṭhāsārammaṇaṃ ñāṇaṃ, atītā khandhāyatanadhātuyo ārabbha pavattanakañāṇanti attho. ‘‘Maggo kathitovā’’ti avadhāraṇaṃ daṭṭhabbaṃ, tathā ‘‘sacchikātabbe phalaṃ kathitamevā’’ti.
(ஞ) ஆஸவானங் க²யே ஞாணந்தி ச ஆஸவானங் க²யந்தே ஞாணந்தி அதி⁴ப்பாயோ, அஞ்ஞதா² மக்³கோ³ கதி²தோ ஸியா.
(Ña) āsavānaṃ khaye ñāṇanti ca āsavānaṃ khayante ñāṇanti adhippāyo, aññathā maggo kathito siyā.
தயோத⁴ம்மவண்ணனா நிட்டி²தா.
Tayodhammavaṇṇanā niṭṭhitā.
சதுத⁴ம்மவண்ணனா
Catudhammavaṇṇanā
354. (க) தா³ருமயங் சக்கங் தா³ருசக்கங், ததா² ரதனசக்கங். ஆணட்டே²ன த⁴ம்மோ ஏவ த⁴ம்மசக்கங். இரியாபதா²னங் அபராபரப்பவத்திதோ இரியாபத²சக்கங், ததா² ஸம்பத்திசக்கங் வேதி³தப்³ப³ங்.
354. (Ka) dārumayaṃ cakkaṃ dārucakkaṃ, tathā ratanacakkaṃ. Āṇaṭṭhena dhammo eva dhammacakkaṃ. Iriyāpathānaṃ aparāparappavattito iriyāpathacakkaṃ, tathā sampatticakkaṃ veditabbaṃ.
அனுச்ச²விகே தே³ஸேதி புஞ்ஞகிரியாய, ஸம்மாபடிபத்தியா அனுரூபதே³ஸே. ஸேவனங் காலேன காலங் உபஸங்கமனங். ப⁴ஜனங் ப⁴த்திவஸேன பயிருபாஸனங். அத்தனோ ஸம்மா ட²பனந்தி அத்தனோ சித்தஸந்தானஸ்ஸ யோனிஸோ ட²பனங் ஸத்³தா⁴தீ³ஸு நிவேஸனந்தி ஆஹ ‘‘ஸசே’’திஆதி³. இத³மேவெத்த² பமாணந்தி இத³மேவ புப்³பே³கதபுஞ்ஞதாஸங்கா²தங் ஸம்பத்திசக்கமெத்த² ஏதேஸு ஸம்பத்திசக்கேஸு பமாணபூ⁴தங் இதரேஸங் காரணபா⁴வதோ. தேனாஹ ‘‘யேன ஹீ’’திஆதி³. ஸோ ஏவ ச கதபுஞ்ஞோ புக்³க³லோ அத்தானங் ஸம்மா ட²பேதி அகதபுஞ்ஞஸ்ஸ தத³பா⁴வதோ. பட²மோ லோகியோவ, தத்தா²பி காமாவசரோவ. இதா⁴தி இமஸ்மிங் த³ஸுத்தரஸுத்தே. புப்³ப³பா⁴கே³ லோகியாவாதி மக்³க³ஸ்ஸ புப்³ப³பா⁴கே³ பவத்தனகா லோகியா ஏவ. தத்த² காரணங் வுத்தமேவ.
Anucchavike deseti puññakiriyāya, sammāpaṭipattiyā anurūpadese. Sevanaṃ kālena kālaṃ upasaṅkamanaṃ. Bhajanaṃ bhattivasena payirupāsanaṃ. Attano sammā ṭhapananti attano cittasantānassa yoniso ṭhapanaṃ saddhādīsu nivesananti āha ‘‘sace’’tiādi. Idamevettha pamāṇanti idameva pubbekatapuññatāsaṅkhātaṃ sampatticakkamettha etesu sampatticakkesu pamāṇabhūtaṃ itaresaṃ kāraṇabhāvato. Tenāha ‘‘yena hī’’tiādi. So eva ca katapuñño puggalo attānaṃ sammā ṭhapeti akatapuññassa tadabhāvato. Paṭhamo lokiyova, tatthāpi kāmāvacarova. Idhāti imasmiṃ dasuttarasutte. Pubbabhāge lokiyāvāti maggassa pubbabhāge pavattanakā lokiyā eva. Tattha kāraṇaṃ vuttameva.
(ச) காமயோக³விஸங்யோகோ³ அனாகா³மிமக்³கோ³, தி³ட்டி²யோக³விஸங்யோகோ³ ஸோதாபத்திமக்³கோ³, இதரே த்³வே அரஹத்தமக்³கோ³தி ஏவங் அனாகா³மிமக்³கா³தி³வஸேன வேதி³தப்³பா³.
(Ca) kāmayogavisaṃyogo anāgāmimaggo, diṭṭhiyogavisaṃyogo sotāpattimaggo, itare dve arahattamaggoti evaṃ anāgāmimaggādivasena veditabbā.
(ச²) பட²மஸ்ஸ ஜா²னஸ்ஸ லாபி⁴ந்தி ய்வாயங் அப்பகு³ணஸ்ஸ பட²மஸ்ஸ ஜா²னஸ்ஸ லாபீ⁴, தங். காமஸஹக³தா ஸஞ்ஞாமனஸிகாரா ஸமுதா³சரந்தீதி ததோ வுட்டி²தங் ஆரம்மணவஸேன காமஸஹக³தா ஹுத்வா ஸஞ்ஞாமனஸிகாரா ஸமுதா³சரந்தி சோதெ³ந்தி துதெ³ந்தி. தஸ்ஸ காமானுபக்க²ந்தா³னங் ஸஞ்ஞாமனஸிகாரானங் வஸேன ஸோ பட²மஜ்ஜா²னஸமாதி⁴ ஹாயதி பரிஹாயதி, தஸ்மா ‘‘ஹானபா⁴கி³யோ ஸமாதீ⁴’’தி வுத்தோ. தத³னுத⁴ம்மதாதி தத³னுரூபஸபா⁴வோ. ‘‘ஸதி ஸந்திட்ட²தீ’’தி இத³ங் மிச்சா²ஸதிங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங். யஸ்ஸ ஹி பட²மஜ்ஜா²னானுரூபஸபா⁴வா பட²மஜ்ஜா²னங் ஸந்ததோ பணீததோ தி³ஸ்வா அஸ்ஸாத³யமானா அபெக்க²மானா அபி⁴னந்த³மானா நிகந்தி ஹோதி, தஸ்ஸ நிகந்திவஸேன ஸோ பட²மஜ்ஜா²னஸமாதி⁴ நேவ ஹாயதி, ந வட்³ட⁴தி, டி²திகொட்டா²ஸிகோ ஹோதி, தேன வுத்தங் ‘‘டி²திபா⁴கி³யோ ஸமாதீ⁴’’தி.
(Cha) paṭhamassajhānassa lābhinti yvāyaṃ appaguṇassa paṭhamassa jhānassa lābhī, taṃ. Kāmasahagatā saññāmanasikārā samudācarantīti tato vuṭṭhitaṃ ārammaṇavasena kāmasahagatā hutvā saññāmanasikārā samudācaranti codenti tudenti. Tassa kāmānupakkhandānaṃ saññāmanasikārānaṃ vasena so paṭhamajjhānasamādhi hāyati parihāyati, tasmā ‘‘hānabhāgiyo samādhī’’ti vutto. Tadanudhammatāti tadanurūpasabhāvo. ‘‘Sati santiṭṭhatī’’ti idaṃ micchāsatiṃ sandhāya vuttaṃ. Yassa hi paṭhamajjhānānurūpasabhāvā paṭhamajjhānaṃ santato paṇītato disvā assādayamānā apekkhamānā abhinandamānā nikanti hoti, tassa nikantivasena so paṭhamajjhānasamādhi neva hāyati, na vaḍḍhati, ṭhitikoṭṭhāsiko hoti, tena vuttaṃ ‘‘ṭhitibhāgiyo samādhī’’ti.
அவிதக்கஸஹக³தாதி அவிதக்கங் து³தியஜ்ஜா²னங் ஸந்ததோ பணீததோ மனஸி கரோதோ ஆரம்மணவஸேன அவிதக்கஸஹக³தா ஸஞ்ஞாமனஸிகாரா. ஸமுதா³சரந்தீதி பகு³ணபட²மஜ்ஜா²னதோ வுட்டி²தங் து³தியஜ்ஜா²னாதி⁴க³மத்தா²ய சோதெ³ந்தி துதெ³ந்தி, தஸ்ஸ உபரி து³தியஜ்ஜா²னுபக்க²ந்தா³னங் ஸஞ்ஞாமனஸிகாரானங் வஸேன ஸோ பட²மஜ்ஜா²னஸமாதி⁴ விஸேஸபூ⁴தஸ்ஸ து³தியஜ்ஜா²னஸ்ஸ உப்பத்திபத³ட்டா²னதாய ‘‘விஸேஸபா⁴கி³யோ ஸமாதீ⁴’’தி வுத்தோ. நிப்³பி³தா³ஸஹக³தாதி தமேவ பட²மஜ்ஜா²னலாபி⁴ங் ஜா²னதோ வுட்டி²தங் நிப்³பி³தா³ஸங்கா²தேன விபஸ்ஸனாஞாணேன ஸஹக³தா. விபஸ்ஸனாஞாணஞ்ஹி ஜா²னங்கே³ஸு பபே⁴தே³ன உபட்ட²ஹந்தேஸு நிப்³பி³ந்த³தி உக்கண்ட²தி, தஸ்மா ‘‘நிப்³பி³தா³’’தி வுச்சதி. ஸமுதா³சரந்தீதி நிப்³பா³னஸச்சி²கரணத்தா²ய சோதெ³ந்தி துதெ³ந்தி. விராகூ³பஸஞ்ஹிதோதி விராக³ஸங்கா²தேன நிப்³பா³னேன உபஸஞ்ஹிதோ. விபஸ்ஸனாஞாணஞ்ஹி ‘‘ஸக்கா இமினா மக்³கே³ன விராக³ங் நிப்³பா³னங் ஸச்சி²காது’’ந்தி பவத்திதோ ‘‘விராகூ³பஸஞ்ஹித’’ந்தி வுச்சதி, தங்ஸம்பயுத்தா ஸஞ்ஞாமனஸிகாராபி விராகூ³பஸஞ்ஹிதா ஏவ நாம. தஸ்ஸ தேஸங் ஸஞ்ஞாமனஸிகாரானங் வஸேன ஸோ பட²மஜ்ஜா²னஸமாதி⁴ அரியமக்³க³படிவேத⁴ஸ்ஸ பத³ட்டா²னதாய ‘‘நிப்³பே³த⁴பா⁴கி³யோ ஸமாதீ⁴’’தி வுத்தோ. ஸப்³ப³ஸமாபத்தியோதி து³தியஜ்ஜா²னாதி³கா ஸப்³பா³ ஸமாபத்தியோ. அத்தோ² வேதி³தப்³போ³தி ஹானபா⁴கி³யாதி³அத்தோ² தாவ வித்தா²ரெத்வா வேதி³தப்³போ³.
Avitakkasahagatāti avitakkaṃ dutiyajjhānaṃ santato paṇītato manasi karoto ārammaṇavasena avitakkasahagatā saññāmanasikārā. Samudācarantīti paguṇapaṭhamajjhānato vuṭṭhitaṃ dutiyajjhānādhigamatthāya codenti tudenti, tassa upari dutiyajjhānupakkhandānaṃ saññāmanasikārānaṃ vasena so paṭhamajjhānasamādhi visesabhūtassa dutiyajjhānassa uppattipadaṭṭhānatāya ‘‘visesabhāgiyo samādhī’’ti vutto. Nibbidāsahagatāti tameva paṭhamajjhānalābhiṃ jhānato vuṭṭhitaṃ nibbidāsaṅkhātena vipassanāñāṇena sahagatā. Vipassanāñāṇañhi jhānaṅgesu pabhedena upaṭṭhahantesu nibbindati ukkaṇṭhati, tasmā ‘‘nibbidā’’ti vuccati. Samudācarantīti nibbānasacchikaraṇatthāya codenti tudenti. Virāgūpasañhitoti virāgasaṅkhātena nibbānena upasañhito. Vipassanāñāṇañhi ‘‘sakkā iminā maggena virāgaṃ nibbānaṃ sacchikātu’’nti pavattito ‘‘virāgūpasañhita’’nti vuccati, taṃsampayuttā saññāmanasikārāpi virāgūpasañhitā eva nāma. Tassa tesaṃ saññāmanasikārānaṃ vasena so paṭhamajjhānasamādhi ariyamaggapaṭivedhassa padaṭṭhānatāya ‘‘nibbedhabhāgiyo samādhī’’ti vutto. Sabbasamāpattiyoti dutiyajjhānādikā sabbā samāpattiyo. Attho veditabboti hānabhāgiyādiattho tāva vitthāretvā veditabbo.
மக்³கோ³ கதி²தோ சதுன்னங் அரியஸச்சானங் உத்³த⁴டத்தா. ப²லங் கதி²தங் ஸரூபேனேவ.
Maggo kathito catunnaṃ ariyasaccānaṃ uddhaṭattā. Phalaṃ kathitaṃ sarūpeneva.
சதுத⁴ம்மவண்ணனா நிட்டி²தா.
Catudhammavaṇṇanā niṭṭhitā.
பஞ்சத⁴ம்மவண்ணனா
Pañcadhammavaṇṇanā
355. (க²) ‘‘பஞ்சங்கி³கோ ஸம்மாஸமாதீ⁴’’தி ஸமாதி⁴அங்க³பா⁴வேன பஞ்ஞா உத்³தி³ட்டா²தி பீதிப²ரணதாதி³வசனேன ஹி தமேவ விப⁴ஜதி. தேனாஹ ‘‘பீதிங் ப²ரமானா உப்பஜ்ஜதீ’’திஆதி³.‘‘ஸோ இமமேவ காயங் விவேகஜேன பீதிஸுகே²ன அபி⁴ஸந்தே³தீ’’திஆதி³னா (ம॰ நி॰ 1.427) நயேன பீதியா, ஸுக²ஸ்ஸ ச ப²ரணங் வேதி³தப்³ப³ங். ஸராக³விராக³தாதி³விபா⁴க³த³ஸ்ஸனவஸேன பரேஸங் சேதோ ப²ரமானா. ஆலோகப²ரணேதி கஸிணாலோகஸ்ஸ ப²ரணே ஸதி தேனேவ ஆலோகேன ப²ரிதப்பதே³ஸே. தஸ்ஸ ஸமாதி⁴ஸ்ஸ ரூபத³ஸ்ஸனபச்சயத்தா பச்சவெக்க²ணஞாணங் பச்சவெக்க²ணனிமித்தங்.
355. (Kha) ‘‘pañcaṅgikosammāsamādhī’’ti samādhiaṅgabhāvena paññā uddiṭṭhāti pītipharaṇatādivacanena hi tameva vibhajati. Tenāha ‘‘pītiṃ pharamānā uppajjatī’’tiādi.‘‘So imameva kāyaṃ vivekajena pītisukhena abhisandetī’’tiādinā (ma. ni. 1.427) nayena pītiyā, sukhassa ca pharaṇaṃ veditabbaṃ. Sarāgavirāgatādivibhāgadassanavasena paresaṃ ceto pharamānā. Ālokapharaṇeti kasiṇālokassa pharaṇe sati teneva ālokena pharitappadese. Tassa samādhissa rūpadassanapaccayattā paccavekkhaṇañāṇaṃ paccavekkhaṇanimittaṃ.
பீதிப²ரணதா ஸுக²ப²ரணதாதி ஆரம்மணே ட²த்வா சதுத்த²ஜ்ஜா²னஸ்ஸ உப்பாத³னதோ தா ‘‘பாதா³ வியா’’தி வுத்தா. சேதோப²ரணதா ஆலோகப²ரணதாதி தங்தங்கிச்சஸாத⁴னதோ தா ‘‘ஹத்தா² வியா’’தி வுத்தா. அபி⁴ஞ்ஞாபாத³கஜ்ஜா²னங் ஸமாதா⁴னஸ்ஸ ஸரீரபா⁴வதோ ‘‘மஜ்ஜி²மகாயோ வியா’’தி வுத்தங். பச்சவெக்க²ணனிமித்தங் உத்தமங்க³பா⁴வதோ ‘‘ஸீஸங் வியா’’தி வுத்தங்.
Pītipharaṇatā sukhapharaṇatāti ārammaṇe ṭhatvā catutthajjhānassa uppādanato tā ‘‘pādā viyā’’ti vuttā. Cetopharaṇatā ālokapharaṇatāti taṃtaṃkiccasādhanato tā ‘‘hatthā viyā’’ti vuttā. Abhiññāpādakajjhānaṃ samādhānassa sarīrabhāvato ‘‘majjhimakāyo viyā’’ti vuttaṃ. Paccavekkhaṇanimittaṃ uttamaṅgabhāvato ‘‘sīsaṃ viyā’’ti vuttaṃ.
(ஜ) ஸப்³ப³ஸோ கிலேஸது³க்க²த³ரத²பரிளாஹானங் விக³தத்தா லோகியஸமாதி⁴ஸ்ஸ ஸாதிஸயமெத்த² ஸுக²ந்தி வுத்தங் ‘‘அப்பிதப்பிதக்க²ணே ஸுக²த்தா பச்சுப்பன்னஸுகோ²’’தி. புரிமஸ்ஸ புரிமஸ்ஸ வஸேன பச்சி²மங் பச்சி²மங் லத்³தா⁴ஸேவனதாய ஸந்ததரபணீததரபா⁴வப்பத்தி ஹோதீதி ஆஹ ‘‘புரிமோ புரிமோ…பே॰… ஸுக²விபாகோ’’தி.
(Ja) sabbaso kilesadukkhadarathapariḷāhānaṃ vigatattā lokiyasamādhissa sātisayamettha sukhanti vuttaṃ ‘‘appitappitakkhaṇe sukhattā paccuppannasukho’’ti. Purimassa purimassa vasena pacchimaṃ pacchimaṃ laddhāsevanatāya santatarapaṇītatarabhāvappatti hotīti āha ‘‘purimo purimo…pe… sukhavipāko’’ti.
கிலேஸபடிப்பஸ்ஸத்³தி⁴யாதி கிலேஸானங் படிப்பஸ்ஸம்ப⁴னேன லத்³த⁴த்தா. கிலேஸபடிப்பஸ்ஸத்³தி⁴பா⁴வந்தி கிலேஸானங் படிப்பஸ்ஸம்ப⁴னபா⁴வங். லத்³த⁴த்தா பத்தத்தா தப்³பா⁴வங் உபக³தத்தா. லோகியஸமாதி⁴ஸ்ஸ பச்சனீகானி நீவரணபட²மஜ்ஜா²னநிகந்திஆதீ³னி நிக்³க³ஹேதப்³பா³னி, அஞ்ஞே கிலேஸா வாரேதப்³பா³, இமஸ்ஸ பன அரஹத்தஸமாதி⁴ஸ்ஸ படிப்பஸ்ஸத்³த⁴ஸப்³ப³கிலேஸத்தா ந நிக்³க³ஹேதப்³ப³ங், வாரேதப்³ப³ஞ்ச அத்தீ²தி மக்³கா³னந்தரங் ஸமாபத்திக்க²ணே ச அப்பயோகே³ன அதி⁴க³தத்தா, ட²பிதத்தா ச அபரிஹானவஸேன வா ட²பிதத்தா நஸங்கா²ரனிக்³க³ய்ஹவாரிவாவடோ. ‘‘ஸதிவேபுல்லப்பத்தத்தா’’தி ஏதேன அப்பவத்தமானாயபி ஸதியா ஸதிப³ஹுலதாய ஸதோ ஏவ நாமாதி த³ஸ்ஸேதி, ‘‘யதா²பரிச்சி²ன்னகாலவஸேனா’’தி ஏதேன பரிச்சி²ந்த³னஸதியா ஸதோதி த³ஸ்ஸேதி. ஸேஸேஸு ஞாணங்கே³ஸு. பஞ்சஞாணிகோதி எத்த² வுத்தஸமாதி⁴முகே²ன பஞ்ச ஞாணானேவ உத்³தி³ட்டா²னி, நித்³தி³ட்டா²னி ச.
Kilesapaṭippassaddhiyāti kilesānaṃ paṭippassambhanena laddhattā. Kilesapaṭippassaddhibhāvanti kilesānaṃ paṭippassambhanabhāvaṃ. Laddhattā pattattā tabbhāvaṃ upagatattā. Lokiyasamādhissa paccanīkāni nīvaraṇapaṭhamajjhānanikantiādīni niggahetabbāni, aññe kilesā vāretabbā, imassa pana arahattasamādhissa paṭippassaddhasabbakilesattā na niggahetabbaṃ, vāretabbañca atthīti maggānantaraṃ samāpattikkhaṇe ca appayogena adhigatattā, ṭhapitattā ca aparihānavasena vā ṭhapitattā nasaṅkhāraniggayhavārivāvaṭo. ‘‘Sativepullappattattā’’ti etena appavattamānāyapi satiyā satibahulatāya sato eva nāmāti dasseti, ‘‘yathāparicchinnakālavasenā’’ti etena paricchindanasatiyā satoti dasseti. Sesesu ñāṇaṅgesu. Pañcañāṇikoti ettha vuttasamādhimukhena pañca ñāṇāneva uddiṭṭhāni, niddiṭṭhāni ca.
மக்³கோ³ கதி²தோ இந்த்³ரியஸீஸேன ஸம்மாவாயாமாதீ³னங் கதி²தத்தா. ப²லங் கதி²தங் அஸெக்கா²னங் ஸீலக்க²ந்தா⁴தீ³னங் கதி²தத்தா.
Maggokathito indriyasīsena sammāvāyāmādīnaṃ kathitattā. Phalaṃ kathitaṃ asekkhānaṃ sīlakkhandhādīnaṃ kathitattā.
பஞ்சத⁴ம்மவண்ணனா நிட்டி²தா.
Pañcadhammavaṇṇanā niṭṭhitā.
ச²த⁴ம்மவண்ணனா
Chadhammavaṇṇanā
356. மக்³கோ³ கதி²தோதி எத்த² வத்தப்³ப³ங் ஹெட்டா² வுத்தமேவ.
356.Maggo kathitoti ettha vattabbaṃ heṭṭhā vuttameva.
ஸத்தத⁴ம்மவண்ணனா
Sattadhammavaṇṇanā
357. (ஞ) ஹேதுனாதி ஆதி³அந்தவந்ததோ, அனச்சந்திகதோ, தாவகாலிகதோ, நிச்சபடிக்கே²பதோதி ஏவங் ஆதி³னா ஹேதுனா. நயேனாதி ‘‘யதா² இமே ஸங்கா²ரா ஏதரஹி, ஏவங் அதீதே, அனாக³தே ச அனிச்சா ஸங்க²தா படிச்சஸமுப்பன்னா க²யத⁴ம்மா வயத⁴ம்மா விராக³த⁴ம்மா நிரோத⁴த⁴ம்மா’’தி அதீதானாக³தேஸு நயனநயேன. காமங் கீ²ணாஸவஸ்ஸ ஸப்³பே³ஸங் ஸங்கா²ரானங் அனிச்சதாதி³ ஸுதி³ட்டா² ஸுப்படிவித்³தா⁴, தங் பன அஸம்மோஹனவஸேன கிச்சதோ, விபஸ்ஸனாய பன ஆரம்மணகரணவஸேனாதி த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘விபஸ்ஸனாஞாணேன ஸுதி³ட்டா² ஹொந்தீ’’தி. கிலேஸவஸேன உப்பஜ்ஜமானோ பரிளாஹோ வத்து²காமஸன்னிஸ்ஸயோ , வத்து²காமாவஸ்ஸயோ சாதி வுத்தங் ‘‘த்³வேபி ஸபரிளாஹட்டே²ன அங்கா³ரகாஸு வியா’’தி. நின்னஸ்ஸேவாதி [நின்னஸ்ஸ (அட்ட²கதா²யங்)] நின்னபா⁴வஸ்ஸேவ. அந்தோ வுச்சதி லாமகட்டே²ன தண்ஹா. ப்³யந்தங் விக³தந்தங் பூ⁴தந்தி ப்³யந்தீபூ⁴தந்தி ஆஹ ‘‘நிரதிபூ⁴தங், [நியதிபூ⁴தங் (அட்ட²கதா²யங்) விக³தந்திபூ⁴தங் (?)] நித்தண்ஹந்தி அத்தோ²’’தி. இத⁴ ஸத்தகே. பா⁴வேதப்³ப³பதே³ மக்³கோ³ கதி²தோ பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³னங் வுத்தத்தா.
357. (Ña) hetunāti ādiantavantato, anaccantikato, tāvakālikato, niccapaṭikkhepatoti evaṃ ādinā hetunā. Nayenāti ‘‘yathā ime saṅkhārā etarahi, evaṃ atīte, anāgate ca aniccā saṅkhatā paṭiccasamuppannā khayadhammā vayadhammā virāgadhammā nirodhadhammā’’ti atītānāgatesu nayananayena. Kāmaṃ khīṇāsavassa sabbesaṃ saṅkhārānaṃ aniccatādi sudiṭṭhā suppaṭividdhā, taṃ pana asammohanavasena kiccato, vipassanāya pana ārammaṇakaraṇavasenāti dassento āha ‘‘vipassanāñāṇena sudiṭṭhā hontī’’ti. Kilesavasena uppajjamāno pariḷāho vatthukāmasannissayo , vatthukāmāvassayo cāti vuttaṃ ‘‘dvepi sapariḷāhaṭṭhena aṅgārakāsu viyā’’ti. Ninnassevāti [ninnassa (aṭṭhakathāyaṃ)] ninnabhāvasseva. Anto vuccati lāmakaṭṭhena taṇhā. Byantaṃ vigatantaṃ bhūtanti byantībhūtanti āha ‘‘niratibhūtaṃ, [niyatibhūtaṃ (aṭṭhakathāyaṃ) vigatantibhūtaṃ (?)] Nittaṇhanti attho’’ti. Idha sattake. Bhāvetabbapade maggo kathito bojjhaṅgānaṃ vuttattā.
பட²மபா⁴ணவாரவண்ணனா நிட்டி²தா.
Paṭhamabhāṇavāravaṇṇanā niṭṭhitā.
அட்ட²த⁴ம்மவண்ணனா
Aṭṭhadhammavaṇṇanā
358. (க) ஆதி³ப்³ரஹ்மசரியிகாயாதி ஆதி³ப்³ரஹ்மசரியா ஏவ ஆதி³ப்³ரஹ்மசரியிகா யதா² ‘‘வினயோ ஏவ வேனயிகோ’’தி, தஸ்ஸா ஆதி³ப்³ரஹ்மசரியிகாய. கா பன ஸாதி ஆஹ ‘‘பஞ்ஞாயா’’தி. ஸிக்க²த்தயஸங்க³ஹஸ்ஸாதி அதி⁴ஸீலஸிக்கா²தி³ஸிக்க²த்தயஸங்க³ஹஸ்ஸ. உபசாரஜ்ஜா²னஸஹக³தா தருணஸமத²பஞ்ஞாவ உத³யப்³ப³யானுபஸ்ஸனாவஸேன பவத்தா தருணவிபஸ்ஸனாபஞ்ஞா [தருணஸமத²விபஸ்ஸனாபஞ்ஞா (அட்ட²கதா²யங்)]. ஆதி³பூ⁴தாயாதி பட²மாவயவபூ⁴தாய, தே³ஸனாவஸேன சேதங் வுத்தங். உப்பத்திகாலே பன நத்தி² மக்³க³த⁴ம்மானங் ஆதி³மஜ்ஜ²பரியோஸானதா ஏகசித்துப்பாத³பரியாபன்னத்தா ஏகஜ்ஜ²ங்யேவ உப்பஜ்ஜனதோ. பேமந்தி த³ள்ஹப⁴த்தி, தங் பன வல்லப⁴வஸேன பவத்தமானங் கே³ஹஸிதஸதி³ஸங் ஹோதீதி ‘‘கே³ஹஸிதபேம’’ந்தி வுத்தங். க³ருகரணவஸேன பவத்தியா க³ரு சித்தங் ஏதஸ்ஸாதி க³ருசித்தோ, தஸ்ஸ பா⁴வோ க³ருசித்தபா⁴வோ, க³ரும்ஹி க³ருகாரோ. ‘‘கிலேஸா ந உப்பஜ்ஜந்தீ’’தி வத்வா தத்த² காரணமாஹ ‘‘ஓவாதா³னுஸாஸனிங் லப⁴தீ’’தி. க³ரூனஞ்ஹி ஸந்திகே ஓவாதா³னுஸாஸனிங் லபி⁴த்வா யதா²னுஸிட்ட²ங் படிபஜ்ஜந்தஸ்ஸ கிலேஸா ந உப்பஜ்ஜந்தி. தேனாஹ ‘‘தஸ்மா’’திஆதி³.
358. (Ka) ādibrahmacariyikāyāti ādibrahmacariyā eva ādibrahmacariyikā yathā ‘‘vinayo eva venayiko’’ti, tassā ādibrahmacariyikāya. Kā pana sāti āha ‘‘paññāyā’’ti. Sikkhattayasaṅgahassāti adhisīlasikkhādisikkhattayasaṅgahassa. Upacārajjhānasahagatā taruṇasamathapaññāva udayabbayānupassanāvasena pavattā taruṇavipassanāpaññā [taruṇasamathavipassanāpaññā (aṭṭhakathāyaṃ)]. Ādibhūtāyāti paṭhamāvayavabhūtāya, desanāvasena cetaṃ vuttaṃ. Uppattikāle pana natthi maggadhammānaṃ ādimajjhapariyosānatā ekacittuppādapariyāpannattā ekajjhaṃyeva uppajjanato. Pemanti daḷhabhatti, taṃ pana vallabhavasena pavattamānaṃ gehasitasadisaṃ hotīti ‘‘gehasitapema’’nti vuttaṃ. Garukaraṇavasena pavattiyā garu cittaṃ etassāti garucitto, tassa bhāvo garucittabhāvo, garumhi garukāro. ‘‘Kilesā na uppajjantī’’ti vatvā tattha kāraṇamāha ‘‘ovādānusāsaniṃ labhatī’’ti. Garūnañhi santike ovādānusāsaniṃ labhitvā yathānusiṭṭhaṃ paṭipajjantassa kilesā na uppajjanti. Tenāha ‘‘tasmā’’tiādi.
(ச²) பேதாதி பேதமஹித்³தி⁴கா. அஸுரானந்தி தே³வாஸுரானங். பேதாஸுரா பன பேதா ஏவாதி தேஸங் பேதேஹி ஸங்க³ஹோ அவுத்தஸித்³தோ⁴வ. ஆவாஹனங் க³ச்ச²ந்தீதி ஸம்போ⁴க³ஸங்ஸக்³க³முகே²ன பேதேஹேவ அஸுரானங் ஸங்க³ஹணே காரணங் த³ஸ்ஸேதி.
(Cha) petāti petamahiddhikā. Asurānanti devāsurānaṃ. Petāsurā pana petā evāti tesaṃ petehi saṅgaho avuttasiddhova. Āvāhanaṃ gacchantīti sambhogasaṃsaggamukhena peteheva asurānaṃ saṅgahaṇe kāraṇaṃ dasseti.
(ஜ) அப்பிச்ச²ஸ்ஸாதி நிஇச்ச²ஸ்ஸ. அபா⁴வத்தோ² ஹெத்த² அப்ப-ஸத்³தோ³ ‘‘அப்பட³ங்ஸமகஸவாதாதபா’’திஆதீ³ஸு (அ॰ நி॰ 10.11) விய. பச்சயேஸு அப்பிச்சோ² பச்சயஅப்பிச்சோ², சீவராதி³பச்சயேஸு இச்சா²ரஹிதோ. அதி⁴க³மஅப்பிச்சோ²தி ஜா²னாதி³அதி⁴க³மவிபா⁴வனே இச்சா²ரஹிதோ. பரியத்திஅப்பிச்சோ²தி பரியத்தியங் பா³ஹுஸச்சவிபா⁴வனே இச்சா²ரஹிதோ. து⁴தங்க³அப்பிச்சோ²தி து⁴தங்கே³ஸு அப்பிச்சோ² து⁴தங்க³விபா⁴வேன இச்சா²ரஹிதோ. ஸந்தகு³ணனிகூ³ஹனேனாதி அத்தனி ஸங்விஜ்ஜமானானங் ஜா²னாதி³கு³ணானஞ்சேவ பா³ஹுஸச்சகு³ணஸ்ஸ ச து⁴தங்க³கு³ணஸ்ஸ ச நிகூ³ஹனேன சா²த³னேன. ஸம்பஜ்ஜதீதி நிப்பஜ்ஜதி ஸிஜ்ஜ²தி. நோ மஹிச்ச²ஸ்ஸாதி மஹதியா இச்சா²ய ஸமன்னாக³தஸ்ஸ, இச்ச²ங் வா மஹந்தஸ்ஸ நோ ஸம்பஜ்ஜதி அனுத⁴ம்மஸ்ஸாபி அனிச்ச²னதோ.
(Ja) appicchassāti niicchassa. Abhāvattho hettha appa-saddo ‘‘appaḍaṃsamakasavātātapā’’tiādīsu (a. ni. 10.11) viya. Paccayesu appiccho paccayaappiccho, cīvarādipaccayesu icchārahito. Adhigamaappicchoti jhānādiadhigamavibhāvane icchārahito. Pariyattiappicchoti pariyattiyaṃ bāhusaccavibhāvane icchārahito. Dhutaṅgaappicchoti dhutaṅgesu appiccho dhutaṅgavibhāvena icchārahito. Santaguṇanigūhanenāti attani saṃvijjamānānaṃ jhānādiguṇānañceva bāhusaccaguṇassa ca dhutaṅgaguṇassa ca nigūhanena chādanena. Sampajjatīti nippajjati sijjhati. No mahicchassāti mahatiyā icchāya samannāgatassa, icchaṃ vā mahantassa no sampajjati anudhammassāpi anicchanato.
பவிவித்தஸ்ஸாதி பகாரேஹி விவித்தஸ்ஸ. தேனாஹ ‘‘காயசித்தஉபதி⁴விவேகேஹி விவித்தஸ்ஸா’’தி. ‘‘அட்ட²ஆரம்ப⁴வத்து²வஸேனா’’தி ஏதேன பா⁴வனாபி⁴யோக³வஸேன ஏகீபா⁴வோவ இத⁴ ‘‘காயவிவேகோ’’தி அதி⁴ப்பேதோ, ந க³ணஸங்க³ணிகாபா⁴வமத்தந்தி த³ஸ்ஸேதி. கம்மந்தி யோக³கம்மங்.
Pavivittassāti pakārehi vivittassa. Tenāha ‘‘kāyacittaupadhivivekehi vivittassā’’ti. ‘‘Aṭṭhaārambhavatthuvasenā’’ti etena bhāvanābhiyogavasena ekībhāvova idha ‘‘kāyaviveko’’ti adhippeto, na gaṇasaṅgaṇikābhāvamattanti dasseti. Kammanti yogakammaṃ.
ஸத்தேஹி கிலேஸேஹி ச ஸங்க³ணனங் ஸமோதா⁴னங் ஸங்க³ணிகா, ஸா ஆரமிதப்³ப³ட்டே²ன ஆராமோ ஏதஸ்ஸாதி ஸங்க³ணிகாராமோ, தஸ்ஸ. தேனாஹ ‘‘க³ணஸங்க³ணிகாய சேவா’’திஆதி³. ஆரத்³த⁴வீரியஸ்ஸாதி பக்³க³ஹிதவீரியஸ்ஸ, தஞ்ச கோ² உபதி⁴விவேகே நின்னதாவஸேன ‘‘அயங் த⁴ம்மோ’’தி வசனதோ. ஏஸ நயோ இதோ பரேஸுபி. விவட்டஸன்னிஸ்ஸிதங்யேவ ஹி ஸமாதா⁴னங் இதா⁴தி⁴ப்பேதங், ததா² பஞ்ஞாபி. கம்மஸ்ஸகதாபஞ்ஞாய ஹி பதிட்ட²தோ கம்மவஸேன ‘‘ப⁴வேஸு நானப்பகாரோ அனத்தோ²’’தி ஜானந்தோ கம்மக்க²யகரஞாணங் அபி⁴பத்தே²தி, தத³த்த²ஞ்ச உஸ்ஸாஹங் கரோதி. மானாத³யோ ஸத்தஸந்தானங் ஸங்ஸாரே பபஞ்செந்தி வித்தா²ரெந்தீதி பபஞ்சாதி ஆஹ ‘‘நிப்பபஞ்சஸ்ஸாதி விக³தமானதண்ஹாதி³ட்டி²பபஞ்சஸ்ஸா’’தி.
Sattehi kilesehi ca saṅgaṇanaṃ samodhānaṃ saṅgaṇikā, sā āramitabbaṭṭhena ārāmo etassāti saṅgaṇikārāmo, tassa. Tenāha ‘‘gaṇasaṅgaṇikāya cevā’’tiādi. Āraddhavīriyassāti paggahitavīriyassa, tañca kho upadhiviveke ninnatāvasena ‘‘ayaṃ dhammo’’ti vacanato. Esa nayo ito paresupi. Vivaṭṭasannissitaṃyeva hi samādhānaṃ idhādhippetaṃ, tathā paññāpi. Kammassakatāpaññāya hi patiṭṭhato kammavasena ‘‘bhavesu nānappakāro anattho’’ti jānanto kammakkhayakarañāṇaṃ abhipattheti, tadatthañca ussāhaṃ karoti. Mānādayo sattasantānaṃ saṃsāre papañcenti vitthārentīti papañcāti āha ‘‘nippapañcassāti vigatamānataṇhādiṭṭhipapañcassā’’ti.
மக்³கோ³ கதி²தோ ஸரூபேனேவ.
Maggo kathito sarūpeneva.
நவத⁴ம்மவண்ணனா
Navadhammavaṇṇanā
359. (க²) விஸுத்³தி⁴ந்தி ஞாணத³ஸ்ஸனவிஸுத்³தி⁴ங், அச்சந்தவிஸுத்³தி⁴மேவ வா. சதுபாரிஸுத்³தி⁴ஸீலந்தி பாதிமொக்க²ஸங்வராதி³னிருபக்கிலிட்ட²தாய சதுப்³பி³த⁴பரிஸுத்³தி⁴வந்தங் ஸீலங். பாரிஸுத்³தி⁴பதா⁴னியங்க³ந்தி புக்³க³லஸ்ஸ பரிஸுத்³தி⁴யா பதா⁴னபூ⁴தங் அங்க³ங். தேனாஹ ‘‘பரிஸுத்³த⁴பா⁴வஸ்ஸ பதா⁴னங்க³’’ந்தி. ஸமத²ஸ்ஸ விஸுத்³தி⁴பா⁴வோ வோதா³னங் பகு³ணபா⁴வேன பரிச்சி²ன்னந்தி ஆஹ ‘‘அட்ட² பகு³ணஸமாபத்தியோ’’தி. விக³துபக்கிலேஸஞ்ஹி ‘‘பகு³ண’’ந்தி வத்தப்³ப³தங் லப்³ப⁴தி, ந ஸஉபக்கிலேஸங் ஹானபா⁴கி³யாதி³பா⁴வப்பத்திதோ. ஸத்ததி³ட்டி²மலவிஸுத்³தி⁴தோ நாமரூபபரிச்சே²தோ³ தி³ட்டி²விஸுத்³தி⁴. பச்சயபரிக்³க³ஹோ அத்³த⁴த்தயகங்கா²மலவித⁴மனதோ கங்கா²விதரணவிஸுத்³தி⁴. யஸ்மா நாமரூபங் நாம ஸப்பச்சயமேவ, தஸ்மா தங் பரிக்³க³ண்ஹந்தேன அத்த²தோ தஸ்ஸ ஸப்பச்சயதாபி பரிக்³க³ஹிதா ஏவ ஹோதீதி வுத்தங் ‘‘தி³ட்டி²விஸுத்³தீ⁴தி ஸப்பச்சயங் நாமரூபத³ஸ்ஸன’’ந்தி. யஸ்மா பன நாமரூபஸ்ஸ பச்சயங் பரிக்³க³ண்ஹந்தேன தீஸு அத்³தா⁴ஸு கங்கா²மலவிதரணபச்சயாகாராவபோ³த⁴வஸேனேவ ஹோதி, தஸ்மா ‘‘பச்சயாகாரஞாண’’ந்திஆதி³ வுத்தங் யதா² கங்கா²விதரணவிஸுத்³தி⁴ ‘‘த⁴ம்மட்டி²திஞாண’’ந்தி வுச்சதி. மக்³கா³மக்³கே³ ஞாணந்தி மக்³கா³மக்³கே³ வவத்த²பெத்வா டி²தஞாணங். ஞாணந்தி இத⁴ தருணவிபஸ்ஸனா கதி²தா தேஸங் பி⁴க்கூ²னங் அஜ்ஜா²ஸயவஸேன ‘‘ஞாணத³ஸ்ஸனவிஸுத்³தீ⁴’’தி வுட்டா²னகா³மினியா விபஸ்ஸனாய வுச்சமானத்தா. யதி³ ‘‘ஞாணத³ஸ்ஸனவிஸுத்³தீ⁴’’தி வுட்டா²னகா³மினிவிபஸ்ஸனா அதி⁴ப்பேதா, ‘‘பஞ்ஞா’’தி ச அரஹத்தப²லபஞ்ஞா, மக்³கோ³ பன கத²ந்தி ? மக்³கோ³ ப³ஹுகாரபதே³ விராக³க்³க³ஹணேன க³ஹிதோ. வக்க²தி ஹி ‘‘இத⁴ ப³ஹுகாரபதே³ மக்³கோ³ கதி²தோ’’தி (தீ³॰ நி॰ அட்ட²॰ 3.359).
359. (Kha) visuddhinti ñāṇadassanavisuddhiṃ, accantavisuddhimeva vā. Catupārisuddhisīlanti pātimokkhasaṃvarādinirupakkiliṭṭhatāya catubbidhaparisuddhivantaṃ sīlaṃ. Pārisuddhipadhāniyaṅganti puggalassa parisuddhiyā padhānabhūtaṃ aṅgaṃ. Tenāha ‘‘parisuddhabhāvassa padhānaṅga’’nti. Samathassa visuddhibhāvo vodānaṃ paguṇabhāvena paricchinnanti āha ‘‘aṭṭha paguṇasamāpattiyo’’ti. Vigatupakkilesañhi ‘‘paguṇa’’nti vattabbataṃ labbhati, na saupakkilesaṃ hānabhāgiyādibhāvappattito. Sattadiṭṭhimalavisuddhito nāmarūpaparicchedo diṭṭhivisuddhi. Paccayapariggaho addhattayakaṅkhāmalavidhamanato kaṅkhāvitaraṇavisuddhi. Yasmā nāmarūpaṃ nāma sappaccayameva, tasmā taṃ pariggaṇhantena atthato tassa sappaccayatāpi pariggahitā eva hotīti vuttaṃ ‘‘diṭṭhivisuddhīti sappaccayaṃ nāmarūpadassana’’nti. Yasmā pana nāmarūpassa paccayaṃ pariggaṇhantena tīsu addhāsu kaṅkhāmalavitaraṇapaccayākārāvabodhavaseneva hoti, tasmā ‘‘paccayākārañāṇa’’ntiādi vuttaṃ yathā kaṅkhāvitaraṇavisuddhi ‘‘dhammaṭṭhitiñāṇa’’nti vuccati. Maggāmagge ñāṇanti maggāmagge vavatthapetvā ṭhitañāṇaṃ. Ñāṇanti idha taruṇavipassanā kathitā tesaṃ bhikkhūnaṃ ajjhāsayavasena ‘‘ñāṇadassanavisuddhī’’ti vuṭṭhānagāminiyā vipassanāya vuccamānattā. Yadi ‘‘ñāṇadassanavisuddhī’’ti vuṭṭhānagāminivipassanā adhippetā, ‘‘paññā’’ti ca arahattaphalapaññā, maggo pana kathanti ? Maggo bahukārapade virāgaggahaṇena gahito. Vakkhati hi ‘‘idha bahukārapade maggo kathito’’ti (dī. ni. aṭṭha. 3.359).
(ச²) சக்கா²தி³தா⁴துனானத்தந்தி சக்கா²தி³ரூபாதி³சக்கு²விஞ்ஞாணாதி³தா⁴தூனங் வேமத்ததங் நிஸ்ஸாய. சக்கு²ஸம்ப²ஸ்ஸாதி³னானத்தந்தி சக்கு²ஸம்ப²ஸ்ஸஸோதஸம்ப²ஸ்ஸகா⁴னஸம்ப²ஸ்ஸாதி³ஸம்ப²ஸ்ஸவிபா⁴க³ங். ஸஞ்ஞானானத்தந்தி எத்த² ரூபஸஞ்ஞாதி³ஸஞ்ஞானானத்தம்பி லப்³ப⁴தேவ, தங் பன காமஸஞ்ஞாதி³க்³க³ஹணேனேவ க³ய்ஹதி. காமஸஞ்ஞாதீ³தி ஆதி³-ஸத்³தே³ன ப்³யாபாத³ஸஞ்ஞாதீ³னங் க³ஹணங். ஸஞ்ஞானிதா³னத்தா பபஞ்சஸங்கா²னங் ‘‘ஸஞ்ஞானானத்தங் படிச்ச ஸங்கப்பனானத்த’’ந்தி வுத்தங், ‘‘யங் ஸங்கப்பேதி, தங் பபஞ்சேதீ’’தி வசனதோ ‘‘ஸங்கப்பனானத்தங் படிச்ச ச²ந்த³னானத்த’’ந்தி வுத்தங். ச²ந்த³னானத்தந்தி ச தண்ஹாச²ந்த³ஸ்ஸ நானத்தங். ரூபபரிளாஹோதி ரூபவிஸயோ ரூபாபி⁴பத்த²னாவஸேன பவத்தோ கிலேஸபரிளாஹோ. ஸத்³த³பரிளாஹோதி எத்தா²பி ஏஸேவ நயோ. கிலேஸோ ஹி உப்பஜ்ஜமானோ அப்பத்தேபி ஆரம்மணே பத்தோ விய பரிளாஹோவ உப்பஜ்ஜதி. ததா²பூ⁴தஸ்ஸ பன கிலேஸச²ந்த³ஸ்ஸ வஸேன ரூபாதி³பரியேஸனா ஹோதீதி ஆஹ ‘‘பரிளாஹனானத்ததாய ரூபபரியேஸனாதி³னானத்தங் உப்பஜ்ஜதீ’’தி. ததா² பரியேஸந்தஸ்ஸ ஸசே தங் ரூபாதி³ லப்³பெ⁴ய்ய, தங் ஸந்தா⁴யாஹ ‘‘பரியேஸனாதி³னானத்ததாய ரூபபடிலாபா⁴தி³னானத்தங் உப்பஜ்ஜதீ’’தி.
(Cha) cakkhādidhātunānattanti cakkhādirūpādicakkhuviññāṇādidhātūnaṃ vemattataṃ nissāya. Cakkhusamphassādinānattanti cakkhusamphassasotasamphassaghānasamphassādisamphassavibhāgaṃ. Saññānānattanti ettha rūpasaññādisaññānānattampi labbhateva, taṃ pana kāmasaññādiggahaṇeneva gayhati. Kāmasaññādīti ādi-saddena byāpādasaññādīnaṃ gahaṇaṃ. Saññānidānattā papañcasaṅkhānaṃ ‘‘saññānānattaṃ paṭicca saṅkappanānatta’’nti vuttaṃ, ‘‘yaṃ saṅkappeti, taṃ papañcetī’’ti vacanato ‘‘saṅkappanānattaṃ paṭicca chandanānatta’’nti vuttaṃ. Chandanānattanti ca taṇhāchandassa nānattaṃ. Rūpapariḷāhoti rūpavisayo rūpābhipatthanāvasena pavatto kilesapariḷāho. Saddapariḷāhoti etthāpi eseva nayo. Kileso hi uppajjamāno appattepi ārammaṇe patto viya pariḷāhova uppajjati. Tathābhūtassa pana kilesachandassa vasena rūpādipariyesanā hotīti āha ‘‘pariḷāhanānattatāya rūpapariyesanādinānattaṃ uppajjatī’’ti. Tathā pariyesantassa sace taṃ rūpādi labbheyya, taṃ sandhāyāha ‘‘pariyesanādinānattatāya rūpapaṭilābhādinānattaṃ uppajjatī’’ti.
(ஜ) மரணானுபஸ்ஸனாஞாணேதி மரணஸ்ஸ அனுபஸ்ஸனாவஸேன பவத்தஞாணே, மரணானுஸ்ஸதிஸஹக³தபஞ்ஞாயாதி அத்தோ². ஆஹாரங் பரிக்³க³ண்ஹந்தஸ்ஸாதி க³மனாதி³வஸேன ஆஹாரங் படிக்கூலதோ பரிக்³க³ண்ஹந்தஸ்ஸ. உக்கண்ட²ந்தஸ்ஸாதி நிப்³பி³ந்த³ந்தஸ்ஸ கத்த²சிபி அஸஜ்ஜந்தஸ்ஸ.
(Ja) maraṇānupassanāñāṇeti maraṇassa anupassanāvasena pavattañāṇe, maraṇānussatisahagatapaññāyāti attho. Āhāraṃ pariggaṇhantassāti gamanādivasena āhāraṃ paṭikkūlato pariggaṇhantassa. Ukkaṇṭhantassāti nibbindantassa katthacipi asajjantassa.
த³ஸத⁴ம்மவண்ணனா
Dasadhammavaṇṇanā
360. (ஜ²) நிஜ்ஜரகாரணானீதி பஜஹனகாரணானி. இமஸ்மிங் அபி⁴ஞ்ஞாபதே³ மக்³கோ³ கதீ²யதீதி கத்வா ‘‘அயங் ஹெட்டா²..பே॰… புன க³ஹிதா’’தி வுத்தங். ததா² ஹி வக்க²தி ‘‘இத⁴ அபி⁴ஞ்ஞாபதே³ மக்³கோ³ கதி²தோ’’ (தீ³॰ நி॰ அட்ட²॰ 3.360) கிஞ்சாபி நிஜ்ஜிண்ணா மிச்சா²தி³ட்டீ²தி ஆனெத்வா ஸம்ப³ந்தி⁴தப்³ப³ங். யதா² மிச்சா²தி³ட்டி² விபஸ்ஸனாய நிஜ்ஜிண்ணாபி ந ஸமுச்சி²ன்னாதி ஸமுச்சே²த³ப்பஹானத³ஸ்ஸனத்த²ங் புன க³ஹிதா, ஏவங் மிச்சா²ஸங்கப்பாத³யோபி விபஸ்ஸனாய பஹீனாபி அஸமுச்சி²ன்னதாய இத⁴ புன க³ஹிதாதி அயமத்தோ² ‘‘மிச்சா²ஸங்கப்போ’’திஆதீ³ஸு ஸப்³ப³பதே³ஸு வத்தப்³போ³தி த³ஸ்ஸேதி ‘‘ஏவங் ஸப்³ப³பதே³ஸு நயோ நேதப்³போ³’’தி இமினா.
360. (Jha) nijjarakāraṇānīti pajahanakāraṇāni. Imasmiṃ abhiññāpade maggo kathīyatīti katvā ‘‘ayaṃ heṭṭhā..pe… puna gahitā’’ti vuttaṃ. Tathā hi vakkhati ‘‘idha abhiññāpade maggo kathito’’ (dī. ni. aṭṭha. 3.360) kiñcāpi nijjiṇṇā micchādiṭṭhīti ānetvā sambandhitabbaṃ. Yathā micchādiṭṭhi vipassanāya nijjiṇṇāpi na samucchinnāti samucchedappahānadassanatthaṃ puna gahitā, evaṃ micchāsaṅkappādayopi vipassanāya pahīnāpi asamucchinnatāya idha puna gahitāti ayamattho ‘‘micchāsaṅkappo’’tiādīsu sabbapadesu vattabboti dasseti ‘‘evaṃ sabbapadesu nayo netabbo’’ti iminā.
எத்த² சாதி ‘‘ஸம்மாவிமுத்திபச்சயா ச அனேகே குஸலா த⁴ம்மா பா⁴வனாபாரிபூரிங் க³ச்ச²ந்தீ’’தி ஏதஸ்மிங் பாளிபதே³. எத்த² ச ஸமுச்சே²த³வஸேன, படிப்பஸ்ஸத்³தி⁴வஸேன ச படிபக்க²த⁴ம்மா ஸம்மதே³வ விமுச்சனங் ஸம்மாவிமுத்தி, தப்பச்சயா ச மக்³க³ப²லேஸு அட்ட² இந்த்³ரியானி பா⁴வனாபாரிபூரிங் உபக³ச்ச²ந்தீதி மக்³க³ஸம்பயுத்தானிபி ஸத்³தா⁴தீ³னி இந்த்³ரியானி உத்³த⁴டானி. மக்³க³வஸேன ஹி ப²லேஸு பா⁴வனா பாரிபூரீ நாமாதி. அபி⁴னந்த³னட்டே²னாதி அதிவிய ஸினேஹனட்டே²னித³ஞ்ஹி. ஸோமனஸ்ஸிந்த்³ரியங் உக்கங்ஸக³தஸாதஸபா⁴வங் ஸம்பயுத்தத⁴ம்மே ஸினேஹந்தங் தேமெந்தங் விய பவத்ததி. பவத்தஸந்ததிஆதி⁴பதெய்யட்டே²னாதி விபாகஸந்தானஸ்ஸ ஜீவனே அதி⁴பதிபா⁴வேன. ‘‘ஏவ’’ந்திஆதி³ வுத்தஸ்ஸேவ அத்த²ஸ்ஸ நிக³மனங்.
Etthacāti ‘‘sammāvimuttipaccayā ca aneke kusalā dhammā bhāvanāpāripūriṃ gacchantī’’ti etasmiṃ pāḷipade. Ettha ca samucchedavasena, paṭippassaddhivasena ca paṭipakkhadhammā sammadeva vimuccanaṃ sammāvimutti, tappaccayā ca maggaphalesu aṭṭha indriyāni bhāvanāpāripūriṃ upagacchantīti maggasampayuttānipi saddhādīni indriyāni uddhaṭāni. Maggavasena hi phalesu bhāvanā pāripūrī nāmāti. Abhinandanaṭṭhenāti ativiya sinehanaṭṭhenidañhi. Somanassindriyaṃ ukkaṃsagatasātasabhāvaṃ sampayuttadhamme sinehantaṃ tementaṃ viya pavattati. Pavattasantatiādhipateyyaṭṭhenāti vipākasantānassa jīvane adhipatibhāvena. ‘‘Eva’’ntiādi vuttasseva atthassa nigamanaṃ.
அத்³தே⁴ன ஸஹ ச²ட்டா²னி பஞ்ஹஸதானி, பஞ்ஞாஸாதி⁴கானி ஸஹ பஞ்ஹஸதானீதி அத்தோ².
Addhena saha chaṭṭhāni pañhasatāni, paññāsādhikāni saha pañhasatānīti attho.
எத்த² ச ஆயஸ்மா த⁴ம்மஸேனாபதி ‘‘த³ஸஸு நாத²கரணத⁴ம்மேஸு பதிட்டா²ய த³ஸகஸிணாயதனானி பா⁴வெந்தோ த³ஸஆயதனமுகே²ன பரிஞ்ஞங் பட்ட²பெத்வா பரிஞ்ஞெய்யத⁴ம்மே பரிஜானந்தோ த³ஸமிச்ச²த்தே, த³ஸஅகுஸலகம்மபதே² ச பஹாய த³ஸகுஸலகம்மபதே²ஸு ச அவட்டி²தோ த³ஸஸு அரியாவாஸேஸு ஆவஸிதுகாமோ த³ஸஸஞ்ஞா உப்பாதெ³ந்தோ த³ஸனிஜ்ஜரவத்தூ²னி அபி⁴ஞ்ஞாய த³ஸஅஸெக்க²த⁴ம்மே அதி⁴க³ச்ச²தீ’’தி தேஸங் பி⁴க்கூ²னங் ஓவாத³ங் மத்த²கங் பாபெந்தோ தே³ஸனங் நிட்ட²பேஸி. பமோத³வஸேன படிக்³க³ண்ஹனங் அபி⁴னந்த³னந்தி ஆஹ ‘‘ஸாது⁴ ஸாதூ⁴தி அபி⁴னந்த³ந்தா ஸிரஸா ஸம்படிச்சி²ங்ஸூ’’தி. தாய அத்தமனதாயாதி தாய யதா²தே³ஸிததே³ஸனாக³தாய பஹட்ட²சித்ததாய, தத்த² யதா²லத்³த⁴அத்த²வேத³த⁴ம்மவேதே³ஹீதி அத்தோ². இமமேவ ஸுத்தங் ஆவஜ்ஜமானாதி இமஸ்மிங் ஸுத்தே தத்த² தத்த² ஆக³தே அபி⁴ஞ்ஞெய்யாதி³பே⁴தே³ த⁴ம்மே அபி⁴ஜானநாதி³வஸேன ஸமன்னாஹரந்தா. ஸஹ படிஸம்பி⁴தா³ஹி…பே॰… பதிட்ட²ஹிங்ஸூதி அத்தனோ உபனிஸ்ஸயஸம்பன்னதாய, தே²ரஸ்ஸ ச தே³ஸனானுபா⁴வேன யதா²ரத்³த⁴ங் விபஸ்ஸனங் உஸ்ஸுக்கெத்வா படிஸம்பி⁴தா³பரிவாராய அபி⁴ஞ்ஞாய ஸண்ட²ஹிங்ஸூதி.
Ettha ca āyasmā dhammasenāpati ‘‘dasasu nāthakaraṇadhammesu patiṭṭhāya dasakasiṇāyatanāni bhāvento dasaāyatanamukhena pariññaṃ paṭṭhapetvā pariññeyyadhamme parijānanto dasamicchatte, dasaakusalakammapathe ca pahāya dasakusalakammapathesu ca avaṭṭhito dasasu ariyāvāsesu āvasitukāmo dasasaññā uppādento dasanijjaravatthūni abhiññāya dasaasekkhadhamme adhigacchatī’’ti tesaṃ bhikkhūnaṃ ovādaṃ matthakaṃ pāpento desanaṃ niṭṭhapesi. Pamodavasena paṭiggaṇhanaṃ abhinandananti āha ‘‘sādhu sādhūti abhinandantā sirasā sampaṭicchiṃsū’’ti. Tāya attamanatāyāti tāya yathādesitadesanāgatāya pahaṭṭhacittatāya, tattha yathāladdhaatthavedadhammavedehīti attho. Imameva suttaṃ āvajjamānāti imasmiṃ sutte tattha tattha āgate abhiññeyyādibhede dhamme abhijānanādivasena samannāharantā. Saha paṭisambhidāhi…pe… patiṭṭhahiṃsūti attano upanissayasampannatāya, therassa ca desanānubhāvena yathāraddhaṃ vipassanaṃ ussukketvā paṭisambhidāparivārāya abhiññāya saṇṭhahiṃsūti.
ஸுமங்க³லவிலாஸினியா தீ³க⁴னிகாயட்ட²கதா²ய
Sumaṅgalavilāsiniyā dīghanikāyaṭṭhakathāya
த³ஸுத்தரஸுத்தவண்ணனாய லீனத்த²ப்பகாஸனா.
Dasuttarasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā.
நிட்டி²தா ச பாதி²கவக்³க³ட்ட²கதா²ய லீனத்த²ப்பகாஸனா.
Niṭṭhitā ca pāthikavaggaṭṭhakathāya līnatthappakāsanā.
பாதி²கவக்³க³டீகா நிட்டி²தா.
Pāthikavaggaṭīkā niṭṭhitā.
நிக³மனகதா²வண்ணனா
Nigamanakathāvaṇṇanā
தே²ரானங் மஹாகஸ்ஸபாதீ³னங் வங்ஸோ பவேணீ அன்வயோ ஏதஸ்ஸாதி தே²ரவங்ஸன்வயோ, தேன; சதுமஹானிகாயேஸு தே²ரியேனாதி அத்தோ².
Therānaṃ mahākassapādīnaṃ vaṃso paveṇī anvayo etassāti theravaṃsanvayo, tena; catumahānikāyesu theriyenāti attho.
த³ஸப³லஸ்ஸ ஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴ஸ்ஸ கு³ணக³ணானங் பரிதீ³பனதோ த³ஸப³லகு³ணக³ணபரிதீ³பனஸ்ஸ. அயஞ்ஹி ஆக³மோ ப்³ரஹ்மஜாலாதீ³ஸு, மஹாபதா³னாதீ³ஸு, ஸம்பஸாத³னீயாதீ³ஸு ச தத்த² தத்த² விஸேஸதோ பு³த்³த⁴கு³ணானங் பகாஸனவஸேன பவத்தோதி. ததா² ஹி வுத்தங் ஆதி³தோ ‘‘ஸத்³தா⁴வஹகு³ணஸ்ஸா’’தி (தீ³॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.க³ந்தா²ரம்ப⁴கதா²).
Dasabalassa sammāsambuddhassa guṇagaṇānaṃ paridīpanato dasabalaguṇagaṇaparidīpanassa. Ayañhi āgamo brahmajālādīsu, mahāpadānādīsu, sampasādanīyādīsu ca tattha tattha visesato buddhaguṇānaṃ pakāsanavasena pavattoti. Tathā hi vuttaṃ ādito ‘‘saddhāvahaguṇassā’’ti (dī. ni. aṭṭha. 1.ganthārambhakathā).
மஹாட்ட²கதா²ய ஸாரந்தி தீ³க⁴னிகாயமஹாஅட்ட²கதா²யங் அத்த²ஸாரங்.
Mahāṭṭhakathāya sāranti dīghanikāyamahāaṭṭhakathāyaṃ atthasāraṃ.
ஏகூனஸட்டி²மத்தோதி தோ²கங் ஊனபா⁴வதோ மத்த-ஸத்³த³க்³க³ஹணங்.
Ekūnasaṭṭhimattoti thokaṃ ūnabhāvato matta-saddaggahaṇaṃ.
மூலகட்ட²கதா²ஸாரந்தி புப்³பே³ வுத்தங் தீ³க⁴னிகாயமஹாஅட்ட²கதா²ஸாரமேவ புன நிக³மனவஸேன வத³தி. அத² வா மூலகட்ட²கதா²ஸாரந்தி போராணட்ட²கதா²ஸு அத்த²ஸாரங், தேனேதங் த³ஸ்ஸேதி ‘‘தீ³க⁴னிகாயமஹாஅட்ட²கதா²யங் அத்த²ஸாரங் ஆதா³ய இமங் ஸுமங்க³லவிலாஸினிங் கரொந்தோ ஸேஸமஹானிகாயானம்பி மூலகட்ட²கதா²ஸு இத⁴ வினியோக³க்க²மங் அத்த²ஸாரங் ஆதா³யயேவ அகாஸி’’ந்தி.
Mūlakaṭṭhakathāsāranti pubbe vuttaṃ dīghanikāyamahāaṭṭhakathāsārameva puna nigamanavasena vadati. Atha vā mūlakaṭṭhakathāsāranti porāṇaṭṭhakathāsu atthasāraṃ, tenetaṃ dasseti ‘‘dīghanikāyamahāaṭṭhakathāyaṃ atthasāraṃ ādāya imaṃ sumaṅgalavilāsiniṃ karonto sesamahānikāyānampi mūlakaṭṭhakathāsu idha viniyogakkhamaṃ atthasāraṃ ādāyayeva akāsi’’nti.
‘‘மஹாவிஹாரவாஸீன’’ந்தி [மஹாவிஹாரே நிவாஸினங் (அட்ட²கதா²யங்)] ச இத³ங் புரிமபச்சி²மபதே³ஹி ஸத்³தி⁴ங் ஸம்ப³ந்தி⁴தப்³ப³ங் ‘‘மஹாவிஹாரவாஸீனங் ஸமயங் பகாஸயந்திங், மஹாவிஹாரவாஸீனங் மூலகட்ட²கதா²ஸாரங் ஆதா³யா’’தி ச. தேன புஞ்ஞேன. ஹோது ஸப்³போ³ ஸுகீ² லோகோதி காமாவசராதி³விபா⁴கோ³ ஸப்³போ³பி ஸத்தலோகோ யதா²ரஹங் போ³தி⁴த்தயாதி⁴க³மனவஸேன ஸம்பத்தேன நிப்³பா³னஸுகே²ன ஸுகி²தோ ஹோதூதி ஸதே³வகஸ்ஸ லோகஸ்ஸ அச்சந்தஸுகா²தி⁴க³மாய அத்தனோ புஞ்ஞங் பரிணாமேதி.
‘‘Mahāvihāravāsīna’’nti [mahāvihāre nivāsinaṃ (aṭṭhakathāyaṃ)] ca idaṃ purimapacchimapadehi saddhiṃ sambandhitabbaṃ ‘‘mahāvihāravāsīnaṃ samayaṃ pakāsayantiṃ, mahāvihāravāsīnaṃ mūlakaṭṭhakathāsāraṃ ādāyā’’ti ca. Tena puññena. Hotu sabbo sukhī lokoti kāmāvacarādivibhāgo sabbopi sattaloko yathārahaṃ bodhittayādhigamanavasena sampattena nibbānasukhena sukhito hotūti sadevakassa lokassa accantasukhādhigamāya attano puññaṃ pariṇāmeti.
பரிமாணதோ ஸாதி⁴கட்ட²வீஸஸஹஸ்ஸனவுதிபா⁴ணவாரா நிட்டி²தாதி. பரிமாணதோ ஸாதி⁴கட்ட²வீஸஸஹஸ்ஸமத்தக³ந்தே²ன தீ³க⁴னிகாயடீகா ரசிதாசரியத⁴ம்மபாலேன.
Parimāṇato sādhikaṭṭhavīsasahassanavutibhāṇavārā niṭṭhitāti. Parimāṇato sādhikaṭṭhavīsasahassamattaganthena dīghanikāyaṭīkā racitācariyadhammapālena.
மிச்சா²தி³ட்டா²தி³சோரேஹி , ஸீலாதி³த⁴னஸஞ்சயங்;
Micchādiṭṭhādicorehi , sīlādidhanasañcayaṃ;
ரக்க²ணத்தா²ய ஸக்கச்சங், மஞ்ஜூஸங் விய காரிதந்தி. (எத்த²ந்தரே பாடோ² பச்சா² லிகி²தோ)
Rakkhaṇatthāya sakkaccaṃ, mañjūsaṃ viya kāritanti. (etthantare pāṭho pacchā likhito)
நிட்டி²தா ஸுமங்க³லவிலாஸினியா தீ³க⁴னிகாயட்ட²கதா²ய லீனத்த²ப்பகாஸனா.
Niṭṭhitā sumaṅgalavilāsiniyā dīghanikāyaṭṭhakathāya līnatthappakāsanā.
தீ³க⁴னிகாயடீகா நிட்டி²தா.
Dīghanikāyaṭīkā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / தீ³க⁴னிகாய • Dīghanikāya / 11. த³ஸுத்தரஸுத்தங் • 11. Dasuttarasuttaṃ
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / ஸுத்தபிடக (அட்ட²கதா²) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / தீ³க⁴ நிகாய (அட்ட²கதா²) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / 11. த³ஸுத்தரஸுத்தவண்ணனா • 11. Dasuttarasuttavaṇṇanā