Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ (టీకా) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
౫-౧౦. దట్ఠబ్బసుత్తాదివణ్ణనా
5-10. Daṭṭhabbasuttādivaṇṇanā
౧౫-౨౦. పఞ్చమే సవిసయస్మింయేవాతి అత్తనో అత్తనో విసయే ఏవ. లోకియలోకుత్తరధమ్మే కథేతున్తి లోకియధమ్మే లోకుత్తరధమ్మే చ తేన తేన పవత్తివిసేసేన కథేతుం. చతూసు సోతాపత్తియఙ్గేసూతి సప్పురిససంసేవో సద్ధమ్మస్సవనం యోనిసోమనసికారో ధమ్మానుధమ్మప్పటిపత్తీతి ఇమేసు చతూసు సోతాపత్తిమగ్గకారణేసు. కామఞ్చ తేసు సతిఆదయోపి ధమ్మా ఇచ్ఛితబ్బావ తేహి వినా తేసం అసమ్భవతో , తథాపి చేత్థ సద్ధా విసేసతో కిచ్చకారీతి వేదితబ్బా. సద్ధో ఏవ హి సప్పురిసే పయిరుపాసతి, సద్ధమ్మం సుణాతి, యోనిసో చ అనిచ్చాదితో మనసి కరోతి, అరియమగ్గస్స చ అనుధమ్మం పటిపజ్జతి, తస్మా వుత్తం ‘‘ఏత్థ సద్ధాబలం దట్ఠబ్బ’’న్తి. ఇమినా నయేన సేసబలేసుపి అత్థో దట్ఠబ్బో.
15-20. Pañcame savisayasmiṃyevāti attano attano visaye eva. Lokiyalokuttaradhamme kathetunti lokiyadhamme lokuttaradhamme ca tena tena pavattivisesena kathetuṃ. Catūsu sotāpattiyaṅgesūti sappurisasaṃsevo saddhammassavanaṃ yonisomanasikāro dhammānudhammappaṭipattīti imesu catūsu sotāpattimaggakāraṇesu. Kāmañca tesu satiādayopi dhammā icchitabbāva tehi vinā tesaṃ asambhavato , tathāpi cettha saddhā visesato kiccakārīti veditabbā. Saddho eva hi sappurise payirupāsati, saddhammaṃ suṇāti, yoniso ca aniccādito manasi karoti, ariyamaggassa ca anudhammaṃ paṭipajjati, tasmā vuttaṃ ‘‘ettha saddhābalaṃ daṭṭhabba’’nti. Iminā nayena sesabalesupi attho daṭṭhabbo.
చతూసు సమ్మప్పధానేసూతి చతుబ్బిధసమ్మప్పధానభావనాయ. చతూసు సతిపట్ఠానేసూతిఆదీసుపి ఏసేవ నయో. ఏత్థ చ సోతాపత్తిఅఙ్గేసు సద్ధా వియ, సమ్మప్పధానభావనాయ వీరియం వియ చ సతిపట్ఠానభావనాయ యస్మా ‘‘వినేయ్య లోకే అభిజ్ఝాదోమనస్స’’న్తి (దీ॰ ని॰ ౨.౩౭౩; మ॰ ని॰ ౧.౧౦౬) వచనతో పుబ్బభాగే కిచ్చతో సతి అధికా ఇచ్ఛితబ్బా, ఏవం సమాధికమ్మికస్స సమాధి, ‘‘అరియసచ్చభావనా పఞ్ఞాభావనా’’తి కత్వా తత్థ పఞ్ఞా పుబ్బభాగే అధికా ఇచ్ఛితబ్బాతి పాకటోయమత్థో. అధిగమక్ఖణే పన సమాధిపఞ్ఞానం వియ సబ్బేసమ్పి బలానం సద్ధాదీనం సమతావ ఇచ్ఛితబ్బా. తథా హి ‘‘ఏత్థ సద్ధాబల’’న్తిఆదినా తత్థ తత్థ ఏత్థగ్గహణం కతం.
Catūsu sammappadhānesūti catubbidhasammappadhānabhāvanāya. Catūsu satipaṭṭhānesūtiādīsupi eseva nayo. Ettha ca sotāpattiaṅgesu saddhā viya, sammappadhānabhāvanāya vīriyaṃ viya ca satipaṭṭhānabhāvanāya yasmā ‘‘vineyya loke abhijjhādomanassa’’nti (dī. ni. 2.373; ma. ni. 1.106) vacanato pubbabhāge kiccato sati adhikā icchitabbā, evaṃ samādhikammikassa samādhi, ‘‘ariyasaccabhāvanā paññābhāvanā’’ti katvā tattha paññā pubbabhāge adhikā icchitabbāti pākaṭoyamattho. Adhigamakkhaṇe pana samādhipaññānaṃ viya sabbesampi balānaṃ saddhādīnaṃ samatāva icchitabbā. Tathā hi ‘‘ettha saddhābala’’ntiādinā tattha tattha etthaggahaṇaṃ kataṃ.
ఇదాని సద్ధాదీనం తత్థ తత్థ అతిరేకకిచ్చతం ఉపమాయ విభావేతుం ‘‘యథా హీ’’తిఆది వుత్తం. తత్రిదం ఉపమా సంసన్దనం – రాజపఞ్చమసహాయా వియ విముత్తిపరిపాచకాని పఞ్చ బలాని. నేసం కీళనత్థం ఏకజ్ఝం వీథిఓతరణం వియ బలానం ఏకజ్ఝం విపస్సనావీథిఓతరణం, సహాయేసు పఠమాదీనం యథాసకం గేహేవ విచారణా వియ సద్ధాదీనం సోతాపత్తిఅఙ్గాదీని పత్వా పుబ్బఙ్గమతా. సహాయేసు ఇతరేసం తత్థ తత్థ తుణ్హీభావో వియ సేసబలానం తత్థ తత్థ తదన్వయతా, తస్స పుబ్బఙ్గమస్స బలస్స కిచ్చానుగతా. న హి తదా తేసం ససమ్భారపథవీఆదీసు ఆపాదీనం వియ కిచ్చం పాకటం హోతి, సద్ధాదీనంయేవ పన కిచ్చం విభూతం హుత్వా తిట్ఠతి పురేతరం తథాపచ్చయేహి చిత్తసన్తానస్స అభిసఙ్ఖతత్తా. ఏత్థ చ విపస్సనాకమ్మికస్స భావనా విసేసతో పఞ్ఞుత్తరాతి దస్సనత్థం రాజానం నిదస్సనం కత్వా పఞ్ఞిన్ద్రియం వుత్తం. ఛట్ఠాదీని సువిఞ్ఞేయ్యాని.
Idāni saddhādīnaṃ tattha tattha atirekakiccataṃ upamāya vibhāvetuṃ ‘‘yathā hī’’tiādi vuttaṃ. Tatridaṃ upamā saṃsandanaṃ – rājapañcamasahāyā viya vimuttiparipācakāni pañca balāni. Nesaṃ kīḷanatthaṃ ekajjhaṃ vīthiotaraṇaṃ viya balānaṃ ekajjhaṃ vipassanāvīthiotaraṇaṃ, sahāyesu paṭhamādīnaṃ yathāsakaṃ geheva vicāraṇā viya saddhādīnaṃ sotāpattiaṅgādīni patvā pubbaṅgamatā. Sahāyesu itaresaṃ tattha tattha tuṇhībhāvo viya sesabalānaṃ tattha tattha tadanvayatā, tassa pubbaṅgamassa balassa kiccānugatā. Na hi tadā tesaṃ sasambhārapathavīādīsu āpādīnaṃ viya kiccaṃ pākaṭaṃ hoti, saddhādīnaṃyeva pana kiccaṃ vibhūtaṃ hutvā tiṭṭhati puretaraṃ tathāpaccayehi cittasantānassa abhisaṅkhatattā. Ettha ca vipassanākammikassa bhāvanā visesato paññuttarāti dassanatthaṃ rājānaṃ nidassanaṃ katvā paññindriyaṃ vuttaṃ. Chaṭṭhādīni suviññeyyāni.
దట్ఠబ్బసుత్తాదివణ్ణనా నిట్ఠితా.
Daṭṭhabbasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
బలవగ్గవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Balavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ • Aṅguttaranikāya
౫. దట్ఠబ్బసుత్తం • 5. Daṭṭhabbasuttaṃ
౬. పునకూటసుత్తం • 6. Punakūṭasuttaṃ
౭. పఠమహితసుత్తం • 7. Paṭhamahitasuttaṃ
౮. దుతియహితసుత్తం • 8. Dutiyahitasuttaṃ
౯. తతియహితసుత్తం • 9. Tatiyahitasuttaṃ
౧౦. చతుత్థహితసుత్తం • 10. Catutthahitasuttaṃ
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (అట్ఠకథా) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
౫. దట్ఠబ్బసుత్తవణ్ణనా • 5. Daṭṭhabbasuttavaṇṇanā
౭. పఠమహితసుత్తవణ్ణనా • 7. Paṭhamahitasuttavaṇṇanā
౮-౧౦. దుతియహితసుత్తాదివణ్ణనా • 8-10. Dutiyahitasuttādivaṇṇanā