Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
၅-၁၀. ဒဋ္ဌဗ္ဗသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
5-10. Daṭṭhabbasuttādivaṇṇanā
၁၅-၂၀. ပဉ္စမေ သဝိသယသ္မိံယေဝာတိ အတ္တနော အတ္တနော ဝိသယေ ဧဝ။ လောကိယလောကုတ္တရဓမ္မေ ကထေတုန္တိ လောကိယဓမ္မေ လောကုတ္တရဓမ္မေ စ တေန တေန ပဝတ္တိဝိသေသေန ကထေတုံ။ စတူသု သောတာပတ္တိယင္ဂေသူတိ သပ္ပုရိသသံသေဝော သဒ္ဓမ္မသ္သဝနံ ယောနိသောမနသိကာရော ဓမ္မာနုဓမ္မပ္ပဋိပတ္တီတိ ဣမေသု စတူသု သောတာပတ္တိမဂ္ဂကာရဏေသု။ ကာမဉ္စ တေသု သတိအာဒယောပိ ဓမ္မာ ဣစ္ဆိတဗ္ဗာဝ တေဟိ ဝိနာ တေသံ အသမ္ဘဝတော , တထာပိ စေတ္ထ သဒ္ဓာ ဝိသေသတော ကိစ္စကာရီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သဒ္ဓော ဧဝ ဟိ သပ္ပုရိသေ ပယိရုပာသတိ, သဒ္ဓမ္မံ သုဏာတိ, ယောနိသော စ အနိစ္စာဒိတော မနသိ ကရောတိ, အရိယမဂ္ဂသ္သ စ အနုဓမ္မံ ပဋိပဇ္ဇတိ, တသ္မာ ဝုတ္တံ ‘‘ဧတ္ထ သဒ္ဓာဗလံ ဒဋ္ဌဗ္ဗ’’န္တိ။ ဣမိနာ နယေန သေသဗလေသုပိ အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။
15-20. Pañcame savisayasmiṃyevāti attano attano visaye eva. Lokiyalokuttaradhamme kathetunti lokiyadhamme lokuttaradhamme ca tena tena pavattivisesena kathetuṃ. Catūsu sotāpattiyaṅgesūti sappurisasaṃsevo saddhammassavanaṃ yonisomanasikāro dhammānudhammappaṭipattīti imesu catūsu sotāpattimaggakāraṇesu. Kāmañca tesu satiādayopi dhammā icchitabbāva tehi vinā tesaṃ asambhavato , tathāpi cettha saddhā visesato kiccakārīti veditabbā. Saddho eva hi sappurise payirupāsati, saddhammaṃ suṇāti, yoniso ca aniccādito manasi karoti, ariyamaggassa ca anudhammaṃ paṭipajjati, tasmā vuttaṃ ‘‘ettha saddhābalaṃ daṭṭhabba’’nti. Iminā nayena sesabalesupi attho daṭṭhabbo.
စတူသု သမ္မပ္ပဓာနေသူတိ စတုဗ္ဗိဓသမ္မပ္ပဓာနဘာဝနာယ။ စတူသု သတိပဋ္ဌာနေသူတိအာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ ဧတ္ထ စ သောတာပတ္တိအင္ဂေသု သဒ္ဓာ ဝိယ, သမ္မပ္ပဓာနဘာဝနာယ ဝီရိယံ ဝိယ စ သတိပဋ္ဌာနဘာဝနာယ ယသ္မာ ‘‘ဝိနေယ္ယ လောကေ အဘိဇ္ဈာဒောမနသ္သ’’န္တိ (ဒီ. နိ. ၂.၃၇၃; မ. နိ. ၁.၁၀၆) ဝစနတော ပုဗ္ဗဘာဂေ ကိစ္စတော သတိ အဓိကာ ဣစ္ဆိတဗ္ဗာ, ဧဝံ သမာဓိကမ္မိကသ္သ သမာဓိ, ‘‘အရိယသစ္စဘာဝနာ ပညာဘာဝနာ’’တိ ကတ္ဝာ တတ္ထ ပညာ ပုဗ္ဗဘာဂေ အဓိကာ ဣစ္ဆိတဗ္ဗာတိ ပာကဋောယမတ္ထော။ အဓိဂမက္ခဏေ ပန သမာဓိပညာနံ ဝိယ သဗ္ဗေသမ္ပိ ဗလာနံ သဒ္ဓာဒီနံ သမတာဝ ဣစ္ဆိတဗ္ဗာ။ တထာ ဟိ ‘‘ဧတ္ထ သဒ္ဓာဗလ’’န္တိအာဒိနာ တတ္ထ တတ္ထ ဧတ္ထဂ္ဂဟဏံ ကတံ။
Catūsu sammappadhānesūti catubbidhasammappadhānabhāvanāya. Catūsu satipaṭṭhānesūtiādīsupi eseva nayo. Ettha ca sotāpattiaṅgesu saddhā viya, sammappadhānabhāvanāya vīriyaṃ viya ca satipaṭṭhānabhāvanāya yasmā ‘‘vineyya loke abhijjhādomanassa’’nti (dī. ni. 2.373; ma. ni. 1.106) vacanato pubbabhāge kiccato sati adhikā icchitabbā, evaṃ samādhikammikassa samādhi, ‘‘ariyasaccabhāvanā paññābhāvanā’’ti katvā tattha paññā pubbabhāge adhikā icchitabbāti pākaṭoyamattho. Adhigamakkhaṇe pana samādhipaññānaṃ viya sabbesampi balānaṃ saddhādīnaṃ samatāva icchitabbā. Tathā hi ‘‘ettha saddhābala’’ntiādinā tattha tattha etthaggahaṇaṃ kataṃ.
ဣဒာနိ သဒ္ဓာဒီနံ တတ္ထ တတ္ထ အတိရေကကိစ္စတံ ဥပမာယ ဝိဘာဝေတုံ ‘‘ယထာ ဟီ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ တတ္ရိဒံ ဥပမာ သံသန္ဒနံ – ရာဇပဉ္စမသဟာယာ ဝိယ ဝိမုတ္တိပရိပာစကာနိ ပဉ္စ ဗလာနိ။ နေသံ ကီဠနတ္ထံ ဧကဇ္ဈံ ဝီထိဩတရဏံ ဝိယ ဗလာနံ ဧကဇ္ဈံ ဝိပသ္သနာဝီထိဩတရဏံ, သဟာယေသု ပဌမာဒီနံ ယထာသကံ ဂေဟေဝ ဝိစာရဏာ ဝိယ သဒ္ဓာဒီနံ သောတာပတ္တိအင္ဂာဒီနိ ပတ္ဝာ ပုဗ္ဗင္ဂမတာ။ သဟာယေသု ဣတရေသံ တတ္ထ တတ္ထ တုဏ္ဟီဘာဝော ဝိယ သေသဗလာနံ တတ္ထ တတ္ထ တဒန္ဝယတာ, တသ္သ ပုဗ္ဗင္ဂမသ္သ ဗလသ္သ ကိစ္စာနုဂတာ။ န ဟိ တဒာ တေသံ သသမ္ဘာရပထဝီအာဒီသု အာပာဒီနံ ဝိယ ကိစ္စံ ပာကဋံ ဟောတိ, သဒ္ဓာဒီနံယေဝ ပန ကိစ္စံ ဝိဘူတံ ဟုတ္ဝာ တိဋ္ဌတိ ပုရေတရံ တထာပစ္စယေဟိ စိတ္တသန္တာနသ္သ အဘိသင္ခတတ္တာ။ ဧတ္ထ စ ဝိပသ္သနာကမ္မိကသ္သ ဘာဝနာ ဝိသေသတော ပညုတ္တရာတိ ဒသ္သနတ္ထံ ရာဇာနံ နိဒသ္သနံ ကတ္ဝာ ပညိန္ဒ္ရိယံ ဝုတ္တံ။ ဆဋ္ဌာဒီနိ သုဝိညေယ္ယာနိ။
Idāni saddhādīnaṃ tattha tattha atirekakiccataṃ upamāya vibhāvetuṃ ‘‘yathā hī’’tiādi vuttaṃ. Tatridaṃ upamā saṃsandanaṃ – rājapañcamasahāyā viya vimuttiparipācakāni pañca balāni. Nesaṃ kīḷanatthaṃ ekajjhaṃ vīthiotaraṇaṃ viya balānaṃ ekajjhaṃ vipassanāvīthiotaraṇaṃ, sahāyesu paṭhamādīnaṃ yathāsakaṃ geheva vicāraṇā viya saddhādīnaṃ sotāpattiaṅgādīni patvā pubbaṅgamatā. Sahāyesu itaresaṃ tattha tattha tuṇhībhāvo viya sesabalānaṃ tattha tattha tadanvayatā, tassa pubbaṅgamassa balassa kiccānugatā. Na hi tadā tesaṃ sasambhārapathavīādīsu āpādīnaṃ viya kiccaṃ pākaṭaṃ hoti, saddhādīnaṃyeva pana kiccaṃ vibhūtaṃ hutvā tiṭṭhati puretaraṃ tathāpaccayehi cittasantānassa abhisaṅkhatattā. Ettha ca vipassanākammikassa bhāvanā visesato paññuttarāti dassanatthaṃ rājānaṃ nidassanaṃ katvā paññindriyaṃ vuttaṃ. Chaṭṭhādīni suviññeyyāni.
ဒဋ္ဌဗ္ဗသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Daṭṭhabbasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
ဗလဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Balavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya
၅. ဒဋ္ဌဗ္ဗသုတ္တံ • 5. Daṭṭhabbasuttaṃ
၆. ပုနကူဋသုတ္တံ • 6. Punakūṭasuttaṃ
၇. ပဌမဟိတသုတ္တံ • 7. Paṭhamahitasuttaṃ
၈. ဒုတိယဟိတသုတ္တံ • 8. Dutiyahitasuttaṃ
၉. တတိယဟိတသုတ္တံ • 9. Tatiyahitasuttaṃ
၁၀. စတုတ္ထဟိတသုတ္တံ • 10. Catutthahitasuttaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
၅. ဒဋ္ဌဗ္ဗသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 5. Daṭṭhabbasuttavaṇṇanā
၇. ပဌမဟိတသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 7. Paṭhamahitasuttavaṇṇanā
၈-၁၀. ဒုတိယဟိတသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ • 8-10. Dutiyahitasuttādivaṇṇanā