| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
೫-೧೦. ದಟ್ಠಬ್ಬಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ
5-10. Daṭṭhabbasuttādivaṇṇanā
೧೫-೨೦. ಪಞ್ಚಮೇ ಸವಿಸಯಸ್ಮಿಂಯೇವಾತಿ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ತನೋ ವಿಸಯೇ ಏವ। ಲೋಕಿಯಲೋಕುತ್ತರಧಮ್ಮೇ ಕಥೇತುನ್ತಿ ಲೋಕಿಯಧಮ್ಮೇ ಲೋಕುತ್ತರಧಮ್ಮೇ ಚ ತೇನ ತೇನ ಪವತ್ತಿವಿಸೇಸೇನ ಕಥೇತುಂ। ಚತೂಸು ಸೋತಾಪತ್ತಿಯಙ್ಗೇಸೂತಿ ಸಪ್ಪುರಿಸಸಂಸೇವೋ ಸದ್ಧಮ್ಮಸ್ಸವನಂ ಯೋನಿಸೋಮನಸಿಕಾರೋ ಧಮ್ಮಾನುಧಮ್ಮಪ್ಪಟಿಪತ್ತೀತಿ ಇಮೇಸು ಚತೂಸು ಸೋತಾಪತ್ತಿಮಗ್ಗಕಾರಣೇಸು। ಕಾಮಞ್ಚ ತೇಸು ಸತಿಆದಯೋಪಿ ಧಮ್ಮಾ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬಾವ ತೇಹಿ ವಿನಾ ತೇಸಂ ಅಸಮ್ಭವತೋ , ತಥಾಪಿ ಚೇತ್ಥ ಸದ್ಧಾ ವಿಸೇಸತೋ ಕಿಚ್ಚಕಾರೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಸದ್ಧೋ ಏವ ಹಿ ಸಪ್ಪುರಿಸೇ ಪಯಿರುಪಾಸತಿ, ಸದ್ಧಮ್ಮಂ ಸುಣಾತಿ, ಯೋನಿಸೋ ಚ ಅನಿಚ್ಚಾದಿತೋ ಮನಸಿ ಕರೋತಿ, ಅರಿಯಮಗ್ಗಸ್ಸ ಚ ಅನುಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಪಜ್ಜತಿ, ತಸ್ಮಾ ವುತ್ತಂ ‘‘ಏತ್ಥ ಸದ್ಧಾಬಲಂ ದಟ್ಠಬ್ಬ’’ನ್ತಿ। ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ಸೇಸಬಲೇಸುಪಿ ಅತ್ಥೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ।
15-20. Pañcame savisayasmiṃyevāti attano attano visaye eva. Lokiyalokuttaradhamme kathetunti lokiyadhamme lokuttaradhamme ca tena tena pavattivisesena kathetuṃ. Catūsu sotāpattiyaṅgesūti sappurisasaṃsevo saddhammassavanaṃ yonisomanasikāro dhammānudhammappaṭipattīti imesu catūsu sotāpattimaggakāraṇesu. Kāmañca tesu satiādayopi dhammā icchitabbāva tehi vinā tesaṃ asambhavato , tathāpi cettha saddhā visesato kiccakārīti veditabbā. Saddho eva hi sappurise payirupāsati, saddhammaṃ suṇāti, yoniso ca aniccādito manasi karoti, ariyamaggassa ca anudhammaṃ paṭipajjati, tasmā vuttaṃ ‘‘ettha saddhābalaṃ daṭṭhabba’’nti. Iminā nayena sesabalesupi attho daṭṭhabbo.
ಚತೂಸು ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನೇಸೂತಿ ಚತುಬ್ಬಿಧಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಭಾವನಾಯ। ಚತೂಸು ಸತಿಪಟ್ಠಾನೇಸೂತಿಆದೀಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಏತ್ಥ ಚ ಸೋತಾಪತ್ತಿಅಙ್ಗೇಸು ಸದ್ಧಾ ವಿಯ, ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಭಾವನಾಯ ವೀರಿಯಂ ವಿಯ ಚ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಭಾವನಾಯ ಯಸ್ಮಾ ‘‘ವಿನೇಯ್ಯ ಲೋಕೇ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸ’’ನ್ತಿ (ದೀ॰ ನಿ॰ ೨.೩೭೩; ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೧೦೬) ವಚನತೋ ಪುಬ್ಬಭಾಗೇ ಕಿಚ್ಚತೋ ಸತಿ ಅಧಿಕಾ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬಾ, ಏವಂ ಸಮಾಧಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸ ಸಮಾಧಿ, ‘‘ಅರಿಯಸಚ್ಚಭಾವನಾ ಪಞ್ಞಾಭಾವನಾ’’ತಿ ಕತ್ವಾ ತತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ ಪುಬ್ಬಭಾಗೇ ಅಧಿಕಾ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬಾತಿ ಪಾಕಟೋಯಮತ್ಥೋ। ಅಧಿಗಮಕ್ಖಣೇ ಪನ ಸಮಾಧಿಪಞ್ಞಾನಂ ವಿಯ ಸಬ್ಬೇಸಮ್ಪಿ ಬಲಾನಂ ಸದ್ಧಾದೀನಂ ಸಮತಾವ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬಾ। ತಥಾ ಹಿ ‘‘ಏತ್ಥ ಸದ್ಧಾಬಲ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಏತ್ಥಗ್ಗಹಣಂ ಕತಂ।
Catūsu sammappadhānesūti catubbidhasammappadhānabhāvanāya. Catūsu satipaṭṭhānesūtiādīsupi eseva nayo. Ettha ca sotāpattiaṅgesu saddhā viya, sammappadhānabhāvanāya vīriyaṃ viya ca satipaṭṭhānabhāvanāya yasmā ‘‘vineyya loke abhijjhādomanassa’’nti (dī. ni. 2.373; ma. ni. 1.106) vacanato pubbabhāge kiccato sati adhikā icchitabbā, evaṃ samādhikammikassa samādhi, ‘‘ariyasaccabhāvanā paññābhāvanā’’ti katvā tattha paññā pubbabhāge adhikā icchitabbāti pākaṭoyamattho. Adhigamakkhaṇe pana samādhipaññānaṃ viya sabbesampi balānaṃ saddhādīnaṃ samatāva icchitabbā. Tathā hi ‘‘ettha saddhābala’’ntiādinā tattha tattha etthaggahaṇaṃ kataṃ.
ಇದಾನಿ ಸದ್ಧಾದೀನಂ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಅತಿರೇಕಕಿಚ್ಚತಂ ಉಪಮಾಯ ವಿಭಾವೇತುಂ ‘‘ಯಥಾ ಹೀ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ತತ್ರಿದಂ ಉಪಮಾ ಸಂಸನ್ದನಂ – ರಾಜಪಞ್ಚಮಸಹಾಯಾ ವಿಯ ವಿಮುತ್ತಿಪರಿಪಾಚಕಾನಿ ಪಞ್ಚ ಬಲಾನಿ। ನೇಸಂ ಕೀಳನತ್ಥಂ ಏಕಜ್ಝಂ ವೀಥಿಓತರಣಂ ವಿಯ ಬಲಾನಂ ಏಕಜ್ಝಂ ವಿಪಸ್ಸನಾವೀಥಿಓತರಣಂ, ಸಹಾಯೇಸು ಪಠಮಾದೀನಂ ಯಥಾಸಕಂ ಗೇಹೇವ ವಿಚಾರಣಾ ವಿಯ ಸದ್ಧಾದೀನಂ ಸೋತಾಪತ್ತಿಅಙ್ಗಾದೀನಿ ಪತ್ವಾ ಪುಬ್ಬಙ್ಗಮತಾ। ಸಹಾಯೇಸು ಇತರೇಸಂ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ತುಣ್ಹೀಭಾವೋ ವಿಯ ಸೇಸಬಲಾನಂ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ತದನ್ವಯತಾ, ತಸ್ಸ ಪುಬ್ಬಙ್ಗಮಸ್ಸ ಬಲಸ್ಸ ಕಿಚ್ಚಾನುಗತಾ। ನ ಹಿ ತದಾ ತೇಸಂ ಸಸಮ್ಭಾರಪಥವೀಆದೀಸು ಆಪಾದೀನಂ ವಿಯ ಕಿಚ್ಚಂ ಪಾಕಟಂ ಹೋತಿ, ಸದ್ಧಾದೀನಂಯೇವ ಪನ ಕಿಚ್ಚಂ ವಿಭೂತಂ ಹುತ್ವಾ ತಿಟ್ಠತಿ ಪುರೇತರಂ ತಥಾಪಚ್ಚಯೇಹಿ ಚಿತ್ತಸನ್ತಾನಸ್ಸ ಅಭಿಸಙ್ಖತತ್ತಾ। ಏತ್ಥ ಚ ವಿಪಸ್ಸನಾಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸ ಭಾವನಾ ವಿಸೇಸತೋ ಪಞ್ಞುತ್ತರಾತಿ ದಸ್ಸನತ್ಥಂ ರಾಜಾನಂ ನಿದಸ್ಸನಂ ಕತ್ವಾ ಪಞ್ಞಿನ್ದ್ರಿಯಂ ವುತ್ತಂ। ಛಟ್ಠಾದೀನಿ ಸುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾನಿ।
Idāni saddhādīnaṃ tattha tattha atirekakiccataṃ upamāya vibhāvetuṃ ‘‘yathā hī’’tiādi vuttaṃ. Tatridaṃ upamā saṃsandanaṃ – rājapañcamasahāyā viya vimuttiparipācakāni pañca balāni. Nesaṃ kīḷanatthaṃ ekajjhaṃ vīthiotaraṇaṃ viya balānaṃ ekajjhaṃ vipassanāvīthiotaraṇaṃ, sahāyesu paṭhamādīnaṃ yathāsakaṃ geheva vicāraṇā viya saddhādīnaṃ sotāpattiaṅgādīni patvā pubbaṅgamatā. Sahāyesu itaresaṃ tattha tattha tuṇhībhāvo viya sesabalānaṃ tattha tattha tadanvayatā, tassa pubbaṅgamassa balassa kiccānugatā. Na hi tadā tesaṃ sasambhārapathavīādīsu āpādīnaṃ viya kiccaṃ pākaṭaṃ hoti, saddhādīnaṃyeva pana kiccaṃ vibhūtaṃ hutvā tiṭṭhati puretaraṃ tathāpaccayehi cittasantānassa abhisaṅkhatattā. Ettha ca vipassanākammikassa bhāvanā visesato paññuttarāti dassanatthaṃ rājānaṃ nidassanaṃ katvā paññindriyaṃ vuttaṃ. Chaṭṭhādīni suviññeyyāni.
ದಟ್ಠಬ್ಬಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Daṭṭhabbasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
ಬಲವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Balavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya
೫. ದಟ್ಠಬ್ಬಸುತ್ತಂ • 5. Daṭṭhabbasuttaṃ
೬. ಪುನಕೂಟಸುತ್ತಂ • 6. Punakūṭasuttaṃ
೭. ಪಠಮಹಿತಸುತ್ತಂ • 7. Paṭhamahitasuttaṃ
೮. ದುತಿಯಹಿತಸುತ್ತಂ • 8. Dutiyahitasuttaṃ
೯. ತತಿಯಹಿತಸುತ್ತಂ • 9. Tatiyahitasuttaṃ
೧೦. ಚತುತ್ಥಹಿತಸುತ್ತಂ • 10. Catutthahitasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
೫. ದಟ್ಠಬ್ಬಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 5. Daṭṭhabbasuttavaṇṇanā
೭. ಪಠಮಹಿತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 7. Paṭhamahitasuttavaṇṇanā
೮-೧೦. ದುತಿಯಹಿತಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ • 8-10. Dutiyahitasuttādivaṇṇanā
