| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
5-10. දට්‌ඨබ්‌බසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා
5-10. Daṭṭhabbasuttādivaṇṇanā
15-20. පඤ්‌චමෙ සවිසයස්‌මිංයෙවාති අත්‌තනො අත්‌තනො විසයෙ එව. ලොකියලොකුත්‌තරධම්‌මෙ කථෙතුන්‌ති ලොකියධම්‌මෙ ලොකුත්‌තරධම්‌මෙ ච තෙන තෙන පවත්‌තිවිසෙසෙන කථෙතුං. චතූසු සොතාපත්‌තියඞ්‌ගෙසූති සප්‌පුරිසසංසෙවො සද්‌ධම්‌මස්‌සවනං යොනිසොමනසිකාරො ධම්‌මානුධම්‌මප්‌පටිපත්‌තීති ඉමෙසු චතූසු සොතාපත්‌තිමග්‌ගකාරණෙසු. කාමඤ්‌ච තෙසු සතිආදයොපි ධම්‌මා ඉච්‌ඡිතබ්‌බාව තෙහි විනා තෙසං අසම්‌භවතො , තථාපි චෙත්‌ථ සද්‌ධා විසෙසතො කිච්‌චකාරීති වෙදිතබ්‌බා. සද්‌ධො එව හි සප්‌පුරිසෙ පයිරුපාසති, සද්‌ධම්‌මං සුණාති, යොනිසො ච අනිච්‌චාදිතො මනසි කරොති, අරියමග්‌ගස්‌ස ච අනුධම්‌මං පටිපජ්‌ජති, තස්‌මා වුත්‌තං ‘‘එත්‌ථ සද්‌ධාබලං දට්‌ඨබ්‌බ’’න්‌ති. ඉමිනා නයෙන සෙසබලෙසුපි අත්‌ථො දට්‌ඨබ්‌බො.
15-20. Pañcame savisayasmiṃyevāti attano attano visaye eva. Lokiyalokuttaradhamme kathetunti lokiyadhamme lokuttaradhamme ca tena tena pavattivisesena kathetuṃ. Catūsu sotāpattiyaṅgesūti sappurisasaṃsevo saddhammassavanaṃ yonisomanasikāro dhammānudhammappaṭipattīti imesu catūsu sotāpattimaggakāraṇesu. Kāmañca tesu satiādayopi dhammā icchitabbāva tehi vinā tesaṃ asambhavato , tathāpi cettha saddhā visesato kiccakārīti veditabbā. Saddho eva hi sappurise payirupāsati, saddhammaṃ suṇāti, yoniso ca aniccādito manasi karoti, ariyamaggassa ca anudhammaṃ paṭipajjati, tasmā vuttaṃ ‘‘ettha saddhābalaṃ daṭṭhabba’’nti. Iminā nayena sesabalesupi attho daṭṭhabbo.
චතූසු සම්‌මප්‌පධානෙසූති චතුබ්‌බිධසම්‌මප්‌පධානභාවනාය. චතූසු සතිපට්‌ඨානෙසූතිආදීසුපි එසෙව නයො. එත්‌ථ ච සොතාපත්‌තිඅඞ්‌ගෙසු සද්‌ධා විය, සම්‌මප්‌පධානභාවනාය වීරියං විය ච සතිපට්‌ඨානභාවනාය යස්‌මා ‘‘විනෙය්‍ය ලොකෙ අභිජ්‌ඣාදොමනස්‌ස’’න්‌ති (දී. නි. 2.373; ම. නි. 1.106) වචනතො පුබ්‌බභාගෙ කිච්‌චතො සති අධිකා ඉච්‌ඡිතබ්‌බා, එවං සමාධිකම්‌මිකස්‌ස සමාධි, ‘‘අරියසච්‌චභාවනා පඤ්‌ඤාභාවනා’’ති කත්‌වා තත්‌ථ පඤ්‌ඤා පුබ්‌බභාගෙ අධිකා ඉච්‌ඡිතබ්‌බාති පාකටොයමත්‌ථො. අධිගමක්‌ඛණෙ පන සමාධිපඤ්‌ඤානං විය සබ්‌බෙසම්‌පි බලානං සද්‌ධාදීනං සමතාව ඉච්‌ඡිතබ්‌බා. තථා හි ‘‘එත්‌ථ සද්‌ධාබල’’න්‌තිආදිනා තත්‌ථ තත්‌ථ එත්‌ථග්‌ගහණං කතං.
Catūsu sammappadhānesūti catubbidhasammappadhānabhāvanāya. Catūsu satipaṭṭhānesūtiādīsupi eseva nayo. Ettha ca sotāpattiaṅgesu saddhā viya, sammappadhānabhāvanāya vīriyaṃ viya ca satipaṭṭhānabhāvanāya yasmā ‘‘vineyya loke abhijjhādomanassa’’nti (dī. ni. 2.373; ma. ni. 1.106) vacanato pubbabhāge kiccato sati adhikā icchitabbā, evaṃ samādhikammikassa samādhi, ‘‘ariyasaccabhāvanā paññābhāvanā’’ti katvā tattha paññā pubbabhāge adhikā icchitabbāti pākaṭoyamattho. Adhigamakkhaṇe pana samādhipaññānaṃ viya sabbesampi balānaṃ saddhādīnaṃ samatāva icchitabbā. Tathā hi ‘‘ettha saddhābala’’ntiādinā tattha tattha etthaggahaṇaṃ kataṃ.
ඉදානි සද්‌ධාදීනං තත්‌ථ තත්‌ථ අතිරෙකකිච්‌චතං උපමාය විභාවෙතුං ‘‘යථා හී’’තිආදි වුත්‌තං. තත්‍රිදං උපමා සංසන්‌දනං – රාජපඤ්‌චමසහායා විය විමුත්‌තිපරිපාචකානි පඤ්‌ච බලානි. නෙසං කීළනත්‌ථං එකජ්‌ඣං වීථිඔතරණං විය බලානං එකජ්‌ඣං විපස්‌සනාවීථිඔතරණං, සහායෙසු පඨමාදීනං යථාසකං ගෙහෙව විචාරණා විය සද්‌ධාදීනං සොතාපත්‌තිඅඞ්‌ගාදීනි පත්‌වා පුබ්‌බඞ්‌ගමතා. සහායෙසු ඉතරෙසං තත්‌ථ තත්‌ථ තුණ්‌හීභාවො විය සෙසබලානං තත්‌ථ තත්‌ථ තදන්‌වයතා, තස්‌ස පුබ්‌බඞ්‌ගමස්‌ස බලස්‌ස කිච්‌චානුගතා. න හි තදා තෙසං සසම්‌භාරපථවීආදීසු ආපාදීනං විය කිච්‌චං පාකටං හොති, සද්‌ධාදීනංයෙව පන කිච්‌චං විභූතං හුත්‌වා තිට්‌ඨති පුරෙතරං තථාපච්‌චයෙහි චිත්‌තසන්‌තානස්‌ස අභිසඞ්‌ඛතත්‌තා. එත්‌ථ ච විපස්‌සනාකම්‌මිකස්‌ස භාවනා විසෙසතො පඤ්‌ඤුත්‌තරාති දස්‌සනත්‌ථං රාජානං නිදස්‌සනං කත්‌වා පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං වුත්‌තං. ඡට්‌ඨාදීනි සුවිඤ්‌ඤෙය්‍යානි.
Idāni saddhādīnaṃ tattha tattha atirekakiccataṃ upamāya vibhāvetuṃ ‘‘yathā hī’’tiādi vuttaṃ. Tatridaṃ upamā saṃsandanaṃ – rājapañcamasahāyā viya vimuttiparipācakāni pañca balāni. Nesaṃ kīḷanatthaṃ ekajjhaṃ vīthiotaraṇaṃ viya balānaṃ ekajjhaṃ vipassanāvīthiotaraṇaṃ, sahāyesu paṭhamādīnaṃ yathāsakaṃ geheva vicāraṇā viya saddhādīnaṃ sotāpattiaṅgādīni patvā pubbaṅgamatā. Sahāyesu itaresaṃ tattha tattha tuṇhībhāvo viya sesabalānaṃ tattha tattha tadanvayatā, tassa pubbaṅgamassa balassa kiccānugatā. Na hi tadā tesaṃ sasambhārapathavīādīsu āpādīnaṃ viya kiccaṃ pākaṭaṃ hoti, saddhādīnaṃyeva pana kiccaṃ vibhūtaṃ hutvā tiṭṭhati puretaraṃ tathāpaccayehi cittasantānassa abhisaṅkhatattā. Ettha ca vipassanākammikassa bhāvanā visesato paññuttarāti dassanatthaṃ rājānaṃ nidassanaṃ katvā paññindriyaṃ vuttaṃ. Chaṭṭhādīni suviññeyyāni.
දට්‌ඨබ්‌බසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Daṭṭhabbasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
බලවග්‌ගවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Balavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya
5. දට්‌ඨබ්‌බසුත්‌තං • 5. Daṭṭhabbasuttaṃ
6. පුනකූටසුත්‌තං • 6. Punakūṭasuttaṃ
7. පඨමහිතසුත්‌තං • 7. Paṭhamahitasuttaṃ
8. දුතියහිතසුත්‌තං • 8. Dutiyahitasuttaṃ
9. තතියහිතසුත්‌තං • 9. Tatiyahitasuttaṃ
10. චතුත්‌ථහිතසුත්‌තං • 10. Catutthahitasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
5. දට්‌ඨබ්‌බසුත්‌තවණ්‌ණනා • 5. Daṭṭhabbasuttavaṇṇanā
7. පඨමහිතසුත්‌තවණ්‌ණනා • 7. Paṭhamahitasuttavaṇṇanā
8-10. දුතියහිතසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 8-10. Dutiyahitasuttādivaṇṇanā
