Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
൫-൧൦. ദട്ഠബ്ബസുത്താദിവണ്ണനാ
5-10. Daṭṭhabbasuttādivaṇṇanā
൧൫-൨൦. പഞ്ചമേ സവിസയസ്മിംയേവാതി അത്തനോ അത്തനോ വിസയേ ഏവ. ലോകിയലോകുത്തരധമ്മേ കഥേതുന്തി ലോകിയധമ്മേ ലോകുത്തരധമ്മേ ച തേന തേന പവത്തിവിസേസേന കഥേതും. ചതൂസു സോതാപത്തിയങ്ഗേസൂതി സപ്പുരിസസംസേവോ സദ്ധമ്മസ്സവനം യോനിസോമനസികാരോ ധമ്മാനുധമ്മപ്പടിപത്തീതി ഇമേസു ചതൂസു സോതാപത്തിമഗ്ഗകാരണേസു. കാമഞ്ച തേസു സതിആദയോപി ധമ്മാ ഇച്ഛിതബ്ബാവ തേഹി വിനാ തേസം അസമ്ഭവതോ , തഥാപി ചേത്ഥ സദ്ധാ വിസേസതോ കിച്ചകാരീതി വേദിതബ്ബാ. സദ്ധോ ഏവ ഹി സപ്പുരിസേ പയിരുപാസതി, സദ്ധമ്മം സുണാതി, യോനിസോ ച അനിച്ചാദിതോ മനസി കരോതി, അരിയമഗ്ഗസ്സ ച അനുധമ്മം പടിപജ്ജതി, തസ്മാ വുത്തം ‘‘ഏത്ഥ സദ്ധാബലം ദട്ഠബ്ബ’’ന്തി. ഇമിനാ നയേന സേസബലേസുപി അത്ഥോ ദട്ഠബ്ബോ.
15-20. Pañcame savisayasmiṃyevāti attano attano visaye eva. Lokiyalokuttaradhamme kathetunti lokiyadhamme lokuttaradhamme ca tena tena pavattivisesena kathetuṃ. Catūsu sotāpattiyaṅgesūti sappurisasaṃsevo saddhammassavanaṃ yonisomanasikāro dhammānudhammappaṭipattīti imesu catūsu sotāpattimaggakāraṇesu. Kāmañca tesu satiādayopi dhammā icchitabbāva tehi vinā tesaṃ asambhavato , tathāpi cettha saddhā visesato kiccakārīti veditabbā. Saddho eva hi sappurise payirupāsati, saddhammaṃ suṇāti, yoniso ca aniccādito manasi karoti, ariyamaggassa ca anudhammaṃ paṭipajjati, tasmā vuttaṃ ‘‘ettha saddhābalaṃ daṭṭhabba’’nti. Iminā nayena sesabalesupi attho daṭṭhabbo.
ചതൂസു സമ്മപ്പധാനേസൂതി ചതുബ്ബിധസമ്മപ്പധാനഭാവനായ. ചതൂസു സതിപട്ഠാനേസൂതിആദീസുപി ഏസേവ നയോ. ഏത്ഥ ച സോതാപത്തിഅങ്ഗേസു സദ്ധാ വിയ, സമ്മപ്പധാനഭാവനായ വീരിയം വിയ ച സതിപട്ഠാനഭാവനായ യസ്മാ ‘‘വിനേയ്യ ലോകേ അഭിജ്ഝാദോമനസ്സ’’ന്തി (ദീ॰ നി॰ ൨.൩൭൩; മ॰ നി॰ ൧.൧൦൬) വചനതോ പുബ്ബഭാഗേ കിച്ചതോ സതി അധികാ ഇച്ഛിതബ്ബാ, ഏവം സമാധികമ്മികസ്സ സമാധി, ‘‘അരിയസച്ചഭാവനാ പഞ്ഞാഭാവനാ’’തി കത്വാ തത്ഥ പഞ്ഞാ പുബ്ബഭാഗേ അധികാ ഇച്ഛിതബ്ബാതി പാകടോയമത്ഥോ. അധിഗമക്ഖണേ പന സമാധിപഞ്ഞാനം വിയ സബ്ബേസമ്പി ബലാനം സദ്ധാദീനം സമതാവ ഇച്ഛിതബ്ബാ. തഥാ ഹി ‘‘ഏത്ഥ സദ്ധാബല’’ന്തിആദിനാ തത്ഥ തത്ഥ ഏത്ഥഗ്ഗഹണം കതം.
Catūsu sammappadhānesūti catubbidhasammappadhānabhāvanāya. Catūsu satipaṭṭhānesūtiādīsupi eseva nayo. Ettha ca sotāpattiaṅgesu saddhā viya, sammappadhānabhāvanāya vīriyaṃ viya ca satipaṭṭhānabhāvanāya yasmā ‘‘vineyya loke abhijjhādomanassa’’nti (dī. ni. 2.373; ma. ni. 1.106) vacanato pubbabhāge kiccato sati adhikā icchitabbā, evaṃ samādhikammikassa samādhi, ‘‘ariyasaccabhāvanā paññābhāvanā’’ti katvā tattha paññā pubbabhāge adhikā icchitabbāti pākaṭoyamattho. Adhigamakkhaṇe pana samādhipaññānaṃ viya sabbesampi balānaṃ saddhādīnaṃ samatāva icchitabbā. Tathā hi ‘‘ettha saddhābala’’ntiādinā tattha tattha etthaggahaṇaṃ kataṃ.
ഇദാനി സദ്ധാദീനം തത്ഥ തത്ഥ അതിരേകകിച്ചതം ഉപമായ വിഭാവേതും ‘‘യഥാ ഹീ’’തിആദി വുത്തം. തത്രിദം ഉപമാ സംസന്ദനം – രാജപഞ്ചമസഹായാ വിയ വിമുത്തിപരിപാചകാനി പഞ്ച ബലാനി. നേസം കീളനത്ഥം ഏകജ്ഝം വീഥിഓതരണം വിയ ബലാനം ഏകജ്ഝം വിപസ്സനാവീഥിഓതരണം, സഹായേസു പഠമാദീനം യഥാസകം ഗേഹേവ വിചാരണാ വിയ സദ്ധാദീനം സോതാപത്തിഅങ്ഗാദീനി പത്വാ പുബ്ബങ്ഗമതാ. സഹായേസു ഇതരേസം തത്ഥ തത്ഥ തുണ്ഹീഭാവോ വിയ സേസബലാനം തത്ഥ തത്ഥ തദന്വയതാ, തസ്സ പുബ്ബങ്ഗമസ്സ ബലസ്സ കിച്ചാനുഗതാ. ന ഹി തദാ തേസം സസമ്ഭാരപഥവീആദീസു ആപാദീനം വിയ കിച്ചം പാകടം ഹോതി, സദ്ധാദീനംയേവ പന കിച്ചം വിഭൂതം ഹുത്വാ തിട്ഠതി പുരേതരം തഥാപച്ചയേഹി ചിത്തസന്താനസ്സ അഭിസങ്ഖതത്താ. ഏത്ഥ ച വിപസ്സനാകമ്മികസ്സ ഭാവനാ വിസേസതോ പഞ്ഞുത്തരാതി ദസ്സനത്ഥം രാജാനം നിദസ്സനം കത്വാ പഞ്ഞിന്ദ്രിയം വുത്തം. ഛട്ഠാദീനി സുവിഞ്ഞേയ്യാനി.
Idāni saddhādīnaṃ tattha tattha atirekakiccataṃ upamāya vibhāvetuṃ ‘‘yathā hī’’tiādi vuttaṃ. Tatridaṃ upamā saṃsandanaṃ – rājapañcamasahāyā viya vimuttiparipācakāni pañca balāni. Nesaṃ kīḷanatthaṃ ekajjhaṃ vīthiotaraṇaṃ viya balānaṃ ekajjhaṃ vipassanāvīthiotaraṇaṃ, sahāyesu paṭhamādīnaṃ yathāsakaṃ geheva vicāraṇā viya saddhādīnaṃ sotāpattiaṅgādīni patvā pubbaṅgamatā. Sahāyesu itaresaṃ tattha tattha tuṇhībhāvo viya sesabalānaṃ tattha tattha tadanvayatā, tassa pubbaṅgamassa balassa kiccānugatā. Na hi tadā tesaṃ sasambhārapathavīādīsu āpādīnaṃ viya kiccaṃ pākaṭaṃ hoti, saddhādīnaṃyeva pana kiccaṃ vibhūtaṃ hutvā tiṭṭhati puretaraṃ tathāpaccayehi cittasantānassa abhisaṅkhatattā. Ettha ca vipassanākammikassa bhāvanā visesato paññuttarāti dassanatthaṃ rājānaṃ nidassanaṃ katvā paññindriyaṃ vuttaṃ. Chaṭṭhādīni suviññeyyāni.
ദട്ഠബ്ബസുത്താദിവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Daṭṭhabbasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
ബലവഗ്ഗവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Balavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya
൫. ദട്ഠബ്ബസുത്തം • 5. Daṭṭhabbasuttaṃ
൬. പുനകൂടസുത്തം • 6. Punakūṭasuttaṃ
൭. പഠമഹിതസുത്തം • 7. Paṭhamahitasuttaṃ
൮. ദുതിയഹിതസുത്തം • 8. Dutiyahitasuttaṃ
൯. തതിയഹിതസുത്തം • 9. Tatiyahitasuttaṃ
൧൦. ചതുത്ഥഹിതസുത്തം • 10. Catutthahitasuttaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
൫. ദട്ഠബ്ബസുത്തവണ്ണനാ • 5. Daṭṭhabbasuttavaṇṇanā
൭. പഠമഹിതസുത്തവണ്ണനാ • 7. Paṭhamahitasuttavaṇṇanā
൮-൧൦. ദുതിയഹിതസുത്താദിവണ്ണനാ • 8-10. Dutiyahitasuttādivaṇṇanā