| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
5. දට්‌ඨබ්‌බසුත්‌තවණ්‌ණනා
5. Daṭṭhabbasuttavaṇṇanā
15. පඤ්‌චමෙ සවිසයස්‌මිංයෙව ලොකියලොකුත්‌තරධම්‌මෙ කථෙතුං කත්‌ථ ච, භික්‌ඛවෙ, සද්‌ධාබලං දට්‌ඨබ්‌බන්‌තිආදිමාහ. යථා හි චත්‌තාරො සෙට්‌ඨිපුත්‌තා, රාජාති රාජපඤ්‌චමෙසු සහායෙසු ‘‘නක්‌ඛත්‌තං කීළිස්‌සාමා’’ති වීථිං ඔතිණ්‌ණෙසු එකස්‌ස සෙට්‌ඨිපුත්‌තස්‌ස ගෙහං ගතකාලෙ ඉතරෙ චත්‌තාරො තුණ්‌හී නිසීදන්‌ති, ගෙහසාමිකොව ‘‘ඉමෙසං ඛාදනීයං භොජනීයං දෙථ, ගන්‌ධමාලාලඞ්‌කාරාදීනි දෙථා’’ති ගෙහෙ විචාරෙති. දුතියතතියචතුත්‌ථස්‌ස ගෙහං ගතකාලෙ ඉතරෙ චත්‌තාරො තුණ්‌හී නිසීදන්‌ති, ගෙහසාමිකොව ‘‘ඉමෙසං ඛාදනීයං භොජනීයං දෙථ, ගන්‌ධමාලාලඞ්‌කාරාදීනි දෙථා’’ති ගෙහෙ විචාරෙති. අථ සබ්‌බපච්‌ඡා රඤ්‌ඤො ගෙහං ගතකාලෙ කිඤ්‌චාපි රාජා සබ්‌බත්‌ථ ඉස්‌සරො, ඉමස්‌මිං පන කාලෙ අත්‌තනො ගෙහෙයෙව ‘‘ඉමෙසං ඛාදනීයං භොජනීයං දෙථ, ගන්‌ධමාලාලඞ්‌කාරාදීනි දෙථා’’ති විචාරෙති, එවමෙවං සද්‌ධාපඤ්‌චමෙසු බලෙසු තෙසු සහායෙසු එකතො වීථිං ඔතරන්‌තෙසු විය එකාරම්‌මණෙ උප්‌පජ්‌ජමානෙසුපි යථා පඨමස්‌ස ගෙහෙ ඉතරෙ චත්‌තාරො තුණ්‌හී නිසීදන්‌ති, ගෙහසාමිකොව විචාරෙති, එවං සොතාපත්‌තියඞ්‌ගානි පත්‌වා අධිමොක්‌ඛලක්‌ඛණං සද්‌ධාබලමෙව ජෙට්‌ඨකං හොති පුබ්‌බඞ්‌ගමං, සෙසානි තදන්‌වයානි හොන්‌ති. යථා දුතියස්‌ස ගෙහෙ ඉතරෙ චත්‌තාරො තුණ්‌හී නිසීදන්‌ති, ගෙහසාමිකොව විචාරෙති, එවං සම්‌මප්‌පධානානි පත්‌වා පග්‌ගහලක්‌ඛණං වීරියබලමෙව ජෙට්‌ඨකං හොති පුබ්‌බඞ්‌ගමං , සෙසානි තදන්‌වයානි හොන්‌ති. යථා තතියස්‌ස ගෙහෙ ඉතරෙ චත්‌තාරො තුණ්‌හී නිසීදන්‌ති, ගෙහසාමිකොව විචාරෙති, එවං සතිපට්‌ඨානානි පත්‌වා උපට්‌ඨානලක්‌ඛණං සතිබලමෙව ජෙට්‌ඨකං හොති පුබ්‌බඞ්‌ගමං, සෙසානි තදන්‌වයානි හොන්‌ති. යථා චතුත්‌ථස්‌ස ගෙහෙ ඉතරෙ චත්‌තාරො තුණ්‌හී නිසීදන්‌ති, ගෙහසාමිකොව විචාරෙති, එවං ඣානවිමොක්‌ඛෙ පත්‌වා අවික්‌ඛෙපලක්‌ඛණං සමාධිබලමෙව ජෙට්‌ඨකං හොති පුබ්‌බඞ්‌ගමං, සෙසානි තදන්‌වයානි හොන්‌ති. සබ්‌බපච්‌ඡා රඤ්‌ඤො ගෙහං ගතකාලෙ පන යථා ඉතරෙ චත්‌තාරො තුණ්‌හී නිසීදන්‌ති, රාජාව ගෙහෙ විචාරෙති, එවමෙව අරියසච්‌චානි පත්‌වා පජානනලක්‌ඛණං පඤ්‌ඤාබලමෙව ජෙට්‌ඨකං හොති පුබ්‌බඞ්‌ගමං, සෙසානි තදන්‌වයානි හොන්‌තීති එවමිධ පඤ්‌ච බලානි මිස්‌සකානි කථිතානි. ඡට්‌ඨං උත්‌තානත්‌ථමෙව. එවං පුරිමවග්‌ගෙ ච ඉධ ච අට්‌ඨසු සුත්‌තෙසු සෙඛබලානෙව කථිතානි. කරණ්‌ඩකොලවාසී මහාදත්‌තත්‌ථෙරො පනාහ – ‘‘හෙට්‌ඨා චතූසු සුත්‌තෙසු සෙඛබලානි කථිතානි, උපරි චතූසු අසෙඛබලානී’’ති.
15. Pañcame savisayasmiṃyeva lokiyalokuttaradhamme kathetuṃ kattha ca, bhikkhave, saddhābalaṃ daṭṭhabbantiādimāha. Yathā hi cattāro seṭṭhiputtā, rājāti rājapañcamesu sahāyesu ‘‘nakkhattaṃ kīḷissāmā’’ti vīthiṃ otiṇṇesu ekassa seṭṭhiputtassa gehaṃ gatakāle itare cattāro tuṇhī nisīdanti, gehasāmikova ‘‘imesaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ detha, gandhamālālaṅkārādīni dethā’’ti gehe vicāreti. Dutiyatatiyacatutthassa gehaṃ gatakāle itare cattāro tuṇhī nisīdanti, gehasāmikova ‘‘imesaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ detha, gandhamālālaṅkārādīni dethā’’ti gehe vicāreti. Atha sabbapacchā rañño gehaṃ gatakāle kiñcāpi rājā sabbattha issaro, imasmiṃ pana kāle attano geheyeva ‘‘imesaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ detha, gandhamālālaṅkārādīni dethā’’ti vicāreti, evamevaṃ saddhāpañcamesu balesu tesu sahāyesu ekato vīthiṃ otarantesu viya ekārammaṇe uppajjamānesupi yathā paṭhamassa gehe itare cattāro tuṇhī nisīdanti, gehasāmikova vicāreti, evaṃ sotāpattiyaṅgāni patvā adhimokkhalakkhaṇaṃ saddhābalameva jeṭṭhakaṃ hoti pubbaṅgamaṃ, sesāni tadanvayāni honti. Yathā dutiyassa gehe itare cattāro tuṇhī nisīdanti, gehasāmikova vicāreti, evaṃ sammappadhānāni patvā paggahalakkhaṇaṃ vīriyabalameva jeṭṭhakaṃ hoti pubbaṅgamaṃ , sesāni tadanvayāni honti. Yathā tatiyassa gehe itare cattāro tuṇhī nisīdanti, gehasāmikova vicāreti, evaṃ satipaṭṭhānāni patvā upaṭṭhānalakkhaṇaṃ satibalameva jeṭṭhakaṃ hoti pubbaṅgamaṃ, sesāni tadanvayāni honti. Yathā catutthassa gehe itare cattāro tuṇhī nisīdanti, gehasāmikova vicāreti, evaṃ jhānavimokkhe patvā avikkhepalakkhaṇaṃ samādhibalameva jeṭṭhakaṃ hoti pubbaṅgamaṃ, sesāni tadanvayāni honti. Sabbapacchā rañño gehaṃ gatakāle pana yathā itare cattāro tuṇhī nisīdanti, rājāva gehe vicāreti, evameva ariyasaccāni patvā pajānanalakkhaṇaṃ paññābalameva jeṭṭhakaṃ hoti pubbaṅgamaṃ, sesāni tadanvayāni hontīti evamidha pañca balāni missakāni kathitāni. Chaṭṭhaṃ uttānatthameva. Evaṃ purimavagge ca idha ca aṭṭhasu suttesu sekhabalāneva kathitāni. Karaṇḍakolavāsī mahādattatthero panāha – ‘‘heṭṭhā catūsu suttesu sekhabalāni kathitāni, upari catūsu asekhabalānī’’ti.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 5. දට්‌ඨබ්‌බසුත්‌තං • 5. Daṭṭhabbasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 6. මහාසුපිනසුත්‌තවණ්‌ණනා • 6. Mahāsupinasuttavaṇṇanā
