| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi |
(२) देसनागामिनियादिवण्णना
(2) Desanāgāminiyādivaṇṇanā
४७५. एकेत्थाति एत्थसद्दो सासनविसयो।
475.Eketthāti etthasaddo sāsanavisayo.
एकसिक्खापदम्पि नत्थीति पिसद्दो बहुसिक्खापदानि पन पगेवाति च आपत्ति पन पगेवाति च आपत्तीपि नत्थीति च अत्थं दस्सेति।
Ekasikkhāpadampi natthīti pisaddo bahusikkhāpadāni pana pagevāti ca āpatti pana pagevāti ca āpattīpi natthīti ca atthaṃ dasseti.
‘‘सकलेपि विनये’’ति इमिना द्वेत्थाति पाठे एत्थसद्दस्स विसयं दस्सेति। उभिन्नन्ति भिक्खुभिक्खुनीनं। अञ्ञथा पन कित्तका पठमापत्तिकाति आह ‘‘इतरथा पना’’तिआदि। तत्थ इतरथाति पञ्ञत्तितो अञ्ञेन पकारेन। कम्मञ्चाति कम्मञत्ति च। कम्मपादिका चाति कम्मपादञत्ति च। नवसु ठानेसूति ओसारणादीसु नवसु ठानेसु। द्वीसूति ञत्तिदुतिय, ञत्तिचतुत्थकम्मेसु।
‘‘Sakalepi vinaye’’ti iminā dvetthāti pāṭhe etthasaddassa visayaṃ dasseti. Ubhinnanti bhikkhubhikkhunīnaṃ. Aññathā pana kittakā paṭhamāpattikāti āha ‘‘itarathā panā’’tiādi. Tattha itarathāti paññattito aññena pakārena. Kammañcāti kammañatti ca. Kammapādikā cāti kammapādañatti ca. Navasu ṭhānesūti osāraṇādīsu navasu ṭhānesu. Dvīsūti ñattidutiya, ñatticatutthakammesu.
वज्जपटिच्छादिकाय पाराजिकं, उक्खित्तानुवत्तिकाय पाराजिकं, अट्ठवत्थुकाय पाराजिकन्ति इति इमे तयोति योजना। कारणभूतेनाति हेतुभूतेन, ‘‘करणभूतेना’’तिपि पाठो, साधकतमसत्तिभूतेनाति अत्थो।
Vajjapaṭicchādikāya pārājikaṃ, ukkhittānuvattikāya pārājikaṃ, aṭṭhavatthukāya pārājikanti iti ime tayoti yojanā. Kāraṇabhūtenāti hetubhūtena, ‘‘karaṇabhūtenā’’tipi pāṭho, sādhakatamasattibhūtenāti attho.
तेसन्ति अद्धानहीनादीनं। एत्थाति ‘‘तयो पुग्गला न उपसम्पादेतब्बा’’ति पाठे, एतेसु अङ्गहीनादीसु वा। योति पुग्गलो। अपरिपूरो न याचतीति सम्बन्धो। मातुघातकादयो करणदुक्कटका चाति योजना। तत्थाति तेसु ञत्तिकप्पनादीसु। ञत्तिकप्पनाति ञत्तिविधि। विप्पकतपच्चत्तन्ति विप्पकतं पच्चत्तं। अतीतकरणन्ति अतीतस्स करणं। वित्थारेन्तो आह ‘‘वत्थुसम्पन्नं ही’’तिआदि। तयो कम्मान सङ्गहाति एत्थ छन्दभेदरक्खनत्थाय नकारे निग्गहितलोपो। नासितकाति नासेतब्बा पुग्गला, नासितब्बाति नासिता, नासिता एव नासितका। तिण्णं जनानन्ति तिण्णं उपसम्पदापेक्खजनानं एकूपज्झायेन नानाचरियेन हुत्वाति योजना। एकानुस्सावनाति एकतो अनुस्सावना।
Tesanti addhānahīnādīnaṃ. Etthāti ‘‘tayo puggalā na upasampādetabbā’’ti pāṭhe, etesu aṅgahīnādīsu vā. Yoti puggalo. Aparipūro na yācatīti sambandho. Mātughātakādayo karaṇadukkaṭakā cāti yojanā. Tatthāti tesu ñattikappanādīsu. Ñattikappanāti ñattividhi. Vippakatapaccattanti vippakataṃ paccattaṃ. Atītakaraṇanti atītassa karaṇaṃ. Vitthārento āha ‘‘vatthusampannaṃ hī’’tiādi. Tayo kammāna saṅgahāti ettha chandabhedarakkhanatthāya nakāre niggahitalopo. Nāsitakāti nāsetabbā puggalā, nāsitabbāti nāsitā, nāsitā eva nāsitakā. Tiṇṇaṃ janānanti tiṇṇaṃ upasampadāpekkhajanānaṃ ekūpajjhāyena nānācariyena hutvāti yojanā. Ekānussāvanāti ekato anussāvanā.
पादो नाम कहापणस्स चतुत्थभागो। मासको नाम पादस्स पञ्चमभागो। पाराजिकन्ति वनप्पतिं छिन्दन्तस्स दुतियपाराजिकं (पारा॰ ११०)। अनोदिस्साति ‘‘मनुस्सो मरतू’’तिआदिना न उद्दिसित्वा। तेनाति विसेन।
Pādo nāma kahāpaṇassa catutthabhāgo. Māsako nāma pādassa pañcamabhāgo. Pārājikanti vanappatiṃ chindantassa dutiyapārājikaṃ (pārā. 110). Anodissāti ‘‘manusso maratū’’tiādinā na uddisitvā. Tenāti visena.
भिक्खुनोवादकवग्गस्मिन्ति सामञ्ञाधारो। दससु सिक्खापदेसूति विसेसाधारो। पठमसिक्खापदम्हियेवाति दससु सिक्खापदेसु पठमसिक्खापदम्हियेव। उपसम्पन्नाय भिक्खुनियाति सम्बन्धो। ‘‘आपत्ति होती’’ति इमिना ‘‘चीवरेना’’ति पदस्स सम्बन्धट्ठानं दस्सेति।
Bhikkhunovādakavaggasminti sāmaññādhāro. Dasasu sikkhāpadesūti visesādhāro. Paṭhamasikkhāpadamhiyevāti dasasu sikkhāpadesu paṭhamasikkhāpadamhiyeva. Upasampannāya bhikkhuniyāti sambandho. ‘‘Āpatti hotī’’ti iminā ‘‘cīvarenā’’ti padassa sambandhaṭṭhānaṃ dasseti.
‘‘चतस्सो एवा’’ति इमिना तत्तिकाति एत्थ तसद्दस्स विसयं दस्सेति। ता चतस्सो परिमाणा यासं आपत्तीनन्ति तत्तिका। निपन्नस्सापि तत्तिकाति एत्थापि एसेव नयो। साति भिक्खुनी।
‘‘Catasso evā’’ti iminā tattikāti ettha tasaddassa visayaṃ dasseti. Tā catasso parimāṇā yāsaṃ āpattīnanti tattikā. Nipannassāpi tattikāti etthāpi eseva nayo. Sāti bhikkhunī.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / परिवारपाळि • Parivārapāḷi / २. देसनागामिनियादिआपत्ति • 2. Desanāgāminiyādiāpatti
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / परिवार-अट्ठकथा • Parivāra-aṭṭhakathā / (२) देसनागामिनियादिवण्णना • (2) Desanāgāminiyādivaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / देसनागामिनियादिवण्णना • Desanāgāminiyādivaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / कायिकादिआपत्तिवण्णना • Kāyikādiāpattivaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / कायिकादिआपत्तिवण्णना • Kāyikādiāpattivaṇṇanā
