| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បរិវារ-អដ្ឋកថា • Parivāra-aṭṭhakathā |
(២) ទេសនាគាមិនិយាទិវណ្ណនា
(2) Desanāgāminiyādivaṇṇanā
៤៧៥. បញ្ច ទេសនាគាមិនិយោតិ លហុកា បញ្ច។ ឆ សប្បដិកម្មាតិ បារាជិកំ ឋបេត្វា អវសេសា។ ឯកេត្ថ អប្បដិកម្មាតិ ឯកា បារាជិកាបត្តិ។
475.Pañca desanāgāminiyoti lahukā pañca. Cha sappaṭikammāti pārājikaṃ ṭhapetvā avasesā. Ekettha appaṭikammāti ekā pārājikāpatti.
វិនយគរុកា ទ្វេ វុត្តាតិ បារាជិកញ្ចេវ សង្ឃាទិសេសញ្ច។ កាយវាចសិកានិ ចាតិ សព្ពានេវ សិក្ខាបទានិ កាយវាចសិកានិ, មនោទ្វារេ បញ្ញត្តំ ឯកសិក្ខាបទម្បិ នត្ថិ។ ឯកោ វិកាលេ ធញ្ញរសោតិ លោណសោវីរកំ។ អយមេវ ហិ ឯកោ ធញ្ញរសោ វិកាលេ វដ្ដតិ។ ឯកា ញត្តិចតុត្ថេន សម្មុតីតិ ភិក្ខុនោវាទកសម្មុតិ។ អយមេវ ហិ ឯកា ញត្តិចតុត្ថកម្មេន សម្មុតិ អនុញ្ញាតា។
Vinayagarukādve vuttāti pārājikañceva saṅghādisesañca. Kāyavācasikāni cāti sabbāneva sikkhāpadāni kāyavācasikāni, manodvāre paññattaṃ ekasikkhāpadampi natthi. Eko vikāle dhaññarasoti loṇasovīrakaṃ. Ayameva hi eko dhaññaraso vikāle vaṭṭati. Ekā ñatticatutthena sammutīti bhikkhunovādakasammuti. Ayameva hi ekā ñatticatutthakammena sammuti anuññātā.
បារាជិកា កាយិកា ទ្វេតិ ភិក្ខូនំ មេថុនបារាជិកំ ភិក្ខុនីនញ្ច កាយសំសគ្គបារាជិកំ។ ទ្វេ សំវាសភូមិយោតិ អត្តនា វា អត្តានំ សមានសំវាសកំ ករោតិ, សមគ្គោ វា សង្ឃោ ឧក្ខិត្តំ ឱសារេតិ។ កុរុន្ទិយំ បន ‘‘សមានសំវាសកភូមិ ច នានាសំវាសកភូមិ ចា’’តិ ឯវំ ទ្វេ សំវាសភូមិយោ វុត្តា។ ទ្វិន្នំ រត្តិច្ឆេទោតិ បារិវាសិកស្ស ច មានត្តចារិកស្ស ច បញ្ញត្តា។ ទ្វង្គុលា ទុវេតិ ទ្វេ ទ្វង្គុលបញ្ញត្តិយោ, ‘‘ទ្វង្គុលបព្ពបរមំ អាទាតព្ព’’ន្តិ អយមេកា, ‘‘ទ្វង្គុលំ វា ទ្វេមាសំ វា’’តិ អយមេកា។
Pārājikā kāyikā dveti bhikkhūnaṃ methunapārājikaṃ bhikkhunīnañca kāyasaṃsaggapārājikaṃ. Dve saṃvāsabhūmiyoti attanā vā attānaṃ samānasaṃvāsakaṃ karoti, samaggo vā saṅgho ukkhittaṃ osāreti. Kurundiyaṃ pana ‘‘samānasaṃvāsakabhūmi ca nānāsaṃvāsakabhūmi cā’’ti evaṃ dve saṃvāsabhūmiyo vuttā. Dvinnaṃ ratticchedoti pārivāsikassa ca mānattacārikassa ca paññattā. Dvaṅgulā duveti dve dvaṅgulapaññattiyo, ‘‘dvaṅgulapabbaparamaṃ ādātabba’’nti ayamekā, ‘‘dvaṅgulaṃ vā dvemāsaṃ vā’’ti ayamekā.
ទ្វេ អត្តានំ វធិត្វានាតិ ភិក្ខុនី អត្តានំ វធិត្វា ទ្វេ អាបត្តិយោ អាបជ្ជតិ; វធតិ រោទតិ, អាបត្តិ បាចិត្តិយស្ស; វធតិ ន រោទតិ, អាបត្តិ ទុក្កដស្ស។ ទ្វីហិ សង្ឃោ ភិជ្ជតីតិ កម្មេន ច សលាកគ្គាហេន ច។ ទ្វេត្ថ បឋមាបត្តិកាតិ ឯត្ថ សកលេបិ វិនយេ ទ្វេ បឋមាបត្តិកា ឧភិន្នំ បញ្ញត្តិវសេន។ ឥតរថា បន នវ ភិក្ខូនំ នវ ភិក្ខុនីនន្តិ អដ្ឋារស ហោន្តិ។ ញត្តិយា ករណា ទុវេតិ ទ្វេ ញត្តិកិច្ចានិ – កម្មញ្ច កម្មបាទកា ច។ នវសុ ឋានេសុ កម្មំ ហោតិ, ទ្វីសុ កម្មបាទភាវេន តិដ្ឋតិ។
Dve attānaṃ vadhitvānāti bhikkhunī attānaṃ vadhitvā dve āpattiyo āpajjati; vadhati rodati, āpatti pācittiyassa; vadhati na rodati, āpatti dukkaṭassa. Dvīhi saṅgho bhijjatīti kammena ca salākaggāhena ca. Dvetthapaṭhamāpattikāti ettha sakalepi vinaye dve paṭhamāpattikā ubhinnaṃ paññattivasena. Itarathā pana nava bhikkhūnaṃ nava bhikkhunīnanti aṭṭhārasa honti. Ñattiyā karaṇā duveti dve ñattikiccāni – kammañca kammapādakā ca. Navasu ṭhānesu kammaṃ hoti, dvīsu kammapādabhāvena tiṭṭhati.
បាណាតិបាតេ តិស្សោតិ ‘‘អនោទិស្ស ឱបាតំ ខណតិ, សចេ មនុស្សោ មរតិ, បារាជិកំ; យក្ខបេតានំ មរណេ ថុល្លច្ចយំ; តិរច្ឆានគតស្ស មរណេ បាចិត្តិយ’’ន្តិ ឥមា តិស្សោ ហោន្តិ។ វាចា បារាជិកា តយោតិ វជ្ជបដិច្ឆាទិកាយ ឧក្ខិត្តានុវត្តិកាយ អដ្ឋវត្ថុកាយាតិ។ កុរុន្ទិយំ បន ‘‘អាណត្តិយា អទិន្នាទានេ, មនុស្សមរណេ, ឧត្តរិមនុស្សធម្មឧល្លបនេ ចា’’តិ ឯវំ តយោ វុត្តា។ ឱភាសនា តយោតិ វច្ចមគ្គំ បស្សាវមគ្គំ អាទិស្ស វណ្ណាវណ្ណភាសនេ សង្ឃាទិសេសោ, វច្ចមគ្គំ បស្សាវមគ្គំ ឋបេត្វា អធក្ខកំ ឧព្ភជាណុមណ្ឌលំ អាទិស្ស វណ្ណាវណ្ណភណនេ ថុល្លច្ចយំ, ឧព្ភក្ខកំ អធោជាណុមណ្ឌលំ អាទិស្ស វណ្ណាវណ្ណភណនេ ទុក្កដំ។ សញ្ចរិត្តេន វា តយោតិ បដិគ្គណ្ហាតិ វីមំសតិ បច្ចាហរតិ , អាបត្តិ សង្ឃាទិសេសស្ស; បដិគ្គណ្ហាតិ វីមំសតិ ន បច្ចាហរតិ, អាបត្តិ ថុល្លច្ចយស្ស; បដិគ្គណ្ហាតិ ន វីមំសតិ ន បច្ចាហរតិ, អាបត្តិ ទុក្កដស្សាតិ ឥមេ សញ្ចរិត្តេន ការណភូតេន តយោ អាបត្តិក្ខន្ធា ហោន្តិ។
Pāṇātipāte tissoti ‘‘anodissa opātaṃ khaṇati, sace manusso marati, pārājikaṃ; yakkhapetānaṃ maraṇe thullaccayaṃ; tiracchānagatassa maraṇe pācittiya’’nti imā tisso honti. Vācā pārājikā tayoti vajjapaṭicchādikāya ukkhittānuvattikāya aṭṭhavatthukāyāti. Kurundiyaṃ pana ‘‘āṇattiyā adinnādāne, manussamaraṇe, uttarimanussadhammaullapane cā’’ti evaṃ tayo vuttā. Obhāsanā tayoti vaccamaggaṃ passāvamaggaṃ ādissa vaṇṇāvaṇṇabhāsane saṅghādiseso, vaccamaggaṃ passāvamaggaṃ ṭhapetvā adhakkhakaṃ ubbhajāṇumaṇḍalaṃ ādissa vaṇṇāvaṇṇabhaṇane thullaccayaṃ, ubbhakkhakaṃ adhojāṇumaṇḍalaṃ ādissa vaṇṇāvaṇṇabhaṇane dukkaṭaṃ. Sañcarittena vā tayoti paṭiggaṇhāti vīmaṃsati paccāharati , āpatti saṅghādisesassa; paṭiggaṇhāti vīmaṃsati na paccāharati, āpatti thullaccayassa; paṭiggaṇhāti na vīmaṃsati na paccāharati, āpatti dukkaṭassāti ime sañcarittena kāraṇabhūtena tayo āpattikkhandhā honti.
តយោ បុគ្គលា ន ឧបសម្បាទេតព្ពាតិ អទ្ធានហីនោ អង្គហីនោ វត្ថុវិបន្នោ ច តេសំ នានាករណំ វុត្តមេវ។ អបិចេត្ថ យោ បត្តចីវរេន អបរិបូរោ, បរិបូរោ ច ន យាចតិ, ឥមេបិ អង្គហីនេនេវ សង្គហិតា។ មាតុឃាតកាទយោ ច ករណទុក្កដកា បណ្ឌកឧភតោព្យញ្ជនកតិរច្ឆានគតសង្ខាតេន វត្ថុវិបន្នេនេវ សង្គហិតាតិ វេទិតព្ពា។ ឯស នយោ កុរុន្ទិយំ វុត្តោ។ តយោ កម្មានំ សង្គហាតិ ញត្តិកប្បនា, វិប្បកតបច្ចត្តំ, អតីតករណន្តិ។ តត្ថ ‘‘ទទេយ្យ ករេយ្យា’’តិអាទិភេទា ញត្តិកប្បនា; ‘‘ទេតិ ករោតី’’តិអាទិភេទំ វិប្បកតបច្ចត្តំ; ‘‘ទិន្នំ កត’’ន្តិអាទិភេទំ អតីតករណំ នាមាតិ ឥមេហិ តីហិ កម្មានិ សង្គយ្ហន្តិ។ អបរេហិបិ តីហិ កម្មានិ សង្គយ្ហន្តិ – វត្ថុនា, ញត្តិយា, អនុស្សាវនាយាតិ។ វត្ថុសម្បន្នញ្ហិ ញត្តិសម្បន្នំ អនុស្សាវនសម្បន្នញ្ច កម្មំ នាម ហោតិ, តេន វុត្តំ ‘‘តយោ កម្មានំ សង្គហា’’តិ។ នាសិតកា តយោ នាម មេត្តិយំ ភិក្ខុនិំ នាសេថ, ទូសកោ នាសេតព្ពោ, ទសហង្គេហិ សមន្នាគតោ សាមណេរោ នាសេតព្ពោ, កណ្ដកំ សមណុទ្ទេសំ នាសេថាតិ ឯវំ លិង្គសំវាសទណ្ឌកម្មនាសនាវសេន តយោ នាសិតកា វេទិតព្ពា។ តិណ្ណន្នំ ឯកវាចិកាតិ ‘‘អនុជានាមិ ភិក្ខវេ ទ្វេ តយោ ឯកានុស្សាវនេ កាតុ’’ន្តិ វចនតោ តិណ្ណំ ជនានំ ឯកុបជ្ឈាយេន នានាចរិយេន ឯកានុស្សាវនា វដ្ដតិ។
Tayo puggalā na upasampādetabbāti addhānahīno aṅgahīno vatthuvipanno ca tesaṃ nānākaraṇaṃ vuttameva. Apicettha yo pattacīvarena aparipūro, paripūro ca na yācati, imepi aṅgahīneneva saṅgahitā. Mātughātakādayo ca karaṇadukkaṭakā paṇḍakaubhatobyañjanakatiracchānagatasaṅkhātena vatthuvipanneneva saṅgahitāti veditabbā. Esa nayo kurundiyaṃ vutto. Tayo kammānaṃ saṅgahāti ñattikappanā, vippakatapaccattaṃ, atītakaraṇanti. Tattha ‘‘dadeyya kareyyā’’tiādibhedā ñattikappanā; ‘‘deti karotī’’tiādibhedaṃ vippakatapaccattaṃ; ‘‘dinnaṃ kata’’ntiādibhedaṃ atītakaraṇaṃ nāmāti imehi tīhi kammāni saṅgayhanti. Aparehipi tīhi kammāni saṅgayhanti – vatthunā, ñattiyā, anussāvanāyāti. Vatthusampannañhi ñattisampannaṃ anussāvanasampannañca kammaṃ nāma hoti, tena vuttaṃ ‘‘tayo kammānaṃ saṅgahā’’ti. Nāsitakā tayo nāma mettiyaṃ bhikkhuniṃ nāsetha, dūsako nāsetabbo, dasahaṅgehi samannāgato sāmaṇero nāsetabbo, kaṇṭakaṃ samaṇuddesaṃ nāsethāti evaṃ liṅgasaṃvāsadaṇḍakammanāsanāvasena tayo nāsitakā veditabbā. Tiṇṇannaṃ ekavācikāti ‘‘anujānāmi bhikkhave dve tayo ekānussāvane kātu’’nti vacanato tiṇṇaṃ janānaṃ ekupajjhāyena nānācariyena ekānussāvanā vaṭṭati.
អទិន្នាទានេ តិស្សោតិ បាទេ វា អតិរេកបាទេ វា បារាជិកំ, អតិរេកមាសកេ ថុល្លច្ចយំ, មាសកេ វា ឩនមាសកេ វា ទុក្កដំ។ ចតស្សោ មេថុនបច្ចយាតិ អក្ខយិតេ បារាជិកំ, យេភុយ្យេន ខយិតេ ថុល្លច្ចយំ, វិវដកតេ មុខេ ទុក្កដំ, ជតុមដ្ឋកេ បាចិត្តិយំ។ ឆិន្ទន្តស្ស តិស្សោតិ វនប្បតិំ ឆិន្ទន្តស្ស បារាជិកំ, ភូតគាមេ បាចិត្តិយំ, អង្គជាតេ ថុល្លច្ចយំ។ បញ្ច ឆឌ្ឌិតបច្ចយាតិ អនោទិស្ស វិសំ ឆឌ្ឌេតិ, សចេ តេន មនុស្សោ មរតិ, បារាជិកំ; យក្ខបេតេសុ ថុល្លច្ចយំ; តិរច្ឆានគតេ បាចិត្តិយំ; វិស្សដ្ឋិឆឌ្ឌនេ សង្ឃាទិសេសោ; សេខិយេសុ ហរិតេ ឧច្ចារបស្សាវឆឌ្ឌនេ ទុក្កដំ – ឥមា ឆឌ្ឌិតបច្ចយា បញ្ចាបត្តិយោ ហោន្តិ។
Adinnādāne tissoti pāde vā atirekapāde vā pārājikaṃ, atirekamāsake thullaccayaṃ, māsake vā ūnamāsake vā dukkaṭaṃ. Catasso methunapaccayāti akkhayite pārājikaṃ, yebhuyyena khayite thullaccayaṃ, vivaṭakate mukhe dukkaṭaṃ, jatumaṭṭhake pācittiyaṃ. Chindantassa tissoti vanappatiṃ chindantassa pārājikaṃ, bhūtagāme pācittiyaṃ, aṅgajāte thullaccayaṃ. Pañca chaḍḍitapaccayāti anodissa visaṃ chaḍḍeti, sace tena manusso marati, pārājikaṃ; yakkhapetesu thullaccayaṃ; tiracchānagate pācittiyaṃ; vissaṭṭhichaḍḍane saṅghādiseso; sekhiyesu harite uccārapassāvachaḍḍane dukkaṭaṃ – imā chaḍḍitapaccayā pañcāpattiyo honti.
បាចិត្តិយេន ទុក្កដា កតាតិ ភិក្ខុនោវាទកវគ្គស្មិំ ទសសុ សិក្ខាបទេសុ បាចិត្តិយេន សទ្ធិំ ទុក្កដា កតា ឯវាតិ អត្ថោ។ ចតុរេត្ថ នវកា វុត្តាតិ បឋមសិក្ខាបទម្ហិយេវ អធម្មកម្មេ ទ្វេ, ធម្មកម្មេ ទ្វេតិ ឯវំ ចត្តារោ នវកា វុត្តាតិ អត្ថោ។ ទ្វិន្នំ ចីវរេន ចាតិ ភិក្ខូនំ សន្តិកេ ឧបសម្បន្នាយ ចីវរំ ទេន្តស្ស បាចិត្តិយំ, ភិក្ខុនីនំ សន្តិកេ ឧបសម្បន្នាយ ទេន្តស្ស ទុក្កដន្តិ ឯវំ ទ្វិន្នំ ភិក្ខុនីនំ ចីវរំ ទេន្តស្ស ចីវរេន ការណភូតេន អាបត្តិ ហោតីតិ អត្ថោ។
Pācittiyenadukkaṭā katāti bhikkhunovādakavaggasmiṃ dasasu sikkhāpadesu pācittiyena saddhiṃ dukkaṭā katā evāti attho. Caturettha navakā vuttāti paṭhamasikkhāpadamhiyeva adhammakamme dve, dhammakamme dveti evaṃ cattāro navakā vuttāti attho. Dvinnaṃ cīvarena cāti bhikkhūnaṃ santike upasampannāya cīvaraṃ dentassa pācittiyaṃ, bhikkhunīnaṃ santike upasampannāya dentassa dukkaṭanti evaṃ dvinnaṃ bhikkhunīnaṃ cīvaraṃ dentassa cīvarena kāraṇabhūtena āpatti hotīti attho.
អដ្ឋ បាដិទេសនីយាតិ បាឡិយំ អាគតា ឯវ។ ភុញ្ជន្តាមកធញ្ញេន បាចិត្តិយេន ទុក្កដា កតាតិ អាមកធញ្ញំ វិញ្ញាបេត្វា ភុញ្ជន្តិយា បាចិត្តិយេន សទ្ធិំ ទុក្កដា កតាយេវ។
Aṭṭha pāṭidesanīyāti pāḷiyaṃ āgatā eva. Bhuñjantāmakadhaññena pācittiyena dukkaṭā katāti āmakadhaññaṃ viññāpetvā bhuñjantiyā pācittiyena saddhiṃ dukkaṭā katāyeva.
គច្ឆន្តស្ស ចតស្សោតិ ភិក្ខុនិយា វា មាតុគាមេន វា សទ្ធិំ សំវិធាយ គច្ឆន្តស្ស ទុក្កដំ, គាមូបចារោក្កមនេ បាចិត្តិយំ, យា ភិក្ខុនី ឯកា គាមន្តរំ គច្ឆតិ, តស្សា គាមូបចារំ ឱក្កមន្តិយា បឋមបាទេ ថុល្លច្ចយំ, ទុតិយបាទេ សង្ឃាទិសេសោតិ គច្ឆន្តស្ស ឥមា ចតស្សោ អាបត្តិយោ ហោន្តិ។ ឋិតស្ស ចាបិ តត្តកាតិ ឋិតស្សបិ ចតស្សោ ឯវាតិ អត្ថោ។ កថំ? ភិក្ខុនី អន្ធការេ វា បដិច្ឆន្នេ វា ឱកាសេ មិត្តសន្ថវវសេន បុរិសស្ស ហត្ថបាសេ តិដ្ឋតិ, បាចិត្តិយំ; ហត្ថបាសំ វិជហិត្វា តិដ្ឋតិ, ទុក្កដំ; អរុណុគ្គមនកាលេ ទុតិយិកាយ ហត្ថបាសំ វិជហន្តី តិដ្ឋតិ, ថុល្លច្ចយំ; វិជហិត្វា តិដ្ឋតិ, សង្ឃាទិសេសោតិ និសិន្នស្ស ចតស្សោ អាបត្តិយោ។ និបន្នស្សាបិ តត្តកាតិ សចេបិ ហិ សា និសីទតិ វា និបជ្ជតិ វា, ឯតាយេវ ចតស្សោ អាបត្តិយោ អាបជ្ជតិ។
Gacchantassa catassoti bhikkhuniyā vā mātugāmena vā saddhiṃ saṃvidhāya gacchantassa dukkaṭaṃ, gāmūpacārokkamane pācittiyaṃ, yā bhikkhunī ekā gāmantaraṃ gacchati, tassā gāmūpacāraṃ okkamantiyā paṭhamapāde thullaccayaṃ, dutiyapāde saṅghādisesoti gacchantassa imā catasso āpattiyo honti. Ṭhitassa cāpi tattakāti ṭhitassapi catasso evāti attho. Kathaṃ? Bhikkhunī andhakāre vā paṭicchanne vā okāse mittasanthavavasena purisassa hatthapāse tiṭṭhati, pācittiyaṃ; hatthapāsaṃ vijahitvā tiṭṭhati, dukkaṭaṃ; aruṇuggamanakāle dutiyikāya hatthapāsaṃ vijahantī tiṭṭhati, thullaccayaṃ; vijahitvā tiṭṭhati, saṅghādisesoti nisinnassa catasso āpattiyo. Nipannassāpi tattakāti sacepi hi sā nisīdati vā nipajjati vā, etāyeva catasso āpattiyo āpajjati.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / វិនយបិដក • Vinayapiṭaka / បរិវារបាឡិ • Parivārapāḷi / ២. ទេសនាគាមិនិយាទិអាបត្តិ • 2. Desanāgāminiyādiāpatti
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / សារត្ថទីបនី-ដីកា • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ទេសនាគាមិនិយាទិវណ្ណនា • Desanāgāminiyādivaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វជិរពុទ្ធិ-ដីកា • Vajirabuddhi-ṭīkā / កាយិកាទិអាបត្តិវណ្ណនា • Kāyikādiāpattivaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វិមតិវិនោទនី-ដីកា • Vimativinodanī-ṭīkā / កាយិកាទិអាបត្តិវណ្ណនា • Kāyikādiāpattivaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / បាចិត្យាទិយោជនាបាឡិ • Pācityādiyojanāpāḷi / (២) ទេសនាគាមិនិយាទិវណ្ណនា • (2) Desanāgāminiyādivaṇṇanā
