| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಖುದ್ದಸಿಕ್ಖಾ-ಮೂಲಸಿಕ್ಖಾ • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
೪೨. ದೇಸನಾನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ
42. Desanāniddesavaṇṇanā
೩೮೨. ಭಿಕ್ಖುಭಾವಸ್ಸ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೧೯೮) ಯೋ ಚಾಗೋ, ಸಾ ಪಾರಾಜಿಕದೇಸನಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ ‘‘ವಿಸುದ್ಧಾಪೇಕ್ಖೋತಿ ಗಿಹಿ ವಾ ಹೋತುಕಾಮೋ ಉಪಾಸಕೋ ವಾ ಹೋತುಕಾಮೋ ಆರಾಮಿಕೋ ವಾ ಹೋತುಕಾಮೋ ಸಾಮಣೇರೋ ವಾ ಹೋತುಕಾಮೋ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೧೯೮)। ತಸ್ಮಾ ಗಿಹಿಭಾವಾದಿಕಂಯೇವ ಪಾರಾಜಿಕಂ ಆಪನ್ನಸ್ಸ ವಿಸುದ್ಧಿ ನಾಮ, ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ವಿಸುದ್ಧಿ ಏವ ನತ್ಥಿ। ‘‘ಛಾದೇತಿ ಜಾನಮಾಪನ್ನಂ, ಪರಿವಸೇಯ್ಯ ತಾವತಾ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತವಿಧಿಂ ಸನ್ಧಾಯ ‘‘ಯಥಾವುತ್ತೇನ ವುಟ್ಠಾನ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ।
382. Bhikkhubhāvassa (pārā. aṭṭha. 2.198) yo cāgo, sā pārājikadesanāti attho. Vuttañhetaṃ ‘‘visuddhāpekkhoti gihi vā hotukāmo upāsako vā hotukāmo ārāmiko vā hotukāmo sāmaṇero vā hotukāmo’’ti (pārā. 198). Tasmā gihibhāvādikaṃyeva pārājikaṃ āpannassa visuddhi nāma, aññatarassa visuddhi eva natthi. ‘‘Chādeti jānamāpannaṃ, parivaseyya tāvatā’’tiādinā nayena heṭṭhā vuttavidhiṃ sandhāya ‘‘yathāvuttena vuṭṭhāna’’nti vuttaṃ.
೩೮೩. ಇದಾನಿ ವತ್ತಬ್ಬತಂ ಸನ್ಧಾಯ ‘‘ಏವ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ।
383. Idāni vattabbataṃ sandhāya ‘‘eva’’nti vuttaṃ.
೩೮೪. ಪಟಿದೇಸೇಮೀತಿ ಆರೋಚೇಮಿ। ಏತಾನಿ ಅಹಂ ಏತಾನಾಹಂ।
384.Paṭidesemīti ārocemi. Etāni ahaṃ etānāhaṃ.
೩೮೬. (ಕ) ಯಂ ಸಙ್ಘೋ ಗಿಲಾನಸ್ಸ ತಿಚೀವರೇನ ವಿಪ್ಪವಾಸಸಮ್ಮುತಿಂ ದೇತಿ, ತಂ ಅಞ್ಞತ್ರಾತಿ ಅತ್ಥೋ।
386. (Ka) yaṃ saṅgho gilānassa ticīvarena vippavāsasammutiṃ deti, taṃ aññatrāti attho.
(ಖ) ಅಕಾಲಚೀವರಂ (ಪಾರಾ॰ ೫೦೦) ನಾಮ ‘‘ಅನತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ಏಕಾದಸಮಾಸೇ ಉಪ್ಪನ್ನಂ, ಅತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ಸತ್ತಮಾಸೇ ಉಪ್ಪನ್ನಂ, ಕಾಲೇಪಿ ಆದಿಸ್ಸ ದಿನ್ನಂ, ಏತಂ ಅಕಾಲಚೀವರಂ ನಾಮಾ’’ತಿ।
(Kha) akālacīvaraṃ (pārā. 500) nāma ‘‘anatthate kathine ekādasamāse uppannaṃ, atthate kathine sattamāse uppannaṃ, kālepi ādissa dinnaṃ, etaṃ akālacīvaraṃ nāmā’’ti.
(ಗ) ಪುರಾಣಚೀವರಂ (ಪಾರಾ॰ ೫೦೫) ನಾಮ ‘‘ಸಕಿಂ ನಿವತ್ಥಮ್ಪಿ ಸಕಿಂ ಪಾರುತಮ್ಪೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಅಞ್ಞಾತಿಕಾ ನಾಮ ಮಾತಿತೋ ವಾ ಪಿತಿತೋ ವಾ ಯಾವ ಸತ್ತಮಾ ಕುಲಪರಿವಟ್ಟಾ ಅಸಮ್ಬನ್ಧಾ। ನಿಸೀದನಪಚ್ಚತ್ಥರಣಧೋವಾಪನೇ ದುಕ್ಕಟಂ।
(Ga) purāṇacīvaraṃ (pārā. 505) nāma ‘‘sakiṃ nivatthampi sakiṃ pārutampī’’ti vuttaṃ. Aññātikā nāma mātito vā pitito vā yāva sattamā kulaparivaṭṭā asambandhā. Nisīdanapaccattharaṇadhovāpane dukkaṭaṃ.
(ಘ) ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಾರಿವತ್ತಕಾತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೧೨) ಏತ್ಥ ಹರೀತಕೀಖಣ್ಡಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ। ಚೀವರಂ ನಾಮ ಇಧ ವಿಕಪ್ಪನೂಪಗಪಚ್ಛಿಮತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ।
(Gha) aññatra pārivattakāti (pārā. 512) ettha harītakīkhaṇḍampi vaṭṭati. Cīvaraṃ nāma idha vikappanūpagapacchimato paṭṭhāya adhippetaṃ.
(ಙ) ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೧೯) ಏತ್ಥ ‘‘ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರೋ ವಾ ಹೋತಿ ಭಿಕ್ಖು ನಟ್ಠಚೀವರೋ ವಾ’’ತಿ ಏವಂ ವುತ್ತಂ ಸಮಯನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ।
(Ṅa) aññatra samayāti (pārā. 519) ettha ‘‘acchinnacīvaro vā hoti bhikkhu naṭṭhacīvaro vā’’ti evaṃ vuttaṃ samayanti attho.
(ಚ) ‘‘ಸನ್ತರುತ್ತರಪರಮಂ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ತತೋ ಚೀವರಂ ಸಾದಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೨೪) ವುತ್ತತ್ತಾ ‘‘ತತುತ್ತರೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಏತ್ಥ ಪನ ‘‘ಸಚೇ ತೀಣಿ ನಟ್ಠಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ದ್ವೇ ಸಾದಿತಬ್ಬಾನಿ। ದ್ವೇ ನಟ್ಠಾನಿ, ಏಕಂ ಸಾದಿತಬ್ಬಂ, ಏಕಂ ನಟ್ಠಂ, ನ ಕಿಞ್ಚಿ ಸಾದಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೨೪) ವುತ್ತಂ।
(Ca) ‘‘santaruttaraparamaṃ tena bhikkhunā tato cīvaraṃ sāditabba’’nti (pārā. 524) vuttattā ‘‘tatuttarī’’ti vuttaṃ. Ettha pana ‘‘sace tīṇi naṭṭhāni honti, dve sāditabbāni. Dve naṭṭhāni, ekaṃ sāditabbaṃ, ekaṃ naṭṭhaṃ, na kiñci sāditabba’’nti (pārā. 524) vuttaṃ.
(ಛ-ಜ) ‘‘ಕೀದಿಸೇನ ತೇ (ಪಾರಾ॰ ೫೨೯), ಭನ್ತೇ, ಚೀವರೇನ ಅತ್ಥೋ, ಕೀದಿಸಂ ತೇ ಚೀವರಂ ಚೇತಾಪೇಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಅಪ್ಪವಾರಿತೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ವಿಕಪ್ಪನ್ತಿ ವಿಸಿಟ್ಠಕಪ್ಪಂ ಅಧಿಕವಿಧಾನಂ ಆಪನ್ನಂ। ಇಧ ಪುರಿಮಂ ಏಕಸ್ಸ, ದುತಿಯಂ ಬಹೂನಂ ವಸೇನ ವುತ್ತಂ, ಏತ್ತಕಂ ನಾನತ್ತಂ।
(Cha-ja) ‘‘kīdisena te (pārā. 529), bhante, cīvarena attho, kīdisaṃ te cīvaraṃ cetāpemī’’ti evaṃ appavāritoti attho. Vikappanti visiṭṭhakappaṃ adhikavidhānaṃ āpannaṃ. Idha purimaṃ ekassa, dutiyaṃ bahūnaṃ vasena vuttaṃ, ettakaṃ nānattaṃ.
(ಝ) ಅತಿರೇಕತಿಕ್ಖತ್ತುನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಕೇನಚಿ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಅಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥುಂ ಆನೇತ್ವಾ ‘‘ಇದಂ ಖೋ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ಆಭತಂ, ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹತು ಆಯಸ್ಮಾ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತೇ ‘‘ನ ಖೋ ಮಯಂ, ಆವುಸೋ, ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾಮ, ಚೀವರಞ್ಚ ಖೋ ಮಯಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾಮ ಕಾಲೇನ ಕಪ್ಪಿಯ’’ನ್ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ। ಏವಂ ವುತ್ತೇ ಸಚೇ ಸೋ ‘‘ಅತ್ಥಿ ಕೋಚಿ ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕೋ’’ತಿ ವದತಿ, ಚೀವರತ್ಥಿಕೇನ ಠಪೇತ್ವಾ ಪಞ್ಚ ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇ ಯೋ ಕೋಚಿ ಉದ್ದಿಸಿತಬ್ಬೋ ‘‘ಏಸೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರೋ’’ತಿ, ಏತ್ತಕಮೇವ ವತ್ತಬ್ಬಂ। ಏವಂ ವುತ್ತೇ ಸಚೇ ದಾಯಕೋ ತಸ್ಸ ಹತ್ಥೇ ಅಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥುಂ ದತ್ವಾ ‘‘ಏಸೋ ಅಯ್ಯಸ್ಸ ಚೀವರಂ ಚೇತಾಪೇತ್ವಾ ದಸ್ಸತೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಗಚ್ಛತಿ, ತಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ದ್ವತ್ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಚೋದೇತಬ್ಬೋ ಸಾರೇತಬ್ಬೋ ‘‘ಅತ್ಥೋ ಮೇ, ಆವುಸೋ, ಚೀವರೇನಾ’’ತಿ, ಏತ್ತಕಮೇವ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ‘‘ದೇಹಿ ಮೇ ಚೀವರ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ। ಏವಂ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಚೋದನಾಯ ತಂ ಚೀವರಂ ಲಭತಿ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ। ನೋ ಚೇ ಲಭತಿ, ಛಕ್ಖತ್ತುಪರಮಂ ತುಣ್ಹೀಭೂತೇನ ಠಾತಬ್ಬಂ, ನ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿತಬ್ಬಂ, ನ ಆಮಿಸಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಂ, ನ ಧಮ್ಮೋ ಭಾಸಿತಬ್ಬೋ। ‘‘ಕಿಂ ಕಾರಣಾ ಆಗತೋಸೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ‘‘ಜಾನಾಹಿ, ಆವುಸೋ’’ತಿ ಏತ್ತಕಮೇವ ವತ್ತಬ್ಬಂ। ಸಚೇ ನಿಸಜ್ಜಾದೀನಿ ಕರೋತಿ, ಠಾನಂ ಭಞ್ಜತಿ। ವತ್ತಭೇದದುಕ್ಕಟಞ್ಚ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ವದನ್ತಿ। ಏವಂ ಪನ ಅಪ್ಪಟಿಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಅತಿರೇಕತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಚೋದನಾಯ ಅತಿರೇಕಛಕ್ಖತ್ತುಂ ಠಾನೇನ ಸಚೇ ನಿಪ್ಫಾದೇತಿ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ।
(Jha) atirekatikkhattunti ettha kenaci yaṃ kiñci akappiyavatthuṃ ānetvā ‘‘idaṃ kho me, bhante, āyasmantaṃ uddissa cīvaracetāpannaṃ ābhataṃ, paṭiggaṇhatu āyasmā cīvaracetāpanna’’nti vutte ‘‘na kho mayaṃ, āvuso, cīvaracetāpannaṃ paṭiggaṇhāma, cīvarañca kho mayaṃ paṭiggaṇhāma kālena kappiya’’nti vattabbaṃ. Evaṃ vutte sace so ‘‘atthi koci kappiyakārako’’ti vadati, cīvaratthikena ṭhapetvā pañca sahadhammike yo koci uddisitabbo ‘‘eso kho, āvuso, bhikkhūnaṃ veyyāvaccakaro’’ti, ettakameva vattabbaṃ. Evaṃ vutte sace dāyako tassa hatthe akappiyavatthuṃ datvā ‘‘eso ayyassa cīvaraṃ cetāpetvā dassatī’’ti vatvā gacchati, taṃ upasaṅkamitvā dvattikkhattuṃ codetabbo sāretabbo ‘‘attho me, āvuso, cīvarenā’’ti, ettakameva vattabbaṃ, ‘‘dehi me cīvara’’ntiādinā na vattabbaṃ. Evaṃ tikkhattuṃ codanāya taṃ cīvaraṃ labhati, iccetaṃ kusalaṃ. No ce labhati, chakkhattuparamaṃ tuṇhībhūtena ṭhātabbaṃ, na āsane nisīditabbaṃ, na āmisaṃ paṭiggahetabbaṃ, na dhammo bhāsitabbo. ‘‘Kiṃ kāraṇā āgatosī’’ti vutte ‘‘jānāhi, āvuso’’ti ettakameva vattabbaṃ. Sace nisajjādīni karoti, ṭhānaṃ bhañjati. Vattabhedadukkaṭañca āpajjatīti vadanti. Evaṃ pana appaṭipajjitvā atirekatikkhattuṃ codanāya atirekachakkhattuṃ ṭhānena sace nipphādeti, nissaggiyanti attho.
(ಞ) ಸನ್ಥತಂ (ಪಾರಾ॰ ೫೪೪) ನಾಮ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ಕತಂ ಹೋತಿ ಅವಾಯಿಮಂ। ಏಕಕೋಸಿಯಂಸುನಾಪಿ ಚೇ ಮಿಸ್ಸೇತ್ವಾ ಕರೋತಿ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ।
(Ña) santhataṃ (pārā. 544) nāma santharitvā kataṃ hoti avāyimaṃ. Ekakosiyaṃsunāpi ce missetvā karoti, nissaggiyaṃ.
(ಟ) ಸುದ್ಧಕಾಳಕಾನನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೪೭-೫೪೯) ಅಞ್ಞೇಹಿ ಅಮಿಸ್ಸಿತಾನನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ‘‘ಕಾಳಕಂ ನಾಮ ದ್ವೇ ಕಾಳಕಾನಿ ಜಾತಿಕಾಳಕಂ ವಾ ರಜನಕಾಳಕಂ ವಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ।
(Ṭa) suddhakāḷakānanti (pārā. 547-549) aññehi amissitānanti attho. ‘‘Kāḷakaṃ nāma dve kāḷakāni jātikāḷakaṃ vā rajanakāḷakaṃ vā’’ti vuttaṃ.
(ಠ) ಅನಾದಿಯಿತ್ವಾ…ಪೇ॰… ತುಲನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೫೪) ಏತ್ಥ ಪನ ಯತ್ತಕೇಹಿ ಏಳಕಲೋಮೇಹಿ ಕತ್ತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ, ತೇಸು ದ್ವೇ ಕೋಟ್ಠಾಸಾ ಕಾಳಕಾನಂ, ಏಕೋ ಓದಾತಾನಂ, ಏಕೋ ಗೋಚರಿಯಾನಂ ಆದಾತಬ್ಬೋತಿ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ। ಏಕಸ್ಸಾಪಿ ಕಾಳಕಲೋಮಸ್ಸ ಅತಿರೇಕಭಾಗೇ ಸತಿ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಮೇವ।
(Ṭha) anādiyitvā…pe… tulanti (pārā. 554) ettha pana yattakehi eḷakalomehi kattukāmo hoti, tesu dve koṭṭhāsā kāḷakānaṃ, eko odātānaṃ, eko gocariyānaṃ ādātabboti vinicchayo. Ekassāpi kāḷakalomassa atirekabhāge sati nissaggiyameva.
(ಡ) ಊನಕಛಬ್ಬಸ್ಸಾನೀತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೬೨) ಛಬ್ಬಸ್ಸತೋ ಓರಭಾಗೇ।
(Ḍa) ūnakachabbassānīti (pārā. 562) chabbassato orabhāge.
(ಢ) ನಿಸೀದನಸನ್ಥತಂ (ಪಾರಾ॰ ೫೬೭) ಪನ ಕಾರಾಪೇನ್ತೇನ ಪುರಾಣಸನ್ಥತಸ್ಸ ಏಕಪಸ್ಸತೋ ವಟ್ಟಂ ವಾ ಚತುರಸ್ಸಂ ವಾ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಗಹಿತಟ್ಠಾನಂ ಯಥಾ ವಿದತ್ಥಿಮತ್ತಂ ಹೋತಿ, ಏವಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಏಕದೇಸಂ ವಾ ಸನ್ಥರಿತಬ್ಬಂ, ವಿಜಟೇತ್ವಾ ವಾ ಸನ್ಥರಿತಬ್ಬಂ।
(Ḍha) nisīdanasanthataṃ (pārā. 567) pana kārāpentena purāṇasanthatassa ekapassato vaṭṭaṃ vā caturassaṃ vā chinditvā gahitaṭṭhānaṃ yathā vidatthimattaṃ hoti, evaṃ gahetvā ekadesaṃ vā santharitabbaṃ, vijaṭetvā vā santharitabbaṃ.
(ತ) ನ ಕೇವಲಂ ಧೋವಾಪನೇ (ಪಾರಾ॰ ೫೭೮) ಏವ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ, ರಜನೇಪಿ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಮೇವ।
(Ta) na kevalaṃ dhovāpane (pārā. 578) eva nissaggiyaṃ, rajanepi nissaggiyameva.
(ದ) ರೂಪಿಯಪಟಿಗ್ಗಹಣಸ್ಸೇವ (ಪಾರಾ॰ ೫೮೯) ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತತ್ತಾ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಪರಿವತ್ತನೇ ದೋಸಂ ಅಪಸ್ಸನ್ತಾ ಕತಾಕತಾದಿವಸೇನ ಅನೇಕವಿಧಂ ಜಾತರೂಪಪರಿವತ್ತನಂ ಕರೋನ್ತಿ, ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ‘‘ನಾನಪ್ಪಕಾರಕ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ।
(Da) rūpiyapaṭiggahaṇasseva (pārā. 589) paṭikkhittattā paṭiggahitaparivattane dosaṃ apassantā katākatādivasena anekavidhaṃ jātarūpaparivattanaṃ karonti, taṃ sandhāya ‘‘nānappakāraka’’nti vuttaṃ.
೩೮೭-೯. ಆಪತ್ತಿಂ ದೇಸೇತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಕತ್ತಬ್ಬಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಅಥಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಗಿಹಿಂ ವದೇತಿ ಸಚೇ ತತ್ಥ ಆಗಚ್ಛತಿ ಆರಾಮಿಕೋ ವಾ ಉಪಾಸಕೋ ವಾ, ತಂ ವದೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏವಂ ವುತ್ತೋ ಸೋ ‘‘ಇಮಿನಾ ಕಿಂ ಆಹರಾಮೀ’’ತಿ ಚೇ ವದೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅವತ್ವಾಮನ್ತಿ ‘‘ಇಮಂ ವಾ ಇಮಂ ವಾ ಆಹರಾ’’ತಿ ಅವತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ವದೇತಿ ‘‘ಕಪ್ಪಿಯಂ ಆಚಿಕ್ಖಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೮೪, ೫೮೯) ವಚನತೋ ‘‘ಪಬ್ಬಜಿತಾನಂ ಸಪ್ಪಿ ವಾ ತೇಲಂ ವಾ ಮಧು ವಾ ಫಾಣಿತಂ ವಾ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಏವಂ ಆಚಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ, ‘‘ಇಮಂ ನಾಮ ಆಹರಾ’’ತಿ ನ ವತ್ತಬ್ಬಮೇವ। ದ್ವೇಪೇತೇತಿ ದ್ವೇಪಿ ಏತೇ ರೂಪಿಯಪಟಿಗ್ಗಾಹಕಞ್ಚ ರೂಪಿಯಸಬ್ಯೋಹಾರಿಕಞ್ಚಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಞ್ಞೇನಾತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಆರಾಮಿಕೇನಾಪಿ ಲದ್ಧಭಾಗೋ ನ ಕಪ್ಪತಿ ಏವ।
387-9. Āpattiṃ desetvā pacchā kattabbaṃ dassetuṃ ‘‘athā’’ti vuttaṃ. Gihiṃ vadeti sace tattha āgacchati ārāmiko vā upāsako vā, taṃ vadeyyāti attho. Evaṃ vutto so ‘‘iminā kiṃ āharāmī’’ti ce vadeyyāti attho. Avatvāmanti ‘‘imaṃ vā imaṃ vā āharā’’ti avatvāti attho. Vadeti ‘‘kappiyaṃ ācikkhitabba’’nti (pārā. 584, 589) vacanato ‘‘pabbajitānaṃ sappi vā telaṃ vā madhu vā phāṇitaṃ vā vaṭṭatī’’ti evaṃ ācikkhitabbaṃ, ‘‘imaṃ nāma āharā’’ti na vattabbameva. Dvepeteti dvepi ete rūpiyapaṭiggāhakañca rūpiyasabyohārikañcāti attho. Aññenāti antamaso ārāmikenāpi laddhabhāgo na kappati eva.
೩೯೦. ಅನ್ತಮಸೋ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೮೩-೪) ತನ್ನಿಬ್ಬತ್ತಾ ರುಕ್ಖಚ್ಛಾಯಾಪಿ ನ ಕಪ್ಪತೀತಿ। ನಿಸ್ಸಟ್ಠಂ ಪಟಿಲದ್ಧಮ್ಪೀತಿ ಏತ್ಥ ಯಥಾ ರೂಪಿಯಸಂವೋಹಾರಂ ಕತ್ವಾ ಲದ್ಧವತ್ಥುತೋ ಆಭತಂ ನ ಕಪ್ಪತಿ, ತಥಾ ಕೋಸಿಯಮಿಸ್ಸಕಸನ್ಥತಾದಿತ್ತಯಮ್ಪಿ ನ ಕಪ್ಪತಿ। ನ ಕೇವಲಂ ತಸ್ಸೇವ, ಅಞ್ಞೇಸಮ್ಪಿ ನ ಕಪ್ಪತೇವ ‘‘ಅಞ್ಞೇನ ಕತಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೪೫, ೫೫೦, ೫೫೫) ವುತ್ತತ್ತಾ।
390. Antamaso (pārā. aṭṭha. 2.583-4) tannibbattā rukkhacchāyāpi na kappatīti. Nissaṭṭhaṃ paṭiladdhampīti ettha yathā rūpiyasaṃvohāraṃ katvā laddhavatthuto ābhataṃ na kappati, tathā kosiyamissakasanthatādittayampi na kappati. Na kevalaṃ tasseva, aññesampi na kappateva ‘‘aññena kataṃ paṭilabhitvā paribhuñjati, āpatti dukkaṭassā’’ti (pārā. 545, 550, 555) vuttattā.
೩೯೧. ಏವಂ ನೋ ಚೇ ಲಭೇಥ, ಸೋ ಆರಾಮಿಕಾದಿಕೋ ‘‘ಇಮಂ ಛಡ್ಡೇಹೀ’’ತಿ ಸಂಸಿಯೋ ವತ್ತಬ್ಬೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏವಮ್ಪಿ ನೋ ಚೇ ಲಭೇಯ್ಯ, ಸಮ್ಮತೋ ಭಿಕ್ಖು ಛಡ್ಡೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ।
391. Evaṃ no ce labhetha, so ārāmikādiko ‘‘imaṃ chaḍḍehī’’ti saṃsiyo vattabboti attho. Evampi no ce labheyya, sammato bhikkhu chaḍḍeyyāti attho.
೩೯೨. ಪಟಿಗ್ಗಹಿತರೂಪಿಯಞ್ಚ ಪರಿವತ್ತಿತರೂಪಿಯಞ್ಚ ಸನ್ಧಾಯ ‘‘ಏತಾನೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ದುತಿಯಪತ್ತೋ ನಾಮ ‘‘ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನೇನ ಪತ್ತೇನ ಅಞ್ಞಂ ನವಂ ಪತ್ತಂ ಚೇತಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೧೨) ವುತ್ತಪತ್ತೋ। ಸೋ ಚ ಏತಾನಿ ಚ ಸಙ್ಘೇ ನಿಸ್ಸಟ್ಠುಂ ಲಬ್ಭರೇತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ‘‘ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ, ಭಿಕ್ಖುಪರಿಸಾಯ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೮೪, ೫೮೯) ಚ ವುತ್ತತ್ತಾ ನ ಗಣಪುಗ್ಗಲಾನಂ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಸೇಸಾನಿ ಪನ ತೀಣಿ ಚೀವರಾದಿವತ್ಥೂನಿ ‘‘ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಾ ಗಣಸ್ಸ ವಾ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ವಾ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ (ಪಾರಾ॰ ೪೬೩) ಸಙ್ಘಾದೀನಂ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಭಾಸನ್ತರೇನಪೀತಿ ಪಾಳಿಯಾ ವತ್ತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೇನ ದಮಿಳಭಾಸಾದೀಸು ಅಞ್ಞತರಾಯಪಿ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।
392. Paṭiggahitarūpiyañca parivattitarūpiyañca sandhāya ‘‘etānī’’ti vuttaṃ. Dutiyapatto nāma ‘‘ūnapañcabandhanena pattena aññaṃ navaṃ pattaṃ cetāpeyya, nissaggiya’’nti (pārā. 612) vuttapatto. So ca etāni ca saṅghe nissaṭṭhuṃ labbhareti sambandho. ‘‘Saṅghamajjhe nissajjitabbaṃ, bhikkhuparisāya nissajjitabba’’nti (pārā. 584, 589) ca vuttattā na gaṇapuggalānaṃ nissajjituṃ vaṭṭati. Sesāni pana tīṇi cīvarādivatthūni ‘‘nissajjitabbaṃ saṅghassa vā gaṇassa vā puggalassa vā’’ti vuttattā (pārā. 463) saṅghādīnaṃ nissajjituṃ vaṭṭati. Bhāsantarenapīti pāḷiyā vattuṃ asakkontena damiḷabhāsādīsu aññatarāyapi nissajjituṃ vaṭṭatīti attho.
೩೯೩. (ಕ-ಗ) ನಾನಪ್ಪಕಾರಕಂ ನಾಮ ‘‘ಚೀವರಪಿಣ್ಡಪಾತಸೇನಾಸನಗಿಲಾನಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರಾ, ‘‘ಅನ್ತಮಸೋ ಚುಣ್ಣಪಿಣ್ಡೋಪಿ ದನ್ತಕಟ್ಠಮ್ಪಿ ದಸಿಕಸುತ್ತಮ್ಪೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೯೫) ಪಾಳಿಯಂ ವುತ್ತಂ। ಚೇತಾಪಿತೋತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೧೩) ಯಾಚಿತ್ವಾ ಗಹಿತೋ।
393. (Ka-ga) nānappakārakaṃ nāma ‘‘cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārā, ‘‘antamaso cuṇṇapiṇḍopi dantakaṭṭhampi dasikasuttampī’’ti (pārā. 595) pāḷiyaṃ vuttaṃ. Cetāpitoti (pārā. 613) yācitvā gahito.
೩೯೪. ಸಮ್ಮನ್ನಿತ್ವಾನ ಪತ್ತಗಾಹಕಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತನ್ತನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೧೪; ಕಙ್ಖಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ಊನಪಞ್ಚಬದ್ಧನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ) ಯ ಅನ್ತಿಮಂ ಪತ್ತಂ, ತಂ ತಸ್ಸ ದಾಪಯೇತಿ ಅತ್ಥೋ।
394.Sammannitvāna pattagāhakaṃ saṅghassa pattantanti (pārā. 614; kaṅkhā. aṭṭha. ūnapañcabaddhanasikkhāpadavaṇṇanā) ya antimaṃ pattaṃ, taṃ tassa dāpayeti attho.
೩೯೫. (ಖ) ಪರಿದಹಿತಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯನ್ತಿ ಏತ್ಥ (ಪಾರಾ॰ ೬೨೬-೬೨೮; ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೨೮) ಪನ ಠತ್ವಾ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಾಯ ಪರಿಯೇಸನಕ್ಖೇತ್ತಂ ಕರಣಕ್ಖೇತ್ತಂ ನಿವಾಸನಕ್ಖೇತ್ತಂ ಅಧಿಟ್ಠಾನಕ್ಖೇತ್ತನ್ತಿ ಚತುಬ್ಬಿಧಂ ಖೇತ್ತಞ್ಚ ಕುಚ್ಛಿಸಮಯೋ ಪಿಟ್ಠಿಸಮಯೋತಿ ದುವಿಧೋ ಸಮಯೋ ಚ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಕಥಂ? ಗಿಮ್ಹಾನಮಾಸೇಸು ಪಚ್ಛಿಮಮಾಸಸ್ಸ ಪುರಿಮೋ ಅಡ್ಢಮಾಸೋ ಪರಿಯೇಸನಕ್ಖೇತ್ತಂ, ಪಚ್ಛಿಮೋ ಕರಣಕ್ಖೇತ್ತಞ್ಚ ನಿವಾಸನಕ್ಖೇತ್ತಞ್ಚ, ಪರಿಯೇಸಿತುಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ, ಅಧಿಟ್ಠಾತುಂ ಪನ ನ ವಟ್ಟತಿ। ವಸ್ಸಿಕಾ ಪನ ಚತ್ತಾರೋ ಮಾಸಾ ಪರಿಯೇಸನಾದೀನಂ ಚತುನ್ನಮ್ಪಿ ಖೇತ್ತಂ। ಏತೇ ಏವ ಪಞ್ಚ ಮಾಸಾ ಕುಚ್ಛಿಸಮಯೋ ನಾಮ। ಇತರೇ ಸತ್ತ ಮಾಸಾ ಪಿಟ್ಠಿಸಮಯೋ, ತತ್ಥ ಸತುಪ್ಪಾದಕರಣಂ ನ ವಟ್ಟತಿ।
395. (Kha) paridahitaṃnissaggiyanti ettha (pārā. 626-628; pārā. aṭṭha. 2.628) pana ṭhatvā vassikasāṭikāya pariyesanakkhettaṃ karaṇakkhettaṃ nivāsanakkhettaṃ adhiṭṭhānakkhettanti catubbidhaṃ khettañca kucchisamayo piṭṭhisamayoti duvidho samayo ca veditabbo. Kathaṃ? Gimhānamāsesu pacchimamāsassa purimo aḍḍhamāso pariyesanakkhettaṃ, pacchimo karaṇakkhettañca nivāsanakkhettañca, pariyesitumpi vaṭṭati, adhiṭṭhātuṃ pana na vaṭṭati. Vassikā pana cattāro māsā pariyesanādīnaṃ catunnampi khettaṃ. Ete eva pañca māsā kucchisamayo nāma. Itare satta māsā piṭṭhisamayo, tattha satuppādakaraṇaṃ na vaṭṭati.
(ಗ) ಅಚ್ಛಿನ್ನನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಯೋ ಪನ ಮಮ ಪತ್ತಚೀವರಾದೀನಿ ವಹನ್ತೋ ಮಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಚರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಸಞ್ಞಾಯ ಚೀವರಂ ದತ್ವಾ ಪುನ ಸಕಸಞ್ಞಾಯ ಏವ ಅತ್ತನೋ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಂ ಅಕರೋನ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ಅಚ್ಛಿನ್ದತಿ, ಸೋ ಇಮಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ। ಕೇವಲಂ ಪರಿಚ್ಚಜಿತ್ವಾ ದಿನ್ನಂ ಗಹೇತುಮೇವ ನ ಲಭತಿ।
(Ga) acchinnanti ettha ‘‘yo pana mama pattacīvarādīni vahanto mayā saddhiṃ carissatī’’ti saññāya cīvaraṃ datvā puna sakasaññāya eva attano veyyāvaccaṃ akarontaṃ disvā acchindati, so imaṃ āpattiṃ āpajjati. Kevalaṃ pariccajitvā dinnaṃ gahetumeva na labhati.
(ಘ) ಸುತ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾತಿ ಏತ್ಥ ಚೀವರಕಾರಸಮಯಾದೀಸು ಚೀವರಸಿಬ್ಬನಾದೀನಮತ್ಥಾಯ ಸುತ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಞ್ಞಥಾ ಸುತ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತುಮೇವ ನ ವಟ್ಟತಿ। ವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ಏವ ಲದ್ಧತನ್ತವಾಯೇಹೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸುತ್ತತನ್ತವಾಯಾನಂ ಅಕಪ್ಪಿಯಭಾವೇ ಸತಿ ದೀಘತೋ ವಿದತ್ಥಿಮತ್ತೇ, ತಿರಿಯನ್ತತೋ ಹತ್ಥಮತ್ತೇ ವೀತೇ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ, ಏಕತೋ ಅಕಪ್ಪಿಯಪಕ್ಖೇ ದುಕ್ಕಟಂ।
(Gha) suttaṃ viññāpetvāti ettha cīvarakārasamayādīsu cīvarasibbanādīnamatthāya suttaṃ viññāpetvāti attho. Aññathā suttaṃ viññāpetumeva na vaṭṭati. Viññattiyā eva laddhatantavāyehīti attho. Suttatantavāyānaṃ akappiyabhāve sati dīghato vidatthimatte, tiriyantato hatthamatte vīte nissaggiyaṃ, ekato akappiyapakkhe dukkaṭaṃ.
(ಙ) ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪನ್ನನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೪೩) ‘‘ಇದಂ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಚೀವರಂ ಮಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ವಿಯ್ಯತಿ, ಆಯತಞ್ಚ ಕರೋಥ ವಿತ್ಥತಞ್ಚಾ’’ತಿಆದಿನಾ ಅಧಿಕಂ ವಿಧಾನಂ ಆಪನ್ನನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ।
(Ṅa) vikappaṃ āpannanti (pārā. 643) ‘‘idaṃ kho, āvuso, cīvaraṃ maṃ uddissa viyyati, āyatañca karotha vitthatañcā’’tiādinā adhikaṃ vidhānaṃ āpannanti attho.
(ಚ) ಅಚ್ಚೇಕಚೀವರಂ (ಪಾರಾ॰ ೬೪೯-೬೫೦) ನಾಮ ಸೇನಾಯ ಗನ್ತುಕಾಮಾದೀಹಿ ದಿನ್ನಂ।
(Ca) accekacīvaraṃ (pārā. 649-650) nāma senāya gantukāmādīhi dinnaṃ.
(ಛ) ಅತಿರೇಕಛಾರತ್ತನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೫೪-೬೫೫) ಛದಿವಸತೋ ಅತಿರೇಕಂ। ‘‘ಅತ್ಥತಕಥಿನಾನಂ ವೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಞ್ಚ ಕಪ್ಪಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಅನಾಮನ್ತಚಾರೋ ಅಸಮಾದಾನಚಾರೋ ಗಣಭೋಜನಂ ಯಾವದತ್ಥಚೀವರಂ ಯೋ ಚ ತತ್ಥ ಚೀವರುಪ್ಪಾದೋ, ಸೋ ನೇಸಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೩೦೬) ವುತ್ತಆನಿಸಂಸೇಸು ಚೀವರಮಾಸೇ ಅಸಮಾದಾನಚಾರಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಸೇಸಾನಿಸಂಸಾ ಲಬ್ಭನ್ತಿ। ಯದಿ ಅಸಮಾದಾನಚಾರೋ ಲಬ್ಭೇಯ್ಯ, ಪಾವೇಯ್ಯಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ ವಸ್ಸಂವುತ್ಥಾ ಓಕಪುಣ್ಣೇಹಿ ಚೀವರೇಹಿ ನ ಭಗವನ್ತಂ ಉಪಸಙ್ಕಮೇಯ್ಯುಂ, ಯಸ್ಮಾ ತಂ ನ ಲಭನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ಚೀವರಮಾಸೇಪಿ ತಿಚೀವರಂ ಆದಾಯ ಏವ ಭಗವನ್ತಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು। ತಸ್ಮಾ ವೇದಿತಬ್ಬಂ ಅಸಮಾದಾನಚಾರಪರಿಹಾರಂ ಅತ್ಥತಕಥಿನಾ ಏವ ಲಭನ್ತಿ, ನ ಇತರೇತಿ ವದನ್ತಿ।
(Cha) atirekachārattanti (pārā. 654-655) chadivasato atirekaṃ. ‘‘Atthatakathinānaṃ vo, bhikkhave, pañca kappissanti, anāmantacāro asamādānacāro gaṇabhojanaṃ yāvadatthacīvaraṃ yo ca tattha cīvaruppādo, so nesaṃ bhavissatī’’ti (mahāva. 306) vuttaānisaṃsesu cīvaramāse asamādānacāraṃ ṭhapetvā sesānisaṃsā labbhanti. Yadi asamādānacāro labbheyya, pāveyyakā bhikkhū vassaṃvutthā okapuṇṇehi cīvarehi na bhagavantaṃ upasaṅkameyyuṃ, yasmā taṃ na labhanti, tasmā cīvaramāsepi ticīvaraṃ ādāya eva bhagavantaṃ upasaṅkamiṃsu. Tasmā veditabbaṃ asamādānacāraparihāraṃ atthatakathinā eva labhanti, na itareti vadanti.
೩೯೭. (ಖ) ‘‘ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಏಕಂ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾಪತ್ತಿಂ, ದ್ವೇ, ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾಪತ್ತಿಯೋ ಆಪಜ್ಜಿ’’ನ್ತಿ ಇಮಂ ಪನ ಯೇಸು ಪೋತ್ಥಕೇಸು ಲಿಖಿತಂ, ತಂ ಅಭಯಗಿರಿವಾಸೀನಂ ಖುದ್ದಸಿಕ್ಖಾವಸೇನ ದಸ್ಸಿತಂ ಕಿರ। ತತ್ಥ ‘‘ಅಹಂ, ಆಯಸ್ಮಾ, ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಆಪನ್ನೋ, ತಾಯೋ ಪಟಿದೇಸೇಮಿ। ಅಹಂ, ಆಯಸ್ಮಾ, ಏಕಂ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪನ್ನೋ, ತಂ ಪಟಿದೇಸೇಮೀ’’ತಿ ಹಿ ವುತ್ತಂ। ಅಮ್ಹಾಕಂ ಪನ ಏವಂ ದೇಸನಾವಿಧಾನಂ ನತ್ಥಿ। ‘‘ಗಾರಯ್ಹಂ, ಆವುಸೋ, ಧಮ್ಮಂ ಆಪಜ್ಜಿಂ ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಂ, ತಂ ಪಟಿದೇಸೇಮೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ೫೫೩) ವುತ್ತಂ। ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯಂ (ಪಾಚಿ॰ ೫೫೩) ‘‘ಗಾರಯ್ಹಂ ಆವುಸೋ’ತಿಆದಿ ಪಟಿದೇಸೇತಬ್ಬಾಕಾರದಸ್ಸನ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ಕಙ್ಖಾವಿತರಣಿಯಮ್ಪಿ (ಕಙ್ಖಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ಪಠಮಪಾಟಿದೇಸನೀಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ) ‘‘ತಸ್ಸಾ ದೇಸೇತಬ್ಬಾಕಾರೋ ಗಾರಯ್ಹಂ ಆವುಸೋ’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ದಸ್ಸಿತೋಯೇವಾ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ ಪಾಠೇ ಆಗತನಯೇನೇವ ದೇಸನಾವಿಧಾನಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಸಚೇ ದ್ವೇ ಹೋನ್ತಿ, ‘‘ಗಾರಯ್ಹೇ, ಆವುಸೋ, ದ್ವೇ ಧಮ್ಮೇ ಆಪಜ್ಜಿಂ ಅಸಪ್ಪಾಯೇ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯೇ, ತೇ ಪಟಿದೇಸೇಮೀ’’ತಿ, ‘‘ಪಸ್ಸಥ, ಭನ್ತೇ, ತೇ ಧಮ್ಮೇ’’ತಿ ಚ ‘‘ಗಾರಯ್ಹೇ , ಆವುಸೋ, ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಧಮ್ಮೇ ಆಪಜ್ಜಿಂ ಅಸಪ್ಪಾಯೇ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯೇ, ತೇ ಪಟಿದೇಸೇಮೀ’’ತಿ, ‘‘ಪಸ್ಸಥ, ಭನ್ತೇ, ತೇ ಧಮ್ಮೇ’’ತಿ ಚ ಏವಂ ಯಥಾನುರೂಪಂ ದೇಸನಾವಿಧಾನಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಸೇಸಂ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಮೇವಾತಿ।
397. (Kha) ‘‘ahaṃ, bhante, ekaṃ pāṭidesanīyāpattiṃ, dve, sambahulā pāṭidesanīyāpattiyo āpajji’’nti imaṃ pana yesu potthakesu likhitaṃ, taṃ abhayagirivāsīnaṃ khuddasikkhāvasena dassitaṃ kira. Tattha ‘‘ahaṃ, āyasmā, sambahulā pāṭidesanīyā āpattiyo āpanno, tāyo paṭidesemi. Ahaṃ, āyasmā, ekaṃ pāṭidesanīyaṃ āpattiṃ āpanno, taṃ paṭidesemī’’ti hi vuttaṃ. Amhākaṃ pana evaṃ desanāvidhānaṃ natthi. ‘‘Gārayhaṃ, āvuso, dhammaṃ āpajjiṃ asappāyaṃ pāṭidesanīyaṃ, taṃ paṭidesemī’’ti (pāci. 553) vuttaṃ. Samantapāsādikāyaṃ (pāci. 553) ‘‘gārayhaṃ āvuso’tiādi paṭidesetabbākāradassana’’nti vuttaṃ. Kaṅkhāvitaraṇiyampi (kaṅkhā. aṭṭha. paṭhamapāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā) ‘‘tassā desetabbākāro gārayhaṃ āvuso’tiādinā nayena sikkhāpade dassitoyevā’’ti vuttattā pāṭhe āgatanayeneva desanāvidhānaṃ veditabbaṃ. Sace dve honti, ‘‘gārayhe, āvuso, dve dhamme āpajjiṃ asappāye pāṭidesanīye, te paṭidesemī’’ti, ‘‘passatha, bhante, te dhamme’’ti ca ‘‘gārayhe , āvuso, sambahule dhamme āpajjiṃ asappāye pāṭidesanīye, te paṭidesemī’’ti, ‘‘passatha, bhante, te dhamme’’ti ca evaṃ yathānurūpaṃ desanāvidhānaṃ veditabbaṃ. Sesaṃ vuttappakāramevāti.
೩೯೮. ಅದೇಸನಾಗಾಮಿನಿಯನ್ತಿ (ಪರಿ॰ ೪೨೪ ಆದಯೋ; ಪರಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೪೨೫) ಪಾರಾಜಿಕಞ್ಚ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಞ್ಚ ನ ದೇಸಯೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅನಾಪತ್ತಿಞ್ಚಾತಿ ಅನಾಪತ್ತಿಂ ಏವ ‘‘ಆಪತ್ತಿ’’ನ್ತಿ ನ ದೇಸಯೇ। ಲಹುಕಾಪತ್ತಿಮ್ಪಿ ಪುಬ್ಬೇ ದೇಸಿತಂ ಪುನ ನ ದೇಸಯೇತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ, ನಾನಾಸಂವಾಸನಿಸ್ಸೀಮಟ್ಠಿತಾನಂ ಸನ್ತಿಕೇ ನ ದೇಸಯೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ಚತುಪಞ್ಚಹೀತಿ ಏತ್ಥ ಸಮಾನವಸ್ಸಿಕಪವಾರಣಾಯಂ ವಿಯ ಚತೂಹಿ ವಾ ಪಞ್ಚಹಿ ವಾ ಏಕತೋ ಹುತ್ವಾ ಏಕಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ನ ದೇಸಯೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ದ್ವಿನ್ನಂ ವಾ ತಿಣ್ಣಂ ವಾ ವಟ್ಟತಿ। ಕಥಂ ದೇಸೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಚೇ? ಏಕಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ತೀಹಿಪಿ ಏಕತೋ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ‘‘ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಏಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿಂ, ತಂ ತುಮ್ಹಮೂಲೇ ಪಟಿದೇಸೇಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಅತ್ತನಾ ಆಪನ್ನಆಪತ್ತಿವಸೇನ ವುತ್ತೇ ತೇನ ‘‘ಪಸ್ಸಸಿ, ಆವುಸೋ, ತಂ ಆಪತ್ತಿ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ವುತ್ತೇ ‘‘ಆಮ, ಭನ್ತೇ, ಪಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಆಮಾವುಸೋ ಪಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವಾ ವುತ್ತೇ ಪುನ ತೇನ ‘‘ಆಯತಿಂ ಸಂವರೇಯ್ಯಾಥಾ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಸಂವರೇಯ್ಯಾಸೀ’’ತಿ ವಾ ವುತ್ತೇ ‘‘ಸಾಧು ಸುಟ್ಠು ಸಂವರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ಏವಂ ದೇಸೇತಬ್ಬಂ। ಮನಸಾತಿ ವಚೀಭೇದಂ ಅಕತ್ವಾ ಕೇವಲಂ ಚಿತ್ತೇನೇವ ನ ದೇಸಯೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಪಕತತ್ತಾನನ್ತಿ ಅನ್ತಿಮವತ್ಥುಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನಸ್ಸ ವಾ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕಸ್ಸ ವಾ ಉಪೋಸಥೋ ಪವಾರಣಾ ವಾ ಠಪಿತಾ ಹೋನ್ತಿ, ತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ನ ದೇಸಯೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ನಾನೇಕಾತಿ ನಾನಾಪತ್ತಿಯೋ ‘‘ಏಕಾ’’ತಿ ವತ್ವಾ ನ ದೇಸಯೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏಕಾ ಪನ ‘‘ಸಮ್ಬಹುಲಾ’’ತಿ ದೇಸಿತಾ ಹೋತೀತಿ। ದೇಸನಾವಿನಿಚ್ಛಯೋ।
398.Adesanāgāminiyanti (pari. 424 ādayo; pari. aṭṭha. 425) pārājikañca saṅghādisesañca na desayeti attho. Anāpattiñcāti anāpattiṃ eva ‘‘āpatti’’nti na desaye. Lahukāpattimpi pubbe desitaṃ puna na desayeti sambandho, nānāsaṃvāsanissīmaṭṭhitānaṃ santike na desayeti attho. Catupañcahīti ettha samānavassikapavāraṇāyaṃ viya catūhi vā pañcahi vā ekato hutvā ekassa santike na desayeti attho. Dvinnaṃ vā tiṇṇaṃ vā vaṭṭati. Kathaṃ desetabbanti ce? Ekassa santike tīhipi ekato nisīditvā ‘‘ahaṃ, bhante, ekaṃ pācittiyāpattiṃ āpajjiṃ, taṃ tumhamūle paṭidesemī’’ti evaṃ attanā āpannaāpattivasena vutte tena ‘‘passasi, āvuso, taṃ āpatti’’nti evaṃ tikkhattuṃ vutte ‘‘āma, bhante, passāmī’’ti vā ‘‘āmāvuso passāmī’’ti vā vutte puna tena ‘‘āyatiṃ saṃvareyyāthā’’ti vā ‘‘saṃvareyyāsī’’ti vā vutte ‘‘sādhu suṭṭhu saṃvarissāmī’’ti vattabbaṃ, evaṃ desetabbaṃ. Manasāti vacībhedaṃ akatvā kevalaṃ citteneva na desayeti attho. Apakatattānanti antimavatthuṃ ajjhāpannassa vā ukkhittakassa vā uposatho pavāraṇā vā ṭhapitā honti, tassa santike na desayeti attho. Nānekāti nānāpattiyo ‘‘ekā’’ti vatvā na desayeti attho. Ekā pana ‘‘sambahulā’’ti desitā hotīti. Desanāvinicchayo.
ದೇಸನಾನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Desanāniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
