| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / खुद्दसिक्खा-मूलसिक्खा • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
४२. देसनानिद्देसो
42. Desanāniddeso
देसनाति –
Desanāti –
३८२.
382.
चागो यो भिक्खुभावस्स, सा पाराजिकदेसना।
Cāgo yo bhikkhubhāvassa, sā pārājikadesanā;
यथावुत्तेन वुट्ठानं, गरुकापत्तिदेसना॥
Yathāvuttena vuṭṭhānaṃ, garukāpattidesanā.
३८३.
383.
उक्कुटिकं निसीदित्वा, पग्गण्हित्वान अञ्जलिं।
Ukkuṭikaṃ nisīditvā, paggaṇhitvāna añjaliṃ;
थुल्लच्चयादिं देसेय्य, एवमेकस्स सन्तिके॥
Thullaccayādiṃ deseyya, evamekassa santike.
३८४. ‘‘अहं, भन्ते, एकं थुल्लच्चयापत्तिं आपज्जिं, तं तुम्हमूले पटिदेसेमी’’ति वत्वा तेन ‘‘पस्ससि, आवुसो, तं आपत्ति’’न्ति वुत्ते ‘‘आम, भन्ते, पस्सामी’’ति वत्वा पुन तेन ‘‘आयतिं, आवुसो, संवरेय्यासी’’ति वुत्ते ‘‘साधु सुट्ठु, भन्ते, संवरिस्सामी’’ति वत्तब्बं। ‘‘अहं, भन्ते, द्वे थुल्लच्चयापत्तियो आपज्जिं, अहं भन्ते सम्बहुला थुल्लच्चयापत्तियो आपज्जिं, ता तुम्हमूले पटिदेसेमी’’ति वत्तब्बं।
384. ‘‘Ahaṃ, bhante, ekaṃ thullaccayāpattiṃ āpajjiṃ, taṃ tumhamūle paṭidesemī’’ti vatvā tena ‘‘passasi, āvuso, taṃ āpatti’’nti vutte ‘‘āma, bhante, passāmī’’ti vatvā puna tena ‘‘āyatiṃ, āvuso, saṃvareyyāsī’’ti vutte ‘‘sādhu suṭṭhu, bhante, saṃvarissāmī’’ti vattabbaṃ. ‘‘Ahaṃ, bhante, dve thullaccayāpattiyo āpajjiṃ, ahaṃ bhante sambahulā thullaccayāpattiyo āpajjiṃ, tā tumhamūle paṭidesemī’’ti vattabbaṃ.
निस्सग्गियेसु पन ‘‘इदं मे, भन्ते, चीवरं दसाहातिक्कन्तं निस्सग्गियं, इमाहं आयस्मतो निस्सज्जामी’’ति। ‘‘इमानि मे, भन्ते, चीवरानि…पे॰… एतं मे, भन्ते, चीवरं…पे॰… एतानि मे, भन्ते, चीवरानि दसाहातिक्कन्तानि निस्सग्गियानि, एतानाहं आयस्मतो निस्सज्जामी’’ति।
Nissaggiyesu pana ‘‘idaṃ me, bhante, cīvaraṃ dasāhātikkantaṃ nissaggiyaṃ, imāhaṃ āyasmato nissajjāmī’’ti. ‘‘Imāni me, bhante, cīvarāni…pe… etaṃ me, bhante, cīvaraṃ…pe… etāni me, bhante, cīvarāni dasāhātikkantāni nissaggiyāni, etānāhaṃ āyasmato nissajjāmī’’ti.
३८५.
385.
निस्सज्जित्वान देसेय्य, आपत्तिं तेन भिक्खुना।
Nissajjitvāna deseyya, āpattiṃ tena bhikkhunā;
पटिग्गहेत्वा आपत्तिं, देय्यं निस्सट्ठचीवरं॥
Paṭiggahetvā āpattiṃ, deyyaṃ nissaṭṭhacīvaraṃ.
‘‘इमं, इमानि, एतं, एतानि चीवरानि आयस्मतो दम्मी’’ति।
‘‘Imaṃ, imāni, etaṃ, etāni cīvarāni āyasmato dammī’’ti.
३८६. (क) इदं मे, भन्ते, चीवरं रत्तिविप्पवुत्थं अञ्ञत्र भिक्खुसम्मुतिया निस्सग्गियं।
386. (Ka) idaṃ me, bhante, cīvaraṃ rattivippavutthaṃ aññatra bhikkhusammutiyā nissaggiyaṃ.
(ख) इदं मे, भन्ते, अकालचीवरं मासातिक्कन्तं निस्सग्गियं।
(Kha) idaṃ me, bhante, akālacīvaraṃ māsātikkantaṃ nissaggiyaṃ.
(ग) इदं मे, भन्ते, पुराणचीवरं अञ्ञातिकाय भिक्खुनिया धोवापितं निस्सग्गियं।
(Ga) idaṃ me, bhante, purāṇacīvaraṃ aññātikāya bhikkhuniyā dhovāpitaṃ nissaggiyaṃ.
(घ) इदं मे, भन्ते, चीवरं अञ्ञातिकाय भिक्खुनिया हत्थतो पटिग्गहितं अञ्ञत्र पारिवत्तका निस्सग्गियं।
(Gha) idaṃ me, bhante, cīvaraṃ aññātikāya bhikkhuniyā hatthato paṭiggahitaṃ aññatra pārivattakā nissaggiyaṃ.
(ङ) इदं मे, भन्ते, चीवरं अञ्ञातकं गहपतिकं अञ्ञत्र समया विञ्ञापितं निस्सग्गियं।
(Ṅa) idaṃ me, bhante, cīvaraṃ aññātakaṃ gahapatikaṃ aññatra samayā viññāpitaṃ nissaggiyaṃ.
(च) इदं मे, भन्ते, चीवरं अञ्ञातकं गहपतिकं ततुत्तरि विञ्ञापितं निस्सग्गियं।
(Ca) idaṃ me, bhante, cīvaraṃ aññātakaṃ gahapatikaṃ tatuttari viññāpitaṃ nissaggiyaṃ.
(छ) इदं मे, भन्ते, चीवरं पुब्बे अप्पवारितो अञ्ञातकं गहपतिकं उपसङ्कमित्वा विकप्पं आपन्नं निस्सग्गियं।
(Cha) idaṃ me, bhante, cīvaraṃ pubbe appavārito aññātakaṃ gahapatikaṃ upasaṅkamitvā vikappaṃ āpannaṃ nissaggiyaṃ.
(ज) इदं मे, भन्ते, चीवरं पुब्बे अप्पवारितो अञ्ञातके गहपतिके उपसङ्कमित्वा विकप्पं आपन्नं निस्सग्गियं।
(Ja) idaṃ me, bhante, cīvaraṃ pubbe appavārito aññātake gahapatike upasaṅkamitvā vikappaṃ āpannaṃ nissaggiyaṃ.
(झ) इदं मे, भन्ते, चीवरं अतिरेकतिक्खत्तुं चोदनाय अतिरेकछक्खत्तुं ठानेन अभिनिप्फादितं निस्सग्गियं।
(Jha) idaṃ me, bhante, cīvaraṃ atirekatikkhattuṃ codanāya atirekachakkhattuṃ ṭhānena abhinipphāditaṃ nissaggiyaṃ.
(ञ) इदं मे, भन्ते, कोसियमिस्सकं सन्थतं कारापितं निस्सग्गियं।
(Ña) idaṃ me, bhante, kosiyamissakaṃ santhataṃ kārāpitaṃ nissaggiyaṃ.
(ट) इदं मे, भन्ते, सुद्धकाळकानं एळकलोमानं सन्थतं कारापितं निस्सग्गियं।
(Ṭa) idaṃ me, bhante, suddhakāḷakānaṃ eḷakalomānaṃ santhataṃ kārāpitaṃ nissaggiyaṃ.
(ठ) इदं मे, भन्ते, सन्थतं अनादियित्वा तुलं ओदातानं तुलं गोचरियानं कारापितं निस्सग्गियं।
(Ṭha) idaṃ me, bhante, santhataṃ anādiyitvā tulaṃ odātānaṃ tulaṃ gocariyānaṃ kārāpitaṃ nissaggiyaṃ.
(ड) इदं मे, भन्ते, सन्थतं ऊनकछब्बस्सानि कारापितं अञ्ञत्र भिक्खुसम्मुतिया निस्सग्गियं।
(Ḍa) idaṃ me, bhante, santhataṃ ūnakachabbassāni kārāpitaṃ aññatra bhikkhusammutiyā nissaggiyaṃ.
(ढ) इदं मे, भन्ते, निसीदनसन्थतं अनादियित्वा पुराणसन्थतस्स सामन्ता सुगतविदत्थिं कारापितं निस्सग्गियं।
(Ḍha) idaṃ me, bhante, nisīdanasanthataṃ anādiyitvā purāṇasanthatassa sāmantā sugatavidatthiṃ kārāpitaṃ nissaggiyaṃ.
(ण) इमानि मे, भन्ते, एळकलोमानि तियोजनपरमं अतिक्कामितानि निस्सग्गियानि।
(Ṇa) imāni me, bhante, eḷakalomāni tiyojanaparamaṃ atikkāmitāni nissaggiyāni.
(त) इमानि मे, भन्ते, एळकलोमानि अञ्ञातिकाय भिक्खुनिया धोवापितानि निस्सग्गियानि।
(Ta) imāni me, bhante, eḷakalomāni aññātikāya bhikkhuniyā dhovāpitāni nissaggiyāni.
(थ) अहं, भन्ते, रूपियं पटिग्गहेसिं, इदं मे, भन्ते, निस्सग्गियं, इमाहं सङ्घस्स निस्सज्जामि।
(Tha) ahaṃ, bhante, rūpiyaṃ paṭiggahesiṃ, idaṃ me, bhante, nissaggiyaṃ, imāhaṃ saṅghassa nissajjāmi.
(द) अहं , भन्ते, नानप्पकारकं रूपियसंवोहारं समापज्जिं, इदं मे, भन्ते, निस्सग्गियं, इमाहं सङ्घस्स निस्सज्जामीति।
(Da) ahaṃ , bhante, nānappakārakaṃ rūpiyasaṃvohāraṃ samāpajjiṃ, idaṃ me, bhante, nissaggiyaṃ, imāhaṃ saṅghassa nissajjāmīti.
३८७.
387.
निस्सज्जित्वान आपत्तिं, देसेय्याथ गिहिं वदे।
Nissajjitvāna āpattiṃ, deseyyātha gihiṃ vade;
‘‘जानाहिम’’न्ति इमिना, सो वदेय्याहरामि किं॥
‘‘Jānāhima’’nti iminā, so vadeyyāharāmi kiṃ.
३८८.
388.
अवत्वामन्ति तेलादिं, वदे भिक्खून कप्पियं।
Avatvāmanti telādiṃ, vade bhikkhūna kappiyaṃ;
यं आहरति सो तेन, परिवत्तेत्वान कप्पियं॥
Yaṃ āharati so tena, parivattetvāna kappiyaṃ.
३८९.
389.
लब्भं ठपेत्वा द्वेपेते, सेसेहि परिभुञ्जितुं।
Labbhaṃ ṭhapetvā dvepete, sesehi paribhuñjituṃ;
ततो अञ्ञेन लद्धोपि, भागो तेसं न कप्पति॥
Tato aññena laddhopi, bhāgo tesaṃ na kappati.
३९०.
390.
रुक्खच्छायाप्यन्तमसो, तन्निब्बत्ता न कप्पति।
Rukkhacchāyāpyantamaso, tannibbattā na kappati;
निस्सट्ठं पटिलद्धम्पि, आदितो सन्थतत्तयं॥
Nissaṭṭhaṃ paṭiladdhampi, ādito santhatattayaṃ.
३९१.
391.
नो चे लभेथ एवं सो, इमं छड्डेहि संसियो।
No ce labhetha evaṃ so, imaṃ chaḍḍehi saṃsiyo;
एवम्पि भिक्खु छड्डेय्य, नो चे लभेथ सम्मतो॥
Evampi bhikkhu chaḍḍeyya, no ce labhetha sammato.
३९२.
392.
एतानि दुतियो पत्तो, सङ्घे सेसानि लब्भरे।
Etāni dutiyo patto, saṅghe sesāni labbhare;
सङ्घेकस्मिं गणे वत्तुं, लब्भं भासन्तरेनपि॥
Saṅghekasmiṃ gaṇe vattuṃ, labbhaṃ bhāsantarenapi.
३९३. (क) अहं, भन्ते, नानप्पकारकं कयविक्कयं समापज्जिं, इदं मे, भन्ते, निस्सग्गियं।
393. (Ka) ahaṃ, bhante, nānappakārakaṃ kayavikkayaṃ samāpajjiṃ, idaṃ me, bhante, nissaggiyaṃ.
(ख) अयं मे, भन्ते, पत्तो दसाहातिक्कन्तो निस्सग्गियो।
(Kha) ayaṃ me, bhante, patto dasāhātikkanto nissaggiyo.
(ग) अयं मे, भन्ते, पत्तो ऊनपञ्चबन्धनेन पत्तेन चेतापितो निस्सग्गियो, इमाहं सङ्घस्स निस्सज्जामीति।
(Ga) ayaṃ me, bhante, patto ūnapañcabandhanena pattena cetāpito nissaggiyo, imāhaṃ saṅghassa nissajjāmīti.
३९४.
394.
निस्सज्जित्वान देसेय्य, आपत्तिं पत्तगाहकं।
Nissajjitvāna deseyya, āpattiṃ pattagāhakaṃ;
सम्मन्नित्वान सङ्घस्स, पत्तन्तं तस्स दापये॥
Sammannitvāna saṅghassa, pattantaṃ tassa dāpaye.
३९५. (क) इदं मे, भन्ते, भेसज्जं सत्ताहातिक्कन्तं निस्सग्गियं।
395. (Ka) idaṃ me, bhante, bhesajjaṃ sattāhātikkantaṃ nissaggiyaṃ.
(ख) इदं मे, भन्ते, वस्सिकसाटिकचीवरं अतिरेकमासे सेसे गिम्हाने परियिट्ठं, अतिरेकड्ढमासे सेसे गिम्हाने कत्वा परिदहितं निस्सग्गियं।
(Kha) idaṃ me, bhante, vassikasāṭikacīvaraṃ atirekamāse sese gimhāne pariyiṭṭhaṃ, atirekaḍḍhamāse sese gimhāne katvā paridahitaṃ nissaggiyaṃ.
(ग) इदं मे, भन्ते, चीवरं भिक्खुस्स सामं दत्वा अच्छिन्नं निस्सग्गियं।
(Ga) idaṃ me, bhante, cīvaraṃ bhikkhussa sāmaṃ datvā acchinnaṃ nissaggiyaṃ.
(घ) इदं मे, भन्ते, चीवरं सामं सुत्तं विञ्ञापेत्वा तन्तवायेहि वायापितं निस्सग्गियं।
(Gha) idaṃ me, bhante, cīvaraṃ sāmaṃ suttaṃ viññāpetvā tantavāyehi vāyāpitaṃ nissaggiyaṃ.
(ङ) इदं मे, भन्ते, चीवरं पुब्बे अप्पवारितो अञ्ञातकस्स गहपतिकस्स तन्तवाये उपसङ्कमित्वा विकप्पं आपन्नं निस्सग्गियं।
(Ṅa) idaṃ me, bhante, cīvaraṃ pubbe appavārito aññātakassa gahapatikassa tantavāye upasaṅkamitvā vikappaṃ āpannaṃ nissaggiyaṃ.
(च) इदं मे, भन्ते, अच्चेकचीवरं चीवरकालसमयं अतिक्कामितं निस्सग्गियं।
(Ca) idaṃ me, bhante, accekacīvaraṃ cīvarakālasamayaṃ atikkāmitaṃ nissaggiyaṃ.
(छ) इदं मे, भन्ते, चीवरं अतिरेकछारत्तं विप्पवुत्थं अञ्ञत्र भिक्खुसम्मुतिया निस्सग्गियं।
(Cha) idaṃ me, bhante, cīvaraṃ atirekachārattaṃ vippavutthaṃ aññatra bhikkhusammutiyā nissaggiyaṃ.
(ज) इदं मे, भन्ते, जानं सङ्घिकं लाभं परिणतं अत्तनो परिणामितं निस्सग्गियं, इमाहं आयस्मतो निस्सज्जामीति।
(Ja) idaṃ me, bhante, jānaṃ saṅghikaṃ lābhaṃ pariṇataṃ attano pariṇāmitaṃ nissaggiyaṃ, imāhaṃ āyasmato nissajjāmīti.
३९६. सेसं सब्बं यथायोगं, आदिम्हि विय योजये।
396. Sesaṃ sabbaṃ yathāyogaṃ, ādimhi viya yojaye.
३९७. (क) अहं , भन्ते, एकं पाचित्तियापत्तिं आपज्जिं। द्वे सम्बहुला पाचित्तियापत्तियो आपज्जिं।
397. (Ka) ahaṃ , bhante, ekaṃ pācittiyāpattiṃ āpajjiṃ. Dve sambahulā pācittiyāpattiyo āpajjiṃ.
(ख) गारय्हं, भन्ते, धम्मं आपज्जिं असप्पायं पाटिदेसनीयं, तं पटिदेसेमीति। तेन ‘‘पस्ससि, आवुसो, तं धम्म’’न्ति वत्तब्बं।
(Kha) gārayhaṃ, bhante, dhammaṃ āpajjiṃ asappāyaṃ pāṭidesanīyaṃ, taṃ paṭidesemīti. Tena ‘‘passasi, āvuso, taṃ dhamma’’nti vattabbaṃ.
(ग) अहं, भन्ते, एकं दुक्कटापत्तिं आपज्जिं। द्वे सम्बहुला दुक्कटापत्तियो आपज्जिं।
(Ga) ahaṃ, bhante, ekaṃ dukkaṭāpattiṃ āpajjiṃ. Dve sambahulā dukkaṭāpattiyo āpajjiṃ.
(घ) अहं, भन्ते, एकं दुब्भासितापत्तिं आपज्जिं। द्वे सम्बहुला दुब्भासितापत्तियो आपज्जिं। ता तुम्हमूले पटिदेसेमीति।
(Gha) ahaṃ, bhante, ekaṃ dubbhāsitāpattiṃ āpajjiṃ. Dve sambahulā dubbhāsitāpattiyo āpajjiṃ. Tā tumhamūle paṭidesemīti.
(ङ) ‘‘अहं, भन्ते, द्वे नानावत्थुका थुल्लच्चयापत्तियो आपज्जिं। सम्बहुला नानावत्थुका थुल्लच्चयापत्तियो आपज्जिं, ता तुम्हमूले पटिदेसेमी’’ति वत्वा तेन ‘‘पस्ससि, आवुसो, ता आपत्तियो’’ति वुत्ते ‘‘आम, भन्ते, पस्सामी’’ति वत्वा पुन तेन ‘‘आयतिं, आवुसो, संवरेय्यासी’’ति वुत्ते ‘‘साधु सुट्ठु, भन्ते, संवरिस्सामी’’ति वत्तब्बं।
(Ṅa) ‘‘ahaṃ, bhante, dve nānāvatthukā thullaccayāpattiyo āpajjiṃ. Sambahulā nānāvatthukā thullaccayāpattiyo āpajjiṃ, tā tumhamūle paṭidesemī’’ti vatvā tena ‘‘passasi, āvuso, tā āpattiyo’’ti vutte ‘‘āma, bhante, passāmī’’ti vatvā puna tena ‘‘āyatiṃ, āvuso, saṃvareyyāsī’’ti vutte ‘‘sādhu suṭṭhu, bhante, saṃvarissāmī’’ti vattabbaṃ.
३९८.
398.
अदेसनागामिनियं, अनापत्तिञ्च देसितं।
Adesanāgāminiyaṃ, anāpattiñca desitaṃ;
नाना संवासनिस्सीमट्ठितानं चतुपञ्चहि।
Nānā saṃvāsanissīmaṭṭhitānaṃ catupañcahi;
मनसा पकतत्तानं, नानेकाति न देसयेति॥
Manasā pakatattānaṃ, nānekāti na desayeti.
