| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ขุทฺทสิกฺขา-มูลสิกฺขา • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
๔๒. เทสนานิเทฺทโส
42. Desanāniddeso
เทสนาติ –
Desanāti –
๓๘๒.
382.
จาโค โย ภิกฺขุภาวสฺส, สา ปาราชิกเทสนา;
Cāgo yo bhikkhubhāvassa, sā pārājikadesanā;
ยถาวุเตฺตน วุฎฺฐานํ, ครุกาปตฺติเทสนาฯ
Yathāvuttena vuṭṭhānaṃ, garukāpattidesanā.
๓๘๓.
383.
อุกฺกุฎิกํ นิสีทิตฺวา, ปคฺคณฺหิตฺวาน อญฺชลิํ;
Ukkuṭikaṃ nisīditvā, paggaṇhitvāna añjaliṃ;
ถุลฺลจฺจยาทิํ เทเสยฺย, เอวเมกสฺส สนฺติเกฯ
Thullaccayādiṃ deseyya, evamekassa santike.
๓๘๔. ‘‘อหํ, ภเนฺต, เอกํ ถุลฺลจฺจยาปตฺติํ อาปชฺชิํ, ตํ ตุมฺหมูเล ปฎิเทเสมี’’ติ วตฺวา เตน ‘‘ปสฺสสิ, อาวุโส, ตํ อาปตฺติ’’นฺติ วุเตฺต ‘‘อาม, ภเนฺต, ปสฺสามี’’ติ วตฺวา ปุน เตน ‘‘อายติํ, อาวุโส, สํวเรยฺยาสี’’ติ วุเตฺต ‘‘สาธุ สุฎฺฐุ, ภเนฺต, สํวริสฺสามี’’ติ วตฺตพฺพํฯ ‘‘อหํ, ภเนฺต, เทฺว ถุลฺลจฺจยาปตฺติโย อาปชฺชิํ, อหํ ภเนฺต สมฺพหุลา ถุลฺลจฺจยาปตฺติโย อาปชฺชิํ, ตา ตุมฺหมูเล ปฎิเทเสมี’’ติ วตฺตพฺพํฯ
384. ‘‘Ahaṃ, bhante, ekaṃ thullaccayāpattiṃ āpajjiṃ, taṃ tumhamūle paṭidesemī’’ti vatvā tena ‘‘passasi, āvuso, taṃ āpatti’’nti vutte ‘‘āma, bhante, passāmī’’ti vatvā puna tena ‘‘āyatiṃ, āvuso, saṃvareyyāsī’’ti vutte ‘‘sādhu suṭṭhu, bhante, saṃvarissāmī’’ti vattabbaṃ. ‘‘Ahaṃ, bhante, dve thullaccayāpattiyo āpajjiṃ, ahaṃ bhante sambahulā thullaccayāpattiyo āpajjiṃ, tā tumhamūle paṭidesemī’’ti vattabbaṃ.
นิสฺสคฺคิเยสุ ปน ‘‘อิทํ เม, ภเนฺต, จีวรํ ทสาหาติกฺกนฺตํ นิสฺสคฺคิยํ, อิมาหํ อายสฺมโต นิสฺสชฺชามี’’ติฯ ‘‘อิมานิ เม, ภเนฺต, จีวรานิ…เป.… เอตํ เม, ภเนฺต, จีวรํ…เป.… เอตานิ เม, ภเนฺต, จีวรานิ ทสาหาติกฺกนฺตานิ นิสฺสคฺคิยานิ, เอตานาหํ อายสฺมโต นิสฺสชฺชามี’’ติฯ
Nissaggiyesu pana ‘‘idaṃ me, bhante, cīvaraṃ dasāhātikkantaṃ nissaggiyaṃ, imāhaṃ āyasmato nissajjāmī’’ti. ‘‘Imāni me, bhante, cīvarāni…pe… etaṃ me, bhante, cīvaraṃ…pe… etāni me, bhante, cīvarāni dasāhātikkantāni nissaggiyāni, etānāhaṃ āyasmato nissajjāmī’’ti.
๓๘๕.
385.
นิสฺสชฺชิตฺวาน เทเสยฺย, อาปตฺติํ เตน ภิกฺขุนา;
Nissajjitvāna deseyya, āpattiṃ tena bhikkhunā;
ปฎิคฺคเหตฺวา อาปตฺติํ, เทยฺยํ นิสฺสฎฺฐจีวรํฯ
Paṭiggahetvā āpattiṃ, deyyaṃ nissaṭṭhacīvaraṃ.
‘‘อิมํ, อิมานิ, เอตํ, เอตานิ จีวรานิ อายสฺมโต ทมฺมี’’ติฯ
‘‘Imaṃ, imāni, etaṃ, etāni cīvarāni āyasmato dammī’’ti.
๓๘๖. (ก) อิทํ เม, ภเนฺต, จีวรํ รตฺติวิปฺปวุตฺถํ อญฺญตฺร ภิกฺขุสมฺมุติยา นิสฺสคฺคิยํฯ
386. (Ka) idaṃ me, bhante, cīvaraṃ rattivippavutthaṃ aññatra bhikkhusammutiyā nissaggiyaṃ.
(ข) อิทํ เม, ภเนฺต, อกาลจีวรํ มาสาติกฺกนฺตํ นิสฺสคฺคิยํฯ
(Kha) idaṃ me, bhante, akālacīvaraṃ māsātikkantaṃ nissaggiyaṃ.
(ค) อิทํ เม, ภเนฺต, ปุราณจีวรํ อญฺญาติกาย ภิกฺขุนิยา โธวาปิตํ นิสฺสคฺคิยํฯ
(Ga) idaṃ me, bhante, purāṇacīvaraṃ aññātikāya bhikkhuniyā dhovāpitaṃ nissaggiyaṃ.
(ฆ) อิทํ เม, ภเนฺต, จีวรํ อญฺญาติกาย ภิกฺขุนิยา หตฺถโต ปฎิคฺคหิตํ อญฺญตฺร ปาริวตฺตกา นิสฺสคฺคิยํฯ
(Gha) idaṃ me, bhante, cīvaraṃ aññātikāya bhikkhuniyā hatthato paṭiggahitaṃ aññatra pārivattakā nissaggiyaṃ.
(ง) อิทํ เม, ภเนฺต, จีวรํ อญฺญาตกํ คหปติกํ อญฺญตฺร สมยา วิญฺญาปิตํ นิสฺสคฺคิยํฯ
(Ṅa) idaṃ me, bhante, cīvaraṃ aññātakaṃ gahapatikaṃ aññatra samayā viññāpitaṃ nissaggiyaṃ.
(จ) อิทํ เม, ภเนฺต, จีวรํ อญฺญาตกํ คหปติกํ ตตุตฺตริ วิญฺญาปิตํ นิสฺสคฺคิยํฯ
(Ca) idaṃ me, bhante, cīvaraṃ aññātakaṃ gahapatikaṃ tatuttari viññāpitaṃ nissaggiyaṃ.
(ฉ) อิทํ เม, ภเนฺต, จีวรํ ปุเพฺพ อปฺปวาริโต อญฺญาตกํ คหปติกํ อุปสงฺกมิตฺวา วิกปฺปํ อาปนฺนํ นิสฺสคฺคิยํฯ
(Cha) idaṃ me, bhante, cīvaraṃ pubbe appavārito aññātakaṃ gahapatikaṃ upasaṅkamitvā vikappaṃ āpannaṃ nissaggiyaṃ.
(ช) อิทํ เม, ภเนฺต, จีวรํ ปุเพฺพ อปฺปวาริโต อญฺญาตเก คหปติเก อุปสงฺกมิตฺวา วิกปฺปํ อาปนฺนํ นิสฺสคฺคิยํฯ
(Ja) idaṃ me, bhante, cīvaraṃ pubbe appavārito aññātake gahapatike upasaṅkamitvā vikappaṃ āpannaṃ nissaggiyaṃ.
(ฌ) อิทํ เม, ภเนฺต, จีวรํ อติเรกติกฺขตฺตุํ โจทนาย อติเรกฉกฺขตฺตุํ ฐาเนน อภินิปฺผาทิตํ นิสฺสคฺคิยํฯ
(Jha) idaṃ me, bhante, cīvaraṃ atirekatikkhattuṃ codanāya atirekachakkhattuṃ ṭhānena abhinipphāditaṃ nissaggiyaṃ.
(ญ) อิทํ เม, ภเนฺต, โกสิยมิสฺสกํ สนฺถตํ การาปิตํ นิสฺสคฺคิยํฯ
(Ña) idaṃ me, bhante, kosiyamissakaṃ santhataṃ kārāpitaṃ nissaggiyaṃ.
(ฎ) อิทํ เม, ภเนฺต, สุทฺธกาฬกานํ เอฬกโลมานํ สนฺถตํ การาปิตํ นิสฺสคฺคิยํฯ
(Ṭa) idaṃ me, bhante, suddhakāḷakānaṃ eḷakalomānaṃ santhataṃ kārāpitaṃ nissaggiyaṃ.
(ฐ) อิทํ เม, ภเนฺต, สนฺถตํ อนาทิยิตฺวา ตุลํ โอทาตานํ ตุลํ โคจริยานํ การาปิตํ นิสฺสคฺคิยํฯ
(Ṭha) idaṃ me, bhante, santhataṃ anādiyitvā tulaṃ odātānaṃ tulaṃ gocariyānaṃ kārāpitaṃ nissaggiyaṃ.
(ฑ) อิทํ เม, ภเนฺต, สนฺถตํ อูนกฉพฺพสฺสานิ การาปิตํ อญฺญตฺร ภิกฺขุสมฺมุติยา นิสฺสคฺคิยํฯ
(Ḍa) idaṃ me, bhante, santhataṃ ūnakachabbassāni kārāpitaṃ aññatra bhikkhusammutiyā nissaggiyaṃ.
(ฒ) อิทํ เม, ภเนฺต, นิสีทนสนฺถตํ อนาทิยิตฺวา ปุราณสนฺถตสฺส สามนฺตา สุคตวิทตฺถิํ การาปิตํ นิสฺสคฺคิยํฯ
(Ḍha) idaṃ me, bhante, nisīdanasanthataṃ anādiyitvā purāṇasanthatassa sāmantā sugatavidatthiṃ kārāpitaṃ nissaggiyaṃ.
(ณ) อิมานิ เม, ภเนฺต, เอฬกโลมานิ ติโยชนปรมํ อติกฺกามิตานิ นิสฺสคฺคิยานิฯ
(Ṇa) imāni me, bhante, eḷakalomāni tiyojanaparamaṃ atikkāmitāni nissaggiyāni.
(ต) อิมานิ เม, ภเนฺต, เอฬกโลมานิ อญฺญาติกาย ภิกฺขุนิยา โธวาปิตานิ นิสฺสคฺคิยานิฯ
(Ta) imāni me, bhante, eḷakalomāni aññātikāya bhikkhuniyā dhovāpitāni nissaggiyāni.
(ถ) อหํ, ภเนฺต, รูปิยํ ปฎิคฺคเหสิํ, อิทํ เม, ภเนฺต, นิสฺสคฺคิยํ, อิมาหํ สงฺฆสฺส นิสฺสชฺชามิฯ
(Tha) ahaṃ, bhante, rūpiyaṃ paṭiggahesiṃ, idaṃ me, bhante, nissaggiyaṃ, imāhaṃ saṅghassa nissajjāmi.
(ท) อหํ , ภเนฺต, นานปฺปการกํ รูปิยสํโวหารํ สมาปชฺชิํ, อิทํ เม, ภเนฺต, นิสฺสคฺคิยํ, อิมาหํ สงฺฆสฺส นิสฺสชฺชามีติฯ
(Da) ahaṃ , bhante, nānappakārakaṃ rūpiyasaṃvohāraṃ samāpajjiṃ, idaṃ me, bhante, nissaggiyaṃ, imāhaṃ saṅghassa nissajjāmīti.
๓๘๗.
387.
นิสฺสชฺชิตฺวาน อาปตฺติํ, เทเสยฺยาถ คิหิํ วเท;
Nissajjitvāna āpattiṃ, deseyyātha gihiṃ vade;
‘‘ชานาหิม’’นฺติ อิมินา, โส วเทยฺยาหรามิ กิํฯ
‘‘Jānāhima’’nti iminā, so vadeyyāharāmi kiṃ.
๓๘๘.
388.
อวตฺวามนฺติ เตลาทิํ, วเท ภิกฺขูน กปฺปิยํ;
Avatvāmanti telādiṃ, vade bhikkhūna kappiyaṃ;
ยํ อาหรติ โส เตน, ปริวเตฺตตฺวาน กปฺปิยํฯ
Yaṃ āharati so tena, parivattetvāna kappiyaṃ.
๓๘๙.
389.
ลพฺภํ ฐเปตฺวา เทฺวเปเต, เสเสหิ ปริภุญฺชิตุํ;
Labbhaṃ ṭhapetvā dvepete, sesehi paribhuñjituṃ;
ตโต อเญฺญน ลโทฺธปิ, ภาโค เตสํ น กปฺปติฯ
Tato aññena laddhopi, bhāgo tesaṃ na kappati.
๓๙๐.
390.
รุกฺขจฺฉายาปฺยนฺตมโส, ตนฺนิพฺพตฺตา น กปฺปติ;
Rukkhacchāyāpyantamaso, tannibbattā na kappati;
นิสฺสฎฺฐํ ปฎิลทฺธมฺปิ, อาทิโต สนฺถตตฺตยํฯ
Nissaṭṭhaṃ paṭiladdhampi, ādito santhatattayaṃ.
๓๙๑.
391.
โน เจ ลเภถ เอวํ โส, อิมํ ฉเฑฺฑหิ สํสิโย;
No ce labhetha evaṃ so, imaṃ chaḍḍehi saṃsiyo;
เอวมฺปิ ภิกฺขุ ฉเฑฺฑยฺย, โน เจ ลเภถ สมฺมโตฯ
Evampi bhikkhu chaḍḍeyya, no ce labhetha sammato.
๓๙๒.
392.
เอตานิ ทุติโย ปโตฺต, สเงฺฆ เสสานิ ลพฺภเร;
Etāni dutiyo patto, saṅghe sesāni labbhare;
สเงฺฆกสฺมิํ คเณ วตฺตุํ, ลพฺภํ ภาสนฺตเรนปิฯ
Saṅghekasmiṃ gaṇe vattuṃ, labbhaṃ bhāsantarenapi.
๓๙๓. (ก) อหํ, ภเนฺต, นานปฺปการกํ กยวิกฺกยํ สมาปชฺชิํ, อิทํ เม, ภเนฺต, นิสฺสคฺคิยํฯ
393. (Ka) ahaṃ, bhante, nānappakārakaṃ kayavikkayaṃ samāpajjiṃ, idaṃ me, bhante, nissaggiyaṃ.
(ข) อยํ เม, ภเนฺต, ปโตฺต ทสาหาติกฺกโนฺต นิสฺสคฺคิโยฯ
(Kha) ayaṃ me, bhante, patto dasāhātikkanto nissaggiyo.
(ค) อยํ เม, ภเนฺต, ปโตฺต อูนปญฺจพนฺธเนน ปเตฺตน เจตาปิโต นิสฺสคฺคิโย, อิมาหํ สงฺฆสฺส นิสฺสชฺชามีติฯ
(Ga) ayaṃ me, bhante, patto ūnapañcabandhanena pattena cetāpito nissaggiyo, imāhaṃ saṅghassa nissajjāmīti.
๓๙๔.
394.
นิสฺสชฺชิตฺวาน เทเสยฺย, อาปตฺติํ ปตฺตคาหกํ;
Nissajjitvāna deseyya, āpattiṃ pattagāhakaṃ;
สมฺมนฺนิตฺวาน สงฺฆสฺส, ปตฺตนฺตํ ตสฺส ทาปเยฯ
Sammannitvāna saṅghassa, pattantaṃ tassa dāpaye.
๓๙๕. (ก) อิทํ เม, ภเนฺต, เภสชฺชํ สตฺตาหาติกฺกนฺตํ นิสฺสคฺคิยํฯ
395. (Ka) idaṃ me, bhante, bhesajjaṃ sattāhātikkantaṃ nissaggiyaṃ.
(ข) อิทํ เม, ภเนฺต, วสฺสิกสาฎิกจีวรํ อติเรกมาเส เสเส คิมฺหาเน ปริยิฎฺฐํ, อติเรกฑฺฒมาเส เสเส คิมฺหาเน กตฺวา ปริทหิตํ นิสฺสคฺคิยํฯ
(Kha) idaṃ me, bhante, vassikasāṭikacīvaraṃ atirekamāse sese gimhāne pariyiṭṭhaṃ, atirekaḍḍhamāse sese gimhāne katvā paridahitaṃ nissaggiyaṃ.
(ค) อิทํ เม, ภเนฺต, จีวรํ ภิกฺขุสฺส สามํ ทตฺวา อจฺฉินฺนํ นิสฺสคฺคิยํฯ
(Ga) idaṃ me, bhante, cīvaraṃ bhikkhussa sāmaṃ datvā acchinnaṃ nissaggiyaṃ.
(ฆ) อิทํ เม, ภเนฺต, จีวรํ สามํ สุตฺตํ วิญฺญาเปตฺวา ตนฺตวาเยหิ วายาปิตํ นิสฺสคฺคิยํฯ
(Gha) idaṃ me, bhante, cīvaraṃ sāmaṃ suttaṃ viññāpetvā tantavāyehi vāyāpitaṃ nissaggiyaṃ.
(ง) อิทํ เม, ภเนฺต, จีวรํ ปุเพฺพ อปฺปวาริโต อญฺญาตกสฺส คหปติกสฺส ตนฺตวาเย อุปสงฺกมิตฺวา วิกปฺปํ อาปนฺนํ นิสฺสคฺคิยํฯ
(Ṅa) idaṃ me, bhante, cīvaraṃ pubbe appavārito aññātakassa gahapatikassa tantavāye upasaṅkamitvā vikappaṃ āpannaṃ nissaggiyaṃ.
(จ) อิทํ เม, ภเนฺต, อเจฺจกจีวรํ จีวรกาลสมยํ อติกฺกามิตํ นิสฺสคฺคิยํฯ
(Ca) idaṃ me, bhante, accekacīvaraṃ cīvarakālasamayaṃ atikkāmitaṃ nissaggiyaṃ.
(ฉ) อิทํ เม, ภเนฺต, จีวรํ อติเรกฉารตฺตํ วิปฺปวุตฺถํ อญฺญตฺร ภิกฺขุสมฺมุติยา นิสฺสคฺคิยํฯ
(Cha) idaṃ me, bhante, cīvaraṃ atirekachārattaṃ vippavutthaṃ aññatra bhikkhusammutiyā nissaggiyaṃ.
(ช) อิทํ เม, ภเนฺต, ชานํ สงฺฆิกํ ลาภํ ปริณตํ อตฺตโน ปริณามิตํ นิสฺสคฺคิยํ, อิมาหํ อายสฺมโต นิสฺสชฺชามีติฯ
(Ja) idaṃ me, bhante, jānaṃ saṅghikaṃ lābhaṃ pariṇataṃ attano pariṇāmitaṃ nissaggiyaṃ, imāhaṃ āyasmato nissajjāmīti.
๓๙๖. เสสํ สพฺพํ ยถาโยคํ, อาทิมฺหิ วิย โยชเยฯ
396. Sesaṃ sabbaṃ yathāyogaṃ, ādimhi viya yojaye.
๓๙๗. (ก) อหํ , ภเนฺต, เอกํ ปาจิตฺติยาปตฺติํ อาปชฺชิํฯ เทฺว สมฺพหุลา ปาจิตฺติยาปตฺติโย อาปชฺชิํฯ
397. (Ka) ahaṃ , bhante, ekaṃ pācittiyāpattiṃ āpajjiṃ. Dve sambahulā pācittiyāpattiyo āpajjiṃ.
(ข) คารยฺหํ, ภเนฺต, ธมฺมํ อาปชฺชิํ อสปฺปายํ ปาฎิเทสนียํ, ตํ ปฎิเทเสมีติฯ เตน ‘‘ปสฺสสิ, อาวุโส, ตํ ธมฺม’’นฺติ วตฺตพฺพํฯ
(Kha) gārayhaṃ, bhante, dhammaṃ āpajjiṃ asappāyaṃ pāṭidesanīyaṃ, taṃ paṭidesemīti. Tena ‘‘passasi, āvuso, taṃ dhamma’’nti vattabbaṃ.
(ค) อหํ, ภเนฺต, เอกํ ทุกฺกฎาปตฺติํ อาปชฺชิํฯ เทฺว สมฺพหุลา ทุกฺกฎาปตฺติโย อาปชฺชิํฯ
(Ga) ahaṃ, bhante, ekaṃ dukkaṭāpattiṃ āpajjiṃ. Dve sambahulā dukkaṭāpattiyo āpajjiṃ.
(ฆ) อหํ, ภเนฺต, เอกํ ทุพฺภาสิตาปตฺติํ อาปชฺชิํฯ เทฺว สมฺพหุลา ทุพฺภาสิตาปตฺติโย อาปชฺชิํฯ ตา ตุมฺหมูเล ปฎิเทเสมีติฯ
(Gha) ahaṃ, bhante, ekaṃ dubbhāsitāpattiṃ āpajjiṃ. Dve sambahulā dubbhāsitāpattiyo āpajjiṃ. Tā tumhamūle paṭidesemīti.
(ง) ‘‘อหํ, ภเนฺต, เทฺว นานาวตฺถุกา ถุลฺลจฺจยาปตฺติโย อาปชฺชิํฯ สมฺพหุลา นานาวตฺถุกา ถุลฺลจฺจยาปตฺติโย อาปชฺชิํ, ตา ตุมฺหมูเล ปฎิเทเสมี’’ติ วตฺวา เตน ‘‘ปสฺสสิ, อาวุโส, ตา อาปตฺติโย’’ติ วุเตฺต ‘‘อาม, ภเนฺต, ปสฺสามี’’ติ วตฺวา ปุน เตน ‘‘อายติํ, อาวุโส, สํวเรยฺยาสี’’ติ วุเตฺต ‘‘สาธุ สุฎฺฐุ, ภเนฺต, สํวริสฺสามี’’ติ วตฺตพฺพํฯ
(Ṅa) ‘‘ahaṃ, bhante, dve nānāvatthukā thullaccayāpattiyo āpajjiṃ. Sambahulā nānāvatthukā thullaccayāpattiyo āpajjiṃ, tā tumhamūle paṭidesemī’’ti vatvā tena ‘‘passasi, āvuso, tā āpattiyo’’ti vutte ‘‘āma, bhante, passāmī’’ti vatvā puna tena ‘‘āyatiṃ, āvuso, saṃvareyyāsī’’ti vutte ‘‘sādhu suṭṭhu, bhante, saṃvarissāmī’’ti vattabbaṃ.
๓๙๘.
398.
อเทสนาคามินิยํ, อนาปตฺติญฺจ เทสิตํ;
Adesanāgāminiyaṃ, anāpattiñca desitaṃ;
นานา สํวาสนิสฺสีมฎฺฐิตานํ จตุปญฺจหิ;
Nānā saṃvāsanissīmaṭṭhitānaṃ catupañcahi;
มนสา ปกตตฺตานํ, นาเนกาติ น เทสเยติฯ
Manasā pakatattānaṃ, nānekāti na desayeti.
