Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஸாரத்த²தீ³பனீ-டீகா • Sāratthadīpanī-ṭīkā

    தே³ஸனானுமோத³னகதா²

    Desanānumodanakathā

    15. பீதிவிப்பா²ரபரிபுண்ணக³த்தசித்தோதி பீதிப²ரணேன பரிபுண்ணகாயசித்தோ. அஞ்ஞாணந்தி அஞ்ஞாணஸ்ஸாதி அத்தோ². தீ⁴ஸத்³த³ஸ்ஸ யோக³தோ ஹி ஸாமிஅத்தே² ஏதங் உபயோக³வசனங். அபி⁴க்கந்தாதி எத்த² அதிக்கந்தா, விக³தாதி அத்தோ²தி ஆஹ ‘‘க²யே தி³ஸ்ஸதீ’’தி. தேனேவ ஹி ‘‘நிக்க²ந்தோ பட²மோ யாமோ’’தி வுத்தங். அபி⁴க்கந்ததரோ சாதி அதிவிய கந்ததரோ மனோரமோ, தாதி³ஸோ ச ஸுந்த³ரோ ப⁴த்³த³கோ நாம ஹோதீதி ஆஹ ‘‘ஸுந்த³ரே தி³ஸ்ஸதீ’’தி. கோதி தே³வனாக³யக்க²க³ந்த⁴ப்³பா³தீ³ஸு கோ கதமோ. மேதி மம. பாதா³னீதி பாதே³. இத்³தி⁴யாதி இமாய ஏவரூபாய தே³வித்³தி⁴யா. யஸஸாதி இமினா ஏதி³ஸேன பரிவாரேன பரிச்சே²தே³ன. ஜலந்தி விஜ்ஜோதமானோ. அபி⁴க்கந்தேனாதி அதிவிய கந்தேன கமனீயேன அபி⁴ரூபேன. வண்ணேனாதி ச²விவண்ணேன ஸரீரவண்ணனிபா⁴ய. ஸப்³பா³ ஓபா⁴ஸயங் தி³ஸாதி த³ஸபி தி³ஸா பபா⁴ஸெந்தோ சந்தோ³ விய ஸூரியோ விய ச ஏகோபா⁴ஸங் ஏகாலோகங் கரொந்தோதி கா³தா²ய அத்தோ². அபி⁴ரூபேதி உளாரரூபே ஸம்பன்னரூபே.

    15.Pītivipphāraparipuṇṇagattacittoti pītipharaṇena paripuṇṇakāyacitto. Aññāṇanti aññāṇassāti attho. Dhīsaddassa yogato hi sāmiatthe etaṃ upayogavacanaṃ. Abhikkantāti ettha atikkantā, vigatāti atthoti āha ‘‘khaye dissatī’’ti. Teneva hi ‘‘nikkhanto paṭhamo yāmo’’ti vuttaṃ. Abhikkantataro cāti ativiya kantataro manoramo, tādiso ca sundaro bhaddako nāma hotīti āha ‘‘sundare dissatī’’ti. Koti devanāgayakkhagandhabbādīsu ko katamo. Meti mama. Pādānīti pāde. Iddhiyāti imāya evarūpāya deviddhiyā. Yasasāti iminā edisena parivārena paricchedena. Jalanti vijjotamāno. Abhikkantenāti ativiya kantena kamanīyena abhirūpena. Vaṇṇenāti chavivaṇṇena sarīravaṇṇanibhāya. Sabbā obhāsayaṃ disāti dasapi disā pabhāsento cando viya sūriyo viya ca ekobhāsaṃ ekālokaṃ karontoti gāthāya attho. Abhirūpeti uḷārarūpe sampannarūpe.

    அபி⁴க்கந்தங் போ⁴ கோ³தம, அபி⁴க்கந்தங் போ⁴ கோ³தமாதி வசனத்³வயஸ்ஸ ‘‘ஸாது⁴ ஸாது⁴ போ⁴ கோ³தமா’’தி ஆமேடி³தவஸேன அத்த²ங் த³ஸ்ஸெத்வா தஸ்ஸ விஸயங் நித்³தா⁴ரெந்தோ ஆஹ ‘‘ப⁴யே கோதே⁴’’திஆதி³. தத்த² ‘‘சோரோ சோரோ, ஸப்போ ஸப்போ’’திஆதீ³ஸு ப⁴யே ஆமேடி³தங். ‘‘விஜ்ஜ² விஜ்ஜ², பஹர பஹரா’’திஆதீ³ஸு கோதே⁴. ‘‘ஸாது⁴ ஸாதூ⁴’’திஆதீ³ஸு பஸங்ஸாயங். ‘‘க³ச்ச² க³ச்ச², லுனாஹி லுனாஹீ’’திஆதீ³ஸு துரிதே. ‘‘ஆக³ச்ச² ஆக³ச்சா²’’திஆதீ³ஸு கோதூஹலே. ‘‘பு³த்³தோ⁴ பு³த்³தோ⁴தி சிந்தெந்தோ’’திஆதீ³ஸு (பு³॰ வங்॰ 2.44) அச்ச²ரே. ‘‘அபி⁴க்கமதா²யஸ்மந்தோ, அபி⁴க்கமதா²யஸ்மந்தோ’’திஆதீ³ஸு (தீ³॰ நி॰ 3.20; அ॰ நி॰ 9.11) ஹாஸே. ‘‘கஹங் ஏகபுத்தக, கஹங் ஏகபுத்தகா’’திஆதீ³ஸு ஸோகே. ‘‘அஹோ ஸுக²ங், அஹோ ஸுக²’’ந்திஆதீ³ஸு (உதா³॰ 20; சூளவ॰ 332) பஸாதே³. -ஸத்³தோ³ அவுத்தஸமுச்சயத்தோ² . தேன க³ரஹஅஸம்மானாதீ³னங் ஸங்க³ஹோ த³ட்ட²ப்³போ³. தத்த² ‘‘பாபோ பாபோ’’திஆதீ³ஸு க³ரஹாயங். ‘‘அபி⁴ரூபக அபி⁴ரூபகா’’திஆதீ³ஸு அஸம்மானே த³ட்ட²ப்³ப³ங்.

    Abhikkantaṃ bho gotama, abhikkantaṃ bho gotamāti vacanadvayassa ‘‘sādhu sādhu bho gotamā’’ti āmeḍitavasena atthaṃ dassetvā tassa visayaṃ niddhārento āha ‘‘bhaye kodhe’’tiādi. Tattha ‘‘coro coro, sappo sappo’’tiādīsu bhaye āmeḍitaṃ. ‘‘Vijjha vijjha, pahara paharā’’tiādīsu kodhe. ‘‘Sādhu sādhū’’tiādīsu pasaṃsāyaṃ. ‘‘Gaccha gaccha, lunāhi lunāhī’’tiādīsu turite. ‘‘Āgaccha āgacchā’’tiādīsu kotūhale. ‘‘Buddho buddhoti cintento’’tiādīsu (bu. vaṃ. 2.44) acchare. ‘‘Abhikkamathāyasmanto, abhikkamathāyasmanto’’tiādīsu (dī. ni. 3.20; a. ni. 9.11) hāse. ‘‘Kahaṃ ekaputtaka, kahaṃ ekaputtakā’’tiādīsu soke. ‘‘Aho sukhaṃ, aho sukha’’ntiādīsu (udā. 20; cūḷava. 332) pasāde. Ca-saddo avuttasamuccayattho . Tena garahaasammānādīnaṃ saṅgaho daṭṭhabbo. Tattha ‘‘pāpo pāpo’’tiādīsu garahāyaṃ. ‘‘Abhirūpaka abhirūpakā’’tiādīsu asammāne daṭṭhabbaṃ.

    நயித³ங் ஆமேடி³தவஸேன த்³விக்க²த்துங் வுத்தங், அத² கோ² அத்த²த்³வயவஸேனாதி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘அத² வா’’திஆதி³மாஹ. அபி⁴க்கந்தந்தி வசனங் அபெக்கி²த்வா நபுங்ஸகலிங்க³வஸேன வுத்தங். தங் பன ப⁴க³வதோ வசனங் த⁴ம்மஸ்ஸ தே³ஸனாதி கத்வா வுத்தங் ‘‘யதி³த³ங் போ⁴தோ கோ³தமஸ்ஸ த⁴ம்மதே³ஸனா’’தி. அத்த²மத்தத³ஸ்ஸனங் வா ஏதங், தஸ்மா அத்த²வஸேன லிங்க³விப⁴த்திவிபரிணாமோ வேதி³தப்³போ³. து³தியபதே³பி ஏஸேவ நயோ. தோ³ஸனாஸனதோதி ராகா³தி³கிலேஸவித்³த⁴ங்ஸனதோ. கு³ணாதி⁴க³மனதோதி ஸீலாதி³கு³ணானங் ஸம்பாபனதோ. யே கு³ணே தே³ஸனா அதி⁴க³மேதி, தேஸு பதா⁴னபூ⁴தா கு³ணா த³ஸ்ஸேதப்³பா³தி தே பதா⁴னபூ⁴தே கு³ணே தாவ த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘ஸத்³தா⁴ஜனநதோ பஞ்ஞாஜனநதோ’’தி வுத்தங். ஸத்³தா⁴பமுகா² ஹி லோகியா கு³ணா, பஞ்ஞாபமுகா² லோகுத்தரா. ஸாத்த²தோதிஆதீ³ஸு ஸீலாதி³அத்த²ஸம்பத்தியா ஸாத்த²தோ, ஸபா⁴வனிருத்திஸம்பத்தியா ஸப்³யஞ்ஜனதோ. ஸுவிஞ்ஞெய்யஸத்³த³ப்பயோக³தாய உத்தானபத³தோ, ஸண்ஹஸுகு²மபா⁴வேன து³விஞ்ஞெய்யத்த²தாய க³ம்பீ⁴ரத்த²தோ. ஸினித்³த⁴முது³மது⁴ரஸத்³த³ப்பயோக³தாய கண்ணஸுக²தோ, விபுலவிஸுத்³த⁴பேமனீயத்த²தாய ஹத³யங்க³மதோ. மானாதிமானவித⁴மனேன அனத்துக்கங்ஸனதோ, த²ம்ப⁴ஸாரம்ப⁴னிம்மத்³த³னேன அபரவம்ப⁴னதோ. ஹிதாதி⁴ப்பாயப்பவத்தியா பரேஸங் ராக³பரிளாஹாதி³வூபஸமனேன கருணாஸீதலதோ, கிலேஸந்த⁴காரவித⁴மனேன பஞ்ஞாவதா³ததோ. கரவீகருதமஞ்ஜுதாய ஆபாத²ரமணீயதோ, புப்³பா³பராவிருத்³த⁴ஸுவிஸுத்³த⁴த்த²தாய விமத்³த³க்க²மதோ. ஆபாத²ரமணீயதாய ஏவ ஸுய்யமானஸுக²தோ, விமத்³த³க்க²மதாய ஹிதஜ்ஜா²ஸயப்பவத்திதாய ச வீமங்ஸியமானஹிததோதி ஏவமத்தோ² வேதி³தப்³போ³. ஏவமாதீ³ஹீதி ஆதி³-ஸத்³தே³ன ஸங்ஸாரசக்கனிவத்தனதோ, ஸத்³த⁴ம்மசக்கப்பவத்தனதோ, மிச்சா²வாத³வித⁴மனதோ, ஸம்மாவாத³பதிட்டா²பனதோ, அகுஸலமூலஸமுத்³த⁴ரணதோ, குஸலமூலஸங்ரோபனதோ, அபாயத்³வாரபிதா⁴னதோ, ஸக்³க³மக்³க³த்³வாரவிவரணதோ, பரியுட்டா²னவூபஸமனதோ, அனுஸயஸமுக்³கா⁴தனதோதி ஏவமாதீ³னங் ஸங்க³ஹோ த³ட்ட²ப்³போ³.

    Nayidaṃ āmeḍitavasena dvikkhattuṃ vuttaṃ, atha kho atthadvayavasenāti dassento ‘‘atha vā’’tiādimāha. Abhikkantanti vacanaṃ apekkhitvā napuṃsakaliṅgavasena vuttaṃ. Taṃ pana bhagavato vacanaṃ dhammassa desanāti katvā vuttaṃ ‘‘yadidaṃ bhoto gotamassa dhammadesanā’’ti. Atthamattadassanaṃ vā etaṃ, tasmā atthavasena liṅgavibhattivipariṇāmo veditabbo. Dutiyapadepi eseva nayo. Dosanāsanatoti rāgādikilesaviddhaṃsanato. Guṇādhigamanatoti sīlādiguṇānaṃ sampāpanato. Ye guṇe desanā adhigameti, tesu padhānabhūtā guṇā dassetabbāti te padhānabhūte guṇe tāva dassetuṃ ‘‘saddhājananato paññājananato’’ti vuttaṃ. Saddhāpamukhā hi lokiyā guṇā, paññāpamukhā lokuttarā. Sātthatotiādīsu sīlādiatthasampattiyā sātthato, sabhāvaniruttisampattiyā sabyañjanato. Suviññeyyasaddappayogatāya uttānapadato, saṇhasukhumabhāvena duviññeyyatthatāya gambhīratthato. Siniddhamudumadhurasaddappayogatāya kaṇṇasukhato, vipulavisuddhapemanīyatthatāya hadayaṅgamato. Mānātimānavidhamanena anattukkaṃsanato, thambhasārambhanimmaddanena aparavambhanato. Hitādhippāyappavattiyā paresaṃ rāgapariḷāhādivūpasamanena karuṇāsītalato, kilesandhakāravidhamanena paññāvadātato. Karavīkarutamañjutāya āpātharamaṇīyato, pubbāparāviruddhasuvisuddhatthatāya vimaddakkhamato. Āpātharamaṇīyatāya eva suyyamānasukhato, vimaddakkhamatāya hitajjhāsayappavattitāya ca vīmaṃsiyamānahitatoti evamattho veditabbo. Evamādīhīti ādi-saddena saṃsāracakkanivattanato, saddhammacakkappavattanato, micchāvādavidhamanato, sammāvādapatiṭṭhāpanato, akusalamūlasamuddharaṇato, kusalamūlasaṃropanato, apāyadvārapidhānato, saggamaggadvāravivaraṇato, pariyuṭṭhānavūpasamanato, anusayasamugghātanatoti evamādīnaṃ saṅgaho daṭṭhabbo.

    அதோ⁴முக²ட²பிதந்தி கேனசி அதோ⁴முக²ங் ட²பிதங். ஹெட்டா²முக²ஜாதந்தி ஸபா⁴வேனேவ ஹெட்டா²முக²ங் ஜாதங். உக்³கா⁴டெய்யாதி விவடங் கரெய்ய. ஹத்தே² க³ஹெத்வாதி ‘‘புரத்தா²பி⁴முகோ² உத்தராபி⁴முகோ² வா க³ச்சா²’’திஆதீ³னி அவத்வா ஹத்தே² க³ஹெத்வா ‘‘நிஸ்ஸந்தே³ஹங் ஏஸ மக்³கோ³, ஏவங் க³ச்சா²’’தி த³ஸ்ஸெய்ய. காளபக்க²சாதுத்³த³ஸீதி காளபக்கே² சாதுத்³த³ஸீ காளபக்க²சாதுத்³த³ஸீ. நிக்குஜ்ஜிதங் உக்குஜ்ஜெய்யாதி ஆதெ⁴ய்யஸ்ஸ அனாதா⁴ரபூ⁴தங் பா⁴ஜனங் ஆதா⁴ரபா⁴வாபாத³னவஸேன உக்குஜ்ஜெய்ய. ஹெட்டா²முக²ஜாததாய ஸத்³த⁴ம்மவிமுக²ங் அதோ⁴முக²ட²பிததாய அஸத்³த⁴ம்மே பதிட்டி²தந்தி ஏவங் பத³த்³வயங் யதா²ரஹங் யோஜேதப்³ப³ங், ந யதா²ஸங்க்²யங். காமங் காமச்ச²ந்தா³த³யோபி படிச்சா²த³கா நீவரணபா⁴வதோ, மிச்சா²தி³ட்டி² பன ஸவிஸேஸங் படிச்சா²தி³கா ஸத்தே மிச்சா²பி⁴னிவேஸனேனாதி ஆஹ ‘‘மிச்சா²தி³ட்டி²க³ஹனபடிச்ச²ன்ன’’ந்தி. தேனாஹ ப⁴க³வா – ‘‘மிச்சா²தி³ட்டி²பரமாஹங், பி⁴க்க²வே, வஜ்ஜங் வதா³மீ’’தி. ஸப்³போ³ அபாயகா³மிமக்³கோ³ கும்மக்³கோ³ குச்சி²தோ மக்³கோ³தி கத்வா, ஸம்மாதி³ட்டி²ஆதீ³னங் உஜுபடிபக்க²தாய மிச்சா²தி³ட்டி²ஆத³யோ அட்ட² மிச்ச²த்தத⁴ம்மா மிச்சா²மக்³கோ³. தேனேவ ஹி தது³ப⁴யபடிபக்க²தங் ஸந்தா⁴ய ‘‘ஸக்³க³மொக்க²மக்³க³ங் ஆசிக்க²ந்தேனா’’தி வுத்தங். ஸப்பிஆதி³ஸன்னிஸ்ஸயோ பதீ³போ ந ததா², உஜ்ஜலோ யதா² தேலஸன்னிஸ்ஸயோதி தேலபஜ்ஜோதக்³க³ஹணங். ஏதேஹி பரியாயேஹீதி ஏதேஹி நிக்குஜ்ஜிதுக்குஜ்ஜனபடிச்ச²ன்னவிவரணாதி³உபமோபமிதப்³ப³ப்பகாரேஹி, ஏதேஹி வா யதா²வுத்தேஹி அரஸரூபதாதீ³னங் அத்தனி அஞ்ஞதா² படிபாத³னபரியாயேஹி அத்தனோ தி³ப்³ப³விஹாரவிபா⁴வனபரியாயேஹி விஜ்ஜத்தயவிபா⁴வனாபதே³ஸேன அத்தனோ ஸப்³ப³ஞ்ஞுகு³ணவிபா⁴வனபரியாயேஹி ச. தேனாஹ ‘‘அனேகபரியாயேன த⁴ம்மோ பகாஸிதோ’’தி.

    Adhomukhaṭhapitanti kenaci adhomukhaṃ ṭhapitaṃ. Heṭṭhāmukhajātanti sabhāveneva heṭṭhāmukhaṃ jātaṃ. Ugghāṭeyyāti vivaṭaṃ kareyya. Hatthegahetvāti ‘‘puratthābhimukho uttarābhimukho vā gacchā’’tiādīni avatvā hatthe gahetvā ‘‘nissandehaṃ esa maggo, evaṃ gacchā’’ti dasseyya. Kāḷapakkhacātuddasīti kāḷapakkhe cātuddasī kāḷapakkhacātuddasī. Nikkujjitaṃ ukkujjeyyāti ādheyyassa anādhārabhūtaṃ bhājanaṃ ādhārabhāvāpādanavasena ukkujjeyya. Heṭṭhāmukhajātatāya saddhammavimukhaṃ adhomukhaṭhapitatāya asaddhamme patiṭṭhitanti evaṃ padadvayaṃ yathārahaṃ yojetabbaṃ, na yathāsaṅkhyaṃ. Kāmaṃ kāmacchandādayopi paṭicchādakā nīvaraṇabhāvato, micchādiṭṭhi pana savisesaṃ paṭicchādikā satte micchābhinivesanenāti āha ‘‘micchādiṭṭhigahanapaṭicchanna’’nti. Tenāha bhagavā – ‘‘micchādiṭṭhiparamāhaṃ, bhikkhave, vajjaṃ vadāmī’’ti. Sabbo apāyagāmimaggo kummaggo kucchito maggoti katvā, sammādiṭṭhiādīnaṃ ujupaṭipakkhatāya micchādiṭṭhiādayo aṭṭha micchattadhammā micchāmaggo. Teneva hi tadubhayapaṭipakkhataṃ sandhāya ‘‘saggamokkhamaggaṃ ācikkhantenā’’ti vuttaṃ. Sappiādisannissayo padīpo na tathā, ujjalo yathā telasannissayoti telapajjotaggahaṇaṃ. Etehi pariyāyehīti etehi nikkujjitukkujjanapaṭicchannavivaraṇādiupamopamitabbappakārehi, etehi vā yathāvuttehi arasarūpatādīnaṃ attani aññathā paṭipādanapariyāyehi attano dibbavihāravibhāvanapariyāyehi vijjattayavibhāvanāpadesena attano sabbaññuguṇavibhāvanapariyāyehi ca. Tenāha ‘‘anekapariyāyena dhammo pakāsito’’ti.

    தே³ஸனானுமோத³னகதா² நிட்டி²தா.

    Desanānumodanakathā niṭṭhitā.







    Related texts:



    திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / வினயபிடக • Vinayapiṭaka / மஹாவிப⁴ங்க³ • Mahāvibhaṅga / வேரஞ்ஜகண்ட³ங் • Verañjakaṇḍaṃ

    அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / வினயபிடக (அட்ட²கதா²) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / மஹாவிப⁴ங்க³-அட்ட²கதா² • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / தே³ஸனானுமோத³னகதா² • Desanānumodanakathā

    டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / வஜிரபு³த்³தி⁴-டீகா • Vajirabuddhi-ṭīkā / உபாஸகத்தபடிவேத³னாகதா²வண்ணனா • Upāsakattapaṭivedanākathāvaṇṇanā

    டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / விமதிவினோத³னீ-டீகா • Vimativinodanī-ṭīkā / உபாஸகத்தபடிவேத³னாகதா²வண்ணனா • Upāsakattapaṭivedanākathāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact