Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మహావిభఙ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā

    దేసనానుమోదనకథా

    Desanānumodanakathā

    ౧౫. ఏవం వుత్తే వేరఞ్జో బ్రాహ్మణోతి ఏవం భగవతా లోకానుకమ్పకేన బ్రాహ్మణం అనుకమ్పమానేన వినిగూహితబ్బేపి అత్తనో అరియాయ జాతియా జేట్ఠసేట్ఠభావే విజ్జత్తయపకాసికాయ ధమ్మదేసనాయ వుత్తే పీతివిప్ఫారపరిపుణ్ణగత్తచిత్తో వేరఞ్జో బ్రాహ్మణో తం భగవతో అరియాయ జాతియా జేట్ఠసేట్ఠభావం విదిత్వా ‘‘ఈదిసం నామాహం సబ్బలోకజేట్ఠసేట్ఠం సబ్బగుణసమన్నాగతం సబ్బఞ్ఞుం ‘అఞ్ఞేసం అభివాదనాదికమ్మం న కరోతీ’తి అవచం – ‘ధీరత్థు వతరే అఞ్ఞాణ’’’న్తి అత్తానం గరహిత్వా ‘‘అయం దాని లోకే అరియాయ జాతియా పురేజాతట్ఠేన జేట్ఠో, సబ్బగుణేహి అప్పటిసమట్ఠేన సేట్ఠో’’తి నిట్ఠం గన్త్వా భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘జేట్ఠో భవం గోతమో సేట్ఠో భవం గోతమో’’తి. ఏవఞ్చ పన వత్వా పున తం భగవతో ధమ్మదేసనం అబ్భనుమోదమానో ‘‘అభిక్కన్తం, భో గోతమ, అభిక్కన్తం, భో గోతమా’’తిఆదిమాహ.

    15.Evaṃvutte verañjo brāhmaṇoti evaṃ bhagavatā lokānukampakena brāhmaṇaṃ anukampamānena vinigūhitabbepi attano ariyāya jātiyā jeṭṭhaseṭṭhabhāve vijjattayapakāsikāya dhammadesanāya vutte pītivipphāraparipuṇṇagattacitto verañjo brāhmaṇo taṃ bhagavato ariyāya jātiyā jeṭṭhaseṭṭhabhāvaṃ viditvā ‘‘īdisaṃ nāmāhaṃ sabbalokajeṭṭhaseṭṭhaṃ sabbaguṇasamannāgataṃ sabbaññuṃ ‘aññesaṃ abhivādanādikammaṃ na karotī’ti avacaṃ – ‘dhīratthu vatare aññāṇa’’’nti attānaṃ garahitvā ‘‘ayaṃ dāni loke ariyāya jātiyā purejātaṭṭhena jeṭṭho, sabbaguṇehi appaṭisamaṭṭhena seṭṭho’’ti niṭṭhaṃ gantvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘jeṭṭho bhavaṃ gotamo seṭṭho bhavaṃ gotamo’’ti. Evañca pana vatvā puna taṃ bhagavato dhammadesanaṃ abbhanumodamāno ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama, abhikkantaṃ, bho gotamā’’tiādimāha.

    తత్థాయం అభిక్కన్తసద్దో ఖయసున్దరాభిరూపఅబ్భనుమోదనేసు దిస్సతి. ‘‘అభిక్కన్తా, భన్తే, రత్తి; నిక్ఖన్తో పఠమో యామో, చిరనిసిన్నో భిక్ఖుసఙ్ఘో’’తిఆదీసు (అ॰ ని॰ ౮.౨౦) హి ఖయే దిస్సతి. ‘‘అయం మే పుగ్గలో ఖమతి, ఇమేసం చతున్నం పుగ్గలానం అభిక్కన్తతరో చ పణీతతరో చా’’తిఆదీసు (అ॰ ని॰ ౪.౧౦౦) సున్దరే.

    Tatthāyaṃ abhikkantasaddo khayasundarābhirūpaabbhanumodanesu dissati. ‘‘Abhikkantā, bhante, ratti; nikkhanto paṭhamo yāmo, ciranisinno bhikkhusaṅgho’’tiādīsu (a. ni. 8.20) hi khaye dissati. ‘‘Ayaṃ me puggalo khamati, imesaṃ catunnaṃ puggalānaṃ abhikkantataro ca paṇītataro cā’’tiādīsu (a. ni. 4.100) sundare.

    ‘‘కో మే వన్దతి పాదాని, ఇద్ధియా యససా జలం;

    ‘‘Ko me vandati pādāni, iddhiyā yasasā jalaṃ;

    అభిక్కన్తేన వణ్ణేన, సబ్బా ఓభాసయం దిసా’’తి. –

    Abhikkantena vaṇṇena, sabbā obhāsayaṃ disā’’ti. –

    ఆదీసు (వి॰ వ॰ ౮౫౭) అభిరూపే. ‘‘అభిక్కన్తం, భన్తే’’తిఆదీసు (దీ॰ ని॰ ౧.౨౫౦) అబ్భనుమోదనే. ఇధాపి అబ్భనుమోదనేయేవ. యస్మా చ అబ్భనుమోదనే, తస్మా ‘‘సాధు సాధు, భో గోతమా’’తి వుత్తం హోతీతి వేదితబ్బం.

    Ādīsu (vi. va. 857) abhirūpe. ‘‘Abhikkantaṃ, bhante’’tiādīsu (dī. ni. 1.250) abbhanumodane. Idhāpi abbhanumodaneyeva. Yasmā ca abbhanumodane, tasmā ‘‘sādhu sādhu, bho gotamā’’ti vuttaṃ hotīti veditabbaṃ.

    ‘‘భయే కోధే పసంసాయం, తురితే కోతూహలచ్ఛరే;

    ‘‘Bhaye kodhe pasaṃsāyaṃ, turite kotūhalacchare;

    హాసే సోకే పసాదే చ, కరే ఆమేడితం బుధో’’తి.

    Hāse soke pasāde ca, kare āmeḍitaṃ budho’’ti.

    ఇమినా చ లక్ఖణేన ఇధ పసాదవసేన పసంసావసేన చాయం ద్విక్ఖత్తుం వుత్తోతి వేదితబ్బో.

    Iminā ca lakkhaṇena idha pasādavasena pasaṃsāvasena cāyaṃ dvikkhattuṃ vuttoti veditabbo.

    అథ వా అభిక్కన్తన్తి అతిఇట్ఠం అతిమనాపం అతిసున్దరన్తి వుత్తం హోతి. తత్థ ఏకేన అభిక్కన్తసద్దేన దేసనం థోమేతి, ఏకేన అత్తనో పసాదం. అయఞ్హి ఏత్థ అధిప్పాయో – ‘‘అభిక్కన్తం, భో గోతమ, యదిదం భోతో గోతమస్స ధమ్మదేసనా, అభిక్కన్తం యదిదం భోతో గోతమస్స ధమ్మదేసనం ఆగమ్మ మమ పసాదో’’తి. భగవతోయేవ వా వచనం ద్వే ద్వే అత్థే సన్ధాయ థోమేతి – భోతో గోతమస్స వచనం అభిక్కన్తం దోసనాసనతో అభిక్కన్తం గుణాధిగమనతో, తథా సద్ధాజననతో పఞ్ఞాజననతో, సాత్థతో సబ్యఞ్జనతో, ఉత్తానపదతో గమ్భీరత్థతో, కణ్ణసుఖతో హదయఙ్గమతో, అనత్తుక్కంసనతో అపరవమ్భనతో, కరుణాసీతలతో పఞ్ఞావదాతతో, అపాథరమణీయతో విమద్దక్ఖమతో, సుయ్యమానసుఖతో వీమంసియమానహితతోతి ఏవమాదీహి యోజేతబ్బం.

    Atha vā abhikkantanti atiiṭṭhaṃ atimanāpaṃ atisundaranti vuttaṃ hoti. Tattha ekena abhikkantasaddena desanaṃ thometi, ekena attano pasādaṃ. Ayañhi ettha adhippāyo – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama, yadidaṃ bhoto gotamassa dhammadesanā, abhikkantaṃ yadidaṃ bhoto gotamassa dhammadesanaṃ āgamma mama pasādo’’ti. Bhagavatoyeva vā vacanaṃ dve dve atthe sandhāya thometi – bhoto gotamassa vacanaṃ abhikkantaṃ dosanāsanato abhikkantaṃ guṇādhigamanato, tathā saddhājananato paññājananato, sātthato sabyañjanato, uttānapadato gambhīratthato, kaṇṇasukhato hadayaṅgamato, anattukkaṃsanato aparavambhanato, karuṇāsītalato paññāvadātato, apātharamaṇīyato vimaddakkhamato, suyyamānasukhato vīmaṃsiyamānahitatoti evamādīhi yojetabbaṃ.

    తతో పరమ్పి చతూహి ఉపమాహి దేసనంయేవ థోమేతి. తత్థ నిక్కుజ్జితన్తి అధోముఖఠపితం, హేట్ఠాముఖజాతం వా. ఉక్కుజ్జేయ్యాతి ఉపరిముఖం కరేయ్య. పటిచ్ఛన్నన్తి తిణపణ్ణాదిపటిచ్ఛాదితం. వివరేయ్యాతి ఉగ్ఘాటేయ్య. మూళ్హస్సాతి దిసామూళ్హస్స. మగ్గం ఆచిక్ఖేయ్యాతి హత్థే గహేత్వా ఏస మగ్గోతి వదేయ్య. అన్ధకారేతి కాళపక్ఖచాతుద్దసీ అడ్ఢరత్త-ఘనవనసణ్డ-మేఘపటలేహి చతురఙ్గే తమసి. అయం తావ అనుత్తానపదత్థో. అయం పన అధిప్పాయయోజనా – యథా కోచి నిక్కుజ్జితం ఉక్కుజ్జేయ్య, ఏవం సద్ధమ్మవిముఖం అసద్ధమ్మే పతిట్ఠితం మం అసద్ధమ్మా వుట్ఠాపేన్తేన; యథా పటిచ్ఛన్నం వివరేయ్య, ఏవం కస్సపస్స భగవతో సాసనన్తరధానా పభుతి మిచ్ఛాదిట్ఠిగహనపటిచ్ఛన్నం సాసనం వివరన్తేన; యథా మూళ్హస్స మగ్గం ఆచిక్ఖేయ్య, ఏవం కుమ్మగ్గమిచ్ఛామగ్గప్పటిపన్నస్స మే సగ్గమోక్ఖమగ్గం ఆచిక్ఖన్తేన; యథా అన్ధకారే తేలపజ్జోతం ధారేయ్య, ఏవం మోహన్ధకారే నిముగ్గస్స మే బుద్ధాదిరతనత్తయరూపాని అపస్సతో తప్పటిచ్ఛాదకమోహన్ధకారవిద్ధంసకదేసనాపజ్జోతం ధారేన్తేన, మయ్హం భోతా గోతమేన ఏతేహి పరియాయేహి పకాసితత్తా అనేకపరియాయేన ధమ్మో పకాసితోతి.

    Tato parampi catūhi upamāhi desanaṃyeva thometi. Tattha nikkujjitanti adhomukhaṭhapitaṃ, heṭṭhāmukhajātaṃ vā. Ukkujjeyyāti uparimukhaṃ kareyya. Paṭicchannanti tiṇapaṇṇādipaṭicchāditaṃ. Vivareyyāti ugghāṭeyya. Mūḷhassāti disāmūḷhassa. Maggaṃ ācikkheyyāti hatthe gahetvā esa maggoti vadeyya. Andhakāreti kāḷapakkhacātuddasī aḍḍharatta-ghanavanasaṇḍa-meghapaṭalehi caturaṅge tamasi. Ayaṃ tāva anuttānapadattho. Ayaṃ pana adhippāyayojanā – yathā koci nikkujjitaṃ ukkujjeyya, evaṃ saddhammavimukhaṃ asaddhamme patiṭṭhitaṃ maṃ asaddhammā vuṭṭhāpentena; yathā paṭicchannaṃ vivareyya, evaṃ kassapassa bhagavato sāsanantaradhānā pabhuti micchādiṭṭhigahanapaṭicchannaṃ sāsanaṃ vivarantena; yathā mūḷhassa maggaṃ ācikkheyya, evaṃ kummaggamicchāmaggappaṭipannassa me saggamokkhamaggaṃ ācikkhantena; yathā andhakāre telapajjotaṃ dhāreyya, evaṃ mohandhakāre nimuggassa me buddhādiratanattayarūpāni apassato tappaṭicchādakamohandhakāraviddhaṃsakadesanāpajjotaṃ dhārentena, mayhaṃ bhotā gotamena etehi pariyāyehi pakāsitattā anekapariyāyena dhammo pakāsitoti.

    దేసనానుమోదనకథా నిట్ఠితా.

    Desanānumodanakathā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావిభఙ్గ • Mahāvibhaṅga / వేరఞ్జకణ్డం • Verañjakaṇḍaṃ

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / ఉపాసకత్తపటివేదనాకథావణ్ణనా • Upāsakattapaṭivedanākathāvaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / ఉపాసకత్తపటివేదనాకథావణ్ణనా • Upāsakattapaṭivedanākathāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact