Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဟာဝိဘင္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā

    ဒေသနာနုမောဒနကထာ

    Desanānumodanakathā

    ၁၅. ဧဝံ ဝုတ္တေ ဝေရဉ္ဇော ဗ္ရာဟ္မဏောတိ ဧဝံ ဘဂဝတာ လောကာနုကမ္ပကေန ဗ္ရာဟ္မဏံ အနုကမ္ပမာနေန ဝိနိဂူဟိတဗ္ဗေပိ အတ္တနော အရိယာယ ဇာတိယာ ဇေဋ္ဌသေဋ္ဌဘာဝေ ဝိဇ္ဇတ္တယပကာသိကာယ ဓမ္မဒေသနာယ ဝုတ္တေ ပီတိဝိပ္ဖာရပရိပုဏ္ဏဂတ္တစိတ္တော ဝေရဉ္ဇော ဗ္ရာဟ္မဏော တံ ဘဂဝတော အရိယာယ ဇာတိယာ ဇေဋ္ဌသေဋ္ဌဘာဝံ ဝိဒိတ္ဝာ ‘‘ဤဒိသံ နာမာဟံ သဗ္ဗလောကဇေဋ္ဌသေဋ္ဌံ သဗ္ဗဂုဏသမန္နာဂတံ သဗ္ဗညုံ ‘အညေသံ အဘိဝာဒနာဒိကမ္မံ န ကရောတီ’တိ အဝစံ – ‘ဓီရတ္ထု ဝတရေ အညာဏ’’’န္တိ အတ္တာနံ ဂရဟိတ္ဝာ ‘‘အယံ ဒာနိ လောကေ အရိယာယ ဇာတိယာ ပုရေဇာတဋ္ဌေန ဇေဋ္ဌော, သဗ္ဗဂုဏေဟိ အပ္ပဋိသမဋ္ဌေန သေဋ္ဌော’’တိ နိဋ္ဌံ ဂန္တ္ဝာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဇေဋ္ဌော ဘဝံ ဂောတမော သေဋ္ဌော ဘဝံ ဂောတမော’’တိ။ ဧဝဉ္စ ပန ဝတ္ဝာ ပုန တံ ဘဂဝတော ဓမ္မဒေသနံ အဗ္ဘနုမောဒမာနော ‘‘အဘိက္ကန္တံ, ဘော ဂောတမ, အဘိက္ကန္တံ, ဘော ဂောတမာ’’တိအာဒိမာဟ။

    15.Evaṃvutte verañjo brāhmaṇoti evaṃ bhagavatā lokānukampakena brāhmaṇaṃ anukampamānena vinigūhitabbepi attano ariyāya jātiyā jeṭṭhaseṭṭhabhāve vijjattayapakāsikāya dhammadesanāya vutte pītivipphāraparipuṇṇagattacitto verañjo brāhmaṇo taṃ bhagavato ariyāya jātiyā jeṭṭhaseṭṭhabhāvaṃ viditvā ‘‘īdisaṃ nāmāhaṃ sabbalokajeṭṭhaseṭṭhaṃ sabbaguṇasamannāgataṃ sabbaññuṃ ‘aññesaṃ abhivādanādikammaṃ na karotī’ti avacaṃ – ‘dhīratthu vatare aññāṇa’’’nti attānaṃ garahitvā ‘‘ayaṃ dāni loke ariyāya jātiyā purejātaṭṭhena jeṭṭho, sabbaguṇehi appaṭisamaṭṭhena seṭṭho’’ti niṭṭhaṃ gantvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘jeṭṭho bhavaṃ gotamo seṭṭho bhavaṃ gotamo’’ti. Evañca pana vatvā puna taṃ bhagavato dhammadesanaṃ abbhanumodamāno ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama, abhikkantaṃ, bho gotamā’’tiādimāha.

    တတ္ထာယံ အဘိက္ကန္တသဒ္ဒော ခယသုန္ဒရာဘိရူပအဗ္ဘနုမောဒနေသု ဒိသ္သတိ။ ‘‘အဘိက္ကန္တာ, ဘန္တေ, ရတ္တိ; နိက္ခန္တော ပဌမော ယာမော, စိရနိသိန္နော ဘိက္ခုသင္ဃော’’တိအာဒီသု (အ. နိ. ၈.၂၀) ဟိ ခယေ ဒိသ္သတိ။ ‘‘အယံ မေ ပုဂ္ဂလော ခမတိ, ဣမေသံ စတုန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အဘိက္ကန္တတရော စ ပဏီတတရော စာ’’တိအာဒီသု (အ. နိ. ၄.၁၀၀) သုန္ဒရေ။

    Tatthāyaṃ abhikkantasaddo khayasundarābhirūpaabbhanumodanesu dissati. ‘‘Abhikkantā, bhante, ratti; nikkhanto paṭhamo yāmo, ciranisinno bhikkhusaṅgho’’tiādīsu (a. ni. 8.20) hi khaye dissati. ‘‘Ayaṃ me puggalo khamati, imesaṃ catunnaṃ puggalānaṃ abhikkantataro ca paṇītataro cā’’tiādīsu (a. ni. 4.100) sundare.

    ‘‘ကော မေ ဝန္ဒတိ ပာဒာနိ၊ ဣဒ္ဓိယာ ယသသာ ဇလံ။

    ‘‘Ko me vandati pādāni, iddhiyā yasasā jalaṃ;

    အဘိက္ကန္တေန ဝဏ္ဏေန၊ သဗ္ဗာ ဩဘာသယံ ဒိသာ’’တိ။ –

    Abhikkantena vaṇṇena, sabbā obhāsayaṃ disā’’ti. –

    အာဒီသု (ဝိ. ဝ. ၈၅၇) အဘိရူပေ။ ‘‘အဘိက္ကန္တံ, ဘန္တေ’’တိအာဒီသု (ဒီ. နိ. ၁.၂၅၀) အဗ္ဘနုမောဒနေ။ ဣဓာပိ အဗ္ဘနုမောဒနေယေဝ။ ယသ္မာ စ အဗ္ဘနုမောဒနေ, တသ္မာ ‘‘သာဓု သာဓု, ဘော ဂောတမာ’’တိ ဝုတ္တံ ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

    Ādīsu (vi. va. 857) abhirūpe. ‘‘Abhikkantaṃ, bhante’’tiādīsu (dī. ni. 1.250) abbhanumodane. Idhāpi abbhanumodaneyeva. Yasmā ca abbhanumodane, tasmā ‘‘sādhu sādhu, bho gotamā’’ti vuttaṃ hotīti veditabbaṃ.

    ‘‘ဘယေ ကောဓေ ပသံသာယံ၊ တုရိတေ ကောတူဟလစ္ဆရေ။

    ‘‘Bhaye kodhe pasaṃsāyaṃ, turite kotūhalacchare;

    ဟာသေ သောကေ ပသာဒေ စ၊ ကရေ အာမေဍိတံ ဗုဓော’’တိ။

    Hāse soke pasāde ca, kare āmeḍitaṃ budho’’ti.

    ဣမိနာ စ လက္ခဏေန ဣဓ ပသာဒဝသေန ပသံသာဝသေန စာယံ ဒ္ဝိက္ခတ္တုံ ဝုတ္တောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။

    Iminā ca lakkhaṇena idha pasādavasena pasaṃsāvasena cāyaṃ dvikkhattuṃ vuttoti veditabbo.

    အထ ဝာ အဘိက္ကန္တန္တိ အတိဣဋ္ဌံ အတိမနာပံ အတိသုန္ဒရန္တိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ တတ္ထ ဧကေန အဘိက္ကန္တသဒ္ဒေန ဒေသနံ ထောမေတိ, ဧကေန အတ္တနော ပသာဒံ။ အယဉ္ဟိ ဧတ္ထ အဓိပ္ပာယော – ‘‘အဘိက္ကန္တံ, ဘော ဂောတမ, ယဒိဒံ ဘောတော ဂောတမသ္သ ဓမ္မဒေသနာ, အဘိက္ကန္တံ ယဒိဒံ ဘောတော ဂောတမသ္သ ဓမ္မဒေသနံ အာဂမ္မ မမ ပသာဒော’’တိ။ ဘဂဝတောယေဝ ဝာ ဝစနံ ဒ္ဝေ ဒ္ဝေ အတ္ထေ သန္ဓာယ ထောမေတိ – ဘောတော ဂောတမသ္သ ဝစနံ အဘိက္ကန္တံ ဒောသနာသနတော အဘိက္ကန္တံ ဂုဏာဓိဂမနတော, တထာ သဒ္ဓာဇနနတော ပညာဇနနတော, သာတ္ထတော သဗ္ယဉ္ဇနတော, ဥတ္တာနပဒတော ဂမ္ဘီရတ္ထတော, ကဏ္ဏသုခတော ဟဒယင္ဂမတော, အနတ္တုက္ကံသနတော အပရဝမ္ဘနတော, ကရုဏာသီတလတော ပညာဝဒာတတော, အပာထရမဏီယတော ဝိမဒ္ဒက္ခမတော, သုယ္ယမာနသုခတော ဝီမံသိယမာနဟိတတောတိ ဧဝမာဒီဟိ ယောဇေတဗ္ဗံ။

    Atha vā abhikkantanti atiiṭṭhaṃ atimanāpaṃ atisundaranti vuttaṃ hoti. Tattha ekena abhikkantasaddena desanaṃ thometi, ekena attano pasādaṃ. Ayañhi ettha adhippāyo – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama, yadidaṃ bhoto gotamassa dhammadesanā, abhikkantaṃ yadidaṃ bhoto gotamassa dhammadesanaṃ āgamma mama pasādo’’ti. Bhagavatoyeva vā vacanaṃ dve dve atthe sandhāya thometi – bhoto gotamassa vacanaṃ abhikkantaṃ dosanāsanato abhikkantaṃ guṇādhigamanato, tathā saddhājananato paññājananato, sātthato sabyañjanato, uttānapadato gambhīratthato, kaṇṇasukhato hadayaṅgamato, anattukkaṃsanato aparavambhanato, karuṇāsītalato paññāvadātato, apātharamaṇīyato vimaddakkhamato, suyyamānasukhato vīmaṃsiyamānahitatoti evamādīhi yojetabbaṃ.

    တတော ပရမ္ပိ စတူဟိ ဥပမာဟိ ဒေသနံယေဝ ထောမေတိ။ တတ္ထ နိက္ကုဇ္ဇိတန္တိ အဓောမုခဌပိတံ, ဟေဋ္ဌာမုခဇာတံ ဝာ။ ဥက္ကုဇ္ဇေယ္ယာတိ ဥပရိမုခံ ကရေယ္ယ။ ပဋိစ္ဆန္နန္တိ တိဏပဏ္ဏာဒိပဋိစ္ဆာဒိတံ။ ဝိဝရေယ္ယာတိ ဥဂ္ဃာဋေယ္ယ။ မူဠ္ဟသ္သာတိ ဒိသာမူဠ္ဟသ္သ။ မဂ္ဂံ အာစိက္ခေယ္ယာတိ ဟတ္ထေ ဂဟေတ္ဝာ ဧသ မဂ္ဂောတိ ဝဒေယ္ယ။ အန္ဓကာရေတိ ကာဠပက္ခစာတုဒ္ဒသီ အဍ္ဎရတ္တ-ဃနဝနသဏ္ဍ-မေဃပဋလေဟိ စတုရင္ဂေ တမသိ။ အယံ တာဝ အနုတ္တာနပဒတ္ထော။ အယံ ပန အဓိပ္ပာယယောဇနာ – ယထာ ကောစိ နိက္ကုဇ္ဇိတံ ဥက္ကုဇ္ဇေယ္ယ, ဧဝံ သဒ္ဓမ္မဝိမုခံ အသဒ္ဓမ္မေ ပတိဋ္ဌိတံ မံ အသဒ္ဓမ္မာ ဝုဋ္ဌာပေန္တေန; ယထာ ပဋိစ္ဆန္နံ ဝိဝရေယ္ယ, ဧဝံ ကသ္သပသ္သ ဘဂဝတော သာသနန္တရဓာနာ ပဘုတိ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိဂဟနပဋိစ္ဆန္နံ သာသနံ ဝိဝရန္တေန; ယထာ မူဠ္ဟသ္သ မဂ္ဂံ အာစိက္ခေယ္ယ, ဧဝံ ကုမ္မဂ္ဂမိစ္ဆာမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နသ္သ မေ သဂ္ဂမောက္ခမဂ္ဂံ အာစိက္ခန္တေန; ယထာ အန္ဓကာရေ တေလပဇ္ဇောတံ ဓာရေယ္ယ, ဧဝံ မောဟန္ဓကာရေ နိမုဂ္ဂသ္သ မေ ဗုဒ္ဓာဒိရတနတ္တယရူပာနိ အပသ္သတော တပ္ပဋိစ္ဆာဒကမောဟန္ဓကာရဝိဒ္ဓံသကဒေသနာပဇ္ဇောတံ ဓာရေန္တေန, မယ္ဟံ ဘောတာ ဂောတမေန ဧတေဟိ ပရိယာယေဟိ ပကာသိတတ္တာ အနေကပရိယာယေန ဓမ္မော ပကာသိတောတိ။

    Tato parampi catūhi upamāhi desanaṃyeva thometi. Tattha nikkujjitanti adhomukhaṭhapitaṃ, heṭṭhāmukhajātaṃ vā. Ukkujjeyyāti uparimukhaṃ kareyya. Paṭicchannanti tiṇapaṇṇādipaṭicchāditaṃ. Vivareyyāti ugghāṭeyya. Mūḷhassāti disāmūḷhassa. Maggaṃ ācikkheyyāti hatthe gahetvā esa maggoti vadeyya. Andhakāreti kāḷapakkhacātuddasī aḍḍharatta-ghanavanasaṇḍa-meghapaṭalehi caturaṅge tamasi. Ayaṃ tāva anuttānapadattho. Ayaṃ pana adhippāyayojanā – yathā koci nikkujjitaṃ ukkujjeyya, evaṃ saddhammavimukhaṃ asaddhamme patiṭṭhitaṃ maṃ asaddhammā vuṭṭhāpentena; yathā paṭicchannaṃ vivareyya, evaṃ kassapassa bhagavato sāsanantaradhānā pabhuti micchādiṭṭhigahanapaṭicchannaṃ sāsanaṃ vivarantena; yathā mūḷhassa maggaṃ ācikkheyya, evaṃ kummaggamicchāmaggappaṭipannassa me saggamokkhamaggaṃ ācikkhantena; yathā andhakāre telapajjotaṃ dhāreyya, evaṃ mohandhakāre nimuggassa me buddhādiratanattayarūpāni apassato tappaṭicchādakamohandhakāraviddhaṃsakadesanāpajjotaṃ dhārentena, mayhaṃ bhotā gotamena etehi pariyāyehi pakāsitattā anekapariyāyena dhammo pakāsitoti.

    ဒေသနာနုမောဒနကထာ နိဋ္ဌိတာ။

    Desanānumodanakathā niṭṭhitā.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝိဘင္ဂ • Mahāvibhaṅga / ဝေရဉ္ဇကဏ္ဍံ • Verañjakaṇḍaṃ

    ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ဥပာသကတ္တပဋိဝေဒနာကထာဝဏ္ဏနာ • Upāsakattapaṭivedanākathāvaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ဥပာသကတ္တပဋိဝေဒနာကထာဝဏ္ဏနာ • Upāsakattapaṭivedanākathāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact