Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഇതിവുത്തക-അട്ഠകഥാ • Itivuttaka-aṭṭhakathā

    ൨. ദേസനാസുത്തവണ്ണനാ

    2. Desanāsuttavaṇṇanā

    ൩൯. ദുതിയേ പരിയായേനാതി ഏത്ഥ പരിയായ-സദ്ദോ ‘‘മധുപിണ്ഡികപരിയായോത്വേവ നം ധാരേഹീ’’തിആദീസു (മ॰ നി॰ ൧.൨൦൫) ദേസനായം ആഗതോ. ‘‘അത്ഥി ഖ്വേസ , ബ്രാഹ്മണ, പരിയായോ, യേന മം പരിയായേന സമ്മാ വദമാനോ വദേയ്യ – അകിരിയവാദോ സമണോ ഗോതമോ’’തിആദീസു (പാരാ॰ ൫; അ॰ നി॰ ൮.൧൧) കാരണേ. ‘‘കസ്സ നു ഖോ, ആനന്ദ, അജ്ജ പരിയായോ ഭിക്ഖുനിയോ ഓവദിതു’’ന്തിആദീസു (മ॰ നി॰ ൩.൩൯൮) വാരേ. ഇധ പന വാരേപി കാരണേപി വട്ടതി, തസ്മാ, ഭിക്ഖവേ, തഥാഗതസ്സ ദ്വേ ധമ്മദേസനാ യഥാരഹം കാരണേന ഭവന്തി, വാരേന വാതി അയമേത്ഥ അത്ഥോ. ഭഗവാ ഹി വേനേയ്യജ്ഝാസയാനുരൂപം കദാചി ‘‘ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ, ഇമേ, ധമ്മാ അകുസലാ. ഇമേ ധമ്മാ സാവജ്ജാ, ഇമേ ധമ്മാ അനവജ്ജാ. ഇമേ സേവിതബ്ബാ, ഇമേ ന സേവിതബ്ബാ’’തിആദിനാ കുസലാകുസലധമ്മേ വിഭജന്തോ കുസലധമ്മേഹി അകുസലധമ്മേ അസങ്കരതോ പഞ്ഞാപേന്തോ ‘‘പാപം പാപകതോ പസ്സഥാ’’തി ധമ്മം ദേസേതി. കദാചി ‘‘പാണാതിപാതോ, ഭിക്ഖവേ, ആസേവിതോ ഭാവിതോ ബഹുലീകതോ നിരയസംവത്തനികോ തിരച്ഛാനയോനിസംവത്തനികോ പേത്തിവിസയസംവത്തനികോ, യോ സബ്ബലഹുകോ പാണാതിപാതോ, സോ അപ്പായുകസംവത്തനികോ’’തിആദിനാ (അ॰ നി॰ ൮.൪൦) ആദീനവം പകാസേന്തോ പാപതോ നിബ്ബിദാദീഹി നിയോജേന്തോ ‘‘നിബ്ബിന്ദഥ വിരജ്ജഥാ’’തി ധമ്മം ദേസേതി.

    39. Dutiye pariyāyenāti ettha pariyāya-saddo ‘‘madhupiṇḍikapariyāyotveva naṃ dhārehī’’tiādīsu (ma. ni. 1.205) desanāyaṃ āgato. ‘‘Atthi khvesa , brāhmaṇa, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – akiriyavādo samaṇo gotamo’’tiādīsu (pārā. 5; a. ni. 8.11) kāraṇe. ‘‘Kassa nu kho, ānanda, ajja pariyāyo bhikkhuniyo ovaditu’’ntiādīsu (ma. ni. 3.398) vāre. Idha pana vārepi kāraṇepi vaṭṭati, tasmā, bhikkhave, tathāgatassa dve dhammadesanā yathārahaṃ kāraṇena bhavanti, vārena vāti ayamettha attho. Bhagavā hi veneyyajjhāsayānurūpaṃ kadāci ‘‘ime dhammā kusalā, ime, dhammā akusalā. Ime dhammā sāvajjā, ime dhammā anavajjā. Ime sevitabbā, ime na sevitabbā’’tiādinā kusalākusaladhamme vibhajanto kusaladhammehi akusaladhamme asaṅkarato paññāpento ‘‘pāpaṃ pāpakato passathā’’ti dhammaṃ deseti. Kadāci ‘‘pāṇātipāto, bhikkhave, āsevito bhāvito bahulīkato nirayasaṃvattaniko tiracchānayonisaṃvattaniko pettivisayasaṃvattaniko, yo sabbalahuko pāṇātipāto, so appāyukasaṃvattaniko’’tiādinā (a. ni. 8.40) ādīnavaṃ pakāsento pāpato nibbidādīhi niyojento ‘‘nibbindatha virajjathā’’ti dhammaṃ deseti.

    ഭവന്തീതി ഹോന്തി പവത്തന്തി. പാപം പാപകതോ പസ്സഥാതി സബ്ബം പാപധമ്മം ദിട്ഠേവ ധമ്മേ ആയതിഞ്ച അഹിതദുക്ഖാവഹതോ ലാമകതോ പസ്സഥ. തത്ഥ നിബ്ബിന്ദഥാതി തസ്മിം പാപധമ്മേ ‘‘അച്ചന്തഹീനഭാവതോ ലാമകട്ഠേന പാപം, അകോസല്ലസമ്ഭൂതട്ഠേന അകുസലം, പകതിപഭസ്സരസ്സ പസന്നസ്സ ച ചിത്തസ്സ പഭസ്സരാദിഭാവവിനാസനതോ സംകിലേസികം, പുനപ്പുനം ഭവദുക്ഖനിബ്ബത്തനതോ പോനോബ്ഭവികം, സഹേവ ദരഥേഹി പരിളാഹേഹി വത്തനതോ സദരഥം, ദുക്ഖസ്സേവ വിപച്ചനതോ ദുക്ഖവിപാകം, അപരിമാണമ്പി കാലം അനാഗതേ ജാതിജരാമരണനിബ്ബത്തനതോ ആയതിം ജാതിജരാമരണിയം, സബ്ബഹിതസുഖവിദ്ധംസനസമത്ഥ’’ന്തിആദിനാ നയേന നാനാവിധേ ആദീനവേ, തസ്സ ച പഹാനേ ആനിസംസേ സമ്മപഞ്ഞായ പസ്സന്താ നിബ്ബിന്ദഥ നിബ്ബേദം ആപജ്ജഥ. നിബ്ബിന്ദന്താ ച വിപസ്സനം വഡ്ഢേത്വാ അരിയമഗ്ഗാധിഗമേന പാപതോ വിരജ്ജഥ ചേവ വിമുച്ചഥ ച. മഗ്ഗേന വാ സമുച്ഛേദവിരാഗവസേന വിരജ്ജഥ, തതോ ഫലേന പടിപ്പസ്സദ്ധിവിമുത്തിവസേന വിമുച്ചഥ. അഥ വാ പാപന്തി ലാമകതോ പാപം. കിം വുത്തം ഹോതി? യം അനിച്ചദുക്ഖാദിഭാവേന കുച്ഛിതം അരിയേഹി ജിഗുച്ഛനീയം വട്ടദുക്ഖം പാപേതീതി പാപം. കിം പന തം? തേഭൂമകധമ്മജാതം . യഥാവുത്തേന അത്ഥേന പാപകതോ ദിസ്വാ തത്ഥ അനിച്ചതോ, ദുക്ഖതോ, രോഗതോ, ഗണ്ഡതോ, സല്ലതോ, അഘതോ, ആബാധതോതിആദിനാ വിപസ്സനം വഡ്ഢേന്താ നിബ്ബിന്ദഥ. അയം ദുതിയാതി യാഥാവതോ അഹിതാനത്ഥവിഭാവനം പഠമം ഉപാദായ തതോ വിവേചനം അയം ദുതിയാ ധമ്മദേസനാ.

    Bhavantīti honti pavattanti. Pāpaṃ pāpakato passathāti sabbaṃ pāpadhammaṃ diṭṭheva dhamme āyatiñca ahitadukkhāvahato lāmakato passatha. Tattha nibbindathāti tasmiṃ pāpadhamme ‘‘accantahīnabhāvato lāmakaṭṭhena pāpaṃ, akosallasambhūtaṭṭhena akusalaṃ, pakatipabhassarassa pasannassa ca cittassa pabhassarādibhāvavināsanato saṃkilesikaṃ, punappunaṃ bhavadukkhanibbattanato ponobbhavikaṃ, saheva darathehi pariḷāhehi vattanato sadarathaṃ, dukkhasseva vipaccanato dukkhavipākaṃ, aparimāṇampi kālaṃ anāgate jātijarāmaraṇanibbattanato āyatiṃ jātijarāmaraṇiyaṃ, sabbahitasukhaviddhaṃsanasamattha’’ntiādinā nayena nānāvidhe ādīnave, tassa ca pahāne ānisaṃse sammapaññāya passantā nibbindatha nibbedaṃ āpajjatha. Nibbindantā ca vipassanaṃ vaḍḍhetvā ariyamaggādhigamena pāpato virajjatha ceva vimuccatha ca. Maggena vā samucchedavirāgavasena virajjatha, tato phalena paṭippassaddhivimuttivasena vimuccatha. Atha vā pāpanti lāmakato pāpaṃ. Kiṃ vuttaṃ hoti? Yaṃ aniccadukkhādibhāvena kucchitaṃ ariyehi jigucchanīyaṃ vaṭṭadukkhaṃ pāpetīti pāpaṃ. Kiṃ pana taṃ? Tebhūmakadhammajātaṃ . Yathāvuttena atthena pāpakato disvā tattha aniccato, dukkhato, rogato, gaṇḍato, sallato, aghato, ābādhatotiādinā vipassanaṃ vaḍḍhentā nibbindatha. Ayaṃ dutiyāti yāthāvato ahitānatthavibhāvanaṃ paṭhamaṃ upādāya tato vivecanaṃ ayaṃ dutiyā dhammadesanā.

    ഗാഥാസു ബുദ്ധസ്സാതി സബ്ബഞ്ഞുബുദ്ധസ്സ. സബ്ബഭൂതാനുകമ്പിനോതി സബ്ബേപി സത്തേ മഹാകരുണായ അനുകമ്പനസഭാവസ്സ. പരിയായവചനന്തി പരിയായേന കഥനം ദേസനം. പസ്സാതി പരിസം ആലപതി, പരിസജേട്ഠകം വാ സന്ധായ വുത്തം. കേചി പനാഹു ‘‘അത്താനമേവ സന്ധായ ഭഗവാ ‘പസ്സാ’തി അവോചാ’’തി. തത്ഥാതി തസ്മിം പാപകേ വിരജ്ജഥ രാഗം പജഹഥാതി അത്ഥോ. സേസം വുത്തനയമേവ.

    Gāthāsu buddhassāti sabbaññubuddhassa. Sabbabhūtānukampinoti sabbepi satte mahākaruṇāya anukampanasabhāvassa. Pariyāyavacananti pariyāyena kathanaṃ desanaṃ. Passāti parisaṃ ālapati, parisajeṭṭhakaṃ vā sandhāya vuttaṃ. Keci panāhu ‘‘attānameva sandhāya bhagavā ‘passā’ti avocā’’ti. Tatthāti tasmiṃ pāpake virajjatha rāgaṃ pajahathāti attho. Sesaṃ vuttanayameva.

    ദുതിയസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Dutiyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ഇതിവുത്തകപാളി • Itivuttakapāḷi / ൨. ദേസനാസുത്തം • 2. Desanāsuttaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact