Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మజ్ఝిమనికాయ • Majjhimanikāya |
నమో తస్స భగవతో అరహతో సమ్మాసమ్బుద్ధస్స
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa
మజ్ఝిమనికాయే
Majjhimanikāye
ఉపరిపణ్ణాసపాళి
Uparipaṇṇāsapāḷi
౧. దేవదహవగ్గో
1. Devadahavaggo
౧. దేవదహసుత్తం
1. Devadahasuttaṃ
౧. ఏవం మే సుతం – ఏకం సమయం భగవా సక్కేసు విహరతి దేవదహం నామ సక్యానం నిగమో. తత్ర ఖో భగవా భిక్ఖూ ఆమన్తేసి – ‘‘భిక్ఖవో’’తి. ‘‘భదన్తే’’తి తే భిక్ఖూ భగవతో పచ్చస్సోసుం. భగవా ఏతదవోచ – ‘‘సన్తి, భిక్ఖవే, ఏకే సమణబ్రాహ్మణా ఏవంవాదినో ఏవందిట్ఠినో – ‘యం కిఞ్చాయం పురిసపుగ్గలో పటిసంవేదేతి సుఖం వా దుక్ఖం వా అదుక్ఖమసుఖం వా, సబ్బం తం పుబ్బేకతహేతు. ఇతి పురాణానం కమ్మానం తపసా బ్యన్తీభావా, నవానం కమ్మానం అకరణా, ఆయతిం అనవస్సవో; ఆయతిం అనవస్సవా కమ్మక్ఖయో; కమ్మక్ఖయా దుక్ఖక్ఖయో; దుక్ఖక్ఖయా వేదనాక్ఖయో; వేదనాక్ఖయా సబ్బం దుక్ఖం నిజ్జిణ్ణం భవిస్సతీ’తి. ఏవంవాదినో, భిక్ఖవే, నిగణ్ఠా.
1. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sakkesu viharati devadahaṃ nāma sakyānaṃ nigamo. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca – ‘‘santi, bhikkhave, eke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘yaṃ kiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, sabbaṃ taṃ pubbekatahetu. Iti purāṇānaṃ kammānaṃ tapasā byantībhāvā, navānaṃ kammānaṃ akaraṇā, āyatiṃ anavassavo; āyatiṃ anavassavā kammakkhayo; kammakkhayā dukkhakkhayo; dukkhakkhayā vedanākkhayo; vedanākkhayā sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatī’ti. Evaṃvādino, bhikkhave, nigaṇṭhā.
‘‘ఏవంవాదాహం , భిక్ఖవే, నిగణ్ఠే ఉపసఙ్కమిత్వా ఏవం వదామి – ‘సచ్చం కిర తుమ్హే, ఆవుసో నిగణ్ఠా, ఏవంవాదినో ఏవందిట్ఠినో – యం కిఞ్చాయం పురిసపుగ్గలో పటిసంవేదేతి సుఖం వా దుక్ఖం వా అదుక్ఖమసుఖం వా, సబ్బం తం పుబ్బేకతహేతు. ఇతి పురాణానం కమ్మానం తపసా బ్యన్తీభావా, నవానం కమ్మానం అకరణా, ఆయతిం అనవస్సవో; ఆయతిం అనవస్సవా కమ్మక్ఖయో; కమ్మక్ఖయా దుక్ఖక్ఖయో; దుక్ఖక్ఖయా వేదనాక్ఖయో; వేదనాక్ఖయా సబ్బం దుక్ఖం నిజ్జిణ్ణం భవిస్సతీ’తి? తే చ మే, భిక్ఖవే, నిగణ్ఠా ఏవం పుట్ఠా ‘ఆమా’తి పటిజానన్తి.
‘‘Evaṃvādāhaṃ , bhikkhave, nigaṇṭhe upasaṅkamitvā evaṃ vadāmi – ‘saccaṃ kira tumhe, āvuso nigaṇṭhā, evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – yaṃ kiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, sabbaṃ taṃ pubbekatahetu. Iti purāṇānaṃ kammānaṃ tapasā byantībhāvā, navānaṃ kammānaṃ akaraṇā, āyatiṃ anavassavo; āyatiṃ anavassavā kammakkhayo; kammakkhayā dukkhakkhayo; dukkhakkhayā vedanākkhayo; vedanākkhayā sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatī’ti? Te ca me, bhikkhave, nigaṇṭhā evaṃ puṭṭhā ‘āmā’ti paṭijānanti.
‘‘త్యాహం ఏవం వదామి – ‘కిం పన తుమ్హే, ఆవుసో నిగణ్ఠా, జానాథ – అహువమ్హేవ మయం పుబ్బే, న నాహువమ్హా’తి? ‘నో హిదం, ఆవుసో’.
‘‘Tyāhaṃ evaṃ vadāmi – ‘kiṃ pana tumhe, āvuso nigaṇṭhā, jānātha – ahuvamheva mayaṃ pubbe, na nāhuvamhā’ti? ‘No hidaṃ, āvuso’.
‘‘‘కిం పన తుమ్హే, ఆవుసో నిగణ్ఠా, జానాథ – అకరమ్హేవ మయం పుబ్బే పాపకమ్మం, న నాకరమ్హా’తి? ‘నో హిదం, ఆవుసో’.
‘‘‘Kiṃ pana tumhe, āvuso nigaṇṭhā, jānātha – akaramheva mayaṃ pubbe pāpakammaṃ, na nākaramhā’ti? ‘No hidaṃ, āvuso’.
‘‘‘కిం పన తుమ్హే, ఆవుసో నిగణ్ఠా, జానాథ – ఏవరూపం వా ఏవరూపం వా పాపకమ్మం అకరమ్హా’తి? ‘నో హిదం, ఆవుసో’.
‘‘‘Kiṃ pana tumhe, āvuso nigaṇṭhā, jānātha – evarūpaṃ vā evarūpaṃ vā pāpakammaṃ akaramhā’ti? ‘No hidaṃ, āvuso’.
‘‘‘కిం పన తుమ్హే, ఆవుసో నిగణ్ఠా, జానాథ – ఏత్తకం వా దుక్ఖం నిజ్జిణ్ణం, ఏత్తకం వా దుక్ఖం నిజ్జీరేతబ్బం, ఏత్తకమ్హి వా దుక్ఖే నిజ్జిణ్ణే సబ్బం దుక్ఖం నిజ్జిణ్ణం భవిస్సతీ’తి? ‘నో హిదం, ఆవుసో’.
‘‘‘Kiṃ pana tumhe, āvuso nigaṇṭhā, jānātha – ettakaṃ vā dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ, ettakaṃ vā dukkhaṃ nijjīretabbaṃ, ettakamhi vā dukkhe nijjiṇṇe sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatī’ti? ‘No hidaṃ, āvuso’.
‘‘‘కిం పన తుమ్హే, ఆవుసో నిగణ్ఠా, జానాథ – దిట్ఠేవ ధమ్మే అకుసలానం ధమ్మానం పహానం, కుసలానం ధమ్మానం ఉపసమ్పద’న్తి? ‘నో హిదం, ఆవుసో’.
‘‘‘Kiṃ pana tumhe, āvuso nigaṇṭhā, jānātha – diṭṭheva dhamme akusalānaṃ dhammānaṃ pahānaṃ, kusalānaṃ dhammānaṃ upasampada’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’.
౨. ‘‘ఇతి కిర తుమ్హే, ఆవుసో నిగణ్ఠా, న జానాథ – అహువమ్హేవ మయం పుబ్బే, న నాహువమ్హాతి , న జానాథ – అకరమ్హేవ మయం పుబ్బే పాపకమ్మం, న నాకరమ్హాతి, న జానాథ – ఏవరూపం వా ఏవరూపం వా పాపకమ్మం అకరమ్హాతి, న జానాథ – ఏత్తకం వా దుక్ఖం నిజ్జిణ్ణం, ఏత్తకం వా దుక్ఖం నిజ్జీరేతబ్బం, ఏత్తకమ్హి వా దుక్ఖే నిజ్జిణ్ణే సబ్బం దుక్ఖం నిజ్జిణ్ణం భవిస్సతీతి, న జానాథ – దిట్ఠేవ ధమ్మే అకుసలానం ధమ్మానం పహానం, కుసలానం ధమ్మానం ఉపసమ్పదం; ఏవం సన్తే ఆయస్మన్తానం నిగణ్ఠానం న కల్లమస్స వేయ్యాకరణాయ – యం కిఞ్చాయం పురిసపుగ్గలో పటిసంవేదేతి సుఖం వా దుక్ఖం వా అదుక్ఖమసుఖం వా, సబ్బం తం పుబ్బేకతహేతు. ఇతి పురాణానం కమ్మానం తపసా బ్యన్తీభావా, నవానం కమ్మానం అకరణా, ఆయతిం అనవస్సవో; ఆయతిం అనవస్సవా కమ్మక్ఖయో; కమ్మక్ఖయా దుక్ఖక్ఖయో; దుక్ఖక్ఖయా వేదనాక్ఖయో; వేదనాక్ఖయా సబ్బం దుక్ఖం నిజ్జిణ్ణం భవిస్సతీ’’తి.
2. ‘‘Iti kira tumhe, āvuso nigaṇṭhā, na jānātha – ahuvamheva mayaṃ pubbe, na nāhuvamhāti , na jānātha – akaramheva mayaṃ pubbe pāpakammaṃ, na nākaramhāti, na jānātha – evarūpaṃ vā evarūpaṃ vā pāpakammaṃ akaramhāti, na jānātha – ettakaṃ vā dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ, ettakaṃ vā dukkhaṃ nijjīretabbaṃ, ettakamhi vā dukkhe nijjiṇṇe sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatīti, na jānātha – diṭṭheva dhamme akusalānaṃ dhammānaṃ pahānaṃ, kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadaṃ; evaṃ sante āyasmantānaṃ nigaṇṭhānaṃ na kallamassa veyyākaraṇāya – yaṃ kiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, sabbaṃ taṃ pubbekatahetu. Iti purāṇānaṃ kammānaṃ tapasā byantībhāvā, navānaṃ kammānaṃ akaraṇā, āyatiṃ anavassavo; āyatiṃ anavassavā kammakkhayo; kammakkhayā dukkhakkhayo; dukkhakkhayā vedanākkhayo; vedanākkhayā sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatī’’ti.
‘‘సచే పన తుమ్హే, ఆవుసో నిగణ్ఠా, జానేయ్యాథ – అహువమ్హేవ మయం పుబ్బే, న నాహువమ్హాతి, జానేయ్యాథ – అకరమ్హేవ మయం పుబ్బే పాపకమ్మం, న నాకరమ్హాతి, జానేయ్యాథ – ఏవరూపం వా ఏవరూపం వా పాపకమ్మం అకరమ్హాతి, జానేయ్యాథ – ఏత్తకం వా దుక్ఖం నిజ్జిణ్ణం, ఏత్తకం వా దుక్ఖం నిజ్జీరేతబ్బం, ఏత్తకమ్హి వా దుక్ఖే నిజ్జిణ్ణే సబ్బం దుక్ఖం నిజ్జిణ్ణం భవిస్సతీతి, జానేయ్యాథ – దిట్ఠేవ ధమ్మే అకుసలానం ధమ్మానం పహానం, కుసలానం ధమ్మానం ఉపసమ్పదం; ఏవం సన్తే ఆయస్మన్తానం నిగణ్ఠానం కల్లమస్స వేయ్యాకరణాయ – యం కిఞ్చాయం పురిసపుగ్గలో పటిసంవేదేతి సుఖం వా దుక్ఖం వా అదుక్ఖమసుఖం వా, సబ్బం తం పుబ్బేకతహేతు. ఇతి పురాణానం కమ్మానం తపసా బ్యన్తీభావా, నవానం కమ్మానం అకరణా, ఆయతిం అనవస్సవో; ఆయతిం అనవస్సవా కమ్మక్ఖయో; కమ్మక్ఖయా దుక్ఖక్ఖయో; దుక్ఖక్ఖయా వేదనాక్ఖయో; వేదనాక్ఖయా సబ్బం దుక్ఖం నిజ్జిణ్ణం భవిస్సతీ’’తి.
‘‘Sace pana tumhe, āvuso nigaṇṭhā, jāneyyātha – ahuvamheva mayaṃ pubbe, na nāhuvamhāti, jāneyyātha – akaramheva mayaṃ pubbe pāpakammaṃ, na nākaramhāti, jāneyyātha – evarūpaṃ vā evarūpaṃ vā pāpakammaṃ akaramhāti, jāneyyātha – ettakaṃ vā dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ, ettakaṃ vā dukkhaṃ nijjīretabbaṃ, ettakamhi vā dukkhe nijjiṇṇe sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatīti, jāneyyātha – diṭṭheva dhamme akusalānaṃ dhammānaṃ pahānaṃ, kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadaṃ; evaṃ sante āyasmantānaṃ nigaṇṭhānaṃ kallamassa veyyākaraṇāya – yaṃ kiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, sabbaṃ taṃ pubbekatahetu. Iti purāṇānaṃ kammānaṃ tapasā byantībhāvā, navānaṃ kammānaṃ akaraṇā, āyatiṃ anavassavo; āyatiṃ anavassavā kammakkhayo; kammakkhayā dukkhakkhayo; dukkhakkhayā vedanākkhayo; vedanākkhayā sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatī’’ti.
౩. ‘‘సేయ్యథాపి, ఆవుసో నిగణ్ఠా, పురిసో సల్లేన విద్ధో అస్స సవిసేన గాళ్హూపలేపనేన 1; సో సల్లస్సపి వేధనహేతు 2 దుక్ఖా తిబ్బా 3 కటుకా వేదనా వేదియేయ్య. తస్స మిత్తామచ్చా ఞాతిసాలోహితా భిసక్కం సల్లకత్తం ఉపట్ఠాపేయ్యుం. తస్స సో భిసక్కో సల్లకత్తో సత్థేన వణముఖం పరికన్తేయ్య; సో సత్థేనపి వణముఖస్స పరికన్తనహేతు దుక్ఖా తిబ్బా కటుకా వేదనా వేదియేయ్య. తస్స సో భిసక్కో సల్లకత్తో ఏసనియా సల్లం ఏసేయ్య; సో ఏసనియాపి సల్లస్స ఏసనాహేతు దుక్ఖా తిబ్బా కటుకా వేదనా వేదియేయ్య . తస్స సో భిసక్కో సల్లకత్తో సల్లం అబ్బుహేయ్య 4; సో సల్లస్సపి అబ్బుహనహేతు 5 దుక్ఖా తిబ్బా కటుకా వేదనా వేదియేయ్య. తస్స సో భిసక్కో సల్లకత్తో అగదఙ్గారం వణముఖే ఓదహేయ్య; సో అగదఙ్గారస్సపి వణముఖే ఓదహనహేతు దుక్ఖా తిబ్బా కటుకా వేదనా వేదియేయ్య. సో అపరేన సమయేన రూళ్హేన వణేన సఞ్ఛవినా అరోగో అస్స సుఖీ సేరీ సయంవసీ యేన కామఙ్గమో. తస్స ఏవమస్స – అహం ఖో పుబ్బే సల్లేన విద్ధో అహోసిం సవిసేన గాళ్హూపలేపనేన. సోహం సల్లస్సపి వేధనహేతు దుక్ఖా తిబ్బా కటుకా వేదనా వేదియిం. తస్స మే మిత్తామచ్చా ఞాతిసాలోహితా భిసక్కం సల్లకత్తం ఉపట్ఠపేసుం. తస్స మే సో భిసక్కో సల్లకత్తో సత్థేన వణముఖం పరికన్తి; సోహం సత్థేనపి వణముఖస్స పరికన్తనహేతు దుక్ఖా తిబ్బా కటుకా వేదనా వేదియిం. తస్స మే సో భిసక్కో సల్లకత్తో ఏసనియా సల్లం ఏసి; సో అహం ఏసనియాపి సల్లస్స ఏసనాహేతు దుక్ఖా తిబ్బా కటుకా వేదనా వేదియిం. తస్స మే సో భిసక్కో సల్లకత్తో సల్లం అబ్బుహి 6; సోహం సల్లస్సపి అబ్బుహనహేతు దుక్ఖా తిబ్బా కటుకా వేదనా వేదియిం. తస్స మే సో భిసక్కో సల్లకత్తో అగదఙ్గారం వణముఖే ఓదహి; సోహం అగదఙ్గారస్సపి వణముఖే ఓదహనహేతు దుక్ఖా తిబ్బా కటుకా వేదనా వేదియిం. సోమ్హి ఏతరహి రూళ్హేన వణేన సఞ్ఛవినా అరోగో సుఖీ సేరీ సయంవసీ యేన కామఙ్గమో’’తి.
3. ‘‘Seyyathāpi, āvuso nigaṇṭhā, puriso sallena viddho assa savisena gāḷhūpalepanena 7; so sallassapi vedhanahetu 8 dukkhā tibbā 9 kaṭukā vedanā vediyeyya. Tassa mittāmaccā ñātisālohitā bhisakkaṃ sallakattaṃ upaṭṭhāpeyyuṃ. Tassa so bhisakko sallakatto satthena vaṇamukhaṃ parikanteyya; so satthenapi vaṇamukhassa parikantanahetu dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyeyya. Tassa so bhisakko sallakatto esaniyā sallaṃ eseyya; so esaniyāpi sallassa esanāhetu dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyeyya . Tassa so bhisakko sallakatto sallaṃ abbuheyya 10; so sallassapi abbuhanahetu 11 dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyeyya. Tassa so bhisakko sallakatto agadaṅgāraṃ vaṇamukhe odaheyya; so agadaṅgārassapi vaṇamukhe odahanahetu dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyeyya. So aparena samayena rūḷhena vaṇena sañchavinā arogo assa sukhī serī sayaṃvasī yena kāmaṅgamo. Tassa evamassa – ahaṃ kho pubbe sallena viddho ahosiṃ savisena gāḷhūpalepanena. Sohaṃ sallassapi vedhanahetu dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyiṃ. Tassa me mittāmaccā ñātisālohitā bhisakkaṃ sallakattaṃ upaṭṭhapesuṃ. Tassa me so bhisakko sallakatto satthena vaṇamukhaṃ parikanti; sohaṃ satthenapi vaṇamukhassa parikantanahetu dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyiṃ. Tassa me so bhisakko sallakatto esaniyā sallaṃ esi; so ahaṃ esaniyāpi sallassa esanāhetu dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyiṃ. Tassa me so bhisakko sallakatto sallaṃ abbuhi 12; sohaṃ sallassapi abbuhanahetu dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyiṃ. Tassa me so bhisakko sallakatto agadaṅgāraṃ vaṇamukhe odahi; sohaṃ agadaṅgārassapi vaṇamukhe odahanahetu dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyiṃ. Somhi etarahi rūḷhena vaṇena sañchavinā arogo sukhī serī sayaṃvasī yena kāmaṅgamo’’ti.
‘‘ఏవమేవ ఖో, ఆవుసో నిగణ్ఠా, సచే తుమ్హే జానేయ్యాథ – అహువమ్హేవ మయం పుబ్బే, న నాహువమ్హాతి, జానేయ్యాథ – అకరమ్హేవ మయం పుబ్బే పాపకమ్మం, న నాకరమ్హాతి, జానేయ్యాథ – ఏవరూపం వా ఏవరూపం వా పాపకమ్మం అకరమ్హాతి, జానేయ్యాథ – ఏత్తకం వా దుక్ఖం నిజ్జిణ్ణం, ఏత్తకం వా దుక్ఖం నిజ్జీరేతబ్బం, ఏత్తకమ్హి వా దుక్ఖే నిజ్జిణ్ణే సబ్బం దుక్ఖం నిజ్జిణ్ణం భవిస్సతీతి, జానేయ్యాథ – దిట్ఠేవ ధమ్మే అకుసలానం ధమ్మానం పహానం, కుసలానం ధమ్మానం ఉపసమ్పదం; ఏవం సన్తే ఆయస్మన్తానం నిగణ్ఠానం కల్లమస్స వేయ్యాకరణాయ – యం కిఞ్చాయం పురిసపుగ్గలో పటిసంవేదేతి సుఖం వా దుక్ఖం వా అదుక్ఖమసుఖం వా, సబ్బం తం పుబ్బేకతహేతు. ఇతి పురాణానం కమ్మానం తపసా బ్యన్తీభావా, నవానం కమ్మానం అకరణా, ఆయతిం అనవస్సవో; ఆయతిం అనవస్సవా కమ్మక్ఖయో; కమ్మక్ఖయా దుక్ఖక్ఖయో; దుక్ఖక్ఖయా వేదనాక్ఖయో; వేదనాక్ఖయా సబ్బం దుక్ఖం నిజ్జిణ్ణం భవిస్సతీ’’తి.
‘‘Evameva kho, āvuso nigaṇṭhā, sace tumhe jāneyyātha – ahuvamheva mayaṃ pubbe, na nāhuvamhāti, jāneyyātha – akaramheva mayaṃ pubbe pāpakammaṃ, na nākaramhāti, jāneyyātha – evarūpaṃ vā evarūpaṃ vā pāpakammaṃ akaramhāti, jāneyyātha – ettakaṃ vā dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ, ettakaṃ vā dukkhaṃ nijjīretabbaṃ, ettakamhi vā dukkhe nijjiṇṇe sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatīti, jāneyyātha – diṭṭheva dhamme akusalānaṃ dhammānaṃ pahānaṃ, kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadaṃ; evaṃ sante āyasmantānaṃ nigaṇṭhānaṃ kallamassa veyyākaraṇāya – yaṃ kiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, sabbaṃ taṃ pubbekatahetu. Iti purāṇānaṃ kammānaṃ tapasā byantībhāvā, navānaṃ kammānaṃ akaraṇā, āyatiṃ anavassavo; āyatiṃ anavassavā kammakkhayo; kammakkhayā dukkhakkhayo; dukkhakkhayā vedanākkhayo; vedanākkhayā sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatī’’ti.
‘‘యస్మా చ ఖో తుమ్హే, ఆవుసో నిగణ్ఠా, న జానాథ – అహువమ్హేవ మయం పుబ్బే, న నాహువమ్హాతి, న జానాథ – అకరమ్హేవ మయం పుబ్బే పాపకమ్మం, న నాకరమ్హాతి, న జానాథ – ఏవరూపం వా ఏవరూపం వా పాపకమ్మం అకరమ్హాతి, న జానాథ – ఏత్తకం వా దుక్ఖం నిజ్జిణ్ణం, ఏత్తకం వా దుక్ఖం నిజ్జీరేతబ్బం, ఏత్తకమ్హి వా దుక్ఖే నిజ్జిణ్ణే సబ్బం దుక్ఖం నిజ్జిణ్ణం భవిస్సతీతి, న జానాథ – దిట్ఠేవ ధమ్మే అకుసలానం ధమ్మానం పహానం, కుసలానం ధమ్మానం ఉపసమ్పదం; తస్మా ఆయస్మన్తానం నిగణ్ఠానం న కల్లమస్స వేయ్యాకరణాయ – యం కిఞ్చాయం పురిసపుగ్గలో పటిసంవేదేతి సుఖం వా దుక్ఖం వా అదుక్ఖమసుఖం వా, సబ్బం తం పుబ్బేకతహేతు. ఇతి పురాణానం కమ్మానం తపసా బ్యన్తీభావా, నవానం కమ్మానం అకరణా, ఆయతిం అనవస్సవో; ఆయతిం అనవస్సవా కమ్మక్ఖయో; కమ్మక్ఖయా దుక్ఖక్ఖయో; దుక్ఖక్ఖయా వేదనాక్ఖయో; వేదనాక్ఖయా సబ్బం దుక్ఖం నిజ్జిణ్ణం భవిస్సతీ’’తి.
‘‘Yasmā ca kho tumhe, āvuso nigaṇṭhā, na jānātha – ahuvamheva mayaṃ pubbe, na nāhuvamhāti, na jānātha – akaramheva mayaṃ pubbe pāpakammaṃ, na nākaramhāti, na jānātha – evarūpaṃ vā evarūpaṃ vā pāpakammaṃ akaramhāti, na jānātha – ettakaṃ vā dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ, ettakaṃ vā dukkhaṃ nijjīretabbaṃ, ettakamhi vā dukkhe nijjiṇṇe sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatīti, na jānātha – diṭṭheva dhamme akusalānaṃ dhammānaṃ pahānaṃ, kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadaṃ; tasmā āyasmantānaṃ nigaṇṭhānaṃ na kallamassa veyyākaraṇāya – yaṃ kiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, sabbaṃ taṃ pubbekatahetu. Iti purāṇānaṃ kammānaṃ tapasā byantībhāvā, navānaṃ kammānaṃ akaraṇā, āyatiṃ anavassavo; āyatiṃ anavassavā kammakkhayo; kammakkhayā dukkhakkhayo; dukkhakkhayā vedanākkhayo; vedanākkhayā sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatī’’ti.
౪. ‘‘ఏవం వుత్తే, భిక్ఖవే, తే నిగణ్ఠా మం ఏతదవోచుం – ‘నిగణ్ఠో , ఆవుసో, నాటపుత్తో 13 సబ్బఞ్ఞూ సబ్బదస్సావీ, అపరిసేసం ఞాణదస్సనం పటిజానాతి . చరతో చ మే తిట్ఠతో చ సుత్తస్స చ జాగరస్స చ సతతం సమితం ఞాణదస్సనం పచ్చుపట్ఠిత’న్తి. సో ఏవమాహ – ‘అత్థి ఖో వో, ఆవుసో నిగణ్ఠా, పుబ్బేవ పాపకమ్మం కతం, తం ఇమాయ కటుకాయ దుక్కరకారికాయ నిజ్జీరేథ, యం పనేత్థ ఏతరహి కాయేన సంవుతా వాచాయ సంవుతా మనసా సంవుతా తం ఆయతిం పాపకమ్మస్స అకరణం. ఇతి పురాణానం కమ్మానం తపసా బ్యన్తీభావా, నవానం కమ్మానం అకరణా, ఆయతిం అనవస్సవో; ఆయతిం అనవస్సవా కమ్మక్ఖయో; కమ్మక్ఖయా దుక్ఖక్ఖయో; దుక్ఖక్ఖయా వేదనాక్ఖయో; వేదనాక్ఖయా సబ్బం దుక్ఖం నిజ్జిణ్ణం భవిస్సతీ’తి. తఞ్చ పనమ్హాకం రుచ్చతి చేవ ఖమతి చ, తేన చమ్హా అత్తమనా’’తి.
4. ‘‘Evaṃ vutte, bhikkhave, te nigaṇṭhā maṃ etadavocuṃ – ‘nigaṇṭho , āvuso, nāṭaputto 14 sabbaññū sabbadassāvī, aparisesaṃ ñāṇadassanaṃ paṭijānāti . Carato ca me tiṭṭhato ca suttassa ca jāgarassa ca satataṃ samitaṃ ñāṇadassanaṃ paccupaṭṭhita’nti. So evamāha – ‘atthi kho vo, āvuso nigaṇṭhā, pubbeva pāpakammaṃ kataṃ, taṃ imāya kaṭukāya dukkarakārikāya nijjīretha, yaṃ panettha etarahi kāyena saṃvutā vācāya saṃvutā manasā saṃvutā taṃ āyatiṃ pāpakammassa akaraṇaṃ. Iti purāṇānaṃ kammānaṃ tapasā byantībhāvā, navānaṃ kammānaṃ akaraṇā, āyatiṃ anavassavo; āyatiṃ anavassavā kammakkhayo; kammakkhayā dukkhakkhayo; dukkhakkhayā vedanākkhayo; vedanākkhayā sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatī’ti. Tañca panamhākaṃ ruccati ceva khamati ca, tena camhā attamanā’’ti.
౫. ‘‘ఏవం వుత్తే అహం, భిక్ఖవే, తే నిగణ్ఠే ఏతదవోచం – ‘పఞ్చ ఖో ఇమే, ఆవుసో నిగణ్ఠా, ధమ్మా దిట్ఠేవ ధమ్మే ద్విధావిపాకా. కతమే పఞ్చ? సద్ధా, రుచి, అనుస్సవో, ఆకారపరివితక్కో, దిట్ఠినిజ్ఝానక్ఖన్తి – ఇమే ఖో, ఆవుసో నిగణ్ఠా, పఞ్చ ధమ్మా దిట్ఠేవ ధమ్మే ద్విధావిపాకా. తత్రాయస్మన్తానం నిగణ్ఠానం కా అతీతంసే సత్థరి సద్ధా, కా రుచి, కో అనుస్సవో, కో ఆకారపరివితక్కో, కా దిట్ఠినిజ్ఝానక్ఖన్తీ’తి. ఏవంవాదీ 15 ఖో అహం, భిక్ఖవే, నిగణ్ఠేసు న కఞ్చి 16 సహధమ్మికం వాదపటిహారం సమనుపస్సామి.
5. ‘‘Evaṃ vutte ahaṃ, bhikkhave, te nigaṇṭhe etadavocaṃ – ‘pañca kho ime, āvuso nigaṇṭhā, dhammā diṭṭheva dhamme dvidhāvipākā. Katame pañca? Saddhā, ruci, anussavo, ākāraparivitakko, diṭṭhinijjhānakkhanti – ime kho, āvuso nigaṇṭhā, pañca dhammā diṭṭheva dhamme dvidhāvipākā. Tatrāyasmantānaṃ nigaṇṭhānaṃ kā atītaṃse satthari saddhā, kā ruci, ko anussavo, ko ākāraparivitakko, kā diṭṭhinijjhānakkhantī’ti. Evaṃvādī 17 kho ahaṃ, bhikkhave, nigaṇṭhesu na kañci 18 sahadhammikaṃ vādapaṭihāraṃ samanupassāmi.
‘‘పున చపరాహం 19, భిక్ఖవే, తే నిగణ్ఠే ఏవం వదామి – ‘తం కిం మఞ్ఞథ, ఆవుసో నిగణ్ఠా. యస్మిం వో సమయే తిబ్బో 20 ఉపక్కమో హోతి తిబ్బం పధానం, తిబ్బా తస్మిం సమయే ఓపక్కమికా దుక్ఖా తిబ్బా కటుకా వేదనా వేదియేథ; యస్మిం పన వో సమయే న తిబ్బో ఉపక్కమో హోతి న తిబ్బం పధానం, న తిబ్బా తస్మిం సమయే ఓపక్కమికా దుక్ఖా తిబ్బా కటుకా వేదనా వేదియేథా’తి? ‘యస్మిం నో, ఆవుసో గోతమ, సమయే తిబ్బో ఉపక్కమో హోతి తిబ్బం పధానం, తిబ్బా తస్మిం సమయే ఓపక్కమికా దుక్ఖా తిబ్బా కటుకా వేదనా వేదియామ; యస్మిం పన నో సమయే న తిబ్బో ఉపక్కమో హోతి న తిబ్బం పధానం, న తిబ్బా తస్మిం సమయే ఓపక్కమికా దుక్ఖా తిబ్బా కటుకా వేదనా వేదియామా’’’తి.
‘‘Puna caparāhaṃ 21, bhikkhave, te nigaṇṭhe evaṃ vadāmi – ‘taṃ kiṃ maññatha, āvuso nigaṇṭhā. Yasmiṃ vo samaye tibbo 22 upakkamo hoti tibbaṃ padhānaṃ, tibbā tasmiṃ samaye opakkamikā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyetha; yasmiṃ pana vo samaye na tibbo upakkamo hoti na tibbaṃ padhānaṃ, na tibbā tasmiṃ samaye opakkamikā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyethā’ti? ‘Yasmiṃ no, āvuso gotama, samaye tibbo upakkamo hoti tibbaṃ padhānaṃ, tibbā tasmiṃ samaye opakkamikā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyāma; yasmiṃ pana no samaye na tibbo upakkamo hoti na tibbaṃ padhānaṃ, na tibbā tasmiṃ samaye opakkamikā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyāmā’’’ti.
౬. ‘‘ఇతి కిర, ఆవుసో నిగణ్ఠా, యస్మిం వో సమయే తిబ్బో ఉపక్కమో హోతి తిబ్బం పధానం, తిబ్బా తస్మిం సమయే ఓపక్కమికా దుక్ఖా తిబ్బా కటుకా వేదనా వేదియేథ; యస్మిం పన వో సమయే న తిబ్బో ఉపక్కమో హోతి న తిబ్బం పధానం, న తిబ్బా తస్మిం సమయే ఓపక్కమికా దుక్ఖా తిబ్బా కటుకా వేదనా వేదియేథ. ఏవం సన్తే ఆయస్మన్తానం నిగణ్ఠానం న కల్లమస్స వేయ్యాకరణాయ – యం కిఞ్చాయం పురిసపుగ్గలో పటిసంవేదేతి సుఖం వా దుక్ఖం వా అదుక్ఖమసుఖం వా, సబ్బం తం పుబ్బేకతహేతు. ఇతి పురాణానం కమ్మానం తపసా బ్యన్తీభావా, నవానం కమ్మానం అకరణా, ఆయతిం అనవస్సవో; ఆయతిం అనవస్సవా కమ్మక్ఖయో; కమ్మక్ఖయా దుక్ఖక్ఖయో; దుక్ఖక్ఖయా వేదనాక్ఖయో ; వేదనాక్ఖయా సబ్బం దుక్ఖం నిజ్జిణ్ణం భవిస్సతీతి. సచే, ఆవుసో నిగణ్ఠా, యస్మిం వో సమయే తిబ్బో ఉపక్కమో హోతి తిబ్బం పధానం, న తిబ్బా తస్మిం సమయే ఓపక్కమికా దుక్ఖా తిబ్బా కటుకా వేదనా వేదియేథ; యస్మిం పన వో సమయే న తిబ్బో ఉపక్కమో హోతి న తిబ్బం పధానం, తిబ్బా తస్మిం సమయే ఓపక్కమికా దుక్ఖా తిబ్బా కటుకా వేదనా వేదియేథ 23; ఏవం సన్తే ఆయస్మన్తానం నిగణ్ఠానం కల్లమస్స వేయ్యాకరణాయ – యం కిఞ్చాయం పురిసపుగ్గలో పటిసంవేదేతి సుఖం వా దుక్ఖం వా అదుక్ఖమసుఖం వా, సబ్బం తం పుబ్బేకతహేతు. ఇతి పురాణానం కమ్మానం తపసా బ్యన్తీభావా, నవానం కమ్మానం అకరణా, ఆయతిం అనవస్సవో; ఆయతిం అనవస్సవా కమ్మక్ఖయో; కమ్మక్ఖయా దుక్ఖక్ఖయో; దుక్ఖక్ఖయా వేదనాక్ఖయో; వేదనాక్ఖయా సబ్బం దుక్ఖం నిజ్జిణ్ణం భవిస్సతీ’’తి.
6. ‘‘Iti kira, āvuso nigaṇṭhā, yasmiṃ vo samaye tibbo upakkamo hoti tibbaṃ padhānaṃ, tibbā tasmiṃ samaye opakkamikā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyetha; yasmiṃ pana vo samaye na tibbo upakkamo hoti na tibbaṃ padhānaṃ, na tibbā tasmiṃ samaye opakkamikā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyetha. Evaṃ sante āyasmantānaṃ nigaṇṭhānaṃ na kallamassa veyyākaraṇāya – yaṃ kiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, sabbaṃ taṃ pubbekatahetu. Iti purāṇānaṃ kammānaṃ tapasā byantībhāvā, navānaṃ kammānaṃ akaraṇā, āyatiṃ anavassavo; āyatiṃ anavassavā kammakkhayo; kammakkhayā dukkhakkhayo; dukkhakkhayā vedanākkhayo ; vedanākkhayā sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatīti. Sace, āvuso nigaṇṭhā, yasmiṃ vo samaye tibbo upakkamo hoti tibbaṃ padhānaṃ, na tibbā tasmiṃ samaye opakkamikā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyetha; yasmiṃ pana vo samaye na tibbo upakkamo hoti na tibbaṃ padhānaṃ, tibbā tasmiṃ samaye opakkamikā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyetha 24; evaṃ sante āyasmantānaṃ nigaṇṭhānaṃ kallamassa veyyākaraṇāya – yaṃ kiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, sabbaṃ taṃ pubbekatahetu. Iti purāṇānaṃ kammānaṃ tapasā byantībhāvā, navānaṃ kammānaṃ akaraṇā, āyatiṃ anavassavo; āyatiṃ anavassavā kammakkhayo; kammakkhayā dukkhakkhayo; dukkhakkhayā vedanākkhayo; vedanākkhayā sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatī’’ti.
‘‘‘యస్మా చ ఖో, ఆవుసో నిగణ్ఠా, యస్మిం వో సమయే తిబ్బో ఉపక్కమో హోతి తిబ్బం పధానం, తిబ్బా తస్మిం సమయే ఓపక్కమికా దుక్ఖా తిబ్బా కటుకా వేదనా వేదియేథ; యస్మిం పన వో సమయే న తిబ్బో ఉపక్కమో హోతి న తిబ్బం పధానం, న తిబ్బా తస్మిం సమయే ఓపక్కమికా దుక్ఖా తిబ్బా కటుకా వేదనా వేదియేథ; తే తుమ్హే సామంయేవ ఓపక్కమికా దుక్ఖా తిబ్బా కటుకా వేదనా వేదయమానా అవిజ్జా అఞ్ఞాణా సమ్మోహా విపచ్చేథ – యం కిఞ్చాయం పురిసపుగ్గలో పటిసంవేదేతి సుఖం వా దుక్ఖం వా అదుక్ఖమసుఖం వా, సబ్బం తం పుబ్బేకతహేతు. ఇతి పురాణానం కమ్మానం తపసా బ్యన్తీభావా, నవానం కమ్మానం అకరణా, ఆయతిం అనవస్సవో; ఆయతిం అనవస్సవా కమ్మక్ఖయో; కమ్మక్ఖయా దుక్ఖక్ఖయో; దుక్ఖక్ఖయా వేదనాక్ఖయో ; వేదనాక్ఖయా సబ్బం దుక్ఖం నిజ్జిణ్ణం భవిస్సతీ’తి. ఏవంవాదీపి 25 ఖో అహం, భిక్ఖవే, నిగణ్ఠేసు న కఞ్చి సహధమ్మికం వాదపటిహారం సమనుపస్సామి.
‘‘‘Yasmā ca kho, āvuso nigaṇṭhā, yasmiṃ vo samaye tibbo upakkamo hoti tibbaṃ padhānaṃ, tibbā tasmiṃ samaye opakkamikā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyetha; yasmiṃ pana vo samaye na tibbo upakkamo hoti na tibbaṃ padhānaṃ, na tibbā tasmiṃ samaye opakkamikā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyetha; te tumhe sāmaṃyeva opakkamikā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vedayamānā avijjā aññāṇā sammohā vipaccetha – yaṃ kiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, sabbaṃ taṃ pubbekatahetu. Iti purāṇānaṃ kammānaṃ tapasā byantībhāvā, navānaṃ kammānaṃ akaraṇā, āyatiṃ anavassavo; āyatiṃ anavassavā kammakkhayo; kammakkhayā dukkhakkhayo; dukkhakkhayā vedanākkhayo ; vedanākkhayā sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatī’ti. Evaṃvādīpi 26 kho ahaṃ, bhikkhave, nigaṇṭhesu na kañci sahadhammikaṃ vādapaṭihāraṃ samanupassāmi.
౭. ‘‘పున చపరాహం, భిక్ఖవే, తే నిగణ్ఠే ఏవం వదామి – ‘తం కిం మఞ్ఞథావుసో నిగణ్ఠా, యమిదం కమ్మం దిట్ఠధమ్మవేదనీయం తం ఉపక్కమేన వా పధానేన వా సమ్పరాయవేదనీయం హోతూతి లబ్భమేత’న్తి? ‘నో హిదం, ఆవుసో’. ‘యం పనిదం కమ్మం సమ్పరాయవేదనీయం తం ఉపక్కమేన వా పధానేన వా దిట్ఠధమ్మవేదనీయం హోతూతి లబ్భమేత’న్తి? ‘నో హిదం, ఆవుసో’. ‘తం కిం మఞ్ఞథావుసో నిగణ్ఠా, యమిదం కమ్మం సుఖవేదనీయం తం ఉపక్కమేన వా పధానేన వా దుక్ఖవేదనీయం హోతూతి లబ్భమేత’న్తి? ‘నో హిదం, ఆవుసో’. ‘యం పనిదం కమ్మం దుక్ఖవేదనీయం తం ఉపక్కమేన వా పధానేన వా సుఖవేదనీయం హోతూతి లబ్భమేత’న్తి? ‘నో హిదం, ఆవుసో’. ‘తం కిం మఞ్ఞథావుసో నిగణ్ఠా, యమిదం కమ్మం పరిపక్కవేదనీయం తం ఉపక్కమేన వా పధానేన వా అపరిపక్కవేదనీయం హోతూతి లబ్భమేత’న్తి? ‘నో హిదం, ఆవుసో’. ‘యం పనిదం కమ్మం అపరిపక్కవేదనీయం తం ఉపక్కమేన వా పధానేన వా పరిపక్కవేదనీయం హోతూతి లబ్భమేత’న్తి? ‘నో హిదం, ఆవుసో’. ‘తం కిం మఞ్ఞథావుసో నిగణ్ఠా, యమిదం కమ్మం బహువేదనీయం తం ఉపక్కమేన వా పధానేన వా అప్పవేదనీయం హోతూతి లబ్భమేత’న్తి? ‘నో హిదం, ఆవుసో’. ‘యం పనిదం కమ్మం అప్పవేదనీయం తం ఉపక్కమేన వా పధానేన వా బహువేదనీయం హోతూతి లబ్భమేత’న్తి? ‘నో హిదం, ఆవుసో’. ‘తం కిం మఞ్ఞథావుసో నిగణ్ఠా, యమిదం కమ్మం సవేదనీయం తం ఉపక్కమేన వా పధానేన వా అవేదనీయం హోతూతి లబ్భమేత’న్తి? ‘నో హిదం, ఆవుసో’. ‘యం పనిదం కమ్మం అవేదనీయం తం ఉపక్కమేన వా పధానేన వా సవేదనీయం హోతూతి లబ్భమేత’న్తి? ‘నో హిదం, ఆవుసో’.
7. ‘‘Puna caparāhaṃ, bhikkhave, te nigaṇṭhe evaṃ vadāmi – ‘taṃ kiṃ maññathāvuso nigaṇṭhā, yamidaṃ kammaṃ diṭṭhadhammavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā samparāyavedanīyaṃ hotūti labbhameta’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’. ‘Yaṃ panidaṃ kammaṃ samparāyavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā diṭṭhadhammavedanīyaṃ hotūti labbhameta’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’. ‘Taṃ kiṃ maññathāvuso nigaṇṭhā, yamidaṃ kammaṃ sukhavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā dukkhavedanīyaṃ hotūti labbhameta’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’. ‘Yaṃ panidaṃ kammaṃ dukkhavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā sukhavedanīyaṃ hotūti labbhameta’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’. ‘Taṃ kiṃ maññathāvuso nigaṇṭhā, yamidaṃ kammaṃ paripakkavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā aparipakkavedanīyaṃ hotūti labbhameta’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’. ‘Yaṃ panidaṃ kammaṃ aparipakkavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā paripakkavedanīyaṃ hotūti labbhameta’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’. ‘Taṃ kiṃ maññathāvuso nigaṇṭhā, yamidaṃ kammaṃ bahuvedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā appavedanīyaṃ hotūti labbhameta’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’. ‘Yaṃ panidaṃ kammaṃ appavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā bahuvedanīyaṃ hotūti labbhameta’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’. ‘Taṃ kiṃ maññathāvuso nigaṇṭhā, yamidaṃ kammaṃ savedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā avedanīyaṃ hotūti labbhameta’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’. ‘Yaṃ panidaṃ kammaṃ avedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā savedanīyaṃ hotūti labbhameta’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’.
౮. ‘‘ఇతి కిర, ఆవుసో నిగణ్ఠా, యమిదం కమ్మం దిట్ఠధమ్మవేదనీయం తం ఉపక్కమేన వా పధానేన వా సమ్పరాయవేదనీయం హోతూతి అలబ్భమేతం, యం పనిదం కమ్మం సమ్పరాయవేదనీయం తం ఉపక్కమేన వా పధానేన వా దిట్ఠధమ్మవేదనీయం హోతూతి అలబ్భమేతం, యమిదం కమ్మం సుఖవేదనీయం తం ఉపక్కమేన వా పధానేన వా దుక్ఖవేదనీయం హోతూతి అలబ్భమేతం, యమిదం కమ్మం దుక్ఖవేదనీయం తం ఉపక్కమేన వా పధానేన వా సుఖవేదనీయం హోతూతి అలబ్భమేతం, యమిదం కమ్మం పరిపక్కవేదనీయం తం ఉపక్కమేన వా పధానేన వా అపరిపక్కవేదనీయం హోతూతి అలబ్భమేతం, యమిదం కమ్మం అపరిపక్కవేదనీయం తం ఉపక్కమేన వా పధానేన వా పరిపక్కవేదనీయం హోతూతి అలబ్భమేతం, యమిదం కమ్మం బహువేదనీయం తం ఉపక్కమేన వా పధానేన వా అప్పవేదనీయం హోతూతి అలబ్భమేతం, యమిదం కమ్మం అప్పవేదనీయం తం ఉపక్కమేన వా పధానేన వా బహువేదనీయం హోతూతి అలబ్భమేతం, యమిదం కమ్మం సవేదనీయం తం ఉపక్కమేన వా పధానేన వా అవేదనీయం హోతూతి అలబ్భమేతం, యమిదం కమ్మం అవేదనీయం తం ఉపక్కమేన వా పధానేన వా సవేదనీయం హోతూతి అలబ్భమేతం; ఏవం సన్తే ఆయస్మన్తానం నిగణ్ఠానం అఫలో ఉపక్కమో హోతి, అఫలం పధానం’’.
8. ‘‘Iti kira, āvuso nigaṇṭhā, yamidaṃ kammaṃ diṭṭhadhammavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā samparāyavedanīyaṃ hotūti alabbhametaṃ, yaṃ panidaṃ kammaṃ samparāyavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā diṭṭhadhammavedanīyaṃ hotūti alabbhametaṃ, yamidaṃ kammaṃ sukhavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā dukkhavedanīyaṃ hotūti alabbhametaṃ, yamidaṃ kammaṃ dukkhavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā sukhavedanīyaṃ hotūti alabbhametaṃ, yamidaṃ kammaṃ paripakkavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā aparipakkavedanīyaṃ hotūti alabbhametaṃ, yamidaṃ kammaṃ aparipakkavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā paripakkavedanīyaṃ hotūti alabbhametaṃ, yamidaṃ kammaṃ bahuvedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā appavedanīyaṃ hotūti alabbhametaṃ, yamidaṃ kammaṃ appavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā bahuvedanīyaṃ hotūti alabbhametaṃ, yamidaṃ kammaṃ savedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā avedanīyaṃ hotūti alabbhametaṃ, yamidaṃ kammaṃ avedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā savedanīyaṃ hotūti alabbhametaṃ; evaṃ sante āyasmantānaṃ nigaṇṭhānaṃ aphalo upakkamo hoti, aphalaṃ padhānaṃ’’.
‘‘ఏవంవాదీ, భిక్ఖవే, నిగణ్ఠా. ఏవంవాదీనం, భిక్ఖవే, నిగణ్ఠానం దస సహధమ్మికా వాదానువాదా గారయ్హం ఠానం ఆగచ్ఛన్తి.
‘‘Evaṃvādī, bhikkhave, nigaṇṭhā. Evaṃvādīnaṃ, bhikkhave, nigaṇṭhānaṃ dasa sahadhammikā vādānuvādā gārayhaṃ ṭhānaṃ āgacchanti.
౯. ‘‘సచే, భిక్ఖవే, సత్తా పుబ్బేకతహేతు సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేన్తి; అద్ధా, భిక్ఖవే, నిగణ్ఠా పుబ్బే దుక్కటకమ్మకారినో యం ఏతరహి ఏవరూపా దుక్ఖా తిబ్బా కటుకా వేదనా వేదియన్తి. సచే, భిక్ఖవే, సత్తా ఇస్సరనిమ్మానహేతు సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేన్తి; అద్ధా, భిక్ఖవే, నిగణ్ఠా పాపకేన ఇస్సరేన నిమ్మితా యం ఏతరహి ఏవరూపా దుక్ఖా తిబ్బా కటుకా వేదనా వేదియన్తి. సచే, భిక్ఖవే, సత్తా సఙ్గతిభావహేతు సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేన్తి; అద్ధా, భిక్ఖవే, నిగణ్ఠా పాపసఙ్గతికా యం ఏతరహి ఏవరూపా దుక్ఖా తిబ్బా కటుకా వేదనా వేదియన్తి. సచే, భిక్ఖవే, సత్తా అభిజాతిహేతు సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేన్తి; అద్ధా, భిక్ఖవే, నిగణ్ఠా పాపాభిజాతికా యం ఏతరహి ఏవరూపా దుక్ఖా తిబ్బా కటుకా వేదనా వేదియన్తి. సచే, భిక్ఖవే, సత్తా దిట్ఠధమ్మూపక్కమహేతు సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేన్తి; అద్ధా, భిక్ఖవే, నిగణ్ఠా ఏవరూపా దిట్ఠధమ్మూపక్కమా యం ఏతరహి ఏవరూపా దుక్ఖా తిబ్బా కటుకా వేదనా వేదియన్తి.
9. ‘‘Sace, bhikkhave, sattā pubbekatahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti; addhā, bhikkhave, nigaṇṭhā pubbe dukkaṭakammakārino yaṃ etarahi evarūpā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyanti. Sace, bhikkhave, sattā issaranimmānahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti; addhā, bhikkhave, nigaṇṭhā pāpakena issarena nimmitā yaṃ etarahi evarūpā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyanti. Sace, bhikkhave, sattā saṅgatibhāvahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti; addhā, bhikkhave, nigaṇṭhā pāpasaṅgatikā yaṃ etarahi evarūpā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyanti. Sace, bhikkhave, sattā abhijātihetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti; addhā, bhikkhave, nigaṇṭhā pāpābhijātikā yaṃ etarahi evarūpā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyanti. Sace, bhikkhave, sattā diṭṭhadhammūpakkamahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti; addhā, bhikkhave, nigaṇṭhā evarūpā diṭṭhadhammūpakkamā yaṃ etarahi evarūpā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyanti.
‘‘సచే, భిక్ఖవే, సత్తా పుబ్బేకతహేతు సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేన్తి, గారయ్హా నిగణ్ఠా; నో చే సత్తా పుబ్బేకతహేతు సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేన్తి, గారయ్హా నిగణ్ఠా. సచే, భిక్ఖవే, సత్తా ఇస్సరనిమ్మానహేతు సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేన్తి, గారయ్హా నిగణ్ఠా; నో చే సత్తా ఇస్సరనిమ్మానహేతు సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేన్తి, గారయ్హా నిగణ్ఠా. సచే, భిక్ఖవే, సత్తా సఙ్గతిభావహేతు సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేన్తి, గారయ్హా నిగణ్ఠా; నో చే సత్తా సఙ్గతిభావహేతు సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేన్తి, గారయ్హా నిగణ్ఠా. సచే, భిక్ఖవే, సత్తా అభిజాతిహేతు సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేన్తి, గారయ్హా నిగణ్ఠా; నో చే సత్తా అభిజాతిహేతు సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేన్తి, గారయ్హా నిగణ్ఠా. సచే, భిక్ఖవే, సత్తా దిట్ఠధమ్మూపక్కమహేతు సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేన్తి, గారయ్హా నిగణ్ఠా; నో చే సత్తా దిట్ఠధమ్మూపక్కమహేతు సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేన్తి, గారయ్హా నిగణ్ఠా. ఏవంవాదీ, భిక్ఖవే, నిగణ్ఠా. ఏవంవాదీనం, భిక్ఖవే, నిగణ్ఠానం ఇమే దస సహధమ్మికా వాదానువాదా గారయ్హం ఠానం ఆగచ్ఛన్తి. ఏవం ఖో, భిక్ఖవే, అఫలో ఉపక్కమో హోతి, అఫలం పధానం.
‘‘Sace, bhikkhave, sattā pubbekatahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, gārayhā nigaṇṭhā; no ce sattā pubbekatahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, gārayhā nigaṇṭhā. Sace, bhikkhave, sattā issaranimmānahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, gārayhā nigaṇṭhā; no ce sattā issaranimmānahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, gārayhā nigaṇṭhā. Sace, bhikkhave, sattā saṅgatibhāvahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, gārayhā nigaṇṭhā; no ce sattā saṅgatibhāvahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, gārayhā nigaṇṭhā. Sace, bhikkhave, sattā abhijātihetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, gārayhā nigaṇṭhā; no ce sattā abhijātihetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, gārayhā nigaṇṭhā. Sace, bhikkhave, sattā diṭṭhadhammūpakkamahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, gārayhā nigaṇṭhā; no ce sattā diṭṭhadhammūpakkamahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, gārayhā nigaṇṭhā. Evaṃvādī, bhikkhave, nigaṇṭhā. Evaṃvādīnaṃ, bhikkhave, nigaṇṭhānaṃ ime dasa sahadhammikā vādānuvādā gārayhaṃ ṭhānaṃ āgacchanti. Evaṃ kho, bhikkhave, aphalo upakkamo hoti, aphalaṃ padhānaṃ.
౧౦. ‘‘కథఞ్చ, భిక్ఖవే, సఫలో ఉపక్కమో హోతి, సఫలం పధానం? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు న హేవ అనద్ధభూతం అత్తానం దుక్ఖేన అద్ధభావేతి, ధమ్మికఞ్చ సుఖం న పరిచ్చజతి, తస్మిఞ్చ సుఖే అనధిముచ్ఛితో హోతి. సో ఏవం పజానాతి – ‘ఇమస్స ఖో మే దుక్ఖనిదానస్స సఙ్ఖారం పదహతో సఙ్ఖారప్పధానా విరాగో హోతి, ఇమస్స పన మే దుక్ఖనిదానస్స అజ్ఝుపేక్ఖతో ఉపేక్ఖం భావయతో విరాగో హోతీ’తి. సో యస్స హి ఖ్వాస్స 27 దుక్ఖనిదానస్స సఙ్ఖారం పదహతో సఙ్ఖారప్పధానా విరాగో హోతి, సఙ్ఖారం తత్థ పదహతి. యస్స పనస్స దుక్ఖనిదానస్స అజ్ఝుపేక్ఖతో ఉపేక్ఖం భావయతో విరాగో హోతి, ఉపేక్ఖం తత్థ భావేతి. తస్స తస్స దుక్ఖనిదానస్స సఙ్ఖారం పదహతో సఙ్ఖారప్పధానా విరాగో హోతి – ఏవమ్పిస్స తం దుక్ఖం నిజ్జిణ్ణం హోతి. తస్స తస్స దుక్ఖనిదానస్స అజ్ఝుపేక్ఖతో ఉపేక్ఖం భావయతో విరాగో హోతి – ఏవమ్పిస్స తం దుక్ఖం నిజ్జిణ్ణం హోతి.
10. ‘‘Kathañca, bhikkhave, saphalo upakkamo hoti, saphalaṃ padhānaṃ? Idha, bhikkhave, bhikkhu na heva anaddhabhūtaṃ attānaṃ dukkhena addhabhāveti, dhammikañca sukhaṃ na pariccajati, tasmiñca sukhe anadhimucchito hoti. So evaṃ pajānāti – ‘imassa kho me dukkhanidānassa saṅkhāraṃ padahato saṅkhārappadhānā virāgo hoti, imassa pana me dukkhanidānassa ajjhupekkhato upekkhaṃ bhāvayato virāgo hotī’ti. So yassa hi khvāssa 28 dukkhanidānassa saṅkhāraṃ padahato saṅkhārappadhānā virāgo hoti, saṅkhāraṃ tattha padahati. Yassa panassa dukkhanidānassa ajjhupekkhato upekkhaṃ bhāvayato virāgo hoti, upekkhaṃ tattha bhāveti. Tassa tassa dukkhanidānassa saṅkhāraṃ padahato saṅkhārappadhānā virāgo hoti – evampissa taṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ hoti. Tassa tassa dukkhanidānassa ajjhupekkhato upekkhaṃ bhāvayato virāgo hoti – evampissa taṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ hoti.
౧౧. ‘‘సేయ్యథాపి, భిక్ఖవే, పురిసో ఇత్థియా సారత్తో పటిబద్ధచిత్తో తిబ్బచ్ఛన్దో తిబ్బాపేక్ఖో. సో తం ఇత్థిం పస్సేయ్య అఞ్ఞేన పురిసేన సద్ధిం సన్తిట్ఠన్తిం సల్లపన్తిం సఞ్జగ్ఘన్తిం సంహసన్తిం. తం కిం మఞ్ఞథ, భిక్ఖవే, అపి ను తస్స పురిసస్స అముం ఇత్థిం దిస్వా అఞ్ఞేన పురిసేన సద్ధిం సన్తిట్ఠన్తిం సల్లపన్తిం సఞ్జగ్ఘన్తిం సంహసన్తిం ఉప్పజ్జేయ్యుం సోకపరిదేవదుక్ఖదోమనస్సూపాయాసా’’తి? ‘‘ఏవం, భన్తే’’. ‘‘తం కిస్స హేతు’’? ‘‘అము హి, భన్తే, పురిసో అముస్సా ఇత్థియా సారత్తో పటిబద్ధచిత్తో తిబ్బచ్ఛన్దో తిబ్బాపేక్ఖో . తస్మా తం ఇత్థిం దిస్వా అఞ్ఞేన పురిసేన సద్ధిం సన్తిట్ఠన్తిం సల్లపన్తిం సఞ్జగ్ఘన్తిం సంహసన్తిం ఉప్పజ్జేయ్యుం సోకపరిదేవదుక్ఖదోమనస్సూపాయాసా’’తి. ‘‘అథ ఖో, భిక్ఖవే, తస్స పురిసస్స ఏవమస్స – ‘అహం ఖో అముస్సా ఇత్థియా సారత్తో పటిబద్ధచిత్తో తిబ్బచ్ఛన్దో తిబ్బాపేక్ఖో. తస్స మే అముం ఇత్థిం దిస్వా అఞ్ఞేన పురిసేన సద్ధిం సన్తిట్ఠన్తిం సల్లపన్తిం సఞ్జగ్ఘన్తిం సంహసన్తిం ఉప్పజ్జన్తి సోకపరిదేవదుక్ఖదోమనస్సూపాయాసా. యంనూనాహం యో మే అముస్సా ఇత్థియా ఛన్దరాగో తం పజహేయ్య’న్తి. సో యో అముస్సా ఇత్థియా ఛన్దరాగో తం పజహేయ్య. సో తం ఇత్థిం పస్సేయ్య అపరేన సమయేన అఞ్ఞేన పురిసేన సద్ధిం సన్తిట్ఠన్తిం సల్లపన్తిం సఞ్జగ్ఘన్తిం సంహసన్తిం. తం కిం మఞ్ఞథ, భిక్ఖవే, అపి ను తస్స పురిసస్స అముం ఇత్థిం దిస్వా అఞ్ఞేన పురిసేన సద్ధిం సన్తిట్ఠన్తిం సల్లపన్తిం సఞ్జగ్ఘన్తిం సంహసన్తిం ఉప్పజ్జేయ్యుం సోకపరిదేవదుక్ఖదోమనస్సూపాయాసా’’తి? ‘‘నో హేతం, భన్తే’’. ‘‘తం కిస్స హేతు’’? ‘‘అము హి, భన్తే, పురిసో అముస్సా ఇత్థియా విరాగో. తస్మా తం ఇత్థిం దిస్వా అఞ్ఞేన పురిసేన సద్ధిం సన్తిట్ఠన్తిం సల్లపన్తిం సఞ్జగ్ఘన్తిం సంహసన్తిం న ఉప్పజ్జేయ్యుం సోకపరిదేవదుక్ఖదోమనస్సూపాయాసా’’తి.
11. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, puriso itthiyā sāratto paṭibaddhacitto tibbacchando tibbāpekkho. So taṃ itthiṃ passeyya aññena purisena saddhiṃ santiṭṭhantiṃ sallapantiṃ sañjagghantiṃ saṃhasantiṃ. Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu tassa purisassa amuṃ itthiṃ disvā aññena purisena saddhiṃ santiṭṭhantiṃ sallapantiṃ sañjagghantiṃ saṃhasantiṃ uppajjeyyuṃ sokaparidevadukkhadomanassūpāyāsā’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Amu hi, bhante, puriso amussā itthiyā sāratto paṭibaddhacitto tibbacchando tibbāpekkho . Tasmā taṃ itthiṃ disvā aññena purisena saddhiṃ santiṭṭhantiṃ sallapantiṃ sañjagghantiṃ saṃhasantiṃ uppajjeyyuṃ sokaparidevadukkhadomanassūpāyāsā’’ti. ‘‘Atha kho, bhikkhave, tassa purisassa evamassa – ‘ahaṃ kho amussā itthiyā sāratto paṭibaddhacitto tibbacchando tibbāpekkho. Tassa me amuṃ itthiṃ disvā aññena purisena saddhiṃ santiṭṭhantiṃ sallapantiṃ sañjagghantiṃ saṃhasantiṃ uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassūpāyāsā. Yaṃnūnāhaṃ yo me amussā itthiyā chandarāgo taṃ pajaheyya’nti. So yo amussā itthiyā chandarāgo taṃ pajaheyya. So taṃ itthiṃ passeyya aparena samayena aññena purisena saddhiṃ santiṭṭhantiṃ sallapantiṃ sañjagghantiṃ saṃhasantiṃ. Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu tassa purisassa amuṃ itthiṃ disvā aññena purisena saddhiṃ santiṭṭhantiṃ sallapantiṃ sañjagghantiṃ saṃhasantiṃ uppajjeyyuṃ sokaparidevadukkhadomanassūpāyāsā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Amu hi, bhante, puriso amussā itthiyā virāgo. Tasmā taṃ itthiṃ disvā aññena purisena saddhiṃ santiṭṭhantiṃ sallapantiṃ sañjagghantiṃ saṃhasantiṃ na uppajjeyyuṃ sokaparidevadukkhadomanassūpāyāsā’’ti.
‘‘ఏవమేవ ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు న హేవ అనద్ధభూతం అత్తానం దుక్ఖేన అద్ధభావేతి, ధమ్మికఞ్చ సుఖం న పరిచ్చజతి, తస్మిఞ్చ సుఖే అనధిముచ్ఛితో హోతి. సో ఏవం పజానాతి – ‘ఇమస్స ఖో మే దుక్ఖనిదానస్స సఙ్ఖారం పదహతో సఙ్ఖారప్పధానా విరాగో హోతి, ఇమస్స పన మే దుక్ఖనిదానస్స అజ్ఝుపేక్ఖతో ఉపేక్ఖం భావయతో విరాగో హోతీ’తి. సో యస్స హి ఖ్వాస్స దుక్ఖనిదానస్స సఙ్ఖారం పదహతో సఙ్ఖారప్పధానా విరాగో హోతి, సఙ్ఖారం తత్థ పదహతి; యస్స పనస్స దుక్ఖనిదానస్స అజ్ఝుపేక్ఖతో ఉపేక్ఖం భావయతో విరాగో హోతి, ఉపేక్ఖం తత్థ భావేతి. తస్స తస్స దుక్ఖనిదానస్స సఙ్ఖారం పదహతో సఙ్ఖారప్పధానా విరాగో హోతి – ఏవమ్పిస్స తం దుక్ఖం నిజ్జిణ్ణం హోతి . తస్స తస్స దుక్ఖనిదానస్స అజ్ఝుపేక్ఖతో ఉపేక్ఖం భావయతో విరాగో హోతి – ఏవమ్పిస్స తం దుక్ఖం నిజ్జిణ్ణం హోతి. ఏవమ్పి, భిక్ఖవే, సఫలో ఉపక్కమో హోతి, సఫలం పధానం.
‘‘Evameva kho, bhikkhave, bhikkhu na heva anaddhabhūtaṃ attānaṃ dukkhena addhabhāveti, dhammikañca sukhaṃ na pariccajati, tasmiñca sukhe anadhimucchito hoti. So evaṃ pajānāti – ‘imassa kho me dukkhanidānassa saṅkhāraṃ padahato saṅkhārappadhānā virāgo hoti, imassa pana me dukkhanidānassa ajjhupekkhato upekkhaṃ bhāvayato virāgo hotī’ti. So yassa hi khvāssa dukkhanidānassa saṅkhāraṃ padahato saṅkhārappadhānā virāgo hoti, saṅkhāraṃ tattha padahati; yassa panassa dukkhanidānassa ajjhupekkhato upekkhaṃ bhāvayato virāgo hoti, upekkhaṃ tattha bhāveti. Tassa tassa dukkhanidānassa saṅkhāraṃ padahato saṅkhārappadhānā virāgo hoti – evampissa taṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ hoti . Tassa tassa dukkhanidānassa ajjhupekkhato upekkhaṃ bhāvayato virāgo hoti – evampissa taṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ hoti. Evampi, bhikkhave, saphalo upakkamo hoti, saphalaṃ padhānaṃ.
౧౨. ‘‘పున చపరం, భిక్ఖవే, భిక్ఖు ఇతి పటిసఞ్చిక్ఖతి – ‘యథాసుఖం ఖో మే విహరతో అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి; దుక్ఖాయ పన మే అత్తానం పదహతో అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి. యంనూనాహం దుక్ఖాయ అత్తానం పదహేయ్య’న్తి. సో దుక్ఖాయ అత్తానం పదహతి. తస్స దుక్ఖాయ అత్తానం పదహతో అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి. సో న అపరేన సమయేన దుక్ఖాయ అత్తానం పదహతి. తం కిస్స హేతు? యస్స హి సో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు అత్థాయ దుక్ఖాయ అత్తానం పదహేయ్య స్వాస్స అత్థో అభినిప్ఫన్నో హోతి. తస్మా న అపరేన సమయేన దుక్ఖాయ అత్తానం పదహతి. సేయ్యథాపి, భిక్ఖవే, ఉసుకారో తేజనం ద్వీసు అలాతేసు ఆతాపేతి పరితాపేతి ఉజుం కరోతి కమ్మనియం. యతో ఖో, భిక్ఖవే, ఉసుకారస్స తేజనం ద్వీసు అలాతేసు ఆతాపితం హోతి పరితాపితం ఉజుం కతం 29 కమ్మనియం, న సో తం అపరేన సమయేన ఉసుకారో తేజనం ద్వీసు అలాతేసు ఆతాపేతి పరితాపేతి ఉజుం కరోతి కమ్మనియం. తం కిస్స హేతు? యస్స హి సో, భిక్ఖవే, అత్థాయ ఉసుకారో తేజనం ద్వీసు అలాతేసు ఆతాపేయ్య పరితాపేయ్య ఉజుం కరేయ్య కమ్మనియం స్వాస్స అత్థో అభినిప్ఫన్నో హోతి. తస్మా న అపరేన సమయేన ఉసుకారో తేజనం ద్వీసు అలాతేసు ఆతాపేతి పరితాపేతి ఉజుం కరోతి కమ్మనియం. ఏవమేవ ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు ఇతి పటిసఞ్చిక్ఖతి – ‘యథాసుఖం ఖో మే విహరతో అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి; దుక్ఖాయ పన మే అత్తానం పదహతో అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి. యంనూనాహం దుక్ఖాయ అత్తానం పదహేయ్య’న్తి. సో దుక్ఖాయ అత్తానం పదహతి. తస్స దుక్ఖాయ అత్తానం పదహతో అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి. సో న అపరేన సమయేన దుక్ఖాయ అత్తానం పదహతి. తం కిస్స హేతు? యస్స హి సో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు అత్థాయ దుక్ఖాయ అత్తానం పదహేయ్య స్వాస్స అత్థో అభినిప్ఫన్నో హోతి. తస్మా న అపరేన సమయేన దుక్ఖాయ అత్తానం పదహతి. ఏవమ్పి, భిక్ఖవే, సఫలో ఉపక్కమో హోతి, సఫలం పధానం.
12. ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu iti paṭisañcikkhati – ‘yathāsukhaṃ kho me viharato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti; dukkhāya pana me attānaṃ padahato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti. Yaṃnūnāhaṃ dukkhāya attānaṃ padaheyya’nti. So dukkhāya attānaṃ padahati. Tassa dukkhāya attānaṃ padahato akusalā dhammā parihāyanti kusalā dhammā abhivaḍḍhanti. So na aparena samayena dukkhāya attānaṃ padahati. Taṃ kissa hetu? Yassa hi so, bhikkhave, bhikkhu atthāya dukkhāya attānaṃ padaheyya svāssa attho abhinipphanno hoti. Tasmā na aparena samayena dukkhāya attānaṃ padahati. Seyyathāpi, bhikkhave, usukāro tejanaṃ dvīsu alātesu ātāpeti paritāpeti ujuṃ karoti kammaniyaṃ. Yato kho, bhikkhave, usukārassa tejanaṃ dvīsu alātesu ātāpitaṃ hoti paritāpitaṃ ujuṃ kataṃ 30 kammaniyaṃ, na so taṃ aparena samayena usukāro tejanaṃ dvīsu alātesu ātāpeti paritāpeti ujuṃ karoti kammaniyaṃ. Taṃ kissa hetu? Yassa hi so, bhikkhave, atthāya usukāro tejanaṃ dvīsu alātesu ātāpeyya paritāpeyya ujuṃ kareyya kammaniyaṃ svāssa attho abhinipphanno hoti. Tasmā na aparena samayena usukāro tejanaṃ dvīsu alātesu ātāpeti paritāpeti ujuṃ karoti kammaniyaṃ. Evameva kho, bhikkhave, bhikkhu iti paṭisañcikkhati – ‘yathāsukhaṃ kho me viharato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti; dukkhāya pana me attānaṃ padahato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti. Yaṃnūnāhaṃ dukkhāya attānaṃ padaheyya’nti. So dukkhāya attānaṃ padahati. Tassa dukkhāya attānaṃ padahato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti. So na aparena samayena dukkhāya attānaṃ padahati. Taṃ kissa hetu? Yassa hi so, bhikkhave, bhikkhu atthāya dukkhāya attānaṃ padaheyya svāssa attho abhinipphanno hoti. Tasmā na aparena samayena dukkhāya attānaṃ padahati. Evampi, bhikkhave, saphalo upakkamo hoti, saphalaṃ padhānaṃ.
౧౩. ‘‘పున చపరం, భిక్ఖవే, ఇధ తథాగతో లోకే ఉప్పజ్జతి అరహం సమ్మాసమ్బుద్ధో విజ్జాచరణసమ్పన్నో సుగతో లోకవిదూ అనుత్తరో పురిసదమ్మసారథి సత్థా దేవమనుస్సానం బుద్ధో భగవా. సో ఇమం లోకం సదేవకం సమారకం సబ్రహ్మకం సస్సమణబ్రాహ్మణిం పజం సదేవమనుస్సం సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా పవేదేతి. సో ధమ్మం దేసేతి ఆదికల్యాణం మజ్ఝేకల్యాణం పరియోసానకల్యాణం సాత్థం సబ్యఞ్జనం, కేవలపరిపుణ్ణం పరిసుద్ధం బ్రహ్మచరియం పకాసేతి. తం ధమ్మం సుణాతి గహపతి వా గహపతిపుత్తో వా అఞ్ఞతరస్మిం వా కులే పచ్చాజాతో. సో తం ధమ్మం సుత్వా తథాగతే సద్ధం పటిలభతి. సో తేన సద్ధాపటిలాభేన సమన్నాగతో ఇతి పటిసఞ్చిక్ఖతి – ‘సమ్బాధో ఘరావాసో రజాపథో, అబ్భోకాసో పబ్బజ్జా. నయిదం సుకరం అగారం అజ్ఝావసతా ఏకన్తపరిపుణ్ణం ఏకన్తపరిసుద్ధం సఙ్ఖలిఖితం బ్రహ్మచరియం చరితుం. యంనూనాహం కేసమస్సుం ఓహారేత్వా కాసాయాని వత్థాని అచ్ఛాదేత్వా అగారస్మా అనగారియం పబ్బజేయ్య’న్తి. సో అపరేన సమయేన అప్పం వా భోగక్ఖన్ధం పహాయ మహన్తం వా భోగక్ఖన్ధం పహాయ, అప్పం వా ఞాతిపరివట్టం పహాయ మహన్తం వా ఞాతిపరివట్టం పహాయ కేసమస్సుం ఓహారేత్వా కాసాయాని వత్థాని అచ్ఛాదేత్వా అగారస్మా అనగారియం పబ్బజతి.
13. ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, idha tathāgato loke uppajjati arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā. So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti. So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti. Taṃ dhammaṃ suṇāti gahapati vā gahapatiputto vā aññatarasmiṃ vā kule paccājāto. So taṃ dhammaṃ sutvā tathāgate saddhaṃ paṭilabhati. So tena saddhāpaṭilābhena samannāgato iti paṭisañcikkhati – ‘sambādho gharāvāso rajāpatho, abbhokāso pabbajjā. Nayidaṃ sukaraṃ agāraṃ ajjhāvasatā ekantaparipuṇṇaṃ ekantaparisuddhaṃ saṅkhalikhitaṃ brahmacariyaṃ carituṃ. Yaṃnūnāhaṃ kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajeyya’nti. So aparena samayena appaṃ vā bhogakkhandhaṃ pahāya mahantaṃ vā bhogakkhandhaṃ pahāya, appaṃ vā ñātiparivaṭṭaṃ pahāya mahantaṃ vā ñātiparivaṭṭaṃ pahāya kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajati.
౧౪. ‘‘సో ఏవం పబ్బజితో సమానో భిక్ఖూనం సిక్ఖాసాజీవసమాపన్నో పాణాతిపాతం పహాయ పాణాతిపాతా పటివిరతో హోతి నిహితదణ్డో నిహితసత్థో, లజ్జీ దయాపన్నో సబ్బపాణభూతహితానుకమ్పీ విహరతి. అదిన్నాదానం పహాయ అదిన్నాదానా పటివిరతో హోతి దిన్నాదాయీ దిన్నపాటికఙ్ఖీ, అథేనేన సుచిభూతేన అత్తనా విహరతి. అబ్రహ్మచరియం పహాయ బ్రహ్మచారీ హోతి ఆరాచారీ విరతో మేథునా గామధమ్మా. ముసావాదం పహాయ ముసావాదా పటివిరతో హోతి సచ్చవాదీ సచ్చసన్ధో థేతో పచ్చయికో అవిసంవాదకో లోకస్స. పిసుణం వాచం పహాయ పిసుణాయ వాచాయ పటివిరతో హోతి; ఇతో సుత్వా న అముత్ర అక్ఖాతా ఇమేసం భేదాయ, అముత్ర వా సుత్వా న ఇమేసం అక్ఖాతా అమూసం భేదాయ – ఇతి భిన్నానం వా సన్ధాతా సహితానం వా అనుప్పదాతా సమగ్గారామో సమగ్గరతో సమగ్గనన్దీ సమగ్గకరణిం వాచం భాసితా హోతి. ఫరుసం వాచం పహాయ ఫరుసాయ వాచాయ పటివిరతో హోతి; యా సా వాచా నేలా కణ్ణసుఖా పేమనీయా హదయఙ్గమా పోరీ బహుజనకన్తా బహుజనమనాపా తథారూపిం వాచం భాసితా హోతి. సమ్ఫప్పలాపం పహాయ సమ్ఫప్పలాపా పటివిరతో హోతి కాలవాదీ భూతవాదీ అత్థవాదీ ధమ్మవాదీ వినయవాదీ, నిధానవతిం వాచం భాసితా కాలేన సాపదేసం పరియన్తవతిం అత్థసంహితం. సో బీజగామభూతగామసమారమ్భా పటివిరతో హోతి. ఏకభత్తికో హోతి రత్తూపరతో విరతో వికాలభోజనా. నచ్చగీతవాదితవిసూకదస్సనా పటివిరతో హోతి. మాలాగన్ధవిలేపనధారణమణ్డనవిభూసనట్ఠానా పటివిరతో హోతి. ఉచ్చాసయనమహాసయనా పటివిరతో హోతి. జాతరూపరజతపటిగ్గహణా పటివిరతో హోతి. ఆమకధఞ్ఞపటిగ్గహణా పటివిరతో హోతి. ఆమకమంసపటిగ్గహణా పటివిరతో హోతి. ఇత్థికుమారికపటిగ్గహణా పటివిరతో హోతి. దాసిదాసపటిగ్గహణా పటివిరతో హోతి. అజేళకపటిగ్గహణా పటివిరతో హోతి. కుక్కుటసూకరపటిగ్గహణా పటివిరతో హోతి. హత్థిగవస్సవళవపటిగ్గహణా పటివిరతో హోతి. ఖేత్తవత్థుపటిగ్గహణా పటివిరతో హోతి. దూతేయ్యపహిణగమనానుయోగా పటివిరతో హోతి. కయవిక్కయా పటివిరతో హోతి. తులాకూటకంసకూటమానకూటా పటివిరతో హోతి. ఉక్కోటనవఞ్చననికతిసాచియోగా 31 పటివిరతో హోతి. ఛేదనవధబన్ధనవిపరామోసఆలోపసహసాకారా పటివిరతో హోతి 32.
14. ‘‘So evaṃ pabbajito samāno bhikkhūnaṃ sikkhāsājīvasamāpanno pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭivirato hoti nihitadaṇḍo nihitasattho, lajjī dayāpanno sabbapāṇabhūtahitānukampī viharati. Adinnādānaṃ pahāya adinnādānā paṭivirato hoti dinnādāyī dinnapāṭikaṅkhī, athenena sucibhūtena attanā viharati. Abrahmacariyaṃ pahāya brahmacārī hoti ārācārī virato methunā gāmadhammā. Musāvādaṃ pahāya musāvādā paṭivirato hoti saccavādī saccasandho theto paccayiko avisaṃvādako lokassa. Pisuṇaṃ vācaṃ pahāya pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti; ito sutvā na amutra akkhātā imesaṃ bhedāya, amutra vā sutvā na imesaṃ akkhātā amūsaṃ bhedāya – iti bhinnānaṃ vā sandhātā sahitānaṃ vā anuppadātā samaggārāmo samaggarato samagganandī samaggakaraṇiṃ vācaṃ bhāsitā hoti. Pharusaṃ vācaṃ pahāya pharusāya vācāya paṭivirato hoti; yā sā vācā nelā kaṇṇasukhā pemanīyā hadayaṅgamā porī bahujanakantā bahujanamanāpā tathārūpiṃ vācaṃ bhāsitā hoti. Samphappalāpaṃ pahāya samphappalāpā paṭivirato hoti kālavādī bhūtavādī atthavādī dhammavādī vinayavādī, nidhānavatiṃ vācaṃ bhāsitā kālena sāpadesaṃ pariyantavatiṃ atthasaṃhitaṃ. So bījagāmabhūtagāmasamārambhā paṭivirato hoti. Ekabhattiko hoti rattūparato virato vikālabhojanā. Naccagītavāditavisūkadassanā paṭivirato hoti. Mālāgandhavilepanadhāraṇamaṇḍanavibhūsanaṭṭhānā paṭivirato hoti. Uccāsayanamahāsayanā paṭivirato hoti. Jātarūparajatapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Āmakadhaññapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Āmakamaṃsapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Itthikumārikapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Dāsidāsapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Ajeḷakapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Kukkuṭasūkarapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Hatthigavassavaḷavapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Khettavatthupaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Dūteyyapahiṇagamanānuyogā paṭivirato hoti. Kayavikkayā paṭivirato hoti. Tulākūṭakaṃsakūṭamānakūṭā paṭivirato hoti. Ukkoṭanavañcananikatisāciyogā 33 paṭivirato hoti. Chedanavadhabandhanaviparāmosaālopasahasākārā paṭivirato hoti 34.
‘‘సో సన్తుట్ఠో హోతి కాయపరిహారికేన చీవరేన, కుచ్ఛిపరిహారికేన పిణ్డపాతేన. సో యేన యేనేవ పక్కమతి సమాదాయేవ పక్కమతి. సేయ్యథాపి నామ పక్ఖీ సకుణో యేన యేనేవ డేతి సపత్తభారోవ డేతి, ఏవమేవ భిక్ఖు సన్తుట్ఠో హోతి కాయపరిహారికేన చీవరేన, కుచ్ఛిపరిహారికేన పిణ్డపాతేన; సో యేన యేనేవ పక్కమతి సమాదాయేవ పక్కమతి. సో ఇమినా అరియేన సీలక్ఖన్ధేన సమన్నాగతో అజ్ఝత్తం అనవజ్జసుఖం పటిసంవేదేతి.
‘‘So santuṭṭho hoti kāyaparihārikena cīvarena, kucchiparihārikena piṇḍapātena. So yena yeneva pakkamati samādāyeva pakkamati. Seyyathāpi nāma pakkhī sakuṇo yena yeneva ḍeti sapattabhārova ḍeti, evameva bhikkhu santuṭṭho hoti kāyaparihārikena cīvarena, kucchiparihārikena piṇḍapātena; so yena yeneva pakkamati samādāyeva pakkamati. So iminā ariyena sīlakkhandhena samannāgato ajjhattaṃ anavajjasukhaṃ paṭisaṃvedeti.
౧౫. ‘‘సో చక్ఖునా రూపం దిస్వా న నిమిత్తగ్గాహీ హోతి నానుబ్యఞ్జనగ్గాహీ. యత్వాధికరణమేనం చక్ఖున్ద్రియం అసంవుతం విహరన్తం అభిజ్ఝాదోమనస్సా పాపకా అకుసలా ధమ్మా అన్వాస్సవేయ్యుం తస్స సంవరాయ పటిపజ్జతి, రక్ఖతి చక్ఖున్ద్రియం, చక్ఖున్ద్రియే సంవరం ఆపజ్జతి. సోతేన సద్దం సుత్వా…పే॰… ఘానేన గన్ధం ఘాయిత్వా…పే॰… జివ్హాయ రసం సాయిత్వా…పే॰… కాయేన ఫోట్ఠబ్బం ఫుసిత్వా…పే॰… మనసా ధమ్మం విఞ్ఞాయ న నిమిత్తగ్గాహీ హోతి నానుబ్యఞ్జనగ్గాహీ. యత్వాధికరణమేనం మనిన్ద్రియం అసంవుతం విహరన్తం అభిజ్ఝాదోమనస్సా పాపకా అకుసలా ధమ్మా అన్వాస్సవేయ్యుం తస్స సంవరాయ పటిపజ్జతి, రక్ఖతి మనిన్ద్రియం, మనిన్ద్రియే సంవరం ఆపజ్జతి. సో ఇమినా అరియేన ఇన్ద్రియసంవరేన సమన్నాగతో అజ్ఝత్తం అబ్యాసేకసుఖం పటిసంవేదేతి.
15. ‘‘So cakkhunā rūpaṃ disvā na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī. Yatvādhikaraṇamenaṃ cakkhundriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ tassa saṃvarāya paṭipajjati, rakkhati cakkhundriyaṃ, cakkhundriye saṃvaraṃ āpajjati. Sotena saddaṃ sutvā…pe… ghānena gandhaṃ ghāyitvā…pe… jivhāya rasaṃ sāyitvā…pe… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā…pe… manasā dhammaṃ viññāya na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī. Yatvādhikaraṇamenaṃ manindriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ tassa saṃvarāya paṭipajjati, rakkhati manindriyaṃ, manindriye saṃvaraṃ āpajjati. So iminā ariyena indriyasaṃvarena samannāgato ajjhattaṃ abyāsekasukhaṃ paṭisaṃvedeti.
‘‘సో అభిక్కన్తే పటిక్కన్తే సమ్పజానకారీ హోతి, ఆలోకితే విలోకితే సమ్పజానకారీ హోతి, సమిఞ్జితే 35 పసారితే సమ్పజానకారీ హోతి, సఙ్ఘాటిపత్తచీవరధారణే సమ్పజానకారీ హోతి , అసితే పీతే ఖాయితే సాయితే సమ్పజానకారీ హోతి, ఉచ్చారపస్సావకమ్మే సమ్పజానకారీ హోతి, గతే ఠితే నిసిన్నే సుత్తే జాగరితే భాసితే తుణ్హీభావే సమ్పజానకారీ హోతి.
‘‘So abhikkante paṭikkante sampajānakārī hoti, ālokite vilokite sampajānakārī hoti, samiñjite 36 pasārite sampajānakārī hoti, saṅghāṭipattacīvaradhāraṇe sampajānakārī hoti , asite pīte khāyite sāyite sampajānakārī hoti, uccārapassāvakamme sampajānakārī hoti, gate ṭhite nisinne sutte jāgarite bhāsite tuṇhībhāve sampajānakārī hoti.
౧౬. ‘‘సో ఇమినా చ అరియేన సీలక్ఖన్ధేన సమన్నాగతో, (ఇమాయ చ అరియాయ సన్తుట్ఠియా సమన్నాగతో,) 37 ఇమినా చ అరియేన ఇన్ద్రియసంవరేన సమన్నాగతో, ఇమినా చ అరియేన సతిసమ్పజఞ్ఞేన సమన్నాగతో వివిత్తం సేనాసనం భజతి అరఞ్ఞం రుక్ఖమూలం పబ్బతం కన్దరం గిరిగుహం సుసానం వనపత్థం అబ్భోకాసం పలాలపుఞ్జం. సో పచ్ఛాభత్తం పిణ్డపాతపటిక్కన్తో నిసీదతి పల్లఙ్కం ఆభుజిత్వా, ఉజుం కాయం పణిధాయ, పరిముఖం సతిం ఉపట్ఠపేత్వా. సో అభిజ్ఝం లోకే పహాయ విగతాభిజ్ఝేన చేతసా విహరతి, అభిజ్ఝాయ చిత్తం పరిసోధేతి. బ్యాపాదపదోసం పహాయ అబ్యాపన్నచిత్తో విహరతి సబ్బపాణభూతహితానుకమ్పీ, బ్యాపాదపదోసా చిత్తం పరిసోధేతి. థినమిద్ధం పహాయ విగతథినమిద్ధో విహరతి ఆలోకసఞ్ఞీ సతో సమ్పజానో, థినమిద్ధా చిత్తం పరిసోధేతి. ఉద్ధచ్చకుక్కుచ్చం పహాయ అనుద్ధతో విహరతి అజ్ఝత్తం వూపసన్తచిత్తో , ఉద్ధచ్చకుక్కుచ్చా చిత్తం పరిసోధేతి. విచికిచ్ఛం పహాయ తిణ్ణవిచికిచ్ఛో విహరతి అకథంకథీ కుసలేసు ధమ్మేసు, విచికిచ్ఛాయ చిత్తం పరిసోధేతి.
16. ‘‘So iminā ca ariyena sīlakkhandhena samannāgato, (imāya ca ariyāya santuṭṭhiyā samannāgato,) 38 iminā ca ariyena indriyasaṃvarena samannāgato, iminā ca ariyena satisampajaññena samannāgato vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. So pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto nisīdati pallaṅkaṃ ābhujitvā, ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya, parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. So abhijjhaṃ loke pahāya vigatābhijjhena cetasā viharati, abhijjhāya cittaṃ parisodheti. Byāpādapadosaṃ pahāya abyāpannacitto viharati sabbapāṇabhūtahitānukampī, byāpādapadosā cittaṃ parisodheti. Thinamiddhaṃ pahāya vigatathinamiddho viharati ālokasaññī sato sampajāno, thinamiddhā cittaṃ parisodheti. Uddhaccakukkuccaṃ pahāya anuddhato viharati ajjhattaṃ vūpasantacitto , uddhaccakukkuccā cittaṃ parisodheti. Vicikicchaṃ pahāya tiṇṇavicikiccho viharati akathaṃkathī kusalesu dhammesu, vicikicchāya cittaṃ parisodheti.
‘‘సో ఇమే పఞ్చ నీవరణే పహాయ చేతసో ఉపక్కిలేసే పఞ్ఞాయ దుబ్బలీకరణే వివిచ్చేవ కామేహి వివిచ్చ అకుసలేహి ధమ్మేహి సవితక్కం సవిచారం వివేకజం పీతిసుఖం పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. ఏవమ్పి , భిక్ఖవే, సఫలో ఉపక్కమో హోతి, సఫలం పధానం.
‘‘So ime pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Evampi , bhikkhave, saphalo upakkamo hoti, saphalaṃ padhānaṃ.
‘‘పున చపరం, భిక్ఖవే, భిక్ఖు వితక్కవిచారానం వూపసమా అజ్ఝత్తం సమ్పసాదనం చేతసో ఏకోదిభావం అవితక్కం అవిచారం సమాధిజం పీతిసుఖం దుతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. ఏవమ్పి, భిక్ఖవే, సఫలో ఉపక్కమో హోతి, సఫలం పధానం.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Evampi, bhikkhave, saphalo upakkamo hoti, saphalaṃ padhānaṃ.
‘‘పున చపరం, భిక్ఖవే, భిక్ఖు పీతియా చ విరాగా ఉపేక్ఖకో చ విహరతి సతో చ సమ్పజానో, సుఖఞ్చ కాయేన పటిసంవేదేతి. యం తం అరియా ఆచిక్ఖన్తి – ‘ఉపేక్ఖకో సతిమా సుఖవిహారీ’తి తతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. ఏవమ్పి, భిక్ఖవే, సఫలో ఉపక్కమో హోతి, సఫలం పధానం.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati sato ca sampajāno, sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti. Yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Evampi, bhikkhave, saphalo upakkamo hoti, saphalaṃ padhānaṃ.
‘‘పున చపరం, భిక్ఖవే, భిక్ఖు సుఖస్స చ పహానా దుక్ఖస్స చ పహానా, పుబ్బేవ సోమనస్సదోమనస్సానం అత్థఙ్గమా, అదుక్ఖమసుఖం ఉపేక్ఖాసతిపారిసుద్ధిం చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. ఏవమ్పి, భిక్ఖవే, సఫలో ఉపక్కమో హోతి, సఫలం పధానం.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā, pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā, adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Evampi, bhikkhave, saphalo upakkamo hoti, saphalaṃ padhānaṃ.
౧౭. ‘‘సో ఏవం సమాహితే చిత్తే పరిసుద్ధే పరియోదాతే అనఙ్గణే విగతూపక్కిలేసే ముదుభూతే కమ్మనియే ఠితే ఆనేఞ్జప్పత్తే పుబ్బేనివాసానుస్సతిఞాణాయ చిత్తం అభినిన్నామేతి. సో అనేకవిహితం పుబ్బేనివాసం అనుస్సరతి, సేయ్యథిదం 39 – ఏకమ్పి జాతిం ద్వేపి జాతియో తిస్సోపి జాతియో చతస్సోపి జాతియో పఞ్చపి జాతియో దసపి జాతియో వీసమ్పి జాతియో తింసమ్పి జాతియో చత్తాలీసమ్పి జాతియో పఞ్ఞాసమ్పి జాతియో జాతిసతమ్పి జాతిసహస్సమ్పి జాతిసతసహస్సమ్పి అనేకేపి సంవట్టకప్పే అనేకేపి వివట్టకప్పే అనేకేపి సంవట్టవివట్టకప్పే – ‘అముత్రాసిం ఏవంనామో ఏవంగోత్తో ఏవంవణ్ణో ఏవమాహారో ఏవంసుఖదుక్ఖప్పటిసంవేదీ ఏవమాయుపరియన్తో, సో తతో చుతో అముత్ర ఉదపాదిం; తత్రాపాసిం ఏవంనామో ఏవంగోత్తో ఏవంవణ్ణో ఏవమాహారో ఏవంసుఖదుక్ఖప్పటిసంవేదీ ఏవమాయుపరియన్తో, సో తతో చుతో ఇధూపపన్నో’తి. ఇతి సాకారం సఉద్దేసం అనేకవిహితం పుబ్బేనివాసం అనుస్సరతి. ఏవమ్పి, భిక్ఖవే, సఫలో ఉపక్కమో హోతి, సఫలం పధానం.
17. ‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte pubbenivāsānussatiñāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati, seyyathidaṃ 40 – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo tissopi jātiyo catassopi jātiyo pañcapi jātiyo dasapi jātiyo vīsampi jātiyo tiṃsampi jātiyo cattālīsampi jātiyo paññāsampi jātiyo jātisatampi jātisahassampi jātisatasahassampi anekepi saṃvaṭṭakappe anekepi vivaṭṭakappe anekepi saṃvaṭṭavivaṭṭakappe – ‘amutrāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto amutra udapādiṃ; tatrāpāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto idhūpapanno’ti. Iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati. Evampi, bhikkhave, saphalo upakkamo hoti, saphalaṃ padhānaṃ.
౧౮. ‘‘సో ఏవం సమాహితే చిత్తే పరిసుద్ధే పరియోదాతే అనఙ్గణే విగతూపక్కిలేసే ముదుభూతే కమ్మనియే ఠితే ఆనేఞ్జప్పత్తే సత్తానం చుతూపపాతఞాణాయ చిత్తం అభినిన్నామేతి. సో దిబ్బేన చక్ఖునా విసుద్ధేన అతిక్కన్తమానుసకేన సత్తే పస్సతి చవమానే ఉపపజ్జమానే హీనే పణీతే సువణ్ణే దుబ్బణ్ణే, సుగతే దుగ్గతే యథాకమ్మూపగే సత్తే పజానాతి – ‘ఇమే వత భోన్తో సత్తా కాయదుచ్చరితేన సమన్నాగతా వచీదుచ్చరితేన సమన్నాగతా మనోదుచ్చరితేన సమన్నాగతా అరియానం ఉపవాదకా మిచ్ఛాదిట్ఠికా మిచ్ఛాదిట్ఠికమ్మసమాదానా, తే కాయస్స భేదా పరం మరణా అపాయం దుగ్గతిం వినిపాతం నిరయం ఉపపన్నా. ఇమే వా పన భోన్తో సత్తా కాయసుచరితేన సమన్నాగతా వచీసుచరితేన సమన్నాగతా మనోసుచరితేన సమన్నాగతా అరియానం అనుపవాదకా సమ్మాదిట్ఠికా సమ్మాదిట్ఠికమ్మసమాదానా, తే కాయస్స భేదా పరం మరణా సుగతిం సగ్గం లోకం ఉపపన్నా’తి. ఇతి దిబ్బేన చక్ఖునా విసుద్ధేన అతిక్కన్తమానుసకేన సత్తే పస్సతి చవమానే ఉపపజ్జమానే హీనే పణీతే సువణ్ణే దుబ్బణ్ణే, సుగతే దుగ్గతే యథాకమ్మూపగే సత్తే పజానాతి. ఏవమ్పి, భిక్ఖవే, సఫలో ఉపక్కమో హోతి, సఫలం పధానం.
18. ‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte sattānaṃ cutūpapātañāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe, sugate duggate yathākammūpage satte pajānāti – ‘ime vata bhonto sattā kāyaduccaritena samannāgatā vacīduccaritena samannāgatā manoduccaritena samannāgatā ariyānaṃ upavādakā micchādiṭṭhikā micchādiṭṭhikammasamādānā, te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannā. Ime vā pana bhonto sattā kāyasucaritena samannāgatā vacīsucaritena samannāgatā manosucaritena samannāgatā ariyānaṃ anupavādakā sammādiṭṭhikā sammādiṭṭhikammasamādānā, te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannā’ti. Iti dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe, sugate duggate yathākammūpage satte pajānāti. Evampi, bhikkhave, saphalo upakkamo hoti, saphalaṃ padhānaṃ.
౧౯. ‘‘సో ఏవం సమాహితే చిత్తే పరిసుద్ధే పరియోదాతే అనఙ్గణే విగతూపక్కిలేసే ముదుభూతే కమ్మనియే ఠితే ఆనేఞ్జప్పత్తే ఆసవానం ఖయఞాణాయ చిత్తం అభినిన్నామేతి. సో ‘ఇదం దుక్ఖ’న్తి యథాభూతం పజానాతి, ‘అయం దుక్ఖసముదయో’తి యథాభూతం పజానాతి, ‘అయం దుక్ఖనిరోధో’తి యథాభూతం పజానాతి, ‘అయం దుక్ఖనిరోధగామినీ పటిపదా’తి యథాభూతం పజానాతి; ‘ఇమే ఆసవా’తి యథాభూతం పజానాతి, ‘అయం ఆసవసముదయో’తి యథాభూతం పజానాతి, ‘అయం ఆసవనిరోధో’తి యథాభూతం పజానాతి, ‘అయం ఆసవనిరోధగామినీ పటిపదా’తి యథాభూతం పజానాతి. తస్స ఏవం జానతో ఏవం పస్సతో కామాసవాపి చిత్తం విముచ్చతి, భవాసవాపి చిత్తం విముచ్చతి, అవిజ్జాసవాపి చిత్తం విముచ్చతి. విముత్తస్మిం విముత్తమితి ఞాణం హోతి. ‘ఖీణా జాతి, వుసితం బ్రహ్మచరియం, కతం కరణీయం, నాపరం ఇత్థత్తాయా’తి పజానాతి. ఏవమ్పి ఖో, భిక్ఖవే, సఫలో ఉపక్కమో హోతి, సఫలం పధానం. ఏవంవాదీ, భిక్ఖవే, తథాగతా. ఏవంవాదీనం, భిక్ఖవే, తథాగతానం 41 దస సహధమ్మికా పాసంసట్ఠానా ఆగచ్ఛన్తి.
19. ‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte āsavānaṃ khayañāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So ‘idaṃ dukkha’nti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ dukkhasamudayo’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ dukkhanirodho’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ pajānāti; ‘ime āsavā’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ āsavasamudayo’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ āsavanirodho’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ āsavanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Tassa evaṃ jānato evaṃ passato kāmāsavāpi cittaṃ vimuccati, bhavāsavāpi cittaṃ vimuccati, avijjāsavāpi cittaṃ vimuccati. Vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāti. Evampi kho, bhikkhave, saphalo upakkamo hoti, saphalaṃ padhānaṃ. Evaṃvādī, bhikkhave, tathāgatā. Evaṃvādīnaṃ, bhikkhave, tathāgatānaṃ 42 dasa sahadhammikā pāsaṃsaṭṭhānā āgacchanti.
౨౦. ‘‘సచే , భిక్ఖవే, సత్తా పుబ్బేకతహేతు సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేన్తి; అద్ధా, భిక్ఖవే, తథాగతో పుబ్బే సుకతకమ్మకారీ యం ఏతరహి ఏవరూపా అనాసవా సుఖా వేదనా వేదేతి. సచే, భిక్ఖవే, సత్తా ఇస్సరనిమ్మానహేతు సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేన్తి; అద్ధా, భిక్ఖవే, తథాగతో భద్దకేన ఇస్సరేన నిమ్మితో యం ఏతరహి ఏవరూపా అనాసవా సుఖా వేదనా వేదేతి. సచే, భిక్ఖవే, సత్తా సఙ్గతిభావహేతు సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేన్తి; అద్ధా, భిక్ఖవే, తథాగతో కల్యాణసఙ్గతికో యం ఏతరహి ఏవరూపా అనాసవా సుఖా వేదనా వేదేతి. సచే, భిక్ఖవే, సత్తా అభిజాతిహేతు సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేన్తి; అద్ధా, భిక్ఖవే, తథాగతో కల్యాణాభిజాతికో యం ఏతరహి ఏవరూపా అనాసవా సుఖా వేదనా వేదేతి. సచే, భిక్ఖవే, సత్తా దిట్ఠధమ్మూపక్కమహేతు సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేన్తి; అద్ధా, భిక్ఖవే, తథాగతో కల్యాణదిట్ఠధమ్మూపక్కమో యం ఏతరహి ఏవరూపా అనాసవా సుఖా వేదనా వేదేతి.
20. ‘‘Sace , bhikkhave, sattā pubbekatahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti; addhā, bhikkhave, tathāgato pubbe sukatakammakārī yaṃ etarahi evarūpā anāsavā sukhā vedanā vedeti. Sace, bhikkhave, sattā issaranimmānahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti; addhā, bhikkhave, tathāgato bhaddakena issarena nimmito yaṃ etarahi evarūpā anāsavā sukhā vedanā vedeti. Sace, bhikkhave, sattā saṅgatibhāvahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti; addhā, bhikkhave, tathāgato kalyāṇasaṅgatiko yaṃ etarahi evarūpā anāsavā sukhā vedanā vedeti. Sace, bhikkhave, sattā abhijātihetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti; addhā, bhikkhave, tathāgato kalyāṇābhijātiko yaṃ etarahi evarūpā anāsavā sukhā vedanā vedeti. Sace, bhikkhave, sattā diṭṭhadhammūpakkamahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti; addhā, bhikkhave, tathāgato kalyāṇadiṭṭhadhammūpakkamo yaṃ etarahi evarūpā anāsavā sukhā vedanā vedeti.
‘‘సచే, భిక్ఖవే, సత్తా పుబ్బేకతహేతు సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేన్తి, పాసంసో తథాగతో; నో చే సత్తా పుబ్బేకతహేతు సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేన్తి, పాసంసో తథాగతో. సచే, భిక్ఖవే, సత్తా ఇస్సరనిమ్మానహేతు సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేన్తి, పాసంసో తథాగతో; నో చే సత్తా ఇస్సరనిమ్మానహేతు సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేన్తి, పాసంసో తథాగతో. సచే, భిక్ఖవే, సత్తా సఙ్గతిభావహేతు సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేన్తి, పాసంసో తథాగతో; నో చే సత్తా సఙ్గతిభావహేతు సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేన్తి, పాసంసో తథాగతో. సచే, భిక్ఖవే, సత్తా అభిజాతిహేతు సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేన్తి, పాసంసో తథాగతో; నో చే సత్తా అభిజాతిహేతు సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేన్తి, పాసంసో తథాగతో. సచే, భిక్ఖవే, సత్తా దిట్ఠధమ్మూపక్కమహేతు సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేన్తి, పాసంసో తథాగతో; నో చే సత్తా దిట్ఠధమ్మూపక్కమహేతు సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేన్తి, పాసంసో తథాగతో. ఏవంవాదీ, భిక్ఖవే, తథాగతా. ఏవంవాదీనం, భిక్ఖవే, తథాగతానం ఇమే దస సహధమ్మికా పాసంసట్ఠానా ఆగచ్ఛన్తీ’’తి.
‘‘Sace, bhikkhave, sattā pubbekatahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, pāsaṃso tathāgato; no ce sattā pubbekatahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, pāsaṃso tathāgato. Sace, bhikkhave, sattā issaranimmānahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, pāsaṃso tathāgato; no ce sattā issaranimmānahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, pāsaṃso tathāgato. Sace, bhikkhave, sattā saṅgatibhāvahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, pāsaṃso tathāgato; no ce sattā saṅgatibhāvahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, pāsaṃso tathāgato. Sace, bhikkhave, sattā abhijātihetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, pāsaṃso tathāgato; no ce sattā abhijātihetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, pāsaṃso tathāgato. Sace, bhikkhave, sattā diṭṭhadhammūpakkamahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, pāsaṃso tathāgato; no ce sattā diṭṭhadhammūpakkamahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, pāsaṃso tathāgato. Evaṃvādī, bhikkhave, tathāgatā. Evaṃvādīnaṃ, bhikkhave, tathāgatānaṃ ime dasa sahadhammikā pāsaṃsaṭṭhānā āgacchantī’’ti.
ఇదమవోచ భగవా. అత్తమనా తే భిక్ఖూ భగవతో భాసితం అభినన్దున్తి.
Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.
దేవదహసుత్తం నిట్ఠితం పఠమం.
Devadahasuttaṃ niṭṭhitaṃ paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / మజ్ఝిమనికాయ (అట్ఠకథా) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ౧. దేవదహసుత్తవణ్ణనా • 1. Devadahasuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / మజ్ఝిమనికాయ (టీకా) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ౧. దేవదహసుత్తవణ్ణనా • 1. Devadahasuttavaṇṇanā