Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సంయుత్తనికాయ • Saṃyuttanikāya

    ౨. దేవదహసుత్తం

    2. Devadahasuttaṃ

    . ఏవం మే సుతం – ఏకం సమయం భగవా సక్కేసు 1 విహరతి దేవదహం నామ సక్యానం నిగమో. అథ ఖో సమ్బహులా పచ్ఛాభూమగమికా భిక్ఖూ యేన భగవా తేనుపసఙ్కమింసు; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీదింసు. ఏకమన్తం నిసిన్నా ఖో తే భిక్ఖూ భగవన్తం ఏతదవోచుం – ‘‘ఇచ్ఛామ మయం, భన్తే, పచ్ఛాభూమం జనపదం గన్తుం, పచ్ఛాభూమే జనపదే నివాసం కప్పేతు’’న్తి.

    2. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sakkesu 2 viharati devadahaṃ nāma sakyānaṃ nigamo. Atha kho sambahulā pacchābhūmagamikā bhikkhū yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘icchāma mayaṃ, bhante, pacchābhūmaṃ janapadaṃ gantuṃ, pacchābhūme janapade nivāsaṃ kappetu’’nti.

    ‘‘అపలోకితో పన వో, భిక్ఖవే, సారిపుత్తో’’తి? ‘‘న ఖో నో, భన్తే, అపలోకితో ఆయస్మా సారిపుత్తో’’తి. ‘‘అపలోకేథ, భిక్ఖవే, సారిపుత్తం. సారిపుత్తో, భిక్ఖవే, పణ్డితో, భిక్ఖూనం అనుగ్గాహకో సబ్రహ్మచారీన’’న్తి. ‘‘ఏవం భన్తే’’తి ఖో తే భిక్ఖూ భగవతో పచ్చస్సోసుం.

    ‘‘Apalokito pana vo, bhikkhave, sāriputto’’ti? ‘‘Na kho no, bhante, apalokito āyasmā sāriputto’’ti. ‘‘Apaloketha, bhikkhave, sāriputtaṃ. Sāriputto, bhikkhave, paṇḍito, bhikkhūnaṃ anuggāhako sabrahmacārīna’’nti. ‘‘Evaṃ bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ.

    తేన ఖో పన సమయేన ఆయస్మా సారిపుత్తో భగవతో అవిదూరే అఞ్ఞతరస్మిం ఏళగలాగుమ్బే నిసిన్నో హోతి. అథ ఖో తే భిక్ఖూ భగవతో భాసితం అభినన్దిత్వా అనుమోదిత్వా ఉట్ఠాయాసనా భగవన్తం అభివాదేత్వా పదక్ఖిణం కత్వా యేనాయస్మా సారిపుత్తో తేనుపసఙ్కమింసు; ఉపసఙ్కమిత్వా ఆయస్మతా సారిపుత్తేన సద్ధిం సమ్మోదింసు. సమ్మోదనీయం కథం సారణీయం 3 వీతిసారేత్వా ఏకమన్తం నిసీదింసు. ఏకమన్తం నిసిన్నా ఖో తే భిక్ఖూ ఆయస్మన్తం సారిపుత్తం ఏతదవోచుం – ‘‘ఇచ్ఛామ మయం, ఆవుసో సారిపుత్త, పచ్ఛాభూమం జనపదం గన్తుం, పచ్ఛాభూమే జనపదే నివాసం కప్పేతుం. అపలోకితో నో సత్థా’’తి.

    Tena kho pana samayena āyasmā sāriputto bhagavato avidūre aññatarasmiṃ eḷagalāgumbe nisinno hoti. Atha kho te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā āyasmatā sāriputtena saddhiṃ sammodiṃsu. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ 4 vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavocuṃ – ‘‘icchāma mayaṃ, āvuso sāriputta, pacchābhūmaṃ janapadaṃ gantuṃ, pacchābhūme janapade nivāsaṃ kappetuṃ. Apalokito no satthā’’ti.

    ‘‘సన్తి హావుసో, నానావేరజ్జగతం భిక్ఖుం పఞ్హం పుచ్ఛితారో – ఖత్తియపణ్డితాపి బ్రాహ్మణపణ్డితాపి గహపతిపణ్డితాపి సమణపణ్డితాపి. పణ్డితా హావుసో, మనుస్సా వీమంసకా – ‘కింవాదీ పనాయస్మన్తానం 5 సత్థా కిమక్ఖాయీతి, కచ్చి వో ఆయస్మన్తానం ధమ్మా సుస్సుతా సుగ్గహితా సుమనసికతా సూపధారితా సుప్పటివిద్ధా పఞ్ఞాయ, యథా బ్యాకరమానా ఆయస్మన్తో వుత్తవాదినో చేవ భగవతో అస్సథ, న చ భగవన్తం అభూతేన అబ్భాచిక్ఖేయ్యాథ, ధమ్మస్స చానుధమ్మం బ్యాకరేయ్యాథ, న చ కోచి సహధమ్మికో వాదానువాదో 6 గారయ్హం ఠానం ఆగచ్ఛేయ్యా’’’తి?

    ‘‘Santi hāvuso, nānāverajjagataṃ bhikkhuṃ pañhaṃ pucchitāro – khattiyapaṇḍitāpi brāhmaṇapaṇḍitāpi gahapatipaṇḍitāpi samaṇapaṇḍitāpi. Paṇḍitā hāvuso, manussā vīmaṃsakā – ‘kiṃvādī panāyasmantānaṃ 7 satthā kimakkhāyīti, kacci vo āyasmantānaṃ dhammā sussutā suggahitā sumanasikatā sūpadhāritā suppaṭividdhā paññāya, yathā byākaramānā āyasmanto vuttavādino ceva bhagavato assatha, na ca bhagavantaṃ abhūtena abbhācikkheyyātha, dhammassa cānudhammaṃ byākareyyātha, na ca koci sahadhammiko vādānuvādo 8 gārayhaṃ ṭhānaṃ āgaccheyyā’’’ti?

    ‘‘దూరతోపి ఖో మయం, ఆవుసో, ఆగచ్ఛేయ్యామ ఆయస్మతో సారిపుత్తస్స సన్తికే ఏతస్స భాసితస్స అత్థమఞ్ఞాతుం. సాధు వతాయస్మన్తంయేవ సారిపుత్తం పటిభాతు ఏతస్స భాసితస్స అత్థో’’తి. ‘‘తేన హావుసో, సుణాథ, సాధుకం మనసి కరోథ; భాసిస్సామీ’’తి. ‘‘ఏవమావుసో’’తి ఖో తే భిక్ఖూ ఆయస్మతో సారిపుత్తస్స పచ్చస్సోసుం. ఆయస్మా సారిపుత్తో ఏతదవోచ –

    ‘‘Dūratopi kho mayaṃ, āvuso, āgaccheyyāma āyasmato sāriputtassa santike etassa bhāsitassa atthamaññātuṃ. Sādhu vatāyasmantaṃyeva sāriputtaṃ paṭibhātu etassa bhāsitassa attho’’ti. ‘‘Tena hāvuso, suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato sāriputtassa paccassosuṃ. Āyasmā sāriputto etadavoca –

    ‘‘సన్తి హావుసో, నానావేరజ్జగతం భిక్ఖుం పఞ్హం పుచ్ఛితారో – ఖత్తియపణ్డితాపి …పే॰… సమణపణ్డితాపి. పణ్డితా హావుసో, మనుస్సా వీమంసకా – ‘కింవాదీ పనాయస్మన్తానం సత్థా కిమక్ఖాయీ’తి? ఏవం పుట్ఠా తుమ్హే, ఆవుసో, ఏవం బ్యాకరేయ్యాథ – ‘ఛన్దరాగవినయక్ఖాయీ ఖో నో, ఆవుసో, సత్థా’’’తి.

    ‘‘Santi hāvuso, nānāverajjagataṃ bhikkhuṃ pañhaṃ pucchitāro – khattiyapaṇḍitāpi …pe… samaṇapaṇḍitāpi. Paṇḍitā hāvuso, manussā vīmaṃsakā – ‘kiṃvādī panāyasmantānaṃ satthā kimakkhāyī’ti? Evaṃ puṭṭhā tumhe, āvuso, evaṃ byākareyyātha – ‘chandarāgavinayakkhāyī kho no, āvuso, satthā’’’ti.

    ‘‘ఏవం బ్యాకతేపి ఖో, ఆవుసో, అస్సుయేవ ఉత్తరిం పఞ్హం పుచ్ఛితారో – ఖత్తియపణ్డితాపి…పే॰… సమణపణ్డితాపి. పణ్డితా హావుసో, మనుస్సా వీమంసకా – ‘కిస్మిం పనాయస్మన్తానం ఛన్దరాగవినయక్ఖాయీ సత్థా’తి? ఏవం పుట్ఠా తుమ్హే, ఆవుసో, ఏవం బ్యాకరేయ్యాథ – ‘రూపే ఖో, ఆవుసో, ఛన్దరాగవినయక్ఖాయీ సత్థా, వేదనాయ… సఞ్ఞాయ… సఙ్ఖారేసు… విఞ్ఞాణే ఛన్దరాగవినయక్ఖాయీ సత్థా’’’తి.

    ‘‘Evaṃ byākatepi kho, āvuso, assuyeva uttariṃ pañhaṃ pucchitāro – khattiyapaṇḍitāpi…pe… samaṇapaṇḍitāpi. Paṇḍitā hāvuso, manussā vīmaṃsakā – ‘kismiṃ panāyasmantānaṃ chandarāgavinayakkhāyī satthā’ti? Evaṃ puṭṭhā tumhe, āvuso, evaṃ byākareyyātha – ‘rūpe kho, āvuso, chandarāgavinayakkhāyī satthā, vedanāya… saññāya… saṅkhāresu… viññāṇe chandarāgavinayakkhāyī satthā’’’ti.

    ‘‘ఏవం బ్యాకతేపి ఖో, ఆవుసో, అస్సుయేవ ఉత్తరిం పఞ్హం పుచ్ఛితారో – ఖత్తియపణ్డితాపి…పే॰… సమణపణ్డితాపి. పణ్డితా హావుసో, మనుస్సా వీమంసకా – ‘కిం పనాయస్మన్తానం ఆదీనవం దిస్వా రూపే ఛన్దరాగవినయక్ఖాయీ సత్థా, వేదనాయ… సఞ్ఞాయ… సఙ్ఖారేసు… విఞ్ఞాణే ఛన్దరాగవినయక్ఖాయీ సత్థా’తి? ఏవం పుట్ఠా తుమ్హే, ఆవుసో, ఏవం బ్యాకరేయ్యాథ – ‘రూపే ఖో, ఆవుసో , అవిగతరాగస్స 9 అవిగతఛన్దస్స అవిగతపేమస్స అవిగతపిపాసస్స అవిగతపరిళాహస్స అవిగతతణ్హస్స తస్స రూపస్స విపరిణామఞ్ఞథాభావా ఉప్పజ్జన్తి సోకపరిదేవదుక్ఖదోమనస్సుపాయాసా. వేదనాయ… సఞ్ఞాయ… సఙ్ఖారేసు అవిగతరాగస్స…పే॰… అవిగతతణ్హస్స తేసం సఙ్ఖారానం విపరిణామఞ్ఞథాభావా ఉప్పజ్జన్తి సోకపరిదేవదుక్ఖదోమనస్సుపాయాసా. విఞ్ఞాణే అవిగతరాగస్స అవిగతఛన్దస్స అవిగతపేమస్స అవిగతపిపాసస్స అవిగతపరిళాహస్స అవిగతతణ్హస్స తస్స విఞ్ఞాణస్స విపరిణామఞ్ఞథాభావా ఉప్పజ్జన్తి సోకపరిదేవదుక్ఖదోమనస్సుపాయాసా. ఇదం ఖో నో, ఆవుసో, ఆదీనవం దిస్వా రూపే ఛన్దరాగవినయక్ఖాయీ సత్థా, వేదనాయ… సఞ్ఞాయ… సఙ్ఖారేసు… విఞ్ఞాణే ఛన్దరాగవినయక్ఖాయీ సత్థా’’’తి.

    ‘‘Evaṃ byākatepi kho, āvuso, assuyeva uttariṃ pañhaṃ pucchitāro – khattiyapaṇḍitāpi…pe… samaṇapaṇḍitāpi. Paṇḍitā hāvuso, manussā vīmaṃsakā – ‘kiṃ panāyasmantānaṃ ādīnavaṃ disvā rūpe chandarāgavinayakkhāyī satthā, vedanāya… saññāya… saṅkhāresu… viññāṇe chandarāgavinayakkhāyī satthā’ti? Evaṃ puṭṭhā tumhe, āvuso, evaṃ byākareyyātha – ‘rūpe kho, āvuso , avigatarāgassa 10 avigatachandassa avigatapemassa avigatapipāsassa avigatapariḷāhassa avigatataṇhassa tassa rūpassa vipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā. Vedanāya… saññāya… saṅkhāresu avigatarāgassa…pe… avigatataṇhassa tesaṃ saṅkhārānaṃ vipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā. Viññāṇe avigatarāgassa avigatachandassa avigatapemassa avigatapipāsassa avigatapariḷāhassa avigatataṇhassa tassa viññāṇassa vipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā. Idaṃ kho no, āvuso, ādīnavaṃ disvā rūpe chandarāgavinayakkhāyī satthā, vedanāya… saññāya… saṅkhāresu… viññāṇe chandarāgavinayakkhāyī satthā’’’ti.

    ‘‘ఏవం బ్యాకతేపి ఖో, ఆవుసో, అస్సుయేవ ఉత్తరిం పఞ్హం పుచ్ఛితారో – ఖత్తియపణ్డితాపి బ్రాహ్మణపణ్డితాపి గహపతిపణ్డితాపి సమణపణ్డితాపి. పణ్డితా హావుసో, మనుస్సా వీమంసకా – ‘కిం పనాయస్మన్తానం ఆనిసంసం దిస్వా రూపే ఛన్దరాగవినయక్ఖాయీ సత్థా, వేదనాయ… సఞ్ఞాయ… సఙ్ఖారేసు… విఞ్ఞాణే ఛన్దరాగవినయక్ఖాయీ సత్థా’తి? ఏవం పుట్ఠా తుమ్హే , ఆవుసో, ఏవం బ్యాకరేయ్యాథ – ‘రూపే ఖో, ఆవుసో, విగతరాగస్స విగతఛన్దస్స విగతపేమస్స విగతపిపాసస్స విగతపరిళాహస్స విగతతణ్హస్స తస్స రూపస్స విపరిణామఞ్ఞథాభావా నుప్పజ్జన్తి సోకపరిదేవదుక్ఖదోమనస్సుపాయాసా. వేదనాయ… సఞ్ఞాయ… సఙ్ఖారేసు విగతరాగస్స విగతఛన్దస్స విగతపేమస్స విగతపిపాసస్స విగతపరిళాహస్స విగతతణ్హస్స తేసం సఙ్ఖారానం విపరిణామఞ్ఞథాభావా నుప్పజ్జన్తి సోకపరిదేవదుక్ఖదోమనస్సుపాయాసా. విఞ్ఞాణే విగతరాగస్స విగతఛన్దస్స విగతపేమస్స విగతపిపాసస్స విగతపరిళాహస్స విగతతణ్హస్స తస్స విఞ్ఞాణస్స విపరిణామఞ్ఞథాభావా నుప్పజ్జన్తి సోకపరిదేవదుక్ఖదోమనస్సుపాయాసా. ఇదం ఖో నో, ఆవుసో, ఆనిసంసం దిస్వా రూపే ఛన్దరాగవినయక్ఖాయీ సత్థా, వేదనాయ… సఞ్ఞాయ… సఙ్ఖారేసు… విఞ్ఞాణే ఛన్దరాగవినయక్ఖాయీ సత్థా’’’తి.

    ‘‘Evaṃ byākatepi kho, āvuso, assuyeva uttariṃ pañhaṃ pucchitāro – khattiyapaṇḍitāpi brāhmaṇapaṇḍitāpi gahapatipaṇḍitāpi samaṇapaṇḍitāpi. Paṇḍitā hāvuso, manussā vīmaṃsakā – ‘kiṃ panāyasmantānaṃ ānisaṃsaṃ disvā rūpe chandarāgavinayakkhāyī satthā, vedanāya… saññāya… saṅkhāresu… viññāṇe chandarāgavinayakkhāyī satthā’ti? Evaṃ puṭṭhā tumhe , āvuso, evaṃ byākareyyātha – ‘rūpe kho, āvuso, vigatarāgassa vigatachandassa vigatapemassa vigatapipāsassa vigatapariḷāhassa vigatataṇhassa tassa rūpassa vipariṇāmaññathābhāvā nuppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā. Vedanāya… saññāya… saṅkhāresu vigatarāgassa vigatachandassa vigatapemassa vigatapipāsassa vigatapariḷāhassa vigatataṇhassa tesaṃ saṅkhārānaṃ vipariṇāmaññathābhāvā nuppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā. Viññāṇe vigatarāgassa vigatachandassa vigatapemassa vigatapipāsassa vigatapariḷāhassa vigatataṇhassa tassa viññāṇassa vipariṇāmaññathābhāvā nuppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā. Idaṃ kho no, āvuso, ānisaṃsaṃ disvā rūpe chandarāgavinayakkhāyī satthā, vedanāya… saññāya… saṅkhāresu… viññāṇe chandarāgavinayakkhāyī satthā’’’ti.

    ‘‘అకుసలే చావుసో, ధమ్మే ఉపసమ్పజ్జ విహరతో దిట్ఠే చేవ ధమ్మే సుఖో విహారో అభవిస్స అవిఘాతో అనుపాయాసో అపరిళాహో, కాయస్స చ భేదా పరం మరణా సుగతి పాటికఙ్ఖా, నయిదం భగవా అకుసలానం ధమ్మానం పహానం వణ్ణేయ్య. యస్మా చ ఖో, ఆవుసో, అకుసలే ధమ్మే ఉపసమ్పజ్జ విహరతో దిట్ఠే చేవ ధమ్మే దుక్ఖో విహారో సవిఘాతో సఉపాయాసో సపరిళాహో, కాయస్స చ భేదా పరం మరణా దుగ్గతి పాటికఙ్ఖా, తస్మా భగవా అకుసలానం ధమ్మానం పహానం వణ్ణేతి.

    ‘‘Akusale cāvuso, dhamme upasampajja viharato diṭṭhe ceva dhamme sukho vihāro abhavissa avighāto anupāyāso apariḷāho, kāyassa ca bhedā paraṃ maraṇā sugati pāṭikaṅkhā, nayidaṃ bhagavā akusalānaṃ dhammānaṃ pahānaṃ vaṇṇeyya. Yasmā ca kho, āvuso, akusale dhamme upasampajja viharato diṭṭhe ceva dhamme dukkho vihāro savighāto saupāyāso sapariḷāho, kāyassa ca bhedā paraṃ maraṇā duggati pāṭikaṅkhā, tasmā bhagavā akusalānaṃ dhammānaṃ pahānaṃ vaṇṇeti.

    ‘‘కుసలే చావుసో, ధమ్మే ఉపసమ్పజ్జ విహరతో దిట్ఠే చేవ ధమ్మే దుక్ఖో విహారో అభవిస్స సవిఘాతో సఉపాయాసో సపరిళాహో, కాయస్స చ భేదా పరం మరణా దుగ్గతి పాటికఙ్ఖా, నయిదం భగవా కుసలానం ధమ్మానం ఉపసమ్పదం వణ్ణేయ్య. యస్మా చ ఖో, ఆవుసో, కుసలే ధమ్మే ఉపసమ్పజ్జ విహరతో దిట్ఠే చేవ ధమ్మే సుఖో విహారో అవిఘాతో అనుపాయాసో అపరిళాహో, కాయస్స చ భేదా పరం మరణా సుగతి పాటికఙ్ఖా, తస్మా భగవా కుసలానం ధమ్మానం ఉపసమ్పదం వణ్ణేతీ’’తి.

    ‘‘Kusale cāvuso, dhamme upasampajja viharato diṭṭhe ceva dhamme dukkho vihāro abhavissa savighāto saupāyāso sapariḷāho, kāyassa ca bhedā paraṃ maraṇā duggati pāṭikaṅkhā, nayidaṃ bhagavā kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadaṃ vaṇṇeyya. Yasmā ca kho, āvuso, kusale dhamme upasampajja viharato diṭṭhe ceva dhamme sukho vihāro avighāto anupāyāso apariḷāho, kāyassa ca bhedā paraṃ maraṇā sugati pāṭikaṅkhā, tasmā bhagavā kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadaṃ vaṇṇetī’’ti.

    ఇదమవోచాయస్మా సారిపుత్తో. అత్తమనా తే భిక్ఖూ ఆయస్మతో సారిపుత్తస్స భాసితం అభినన్దున్తి. దుతియం.

    Idamavocāyasmā sāriputto. Attamanā te bhikkhū āyasmato sāriputtassa bhāsitaṃ abhinandunti. Dutiyaṃ.







    Footnotes:
    1. సక్యేసు (క॰)
    2. sakyesu (ka.)
    3. సారాణీయం (సీ॰ స్యా॰ కం॰ పీ॰)
    4. sārāṇīyaṃ (sī. syā. kaṃ. pī.)
    5. కింవాదాయస్మన్తానం (పీ॰ క॰)
    6. వాదానుపాతో (అట్ఠకథాయం పాఠన్తరం)
    7. kiṃvādāyasmantānaṃ (pī. ka.)
    8. vādānupāto (aṭṭhakathāyaṃ pāṭhantaraṃ)
    9. అవీతరాగస్స (స్యా॰ కం॰)
    10. avītarāgassa (syā. kaṃ.)



    Related texts:



    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / సంయుత్తనికాయ (అట్ఠకథా) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ౨. దేవదహసుత్తవణ్ణనా • 2. Devadahasuttavaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / సంయుత్తనికాయ (టీకా) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ౨. దేవదహసుత్తవణ్ణనా • 2. Devadahasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact