Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ • Majjhimanikāya |
။ နမော တသ္သ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓသ္သ။
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa
မဇ္ဈိမနိကာယေ
Majjhimanikāye
ဥပရိပဏ္ဏာသပာဠိ
Uparipaṇṇāsapāḷi
၁. ဒေဝဒဟဝဂ္ဂော
1. Devadahavaggo
၁. ဒေဝဒဟသုတ္တံ
1. Devadahasuttaṃ
၁. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ သက္ကေသု ဝိဟရတိ ဒေဝဒဟံ နာမ သက္ယာနံ နိဂမော။ တတ္ရ ခော ဘဂဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဘိက္ခဝော’’တိ။ ‘‘ဘဒန္တေ’’တိ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စသ္သောသုံ။ ဘဂဝာ ဧတဒဝောစ – ‘‘သန္တိ, ဘိက္ခဝေ, ဧကေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ဧဝံဝာဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော – ‘ယံ ကိဉ္စာယံ ပုရိသပုဂ္ဂလော ပဋိသံဝေဒေတိ သုခံ ဝာ ဒုက္ခံ ဝာ အဒုက္ခမသုခံ ဝာ, သဗ္ဗံ တံ ပုဗ္ဗေကတဟေတု။ ဣတိ ပုရာဏာနံ ကမ္မာနံ တပသာ ဗ္ယန္တီဘာဝာ, နဝာနံ ကမ္မာနံ အကရဏာ, အာယတိံ အနဝသ္သဝော; အာယတိံ အနဝသ္သဝာ ကမ္မက္ခယော; ကမ္မက္ခယာ ဒုက္ခက္ခယော; ဒုက္ခက္ခယာ ဝေဒနာက္ခယော; ဝေဒနာက္ခယာ သဗ္ဗံ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇိဏ္ဏံ ဘဝိသ္သတီ’တိ။ ဧဝံဝာဒိနော, ဘိက္ခဝေ, နိဂဏ္ဌာ။
1. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sakkesu viharati devadahaṃ nāma sakyānaṃ nigamo. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca – ‘‘santi, bhikkhave, eke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘yaṃ kiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, sabbaṃ taṃ pubbekatahetu. Iti purāṇānaṃ kammānaṃ tapasā byantībhāvā, navānaṃ kammānaṃ akaraṇā, āyatiṃ anavassavo; āyatiṃ anavassavā kammakkhayo; kammakkhayā dukkhakkhayo; dukkhakkhayā vedanākkhayo; vedanākkhayā sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatī’ti. Evaṃvādino, bhikkhave, nigaṇṭhā.
‘‘ဧဝံဝာဒာဟံ , ဘိက္ခဝေ, နိဂဏ္ဌေ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဧဝံ ဝဒာမိ – ‘သစ္စံ ကိရ တုမ္ဟေ, အာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, ဧဝံဝာဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော – ယံ ကိဉ္စာယံ ပုရိသပုဂ္ဂလော ပဋိသံဝေဒေတိ သုခံ ဝာ ဒုက္ခံ ဝာ အဒုက္ခမသုခံ ဝာ, သဗ္ဗံ တံ ပုဗ္ဗေကတဟေတု။ ဣတိ ပုရာဏာနံ ကမ္မာနံ တပသာ ဗ္ယန္တီဘာဝာ, နဝာနံ ကမ္မာနံ အကရဏာ, အာယတိံ အနဝသ္သဝော; အာယတိံ အနဝသ္သဝာ ကမ္မက္ခယော; ကမ္မက္ခယာ ဒုက္ခက္ခယော; ဒုက္ခက္ခယာ ဝေဒနာက္ခယော; ဝေဒနာက္ခယာ သဗ္ဗံ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇိဏ္ဏံ ဘဝိသ္သတီ’တိ? တေ စ မေ, ဘိက္ခဝေ, နိဂဏ္ဌာ ဧဝံ ပုဋ္ဌာ ‘အာမာ’တိ ပဋိဇာနန္တိ။
‘‘Evaṃvādāhaṃ , bhikkhave, nigaṇṭhe upasaṅkamitvā evaṃ vadāmi – ‘saccaṃ kira tumhe, āvuso nigaṇṭhā, evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – yaṃ kiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, sabbaṃ taṃ pubbekatahetu. Iti purāṇānaṃ kammānaṃ tapasā byantībhāvā, navānaṃ kammānaṃ akaraṇā, āyatiṃ anavassavo; āyatiṃ anavassavā kammakkhayo; kammakkhayā dukkhakkhayo; dukkhakkhayā vedanākkhayo; vedanākkhayā sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatī’ti? Te ca me, bhikkhave, nigaṇṭhā evaṃ puṭṭhā ‘āmā’ti paṭijānanti.
‘‘တ္ယာဟံ ဧဝံ ဝဒာမိ – ‘ကိံ ပန တုမ္ဟေ, အာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, ဇာနာထ – အဟုဝမ္ဟေဝ မယံ ပုဗ္ဗေ, န နာဟုဝမ္ဟာ’တိ? ‘နော ဟိဒံ, အာဝုသော’။
‘‘Tyāhaṃ evaṃ vadāmi – ‘kiṃ pana tumhe, āvuso nigaṇṭhā, jānātha – ahuvamheva mayaṃ pubbe, na nāhuvamhā’ti? ‘No hidaṃ, āvuso’.
‘‘‘ကိံ ပန တုမ္ဟေ, အာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, ဇာနာထ – အကရမ္ဟေဝ မယံ ပုဗ္ဗေ ပာပကမ္မံ, န နာကရမ္ဟာ’တိ? ‘နော ဟိဒံ, အာဝုသော’။
‘‘‘Kiṃ pana tumhe, āvuso nigaṇṭhā, jānātha – akaramheva mayaṃ pubbe pāpakammaṃ, na nākaramhā’ti? ‘No hidaṃ, āvuso’.
‘‘‘ကိံ ပန တုမ္ဟေ, အာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, ဇာနာထ – ဧဝရူပံ ဝာ ဧဝရူပံ ဝာ ပာပကမ္မံ အကရမ္ဟာ’တိ? ‘နော ဟိဒံ, အာဝုသော’။
‘‘‘Kiṃ pana tumhe, āvuso nigaṇṭhā, jānātha – evarūpaṃ vā evarūpaṃ vā pāpakammaṃ akaramhā’ti? ‘No hidaṃ, āvuso’.
‘‘‘ကိံ ပန တုမ္ဟေ, အာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, ဇာနာထ – ဧတ္တကံ ဝာ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇိဏ္ဏံ, ဧတ္တကံ ဝာ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇီရေတဗ္ဗံ, ဧတ္တကမ္ဟိ ဝာ ဒုက္ခေ နိဇ္ဇိဏ္ဏေ သဗ္ဗံ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇိဏ္ဏံ ဘဝိသ္သတီ’တိ? ‘နော ဟိဒံ, အာဝုသော’။
‘‘‘Kiṃ pana tumhe, āvuso nigaṇṭhā, jānātha – ettakaṃ vā dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ, ettakaṃ vā dukkhaṃ nijjīretabbaṃ, ettakamhi vā dukkhe nijjiṇṇe sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatī’ti? ‘No hidaṃ, āvuso’.
‘‘‘ကိံ ပန တုမ္ဟေ, အာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, ဇာနာထ – ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဟာနံ, ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဥပသမ္ပဒ’န္တိ? ‘နော ဟိဒံ, အာဝုသော’။
‘‘‘Kiṃ pana tumhe, āvuso nigaṇṭhā, jānātha – diṭṭheva dhamme akusalānaṃ dhammānaṃ pahānaṃ, kusalānaṃ dhammānaṃ upasampada’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’.
၂. ‘‘ဣတိ ကိရ တုမ္ဟေ, အာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, န ဇာနာထ – အဟုဝမ္ဟေဝ မယံ ပုဗ္ဗေ, န နာဟုဝမ္ဟာတိ , န ဇာနာထ – အကရမ္ဟေဝ မယံ ပုဗ္ဗေ ပာပကမ္မံ, န နာကရမ္ဟာတိ, န ဇာနာထ – ဧဝရူပံ ဝာ ဧဝရူပံ ဝာ ပာပကမ္မံ အကရမ္ဟာတိ, န ဇာနာထ – ဧတ္တကံ ဝာ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇိဏ္ဏံ, ဧတ္တကံ ဝာ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇီရေတဗ္ဗံ, ဧတ္တကမ္ဟိ ဝာ ဒုက္ခေ နိဇ္ဇိဏ္ဏေ သဗ္ဗံ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇိဏ္ဏံ ဘဝိသ္သတီတိ, န ဇာနာထ – ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဟာနံ, ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဥပသမ္ပဒံ; ဧဝံ သန္တေ အာယသ္မန္တာနံ နိဂဏ္ဌာနံ န ကလ္လမသ္သ ဝေယ္ယာကရဏာယ – ယံ ကိဉ္စာယံ ပုရိသပုဂ္ဂလော ပဋိသံဝေဒေတိ သုခံ ဝာ ဒုက္ခံ ဝာ အဒုက္ခမသုခံ ဝာ, သဗ္ဗံ တံ ပုဗ္ဗေကတဟေတု။ ဣတိ ပုရာဏာနံ ကမ္မာနံ တပသာ ဗ္ယန္တီဘာဝာ, နဝာနံ ကမ္မာနံ အကရဏာ, အာယတိံ အနဝသ္သဝော; အာယတိံ အနဝသ္သဝာ ကမ္မက္ခယော; ကမ္မက္ခယာ ဒုက္ခက္ခယော; ဒုက္ခက္ခယာ ဝေဒနာက္ခယော; ဝေဒနာက္ခယာ သဗ္ဗံ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇိဏ္ဏံ ဘဝိသ္သတီ’’တိ။
2. ‘‘Iti kira tumhe, āvuso nigaṇṭhā, na jānātha – ahuvamheva mayaṃ pubbe, na nāhuvamhāti , na jānātha – akaramheva mayaṃ pubbe pāpakammaṃ, na nākaramhāti, na jānātha – evarūpaṃ vā evarūpaṃ vā pāpakammaṃ akaramhāti, na jānātha – ettakaṃ vā dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ, ettakaṃ vā dukkhaṃ nijjīretabbaṃ, ettakamhi vā dukkhe nijjiṇṇe sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatīti, na jānātha – diṭṭheva dhamme akusalānaṃ dhammānaṃ pahānaṃ, kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadaṃ; evaṃ sante āyasmantānaṃ nigaṇṭhānaṃ na kallamassa veyyākaraṇāya – yaṃ kiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, sabbaṃ taṃ pubbekatahetu. Iti purāṇānaṃ kammānaṃ tapasā byantībhāvā, navānaṃ kammānaṃ akaraṇā, āyatiṃ anavassavo; āyatiṃ anavassavā kammakkhayo; kammakkhayā dukkhakkhayo; dukkhakkhayā vedanākkhayo; vedanākkhayā sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatī’’ti.
‘‘သစေ ပန တုမ္ဟေ, အာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, ဇာနေယ္ယာထ – အဟုဝမ္ဟေဝ မယံ ပုဗ္ဗေ, န နာဟုဝမ္ဟာတိ, ဇာနေယ္ယာထ – အကရမ္ဟေဝ မယံ ပုဗ္ဗေ ပာပကမ္မံ, န နာကရမ္ဟာတိ, ဇာနေယ္ယာထ – ဧဝရူပံ ဝာ ဧဝရူပံ ဝာ ပာပကမ္မံ အကရမ္ဟာတိ, ဇာနေယ္ယာထ – ဧတ္တကံ ဝာ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇိဏ္ဏံ, ဧတ္တကံ ဝာ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇီရေတဗ္ဗံ, ဧတ္တကမ္ဟိ ဝာ ဒုက္ခေ နိဇ္ဇိဏ္ဏေ သဗ္ဗံ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇိဏ္ဏံ ဘဝိသ္သတီတိ, ဇာနေယ္ယာထ – ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဟာနံ, ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဥပသမ္ပဒံ; ဧဝံ သန္တေ အာယသ္မန္တာနံ နိဂဏ္ဌာနံ ကလ္လမသ္သ ဝေယ္ယာကရဏာယ – ယံ ကိဉ္စာယံ ပုရိသပုဂ္ဂလော ပဋိသံဝေဒေတိ သုခံ ဝာ ဒုက္ခံ ဝာ အဒုက္ခမသုခံ ဝာ, သဗ္ဗံ တံ ပုဗ္ဗေကတဟေတု။ ဣတိ ပုရာဏာနံ ကမ္မာနံ တပသာ ဗ္ယန္တီဘာဝာ, နဝာနံ ကမ္မာနံ အကရဏာ, အာယတိံ အနဝသ္သဝော; အာယတိံ အနဝသ္သဝာ ကမ္မက္ခယော; ကမ္မက္ခယာ ဒုက္ခက္ခယော; ဒုက္ခက္ခယာ ဝေဒနာက္ခယော; ဝေဒနာက္ခယာ သဗ္ဗံ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇိဏ္ဏံ ဘဝိသ္သတီ’’တိ။
‘‘Sace pana tumhe, āvuso nigaṇṭhā, jāneyyātha – ahuvamheva mayaṃ pubbe, na nāhuvamhāti, jāneyyātha – akaramheva mayaṃ pubbe pāpakammaṃ, na nākaramhāti, jāneyyātha – evarūpaṃ vā evarūpaṃ vā pāpakammaṃ akaramhāti, jāneyyātha – ettakaṃ vā dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ, ettakaṃ vā dukkhaṃ nijjīretabbaṃ, ettakamhi vā dukkhe nijjiṇṇe sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatīti, jāneyyātha – diṭṭheva dhamme akusalānaṃ dhammānaṃ pahānaṃ, kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadaṃ; evaṃ sante āyasmantānaṃ nigaṇṭhānaṃ kallamassa veyyākaraṇāya – yaṃ kiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, sabbaṃ taṃ pubbekatahetu. Iti purāṇānaṃ kammānaṃ tapasā byantībhāvā, navānaṃ kammānaṃ akaraṇā, āyatiṃ anavassavo; āyatiṃ anavassavā kammakkhayo; kammakkhayā dukkhakkhayo; dukkhakkhayā vedanākkhayo; vedanākkhayā sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatī’’ti.
၃. ‘‘သေယ္ယထာပိ, အာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, ပုရိသော သလ္လေန ဝိဒ္ဓော အသ္သ သဝိသေန ဂာဠ္ဟူပလေပနေန 1; သော သလ္လသ္သပိ ဝေဓနဟေတု 2 ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ 3 ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒိယေယ္ယ။ တသ္သ မိတ္တာမစ္စာ ဉာတိသာလောဟိတာ ဘိသက္ကံ သလ္လကတ္တံ ဥပဋ္ဌာပေယ္ယုံ။ တသ္သ သော ဘိသက္ကော သလ္လကတ္တော သတ္ထေန ဝဏမုခံ ပရိကန္တေယ္ယ; သော သတ္ထေနပိ ဝဏမုခသ္သ ပရိကန္တနဟေတု ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒိယေယ္ယ။ တသ္သ သော ဘိသက္ကော သလ္လကတ္တော ဧသနိယာ သလ္လံ ဧသေယ္ယ; သော ဧသနိယာပိ သလ္လသ္သ ဧသနာဟေတု ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒိယေယ္ယ ။ တသ္သ သော ဘိသက္ကော သလ္လကတ္တော သလ္လံ အဗ္ဗုဟေယ္ယ 4; သော သလ္လသ္သပိ အဗ္ဗုဟနဟေတု 5 ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒိယေယ္ယ။ တသ္သ သော ဘိသက္ကော သလ္လကတ္တော အဂဒင္ဂာရံ ဝဏမုခေ ဩဒဟေယ္ယ; သော အဂဒင္ဂာရသ္သပိ ဝဏမုခေ ဩဒဟနဟေတု ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒိယေယ္ယ။ သော အပရေန သမယေန ရူဠ္ဟေန ဝဏေန သဉ္ဆဝိနာ အရောဂော အသ္သ သုခီ သေရီ သယံဝသီ ယေန ကာမင္ဂမော။ တသ္သ ဧဝမသ္သ – အဟံ ခော ပုဗ္ဗေ သလ္လေန ဝိဒ္ဓော အဟောသိံ သဝိသေန ဂာဠ္ဟူပလေပနေန။ သောဟံ သလ္လသ္သပိ ဝေဓနဟေတု ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒိယိံ။ တသ္သ မေ မိတ္တာမစ္စာ ဉာတိသာလောဟိတာ ဘိသက္ကံ သလ္လကတ္တံ ဥပဋ္ဌပေသုံ။ တသ္သ မေ သော ဘိသက္ကော သလ္လကတ္တော သတ္ထေန ဝဏမုခံ ပရိကန္တိ; သောဟံ သတ္ထေနပိ ဝဏမုခသ္သ ပရိကန္တနဟေတု ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒိယိံ။ တသ္သ မေ သော ဘိသက္ကော သလ္လကတ္တော ဧသနိယာ သလ္လံ ဧသိ; သော အဟံ ဧသနိယာပိ သလ္လသ္သ ဧသနာဟေတု ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒိယိံ။ တသ္သ မေ သော ဘိသက္ကော သလ္လကတ္တော သလ္လံ အဗ္ဗုဟိ 6; သောဟံ သလ္လသ္သပိ အဗ္ဗုဟနဟေတု ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒိယိံ။ တသ္သ မေ သော ဘိသက္ကော သလ္လကတ္တော အဂဒင္ဂာရံ ဝဏမုခေ ဩဒဟိ; သောဟံ အဂဒင္ဂာရသ္သပိ ဝဏမုခေ ဩဒဟနဟေတု ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒိယိံ။ သောမ္ဟိ ဧတရဟိ ရူဠ္ဟေန ဝဏေန သဉ္ဆဝိနာ အရောဂော သုခီ သေရီ သယံဝသီ ယေန ကာမင္ဂမော’’တိ။
3. ‘‘Seyyathāpi, āvuso nigaṇṭhā, puriso sallena viddho assa savisena gāḷhūpalepanena 7; so sallassapi vedhanahetu 8 dukkhā tibbā 9 kaṭukā vedanā vediyeyya. Tassa mittāmaccā ñātisālohitā bhisakkaṃ sallakattaṃ upaṭṭhāpeyyuṃ. Tassa so bhisakko sallakatto satthena vaṇamukhaṃ parikanteyya; so satthenapi vaṇamukhassa parikantanahetu dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyeyya. Tassa so bhisakko sallakatto esaniyā sallaṃ eseyya; so esaniyāpi sallassa esanāhetu dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyeyya . Tassa so bhisakko sallakatto sallaṃ abbuheyya 10; so sallassapi abbuhanahetu 11 dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyeyya. Tassa so bhisakko sallakatto agadaṅgāraṃ vaṇamukhe odaheyya; so agadaṅgārassapi vaṇamukhe odahanahetu dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyeyya. So aparena samayena rūḷhena vaṇena sañchavinā arogo assa sukhī serī sayaṃvasī yena kāmaṅgamo. Tassa evamassa – ahaṃ kho pubbe sallena viddho ahosiṃ savisena gāḷhūpalepanena. Sohaṃ sallassapi vedhanahetu dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyiṃ. Tassa me mittāmaccā ñātisālohitā bhisakkaṃ sallakattaṃ upaṭṭhapesuṃ. Tassa me so bhisakko sallakatto satthena vaṇamukhaṃ parikanti; sohaṃ satthenapi vaṇamukhassa parikantanahetu dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyiṃ. Tassa me so bhisakko sallakatto esaniyā sallaṃ esi; so ahaṃ esaniyāpi sallassa esanāhetu dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyiṃ. Tassa me so bhisakko sallakatto sallaṃ abbuhi 12; sohaṃ sallassapi abbuhanahetu dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyiṃ. Tassa me so bhisakko sallakatto agadaṅgāraṃ vaṇamukhe odahi; sohaṃ agadaṅgārassapi vaṇamukhe odahanahetu dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyiṃ. Somhi etarahi rūḷhena vaṇena sañchavinā arogo sukhī serī sayaṃvasī yena kāmaṅgamo’’ti.
‘‘ဧဝမေဝ ခော, အာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, သစေ တုမ္ဟေ ဇာနေယ္ယာထ – အဟုဝမ္ဟေဝ မယံ ပုဗ္ဗေ, န နာဟုဝမ္ဟာတိ, ဇာနေယ္ယာထ – အကရမ္ဟေဝ မယံ ပုဗ္ဗေ ပာပကမ္မံ, န နာကရမ္ဟာတိ, ဇာနေယ္ယာထ – ဧဝရူပံ ဝာ ဧဝရူပံ ဝာ ပာပကမ္မံ အကရမ္ဟာတိ, ဇာနေယ္ယာထ – ဧတ္တကံ ဝာ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇိဏ္ဏံ, ဧတ္တကံ ဝာ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇီရေတဗ္ဗံ, ဧတ္တကမ္ဟိ ဝာ ဒုက္ခေ နိဇ္ဇိဏ္ဏေ သဗ္ဗံ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇိဏ္ဏံ ဘဝိသ္သတီတိ, ဇာနေယ္ယာထ – ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဟာနံ, ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဥပသမ္ပဒံ; ဧဝံ သန္တေ အာယသ္မန္တာနံ နိဂဏ္ဌာနံ ကလ္လမသ္သ ဝေယ္ယာကရဏာယ – ယံ ကိဉ္စာယံ ပုရိသပုဂ္ဂလော ပဋိသံဝေဒေတိ သုခံ ဝာ ဒုက္ခံ ဝာ အဒုက္ခမသုခံ ဝာ, သဗ္ဗံ တံ ပုဗ္ဗေကတဟေတု။ ဣတိ ပုရာဏာနံ ကမ္မာနံ တပသာ ဗ္ယန္တီဘာဝာ, နဝာနံ ကမ္မာနံ အကရဏာ, အာယတိံ အနဝသ္သဝော; အာယတိံ အနဝသ္သဝာ ကမ္မက္ခယော; ကမ္မက္ခယာ ဒုက္ခက္ခယော; ဒုက္ခက္ခယာ ဝေဒနာက္ခယော; ဝေဒနာက္ခယာ သဗ္ဗံ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇိဏ္ဏံ ဘဝိသ္သတီ’’တိ။
‘‘Evameva kho, āvuso nigaṇṭhā, sace tumhe jāneyyātha – ahuvamheva mayaṃ pubbe, na nāhuvamhāti, jāneyyātha – akaramheva mayaṃ pubbe pāpakammaṃ, na nākaramhāti, jāneyyātha – evarūpaṃ vā evarūpaṃ vā pāpakammaṃ akaramhāti, jāneyyātha – ettakaṃ vā dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ, ettakaṃ vā dukkhaṃ nijjīretabbaṃ, ettakamhi vā dukkhe nijjiṇṇe sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatīti, jāneyyātha – diṭṭheva dhamme akusalānaṃ dhammānaṃ pahānaṃ, kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadaṃ; evaṃ sante āyasmantānaṃ nigaṇṭhānaṃ kallamassa veyyākaraṇāya – yaṃ kiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, sabbaṃ taṃ pubbekatahetu. Iti purāṇānaṃ kammānaṃ tapasā byantībhāvā, navānaṃ kammānaṃ akaraṇā, āyatiṃ anavassavo; āyatiṃ anavassavā kammakkhayo; kammakkhayā dukkhakkhayo; dukkhakkhayā vedanākkhayo; vedanākkhayā sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatī’’ti.
‘‘ယသ္မာ စ ခော တုမ္ဟေ, အာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, န ဇာနာထ – အဟုဝမ္ဟေဝ မယံ ပုဗ္ဗေ, န နာဟုဝမ္ဟာတိ, န ဇာနာထ – အကရမ္ဟေဝ မယံ ပုဗ္ဗေ ပာပကမ္မံ, န နာကရမ္ဟာတိ, န ဇာနာထ – ဧဝရူပံ ဝာ ဧဝရူပံ ဝာ ပာပကမ္မံ အကရမ္ဟာတိ, န ဇာနာထ – ဧတ္တကံ ဝာ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇိဏ္ဏံ, ဧတ္တကံ ဝာ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇီရေတဗ္ဗံ, ဧတ္တကမ္ဟိ ဝာ ဒုက္ခေ နိဇ္ဇိဏ္ဏေ သဗ္ဗံ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇိဏ္ဏံ ဘဝိသ္သတီတိ, န ဇာနာထ – ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဟာနံ, ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဥပသမ္ပဒံ; တသ္မာ အာယသ္မန္တာနံ နိဂဏ္ဌာနံ န ကလ္လမသ္သ ဝေယ္ယာကရဏာယ – ယံ ကိဉ္စာယံ ပုရိသပုဂ္ဂလော ပဋိသံဝေဒေတိ သုခံ ဝာ ဒုက္ခံ ဝာ အဒုက္ခမသုခံ ဝာ, သဗ္ဗံ တံ ပုဗ္ဗေကတဟေတု။ ဣတိ ပုရာဏာနံ ကမ္မာနံ တပသာ ဗ္ယန္တီဘာဝာ, နဝာနံ ကမ္မာနံ အကရဏာ, အာယတိံ အနဝသ္သဝော; အာယတိံ အနဝသ္သဝာ ကမ္မက္ခယော; ကမ္မက္ခယာ ဒုက္ခက္ခယော; ဒုက္ခက္ခယာ ဝေဒနာက္ခယော; ဝေဒနာက္ခယာ သဗ္ဗံ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇိဏ္ဏံ ဘဝိသ္သတီ’’တိ။
‘‘Yasmā ca kho tumhe, āvuso nigaṇṭhā, na jānātha – ahuvamheva mayaṃ pubbe, na nāhuvamhāti, na jānātha – akaramheva mayaṃ pubbe pāpakammaṃ, na nākaramhāti, na jānātha – evarūpaṃ vā evarūpaṃ vā pāpakammaṃ akaramhāti, na jānātha – ettakaṃ vā dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ, ettakaṃ vā dukkhaṃ nijjīretabbaṃ, ettakamhi vā dukkhe nijjiṇṇe sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatīti, na jānātha – diṭṭheva dhamme akusalānaṃ dhammānaṃ pahānaṃ, kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadaṃ; tasmā āyasmantānaṃ nigaṇṭhānaṃ na kallamassa veyyākaraṇāya – yaṃ kiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, sabbaṃ taṃ pubbekatahetu. Iti purāṇānaṃ kammānaṃ tapasā byantībhāvā, navānaṃ kammānaṃ akaraṇā, āyatiṃ anavassavo; āyatiṃ anavassavā kammakkhayo; kammakkhayā dukkhakkhayo; dukkhakkhayā vedanākkhayo; vedanākkhayā sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatī’’ti.
၄. ‘‘ဧဝံ ဝုတ္တေ, ဘိက္ခဝေ, တေ နိဂဏ္ဌာ မံ ဧတဒဝောစုံ – ‘နိဂဏ္ဌော , အာဝုသော, နာဋပုတ္တော 13 သဗ္ဗညူ သဗ္ဗဒသ္သာဝီ, အပရိသေသံ ဉာဏဒသ္သနံ ပဋိဇာနာတိ ။ စရတော စ မေ တိဋ္ဌတော စ သုတ္တသ္သ စ ဇာဂရသ္သ စ သတတံ သမိတံ ဉာဏဒသ္သနံ ပစ္စုပဋ္ဌိတ’န္တိ။ သော ဧဝမာဟ – ‘အတ္ထိ ခော ဝော, အာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, ပုဗ္ဗေဝ ပာပကမ္မံ ကတံ, တံ ဣမာယ ကဋုကာယ ဒုက္ကရကာရိကာယ နိဇ္ဇီရေထ, ယံ ပနေတ္ထ ဧတရဟိ ကာယေန သံဝုတာ ဝာစာယ သံဝုတာ မနသာ သံဝုတာ တံ အာယတိံ ပာပကမ္မသ္သ အကရဏံ။ ဣတိ ပုရာဏာနံ ကမ္မာနံ တပသာ ဗ္ယန္တီဘာဝာ, နဝာနံ ကမ္မာနံ အကရဏာ, အာယတိံ အနဝသ္သဝော; အာယတိံ အနဝသ္သဝာ ကမ္မက္ခယော; ကမ္မက္ခယာ ဒုက္ခက္ခယော; ဒုက္ခက္ခယာ ဝေဒနာက္ခယော; ဝေဒနာက္ခယာ သဗ္ဗံ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇိဏ္ဏံ ဘဝိသ္သတီ’တိ။ တဉ္စ ပနမ္ဟာကံ ရုစ္စတိ စေဝ ခမတိ စ, တေန စမ္ဟာ အတ္တမနာ’’တိ။
4. ‘‘Evaṃ vutte, bhikkhave, te nigaṇṭhā maṃ etadavocuṃ – ‘nigaṇṭho , āvuso, nāṭaputto 14 sabbaññū sabbadassāvī, aparisesaṃ ñāṇadassanaṃ paṭijānāti . Carato ca me tiṭṭhato ca suttassa ca jāgarassa ca satataṃ samitaṃ ñāṇadassanaṃ paccupaṭṭhita’nti. So evamāha – ‘atthi kho vo, āvuso nigaṇṭhā, pubbeva pāpakammaṃ kataṃ, taṃ imāya kaṭukāya dukkarakārikāya nijjīretha, yaṃ panettha etarahi kāyena saṃvutā vācāya saṃvutā manasā saṃvutā taṃ āyatiṃ pāpakammassa akaraṇaṃ. Iti purāṇānaṃ kammānaṃ tapasā byantībhāvā, navānaṃ kammānaṃ akaraṇā, āyatiṃ anavassavo; āyatiṃ anavassavā kammakkhayo; kammakkhayā dukkhakkhayo; dukkhakkhayā vedanākkhayo; vedanākkhayā sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatī’ti. Tañca panamhākaṃ ruccati ceva khamati ca, tena camhā attamanā’’ti.
၅. ‘‘ဧဝံ ဝုတ္တေ အဟံ, ဘိက္ခဝေ, တေ နိဂဏ္ဌေ ဧတဒဝောစံ – ‘ပဉ္စ ခော ဣမေ, အာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, ဓမ္မာ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ ဒ္ဝိဓာဝိပာကာ။ ကတမေ ပဉ္စ? သဒ္ဓာ, ရုစိ, အနုသ္သဝော, အာကာရပရိဝိတက္ကော, ဒိဋ္ဌိနိဇ္ဈာနက္ခန္တိ – ဣမေ ခော, အာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, ပဉ္စ ဓမ္မာ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ ဒ္ဝိဓာဝိပာကာ။ တတ္ရာယသ္မန္တာနံ နိဂဏ္ဌာနံ ကာ အတီတံသေ သတ္ထရိ သဒ္ဓာ, ကာ ရုစိ, ကော အနုသ္သဝော, ကော အာကာရပရိဝိတက္ကော, ကာ ဒိဋ္ဌိနိဇ္ဈာနက္ခန္တီ’တိ။ ဧဝံဝာဒီ 15 ခော အဟံ, ဘိက္ခဝေ, နိဂဏ္ဌေသု န ကဉ္စိ 16 သဟဓမ္မိကံ ဝာဒပဋိဟာရံ သမနုပသ္သာမိ။
5. ‘‘Evaṃ vutte ahaṃ, bhikkhave, te nigaṇṭhe etadavocaṃ – ‘pañca kho ime, āvuso nigaṇṭhā, dhammā diṭṭheva dhamme dvidhāvipākā. Katame pañca? Saddhā, ruci, anussavo, ākāraparivitakko, diṭṭhinijjhānakkhanti – ime kho, āvuso nigaṇṭhā, pañca dhammā diṭṭheva dhamme dvidhāvipākā. Tatrāyasmantānaṃ nigaṇṭhānaṃ kā atītaṃse satthari saddhā, kā ruci, ko anussavo, ko ākāraparivitakko, kā diṭṭhinijjhānakkhantī’ti. Evaṃvādī 17 kho ahaṃ, bhikkhave, nigaṇṭhesu na kañci 18 sahadhammikaṃ vādapaṭihāraṃ samanupassāmi.
‘‘ပုန စပရာဟံ 19, ဘိက္ခဝေ, တေ နိဂဏ္ဌေ ဧဝံ ဝဒာမိ – ‘တံ ကိံ မညထ, အာဝုသော နိဂဏ္ဌာ။ ယသ္မိံ ဝော သမယေ တိဗ္ဗော 20 ဥပက္ကမော ဟောတိ တိဗ္ဗံ ပဓာနံ, တိဗ္ဗာ တသ္မိံ သမယေ ဩပက္ကမိကာ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒိယေထ; ယသ္မိံ ပန ဝော သမယေ န တိဗ္ဗော ဥပက္ကမော ဟောတိ န တိဗ္ဗံ ပဓာနံ, န တိဗ္ဗာ တသ္မိံ သမယေ ဩပက္ကမိကာ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒိယေထာ’တိ? ‘ယသ္မိံ နော, အာဝုသော ဂောတမ, သမယေ တိဗ္ဗော ဥပက္ကမော ဟောတိ တိဗ္ဗံ ပဓာနံ, တိဗ္ဗာ တသ္မိံ သမယေ ဩပက္ကမိကာ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒိယာမ; ယသ္မိံ ပန နော သမယေ န တိဗ္ဗော ဥပက္ကမော ဟောတိ န တိဗ္ဗံ ပဓာနံ, န တိဗ္ဗာ တသ္မိံ သမယေ ဩပက္ကမိကာ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒိယာမာ’’’တိ။
‘‘Puna caparāhaṃ 21, bhikkhave, te nigaṇṭhe evaṃ vadāmi – ‘taṃ kiṃ maññatha, āvuso nigaṇṭhā. Yasmiṃ vo samaye tibbo 22 upakkamo hoti tibbaṃ padhānaṃ, tibbā tasmiṃ samaye opakkamikā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyetha; yasmiṃ pana vo samaye na tibbo upakkamo hoti na tibbaṃ padhānaṃ, na tibbā tasmiṃ samaye opakkamikā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyethā’ti? ‘Yasmiṃ no, āvuso gotama, samaye tibbo upakkamo hoti tibbaṃ padhānaṃ, tibbā tasmiṃ samaye opakkamikā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyāma; yasmiṃ pana no samaye na tibbo upakkamo hoti na tibbaṃ padhānaṃ, na tibbā tasmiṃ samaye opakkamikā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyāmā’’’ti.
၆. ‘‘ဣတိ ကိရ, အာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, ယသ္မိံ ဝော သမယေ တိဗ္ဗော ဥပက္ကမော ဟောတိ တိဗ္ဗံ ပဓာနံ, တိဗ္ဗာ တသ္မိံ သမယေ ဩပက္ကမိကာ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒိယေထ; ယသ္မိံ ပန ဝော သမယေ န တိဗ္ဗော ဥပက္ကမော ဟောတိ န တိဗ္ဗံ ပဓာနံ, န တိဗ္ဗာ တသ္မိံ သမယေ ဩပက္ကမိကာ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒိယေထ။ ဧဝံ သန္တေ အာယသ္မန္တာနံ နိဂဏ္ဌာနံ န ကလ္လမသ္သ ဝေယ္ယာကရဏာယ – ယံ ကိဉ္စာယံ ပုရိသပုဂ္ဂလော ပဋိသံဝေဒေတိ သုခံ ဝာ ဒုက္ခံ ဝာ အဒုက္ခမသုခံ ဝာ, သဗ္ဗံ တံ ပုဗ္ဗေကတဟေတု။ ဣတိ ပုရာဏာနံ ကမ္မာနံ တပသာ ဗ္ယန္တီဘာဝာ, နဝာနံ ကမ္မာနံ အကရဏာ, အာယတိံ အနဝသ္သဝော; အာယတိံ အနဝသ္သဝာ ကမ္မက္ခယော; ကမ္မက္ခယာ ဒုက္ခက္ခယော; ဒုက္ခက္ခယာ ဝေဒနာက္ခယော ; ဝေဒနာက္ခယာ သဗ္ဗံ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇိဏ္ဏံ ဘဝိသ္သတီတိ။ သစေ, အာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, ယသ္မိံ ဝော သမယေ တိဗ္ဗော ဥပက္ကမော ဟောတိ တိဗ္ဗံ ပဓာနံ, န တိဗ္ဗာ တသ္မိံ သမယေ ဩပက္ကမိကာ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒိယေထ; ယသ္မိံ ပန ဝော သမယေ န တိဗ္ဗော ဥပက္ကမော ဟောတိ န တိဗ္ဗံ ပဓာနံ, တိဗ္ဗာ တသ္မိံ သမယေ ဩပက္ကမိကာ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒိယေထ 23; ဧဝံ သန္တေ အာယသ္မန္တာနံ နိဂဏ္ဌာနံ ကလ္လမသ္သ ဝေယ္ယာကရဏာယ – ယံ ကိဉ္စာယံ ပုရိသပုဂ္ဂလော ပဋိသံဝေဒေတိ သုခံ ဝာ ဒုက္ခံ ဝာ အဒုက္ခမသုခံ ဝာ, သဗ္ဗံ တံ ပုဗ္ဗေကတဟေတု။ ဣတိ ပုရာဏာနံ ကမ္မာနံ တပသာ ဗ္ယန္တီဘာဝာ, နဝာနံ ကမ္မာနံ အကရဏာ, အာယတိံ အနဝသ္သဝော; အာယတိံ အနဝသ္သဝာ ကမ္မက္ခယော; ကမ္မက္ခယာ ဒုက္ခက္ခယော; ဒုက္ခက္ခယာ ဝေဒနာက္ခယော; ဝေဒနာက္ခယာ သဗ္ဗံ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇိဏ္ဏံ ဘဝိသ္သတီ’’တိ။
6. ‘‘Iti kira, āvuso nigaṇṭhā, yasmiṃ vo samaye tibbo upakkamo hoti tibbaṃ padhānaṃ, tibbā tasmiṃ samaye opakkamikā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyetha; yasmiṃ pana vo samaye na tibbo upakkamo hoti na tibbaṃ padhānaṃ, na tibbā tasmiṃ samaye opakkamikā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyetha. Evaṃ sante āyasmantānaṃ nigaṇṭhānaṃ na kallamassa veyyākaraṇāya – yaṃ kiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, sabbaṃ taṃ pubbekatahetu. Iti purāṇānaṃ kammānaṃ tapasā byantībhāvā, navānaṃ kammānaṃ akaraṇā, āyatiṃ anavassavo; āyatiṃ anavassavā kammakkhayo; kammakkhayā dukkhakkhayo; dukkhakkhayā vedanākkhayo ; vedanākkhayā sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatīti. Sace, āvuso nigaṇṭhā, yasmiṃ vo samaye tibbo upakkamo hoti tibbaṃ padhānaṃ, na tibbā tasmiṃ samaye opakkamikā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyetha; yasmiṃ pana vo samaye na tibbo upakkamo hoti na tibbaṃ padhānaṃ, tibbā tasmiṃ samaye opakkamikā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyetha 24; evaṃ sante āyasmantānaṃ nigaṇṭhānaṃ kallamassa veyyākaraṇāya – yaṃ kiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, sabbaṃ taṃ pubbekatahetu. Iti purāṇānaṃ kammānaṃ tapasā byantībhāvā, navānaṃ kammānaṃ akaraṇā, āyatiṃ anavassavo; āyatiṃ anavassavā kammakkhayo; kammakkhayā dukkhakkhayo; dukkhakkhayā vedanākkhayo; vedanākkhayā sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatī’’ti.
‘‘‘ယသ္မာ စ ခော, အာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, ယသ္မိံ ဝော သမယေ တိဗ္ဗော ဥပက္ကမော ဟောတိ တိဗ္ဗံ ပဓာနံ, တိဗ္ဗာ တသ္မိံ သမယေ ဩပက္ကမိကာ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒိယေထ; ယသ္မိံ ပန ဝော သမယေ န တိဗ္ဗော ဥပက္ကမော ဟောတိ န တိဗ္ဗံ ပဓာနံ, န တိဗ္ဗာ တသ္မိံ သမယေ ဩပက္ကမိကာ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒိယေထ; တေ တုမ္ဟေ သာမံယေဝ ဩပက္ကမိကာ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒယမာနာ အဝိဇ္ဇာ အညာဏာ သမ္မောဟာ ဝိပစ္စေထ – ယံ ကိဉ္စာယံ ပုရိသပုဂ္ဂလော ပဋိသံဝေဒေတိ သုခံ ဝာ ဒုက္ခံ ဝာ အဒုက္ခမသုခံ ဝာ, သဗ္ဗံ တံ ပုဗ္ဗေကတဟေတု။ ဣတိ ပုရာဏာနံ ကမ္မာနံ တပသာ ဗ္ယန္တီဘာဝာ, နဝာနံ ကမ္မာနံ အကရဏာ, အာယတိံ အနဝသ္သဝော; အာယတိံ အနဝသ္သဝာ ကမ္မက္ခယော; ကမ္မက္ခယာ ဒုက္ခက္ခယော; ဒုက္ခက္ခယာ ဝေဒနာက္ခယော ; ဝေဒနာက္ခယာ သဗ္ဗံ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇိဏ္ဏံ ဘဝိသ္သတီ’တိ။ ဧဝံဝာဒီပိ 25 ခော အဟံ, ဘိက္ခဝေ, နိဂဏ္ဌေသု န ကဉ္စိ သဟဓမ္မိကံ ဝာဒပဋိဟာရံ သမနုပသ္သာမိ။
‘‘‘Yasmā ca kho, āvuso nigaṇṭhā, yasmiṃ vo samaye tibbo upakkamo hoti tibbaṃ padhānaṃ, tibbā tasmiṃ samaye opakkamikā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyetha; yasmiṃ pana vo samaye na tibbo upakkamo hoti na tibbaṃ padhānaṃ, na tibbā tasmiṃ samaye opakkamikā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyetha; te tumhe sāmaṃyeva opakkamikā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vedayamānā avijjā aññāṇā sammohā vipaccetha – yaṃ kiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, sabbaṃ taṃ pubbekatahetu. Iti purāṇānaṃ kammānaṃ tapasā byantībhāvā, navānaṃ kammānaṃ akaraṇā, āyatiṃ anavassavo; āyatiṃ anavassavā kammakkhayo; kammakkhayā dukkhakkhayo; dukkhakkhayā vedanākkhayo ; vedanākkhayā sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatī’ti. Evaṃvādīpi 26 kho ahaṃ, bhikkhave, nigaṇṭhesu na kañci sahadhammikaṃ vādapaṭihāraṃ samanupassāmi.
၇. ‘‘ပုန စပရာဟံ, ဘိက္ခဝေ, တေ နိဂဏ္ဌေ ဧဝံ ဝဒာမိ – ‘တံ ကိံ မညထာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, ယမိဒံ ကမ္မံ ဒိဋ္ဌဓမ္မဝေဒနီယံ တံ ဥပက္ကမေန ဝာ ပဓာနေန ဝာ သမ္ပရာယဝေဒနီယံ ဟောတူတိ လဗ္ဘမေတ’န္တိ? ‘နော ဟိဒံ, အာဝုသော’။ ‘ယံ ပနိဒံ ကမ္မံ သမ္ပရာယဝေဒနီယံ တံ ဥပက္ကမေန ဝာ ပဓာနေန ဝာ ဒိဋ္ဌဓမ္မဝေဒနီယံ ဟောတူတိ လဗ္ဘမေတ’န္တိ? ‘နော ဟိဒံ, အာဝုသော’။ ‘တံ ကိံ မညထာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, ယမိဒံ ကမ္မံ သုခဝေဒနီယံ တံ ဥပက္ကမေန ဝာ ပဓာနေန ဝာ ဒုက္ခဝေဒနီယံ ဟောတူတိ လဗ္ဘမေတ’န္တိ? ‘နော ဟိဒံ, အာဝုသော’။ ‘ယံ ပနိဒံ ကမ္မံ ဒုက္ခဝေဒနီယံ တံ ဥပက္ကမေန ဝာ ပဓာနေန ဝာ သုခဝေဒနီယံ ဟောတူတိ လဗ္ဘမေတ’န္တိ? ‘နော ဟိဒံ, အာဝုသော’။ ‘တံ ကိံ မညထာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, ယမိဒံ ကမ္မံ ပရိပက္ကဝေဒနီယံ တံ ဥပက္ကမေန ဝာ ပဓာနေန ဝာ အပရိပက္ကဝေဒနီယံ ဟောတူတိ လဗ္ဘမေတ’န္တိ? ‘နော ဟိဒံ, အာဝုသော’။ ‘ယံ ပနိဒံ ကမ္မံ အပရိပက္ကဝေဒနီယံ တံ ဥပက္ကမေန ဝာ ပဓာနေန ဝာ ပရိပက္ကဝေဒနီယံ ဟောတူတိ လဗ္ဘမေတ’န္တိ? ‘နော ဟိဒံ, အာဝုသော’။ ‘တံ ကိံ မညထာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, ယမိဒံ ကမ္မံ ဗဟုဝေဒနီယံ တံ ဥပက္ကမေန ဝာ ပဓာနေန ဝာ အပ္ပဝေဒနီယံ ဟောတူတိ လဗ္ဘမေတ’န္တိ? ‘နော ဟိဒံ, အာဝုသော’။ ‘ယံ ပနိဒံ ကမ္မံ အပ္ပဝေဒနီယံ တံ ဥပက္ကမေန ဝာ ပဓာနေန ဝာ ဗဟုဝေဒနီယံ ဟောတူတိ လဗ္ဘမေတ’န္တိ? ‘နော ဟိဒံ, အာဝုသော’။ ‘တံ ကိံ မညထာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, ယမိဒံ ကမ္မံ သဝေဒနီယံ တံ ဥပက္ကမေန ဝာ ပဓာနေန ဝာ အဝေဒနီယံ ဟောတူတိ လဗ္ဘမေတ’န္တိ? ‘နော ဟိဒံ, အာဝုသော’။ ‘ယံ ပနိဒံ ကမ္မံ အဝေဒနီယံ တံ ဥပက္ကမေန ဝာ ပဓာနေန ဝာ သဝေဒနီယံ ဟောတူတိ လဗ္ဘမေတ’န္တိ? ‘နော ဟိဒံ, အာဝုသော’။
7. ‘‘Puna caparāhaṃ, bhikkhave, te nigaṇṭhe evaṃ vadāmi – ‘taṃ kiṃ maññathāvuso nigaṇṭhā, yamidaṃ kammaṃ diṭṭhadhammavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā samparāyavedanīyaṃ hotūti labbhameta’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’. ‘Yaṃ panidaṃ kammaṃ samparāyavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā diṭṭhadhammavedanīyaṃ hotūti labbhameta’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’. ‘Taṃ kiṃ maññathāvuso nigaṇṭhā, yamidaṃ kammaṃ sukhavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā dukkhavedanīyaṃ hotūti labbhameta’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’. ‘Yaṃ panidaṃ kammaṃ dukkhavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā sukhavedanīyaṃ hotūti labbhameta’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’. ‘Taṃ kiṃ maññathāvuso nigaṇṭhā, yamidaṃ kammaṃ paripakkavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā aparipakkavedanīyaṃ hotūti labbhameta’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’. ‘Yaṃ panidaṃ kammaṃ aparipakkavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā paripakkavedanīyaṃ hotūti labbhameta’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’. ‘Taṃ kiṃ maññathāvuso nigaṇṭhā, yamidaṃ kammaṃ bahuvedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā appavedanīyaṃ hotūti labbhameta’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’. ‘Yaṃ panidaṃ kammaṃ appavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā bahuvedanīyaṃ hotūti labbhameta’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’. ‘Taṃ kiṃ maññathāvuso nigaṇṭhā, yamidaṃ kammaṃ savedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā avedanīyaṃ hotūti labbhameta’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’. ‘Yaṃ panidaṃ kammaṃ avedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā savedanīyaṃ hotūti labbhameta’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’.
၈. ‘‘ဣတိ ကိရ, အာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, ယမိဒံ ကမ္မံ ဒိဋ္ဌဓမ္မဝေဒနီယံ တံ ဥပက္ကမေန ဝာ ပဓာနေန ဝာ သမ္ပရာယဝေဒနီယံ ဟောတူတိ အလဗ္ဘမေတံ, ယံ ပနိဒံ ကမ္မံ သမ္ပရာယဝေဒနီယံ တံ ဥပက္ကမေန ဝာ ပဓာနေန ဝာ ဒိဋ္ဌဓမ္မဝေဒနီယံ ဟောတူတိ အလဗ္ဘမေတံ, ယမိဒံ ကမ္မံ သုခဝေဒနီယံ တံ ဥပက္ကမေန ဝာ ပဓာနေန ဝာ ဒုက္ခဝေဒနီယံ ဟောတူတိ အလဗ္ဘမေတံ, ယမိဒံ ကမ္မံ ဒုက္ခဝေဒနီယံ တံ ဥပက္ကမေန ဝာ ပဓာနေန ဝာ သုခဝေဒနီယံ ဟောတူတိ အလဗ္ဘမေတံ, ယမိဒံ ကမ္မံ ပရိပက္ကဝေဒနီယံ တံ ဥပက္ကမေန ဝာ ပဓာနေန ဝာ အပရိပက္ကဝေဒနီယံ ဟောတူတိ အလဗ္ဘမေတံ, ယမိဒံ ကမ္မံ အပရိပက္ကဝေဒနီယံ တံ ဥပက္ကမေန ဝာ ပဓာနေန ဝာ ပရိပက္ကဝေဒနီယံ ဟောတူတိ အလဗ္ဘမေတံ, ယမိဒံ ကမ္မံ ဗဟုဝေဒနီယံ တံ ဥပက္ကမေန ဝာ ပဓာနေန ဝာ အပ္ပဝေဒနီယံ ဟောတူတိ အလဗ္ဘမေတံ, ယမိဒံ ကမ္မံ အပ္ပဝေဒနီယံ တံ ဥပက္ကမေန ဝာ ပဓာနေန ဝာ ဗဟုဝေဒနီယံ ဟောတူတိ အလဗ္ဘမေတံ, ယမိဒံ ကမ္မံ သဝေဒနီယံ တံ ဥပက္ကမေန ဝာ ပဓာနေန ဝာ အဝေဒနီယံ ဟောတူတိ အလဗ္ဘမေတံ, ယမိဒံ ကမ္မံ အဝေဒနီယံ တံ ဥပက္ကမေန ဝာ ပဓာနေန ဝာ သဝေဒနီယံ ဟောတူတိ အလဗ္ဘမေတံ; ဧဝံ သန္တေ အာယသ္မန္တာနံ နိဂဏ္ဌာနံ အဖလော ဥပက္ကမော ဟောတိ, အဖလံ ပဓာနံ’’။
8. ‘‘Iti kira, āvuso nigaṇṭhā, yamidaṃ kammaṃ diṭṭhadhammavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā samparāyavedanīyaṃ hotūti alabbhametaṃ, yaṃ panidaṃ kammaṃ samparāyavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā diṭṭhadhammavedanīyaṃ hotūti alabbhametaṃ, yamidaṃ kammaṃ sukhavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā dukkhavedanīyaṃ hotūti alabbhametaṃ, yamidaṃ kammaṃ dukkhavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā sukhavedanīyaṃ hotūti alabbhametaṃ, yamidaṃ kammaṃ paripakkavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā aparipakkavedanīyaṃ hotūti alabbhametaṃ, yamidaṃ kammaṃ aparipakkavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā paripakkavedanīyaṃ hotūti alabbhametaṃ, yamidaṃ kammaṃ bahuvedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā appavedanīyaṃ hotūti alabbhametaṃ, yamidaṃ kammaṃ appavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā bahuvedanīyaṃ hotūti alabbhametaṃ, yamidaṃ kammaṃ savedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā avedanīyaṃ hotūti alabbhametaṃ, yamidaṃ kammaṃ avedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā savedanīyaṃ hotūti alabbhametaṃ; evaṃ sante āyasmantānaṃ nigaṇṭhānaṃ aphalo upakkamo hoti, aphalaṃ padhānaṃ’’.
‘‘ဧဝံဝာဒီ, ဘိက္ခဝေ, နိဂဏ္ဌာ။ ဧဝံဝာဒီနံ, ဘိက္ခဝေ, နိဂဏ္ဌာနံ ဒသ သဟဓမ္မိကာ ဝာဒာနုဝာဒာ ဂာရယ္ဟံ ဌာနံ အာဂစ္ဆန္တိ။
‘‘Evaṃvādī, bhikkhave, nigaṇṭhā. Evaṃvādīnaṃ, bhikkhave, nigaṇṭhānaṃ dasa sahadhammikā vādānuvādā gārayhaṃ ṭhānaṃ āgacchanti.
၉. ‘‘သစေ, ဘိက္ခဝေ, သတ္တာ ပုဗ္ဗေကတဟေတု သုခဒုက္ခံ ပဋိသံဝေဒေန္တိ; အဒ္ဓာ, ဘိက္ခဝေ, နိဂဏ္ဌာ ပုဗ္ဗေ ဒုက္ကဋကမ္မကာရိနော ယံ ဧတရဟိ ဧဝရူပာ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒိယန္တိ။ သစေ, ဘိက္ခဝေ, သတ္တာ ဣသ္သရနိမ္မာနဟေတု သုခဒုက္ခံ ပဋိသံဝေဒေန္တိ; အဒ္ဓာ, ဘိက္ခဝေ, နိဂဏ္ဌာ ပာပကေန ဣသ္သရေန နိမ္မိတာ ယံ ဧတရဟိ ဧဝရူပာ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒိယန္တိ။ သစေ, ဘိက္ခဝေ, သတ္တာ သင္ဂတိဘာဝဟေတု သုခဒုက္ခံ ပဋိသံဝေဒေန္တိ; အဒ္ဓာ, ဘိက္ခဝေ, နိဂဏ္ဌာ ပာပသင္ဂတိကာ ယံ ဧတရဟိ ဧဝရူပာ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒိယန္တိ။ သစေ, ဘိက္ခဝေ, သတ္တာ အဘိဇာတိဟေတု သုခဒုက္ခံ ပဋိသံဝေဒေန္တိ; အဒ္ဓာ, ဘိက္ခဝေ, နိဂဏ္ဌာ ပာပာဘိဇာတိကာ ယံ ဧတရဟိ ဧဝရူပာ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒိယန္တိ။ သစေ, ဘိက္ခဝေ, သတ္တာ ဒိဋ္ဌဓမ္မူပက္ကမဟေတု သုခဒုက္ခံ ပဋိသံဝေဒေန္တိ; အဒ္ဓာ, ဘိက္ခဝေ, နိဂဏ္ဌာ ဧဝရူပာ ဒိဋ္ဌဓမ္မူပက္ကမာ ယံ ဧတရဟိ ဧဝရူပာ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒိယန္တိ။
9. ‘‘Sace, bhikkhave, sattā pubbekatahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti; addhā, bhikkhave, nigaṇṭhā pubbe dukkaṭakammakārino yaṃ etarahi evarūpā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyanti. Sace, bhikkhave, sattā issaranimmānahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti; addhā, bhikkhave, nigaṇṭhā pāpakena issarena nimmitā yaṃ etarahi evarūpā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyanti. Sace, bhikkhave, sattā saṅgatibhāvahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti; addhā, bhikkhave, nigaṇṭhā pāpasaṅgatikā yaṃ etarahi evarūpā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyanti. Sace, bhikkhave, sattā abhijātihetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti; addhā, bhikkhave, nigaṇṭhā pāpābhijātikā yaṃ etarahi evarūpā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyanti. Sace, bhikkhave, sattā diṭṭhadhammūpakkamahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti; addhā, bhikkhave, nigaṇṭhā evarūpā diṭṭhadhammūpakkamā yaṃ etarahi evarūpā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyanti.
‘‘သစေ, ဘိက္ခဝေ, သတ္တာ ပုဗ္ဗေကတဟေတု သုခဒုက္ခံ ပဋိသံဝေဒေန္တိ, ဂာရယ္ဟာ နိဂဏ္ဌာ; နော စေ သတ္တာ ပုဗ္ဗေကတဟေတု သုခဒုက္ခံ ပဋိသံဝေဒေန္တိ, ဂာရယ္ဟာ နိဂဏ္ဌာ။ သစေ, ဘိက္ခဝေ, သတ္တာ ဣသ္သရနိမ္မာနဟေတု သုခဒုက္ခံ ပဋိသံဝေဒေန္တိ, ဂာရယ္ဟာ နိဂဏ္ဌာ; နော စေ သတ္တာ ဣသ္သရနိမ္မာနဟေတု သုခဒုက္ခံ ပဋိသံဝေဒေန္တိ, ဂာရယ္ဟာ နိဂဏ္ဌာ။ သစေ, ဘိက္ခဝေ, သတ္တာ သင္ဂတိဘာဝဟေတု သုခဒုက္ခံ ပဋိသံဝေဒေန္တိ, ဂာရယ္ဟာ နိဂဏ္ဌာ; နော စေ သတ္တာ သင္ဂတိဘာဝဟေတု သုခဒုက္ခံ ပဋိသံဝေဒေန္တိ, ဂာရယ္ဟာ နိဂဏ္ဌာ။ သစေ, ဘိက္ခဝေ, သတ္တာ အဘိဇာတိဟေတု သုခဒုက္ခံ ပဋိသံဝေဒေန္တိ, ဂာရယ္ဟာ နိဂဏ္ဌာ; နော စေ သတ္တာ အဘိဇာတိဟေတု သုခဒုက္ခံ ပဋိသံဝေဒေန္တိ, ဂာရယ္ဟာ နိဂဏ္ဌာ။ သစေ, ဘိက္ခဝေ, သတ္တာ ဒိဋ္ဌဓမ္မူပက္ကမဟေတု သုခဒုက္ခံ ပဋိသံဝေဒေန္တိ, ဂာရယ္ဟာ နိဂဏ္ဌာ; နော စေ သတ္တာ ဒိဋ္ဌဓမ္မူပက္ကမဟေတု သုခဒုက္ခံ ပဋိသံဝေဒေန္တိ, ဂာရယ္ဟာ နိဂဏ္ဌာ။ ဧဝံဝာဒီ, ဘိက္ခဝေ, နိဂဏ္ဌာ။ ဧဝံဝာဒီနံ, ဘိက္ခဝေ, နိဂဏ္ဌာနံ ဣမေ ဒသ သဟဓမ္မိကာ ဝာဒာနုဝာဒာ ဂာရယ္ဟံ ဌာနံ အာဂစ္ဆန္တိ။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, အဖလော ဥပက္ကမော ဟောတိ, အဖလံ ပဓာနံ။
‘‘Sace, bhikkhave, sattā pubbekatahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, gārayhā nigaṇṭhā; no ce sattā pubbekatahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, gārayhā nigaṇṭhā. Sace, bhikkhave, sattā issaranimmānahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, gārayhā nigaṇṭhā; no ce sattā issaranimmānahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, gārayhā nigaṇṭhā. Sace, bhikkhave, sattā saṅgatibhāvahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, gārayhā nigaṇṭhā; no ce sattā saṅgatibhāvahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, gārayhā nigaṇṭhā. Sace, bhikkhave, sattā abhijātihetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, gārayhā nigaṇṭhā; no ce sattā abhijātihetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, gārayhā nigaṇṭhā. Sace, bhikkhave, sattā diṭṭhadhammūpakkamahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, gārayhā nigaṇṭhā; no ce sattā diṭṭhadhammūpakkamahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, gārayhā nigaṇṭhā. Evaṃvādī, bhikkhave, nigaṇṭhā. Evaṃvādīnaṃ, bhikkhave, nigaṇṭhānaṃ ime dasa sahadhammikā vādānuvādā gārayhaṃ ṭhānaṃ āgacchanti. Evaṃ kho, bhikkhave, aphalo upakkamo hoti, aphalaṃ padhānaṃ.
၁၀. ‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, သဖလော ဥပက္ကမော ဟောတိ, သဖလံ ပဓာနံ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု န ဟေဝ အနဒ္ဓဘူတံ အတ္တာနံ ဒုက္ခေန အဒ္ဓဘာဝေတိ, ဓမ္မိကဉ္စ သုခံ န ပရိစ္စဇတိ, တသ္မိဉ္စ သုခေ အနဓိမုစ္ဆိတော ဟောတိ။ သော ဧဝံ ပဇာနာတိ – ‘ဣမသ္သ ခော မေ ဒုက္ခနိဒာနသ္သ သင္ခာရံ ပဒဟတော သင္ခာရပ္ပဓာနာ ဝိရာဂော ဟောတိ, ဣမသ္သ ပန မေ ဒုက္ခနိဒာနသ္သ အဇ္ဈုပေက္ခတော ဥပေက္ခံ ဘာဝယတော ဝိရာဂော ဟောတီ’တိ။ သော ယသ္သ ဟိ ခ္ဝာသ္သ 27 ဒုက္ခနိဒာနသ္သ သင္ခာရံ ပဒဟတော သင္ခာရပ္ပဓာနာ ဝိရာဂော ဟောတိ, သင္ခာရံ တတ္ထ ပဒဟတိ။ ယသ္သ ပနသ္သ ဒုက္ခနိဒာနသ္သ အဇ္ဈုပေက္ခတော ဥပေက္ခံ ဘာဝယတော ဝိရာဂော ဟောတိ, ဥပေက္ခံ တတ္ထ ဘာဝေတိ။ တသ္သ တသ္သ ဒုက္ခနိဒာနသ္သ သင္ခာရံ ပဒဟတော သင္ခာရပ္ပဓာနာ ဝိရာဂော ဟောတိ – ဧဝမ္ပိသ္သ တံ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇိဏ္ဏံ ဟောတိ။ တသ္သ တသ္သ ဒုက္ခနိဒာနသ္သ အဇ္ဈုပေက္ခတော ဥပေက္ခံ ဘာဝယတော ဝိရာဂော ဟောတိ – ဧဝမ္ပိသ္သ တံ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇိဏ္ဏံ ဟောတိ။
10. ‘‘Kathañca, bhikkhave, saphalo upakkamo hoti, saphalaṃ padhānaṃ? Idha, bhikkhave, bhikkhu na heva anaddhabhūtaṃ attānaṃ dukkhena addhabhāveti, dhammikañca sukhaṃ na pariccajati, tasmiñca sukhe anadhimucchito hoti. So evaṃ pajānāti – ‘imassa kho me dukkhanidānassa saṅkhāraṃ padahato saṅkhārappadhānā virāgo hoti, imassa pana me dukkhanidānassa ajjhupekkhato upekkhaṃ bhāvayato virāgo hotī’ti. So yassa hi khvāssa 28 dukkhanidānassa saṅkhāraṃ padahato saṅkhārappadhānā virāgo hoti, saṅkhāraṃ tattha padahati. Yassa panassa dukkhanidānassa ajjhupekkhato upekkhaṃ bhāvayato virāgo hoti, upekkhaṃ tattha bhāveti. Tassa tassa dukkhanidānassa saṅkhāraṃ padahato saṅkhārappadhānā virāgo hoti – evampissa taṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ hoti. Tassa tassa dukkhanidānassa ajjhupekkhato upekkhaṃ bhāvayato virāgo hoti – evampissa taṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ hoti.
၁၁. ‘‘သေယ္ယထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ပုရိသော ဣတ္ထိယာ သာရတ္တော ပဋိဗဒ္ဓစိတ္တော တိဗ္ဗစ္ဆန္ဒော တိဗ္ဗာပေက္ခော။ သော တံ ဣတ္ထိံ ပသ္သေယ္ယ အညေန ပုရိသေန သဒ္ဓိံ သန္တိဋ္ဌန္တိံ သလ္လပန္တိံ သဉ္ဇဂ္ဃန္တိံ သံဟသန္တိံ။ တံ ကိံ မညထ, ဘိက္ခဝေ, အပိ နု တသ္သ ပုရိသသ္သ အမုံ ဣတ္ထိံ ဒိသ္ဝာ အညေန ပုရိသေန သဒ္ဓိံ သန္တိဋ္ဌန္တိံ သလ္လပန္တိံ သဉ္ဇဂ္ဃန္တိံ သံဟသန္တိံ ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယုံ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒောမနသ္သူပာယာသာ’’တိ? ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘တံ ကိသ္သ ဟေတု’’? ‘‘အမု ဟိ, ဘန္တေ, ပုရိသော အမုသ္သာ ဣတ္ထိယာ သာရတ္တော ပဋိဗဒ္ဓစိတ္တော တိဗ္ဗစ္ဆန္ဒော တိဗ္ဗာပေက္ခော ။ တသ္မာ တံ ဣတ္ထိံ ဒိသ္ဝာ အညေန ပုရိသေန သဒ္ဓိံ သန္တိဋ္ဌန္တိံ သလ္လပန္တိံ သဉ္ဇဂ္ဃန္တိံ သံဟသန္တိံ ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယုံ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒောမနသ္သူပာယာသာ’’တိ။ ‘‘အထ ခော, ဘိက္ခဝေ, တသ္သ ပုရိသသ္သ ဧဝမသ္သ – ‘အဟံ ခော အမုသ္သာ ဣတ္ထိယာ သာရတ္တော ပဋိဗဒ္ဓစိတ္တော တိဗ္ဗစ္ဆန္ဒော တိဗ္ဗာပေက္ခော။ တသ္သ မေ အမုံ ဣတ္ထိံ ဒိသ္ဝာ အညေန ပုရိသေန သဒ္ဓိံ သန္တိဋ္ဌန္တိံ သလ္လပန္တိံ သဉ္ဇဂ္ဃန္တိံ သံဟသန္တိံ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒောမနသ္သူပာယာသာ။ ယံနူနာဟံ ယော မေ အမုသ္သာ ဣတ္ထိယာ ဆန္ဒရာဂော တံ ပဇဟေယ္ယ’န္တိ။ သော ယော အမုသ္သာ ဣတ္ထိယာ ဆန္ဒရာဂော တံ ပဇဟေယ္ယ။ သော တံ ဣတ္ထိံ ပသ္သေယ္ယ အပရေန သမယေန အညေန ပုရိသေန သဒ္ဓိံ သန္တိဋ္ဌန္တိံ သလ္လပန္တိံ သဉ္ဇဂ္ဃန္တိံ သံဟသန္တိံ။ တံ ကိံ မညထ, ဘိက္ခဝေ, အပိ နု တသ္သ ပုရိသသ္သ အမုံ ဣတ္ထိံ ဒိသ္ဝာ အညေန ပုရိသေန သဒ္ဓိံ သန္တိဋ္ဌန္တိံ သလ္လပန္တိံ သဉ္ဇဂ္ဃန္တိံ သံဟသန္တိံ ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယုံ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒောမနသ္သူပာယာသာ’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘တံ ကိသ္သ ဟေတု’’? ‘‘အမု ဟိ, ဘန္တေ, ပုရိသော အမုသ္သာ ဣတ္ထိယာ ဝိရာဂော။ တသ္မာ တံ ဣတ္ထိံ ဒိသ္ဝာ အညေန ပုရိသေန သဒ္ဓိံ သန္တိဋ္ဌန္တိံ သလ္လပန္တိံ သဉ္ဇဂ္ဃန္တိံ သံဟသန္တိံ န ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယုံ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒောမနသ္သူပာယာသာ’’တိ။
11. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, puriso itthiyā sāratto paṭibaddhacitto tibbacchando tibbāpekkho. So taṃ itthiṃ passeyya aññena purisena saddhiṃ santiṭṭhantiṃ sallapantiṃ sañjagghantiṃ saṃhasantiṃ. Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu tassa purisassa amuṃ itthiṃ disvā aññena purisena saddhiṃ santiṭṭhantiṃ sallapantiṃ sañjagghantiṃ saṃhasantiṃ uppajjeyyuṃ sokaparidevadukkhadomanassūpāyāsā’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Amu hi, bhante, puriso amussā itthiyā sāratto paṭibaddhacitto tibbacchando tibbāpekkho . Tasmā taṃ itthiṃ disvā aññena purisena saddhiṃ santiṭṭhantiṃ sallapantiṃ sañjagghantiṃ saṃhasantiṃ uppajjeyyuṃ sokaparidevadukkhadomanassūpāyāsā’’ti. ‘‘Atha kho, bhikkhave, tassa purisassa evamassa – ‘ahaṃ kho amussā itthiyā sāratto paṭibaddhacitto tibbacchando tibbāpekkho. Tassa me amuṃ itthiṃ disvā aññena purisena saddhiṃ santiṭṭhantiṃ sallapantiṃ sañjagghantiṃ saṃhasantiṃ uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassūpāyāsā. Yaṃnūnāhaṃ yo me amussā itthiyā chandarāgo taṃ pajaheyya’nti. So yo amussā itthiyā chandarāgo taṃ pajaheyya. So taṃ itthiṃ passeyya aparena samayena aññena purisena saddhiṃ santiṭṭhantiṃ sallapantiṃ sañjagghantiṃ saṃhasantiṃ. Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu tassa purisassa amuṃ itthiṃ disvā aññena purisena saddhiṃ santiṭṭhantiṃ sallapantiṃ sañjagghantiṃ saṃhasantiṃ uppajjeyyuṃ sokaparidevadukkhadomanassūpāyāsā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Amu hi, bhante, puriso amussā itthiyā virāgo. Tasmā taṃ itthiṃ disvā aññena purisena saddhiṃ santiṭṭhantiṃ sallapantiṃ sañjagghantiṃ saṃhasantiṃ na uppajjeyyuṃ sokaparidevadukkhadomanassūpāyāsā’’ti.
‘‘ဧဝမေဝ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု န ဟေဝ အနဒ္ဓဘူတံ အတ္တာနံ ဒုက္ခေန အဒ္ဓဘာဝေတိ, ဓမ္မိကဉ္စ သုခံ န ပရိစ္စဇတိ, တသ္မိဉ္စ သုခေ အနဓိမုစ္ဆိတော ဟောတိ။ သော ဧဝံ ပဇာနာတိ – ‘ဣမသ္သ ခော မေ ဒုက္ခနိဒာနသ္သ သင္ခာရံ ပဒဟတော သင္ခာရပ္ပဓာနာ ဝိရာဂော ဟောတိ, ဣမသ္သ ပန မေ ဒုက္ခနိဒာနသ္သ အဇ္ဈုပေက္ခတော ဥပေက္ခံ ဘာဝယတော ဝိရာဂော ဟောတီ’တိ။ သော ယသ္သ ဟိ ခ္ဝာသ္သ ဒုက္ခနိဒာနသ္သ သင္ခာရံ ပဒဟတော သင္ခာရပ္ပဓာနာ ဝိရာဂော ဟောတိ, သင္ခာရံ တတ္ထ ပဒဟတိ; ယသ္သ ပနသ္သ ဒုက္ခနိဒာနသ္သ အဇ္ဈုပေက္ခတော ဥပေက္ခံ ဘာဝယတော ဝိရာဂော ဟောတိ, ဥပေက္ခံ တတ္ထ ဘာဝေတိ။ တသ္သ တသ္သ ဒုက္ခနိဒာနသ္သ သင္ခာရံ ပဒဟတော သင္ခာရပ္ပဓာနာ ဝိရာဂော ဟောတိ – ဧဝမ္ပိသ္သ တံ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇိဏ္ဏံ ဟောတိ ။ တသ္သ တသ္သ ဒုက္ခနိဒာနသ္သ အဇ္ဈုပေက္ခတော ဥပေက္ခံ ဘာဝယတော ဝိရာဂော ဟောတိ – ဧဝမ္ပိသ္သ တံ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇိဏ္ဏံ ဟောတိ။ ဧဝမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, သဖလော ဥပက္ကမော ဟောတိ, သဖလံ ပဓာနံ။
‘‘Evameva kho, bhikkhave, bhikkhu na heva anaddhabhūtaṃ attānaṃ dukkhena addhabhāveti, dhammikañca sukhaṃ na pariccajati, tasmiñca sukhe anadhimucchito hoti. So evaṃ pajānāti – ‘imassa kho me dukkhanidānassa saṅkhāraṃ padahato saṅkhārappadhānā virāgo hoti, imassa pana me dukkhanidānassa ajjhupekkhato upekkhaṃ bhāvayato virāgo hotī’ti. So yassa hi khvāssa dukkhanidānassa saṅkhāraṃ padahato saṅkhārappadhānā virāgo hoti, saṅkhāraṃ tattha padahati; yassa panassa dukkhanidānassa ajjhupekkhato upekkhaṃ bhāvayato virāgo hoti, upekkhaṃ tattha bhāveti. Tassa tassa dukkhanidānassa saṅkhāraṃ padahato saṅkhārappadhānā virāgo hoti – evampissa taṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ hoti . Tassa tassa dukkhanidānassa ajjhupekkhato upekkhaṃ bhāvayato virāgo hoti – evampissa taṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ hoti. Evampi, bhikkhave, saphalo upakkamo hoti, saphalaṃ padhānaṃ.
၁၂. ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ – ‘ယထာသုခံ ခော မေ ဝိဟရတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ; ဒုက္ခာယ ပန မေ အတ္တာနံ ပဒဟတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ။ ယံနူနာဟံ ဒုက္ခာယ အတ္တာနံ ပဒဟေယ္ယ’န္တိ။ သော ဒုက္ခာယ အတ္တာနံ ပဒဟတိ။ တသ္သ ဒုက္ခာယ အတ္တာနံ ပဒဟတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ။ သော န အပရေန သမယေန ဒုက္ခာယ အတ္တာနံ ပဒဟတိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ယသ္သ ဟိ သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အတ္ထာယ ဒုက္ခာယ အတ္တာနံ ပဒဟေယ္ယ သ္ဝာသ္သ အတ္ထော အဘိနိပ္ဖန္နော ဟောတိ။ တသ္မာ န အပရေန သမယေန ဒုက္ခာယ အတ္တာနံ ပဒဟတိ။ သေယ္ယထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ဥသုကာရော တေဇနံ ဒ္ဝီသု အလာတေသု အာတာပေတိ ပရိတာပေတိ ဥဇုံ ကရောတိ ကမ္မနိယံ။ ယတော ခော, ဘိက္ခဝေ, ဥသုကာရသ္သ တေဇနံ ဒ္ဝီသု အလာတေသု အာတာပိတံ ဟောတိ ပရိတာပိတံ ဥဇုံ ကတံ 29 ကမ္မနိယံ, န သော တံ အပရေန သမယေန ဥသုကာရော တေဇနံ ဒ္ဝီသု အလာတေသု အာတာပေတိ ပရိတာပေတိ ဥဇုံ ကရောတိ ကမ္မနိယံ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ယသ္သ ဟိ သော, ဘိက္ခဝေ, အတ္ထာယ ဥသုကာရော တေဇနံ ဒ္ဝီသု အလာတေသု အာတာပေယ္ယ ပရိတာပေယ္ယ ဥဇုံ ကရေယ္ယ ကမ္မနိယံ သ္ဝာသ္သ အတ္ထော အဘိနိပ္ဖန္နော ဟောတိ။ တသ္မာ န အပရေန သမယေန ဥသုကာရော တေဇနံ ဒ္ဝီသု အလာတေသု အာတာပေတိ ပရိတာပေတိ ဥဇုံ ကရောတိ ကမ္မနိယံ။ ဧဝမေဝ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ – ‘ယထာသုခံ ခော မေ ဝိဟရတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ; ဒုက္ခာယ ပန မေ အတ္တာနံ ပဒဟတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ။ ယံနူနာဟံ ဒုက္ခာယ အတ္တာနံ ပဒဟေယ္ယ’န္တိ။ သော ဒုက္ခာယ အတ္တာနံ ပဒဟတိ။ တသ္သ ဒုက္ခာယ အတ္တာနံ ပဒဟတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ။ သော န အပရေန သမယေန ဒုက္ခာယ အတ္တာနံ ပဒဟတိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ယသ္သ ဟိ သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အတ္ထာယ ဒုက္ခာယ အတ္တာနံ ပဒဟေယ္ယ သ္ဝာသ္သ အတ္ထော အဘိနိပ္ဖန္နော ဟောတိ။ တသ္မာ န အပရေန သမယေန ဒုက္ခာယ အတ္တာနံ ပဒဟတိ။ ဧဝမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, သဖလော ဥပက္ကမော ဟောတိ, သဖလံ ပဓာနံ။
12. ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu iti paṭisañcikkhati – ‘yathāsukhaṃ kho me viharato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti; dukkhāya pana me attānaṃ padahato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti. Yaṃnūnāhaṃ dukkhāya attānaṃ padaheyya’nti. So dukkhāya attānaṃ padahati. Tassa dukkhāya attānaṃ padahato akusalā dhammā parihāyanti kusalā dhammā abhivaḍḍhanti. So na aparena samayena dukkhāya attānaṃ padahati. Taṃ kissa hetu? Yassa hi so, bhikkhave, bhikkhu atthāya dukkhāya attānaṃ padaheyya svāssa attho abhinipphanno hoti. Tasmā na aparena samayena dukkhāya attānaṃ padahati. Seyyathāpi, bhikkhave, usukāro tejanaṃ dvīsu alātesu ātāpeti paritāpeti ujuṃ karoti kammaniyaṃ. Yato kho, bhikkhave, usukārassa tejanaṃ dvīsu alātesu ātāpitaṃ hoti paritāpitaṃ ujuṃ kataṃ 30 kammaniyaṃ, na so taṃ aparena samayena usukāro tejanaṃ dvīsu alātesu ātāpeti paritāpeti ujuṃ karoti kammaniyaṃ. Taṃ kissa hetu? Yassa hi so, bhikkhave, atthāya usukāro tejanaṃ dvīsu alātesu ātāpeyya paritāpeyya ujuṃ kareyya kammaniyaṃ svāssa attho abhinipphanno hoti. Tasmā na aparena samayena usukāro tejanaṃ dvīsu alātesu ātāpeti paritāpeti ujuṃ karoti kammaniyaṃ. Evameva kho, bhikkhave, bhikkhu iti paṭisañcikkhati – ‘yathāsukhaṃ kho me viharato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti; dukkhāya pana me attānaṃ padahato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti. Yaṃnūnāhaṃ dukkhāya attānaṃ padaheyya’nti. So dukkhāya attānaṃ padahati. Tassa dukkhāya attānaṃ padahato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti. So na aparena samayena dukkhāya attānaṃ padahati. Taṃ kissa hetu? Yassa hi so, bhikkhave, bhikkhu atthāya dukkhāya attānaṃ padaheyya svāssa attho abhinipphanno hoti. Tasmā na aparena samayena dukkhāya attānaṃ padahati. Evampi, bhikkhave, saphalo upakkamo hoti, saphalaṃ padhānaṃ.
၁၃. ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဣဓ တထာဂတော လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော သုဂတော လောကဝိဒူ အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ သတ္ထာ ဒေဝမနုသ္သာနံ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ။ သော ဣမံ လောကံ သဒေဝကံ သမာရကံ သဗ္ရဟ္မကံ သသ္သမဏဗ္ရာဟ္မဏိံ ပဇံ သဒေဝမနုသ္သံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ပဝေဒေတိ။ သော ဓမ္မံ ဒေသေတိ အာဒိကလ္ယာဏံ မဇ္ဈေကလ္ယာဏံ ပရိယောသာနကလ္ယာဏံ သာတ္ထံ သဗ္ယဉ္ဇနံ, ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ ပကာသေတိ။ တံ ဓမ္မံ သုဏာတိ ဂဟပတိ ဝာ ဂဟပတိပုတ္တော ဝာ အညတရသ္မိံ ဝာ ကုလေ ပစ္စာဇာတော။ သော တံ ဓမ္မံ သုတ္ဝာ တထာဂတေ သဒ္ဓံ ပဋိလဘတိ။ သော တေန သဒ္ဓာပဋိလာဘေန သမန္နာဂတော ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ – ‘သမ္ဗာဓော ဃရာဝာသော ရဇာပထော, အဗ္ဘောကာသော ပဗ္ဗဇ္ဇာ။ နယိဒံ သုကရံ အဂာရံ အဇ္ဈာဝသတာ ဧကန္တပရိပုဏ္ဏံ ဧကန္တပရိသုဒ္ဓံ သင္ခလိခိတံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ စရိတုံ။ ယံနူနာဟံ ကေသမသ္သုံ ဩဟာရေတ္ဝာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတ္ဝာ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇေယ္ယ’န္တိ။ သော အပရေန သမယေန အပ္ပံ ဝာ ဘောဂက္ခန္ဓံ ပဟာယ မဟန္တံ ဝာ ဘောဂက္ခန္ဓံ ပဟာယ, အပ္ပံ ဝာ ဉာတိပရိဝဋ္ဋံ ပဟာယ မဟန္တံ ဝာ ဉာတိပရိဝဋ္ဋံ ပဟာယ ကေသမသ္သုံ ဩဟာရေတ္ဝာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတ္ဝာ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇတိ။
13. ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, idha tathāgato loke uppajjati arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā. So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti. So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti. Taṃ dhammaṃ suṇāti gahapati vā gahapatiputto vā aññatarasmiṃ vā kule paccājāto. So taṃ dhammaṃ sutvā tathāgate saddhaṃ paṭilabhati. So tena saddhāpaṭilābhena samannāgato iti paṭisañcikkhati – ‘sambādho gharāvāso rajāpatho, abbhokāso pabbajjā. Nayidaṃ sukaraṃ agāraṃ ajjhāvasatā ekantaparipuṇṇaṃ ekantaparisuddhaṃ saṅkhalikhitaṃ brahmacariyaṃ carituṃ. Yaṃnūnāhaṃ kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajeyya’nti. So aparena samayena appaṃ vā bhogakkhandhaṃ pahāya mahantaṃ vā bhogakkhandhaṃ pahāya, appaṃ vā ñātiparivaṭṭaṃ pahāya mahantaṃ vā ñātiparivaṭṭaṃ pahāya kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajati.
၁၄. ‘‘သော ဧဝံ ပဗ္ဗဇိတော သမာနော ဘိက္ခူနံ သိက္ခာသာဇီဝသမာပန္နော ပာဏာတိပာတံ ပဟာယ ပာဏာတိပာတာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ နိဟိတဒဏ္ဍော နိဟိတသတ္ထော, လဇ္ဇီ ဒယာပန္နော သဗ္ဗပာဏဘူတဟိတာနုကမ္ပီ ဝိဟရတိ။ အဒိန္နာဒာနံ ပဟာယ အဒိန္နာဒာနာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ ဒိန္နာဒာယီ ဒိန္နပာဋိကင္ခီ, အထေနေန သုစိဘူတေန အတ္တနာ ဝိဟရတိ။ အဗ္ရဟ္မစရိယံ ပဟာယ ဗ္ရဟ္မစာရီ ဟောတိ အာရာစာရီ ဝိရတော မေထုနာ ဂာမဓမ္မာ။ မုသာဝာဒံ ပဟာယ မုသာဝာဒာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ သစ္စဝာဒီ သစ္စသန္ဓော ထေတော ပစ္စယိကော အဝိသံဝာဒကော လောကသ္သ။ ပိသုဏံ ဝာစံ ပဟာယ ပိသုဏာယ ဝာစာယ ပဋိဝိရတော ဟောတိ; ဣတော သုတ္ဝာ န အမုတ္ရ အက္ခာတာ ဣမေသံ ဘေဒာယ, အမုတ္ရ ဝာ သုတ္ဝာ န ဣမေသံ အက္ခာတာ အမူသံ ဘေဒာယ – ဣတိ ဘိန္နာနံ ဝာ သန္ဓာတာ သဟိတာနံ ဝာ အနုပ္ပဒာတာ သမဂ္ဂာရာမော သမဂ္ဂရတော သမဂ္ဂနန္ဒီ သမဂ္ဂကရဏိံ ဝာစံ ဘာသိတာ ဟောတိ။ ဖရုသံ ဝာစံ ပဟာယ ဖရုသာယ ဝာစာယ ပဋိဝိရတော ဟောတိ; ယာ သာ ဝာစာ နေလာ ကဏ္ဏသုခာ ပေမနီယာ ဟဒယင္ဂမာ ပောရီ ဗဟုဇနကန္တာ ဗဟုဇနမနာပာ တထာရူပိံ ဝာစံ ဘာသိတာ ဟောတိ။ သမ္ဖပ္ပလာပံ ပဟာယ သမ္ဖပ္ပလာပာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ ကာလဝာဒီ ဘူတဝာဒီ အတ္ထဝာဒီ ဓမ္မဝာဒီ ဝိနယဝာဒီ, နိဓာနဝတိံ ဝာစံ ဘာသိတာ ကာလေန သာပဒေသံ ပရိယန္တဝတိံ အတ္ထသံဟိတံ။ သော ဗီဇဂာမဘူတဂာမသမာရမ္ဘာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဧကဘတ္တိကော ဟောတိ ရတ္တူပရတော ဝိရတော ဝိကာလဘောဇနာ။ နစ္စဂီတဝာဒိတဝိသူကဒသ္သနာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ မာလာဂန္ဓဝိလေပနဓာရဏမဏ္ဍနဝိဘူသနဋ္ဌာနာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဥစ္စာသယနမဟာသယနာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဇာတရူပရဇတပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ အာမကဓညပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ အာမကမံသပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဣတ္ထိကုမာရိကပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဒာသိဒာသပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ အဇေဠကပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ကုက္ကုဋသူကရပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဟတ္ထိဂဝသ္သဝဠဝပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ခေတ္တဝတ္ထုပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဒူတေယ္ယပဟိဏဂမနာနုယောဂာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ကယဝိက္ကယာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ တုလာကူဋကံသကူဋမာနကူဋာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဥက္ကောဋနဝဉ္စနနိကတိသာစိယောဂာ 31 ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဆေဒနဝဓဗန္ဓနဝိပရာမောသအာလောပသဟသာကာရာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ 32။
14. ‘‘So evaṃ pabbajito samāno bhikkhūnaṃ sikkhāsājīvasamāpanno pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭivirato hoti nihitadaṇḍo nihitasattho, lajjī dayāpanno sabbapāṇabhūtahitānukampī viharati. Adinnādānaṃ pahāya adinnādānā paṭivirato hoti dinnādāyī dinnapāṭikaṅkhī, athenena sucibhūtena attanā viharati. Abrahmacariyaṃ pahāya brahmacārī hoti ārācārī virato methunā gāmadhammā. Musāvādaṃ pahāya musāvādā paṭivirato hoti saccavādī saccasandho theto paccayiko avisaṃvādako lokassa. Pisuṇaṃ vācaṃ pahāya pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti; ito sutvā na amutra akkhātā imesaṃ bhedāya, amutra vā sutvā na imesaṃ akkhātā amūsaṃ bhedāya – iti bhinnānaṃ vā sandhātā sahitānaṃ vā anuppadātā samaggārāmo samaggarato samagganandī samaggakaraṇiṃ vācaṃ bhāsitā hoti. Pharusaṃ vācaṃ pahāya pharusāya vācāya paṭivirato hoti; yā sā vācā nelā kaṇṇasukhā pemanīyā hadayaṅgamā porī bahujanakantā bahujanamanāpā tathārūpiṃ vācaṃ bhāsitā hoti. Samphappalāpaṃ pahāya samphappalāpā paṭivirato hoti kālavādī bhūtavādī atthavādī dhammavādī vinayavādī, nidhānavatiṃ vācaṃ bhāsitā kālena sāpadesaṃ pariyantavatiṃ atthasaṃhitaṃ. So bījagāmabhūtagāmasamārambhā paṭivirato hoti. Ekabhattiko hoti rattūparato virato vikālabhojanā. Naccagītavāditavisūkadassanā paṭivirato hoti. Mālāgandhavilepanadhāraṇamaṇḍanavibhūsanaṭṭhānā paṭivirato hoti. Uccāsayanamahāsayanā paṭivirato hoti. Jātarūparajatapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Āmakadhaññapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Āmakamaṃsapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Itthikumārikapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Dāsidāsapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Ajeḷakapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Kukkuṭasūkarapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Hatthigavassavaḷavapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Khettavatthupaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Dūteyyapahiṇagamanānuyogā paṭivirato hoti. Kayavikkayā paṭivirato hoti. Tulākūṭakaṃsakūṭamānakūṭā paṭivirato hoti. Ukkoṭanavañcananikatisāciyogā 33 paṭivirato hoti. Chedanavadhabandhanaviparāmosaālopasahasākārā paṭivirato hoti 34.
‘‘သော သန္တုဋ္ဌော ဟောတိ ကာယပရိဟာရိကေန စီဝရေန, ကုစ္ဆိပရိဟာရိကေန ပိဏ္ဍပာတေန။ သော ယေန ယေနေဝ ပက္ကမတိ သမာဒာယေဝ ပက္ကမတိ။ သေယ္ယထာပိ နာမ ပက္ခီ သကုဏော ယေန ယေနေဝ ဍေတိ သပတ္တဘာရောဝ ဍေတိ, ဧဝမေဝ ဘိက္ခု သန္တုဋ္ဌော ဟောတိ ကာယပရိဟာရိကေန စီဝရေန, ကုစ္ဆိပရိဟာရိကေန ပိဏ္ဍပာတေန; သော ယေန ယေနေဝ ပက္ကမတိ သမာဒာယေဝ ပက္ကမတိ။ သော ဣမိနာ အရိယေန သီလက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော အဇ္ဈတ္တံ အနဝဇ္ဇသုခံ ပဋိသံဝေဒေတိ။
‘‘So santuṭṭho hoti kāyaparihārikena cīvarena, kucchiparihārikena piṇḍapātena. So yena yeneva pakkamati samādāyeva pakkamati. Seyyathāpi nāma pakkhī sakuṇo yena yeneva ḍeti sapattabhārova ḍeti, evameva bhikkhu santuṭṭho hoti kāyaparihārikena cīvarena, kucchiparihārikena piṇḍapātena; so yena yeneva pakkamati samādāyeva pakkamati. So iminā ariyena sīlakkhandhena samannāgato ajjhattaṃ anavajjasukhaṃ paṭisaṃvedeti.
၁၅. ‘‘သော စက္ခုနာ ရူပံ ဒိသ္ဝာ န နိမိတ္တဂ္ဂာဟီ ဟောတိ နာနုဗ္ယဉ္ဇနဂ္ဂာဟီ။ ယတ္ဝာဓိကရဏမေနံ စက္ခုန္ဒ္ရိယံ အသံဝုတံ ဝိဟရန္တံ အဘိဇ္ဈာဒောမနသ္သာ ပာပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ အန္ဝာသ္သဝေယ္ယုံ တသ္သ သံဝရာယ ပဋိပဇ္ဇတိ, ရက္ခတိ စက္ခုန္ဒ္ရိယံ, စက္ခုန္ဒ္ရိယေ သံဝရံ အာပဇ္ဇတိ။ သောတေန သဒ္ဒံ သုတ္ဝာ။ပေ.။ ဃာနေန ဂန္ဓံ ဃာယိတ္ဝာ။ပေ.။ ဇိဝ္ဟာယ ရသံ သာယိတ္ဝာ။ပေ.။ ကာယေန ဖောဋ္ဌဗ္ဗံ ဖုသိတ္ဝာ။ပေ.။ မနသာ ဓမ္မံ ဝိညာယ န နိမိတ္တဂ္ဂာဟီ ဟောတိ နာနုဗ္ယဉ္ဇနဂ္ဂာဟီ။ ယတ္ဝာဓိကရဏမေနံ မနိန္ဒ္ရိယံ အသံဝုတံ ဝိဟရန္တံ အဘိဇ္ဈာဒောမနသ္သာ ပာပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ အန္ဝာသ္သဝေယ္ယုံ တသ္သ သံဝရာယ ပဋိပဇ္ဇတိ, ရက္ခတိ မနိန္ဒ္ရိယံ, မနိန္ဒ္ရိယေ သံဝရံ အာပဇ္ဇတိ။ သော ဣမိနာ အရိယေန ဣန္ဒ္ရိယသံဝရေန သမန္နာဂတော အဇ္ဈတ္တံ အဗ္ယာသေကသုခံ ပဋိသံဝေဒေတိ။
15. ‘‘So cakkhunā rūpaṃ disvā na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī. Yatvādhikaraṇamenaṃ cakkhundriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ tassa saṃvarāya paṭipajjati, rakkhati cakkhundriyaṃ, cakkhundriye saṃvaraṃ āpajjati. Sotena saddaṃ sutvā…pe… ghānena gandhaṃ ghāyitvā…pe… jivhāya rasaṃ sāyitvā…pe… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā…pe… manasā dhammaṃ viññāya na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī. Yatvādhikaraṇamenaṃ manindriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ tassa saṃvarāya paṭipajjati, rakkhati manindriyaṃ, manindriye saṃvaraṃ āpajjati. So iminā ariyena indriyasaṃvarena samannāgato ajjhattaṃ abyāsekasukhaṃ paṭisaṃvedeti.
‘‘သော အဘိက္ကန္တေ ပဋိက္ကန္တေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ, အာလောကိတေ ဝိလောကိတေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ, သမိဉ္ဇိတေ 35 ပသာရိတေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ, သင္ဃာဋိပတ္တစီဝရဓာရဏေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ , အသိတေ ပီတေ ခာယိတေ သာယိတေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ, ဥစ္စာရပသ္သာဝကမ္မေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ, ဂတေ ဌိတေ နိသိန္နေ သုတ္တေ ဇာဂရိတေ ဘာသိတေ တုဏ္ဟီဘာဝေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ။
‘‘So abhikkante paṭikkante sampajānakārī hoti, ālokite vilokite sampajānakārī hoti, samiñjite 36 pasārite sampajānakārī hoti, saṅghāṭipattacīvaradhāraṇe sampajānakārī hoti , asite pīte khāyite sāyite sampajānakārī hoti, uccārapassāvakamme sampajānakārī hoti, gate ṭhite nisinne sutte jāgarite bhāsite tuṇhībhāve sampajānakārī hoti.
၁၆. ‘‘သော ဣမိနာ စ အရိယေန သီလက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော, (ဣမာယ စ အရိယာယ သန္တုဋ္ဌိယာ သမန္နာဂတော,) 37 ဣမိနာ စ အရိယေန ဣန္ဒ္ရိယသံဝရေန သမန္နာဂတော, ဣမိနာ စ အရိယေန သတိသမ္ပဇညေန သမန္နာဂတော ဝိဝိတ္တံ သေနာသနံ ဘဇတိ အရညံ ရုက္ခမူလံ ပဗ္ဗတံ ကန္ဒရံ ဂိရိဂုဟံ သုသာနံ ဝနပတ္ထံ အဗ္ဘောကာသံ ပလာလပုဉ္ဇံ။ သော ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပာတပဋိက္ကန္တော နိသီဒတိ ပလ္လင္ကံ အာဘုဇိတ္ဝာ, ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓာယ, ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတ္ဝာ။ သော အဘိဇ္ဈံ လောကေ ပဟာယ ဝိဂတာဘိဇ္ဈေန စေတသာ ဝိဟရတိ, အဘိဇ္ဈာယ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ။ ဗ္ယာပာဒပဒောသံ ပဟာယ အဗ္ယာပန္နစိတ္တော ဝိဟရတိ သဗ္ဗပာဏဘူတဟိတာနုကမ္ပီ, ဗ္ယာပာဒပဒောသာ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ။ ထိနမိဒ္ဓံ ပဟာယ ဝိဂတထိနမိဒ္ဓော ဝိဟရတိ အာလောကသညီ သတော သမ္ပဇာနော, ထိနမိဒ္ဓာ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ။ ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စံ ပဟာယ အနုဒ္ဓတော ဝိဟရတိ အဇ္ဈတ္တံ ဝူပသန္တစိတ္တော , ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စာ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ။ ဝိစိကိစ္ဆံ ပဟာယ တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆော ဝိဟရတိ အကထံကထီ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, ဝိစိကိစ္ဆာယ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ။
16. ‘‘So iminā ca ariyena sīlakkhandhena samannāgato, (imāya ca ariyāya santuṭṭhiyā samannāgato,) 38 iminā ca ariyena indriyasaṃvarena samannāgato, iminā ca ariyena satisampajaññena samannāgato vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. So pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto nisīdati pallaṅkaṃ ābhujitvā, ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya, parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. So abhijjhaṃ loke pahāya vigatābhijjhena cetasā viharati, abhijjhāya cittaṃ parisodheti. Byāpādapadosaṃ pahāya abyāpannacitto viharati sabbapāṇabhūtahitānukampī, byāpādapadosā cittaṃ parisodheti. Thinamiddhaṃ pahāya vigatathinamiddho viharati ālokasaññī sato sampajāno, thinamiddhā cittaṃ parisodheti. Uddhaccakukkuccaṃ pahāya anuddhato viharati ajjhattaṃ vūpasantacitto , uddhaccakukkuccā cittaṃ parisodheti. Vicikicchaṃ pahāya tiṇṇavicikiccho viharati akathaṃkathī kusalesu dhammesu, vicikicchāya cittaṃ parisodheti.
‘‘သော ဣမေ ပဉ္စ နီဝရဏေ ပဟာယ စေတသော ဥပက္ကိလေသေ ပညာယ ဒုဗ္ဗလီကရဏေ ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ပီတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဧဝမ္ပိ , ဘိက္ခဝေ, သဖလော ဥပက္ကမော ဟောတိ, သဖလံ ပဓာနံ။
‘‘So ime pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Evampi , bhikkhave, saphalo upakkamo hoti, saphalaṃ padhānaṃ.
‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ အဇ္ဈတ္တံ သမ္ပသာဒနံ စေတသော ဧကောဒိဘာဝံ အဝိတက္ကံ အဝိစာရံ သမာဓိဇံ ပီတိသုခံ ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဧဝမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, သဖလော ဥပက္ကမော ဟောတိ, သဖလံ ပဓာနံ။
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Evampi, bhikkhave, saphalo upakkamo hoti, saphalaṃ padhānaṃ.
‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ပီတိယာ စ ဝိရာဂာ ဥပေက္ခကော စ ဝိဟရတိ သတော စ သမ္ပဇာနော, သုခဉ္စ ကာယေန ပဋိသံဝေဒေတိ။ ယံ တံ အရိယာ အာစိက္ခန္တိ – ‘ဥပေက္ခကော သတိမာ သုခဝိဟာရီ’တိ တတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဧဝမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, သဖလော ဥပက္ကမော ဟောတိ, သဖလံ ပဓာနံ။
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati sato ca sampajāno, sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti. Yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Evampi, bhikkhave, saphalo upakkamo hoti, saphalaṃ padhānaṃ.
‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သုခသ္သ စ ပဟာနာ ဒုက္ခသ္သ စ ပဟာနာ, ပုဗ္ဗေဝ သောမနသ္သဒောမနသ္သာနံ အတ္ထင္ဂမာ, အဒုက္ခမသုခံ ဥပေက္ခာသတိပာရိသုဒ္ဓိံ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဧဝမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, သဖလော ဥပက္ကမော ဟောတိ, သဖလံ ပဓာနံ။
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā, pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā, adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Evampi, bhikkhave, saphalo upakkamo hoti, saphalaṃ padhānaṃ.
၁၇. ‘‘သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒာတေ အနင္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ ပုဗ္ဗေနိဝာသာနုသ္သတိဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနိန္နာမေတိ။ သော အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝာသံ အနုသ္သရတိ, သေယ္ယထိဒံ 39 – ဧကမ္ပိ ဇာတိံ ဒ္ဝေပိ ဇာတိယော တိသ္သောပိ ဇာတိယော စတသ္သောပိ ဇာတိယော ပဉ္စပိ ဇာတိယော ဒသပိ ဇာတိယော ဝီသမ္ပိ ဇာတိယော တိံသမ္ပိ ဇာတိယော စတ္တာလီသမ္ပိ ဇာတိယော ပညာသမ္ပိ ဇာတိယော ဇာတိသတမ္ပိ ဇာတိသဟသ္သမ္ပိ ဇာတိသတသဟသ္သမ္ပိ အနေကေပိ သံဝဋ္ဋကပ္ပေ အနေကေပိ ဝိဝဋ္ဋကပ္ပေ အနေကေပိ သံဝဋ္ဋဝိဝဋ္ဋကပ္ပေ – ‘အမုတ္ရာသိံ ဧဝံနာမော ဧဝံဂောတ္တော ဧဝံဝဏ္ဏော ဧဝမာဟာရော ဧဝံသုခဒုက္ခပ္ပဋိသံဝေဒီ ဧဝမာယုပရိယန္တော, သော တတော စုတော အမုတ္ရ ဥဒပာဒိံ; တတ္ရာပာသိံ ဧဝံနာမော ဧဝံဂောတ္တော ဧဝံဝဏ္ဏော ဧဝမာဟာရော ဧဝံသုခဒုက္ခပ္ပဋိသံဝေဒီ ဧဝမာယုပရိယန္တော, သော တတော စုတော ဣဓူပပန္နော’တိ။ ဣတိ သာကာရံ သဥဒ္ဒေသံ အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝာသံ အနုသ္သရတိ။ ဧဝမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, သဖလော ဥပက္ကမော ဟောတိ, သဖလံ ပဓာနံ။
17. ‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte pubbenivāsānussatiñāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati, seyyathidaṃ 40 – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo tissopi jātiyo catassopi jātiyo pañcapi jātiyo dasapi jātiyo vīsampi jātiyo tiṃsampi jātiyo cattālīsampi jātiyo paññāsampi jātiyo jātisatampi jātisahassampi jātisatasahassampi anekepi saṃvaṭṭakappe anekepi vivaṭṭakappe anekepi saṃvaṭṭavivaṭṭakappe – ‘amutrāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto amutra udapādiṃ; tatrāpāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto idhūpapanno’ti. Iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati. Evampi, bhikkhave, saphalo upakkamo hoti, saphalaṃ padhānaṃ.
၁၈. ‘‘သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒာတေ အနင္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ သတ္တာနံ စုတူပပာတဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနိန္နာမေတိ။ သော ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သတ္တေ ပသ္သတိ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ, သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနာတိ – ‘ဣမေ ဝတ ဘောန္တော သတ္တာ ကာယဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ ဝစီဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ မနောဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ အရိယာနံ ဥပဝာဒကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကမ္မသမာဒာနာ, တေ ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ အပာယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပာတံ နိရယံ ဥပပန္နာ။ ဣမေ ဝာ ပန ဘောန္တော သတ္တာ ကာယသုစရိတေန သမန္နာဂတာ ဝစီသုစရိတေန သမန္နာဂတာ မနောသုစရိတေန သမန္နာဂတာ အရိယာနံ အနုပဝာဒကာ သမ္မာဒိဋ္ဌိကာ သမ္မာဒိဋ္ဌိကမ္မသမာဒာနာ, တေ ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပန္နာ’တိ။ ဣတိ ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သတ္တေ ပသ္သတိ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ, သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနာတိ။ ဧဝမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, သဖလော ဥပက္ကမော ဟောတိ, သဖလံ ပဓာနံ။
18. ‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte sattānaṃ cutūpapātañāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe, sugate duggate yathākammūpage satte pajānāti – ‘ime vata bhonto sattā kāyaduccaritena samannāgatā vacīduccaritena samannāgatā manoduccaritena samannāgatā ariyānaṃ upavādakā micchādiṭṭhikā micchādiṭṭhikammasamādānā, te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannā. Ime vā pana bhonto sattā kāyasucaritena samannāgatā vacīsucaritena samannāgatā manosucaritena samannāgatā ariyānaṃ anupavādakā sammādiṭṭhikā sammādiṭṭhikammasamādānā, te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannā’ti. Iti dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe, sugate duggate yathākammūpage satte pajānāti. Evampi, bhikkhave, saphalo upakkamo hoti, saphalaṃ padhānaṃ.
၁၉. ‘‘သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒာတေ အနင္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ အာသဝာနံ ခယဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနိန္နာမေတိ။ သော ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘အယံ ဒုက္ခသမုဒယော’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓော’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ; ‘ဣမေ အာသဝာ’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘အယံ အာသဝသမုဒယော’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘အယံ အာသဝနိရောဓော’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘အယံ အာသဝနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ တသ္သ ဧဝံ ဇာနတော ဧဝံ ပသ္သတော ကာမာသဝာပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ, ဘဝာသဝာပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ, အဝိဇ္ဇာသဝာပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ။ ဝိမုတ္တသ္မိံ ဝိမုတ္တမိတိ ဉာဏံ ဟောတိ။ ‘ခီဏာ ဇာတိ, ဝုသိတံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ, ကတံ ကရဏီယံ, နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာ’တိ ပဇာနာတိ။ ဧဝမ္ပိ ခော, ဘိက္ခဝေ, သဖလော ဥပက္ကမော ဟောတိ, သဖလံ ပဓာနံ။ ဧဝံဝာဒီ, ဘိက္ခဝေ, တထာဂတာ။ ဧဝံဝာဒီနံ, ဘိက္ခဝေ, တထာဂတာနံ 41 ဒသ သဟဓမ္မိကာ ပာသံသဋ္ဌာနာ အာဂစ္ဆန္တိ။
19. ‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte āsavānaṃ khayañāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So ‘idaṃ dukkha’nti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ dukkhasamudayo’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ dukkhanirodho’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ pajānāti; ‘ime āsavā’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ āsavasamudayo’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ āsavanirodho’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ āsavanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Tassa evaṃ jānato evaṃ passato kāmāsavāpi cittaṃ vimuccati, bhavāsavāpi cittaṃ vimuccati, avijjāsavāpi cittaṃ vimuccati. Vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāti. Evampi kho, bhikkhave, saphalo upakkamo hoti, saphalaṃ padhānaṃ. Evaṃvādī, bhikkhave, tathāgatā. Evaṃvādīnaṃ, bhikkhave, tathāgatānaṃ 42 dasa sahadhammikā pāsaṃsaṭṭhānā āgacchanti.
၂၀. ‘‘သစေ , ဘိက္ခဝေ, သတ္တာ ပုဗ္ဗေကတဟေတု သုခဒုက္ခံ ပဋိသံဝေဒေန္တိ; အဒ္ဓာ, ဘိက္ခဝေ, တထာဂတော ပုဗ္ဗေ သုကတကမ္မကာရီ ယံ ဧတရဟိ ဧဝရူပာ အနာသဝာ သုခာ ဝေဒနာ ဝေဒေတိ။ သစေ, ဘိက္ခဝေ, သတ္တာ ဣသ္သရနိမ္မာနဟေတု သုခဒုက္ခံ ပဋိသံဝေဒေန္တိ; အဒ္ဓာ, ဘိက္ခဝေ, တထာဂတော ဘဒ္ဒကေန ဣသ္သရေန နိမ္မိတော ယံ ဧတရဟိ ဧဝရူပာ အနာသဝာ သုခာ ဝေဒနာ ဝေဒေတိ။ သစေ, ဘိက္ခဝေ, သတ္တာ သင္ဂတိဘာဝဟေတု သုခဒုက္ခံ ပဋိသံဝေဒေန္တိ; အဒ္ဓာ, ဘိက္ခဝေ, တထာဂတော ကလ္ယာဏသင္ဂတိကော ယံ ဧတရဟိ ဧဝရူပာ အနာသဝာ သုခာ ဝေဒနာ ဝေဒေတိ။ သစေ, ဘိက္ခဝေ, သတ္တာ အဘိဇာတိဟေတု သုခဒုက္ခံ ပဋိသံဝေဒေန္တိ; အဒ္ဓာ, ဘိက္ခဝေ, တထာဂတော ကလ္ယာဏာဘိဇာတိကော ယံ ဧတရဟိ ဧဝရူပာ အနာသဝာ သုခာ ဝေဒနာ ဝေဒေတိ။ သစေ, ဘိက္ခဝေ, သတ္တာ ဒိဋ္ဌဓမ္မူပက္ကမဟေတု သုခဒုက္ခံ ပဋိသံဝေဒေန္တိ; အဒ္ဓာ, ဘိက္ခဝေ, တထာဂတော ကလ္ယာဏဒိဋ္ဌဓမ္မူပက္ကမော ယံ ဧတရဟိ ဧဝရူပာ အနာသဝာ သုခာ ဝေဒနာ ဝေဒေတိ။
20. ‘‘Sace , bhikkhave, sattā pubbekatahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti; addhā, bhikkhave, tathāgato pubbe sukatakammakārī yaṃ etarahi evarūpā anāsavā sukhā vedanā vedeti. Sace, bhikkhave, sattā issaranimmānahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti; addhā, bhikkhave, tathāgato bhaddakena issarena nimmito yaṃ etarahi evarūpā anāsavā sukhā vedanā vedeti. Sace, bhikkhave, sattā saṅgatibhāvahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti; addhā, bhikkhave, tathāgato kalyāṇasaṅgatiko yaṃ etarahi evarūpā anāsavā sukhā vedanā vedeti. Sace, bhikkhave, sattā abhijātihetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti; addhā, bhikkhave, tathāgato kalyāṇābhijātiko yaṃ etarahi evarūpā anāsavā sukhā vedanā vedeti. Sace, bhikkhave, sattā diṭṭhadhammūpakkamahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti; addhā, bhikkhave, tathāgato kalyāṇadiṭṭhadhammūpakkamo yaṃ etarahi evarūpā anāsavā sukhā vedanā vedeti.
‘‘သစေ, ဘိက္ခဝေ, သတ္တာ ပုဗ္ဗေကတဟေတု သုခဒုက္ခံ ပဋိသံဝေဒေန္တိ, ပာသံသော တထာဂတော; နော စေ သတ္တာ ပုဗ္ဗေကတဟေတု သုခဒုက္ခံ ပဋိသံဝေဒေန္တိ, ပာသံသော တထာဂတော။ သစေ, ဘိက္ခဝေ, သတ္တာ ဣသ္သရနိမ္မာနဟေတု သုခဒုက္ခံ ပဋိသံဝေဒေန္တိ, ပာသံသော တထာဂတော; နော စေ သတ္တာ ဣသ္သရနိမ္မာနဟေတု သုခဒုက္ခံ ပဋိသံဝေဒေန္တိ, ပာသံသော တထာဂတော။ သစေ, ဘိက္ခဝေ, သတ္တာ သင္ဂတိဘာဝဟေတု သုခဒုက္ခံ ပဋိသံဝေဒေန္တိ, ပာသံသော တထာဂတော; နော စေ သတ္တာ သင္ဂတိဘာဝဟေတု သုခဒုက္ခံ ပဋိသံဝေဒေန္တိ, ပာသံသော တထာဂတော။ သစေ, ဘိက္ခဝေ, သတ္တာ အဘိဇာတိဟေတု သုခဒုက္ခံ ပဋိသံဝေဒေန္တိ, ပာသံသော တထာဂတော; နော စေ သတ္တာ အဘိဇာတိဟေတု သုခဒုက္ခံ ပဋိသံဝေဒေန္တိ, ပာသံသော တထာဂတော။ သစေ, ဘိက္ခဝေ, သတ္တာ ဒိဋ္ဌဓမ္မူပက္ကမဟေတု သုခဒုက္ခံ ပဋိသံဝေဒေန္တိ, ပာသံသော တထာဂတော; နော စေ သတ္တာ ဒိဋ္ဌဓမ္မူပက္ကမဟေတု သုခဒုက္ခံ ပဋိသံဝေဒေန္တိ, ပာသံသော တထာဂတော။ ဧဝံဝာဒီ, ဘိက္ခဝေ, တထာဂတာ။ ဧဝံဝာဒီနံ, ဘိက္ခဝေ, တထာဂတာနံ ဣမေ ဒသ သဟဓမ္မိကာ ပာသံသဋ္ဌာနာ အာဂစ္ဆန္တီ’’တိ။
‘‘Sace, bhikkhave, sattā pubbekatahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, pāsaṃso tathāgato; no ce sattā pubbekatahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, pāsaṃso tathāgato. Sace, bhikkhave, sattā issaranimmānahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, pāsaṃso tathāgato; no ce sattā issaranimmānahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, pāsaṃso tathāgato. Sace, bhikkhave, sattā saṅgatibhāvahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, pāsaṃso tathāgato; no ce sattā saṅgatibhāvahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, pāsaṃso tathāgato. Sace, bhikkhave, sattā abhijātihetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, pāsaṃso tathāgato; no ce sattā abhijātihetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, pāsaṃso tathāgato. Sace, bhikkhave, sattā diṭṭhadhammūpakkamahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, pāsaṃso tathāgato; no ce sattā diṭṭhadhammūpakkamahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, pāsaṃso tathāgato. Evaṃvādī, bhikkhave, tathāgatā. Evaṃvādīnaṃ, bhikkhave, tathāgatānaṃ ime dasa sahadhammikā pāsaṃsaṭṭhānā āgacchantī’’ti.
ဣဒမဝောစ ဘဂဝာ။ အတ္တမနာ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒုန္တိ။
Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.
ဒေဝဒဟသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ပဌမံ။
Devadahasuttaṃ niṭṭhitaṃ paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ၁. ဒေဝဒဟသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 1. Devadahasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (ဋီကာ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ၁. ဒေဝဒဟသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 1. Devadahasuttavaṇṇanā