| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya |
੨. ਦੇવਦਹਸੁਤ੍ਤਂ
2. Devadahasuttaṃ
੨. ਏવਂ ਮੇ ਸੁਤਂ – ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਸਕ੍ਕੇਸੁ 1 વਿਹਰਤਿ ਦੇવਦਹਂ ਨਾਮ ਸਕ੍ਯਾਨਂ ਨਿਗਮੋ। ਅਥ ਖੋ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਪਚ੍ਛਾਭੂਮਗਮਿਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਇਚ੍ਛਾਮ ਮਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਚ੍ਛਾਭੂਮਂ ਜਨਪਦਂ ਗਨ੍ਤੁਂ, ਪਚ੍ਛਾਭੂਮੇ ਜਨਪਦੇ ਨਿવਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ।
2. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sakkesu 2 viharati devadahaṃ nāma sakyānaṃ nigamo. Atha kho sambahulā pacchābhūmagamikā bhikkhū yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘icchāma mayaṃ, bhante, pacchābhūmaṃ janapadaṃ gantuṃ, pacchābhūme janapade nivāsaṃ kappetu’’nti.
‘‘ਅਪਲੋਕਿਤੋ ਪਨ વੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ? ‘‘ਨ ਖੋ ਨੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਪਲੋਕਿਤੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ। ‘‘ਅਪਲੋਕੇਥ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਂ। ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਣ੍ਡਿਤੋ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਨੁਗ੍ਗਾਹਕੋ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਨ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਏવਂ ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸੁਂ।
‘‘Apalokito pana vo, bhikkhave, sāriputto’’ti? ‘‘Na kho no, bhante, apalokito āyasmā sāriputto’’ti. ‘‘Apaloketha, bhikkhave, sāriputtaṃ. Sāriputto, bhikkhave, paṇḍito, bhikkhūnaṃ anuggāhako sabrahmacārīna’’nti. ‘‘Evaṃ bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ.
ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਤੋ ਅવਿਦੂਰੇ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਏਲ਼ਗਲਾਗੁਮ੍ਬੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਭਾਸਿਤਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਨੁਮੋਦਿਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍વਾ ਯੇਨਾਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਿਂਸੁ। ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਕਥਂ ਸਾਰਣੀਯਂ 3 વੀਤਿਸਾਰੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਇਚ੍ਛਾਮ ਮਯਂ, ਆવੁਸੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਪਚ੍ਛਾਭੂਮਂ ਜਨਪਦਂ ਗਨ੍ਤੁਂ, ਪਚ੍ਛਾਭੂਮੇ ਜਨਪਦੇ ਨਿવਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਤੁਂ। ਅਪਲੋਕਿਤੋ ਨੋ ਸਤ੍ਥਾ’’ਤਿ।
Tena kho pana samayena āyasmā sāriputto bhagavato avidūre aññatarasmiṃ eḷagalāgumbe nisinno hoti. Atha kho te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā āyasmatā sāriputtena saddhiṃ sammodiṃsu. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ 4 vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavocuṃ – ‘‘icchāma mayaṃ, āvuso sāriputta, pacchābhūmaṃ janapadaṃ gantuṃ, pacchābhūme janapade nivāsaṃ kappetuṃ. Apalokito no satthā’’ti.
‘‘ਸਨ੍ਤਿ ਹਾવੁਸੋ, ਨਾਨਾવੇਰਜ੍ਜਗਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤਾਰੋ – ਖਤ੍ਤਿਯਪਣ੍ਡਿਤਾਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਪਣ੍ਡਿਤਾਪਿ ਗਹਪਤਿਪਣ੍ਡਿਤਾਪਿ ਸਮਣਪਣ੍ਡਿਤਾਪਿ। ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਹਾવੁਸੋ, ਮਨੁਸ੍ਸਾ વੀਮਂਸਕਾ – ‘ਕਿਂવਾਦੀ ਪਨਾਯਸ੍ਮਨ੍ਤਾਨਂ 5 ਸਤ੍ਥਾ ਕਿਮਕ੍ਖਾਯੀਤਿ, ਕਚ੍ਚਿ વੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾ ਸੁਸ੍ਸੁਤਾ ਸੁਗ੍ਗਹਿਤਾ ਸੁਮਨਸਿਕਤਾ ਸੂਪਧਾਰਿਤਾ ਸੁਪ੍ਪਟਿવਿਦ੍ਧਾ ਪਞ੍ਞਾਯ, ਯਥਾ ਬ੍ਯਾਕਰਮਾਨਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤੋ વੁਤ੍ਤવਾਦਿਨੋ ਚੇવ ਭਗવਤੋ ਅਸ੍ਸਥ, ਨ ਚ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭੂਤੇਨ ਅਬ੍ਭਾਚਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯਾਥ, ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਚਾਨੁਧਮ੍ਮਂ ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯਾਥ, ਨ ਚ ਕੋਚਿ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕੋ વਾਦਾਨੁવਾਦੋ 6 ਗਾਰਯ੍ਹਂ ਠਾਨਂ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾ’’’ਤਿ?
‘‘Santi hāvuso, nānāverajjagataṃ bhikkhuṃ pañhaṃ pucchitāro – khattiyapaṇḍitāpi brāhmaṇapaṇḍitāpi gahapatipaṇḍitāpi samaṇapaṇḍitāpi. Paṇḍitā hāvuso, manussā vīmaṃsakā – ‘kiṃvādī panāyasmantānaṃ 7 satthā kimakkhāyīti, kacci vo āyasmantānaṃ dhammā sussutā suggahitā sumanasikatā sūpadhāritā suppaṭividdhā paññāya, yathā byākaramānā āyasmanto vuttavādino ceva bhagavato assatha, na ca bhagavantaṃ abhūtena abbhācikkheyyātha, dhammassa cānudhammaṃ byākareyyātha, na ca koci sahadhammiko vādānuvādo 8 gārayhaṃ ṭhānaṃ āgaccheyyā’’’ti?
‘‘ਦੂਰਤੋਪਿ ਖੋ ਮਯਂ, ਆવੁਸੋ, ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਮ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਏਤਸ੍ਸ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਮਞ੍ਞਾਤੁਂ। ਸਾਧੁ વਤਾਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂਯੇવ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਂ ਪਟਿਭਾਤੁ ਏਤਸ੍ਸ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ। ‘‘ਤੇਨ ਹਾવੁਸੋ, ਸੁਣਾਥ, ਸਾਧੁਕਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਥ; ਭਾਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਮਾવੁਸੋ’’ਤਿ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸੁਂ। ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਏਤਦવੋਚ –
‘‘Dūratopi kho mayaṃ, āvuso, āgaccheyyāma āyasmato sāriputtassa santike etassa bhāsitassa atthamaññātuṃ. Sādhu vatāyasmantaṃyeva sāriputtaṃ paṭibhātu etassa bhāsitassa attho’’ti. ‘‘Tena hāvuso, suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato sāriputtassa paccassosuṃ. Āyasmā sāriputto etadavoca –
‘‘ਸਨ੍ਤਿ ਹਾવੁਸੋ, ਨਾਨਾવੇਰਜ੍ਜਗਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤਾਰੋ – ਖਤ੍ਤਿਯਪਣ੍ਡਿਤਾਪਿ …ਪੇ॰… ਸਮਣਪਣ੍ਡਿਤਾਪਿ। ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਹਾવੁਸੋ, ਮਨੁਸ੍ਸਾ વੀਮਂਸਕਾ – ‘ਕਿਂવਾਦੀ ਪਨਾਯਸ੍ਮਨ੍ਤਾਨਂ ਸਤ੍ਥਾ ਕਿਮਕ੍ਖਾਯੀ’ਤਿ? ਏવਂ ਪੁਟ੍ਠਾ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਆવੁਸੋ, ਏવਂ ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯਾਥ – ‘ਛਨ੍ਦਰਾਗવਿਨਯਕ੍ਖਾਯੀ ਖੋ ਨੋ, ਆવੁਸੋ, ਸਤ੍ਥਾ’’’ਤਿ।
‘‘Santi hāvuso, nānāverajjagataṃ bhikkhuṃ pañhaṃ pucchitāro – khattiyapaṇḍitāpi …pe… samaṇapaṇḍitāpi. Paṇḍitā hāvuso, manussā vīmaṃsakā – ‘kiṃvādī panāyasmantānaṃ satthā kimakkhāyī’ti? Evaṃ puṭṭhā tumhe, āvuso, evaṃ byākareyyātha – ‘chandarāgavinayakkhāyī kho no, āvuso, satthā’’’ti.
‘‘ਏવਂ ਬ੍ਯਾਕਤੇਪਿ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਅਸ੍ਸੁਯੇવ ਉਤ੍ਤਰਿਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤਾਰੋ – ਖਤ੍ਤਿਯਪਣ੍ਡਿਤਾਪਿ…ਪੇ॰… ਸਮਣਪਣ੍ਡਿਤਾਪਿ। ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਹਾવੁਸੋ, ਮਨੁਸ੍ਸਾ વੀਮਂਸਕਾ – ‘ਕਿਸ੍ਮਿਂ ਪਨਾਯਸ੍ਮਨ੍ਤਾਨਂ ਛਨ੍ਦਰਾਗવਿਨਯਕ੍ਖਾਯੀ ਸਤ੍ਥਾ’ਤਿ? ਏવਂ ਪੁਟ੍ਠਾ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਆવੁਸੋ, ਏવਂ ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯਾਥ – ‘ਰੂਪੇ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਛਨ੍ਦਰਾਗવਿਨਯਕ੍ਖਾਯੀ ਸਤ੍ਥਾ, વੇਦਨਾਯ… ਸਞ੍ਞਾਯ… ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ… વਿਞ੍ਞਾਣੇ ਛਨ੍ਦਰਾਗવਿਨਯਕ੍ਖਾਯੀ ਸਤ੍ਥਾ’’’ਤਿ।
‘‘Evaṃ byākatepi kho, āvuso, assuyeva uttariṃ pañhaṃ pucchitāro – khattiyapaṇḍitāpi…pe… samaṇapaṇḍitāpi. Paṇḍitā hāvuso, manussā vīmaṃsakā – ‘kismiṃ panāyasmantānaṃ chandarāgavinayakkhāyī satthā’ti? Evaṃ puṭṭhā tumhe, āvuso, evaṃ byākareyyātha – ‘rūpe kho, āvuso, chandarāgavinayakkhāyī satthā, vedanāya… saññāya… saṅkhāresu… viññāṇe chandarāgavinayakkhāyī satthā’’’ti.
‘‘ਏવਂ ਬ੍ਯਾਕਤੇਪਿ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਅਸ੍ਸੁਯੇવ ਉਤ੍ਤਰਿਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤਾਰੋ – ਖਤ੍ਤਿਯਪਣ੍ਡਿਤਾਪਿ…ਪੇ॰… ਸਮਣਪਣ੍ਡਿਤਾਪਿ। ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਹਾવੁਸੋ, ਮਨੁਸ੍ਸਾ વੀਮਂਸਕਾ – ‘ਕਿਂ ਪਨਾਯਸ੍ਮਨ੍ਤਾਨਂ ਆਦੀਨવਂ ਦਿਸ੍વਾ ਰੂਪੇ ਛਨ੍ਦਰਾਗવਿਨਯਕ੍ਖਾਯੀ ਸਤ੍ਥਾ, વੇਦਨਾਯ… ਸਞ੍ਞਾਯ… ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ… વਿਞ੍ਞਾਣੇ ਛਨ੍ਦਰਾਗવਿਨਯਕ੍ਖਾਯੀ ਸਤ੍ਥਾ’ਤਿ? ਏવਂ ਪੁਟ੍ਠਾ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਆવੁਸੋ, ਏવਂ ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯਾਥ – ‘ਰੂਪੇ ਖੋ, ਆવੁਸੋ , ਅવਿਗਤਰਾਗਸ੍ਸ 9 ਅવਿਗਤਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਅવਿਗਤਪੇਮਸ੍ਸ ਅવਿਗਤਪਿਪਾਸਸ੍ਸ ਅવਿਗਤਪਰਿਲ਼ਾਹਸ੍ਸ ਅવਿਗਤਤਣ੍ਹਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਰੂਪਸ੍ਸ વਿਪਰਿਣਾਮਞ੍ਞਥਾਭਾવਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ। વੇਦਨਾਯ… ਸਞ੍ਞਾਯ… ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਅવਿਗਤਰਾਗਸ੍ਸ…ਪੇ॰… ਅવਿਗਤਤਣ੍ਹਸ੍ਸ ਤੇਸਂ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ વਿਪਰਿਣਾਮਞ੍ਞਥਾਭਾવਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ। વਿਞ੍ਞਾਣੇ ਅવਿਗਤਰਾਗਸ੍ਸ ਅવਿਗਤਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਅવਿਗਤਪੇਮਸ੍ਸ ਅવਿਗਤਪਿਪਾਸਸ੍ਸ ਅવਿਗਤਪਰਿਲ਼ਾਹਸ੍ਸ ਅવਿਗਤਤਣ੍ਹਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ વਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ વਿਪਰਿਣਾਮਞ੍ਞਥਾਭਾવਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ। ਇਦਂ ਖੋ ਨੋ, ਆવੁਸੋ, ਆਦੀਨવਂ ਦਿਸ੍વਾ ਰੂਪੇ ਛਨ੍ਦਰਾਗવਿਨਯਕ੍ਖਾਯੀ ਸਤ੍ਥਾ, વੇਦਨਾਯ… ਸਞ੍ਞਾਯ… ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ… વਿਞ੍ਞਾਣੇ ਛਨ੍ਦਰਾਗવਿਨਯਕ੍ਖਾਯੀ ਸਤ੍ਥਾ’’’ਤਿ।
‘‘Evaṃ byākatepi kho, āvuso, assuyeva uttariṃ pañhaṃ pucchitāro – khattiyapaṇḍitāpi…pe… samaṇapaṇḍitāpi. Paṇḍitā hāvuso, manussā vīmaṃsakā – ‘kiṃ panāyasmantānaṃ ādīnavaṃ disvā rūpe chandarāgavinayakkhāyī satthā, vedanāya… saññāya… saṅkhāresu… viññāṇe chandarāgavinayakkhāyī satthā’ti? Evaṃ puṭṭhā tumhe, āvuso, evaṃ byākareyyātha – ‘rūpe kho, āvuso , avigatarāgassa 10 avigatachandassa avigatapemassa avigatapipāsassa avigatapariḷāhassa avigatataṇhassa tassa rūpassa vipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā. Vedanāya… saññāya… saṅkhāresu avigatarāgassa…pe… avigatataṇhassa tesaṃ saṅkhārānaṃ vipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā. Viññāṇe avigatarāgassa avigatachandassa avigatapemassa avigatapipāsassa avigatapariḷāhassa avigatataṇhassa tassa viññāṇassa vipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā. Idaṃ kho no, āvuso, ādīnavaṃ disvā rūpe chandarāgavinayakkhāyī satthā, vedanāya… saññāya… saṅkhāresu… viññāṇe chandarāgavinayakkhāyī satthā’’’ti.
‘‘ਏવਂ ਬ੍ਯਾਕਤੇਪਿ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਅਸ੍ਸੁਯੇવ ਉਤ੍ਤਰਿਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤਾਰੋ – ਖਤ੍ਤਿਯਪਣ੍ਡਿਤਾਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਪਣ੍ਡਿਤਾਪਿ ਗਹਪਤਿਪਣ੍ਡਿਤਾਪਿ ਸਮਣਪਣ੍ਡਿਤਾਪਿ। ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਹਾવੁਸੋ, ਮਨੁਸ੍ਸਾ વੀਮਂਸਕਾ – ‘ਕਿਂ ਪਨਾਯਸ੍ਮਨ੍ਤਾਨਂ ਆਨਿਸਂਸਂ ਦਿਸ੍વਾ ਰੂਪੇ ਛਨ੍ਦਰਾਗવਿਨਯਕ੍ਖਾਯੀ ਸਤ੍ਥਾ, વੇਦਨਾਯ… ਸਞ੍ਞਾਯ… ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ… વਿਞ੍ਞਾਣੇ ਛਨ੍ਦਰਾਗવਿਨਯਕ੍ਖਾਯੀ ਸਤ੍ਥਾ’ਤਿ? ਏવਂ ਪੁਟ੍ਠਾ ਤੁਮ੍ਹੇ , ਆવੁਸੋ, ਏવਂ ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯਾਥ – ‘ਰੂਪੇ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, વਿਗਤਰਾਗਸ੍ਸ વਿਗਤਛਨ੍ਦਸ੍ਸ વਿਗਤਪੇਮਸ੍ਸ વਿਗਤਪਿਪਾਸਸ੍ਸ વਿਗਤਪਰਿਲ਼ਾਹਸ੍ਸ વਿਗਤਤਣ੍ਹਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਰੂਪਸ੍ਸ વਿਪਰਿਣਾਮਞ੍ਞਥਾਭਾવਾ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ। વੇਦਨਾਯ… ਸਞ੍ਞਾਯ… ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ વਿਗਤਰਾਗਸ੍ਸ વਿਗਤਛਨ੍ਦਸ੍ਸ વਿਗਤਪੇਮਸ੍ਸ વਿਗਤਪਿਪਾਸਸ੍ਸ વਿਗਤਪਰਿਲ਼ਾਹਸ੍ਸ વਿਗਤਤਣ੍ਹਸ੍ਸ ਤੇਸਂ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ વਿਪਰਿਣਾਮਞ੍ਞਥਾਭਾવਾ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ। વਿਞ੍ਞਾਣੇ વਿਗਤਰਾਗਸ੍ਸ વਿਗਤਛਨ੍ਦਸ੍ਸ વਿਗਤਪੇਮਸ੍ਸ વਿਗਤਪਿਪਾਸਸ੍ਸ વਿਗਤਪਰਿਲ਼ਾਹਸ੍ਸ વਿਗਤਤਣ੍ਹਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ વਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ વਿਪਰਿਣਾਮਞ੍ਞਥਾਭਾવਾ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ। ਇਦਂ ਖੋ ਨੋ, ਆવੁਸੋ, ਆਨਿਸਂਸਂ ਦਿਸ੍વਾ ਰੂਪੇ ਛਨ੍ਦਰਾਗવਿਨਯਕ੍ਖਾਯੀ ਸਤ੍ਥਾ, વੇਦਨਾਯ… ਸਞ੍ਞਾਯ… ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ… વਿਞ੍ਞਾਣੇ ਛਨ੍ਦਰਾਗવਿਨਯਕ੍ਖਾਯੀ ਸਤ੍ਥਾ’’’ਤਿ।
‘‘Evaṃ byākatepi kho, āvuso, assuyeva uttariṃ pañhaṃ pucchitāro – khattiyapaṇḍitāpi brāhmaṇapaṇḍitāpi gahapatipaṇḍitāpi samaṇapaṇḍitāpi. Paṇḍitā hāvuso, manussā vīmaṃsakā – ‘kiṃ panāyasmantānaṃ ānisaṃsaṃ disvā rūpe chandarāgavinayakkhāyī satthā, vedanāya… saññāya… saṅkhāresu… viññāṇe chandarāgavinayakkhāyī satthā’ti? Evaṃ puṭṭhā tumhe , āvuso, evaṃ byākareyyātha – ‘rūpe kho, āvuso, vigatarāgassa vigatachandassa vigatapemassa vigatapipāsassa vigatapariḷāhassa vigatataṇhassa tassa rūpassa vipariṇāmaññathābhāvā nuppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā. Vedanāya… saññāya… saṅkhāresu vigatarāgassa vigatachandassa vigatapemassa vigatapipāsassa vigatapariḷāhassa vigatataṇhassa tesaṃ saṅkhārānaṃ vipariṇāmaññathābhāvā nuppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā. Viññāṇe vigatarāgassa vigatachandassa vigatapemassa vigatapipāsassa vigatapariḷāhassa vigatataṇhassa tassa viññāṇassa vipariṇāmaññathābhāvā nuppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā. Idaṃ kho no, āvuso, ānisaṃsaṃ disvā rūpe chandarāgavinayakkhāyī satthā, vedanāya… saññāya… saṅkhāresu… viññāṇe chandarāgavinayakkhāyī satthā’’’ti.
‘‘ਅਕੁਸਲੇ ਚਾવੁਸੋ, ਧਮ੍ਮੇ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤੋ ਦਿਟ੍ਠੇ ਚੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਸੁਖੋ વਿਹਾਰੋ ਅਭવਿਸ੍ਸ ਅવਿਘਾਤੋ ਅਨੁਪਾਯਾਸੋ ਅਪਰਿਲ਼ਾਹੋ, ਕਾਯਸ੍ਸ ਚ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨਯਿਦਂ ਭਗવਾ ਅਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਹਾਨਂ વਣ੍ਣੇਯ੍ਯ। ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਅਕੁਸਲੇ ਧਮ੍ਮੇ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤੋ ਦਿਟ੍ਠੇ ਚੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਦੁਕ੍ਖੋ વਿਹਾਰੋ ਸવਿਘਾਤੋ ਸਉਪਾਯਾਸੋ ਸਪਰਿਲ਼ਾਹੋ, ਕਾਯਸ੍ਸ ਚ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਦੁਗ੍ਗਤਿ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਗવਾ ਅਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਹਾਨਂ વਣ੍ਣੇਤਿ।
‘‘Akusale cāvuso, dhamme upasampajja viharato diṭṭhe ceva dhamme sukho vihāro abhavissa avighāto anupāyāso apariḷāho, kāyassa ca bhedā paraṃ maraṇā sugati pāṭikaṅkhā, nayidaṃ bhagavā akusalānaṃ dhammānaṃ pahānaṃ vaṇṇeyya. Yasmā ca kho, āvuso, akusale dhamme upasampajja viharato diṭṭhe ceva dhamme dukkho vihāro savighāto saupāyāso sapariḷāho, kāyassa ca bhedā paraṃ maraṇā duggati pāṭikaṅkhā, tasmā bhagavā akusalānaṃ dhammānaṃ pahānaṃ vaṇṇeti.
‘‘ਕੁਸਲੇ ਚਾવੁਸੋ, ਧਮ੍ਮੇ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤੋ ਦਿਟ੍ਠੇ ਚੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਦੁਕ੍ਖੋ વਿਹਾਰੋ ਅਭવਿਸ੍ਸ ਸવਿਘਾਤੋ ਸਉਪਾਯਾਸੋ ਸਪਰਿਲ਼ਾਹੋ, ਕਾਯਸ੍ਸ ਚ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਦੁਗ੍ਗਤਿ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨਯਿਦਂ ਭਗવਾ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ વਣ੍ਣੇਯ੍ਯ। ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਕੁਸਲੇ ਧਮ੍ਮੇ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤੋ ਦਿਟ੍ਠੇ ਚੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਸੁਖੋ વਿਹਾਰੋ ਅવਿਘਾਤੋ ਅਨੁਪਾਯਾਸੋ ਅਪਰਿਲ਼ਾਹੋ, ਕਾਯਸ੍ਸ ਚ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਗવਾ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ વਣ੍ਣੇਤੀ’’ਤਿ।
‘‘Kusale cāvuso, dhamme upasampajja viharato diṭṭhe ceva dhamme dukkho vihāro abhavissa savighāto saupāyāso sapariḷāho, kāyassa ca bhedā paraṃ maraṇā duggati pāṭikaṅkhā, nayidaṃ bhagavā kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadaṃ vaṇṇeyya. Yasmā ca kho, āvuso, kusale dhamme upasampajja viharato diṭṭhe ceva dhamme sukho vihāro avighāto anupāyāso apariḷāho, kāyassa ca bhedā paraṃ maraṇā sugati pāṭikaṅkhā, tasmā bhagavā kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadaṃ vaṇṇetī’’ti.
ਇਦਮવੋਚਾਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ। ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਾਸਿਤਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦੁਨ੍ਤਿ। ਦੁਤਿਯਂ।
Idamavocāyasmā sāriputto. Attamanā te bhikkhū āyasmato sāriputtassa bhāsitaṃ abhinandunti. Dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੨. ਦੇવਦਹਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 2. Devadahasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੨. ਦੇવਦਹਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 2. Devadahasuttavaṇṇanā
