Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya |
൨. ദേവദഹസുത്തം
2. Devadahasuttaṃ
൨. ഏവം മേ സുതം – ഏകം സമയം ഭഗവാ സക്കേസു 1 വിഹരതി ദേവദഹം നാമ സക്യാനം നിഗമോ. അഥ ഖോ സമ്ബഹുലാ പച്ഛാഭൂമഗമികാ ഭിക്ഖൂ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമിംസു; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദിംസു. ഏകമന്തം നിസിന്നാ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവന്തം ഏതദവോചും – ‘‘ഇച്ഛാമ മയം, ഭന്തേ, പച്ഛാഭൂമം ജനപദം ഗന്തും, പച്ഛാഭൂമേ ജനപദേ നിവാസം കപ്പേതു’’ന്തി.
2. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sakkesu 2 viharati devadahaṃ nāma sakyānaṃ nigamo. Atha kho sambahulā pacchābhūmagamikā bhikkhū yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘icchāma mayaṃ, bhante, pacchābhūmaṃ janapadaṃ gantuṃ, pacchābhūme janapade nivāsaṃ kappetu’’nti.
‘‘അപലോകിതോ പന വോ, ഭിക്ഖവേ, സാരിപുത്തോ’’തി? ‘‘ന ഖോ നോ, ഭന്തേ, അപലോകിതോ ആയസ്മാ സാരിപുത്തോ’’തി. ‘‘അപലോകേഥ, ഭിക്ഖവേ, സാരിപുത്തം. സാരിപുത്തോ, ഭിക്ഖവേ, പണ്ഡിതോ, ഭിക്ഖൂനം അനുഗ്ഗാഹകോ സബ്രഹ്മചാരീന’’ന്തി. ‘‘ഏവം ഭന്തേ’’തി ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ പച്ചസ്സോസും.
‘‘Apalokito pana vo, bhikkhave, sāriputto’’ti? ‘‘Na kho no, bhante, apalokito āyasmā sāriputto’’ti. ‘‘Apaloketha, bhikkhave, sāriputtaṃ. Sāriputto, bhikkhave, paṇḍito, bhikkhūnaṃ anuggāhako sabrahmacārīna’’nti. ‘‘Evaṃ bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ.
തേന ഖോ പന സമയേന ആയസ്മാ സാരിപുത്തോ ഭഗവതോ അവിദൂരേ അഞ്ഞതരസ്മിം ഏളഗലാഗുമ്ബേ നിസിന്നോ ഹോതി. അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഭാസിതം അഭിനന്ദിത്വാ അനുമോദിത്വാ ഉട്ഠായാസനാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ പദക്ഖിണം കത്വാ യേനായസ്മാ സാരിപുത്തോ തേനുപസങ്കമിംസു; ഉപസങ്കമിത്വാ ആയസ്മതാ സാരിപുത്തേന സദ്ധിം സമ്മോദിംസു. സമ്മോദനീയം കഥം സാരണീയം 3 വീതിസാരേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദിംസു. ഏകമന്തം നിസിന്നാ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ആയസ്മന്തം സാരിപുത്തം ഏതദവോചും – ‘‘ഇച്ഛാമ മയം, ആവുസോ സാരിപുത്ത, പച്ഛാഭൂമം ജനപദം ഗന്തും, പച്ഛാഭൂമേ ജനപദേ നിവാസം കപ്പേതും. അപലോകിതോ നോ സത്ഥാ’’തി.
Tena kho pana samayena āyasmā sāriputto bhagavato avidūre aññatarasmiṃ eḷagalāgumbe nisinno hoti. Atha kho te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā āyasmatā sāriputtena saddhiṃ sammodiṃsu. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ 4 vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavocuṃ – ‘‘icchāma mayaṃ, āvuso sāriputta, pacchābhūmaṃ janapadaṃ gantuṃ, pacchābhūme janapade nivāsaṃ kappetuṃ. Apalokito no satthā’’ti.
‘‘സന്തി ഹാവുസോ, നാനാവേരജ്ജഗതം ഭിക്ഖും പഞ്ഹം പുച്ഛിതാരോ – ഖത്തിയപണ്ഡിതാപി ബ്രാഹ്മണപണ്ഡിതാപി ഗഹപതിപണ്ഡിതാപി സമണപണ്ഡിതാപി. പണ്ഡിതാ ഹാവുസോ, മനുസ്സാ വീമംസകാ – ‘കിംവാദീ പനായസ്മന്താനം 5 സത്ഥാ കിമക്ഖായീതി, കച്ചി വോ ആയസ്മന്താനം ധമ്മാ സുസ്സുതാ സുഗ്ഗഹിതാ സുമനസികതാ സൂപധാരിതാ സുപ്പടിവിദ്ധാ പഞ്ഞായ, യഥാ ബ്യാകരമാനാ ആയസ്മന്തോ വുത്തവാദിനോ ചേവ ഭഗവതോ അസ്സഥ, ന ച ഭഗവന്തം അഭൂതേന അബ്ഭാചിക്ഖേയ്യാഥ, ധമ്മസ്സ ചാനുധമ്മം ബ്യാകരേയ്യാഥ, ന ച കോചി സഹധമ്മികോ വാദാനുവാദോ 6 ഗാരയ്ഹം ഠാനം ആഗച്ഛേയ്യാ’’’തി?
‘‘Santi hāvuso, nānāverajjagataṃ bhikkhuṃ pañhaṃ pucchitāro – khattiyapaṇḍitāpi brāhmaṇapaṇḍitāpi gahapatipaṇḍitāpi samaṇapaṇḍitāpi. Paṇḍitā hāvuso, manussā vīmaṃsakā – ‘kiṃvādī panāyasmantānaṃ 7 satthā kimakkhāyīti, kacci vo āyasmantānaṃ dhammā sussutā suggahitā sumanasikatā sūpadhāritā suppaṭividdhā paññāya, yathā byākaramānā āyasmanto vuttavādino ceva bhagavato assatha, na ca bhagavantaṃ abhūtena abbhācikkheyyātha, dhammassa cānudhammaṃ byākareyyātha, na ca koci sahadhammiko vādānuvādo 8 gārayhaṃ ṭhānaṃ āgaccheyyā’’’ti?
‘‘ദൂരതോപി ഖോ മയം, ആവുസോ, ആഗച്ഛേയ്യാമ ആയസ്മതോ സാരിപുത്തസ്സ സന്തികേ ഏതസ്സ ഭാസിതസ്സ അത്ഥമഞ്ഞാതും. സാധു വതായസ്മന്തംയേവ സാരിപുത്തം പടിഭാതു ഏതസ്സ ഭാസിതസ്സ അത്ഥോ’’തി. ‘‘തേന ഹാവുസോ, സുണാഥ, സാധുകം മനസി കരോഥ; ഭാസിസ്സാമീ’’തി. ‘‘ഏവമാവുസോ’’തി ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ആയസ്മതോ സാരിപുത്തസ്സ പച്ചസ്സോസും. ആയസ്മാ സാരിപുത്തോ ഏതദവോച –
‘‘Dūratopi kho mayaṃ, āvuso, āgaccheyyāma āyasmato sāriputtassa santike etassa bhāsitassa atthamaññātuṃ. Sādhu vatāyasmantaṃyeva sāriputtaṃ paṭibhātu etassa bhāsitassa attho’’ti. ‘‘Tena hāvuso, suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato sāriputtassa paccassosuṃ. Āyasmā sāriputto etadavoca –
‘‘സന്തി ഹാവുസോ, നാനാവേരജ്ജഗതം ഭിക്ഖും പഞ്ഹം പുച്ഛിതാരോ – ഖത്തിയപണ്ഡിതാപി …പേ॰… സമണപണ്ഡിതാപി. പണ്ഡിതാ ഹാവുസോ, മനുസ്സാ വീമംസകാ – ‘കിംവാദീ പനായസ്മന്താനം സത്ഥാ കിമക്ഖായീ’തി? ഏവം പുട്ഠാ തുമ്ഹേ, ആവുസോ, ഏവം ബ്യാകരേയ്യാഥ – ‘ഛന്ദരാഗവിനയക്ഖായീ ഖോ നോ, ആവുസോ, സത്ഥാ’’’തി.
‘‘Santi hāvuso, nānāverajjagataṃ bhikkhuṃ pañhaṃ pucchitāro – khattiyapaṇḍitāpi …pe… samaṇapaṇḍitāpi. Paṇḍitā hāvuso, manussā vīmaṃsakā – ‘kiṃvādī panāyasmantānaṃ satthā kimakkhāyī’ti? Evaṃ puṭṭhā tumhe, āvuso, evaṃ byākareyyātha – ‘chandarāgavinayakkhāyī kho no, āvuso, satthā’’’ti.
‘‘ഏവം ബ്യാകതേപി ഖോ, ആവുസോ, അസ്സുയേവ ഉത്തരിം പഞ്ഹം പുച്ഛിതാരോ – ഖത്തിയപണ്ഡിതാപി…പേ॰… സമണപണ്ഡിതാപി. പണ്ഡിതാ ഹാവുസോ, മനുസ്സാ വീമംസകാ – ‘കിസ്മിം പനായസ്മന്താനം ഛന്ദരാഗവിനയക്ഖായീ സത്ഥാ’തി? ഏവം പുട്ഠാ തുമ്ഹേ, ആവുസോ, ഏവം ബ്യാകരേയ്യാഥ – ‘രൂപേ ഖോ, ആവുസോ, ഛന്ദരാഗവിനയക്ഖായീ സത്ഥാ, വേദനായ… സഞ്ഞായ… സങ്ഖാരേസു… വിഞ്ഞാണേ ഛന്ദരാഗവിനയക്ഖായീ സത്ഥാ’’’തി.
‘‘Evaṃ byākatepi kho, āvuso, assuyeva uttariṃ pañhaṃ pucchitāro – khattiyapaṇḍitāpi…pe… samaṇapaṇḍitāpi. Paṇḍitā hāvuso, manussā vīmaṃsakā – ‘kismiṃ panāyasmantānaṃ chandarāgavinayakkhāyī satthā’ti? Evaṃ puṭṭhā tumhe, āvuso, evaṃ byākareyyātha – ‘rūpe kho, āvuso, chandarāgavinayakkhāyī satthā, vedanāya… saññāya… saṅkhāresu… viññāṇe chandarāgavinayakkhāyī satthā’’’ti.
‘‘ഏവം ബ്യാകതേപി ഖോ, ആവുസോ, അസ്സുയേവ ഉത്തരിം പഞ്ഹം പുച്ഛിതാരോ – ഖത്തിയപണ്ഡിതാപി…പേ॰… സമണപണ്ഡിതാപി. പണ്ഡിതാ ഹാവുസോ, മനുസ്സാ വീമംസകാ – ‘കിം പനായസ്മന്താനം ആദീനവം ദിസ്വാ രൂപേ ഛന്ദരാഗവിനയക്ഖായീ സത്ഥാ, വേദനായ… സഞ്ഞായ… സങ്ഖാരേസു… വിഞ്ഞാണേ ഛന്ദരാഗവിനയക്ഖായീ സത്ഥാ’തി? ഏവം പുട്ഠാ തുമ്ഹേ, ആവുസോ, ഏവം ബ്യാകരേയ്യാഥ – ‘രൂപേ ഖോ, ആവുസോ , അവിഗതരാഗസ്സ 9 അവിഗതഛന്ദസ്സ അവിഗതപേമസ്സ അവിഗതപിപാസസ്സ അവിഗതപരിളാഹസ്സ അവിഗതതണ്ഹസ്സ തസ്സ രൂപസ്സ വിപരിണാമഞ്ഞഥാഭാവാ ഉപ്പജ്ജന്തി സോകപരിദേവദുക്ഖദോമനസ്സുപായാസാ. വേദനായ… സഞ്ഞായ… സങ്ഖാരേസു അവിഗതരാഗസ്സ…പേ॰… അവിഗതതണ്ഹസ്സ തേസം സങ്ഖാരാനം വിപരിണാമഞ്ഞഥാഭാവാ ഉപ്പജ്ജന്തി സോകപരിദേവദുക്ഖദോമനസ്സുപായാസാ. വിഞ്ഞാണേ അവിഗതരാഗസ്സ അവിഗതഛന്ദസ്സ അവിഗതപേമസ്സ അവിഗതപിപാസസ്സ അവിഗതപരിളാഹസ്സ അവിഗതതണ്ഹസ്സ തസ്സ വിഞ്ഞാണസ്സ വിപരിണാമഞ്ഞഥാഭാവാ ഉപ്പജ്ജന്തി സോകപരിദേവദുക്ഖദോമനസ്സുപായാസാ. ഇദം ഖോ നോ, ആവുസോ, ആദീനവം ദിസ്വാ രൂപേ ഛന്ദരാഗവിനയക്ഖായീ സത്ഥാ, വേദനായ… സഞ്ഞായ… സങ്ഖാരേസു… വിഞ്ഞാണേ ഛന്ദരാഗവിനയക്ഖായീ സത്ഥാ’’’തി.
‘‘Evaṃ byākatepi kho, āvuso, assuyeva uttariṃ pañhaṃ pucchitāro – khattiyapaṇḍitāpi…pe… samaṇapaṇḍitāpi. Paṇḍitā hāvuso, manussā vīmaṃsakā – ‘kiṃ panāyasmantānaṃ ādīnavaṃ disvā rūpe chandarāgavinayakkhāyī satthā, vedanāya… saññāya… saṅkhāresu… viññāṇe chandarāgavinayakkhāyī satthā’ti? Evaṃ puṭṭhā tumhe, āvuso, evaṃ byākareyyātha – ‘rūpe kho, āvuso , avigatarāgassa 10 avigatachandassa avigatapemassa avigatapipāsassa avigatapariḷāhassa avigatataṇhassa tassa rūpassa vipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā. Vedanāya… saññāya… saṅkhāresu avigatarāgassa…pe… avigatataṇhassa tesaṃ saṅkhārānaṃ vipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā. Viññāṇe avigatarāgassa avigatachandassa avigatapemassa avigatapipāsassa avigatapariḷāhassa avigatataṇhassa tassa viññāṇassa vipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā. Idaṃ kho no, āvuso, ādīnavaṃ disvā rūpe chandarāgavinayakkhāyī satthā, vedanāya… saññāya… saṅkhāresu… viññāṇe chandarāgavinayakkhāyī satthā’’’ti.
‘‘ഏവം ബ്യാകതേപി ഖോ, ആവുസോ, അസ്സുയേവ ഉത്തരിം പഞ്ഹം പുച്ഛിതാരോ – ഖത്തിയപണ്ഡിതാപി ബ്രാഹ്മണപണ്ഡിതാപി ഗഹപതിപണ്ഡിതാപി സമണപണ്ഡിതാപി. പണ്ഡിതാ ഹാവുസോ, മനുസ്സാ വീമംസകാ – ‘കിം പനായസ്മന്താനം ആനിസംസം ദിസ്വാ രൂപേ ഛന്ദരാഗവിനയക്ഖായീ സത്ഥാ, വേദനായ… സഞ്ഞായ… സങ്ഖാരേസു… വിഞ്ഞാണേ ഛന്ദരാഗവിനയക്ഖായീ സത്ഥാ’തി? ഏവം പുട്ഠാ തുമ്ഹേ , ആവുസോ, ഏവം ബ്യാകരേയ്യാഥ – ‘രൂപേ ഖോ, ആവുസോ, വിഗതരാഗസ്സ വിഗതഛന്ദസ്സ വിഗതപേമസ്സ വിഗതപിപാസസ്സ വിഗതപരിളാഹസ്സ വിഗതതണ്ഹസ്സ തസ്സ രൂപസ്സ വിപരിണാമഞ്ഞഥാഭാവാ നുപ്പജ്ജന്തി സോകപരിദേവദുക്ഖദോമനസ്സുപായാസാ. വേദനായ… സഞ്ഞായ… സങ്ഖാരേസു വിഗതരാഗസ്സ വിഗതഛന്ദസ്സ വിഗതപേമസ്സ വിഗതപിപാസസ്സ വിഗതപരിളാഹസ്സ വിഗതതണ്ഹസ്സ തേസം സങ്ഖാരാനം വിപരിണാമഞ്ഞഥാഭാവാ നുപ്പജ്ജന്തി സോകപരിദേവദുക്ഖദോമനസ്സുപായാസാ. വിഞ്ഞാണേ വിഗതരാഗസ്സ വിഗതഛന്ദസ്സ വിഗതപേമസ്സ വിഗതപിപാസസ്സ വിഗതപരിളാഹസ്സ വിഗതതണ്ഹസ്സ തസ്സ വിഞ്ഞാണസ്സ വിപരിണാമഞ്ഞഥാഭാവാ നുപ്പജ്ജന്തി സോകപരിദേവദുക്ഖദോമനസ്സുപായാസാ. ഇദം ഖോ നോ, ആവുസോ, ആനിസംസം ദിസ്വാ രൂപേ ഛന്ദരാഗവിനയക്ഖായീ സത്ഥാ, വേദനായ… സഞ്ഞായ… സങ്ഖാരേസു… വിഞ്ഞാണേ ഛന്ദരാഗവിനയക്ഖായീ സത്ഥാ’’’തി.
‘‘Evaṃ byākatepi kho, āvuso, assuyeva uttariṃ pañhaṃ pucchitāro – khattiyapaṇḍitāpi brāhmaṇapaṇḍitāpi gahapatipaṇḍitāpi samaṇapaṇḍitāpi. Paṇḍitā hāvuso, manussā vīmaṃsakā – ‘kiṃ panāyasmantānaṃ ānisaṃsaṃ disvā rūpe chandarāgavinayakkhāyī satthā, vedanāya… saññāya… saṅkhāresu… viññāṇe chandarāgavinayakkhāyī satthā’ti? Evaṃ puṭṭhā tumhe , āvuso, evaṃ byākareyyātha – ‘rūpe kho, āvuso, vigatarāgassa vigatachandassa vigatapemassa vigatapipāsassa vigatapariḷāhassa vigatataṇhassa tassa rūpassa vipariṇāmaññathābhāvā nuppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā. Vedanāya… saññāya… saṅkhāresu vigatarāgassa vigatachandassa vigatapemassa vigatapipāsassa vigatapariḷāhassa vigatataṇhassa tesaṃ saṅkhārānaṃ vipariṇāmaññathābhāvā nuppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā. Viññāṇe vigatarāgassa vigatachandassa vigatapemassa vigatapipāsassa vigatapariḷāhassa vigatataṇhassa tassa viññāṇassa vipariṇāmaññathābhāvā nuppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā. Idaṃ kho no, āvuso, ānisaṃsaṃ disvā rūpe chandarāgavinayakkhāyī satthā, vedanāya… saññāya… saṅkhāresu… viññāṇe chandarāgavinayakkhāyī satthā’’’ti.
‘‘അകുസലേ ചാവുസോ, ധമ്മേ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതോ ദിട്ഠേ ചേവ ധമ്മേ സുഖോ വിഹാരോ അഭവിസ്സ അവിഘാതോ അനുപായാസോ അപരിളാഹോ, കായസ്സ ച ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതി പാടികങ്ഖാ, നയിദം ഭഗവാ അകുസലാനം ധമ്മാനം പഹാനം വണ്ണേയ്യ. യസ്മാ ച ഖോ, ആവുസോ, അകുസലേ ധമ്മേ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതോ ദിട്ഠേ ചേവ ധമ്മേ ദുക്ഖോ വിഹാരോ സവിഘാതോ സഉപായാസോ സപരിളാഹോ, കായസ്സ ച ഭേദാ പരം മരണാ ദുഗ്ഗതി പാടികങ്ഖാ, തസ്മാ ഭഗവാ അകുസലാനം ധമ്മാനം പഹാനം വണ്ണേതി.
‘‘Akusale cāvuso, dhamme upasampajja viharato diṭṭhe ceva dhamme sukho vihāro abhavissa avighāto anupāyāso apariḷāho, kāyassa ca bhedā paraṃ maraṇā sugati pāṭikaṅkhā, nayidaṃ bhagavā akusalānaṃ dhammānaṃ pahānaṃ vaṇṇeyya. Yasmā ca kho, āvuso, akusale dhamme upasampajja viharato diṭṭhe ceva dhamme dukkho vihāro savighāto saupāyāso sapariḷāho, kāyassa ca bhedā paraṃ maraṇā duggati pāṭikaṅkhā, tasmā bhagavā akusalānaṃ dhammānaṃ pahānaṃ vaṇṇeti.
‘‘കുസലേ ചാവുസോ, ധമ്മേ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതോ ദിട്ഠേ ചേവ ധമ്മേ ദുക്ഖോ വിഹാരോ അഭവിസ്സ സവിഘാതോ സഉപായാസോ സപരിളാഹോ, കായസ്സ ച ഭേദാ പരം മരണാ ദുഗ്ഗതി പാടികങ്ഖാ, നയിദം ഭഗവാ കുസലാനം ധമ്മാനം ഉപസമ്പദം വണ്ണേയ്യ. യസ്മാ ച ഖോ, ആവുസോ, കുസലേ ധമ്മേ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതോ ദിട്ഠേ ചേവ ധമ്മേ സുഖോ വിഹാരോ അവിഘാതോ അനുപായാസോ അപരിളാഹോ, കായസ്സ ച ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതി പാടികങ്ഖാ, തസ്മാ ഭഗവാ കുസലാനം ധമ്മാനം ഉപസമ്പദം വണ്ണേതീ’’തി.
‘‘Kusale cāvuso, dhamme upasampajja viharato diṭṭhe ceva dhamme dukkho vihāro abhavissa savighāto saupāyāso sapariḷāho, kāyassa ca bhedā paraṃ maraṇā duggati pāṭikaṅkhā, nayidaṃ bhagavā kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadaṃ vaṇṇeyya. Yasmā ca kho, āvuso, kusale dhamme upasampajja viharato diṭṭhe ceva dhamme sukho vihāro avighāto anupāyāso apariḷāho, kāyassa ca bhedā paraṃ maraṇā sugati pāṭikaṅkhā, tasmā bhagavā kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadaṃ vaṇṇetī’’ti.
ഇദമവോചായസ്മാ സാരിപുത്തോ. അത്തമനാ തേ ഭിക്ഖൂ ആയസ്മതോ സാരിപുത്തസ്സ ഭാസിതം അഭിനന്ദുന്തി. ദുതിയം.
Idamavocāyasmā sāriputto. Attamanā te bhikkhū āyasmato sāriputtassa bhāsitaṃ abhinandunti. Dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൨. ദേവദഹസുത്തവണ്ണനാ • 2. Devadahasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൨. ദേവദഹസുത്തവണ്ണനാ • 2. Devadahasuttavaṇṇanā