| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ចូឡវគ្គបាឡិ • Cūḷavaggapāḷi |
ទេវទត្តវត្ថុ
Devadattavatthu
៣៣៣. អថ ខោ ភគវា អនុបិយាយំ យថាភិរន្តំ វិហរិត្វា យេន កោសម្ពី តេន ចារិកំ បក្កាមិ។ អនុបុព្ពេន ចារិកំ ចរមានោ យេន កោសម្ពី តទវសរិ។ តត្រ សុទំ ភគវា កោសម្ពិយំ វិហរតិ ឃោសិតារាមេ។ អថ ខោ ទេវទត្តស្ស រហោគតស្ស បដិសល្លីនស្ស ឯវំ ចេតសោ បរិវិតក្កោ ឧទបាទិ – ‘‘កំ នុ ខោ អហំ បសាទេយ្យំ, យស្មិំ មេ បសន្នេ ពហុលាភសក្ការោ ឧប្បជ្ជេយ្យា’’តិ? អថ ខោ ទេវទត្តស្ស ឯតទហោសិ – ‘‘អយំ ខោ អជាតសត្តុ កុមារោ តរុណោ ចេវ អាយតិំ ភទ្ទោ ច។ យំនូនាហំ អជាតសត្តុំ កុមារំ បសាទេយ្យំ។ តស្មិំ មេ បសន្នេ ពហុលាភសក្ការោ ឧប្បជ្ជិស្សតី’’តិ។
333. Atha kho bhagavā anupiyāyaṃ yathābhirantaṃ viharitvā yena kosambī tena cārikaṃ pakkāmi. Anupubbena cārikaṃ caramāno yena kosambī tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā kosambiyaṃ viharati ghositārāme. Atha kho devadattassa rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘‘kaṃ nu kho ahaṃ pasādeyyaṃ, yasmiṃ me pasanne bahulābhasakkāro uppajjeyyā’’ti? Atha kho devadattassa etadahosi – ‘‘ayaṃ kho ajātasattu kumāro taruṇo ceva āyatiṃ bhaddo ca. Yaṃnūnāhaṃ ajātasattuṃ kumāraṃ pasādeyyaṃ. Tasmiṃ me pasanne bahulābhasakkāro uppajjissatī’’ti.
អថ ខោ ទេវទត្តោ សេនាសនំ សំសាមេត្វា បត្តចីវរមាទាយ យេន រាជគហំ តេន បក្កាមិ។ អនុបុព្ពេន យេន រាជគហំ តទវសរិ។ អថ ខោ ទេវទត្តោ សកវណ្ណំ បដិសំហរិត្វា កុមារកវណ្ណំ អភិនិម្មិនិត្វា អហិមេខលិកាយ អជាតសត្តុស្ស កុមារស្ស ឧច្ឆង្គេ 1 បាតុរហោសិ។ អថ ខោ អជាតសត្តុ កុមារោ ភីតោ អហោសិ, ឧព្ពិគ្គោ ឧស្សង្កី ឧត្រស្តោ។ អថ ខោ ទេវទត្តោ អជាតសត្តុំ កុមារំ ឯតទវោច – ‘‘ភាយសិ មំ ត្វំ កុមារា’’តិ? ‘‘អាម, ភាយាមិ។ កោសិ ត្វ’’ន្តិ? ‘‘អហំ ទេវទត្តោ’’តិ។ ‘‘សចេ ខោ ត្វំ, ភន្តេ, អយ្យោ ទេវទត្តោ, ឥង្ឃ សកេនេវ វណ្ណេន បាតុភវស្សូ’’តិ។ អថ ខោ ទេវទត្តោ កុមារកវណ្ណំ បដិសំហរិត្វា សង្ឃាដិបត្តចីវរធរោ អជាតសត្តុស្ស កុមារស្ស បុរតោ អដ្ឋាសិ។ អថ ខោ អជាតសត្តុ កុមារោ ទេវទត្តស្ស ឥមិនា ឥទ្ធិបាដិហារិយេន អភិប្បសន្នោ បញ្ចហិ រថសតេហិ សាយំ បាតំ ឧបដ្ឋានំ គច្ឆតិ, បញ្ច ច ថាលិបាកសតានិ ភត្តាភិហារោ អភិហរីយតិ។ អថ ខោ ទេវទត្តស្ស លាភសក្ការសិលោកេន អភិភូតស្ស បរិយាទិន្នចិត្តស្ស ឯវរូបំ ឥច្ឆាគតំ ឧប្បជ្ជិ – ‘‘អហំ ភិក្ខុសង្ឃំ បរិហរិស្សាមី’’តិ ។ សហ ចិត្តុប្បាទាវ ទេវទត្តោ តស្សា ឥទ្ធិយា បរិហាយិ។
Atha kho devadatto senāsanaṃ saṃsāmetvā pattacīvaramādāya yena rājagahaṃ tena pakkāmi. Anupubbena yena rājagahaṃ tadavasari. Atha kho devadatto sakavaṇṇaṃ paṭisaṃharitvā kumārakavaṇṇaṃ abhinimminitvā ahimekhalikāya ajātasattussa kumārassa ucchaṅge 2 pāturahosi. Atha kho ajātasattu kumāro bhīto ahosi, ubbiggo ussaṅkī utrasto. Atha kho devadatto ajātasattuṃ kumāraṃ etadavoca – ‘‘bhāyasi maṃ tvaṃ kumārā’’ti? ‘‘Āma, bhāyāmi. Kosi tva’’nti? ‘‘Ahaṃ devadatto’’ti. ‘‘Sace kho tvaṃ, bhante, ayyo devadatto, iṅgha sakeneva vaṇṇena pātubhavassū’’ti. Atha kho devadatto kumārakavaṇṇaṃ paṭisaṃharitvā saṅghāṭipattacīvaradharo ajātasattussa kumārassa purato aṭṭhāsi. Atha kho ajātasattu kumāro devadattassa iminā iddhipāṭihāriyena abhippasanno pañcahi rathasatehi sāyaṃ pātaṃ upaṭṭhānaṃ gacchati, pañca ca thālipākasatāni bhattābhihāro abhiharīyati. Atha kho devadattassa lābhasakkārasilokena abhibhūtassa pariyādinnacittassa evarūpaṃ icchāgataṃ uppajji – ‘‘ahaṃ bhikkhusaṅghaṃ pariharissāmī’’ti . Saha cittuppādāva devadatto tassā iddhiyā parihāyi.
3 តេន ខោ បន សមយេន កកុធោ នាម កោឡិយបុត្តោ, អាយស្មតោ មហាមោគ្គល្លានស្ស ឧបដ្ឋាកោ, អធុនា កាលង្កតោ អញ្ញតរំ មនោមយំ កាយំ ឧបបន្នោ។ តស្ស ឯវរូបោ អត្តភាវប្បដិលាភោ ហោតិ – សេយ្យថាបិ នាម ទ្វេ វា តីណិ វា មាគធកានិ 4 គាមក្ខេត្តានិ។ សោ តេន អត្តភាវប្បដិលាភេន នេវ អត្តានំ ន បរំ ព្យាពាធេតិ។ អថ ខោ កកុធោ ទេវបុត្តោ យេនាយស្មា មហាមោគ្គល្លានោ តេនុបសង្កមិ, ឧបសង្កមិត្វា អាយស្មន្តំ មហាមោគ្គល្លានំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ អដ្ឋាសិ។ ឯកមន្តំ ឋិតោ ខោ កកុធោ ទេវបុត្តោ អាយស្មន្តំ មហាមោគ្គល្លានំ ឯតទវោច – ‘‘ទេវទត្តស្ស, ភន្តេ, លាភសក្ការសិលោកេន អភិភូតស្ស បរិយាទិន្នចិត្តស្ស 5 ឯវរូបំ ឥច្ឆាគតំ ឧប្បជ្ជិ – ‘អហំ ភិក្ខុសង្ឃំ បរិហរិស្សាមី’តិ។ សហ ចិត្តុប្បាទាវ ភន្តេ, ទេវទត្តោ តស្សា ឥទ្ធិយា បរិហីនោ’’តិ។ ឥទមវោច កកុធោ ទេវបុត្តោ។ ឥទំ វត្វា អាយស្មន្តំ មហាមោគ្គល្លានំ អភិវាទេត្វា បទក្ខិណំ កត្វា តត្ថេវ អន្តរធាយិ។
6 Tena kho pana samayena kakudho nāma koḷiyaputto, āyasmato mahāmoggallānassa upaṭṭhāko, adhunā kālaṅkato aññataraṃ manomayaṃ kāyaṃ upapanno. Tassa evarūpo attabhāvappaṭilābho hoti – seyyathāpi nāma dve vā tīṇi vā māgadhakāni 7 gāmakkhettāni. So tena attabhāvappaṭilābhena neva attānaṃ na paraṃ byābādheti. Atha kho kakudho devaputto yenāyasmā mahāmoggallāno tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho kakudho devaputto āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ etadavoca – ‘‘devadattassa, bhante, lābhasakkārasilokena abhibhūtassa pariyādinnacittassa 8 evarūpaṃ icchāgataṃ uppajji – ‘ahaṃ bhikkhusaṅghaṃ pariharissāmī’ti. Saha cittuppādāva bhante, devadatto tassā iddhiyā parihīno’’ti. Idamavoca kakudho devaputto. Idaṃ vatvā āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tattheva antaradhāyi.
អថ ខោ អាយស្មា មហាមោគ្គល្លានោ យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ , ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ ។ ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ អាយស្មា មហាមោគ្គល្លានោ ភគវន្តំ ឯតទវោច – ‘‘កកុធោ នាម, ភន្តេ, កោឡិយបុត្តោ មម ឧបដ្ឋាកោ អធុនា កាលង្កតោ អញ្ញតរំ មនោមយំ កាយំ ឧបបន្នោ។ តស្ស ឯវរូបោ អត្តភាវប្បដិលាភោ – សេយ្យថាបិ នាម ទ្វេ វា តីណិ វា មាគធកានិ គាមក្ខេត្តានិ។ សោ តេន អត្តភាវប្បដិលាភេន នេវ អត្តានំ ន បរំ ព្យាពាធេតិ។ អថ ខោ, ភន្តេ, កកុធោ ទេវបុត្តោ យេនាហំ តេនុបសង្កមិ, ឧបសង្កមិត្វា មំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ អដ្ឋាសិ។ ឯកមន្តំ ឋិតោ ខោ, ភន្តេ, កកុធោ ទេវបុត្តោ មំ ឯតទវោច – ‘ទេវទត្តស្ស, ភន្តេ, លាភសក្ការសិលោកេន អភិភូតស្ស បរិយាទិន្នចិត្តស្ស ឯវរូបំ ឥច្ឆាគតំ ឧប្បជ្ជិ – អហំ ភិក្ខុសង្ឃំ បរិហរិស្សាមីតិ។ សហ ចិត្តុប្បាទាវ ភន្តេ, ទេវទត្តោ តស្សា ឥទ្ធិយា បរិហីនោ’តិ។ ឥទមវោច, ភន្តេ, កកុធោ ទេវបុត្តោ។ ឥទំ វត្វា មំ អភិវាទេត្វា បទក្ខិណំ កត្វា តត្ថេវ អន្តរធាយី’’តិ។
Atha kho āyasmā mahāmoggallāno yena bhagavā tenupasaṅkami , upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi . Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā mahāmoggallāno bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kakudho nāma, bhante, koḷiyaputto mama upaṭṭhāko adhunā kālaṅkato aññataraṃ manomayaṃ kāyaṃ upapanno. Tassa evarūpo attabhāvappaṭilābho – seyyathāpi nāma dve vā tīṇi vā māgadhakāni gāmakkhettāni. So tena attabhāvappaṭilābhena neva attānaṃ na paraṃ byābādheti. Atha kho, bhante, kakudho devaputto yenāhaṃ tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho, bhante, kakudho devaputto maṃ etadavoca – ‘devadattassa, bhante, lābhasakkārasilokena abhibhūtassa pariyādinnacittassa evarūpaṃ icchāgataṃ uppajji – ahaṃ bhikkhusaṅghaṃ pariharissāmīti. Saha cittuppādāva bhante, devadatto tassā iddhiyā parihīno’ti. Idamavoca, bhante, kakudho devaputto. Idaṃ vatvā maṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tattheva antaradhāyī’’ti.
‘‘កិំ បន តេ, មោគ្គល្លាន, កកុធោ ទេវបុត្តោ ចេតសា ចេតោ បរិច្ច វិទិតោ? យំ កិញ្ចិ កកុធោ ទេវបុត្តោ ភាសតិ សព្ពំ តំ តថេវ ហោតិ, នោ អញ្ញថា’’តិ? ‘‘ចេតសា ចេតោ បរិច្ច វិទិតោ ច មេ, ភន្តេ, កកុធោ ទេវបុត្តោ។ យំ កិញ្ចិ កកុធោ ទេវបុត្តោ ភាសតិ សព្ពំ តំ តថេវ ហោតិ, នោ អញ្ញថា’’តិ។ ‘‘រក្ខស្សេតំ, មោគ្គល្លាន, វាចំ។ រក្ខស្សេតំ, មោគ្គល្លាន, វាចំ។ ឥទានិ សោ មោឃបុរិសោ អត្តនាវ អត្តានំ បាតុករិស្សតិ។
‘‘Kiṃ pana te, moggallāna, kakudho devaputto cetasā ceto paricca vidito? Yaṃ kiñci kakudho devaputto bhāsati sabbaṃ taṃ tatheva hoti, no aññathā’’ti? ‘‘Cetasā ceto paricca vidito ca me, bhante, kakudho devaputto. Yaṃ kiñci kakudho devaputto bhāsati sabbaṃ taṃ tatheva hoti, no aññathā’’ti. ‘‘Rakkhassetaṃ, moggallāna, vācaṃ. Rakkhassetaṃ, moggallāna, vācaṃ. Idāni so moghapuriso attanāva attānaṃ pātukarissati.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / វិនយបិដក (អដ្ឋកថា) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ចូឡវគ្គ-អដ្ឋកថា • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ឆសក្យបព្ពជ្ជាកថា • Chasakyapabbajjākathā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / សារត្ថទីបនី-ដីកា • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ឆសក្យបព្ពជ្ជាកថាវណ្ណនា • Chasakyapabbajjākathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វជិរពុទ្ធិ-ដីកា • Vajirabuddhi-ṭīkā / ឆសក្យបព្ពជ្ជាកថាវណ្ណនា • Chasakyapabbajjākathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វិមតិវិនោទនី-ដីកា • Vimativinodanī-ṭīkā / ឆសក្យបព្ពជ្ជាកថាទិវណ្ណនា • Chasakyapabbajjākathādivaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / បាចិត្យាទិយោជនាបាឡិ • Pācityādiyojanāpāḷi / ឆសក្យបព្ពជ្ជាកថា • Chasakyapabbajjākathā
