Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / စူဠဝဂ္ဂပာဠိ • Cūḷavaggapāḷi |
ဒေဝဒတ္တဝတ္ထု
Devadattavatthu
၃၃၃. အထ ခော ဘဂဝာ အနုပိယာယံ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတ္ဝာ ယေန ကောသမ္ဗီ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန ကောသမ္ဗီ တဒဝသရိ။ တတ္ရ သုဒံ ဘဂဝာ ကောသမ္ဗိယံ ဝိဟရတိ ဃောသိတာရာမေ။ အထ ခော ဒေဝဒတ္တသ္သ ရဟောဂတသ္သ ပဋိသလ္လီနသ္သ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပာဒိ – ‘‘ကံ နု ခော အဟံ ပသာဒေယ္ယံ, ယသ္မိံ မေ ပသန္နေ ဗဟုလာဘသက္ကာရော ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယာ’’တိ? အထ ခော ဒေဝဒတ္တသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘‘အယံ ခော အဇာတသတ္တု ကုမာရော တရုဏော စေဝ အာယတိံ ဘဒ္ဒော စ။ ယံနူနာဟံ အဇာတသတ္တုံ ကုမာရံ ပသာဒေယ္ယံ။ တသ္မိံ မေ ပသန္နေ ဗဟုလာဘသက္ကာရော ဥပ္ပဇ္ဇိသ္သတီ’’တိ။
333. Atha kho bhagavā anupiyāyaṃ yathābhirantaṃ viharitvā yena kosambī tena cārikaṃ pakkāmi. Anupubbena cārikaṃ caramāno yena kosambī tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā kosambiyaṃ viharati ghositārāme. Atha kho devadattassa rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘‘kaṃ nu kho ahaṃ pasādeyyaṃ, yasmiṃ me pasanne bahulābhasakkāro uppajjeyyā’’ti? Atha kho devadattassa etadahosi – ‘‘ayaṃ kho ajātasattu kumāro taruṇo ceva āyatiṃ bhaddo ca. Yaṃnūnāhaṃ ajātasattuṃ kumāraṃ pasādeyyaṃ. Tasmiṃ me pasanne bahulābhasakkāro uppajjissatī’’ti.
အထ ခော ဒေဝဒတ္တော သေနာသနံ သံသာမေတ္ဝာ ပတ္တစီဝရမာဒာယ ယေန ရာဇဂဟံ တေန ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန ယေန ရာဇဂဟံ တဒဝသရိ။ အထ ခော ဒေဝဒတ္တော သကဝဏ္ဏံ ပဋိသံဟရိတ္ဝာ ကုမာရကဝဏ္ဏံ အဘိနိမ္မိနိတ္ဝာ အဟိမေခလိကာယ အဇာတသတ္တုသ္သ ကုမာရသ္သ ဥစ္ဆင္ဂေ 1 ပာတုရဟောသိ။ အထ ခော အဇာတသတ္တု ကုမာရော ဘီတော အဟောသိ, ဥဗ္ဗိဂ္ဂော ဥသ္သင္ကီ ဥတ္ရသ္တော။ အထ ခော ဒေဝဒတ္တော အဇာတသတ္တုံ ကုမာရံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဘာယသိ မံ တ္ဝံ ကုမာရာ’’တိ? ‘‘အာမ, ဘာယာမိ။ ကောသိ တ္ဝ’’န္တိ? ‘‘အဟံ ဒေဝဒတ္တော’’တိ။ ‘‘သစေ ခော တ္ဝံ, ဘန္တေ, အယ္ယော ဒေဝဒတ္တော, ဣင္ဃ သကေနေဝ ဝဏ္ဏေန ပာတုဘဝသ္သူ’’တိ။ အထ ခော ဒေဝဒတ္တော ကုမာရကဝဏ္ဏံ ပဋိသံဟရိတ္ဝာ သင္ဃာဋိပတ္တစီဝရဓရော အဇာတသတ္တုသ္သ ကုမာရသ္သ ပုရတော အဋ္ဌာသိ။ အထ ခော အဇာတသတ္တု ကုမာရော ဒေဝဒတ္တသ္သ ဣမိနာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယေန အဘိပ္ပသန္နော ပဉ္စဟိ ရထသတေဟိ သာယံ ပာတံ ဥပဋ္ဌာနံ ဂစ္ဆတိ, ပဉ္စ စ ထာလိပာကသတာနိ ဘတ္တာဘိဟာရော အဘိဟရီယတိ။ အထ ခော ဒေဝဒတ္တသ္သ လာဘသက္ကာရသိလောကေန အဘိဘူတသ္သ ပရိယာဒိန္နစိတ္တသ္သ ဧဝရူပံ ဣစ္ဆာဂတံ ဥပ္ပဇ္ဇိ – ‘‘အဟံ ဘိက္ခုသင္ဃံ ပရိဟရိသ္သာမီ’’တိ ။ သဟ စိတ္တုပ္ပာဒာဝ ဒေဝဒတ္တော တသ္သာ ဣဒ္ဓိယာ ပရိဟာယိ။
Atha kho devadatto senāsanaṃ saṃsāmetvā pattacīvaramādāya yena rājagahaṃ tena pakkāmi. Anupubbena yena rājagahaṃ tadavasari. Atha kho devadatto sakavaṇṇaṃ paṭisaṃharitvā kumārakavaṇṇaṃ abhinimminitvā ahimekhalikāya ajātasattussa kumārassa ucchaṅge 2 pāturahosi. Atha kho ajātasattu kumāro bhīto ahosi, ubbiggo ussaṅkī utrasto. Atha kho devadatto ajātasattuṃ kumāraṃ etadavoca – ‘‘bhāyasi maṃ tvaṃ kumārā’’ti? ‘‘Āma, bhāyāmi. Kosi tva’’nti? ‘‘Ahaṃ devadatto’’ti. ‘‘Sace kho tvaṃ, bhante, ayyo devadatto, iṅgha sakeneva vaṇṇena pātubhavassū’’ti. Atha kho devadatto kumārakavaṇṇaṃ paṭisaṃharitvā saṅghāṭipattacīvaradharo ajātasattussa kumārassa purato aṭṭhāsi. Atha kho ajātasattu kumāro devadattassa iminā iddhipāṭihāriyena abhippasanno pañcahi rathasatehi sāyaṃ pātaṃ upaṭṭhānaṃ gacchati, pañca ca thālipākasatāni bhattābhihāro abhiharīyati. Atha kho devadattassa lābhasakkārasilokena abhibhūtassa pariyādinnacittassa evarūpaṃ icchāgataṃ uppajji – ‘‘ahaṃ bhikkhusaṅghaṃ pariharissāmī’’ti . Saha cittuppādāva devadatto tassā iddhiyā parihāyi.
3 တေန ခော ပန သမယေန ကကုဓော နာမ ကောဠိယပုတ္တော, အာယသ္မတော မဟာမောဂ္ဂလ္လာနသ္သ ဥပဋ္ဌာကော, အဓုနာ ကာလင္ကတော အညတရံ မနောမယံ ကာယံ ဥပပန္နော။ တသ္သ ဧဝရူပော အတ္တဘာဝပ္ပဋိလာဘော ဟောတိ – သေယ္ယထာပိ နာမ ဒ္ဝေ ဝာ တီဏိ ဝာ မာဂဓကာနိ 4 ဂာမက္ခေတ္တာနိ။ သော တေန အတ္တဘာဝပ္ပဋိလာဘေန နေဝ အတ္တာနံ န ပရံ ဗ္ယာဗာဓေတိ။ အထ ခော ကကုဓော ဒေဝပုတ္တော ယေနာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော တေနုပသင္ကမိ, ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အာယသ္မန္တံ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတော ခော ကကုဓော ဒေဝပုတ္တော အာယသ္မန္တံ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဒေဝဒတ္တသ္သ, ဘန္တေ, လာဘသက္ကာရသိလောကေန အဘိဘူတသ္သ ပရိယာဒိန္နစိတ္တသ္သ 5 ဧဝရူပံ ဣစ္ဆာဂတံ ဥပ္ပဇ္ဇိ – ‘အဟံ ဘိက္ခုသင္ဃံ ပရိဟရိသ္သာမီ’တိ။ သဟ စိတ္တုပ္ပာဒာဝ ဘန္တေ, ဒေဝဒတ္တော တသ္သာ ဣဒ္ဓိယာ ပရိဟီနော’’တိ။ ဣဒမဝောစ ကကုဓော ဒေဝပုတ္တော။ ဣဒံ ဝတ္ဝာ အာယသ္မန္တံ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ပဒက္ခိဏံ ကတ္ဝာ တတ္ထေဝ အန္တရဓာယိ။
6 Tena kho pana samayena kakudho nāma koḷiyaputto, āyasmato mahāmoggallānassa upaṭṭhāko, adhunā kālaṅkato aññataraṃ manomayaṃ kāyaṃ upapanno. Tassa evarūpo attabhāvappaṭilābho hoti – seyyathāpi nāma dve vā tīṇi vā māgadhakāni 7 gāmakkhettāni. So tena attabhāvappaṭilābhena neva attānaṃ na paraṃ byābādheti. Atha kho kakudho devaputto yenāyasmā mahāmoggallāno tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho kakudho devaputto āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ etadavoca – ‘‘devadattassa, bhante, lābhasakkārasilokena abhibhūtassa pariyādinnacittassa 8 evarūpaṃ icchāgataṃ uppajji – ‘ahaṃ bhikkhusaṅghaṃ pariharissāmī’ti. Saha cittuppādāva bhante, devadatto tassā iddhiyā parihīno’’ti. Idamavoca kakudho devaputto. Idaṃ vatvā āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tattheva antaradhāyi.
အထ ခော အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ , ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ကကုဓော နာမ, ဘန္တေ, ကောဠိယပုတ္တော မမ ဥပဋ္ဌာကော အဓုနာ ကာလင္ကတော အညတရံ မနောမယံ ကာယံ ဥပပန္နော။ တသ္သ ဧဝရူပော အတ္တဘာဝပ္ပဋိလာဘော – သေယ္ယထာပိ နာမ ဒ္ဝေ ဝာ တီဏိ ဝာ မာဂဓကာနိ ဂာမက္ခေတ္တာနိ။ သော တေန အတ္တဘာဝပ္ပဋိလာဘေန နေဝ အတ္တာနံ န ပရံ ဗ္ယာဗာဓေတိ။ အထ ခော, ဘန္တေ, ကကုဓော ဒေဝပုတ္တော ယေနာဟံ တေနုပသင္ကမိ, ဥပသင္ကမိတ္ဝာ မံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတော ခော, ဘန္တေ, ကကုဓော ဒေဝပုတ္တော မံ ဧတဒဝောစ – ‘ဒေဝဒတ္တသ္သ, ဘန္တေ, လာဘသက္ကာရသိလောကေန အဘိဘူတသ္သ ပရိယာဒိန္နစိတ္တသ္သ ဧဝရူပံ ဣစ္ဆာဂတံ ဥပ္ပဇ္ဇိ – အဟံ ဘိက္ခုသင္ဃံ ပရိဟရိသ္သာမီတိ။ သဟ စိတ္တုပ္ပာဒာဝ ဘန္တေ, ဒေဝဒတ္တော တသ္သာ ဣဒ္ဓိယာ ပရိဟီနော’တိ။ ဣဒမဝောစ, ဘန္တေ, ကကုဓော ဒေဝပုတ္တော။ ဣဒံ ဝတ္ဝာ မံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ပဒက္ခိဏံ ကတ္ဝာ တတ္ထေဝ အန္တရဓာယီ’’တိ။
Atha kho āyasmā mahāmoggallāno yena bhagavā tenupasaṅkami , upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi . Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā mahāmoggallāno bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kakudho nāma, bhante, koḷiyaputto mama upaṭṭhāko adhunā kālaṅkato aññataraṃ manomayaṃ kāyaṃ upapanno. Tassa evarūpo attabhāvappaṭilābho – seyyathāpi nāma dve vā tīṇi vā māgadhakāni gāmakkhettāni. So tena attabhāvappaṭilābhena neva attānaṃ na paraṃ byābādheti. Atha kho, bhante, kakudho devaputto yenāhaṃ tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho, bhante, kakudho devaputto maṃ etadavoca – ‘devadattassa, bhante, lābhasakkārasilokena abhibhūtassa pariyādinnacittassa evarūpaṃ icchāgataṃ uppajji – ahaṃ bhikkhusaṅghaṃ pariharissāmīti. Saha cittuppādāva bhante, devadatto tassā iddhiyā parihīno’ti. Idamavoca, bhante, kakudho devaputto. Idaṃ vatvā maṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tattheva antaradhāyī’’ti.
‘‘ကိံ ပန တေ, မောဂ္ဂလ္လာန, ကကုဓော ဒေဝပုတ္တော စေတသာ စေတော ပရိစ္စ ဝိဒိတော? ယံ ကိဉ္စိ ကကုဓော ဒေဝပုတ္တော ဘာသတိ သဗ္ဗံ တံ တထေဝ ဟောတိ, နော အညထာ’’တိ? ‘‘စေတသာ စေတော ပရိစ္စ ဝိဒိတော စ မေ, ဘန္တေ, ကကုဓော ဒေဝပုတ္တော။ ယံ ကိဉ္စိ ကကုဓော ဒေဝပုတ္တော ဘာသတိ သဗ္ဗံ တံ တထေဝ ဟောတိ, နော အညထာ’’တိ။ ‘‘ရက္ခသ္သေတံ, မောဂ္ဂလ္လာန, ဝာစံ။ ရက္ခသ္သေတံ, မောဂ္ဂလ္လာန, ဝာစံ။ ဣဒာနိ သော မောဃပုရိသော အတ္တနာဝ အတ္တာနံ ပာတုကရိသ္သတိ။
‘‘Kiṃ pana te, moggallāna, kakudho devaputto cetasā ceto paricca vidito? Yaṃ kiñci kakudho devaputto bhāsati sabbaṃ taṃ tatheva hoti, no aññathā’’ti? ‘‘Cetasā ceto paricca vidito ca me, bhante, kakudho devaputto. Yaṃ kiñci kakudho devaputto bhāsati sabbaṃ taṃ tatheva hoti, no aññathā’’ti. ‘‘Rakkhassetaṃ, moggallāna, vācaṃ. Rakkhassetaṃ, moggallāna, vācaṃ. Idāni so moghapuriso attanāva attānaṃ pātukarissati.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / စူဠဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ဆသက္ယပဗ္ဗဇ္ဇာကထာ • Chasakyapabbajjākathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ဆသက္ယပဗ္ဗဇ္ဇာကထာဝဏ္ဏနာ • Chasakyapabbajjākathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ဆသက္ယပဗ္ဗဇ္ဇာကထာဝဏ္ဏနာ • Chasakyapabbajjākathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ဆသက္ယပဗ္ဗဇ္ဇာကထာဒိဝဏ္ဏနာ • Chasakyapabbajjākathādivaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ဆသက္ယပဗ္ဗဇ္ဇာကထာ • Chasakyapabbajjākathā