| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಚೂಳವಗ್ಗಪಾಳಿ • Cūḷavaggapāḷi |
ದೇವದತ್ತವತ್ಥು
Devadattavatthu
೩೩೩. ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಅನುಪಿಯಾಯಂ ಯಥಾಭಿರನ್ತಂ ವಿಹರಿತ್ವಾ ಯೇನ ಕೋಸಮ್ಬೀ ತೇನ ಚಾರಿಕಂ ಪಕ್ಕಾಮಿ। ಅನುಪುಬ್ಬೇನ ಚಾರಿಕಂ ಚರಮಾನೋ ಯೇನ ಕೋಸಮ್ಬೀ ತದವಸರಿ। ತತ್ರ ಸುದಂ ಭಗವಾ ಕೋಸಮ್ಬಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಘೋಸಿತಾರಾಮೇ। ಅಥ ಖೋ ದೇವದತ್ತಸ್ಸ ರಹೋಗತಸ್ಸ ಪಟಿಸಲ್ಲೀನಸ್ಸ ಏವಂ ಚೇತಸೋ ಪರಿವಿತಕ್ಕೋ ಉದಪಾದಿ – ‘‘ಕಂ ನು ಖೋ ಅಹಂ ಪಸಾದೇಯ್ಯಂ, ಯಸ್ಮಿಂ ಮೇ ಪಸನ್ನೇ ಬಹುಲಾಭಸಕ್ಕಾರೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾ’’ತಿ? ಅಥ ಖೋ ದೇವದತ್ತಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಅಯಂ ಖೋ ಅಜಾತಸತ್ತು ಕುಮಾರೋ ತರುಣೋ ಚೇವ ಆಯತಿಂ ಭದ್ದೋ ಚ। ಯಂನೂನಾಹಂ ಅಜಾತಸತ್ತುಂ ಕುಮಾರಂ ಪಸಾದೇಯ್ಯಂ। ತಸ್ಮಿಂ ಮೇ ಪಸನ್ನೇ ಬಹುಲಾಭಸಕ್ಕಾರೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ।
333. Atha kho bhagavā anupiyāyaṃ yathābhirantaṃ viharitvā yena kosambī tena cārikaṃ pakkāmi. Anupubbena cārikaṃ caramāno yena kosambī tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā kosambiyaṃ viharati ghositārāme. Atha kho devadattassa rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘‘kaṃ nu kho ahaṃ pasādeyyaṃ, yasmiṃ me pasanne bahulābhasakkāro uppajjeyyā’’ti? Atha kho devadattassa etadahosi – ‘‘ayaṃ kho ajātasattu kumāro taruṇo ceva āyatiṃ bhaddo ca. Yaṃnūnāhaṃ ajātasattuṃ kumāraṃ pasādeyyaṃ. Tasmiṃ me pasanne bahulābhasakkāro uppajjissatī’’ti.
ಅಥ ಖೋ ದೇವದತ್ತೋ ಸೇನಾಸನಂ ಸಂಸಾಮೇತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರಮಾದಾಯ ಯೇನ ರಾಜಗಹಂ ತೇನ ಪಕ್ಕಾಮಿ। ಅನುಪುಬ್ಬೇನ ಯೇನ ರಾಜಗಹಂ ತದವಸರಿ। ಅಥ ಖೋ ದೇವದತ್ತೋ ಸಕವಣ್ಣಂ ಪಟಿಸಂಹರಿತ್ವಾ ಕುಮಾರಕವಣ್ಣಂ ಅಭಿನಿಮ್ಮಿನಿತ್ವಾ ಅಹಿಮೇಖಲಿಕಾಯ ಅಜಾತಸತ್ತುಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಉಚ್ಛಙ್ಗೇ 1 ಪಾತುರಹೋಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಅಜಾತಸತ್ತು ಕುಮಾರೋ ಭೀತೋ ಅಹೋಸಿ, ಉಬ್ಬಿಗ್ಗೋ ಉಸ್ಸಙ್ಕೀ ಉತ್ರಸ್ತೋ। ಅಥ ಖೋ ದೇವದತ್ತೋ ಅಜಾತಸತ್ತುಂ ಕುಮಾರಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಭಾಯಸಿ ಮಂ ತ್ವಂ ಕುಮಾರಾ’’ತಿ? ‘‘ಆಮ, ಭಾಯಾಮಿ। ಕೋಸಿ ತ್ವ’’ನ್ತಿ? ‘‘ಅಹಂ ದೇವದತ್ತೋ’’ತಿ। ‘‘ಸಚೇ ಖೋ ತ್ವಂ, ಭನ್ತೇ, ಅಯ್ಯೋ ದೇವದತ್ತೋ, ಇಙ್ಘ ಸಕೇನೇವ ವಣ್ಣೇನ ಪಾತುಭವಸ್ಸೂ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ದೇವದತ್ತೋ ಕುಮಾರಕವಣ್ಣಂ ಪಟಿಸಂಹರಿತ್ವಾ ಸಙ್ಘಾಟಿಪತ್ತಚೀವರಧರೋ ಅಜಾತಸತ್ತುಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಪುರತೋ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಅಜಾತಸತ್ತು ಕುಮಾರೋ ದೇವದತ್ತಸ್ಸ ಇಮಿನಾ ಇದ್ಧಿಪಾಟಿಹಾರಿಯೇನ ಅಭಿಪ್ಪಸನ್ನೋ ಪಞ್ಚಹಿ ರಥಸತೇಹಿ ಸಾಯಂ ಪಾತಂ ಉಪಟ್ಠಾನಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಪಞ್ಚ ಚ ಥಾಲಿಪಾಕಸತಾನಿ ಭತ್ತಾಭಿಹಾರೋ ಅಭಿಹರೀಯತಿ। ಅಥ ಖೋ ದೇವದತ್ತಸ್ಸ ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಸಿಲೋಕೇನ ಅಭಿಭೂತಸ್ಸ ಪರಿಯಾದಿನ್ನಚಿತ್ತಸ್ಸ ಏವರೂಪಂ ಇಚ್ಛಾಗತಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿ – ‘‘ಅಹಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ಪರಿಹರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ । ಸಹ ಚಿತ್ತುಪ್ಪಾದಾವ ದೇವದತ್ತೋ ತಸ್ಸಾ ಇದ್ಧಿಯಾ ಪರಿಹಾಯಿ।
Atha kho devadatto senāsanaṃ saṃsāmetvā pattacīvaramādāya yena rājagahaṃ tena pakkāmi. Anupubbena yena rājagahaṃ tadavasari. Atha kho devadatto sakavaṇṇaṃ paṭisaṃharitvā kumārakavaṇṇaṃ abhinimminitvā ahimekhalikāya ajātasattussa kumārassa ucchaṅge 2 pāturahosi. Atha kho ajātasattu kumāro bhīto ahosi, ubbiggo ussaṅkī utrasto. Atha kho devadatto ajātasattuṃ kumāraṃ etadavoca – ‘‘bhāyasi maṃ tvaṃ kumārā’’ti? ‘‘Āma, bhāyāmi. Kosi tva’’nti? ‘‘Ahaṃ devadatto’’ti. ‘‘Sace kho tvaṃ, bhante, ayyo devadatto, iṅgha sakeneva vaṇṇena pātubhavassū’’ti. Atha kho devadatto kumārakavaṇṇaṃ paṭisaṃharitvā saṅghāṭipattacīvaradharo ajātasattussa kumārassa purato aṭṭhāsi. Atha kho ajātasattu kumāro devadattassa iminā iddhipāṭihāriyena abhippasanno pañcahi rathasatehi sāyaṃ pātaṃ upaṭṭhānaṃ gacchati, pañca ca thālipākasatāni bhattābhihāro abhiharīyati. Atha kho devadattassa lābhasakkārasilokena abhibhūtassa pariyādinnacittassa evarūpaṃ icchāgataṃ uppajji – ‘‘ahaṃ bhikkhusaṅghaṃ pariharissāmī’’ti . Saha cittuppādāva devadatto tassā iddhiyā parihāyi.
3 ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಕಕುಧೋ ನಾಮ ಕೋಳಿಯಪುತ್ತೋ, ಆಯಸ್ಮತೋ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಸ್ಸ ಉಪಟ್ಠಾಕೋ, ಅಧುನಾ ಕಾಲಙ್ಕತೋ ಅಞ್ಞತರಂ ಮನೋಮಯಂ ಕಾಯಂ ಉಪಪನ್ನೋ। ತಸ್ಸ ಏವರೂಪೋ ಅತ್ತಭಾವಪ್ಪಟಿಲಾಭೋ ಹೋತಿ – ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ದ್ವೇ ವಾ ತೀಣಿ ವಾ ಮಾಗಧಕಾನಿ 4 ಗಾಮಕ್ಖೇತ್ತಾನಿ। ಸೋ ತೇನ ಅತ್ತಭಾವಪ್ಪಟಿಲಾಭೇನ ನೇವ ಅತ್ತಾನಂ ನ ಪರಂ ಬ್ಯಾಬಾಧೇತಿ। ಅಥ ಖೋ ಕಕುಧೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ, ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ ಕಕುಧೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ದೇವದತ್ತಸ್ಸ, ಭನ್ತೇ, ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಸಿಲೋಕೇನ ಅಭಿಭೂತಸ್ಸ ಪರಿಯಾದಿನ್ನಚಿತ್ತಸ್ಸ 5 ಏವರೂಪಂ ಇಚ್ಛಾಗತಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿ – ‘ಅಹಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ಪರಿಹರಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ। ಸಹ ಚಿತ್ತುಪ್ಪಾದಾವ ಭನ್ತೇ, ದೇವದತ್ತೋ ತಸ್ಸಾ ಇದ್ಧಿಯಾ ಪರಿಹೀನೋ’’ತಿ। ಇದಮವೋಚ ಕಕುಧೋ ದೇವಪುತ್ತೋ। ಇದಂ ವತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ತತ್ಥೇವ ಅನ್ತರಧಾಯಿ।
6 Tena kho pana samayena kakudho nāma koḷiyaputto, āyasmato mahāmoggallānassa upaṭṭhāko, adhunā kālaṅkato aññataraṃ manomayaṃ kāyaṃ upapanno. Tassa evarūpo attabhāvappaṭilābho hoti – seyyathāpi nāma dve vā tīṇi vā māgadhakāni 7 gāmakkhettāni. So tena attabhāvappaṭilābhena neva attānaṃ na paraṃ byābādheti. Atha kho kakudho devaputto yenāyasmā mahāmoggallāno tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho kakudho devaputto āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ etadavoca – ‘‘devadattassa, bhante, lābhasakkārasilokena abhibhūtassa pariyādinnacittassa 8 evarūpaṃ icchāgataṃ uppajji – ‘ahaṃ bhikkhusaṅghaṃ pariharissāmī’ti. Saha cittuppādāva bhante, devadatto tassā iddhiyā parihīno’’ti. Idamavoca kakudho devaputto. Idaṃ vatvā āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tattheva antaradhāyi.
ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ , ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ । ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಕುಧೋ ನಾಮ, ಭನ್ತೇ, ಕೋಳಿಯಪುತ್ತೋ ಮಮ ಉಪಟ್ಠಾಕೋ ಅಧುನಾ ಕಾಲಙ್ಕತೋ ಅಞ್ಞತರಂ ಮನೋಮಯಂ ಕಾಯಂ ಉಪಪನ್ನೋ। ತಸ್ಸ ಏವರೂಪೋ ಅತ್ತಭಾವಪ್ಪಟಿಲಾಭೋ – ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ದ್ವೇ ವಾ ತೀಣಿ ವಾ ಮಾಗಧಕಾನಿ ಗಾಮಕ್ಖೇತ್ತಾನಿ। ಸೋ ತೇನ ಅತ್ತಭಾವಪ್ಪಟಿಲಾಭೇನ ನೇವ ಅತ್ತಾನಂ ನ ಪರಂ ಬ್ಯಾಬಾಧೇತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಕಕುಧೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಯೇನಾಹಂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ, ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಮಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಕಕುಧೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಮಂ ಏತದವೋಚ – ‘ದೇವದತ್ತಸ್ಸ, ಭನ್ತೇ, ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಸಿಲೋಕೇನ ಅಭಿಭೂತಸ್ಸ ಪರಿಯಾದಿನ್ನಚಿತ್ತಸ್ಸ ಏವರೂಪಂ ಇಚ್ಛಾಗತಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿ – ಅಹಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ಪರಿಹರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ। ಸಹ ಚಿತ್ತುಪ್ಪಾದಾವ ಭನ್ತೇ, ದೇವದತ್ತೋ ತಸ್ಸಾ ಇದ್ಧಿಯಾ ಪರಿಹೀನೋ’ತಿ। ಇದಮವೋಚ, ಭನ್ತೇ, ಕಕುಧೋ ದೇವಪುತ್ತೋ। ಇದಂ ವತ್ವಾ ಮಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ತತ್ಥೇವ ಅನ್ತರಧಾಯೀ’’ತಿ।
Atha kho āyasmā mahāmoggallāno yena bhagavā tenupasaṅkami , upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi . Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā mahāmoggallāno bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kakudho nāma, bhante, koḷiyaputto mama upaṭṭhāko adhunā kālaṅkato aññataraṃ manomayaṃ kāyaṃ upapanno. Tassa evarūpo attabhāvappaṭilābho – seyyathāpi nāma dve vā tīṇi vā māgadhakāni gāmakkhettāni. So tena attabhāvappaṭilābhena neva attānaṃ na paraṃ byābādheti. Atha kho, bhante, kakudho devaputto yenāhaṃ tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho, bhante, kakudho devaputto maṃ etadavoca – ‘devadattassa, bhante, lābhasakkārasilokena abhibhūtassa pariyādinnacittassa evarūpaṃ icchāgataṃ uppajji – ahaṃ bhikkhusaṅghaṃ pariharissāmīti. Saha cittuppādāva bhante, devadatto tassā iddhiyā parihīno’ti. Idamavoca, bhante, kakudho devaputto. Idaṃ vatvā maṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tattheva antaradhāyī’’ti.
‘‘ಕಿಂ ಪನ ತೇ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಕಕುಧೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಚೇತಸಾ ಚೇತೋ ಪರಿಚ್ಚ ವಿದಿತೋ? ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಕಕುಧೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಭಾಸತಿ ಸಬ್ಬಂ ತಂ ತಥೇವ ಹೋತಿ, ನೋ ಅಞ್ಞಥಾ’’ತಿ? ‘‘ಚೇತಸಾ ಚೇತೋ ಪರಿಚ್ಚ ವಿದಿತೋ ಚ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಕಕುಧೋ ದೇವಪುತ್ತೋ। ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಕಕುಧೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಭಾಸತಿ ಸಬ್ಬಂ ತಂ ತಥೇವ ಹೋತಿ, ನೋ ಅಞ್ಞಥಾ’’ತಿ। ‘‘ರಕ್ಖಸ್ಸೇತಂ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ವಾಚಂ। ರಕ್ಖಸ್ಸೇತಂ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ವಾಚಂ। ಇದಾನಿ ಸೋ ಮೋಘಪುರಿಸೋ ಅತ್ತನಾವ ಅತ್ತಾನಂ ಪಾತುಕರಿಸ್ಸತಿ।
‘‘Kiṃ pana te, moggallāna, kakudho devaputto cetasā ceto paricca vidito? Yaṃ kiñci kakudho devaputto bhāsati sabbaṃ taṃ tatheva hoti, no aññathā’’ti? ‘‘Cetasā ceto paricca vidito ca me, bhante, kakudho devaputto. Yaṃ kiñci kakudho devaputto bhāsati sabbaṃ taṃ tatheva hoti, no aññathā’’ti. ‘‘Rakkhassetaṃ, moggallāna, vācaṃ. Rakkhassetaṃ, moggallāna, vācaṃ. Idāni so moghapuriso attanāva attānaṃ pātukarissati.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಚೂಳವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ಛಸಕ್ಯಪಬ್ಬಜ್ಜಾಕಥಾ • Chasakyapabbajjākathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಛಸಕ್ಯಪಬ್ಬಜ್ಜಾಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Chasakyapabbajjākathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಛಸಕ್ಯಪಬ್ಬಜ್ಜಾಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Chasakyapabbajjākathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಛಸಕ್ಯಪಬ್ಬಜ್ಜಾಕಥಾದಿವಣ್ಣನಾ • Chasakyapabbajjākathādivaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ಛಸಕ್ಯಪಬ್ಬಜ್ಜಾಕಥಾ • Chasakyapabbajjākathā
