Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ • Majjhimanikāya |
੧੦. ਦੇવਦੂਤਸੁਤ੍ਤਂ
10. Devadūtasuttaṃ
੨੬੧. ਏવਂ ਮੇ ਸੁਤਂ – ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ વਿਹਰਤਿ ਜੇਤવਨੇ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਆਰਾਮੇ। ਤਤ੍ਰ ਖੋ ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਭਿਕ੍ਖવੋ’’ਤਿ। ‘‘ਭਦਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸੁਂ। ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ –
261. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦ੍વੇ ਅਗਾਰਾ ਸਦ੍વਾਰਾ 1, ਤਤ੍ਥ ਚਕ੍ਖੁਮਾ ਪੁਰਿਸੋ ਮਜ੍ਝੇ ਠਿਤੋ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਗੇਹਂ ਪવਿਸਨ੍ਤੇਪਿ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤੇਪਿ ਅਨੁਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤੇਪਿ ਅਨੁવਿਚਰਨ੍ਤੇਪਿ; ਏવਮੇવ ਖੋ ਅਹਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ વਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਾਨੁਸਕੇਨ ਸਤ੍ਤੇ ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਚવਮਾਨੇ ਉਪਪਜ੍ਜਮਾਨੇ ਹੀਨੇ ਪਣੀਤੇ ਸੁવਣ੍ਣੇ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੇ, ਸੁਗਤੇ ਦੁਗ੍ਗਤੇ ਯਥਾਕਮ੍ਮੂਪਗੇ ਸਤ੍ਤੇ ਪਜਾਨਾਮਿ – ‘ਇਮੇ વਤ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਾ ਕਾਯਸੁਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ વਚੀਸੁਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਮਨੋਸੁਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਅਰਿਯਾਨਂ ਅਨੁਪવਾਦਕਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਕਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਕਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨਾ; ਤੇ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿਂ ਸਗ੍ਗਂ ਲੋਕਂ ਉਪਪਨ੍ਨਾ। ਇਮੇ વਾ ਪਨ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਾ ਕਾਯਸੁਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ વਚੀਸੁਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਮਨੋਸੁਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਅਰਿਯਾਨਂ ਅਨੁਪવਾਦਕਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਕਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਕਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨਾ; ਤੇ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਉਪਪਨ੍ਨਾ। ਇਮੇ વਤ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਾ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ વਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਅਰਿਯਾਨਂ ਉਪવਾਦਕਾ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕਾ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨਾ ; ਤੇ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਪੇਤ੍ਤਿવਿਸਯਂ ਉਪਪਨ੍ਨਾ। ਇਮੇ વਾ ਪਨ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਾ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ વਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਅਰਿਯਾਨਂ ਉਪવਾਦਕਾ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕਾ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨਾ; ਤੇ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਂ ਉਪਪਨ੍ਨਾ। ਇਮੇ વਾ ਪਨ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਾ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ વਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਅਰਿਯਾਨਂ ਉਪવਾਦਕਾ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕਾ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨਾ; ਤੇ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਅਪਾਯਂ ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ વਿਨਿਪਾਤਂ ਨਿਰਯਂ ਉਪਪਨ੍ਨਾ’’’ਤਿ।
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, dve agārā sadvārā 2, tattha cakkhumā puriso majjhe ṭhito passeyya manusse gehaṃ pavisantepi nikkhamantepi anucaṅkamantepi anuvicarantepi; evameva kho ahaṃ, bhikkhave, dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passāmi cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe, sugate duggate yathākammūpage satte pajānāmi – ‘ime vata bhonto sattā kāyasucaritena samannāgatā vacīsucaritena samannāgatā manosucaritena samannāgatā ariyānaṃ anupavādakā sammādiṭṭhikā sammādiṭṭhikammasamādānā; te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannā. Ime vā pana bhonto sattā kāyasucaritena samannāgatā vacīsucaritena samannāgatā manosucaritena samannāgatā ariyānaṃ anupavādakā sammādiṭṭhikā sammādiṭṭhikammasamādānā; te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā manussesu upapannā. Ime vata bhonto sattā kāyaduccaritena samannāgatā vacīduccaritena samannāgatā manoduccaritena samannāgatā ariyānaṃ upavādakā micchādiṭṭhikā micchādiṭṭhikammasamādānā ; te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā pettivisayaṃ upapannā. Ime vā pana bhonto sattā kāyaduccaritena samannāgatā vacīduccaritena samannāgatā manoduccaritena samannāgatā ariyānaṃ upavādakā micchādiṭṭhikā micchādiṭṭhikammasamādānā; te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā tiracchānayoniṃ upapannā. Ime vā pana bhonto sattā kāyaduccaritena samannāgatā vacīduccaritena samannāgatā manoduccaritena samannāgatā ariyānaṃ upavādakā micchādiṭṭhikā micchādiṭṭhikammasamādānā; te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannā’’’ti.
੨੬੨. ‘‘ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਨਿਰਯਪਾਲਾ ਨਾਨਾਬਾਹਾਸੁ ਗਹੇਤ੍વਾ ਯਮਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤਿ – ‘ਅਯਂ, ਦੇવ, ਪੁਰਿਸੋ ਅਮਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋ ਅਪੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋ ਅਸਾਮਞ੍ਞੋ ਅਬ੍ਰਾਹ੍ਮਞ੍ਞੋ, ਨ ਕੁਲੇ ਜੇਟ੍ਠਾਪਚਾਯੀ। ਇਮਸ੍ਸ ਦੇવੋ ਦਣ੍ਡਂ ਪਣੇਤੂ’ਤਿ। ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਮੋ ਰਾਜਾ ਪਠਮਂ ਦੇવਦੂਤਂ ਸਮਨੁਯੁਞ੍ਜਤਿ ਸਮਨੁਗਾਹਤਿ ਸਮਨੁਭਾਸਤਿ – ‘ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਨ ਤ੍વਂ ਅਦ੍ਦਸ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਪਠਮਂ ਦੇવਦੂਤਂ ਪਾਤੁਭੂਤ’ਨ੍ਤਿ? ਸੋ ਏવਮਾਹ – ‘ਨਾਦ੍ਦਸਂ, ਭਨ੍ਤੇ’ਤਿ।
262. ‘‘Tamenaṃ, bhikkhave, nirayapālā nānābāhāsu gahetvā yamassa rañño dassenti – ‘ayaṃ, deva, puriso amatteyyo apetteyyo asāmañño abrāhmañño, na kule jeṭṭhāpacāyī. Imassa devo daṇḍaṃ paṇetū’ti. Tamenaṃ, bhikkhave, yamo rājā paṭhamaṃ devadūtaṃ samanuyuñjati samanugāhati samanubhāsati – ‘ambho purisa, na tvaṃ addasa manussesu paṭhamaṃ devadūtaṃ pātubhūta’nti? So evamāha – ‘nāddasaṃ, bhante’ti.
‘‘ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਮੋ ਰਾਜਾ ਏવਮਾਹ – ‘ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਨ ਤ੍વਂ ਅਦ੍ਦਸ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਦਹਰਂ ਕੁਮਾਰਂ ਮਨ੍ਦਂ ਉਤ੍ਤਾਨਸੇਯ੍ਯਕਂ ਸਕੇ ਮੁਤ੍ਤਕਰੀਸੇ ਪਲਿਪਨ੍ਨਂ ਸੇਮਾਨ’ਨ੍ਤਿ? ਸੋ ਏવਮਾਹ – ‘ਅਦ੍ਦਸਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’’ਤਿ।
‘‘Tamenaṃ, bhikkhave, yamo rājā evamāha – ‘ambho purisa, na tvaṃ addasa manussesu daharaṃ kumāraṃ mandaṃ uttānaseyyakaṃ sake muttakarīse palipannaṃ semāna’nti? So evamāha – ‘addasaṃ, bhante’’’ti.
‘‘ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਮੋ ਰਾਜਾ ਏવਮਾਹ – ‘ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਤਸ੍ਸ ਤੇ વਿਞ੍ਞੁਸ੍ਸ ਸਤੋ ਮਹਲ੍ਲਕਸ੍ਸ ਨ ਏਤਦਹੋਸਿ – ਅਹਮ੍ਪਿ ਖੋਮ੍ਹਿ ਜਾਤਿਧਮ੍ਮੋ, ਜਾਤਿਂ ਅਨਤੀਤੋ। ਹਨ੍ਦਾਹਂ ਕਲ੍ਯਾਣਂ ਕਰੋਮਿ ਕਾਯੇਨ વਾਚਾਯ ਮਨਸਾ’ਤਿ? ਸੋ ਏવਮਾਹ – ‘ਨਾਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਮਾਦਸ੍ਸਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’’ਤਿ।
‘‘Tamenaṃ, bhikkhave, yamo rājā evamāha – ‘ambho purisa, tassa te viññussa sato mahallakassa na etadahosi – ahampi khomhi jātidhammo, jātiṃ anatīto. Handāhaṃ kalyāṇaṃ karomi kāyena vācāya manasā’ti? So evamāha – ‘nāsakkhissaṃ, bhante, pamādassaṃ, bhante’’’ti.
‘‘ਤਮੇਨਂ , ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਮੋ ਰਾਜਾ ਏવਮਾਹ – ‘ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਪਮਾਦવਤਾਯ ਨ ਕਲ੍ਯਾਣਮਕਾਸਿ ਕਾਯੇਨ વਾਚਾਯ ਮਨਸਾ। ਤਗ੍ਘ ਤ੍વਂ, ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਤਥਾ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਤਂ ਪਮਤ੍ਤਂ। ਤਂ ਖੋ ਪਨ ਤੇ ਏਤਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ 3 ਨੇવ ਮਾਤਰਾ ਕਤਂ ਨ ਪਿਤਰਾ ਕਤਂ ਨ ਭਾਤਰਾ ਕਤਂ ਨ ਭਗਿਨਿਯਾ ਕਤਂ ਨ ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚੇਹਿ ਕਤਂ ਨ ਞਾਤਿਸਾਲੋਹਿਤੇਹਿ ਕਤਂ ਨ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਹਿ ਕਤਂ ਨ ਦੇવਤਾਹਿ ਕਤਂ, ਤਯਾવੇਤਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ 4 ਕਤਂ, ਤ੍વਞ੍ਞੇવੇਤਸ੍ਸ વਿਪਾਕਂ ਪਟਿਸਂવੇਦਿਸ੍ਸਸੀ’’’ਤਿ।
‘‘Tamenaṃ , bhikkhave, yamo rājā evamāha – ‘ambho purisa, pamādavatāya na kalyāṇamakāsi kāyena vācāya manasā. Taggha tvaṃ, ambho purisa, tathā karissanti yathā taṃ pamattaṃ. Taṃ kho pana te etaṃ pāpakammaṃ 5 neva mātarā kataṃ na pitarā kataṃ na bhātarā kataṃ na bhaginiyā kataṃ na mittāmaccehi kataṃ na ñātisālohitehi kataṃ na samaṇabrāhmaṇehi kataṃ na devatāhi kataṃ, tayāvetaṃ pāpakammaṃ 6 kataṃ, tvaññevetassa vipākaṃ paṭisaṃvedissasī’’’ti.
੨੬੩. ‘‘ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਮੋ ਰਾਜਾ ਪਠਮਂ ਦੇવਦੂਤਂ ਸਮਨੁਯੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਸਮਨੁਗਾਹਿਤ੍વਾ ਸਮਨੁਭਾਸਿਤ੍વਾ ਦੁਤਿਯਂ ਦੇવਦੂਤਂ ਸਮਨੁਯੁਞ੍ਜਤਿ ਸਮਨੁਗਾਹਤਿ ਸਮਨੁਭਾਸਤਿ – ‘ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਨ ਤ੍વਂ ਅਦ੍ਦਸ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਦੁਤਿਯਂ ਦੇવਦੂਤਂ ਪਾਤੁਭੂਤ’ਨ੍ਤਿ? ਸੋ ਏવਮਾਹ – ‘ਨਾਦ੍ਦਸਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’’ਤਿ।
263. ‘‘Tamenaṃ, bhikkhave, yamo rājā paṭhamaṃ devadūtaṃ samanuyuñjitvā samanugāhitvā samanubhāsitvā dutiyaṃ devadūtaṃ samanuyuñjati samanugāhati samanubhāsati – ‘ambho purisa, na tvaṃ addasa manussesu dutiyaṃ devadūtaṃ pātubhūta’nti? So evamāha – ‘nāddasaṃ, bhante’’’ti.
‘‘ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਮੋ ਰਾਜਾ ਏવਮਾਹ – ‘ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਨ ਤ੍વਂ ਅਦ੍ਦਸ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਇਤ੍ਥਿਂ વਾ ਪੁਰਿਸਂ વਾ ( ) 7 ਜਿਣ੍ਣਂ ਗੋਪਾਨਸਿવਙ੍ਕਂ ਭੋਗ੍ਗਂ ਦਣ੍ਡਪਰਾਯਨਂ ਪવੇਧਮਾਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਆਤੁਰਂ ਗਤਯੋਬ੍ਬਨਂ ਖਣ੍ਡਦਨ੍ਤਂ ਪਲਿਤਕੇਸਂ વਿਲੂਨਂ ਖਲਿਤਸਿਰਂ 8 વਲਿਨਂ ਤਿਲਕਾਹਤਗਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ? ਸੋ ਏવਮਾਹ – ‘ਅਦ੍ਦਸਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’’ਤਿ।
‘‘Tamenaṃ, bhikkhave, yamo rājā evamāha – ‘ambho purisa, na tvaṃ addasa manussesu itthiṃ vā purisaṃ vā ( ) 9 jiṇṇaṃ gopānasivaṅkaṃ bhoggaṃ daṇḍaparāyanaṃ pavedhamānaṃ gacchantaṃ āturaṃ gatayobbanaṃ khaṇḍadantaṃ palitakesaṃ vilūnaṃ khalitasiraṃ 10 valinaṃ tilakāhatagatta’nti? So evamāha – ‘addasaṃ, bhante’’’ti.
‘‘ਤਮੇਨਂ , ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਮੋ ਰਾਜਾ ਏવਮਾਹ – ‘ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਤਸ੍ਸ ਤੇ વਿਞ੍ਞੁਸ੍ਸ ਸਤੋ ਮਹਲ੍ਲਕਸ੍ਸ ਨ ਏਤਦਹੋਸਿ – ਅਹਮ੍ਪਿ ਖੋਮ੍ਹਿ ਜਰਾਧਮ੍ਮੋ, ਜਰਂ ਅਨਤੀਤੋ। ਹਨ੍ਦਾਹਂ ਕਲ੍ਯਾਣਂ ਕਰੋਮਿ ਕਾਯੇਨ વਾਚਾਯ ਮਨਸਾ’ਤਿ? ਸੋ ਏવਮਾਹ – ‘ਨਾਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਮਾਦਸ੍ਸਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’’ਤਿ।
‘‘Tamenaṃ , bhikkhave, yamo rājā evamāha – ‘ambho purisa, tassa te viññussa sato mahallakassa na etadahosi – ahampi khomhi jarādhammo, jaraṃ anatīto. Handāhaṃ kalyāṇaṃ karomi kāyena vācāya manasā’ti? So evamāha – ‘nāsakkhissaṃ, bhante, pamādassaṃ, bhante’’’ti.
‘‘ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਮੋ ਰਾਜਾ ਏવਮਾਹ – ‘ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਪਮਾਦવਤਾਯ ਨ ਕਲ੍ਯਾਣਮਕਾਸਿ ਕਾਯੇਨ વਾਚਾਯ ਮਨਸਾ। ਤਗ੍ਘ ਤ੍વਂ, ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਤਥਾ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਤਂ ਪਮਤ੍ਤਂ। ਤਂ ਖੋ ਪਨ ਤੇ ਏਤਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਨੇવ ਮਾਤਰਾ ਕਤਂ ਨ ਪਿਤਰਾ ਕਤਂ ਨ ਭਾਤਰਾ ਕਤਂ ਨ ਭਗਿਨਿਯਾ ਕਤਂ ਨ ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚੇਹਿ ਕਤਂ ਨ ਞਾਤਿਸਾਲੋਹਿਤੇਹਿ ਕਤਂ ਨ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਹਿ ਕਤਂ ਨ ਦੇવਤਾਹਿ ਕਤਂ, ਤਯਾવੇਤਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਕਤਂ, ਤ੍વਞ੍ਞੇવੇਤਸ੍ਸ વਿਪਾਕਂ ਪਟਿਸਂવੇਦਿਸ੍ਸਸੀ’’’ਤਿ।
‘‘Tamenaṃ, bhikkhave, yamo rājā evamāha – ‘ambho purisa, pamādavatāya na kalyāṇamakāsi kāyena vācāya manasā. Taggha tvaṃ, ambho purisa, tathā karissanti yathā taṃ pamattaṃ. Taṃ kho pana te etaṃ pāpakammaṃ neva mātarā kataṃ na pitarā kataṃ na bhātarā kataṃ na bhaginiyā kataṃ na mittāmaccehi kataṃ na ñātisālohitehi kataṃ na samaṇabrāhmaṇehi kataṃ na devatāhi kataṃ, tayāvetaṃ pāpakammaṃ kataṃ, tvaññevetassa vipākaṃ paṭisaṃvedissasī’’’ti.
੨੬੪. ‘‘ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਮੋ ਰਾਜਾ ਦੁਤਿਯਂ ਦੇવਦੂਤਂ ਸਮਨੁਯੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਸਮਨੁਗਾਹਿਤ੍વਾ ਸਮਨੁਭਾਸਿਤ੍વਾ ਤਤਿਯਂ ਦੇવਦੂਤਂ ਸਮਨੁਯੁਞ੍ਜਤਿ ਸਮਨੁਗਾਹਤਿ ਸਮਨੁਭਾਸਤਿ – ‘ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਨ ਤ੍વਂ ਅਦ੍ਦਸ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਤਤਿਯਂ ਦੇવਦੂਤਂ ਪਾਤੁਭੂਤ’ਨ੍ਤਿ? ਸੋ ਏવਮਾਹ – ‘ਨਾਦ੍ਦਸਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’’ਤਿ।
264. ‘‘Tamenaṃ, bhikkhave, yamo rājā dutiyaṃ devadūtaṃ samanuyuñjitvā samanugāhitvā samanubhāsitvā tatiyaṃ devadūtaṃ samanuyuñjati samanugāhati samanubhāsati – ‘ambho purisa, na tvaṃ addasa manussesu tatiyaṃ devadūtaṃ pātubhūta’nti? So evamāha – ‘nāddasaṃ, bhante’’’ti.
‘‘ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਮੋ ਰਾਜਾ ਏવਮਾਹ – ‘ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਨ ਤ੍વਂ ਅਦ੍ਦਸ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਇਤ੍ਥਿਂ વਾ ਪੁਰਿਸਂ વਾ ਆਬਾਧਿਕਂ ਦੁਕ੍ਖਿਤਂ ਬਾਲ਼੍ਹਗਿਲਾਨਂ ਸਕੇ ਮੁਤ੍ਤਕਰੀਸੇ ਪਲਿਪਨ੍ਨਂ ਸੇਮਾਨਂ ਅਞ੍ਞੇਹਿ વੁਟ੍ਠਾਪਿਯਮਾਨਂ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਸਂવੇਸਿਯਮਾਨ’ਨ੍ਤਿ? ਸੋ ਏવਮਾਹ – ‘ਅਦ੍ਦਸਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’’ਤਿ।
‘‘Tamenaṃ, bhikkhave, yamo rājā evamāha – ‘ambho purisa, na tvaṃ addasa manussesu itthiṃ vā purisaṃ vā ābādhikaṃ dukkhitaṃ bāḷhagilānaṃ sake muttakarīse palipannaṃ semānaṃ aññehi vuṭṭhāpiyamānaṃ aññehi saṃvesiyamāna’nti? So evamāha – ‘addasaṃ, bhante’’’ti.
‘‘ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਮੋ ਰਾਜਾ ਏવਮਾਹ – ‘ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਤਸ੍ਸ ਤੇ વਿਞ੍ਞੁਸ੍ਸ ਸਤੋ ਮਹਲ੍ਲਕਸ੍ਸ ਨ ਏਤਦਹੋਸਿ – ਅਹਮ੍ਪਿ ਖੋਮ੍ਹਿ ਬ੍ਯਾਧਿਧਮ੍ਮੋ , ਬ੍ਯਾਧਿਂ ਅਨਤੀਤੋ। ਹਨ੍ਦਾਹਂ ਕਲ੍ਯਾਣਂ ਕਰੋਮਿ ਕਾਯੇਨ વਾਚਾਯ ਮਨਸਾ’ਤਿ? ਸੋ ਏવਮਾਹ – ‘ਨਾਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਮਾਦਸ੍ਸਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’’ਤਿ।
‘‘Tamenaṃ, bhikkhave, yamo rājā evamāha – ‘ambho purisa, tassa te viññussa sato mahallakassa na etadahosi – ahampi khomhi byādhidhammo , byādhiṃ anatīto. Handāhaṃ kalyāṇaṃ karomi kāyena vācāya manasā’ti? So evamāha – ‘nāsakkhissaṃ, bhante, pamādassaṃ, bhante’’’ti.
‘‘ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਮੋ ਰਾਜਾ ਏવਮਾਹ – ‘ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਪਮਾਦવਤਾਯ ਨ ਕਲ੍ਯਾਣਮਕਾਸਿ ਕਾਯੇਨ વਾਚਾਯ ਮਨਸਾ। ਤਗ੍ਘ ਤ੍વਂ, ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਤਥਾ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਤਂ ਪਮਤ੍ਤਂ। ਤਂ ਖੋ ਪਨ ਤੇ ਏਤਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਨੇવ ਮਾਤਰਾ ਕਤਂ ਨ ਪਿਤਰਾ ਕਤਂ ਨ ਭਾਤਰਾ ਕਤਂ ਨ ਭਗਿਨਿਯਾ ਕਤਂ ਨ ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚੇਹਿ ਕਤਂ ਨ ਞਾਤਿਸਾਲੋਹਿਤੇਹਿ ਕਤਂ ਨ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਹਿ ਕਤਂ ਨ ਦੇવਤਾਹਿ ਕਤਂ, ਤਯਾવੇਤਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਕਤਂ, ਤ੍વਞ੍ਞੇવੇਤਸ੍ਸ વਿਪਾਕਂ ਪਟਿਸਂવੇਦਿਸ੍ਸਸੀ’’’ਤਿ।
‘‘Tamenaṃ, bhikkhave, yamo rājā evamāha – ‘ambho purisa, pamādavatāya na kalyāṇamakāsi kāyena vācāya manasā. Taggha tvaṃ, ambho purisa, tathā karissanti yathā taṃ pamattaṃ. Taṃ kho pana te etaṃ pāpakammaṃ neva mātarā kataṃ na pitarā kataṃ na bhātarā kataṃ na bhaginiyā kataṃ na mittāmaccehi kataṃ na ñātisālohitehi kataṃ na samaṇabrāhmaṇehi kataṃ na devatāhi kataṃ, tayāvetaṃ pāpakammaṃ kataṃ, tvaññevetassa vipākaṃ paṭisaṃvedissasī’’’ti.
੨੬੫. ‘‘ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਮੋ ਰਾਜਾ ਤਤਿਯਂ ਦੇવਦੂਤਂ ਸਮਨੁਯੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਸਮਨੁਗਾਹਿਤ੍વਾ ਸਮਨੁਭਾਸਿਤ੍વਾ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਦੇવਦੂਤਂ ਸਮਨੁਯੁਞ੍ਜਤਿ ਸਮਨੁਗਾਹਤਿ ਸਮਨੁਭਾਸਤਿ – ‘ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਨ ਤ੍વਂ ਅਦ੍ਦਸ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਦੇવਦੂਤਂ ਪਾਤੁਭੂਤ’ਨ੍ਤਿ? ਸੋ ਏવਮਾਹ – ‘ਨਾਦ੍ਦਸਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’’ਤਿ।
265. ‘‘Tamenaṃ, bhikkhave, yamo rājā tatiyaṃ devadūtaṃ samanuyuñjitvā samanugāhitvā samanubhāsitvā catutthaṃ devadūtaṃ samanuyuñjati samanugāhati samanubhāsati – ‘ambho purisa, na tvaṃ addasa manussesu catutthaṃ devadūtaṃ pātubhūta’nti? So evamāha – ‘nāddasaṃ, bhante’’’ti.
‘‘ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਮੋ ਰਾਜਾ ਏવਮਾਹ – ‘ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਨ ਤ੍વਂ ਅਦ੍ਦਸ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਰਾਜਾਨੋ ਚੋਰਂ ਆਗੁਚਾਰਿਂ ਗਹੇਤ੍વਾ વਿવਿਧਾ ਕਮ੍ਮਕਾਰਣਾ ਕਾਰੇਨ੍ਤੇ – ਕਸਾਹਿਪਿ ਤਾਲ਼ੇਨ੍ਤੇ વੇਤ੍ਤੇਹਿਪਿ ਤਾਲ਼ੇਨ੍ਤੇ ਅਦ੍ਧਦਣ੍ਡਕੇਹਿਪਿ ਤਾਲ਼ੇਨ੍ਤੇ ਹਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੇ ਪਾਦਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੇ ਹਤ੍ਥਪਾਦਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੇ ਕਣ੍ਣਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੇ ਨਾਸਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੇ ਕਣ੍ਣਨਾਸਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੇ ਬਿਲਙ੍ਗਥਾਲਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤੇ ਸਙ੍ਖਮੁਣ੍ਡਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤੇ ਰਾਹੁਮੁਖਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤੇ ਜੋਤਿਮਾਲਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤੇ ਹਤ੍ਥਪਜ੍ਜੋਤਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤੇ ਏਰਕવਤ੍ਤਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤੇ ਚੀਰਕવਾਸਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤੇ ਏਣੇਯ੍ਯਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤੇ ਬਲ਼ਿਸਮਂਸਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤੇ ਕਹਾਪਣਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤੇ ਖਾਰਾਪਤਚ੍ਛਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤੇ ਪਲਿਘਪਰਿવਤ੍ਤਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤੇ ਪਲਾਲਪੀਠਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤੇ ਤਤ੍ਤੇਨਪਿ ਤੇਲੇਨ ਓਸਿਞ੍ਚਨ੍ਤੇ ਸੁਨਖੇਹਿਪਿ ਖਾਦਾਪੇਨ੍ਤੇ ਜੀવਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸੂਲੇ ਉਤ੍ਤਾਸੇਨ੍ਤੇ ਅਸਿਨਾਪਿ ਸੀਸਂ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੇ’ਤਿ? ਸੋ ਏવਮਾਹ – ‘ਅਦ੍ਦਸਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’’ਤਿ।
‘‘Tamenaṃ, bhikkhave, yamo rājā evamāha – ‘ambho purisa, na tvaṃ addasa manussesu rājāno coraṃ āgucāriṃ gahetvā vividhā kammakāraṇā kārente – kasāhipi tāḷente vettehipi tāḷente addhadaṇḍakehipi tāḷente hatthampi chindante pādampi chindante hatthapādampi chindante kaṇṇampi chindante nāsampi chindante kaṇṇanāsampi chindante bilaṅgathālikampi karonte saṅkhamuṇḍikampi karonte rāhumukhampi karonte jotimālikampi karonte hatthapajjotikampi karonte erakavattikampi karonte cīrakavāsikampi karonte eṇeyyakampi karonte baḷisamaṃsikampi karonte kahāpaṇikampi karonte khārāpatacchikampi karonte palighaparivattikampi karonte palālapīṭhakampi karonte tattenapi telena osiñcante sunakhehipi khādāpente jīvantampi sūle uttāsente asināpi sīsaṃ chindante’ti? So evamāha – ‘addasaṃ, bhante’’’ti.
‘‘ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਮੋ ਰਾਜਾ ਏવਮਾਹ – ‘ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਤਸ੍ਸ ਤੇ વਿਞ੍ਞੁਸ੍ਸ ਸਤੋ ਮਹਲ੍ਲਕਸ੍ਸ ਨ ਏਤਦਹੋਸਿ – ਯੇ ਕਿਰ, ਭੋ, ਪਾਪਕਾਨਿ ਕਮ੍ਮਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਤੇ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਏવਰੂਪਾ વਿવਿਧਾ ਕਮ੍ਮਕਾਰਣਾ ਕਰੀਯਨ੍ਤਿ, ਕਿਮਙ੍ਗਂ 11 ਪਨ ਪਰਤ੍ਥ ! ਹਨ੍ਦਾਹਂ ਕਲ੍ਯਾਣਂ ਕਰੋਮਿ ਕਾਯੇਨ વਾਚਾਯ ਮਨਸਾ’ਤਿ? ਸੋ ਏવਮਾਹ – ‘ਨਾਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਮਾਦਸ੍ਸਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’’ਤਿ।
‘‘Tamenaṃ, bhikkhave, yamo rājā evamāha – ‘ambho purisa, tassa te viññussa sato mahallakassa na etadahosi – ye kira, bho, pāpakāni kammāni karonti te diṭṭheva dhamme evarūpā vividhā kammakāraṇā karīyanti, kimaṅgaṃ 12 pana parattha ! Handāhaṃ kalyāṇaṃ karomi kāyena vācāya manasā’ti? So evamāha – ‘nāsakkhissaṃ, bhante, pamādassaṃ, bhante’’’ti.
‘‘ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਮੋ ਰਾਜਾ ਏવਮਾਹ – ‘ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਪਮਾਦવਤਾਯ ਨ ਕਲ੍ਯਾਣਮਕਾਸਿ ਕਾਯੇਨ વਾਚਾਯ ਮਨਸਾ। ਤਗ੍ਘ ਤ੍વਂ, ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਤਥਾ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਤਂ ਪਮਤ੍ਤਂ। ਤਂ ਖੋ ਪਨ ਤੇ ਏਤਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਨੇવ ਮਾਤਰਾ ਕਤਂ ਨ ਪਿਤਰਾ ਕਤਂ ਨ ਭਾਤਰਾ ਕਤਂ ਨ ਭਗਿਨਿਯਾ ਕਤਂ ਨ ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚੇਹਿ ਕਤਂ ਨ ਞਾਤਿਸਾਲੋਹਿਤੇਹਿ ਕਤਂ ਨ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਹਿ ਕਤਂ ਨ ਦੇવਤਾਹਿ ਕਤਂ, ਤਯਾવੇਤਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਕਤਂ, ਤ੍વਞ੍ਞੇવੇਤਸ੍ਸ વਿਪਾਕਂ ਪਟਿਸਂવੇਦਿਸ੍ਸਸੀ’’’ਤਿ।
‘‘Tamenaṃ, bhikkhave, yamo rājā evamāha – ‘ambho purisa, pamādavatāya na kalyāṇamakāsi kāyena vācāya manasā. Taggha tvaṃ, ambho purisa, tathā karissanti yathā taṃ pamattaṃ. Taṃ kho pana te etaṃ pāpakammaṃ neva mātarā kataṃ na pitarā kataṃ na bhātarā kataṃ na bhaginiyā kataṃ na mittāmaccehi kataṃ na ñātisālohitehi kataṃ na samaṇabrāhmaṇehi kataṃ na devatāhi kataṃ, tayāvetaṃ pāpakammaṃ kataṃ, tvaññevetassa vipākaṃ paṭisaṃvedissasī’’’ti.
੨੬੬. ‘‘ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਮੋ ਰਾਜਾ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਦੇવਦੂਤਂ ਸਮਨੁਯੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਸਮਨੁਗਾਹਿਤ੍વਾ ਸਮਨੁਭਾਸਿਤ੍વਾ ਪਞ੍ਚਮਂ ਦੇવਦੂਤਂ ਸਮਨੁਯੁਞ੍ਜਤਿ ਸਮਨੁਗਾਹਤਿ ਸਮਨੁਭਾਸਤਿ – ‘ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਨ ਤ੍વਂ ਅਦ੍ਦਸ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਪਞ੍ਚਮਂ ਦੇવਦੂਤਂ ਪਾਤੁਭੂਤ’ਨ੍ਤਿ? ਸੋ ਏવਮਾਹ – ‘ਨਾਦ੍ਦਸਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’’ਤਿ।
266. ‘‘Tamenaṃ, bhikkhave, yamo rājā catutthaṃ devadūtaṃ samanuyuñjitvā samanugāhitvā samanubhāsitvā pañcamaṃ devadūtaṃ samanuyuñjati samanugāhati samanubhāsati – ‘ambho purisa, na tvaṃ addasa manussesu pañcamaṃ devadūtaṃ pātubhūta’nti? So evamāha – ‘nāddasaṃ, bhante’’’ti.
‘‘ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਮੋ ਰਾਜਾ ਏવਮਾਹ – ‘ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਨ ਤ੍વਂ ਅਦ੍ਦਸ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਇਤ੍ਥਿਂ વਾ ਪੁਰਿਸਂ વਾ ਏਕਾਹਮਤਂ વਾ ਦ੍વੀਹਮਤਂ વਾ ਤੀਹਮਤਂ વਾ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਂ વਿਨੀਲਕਂ વਿਪੁਬ੍ਬਕਜਾਤ’ਨ੍ਤਿ? ਸੋ ਏવਮਾਹ – ‘ਅਦ੍ਦਸਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’’ਤਿ।
‘‘Tamenaṃ, bhikkhave, yamo rājā evamāha – ‘ambho purisa, na tvaṃ addasa manussesu itthiṃ vā purisaṃ vā ekāhamataṃ vā dvīhamataṃ vā tīhamataṃ vā uddhumātakaṃ vinīlakaṃ vipubbakajāta’nti? So evamāha – ‘addasaṃ, bhante’’’ti.
‘‘ਤਮੇਨਂ , ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਮੋ ਰਾਜਾ ਏવਮਾਹ – ‘ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਤਸ੍ਸ ਤੇ વਿਞ੍ਞੁਸ੍ਸ ਸਤੋ ਮਹਲ੍ਲਕਸ੍ਸ ਨ ਏਤਦਹੋਸਿ – ਅਹਮ੍ਪਿ ਖੋਮ੍ਹਿ ਮਰਣਧਮ੍ਮੋ, ਮਰਣਂ ਅਨਤੀਤੋ। ਹਨ੍ਦਾਹਂ ਕਲ੍ਯਾਣਂ ਕਰੋਮਿ ਕਾਯੇਨ વਾਚਾਯ ਮਨਸਾ’ਤਿ? ਸੋ ਏવਮਾਹ – ‘ਨਾਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਮਾਦਸ੍ਸਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’’ਤਿ।
‘‘Tamenaṃ , bhikkhave, yamo rājā evamāha – ‘ambho purisa, tassa te viññussa sato mahallakassa na etadahosi – ahampi khomhi maraṇadhammo, maraṇaṃ anatīto. Handāhaṃ kalyāṇaṃ karomi kāyena vācāya manasā’ti? So evamāha – ‘nāsakkhissaṃ, bhante, pamādassaṃ, bhante’’’ti.
‘‘ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਮੋ ਰਾਜਾ ਏવਮਾਹ – ‘ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਪਮਾਦવਤਾਯ ਨ ਕਲ੍ਯਾਣਮਕਾਸਿ ਕਾਯੇਨ વਾਚਾਯ ਮਨਸਾ। ਤਗ੍ਘ ਤ੍વਂ, ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਤਥਾ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਤਂ ਪਮਤ੍ਤਂ। ਤਂ ਖੋ ਪਨ ਤੇ ਏਤਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਨੇવ ਮਾਤਰਾ ਕਤਂ ਨ ਪਿਤਰਾ ਕਤਂ ਨ ਭਾਤਰਾ ਕਤਂ ਨ ਭਗਿਨਿਯਾ ਕਤਂ ਨ ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚੇਹਿ ਕਤਂ ਨ ਞਾਤਿਸਾਲੋਹਿਤੇਹਿ ਕਤਂ ਨ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਹਿ ਕਤਂ ਨ ਦੇવਤਾਹਿ ਕਤਂ, ਤਯਾવੇਤਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਕਤਂ, ਤ੍વਞ੍ਞੇવੇਤਸ੍ਸ વਿਪਾਕਂ ਪਟਿਸਂવੇਦਿਸ੍ਸਸੀ’’’ਤਿ।
‘‘Tamenaṃ, bhikkhave, yamo rājā evamāha – ‘ambho purisa, pamādavatāya na kalyāṇamakāsi kāyena vācāya manasā. Taggha tvaṃ, ambho purisa, tathā karissanti yathā taṃ pamattaṃ. Taṃ kho pana te etaṃ pāpakammaṃ neva mātarā kataṃ na pitarā kataṃ na bhātarā kataṃ na bhaginiyā kataṃ na mittāmaccehi kataṃ na ñātisālohitehi kataṃ na samaṇabrāhmaṇehi kataṃ na devatāhi kataṃ, tayāvetaṃ pāpakammaṃ kataṃ, tvaññevetassa vipākaṃ paṭisaṃvedissasī’’’ti.
੨੬੭. ‘‘ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਮੋ ਰਾਜਾ ਪਞ੍ਚਮਂ ਦੇવਦੂਤਂ ਸਮਨੁਯੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਸਮਨੁਗਾਹਿਤ੍વਾ ਸਮਨੁਭਾਸਿਤ੍વਾ ਤੁਣ੍ਹੀ ਹੋਤਿ। ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਨਿਰਯਪਾਲਾ ਪਞ੍ਚવਿਧਬਨ੍ਧਨਂ ਨਾਮ ਕਮ੍ਮਕਾਰਣਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ – ਤਤ੍ਤਂ ਅਯੋਖਿਲਂ ਹਤ੍ਥੇ ਗਮੇਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਤਂ ਅਯੋਖਿਲਂ ਦੁਤਿਯੇ ਹਤ੍ਥੇ ਗਮੇਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਤਂ ਅਯੋਖਿਲਂ ਪਾਦੇ ਗਮੇਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਤਂ ਅਯੋਖਿਲਂ ਦੁਤਿਯੇ ਪਾਦੇ ਗਮੇਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਤਂ ਅਯੋਖਿਲਂ ਮਜ੍ਝੇਉਰਸ੍ਮਿਂ ਗਮੇਨ੍ਤਿ। ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਾ ਤਿਬ੍ਬਾ ਖਰਾ ਕਟੁਕਾ વੇਦਨਾ વੇਦੇਤਿ, ਨ ਚ ਤਾવ ਕਾਲਂ ਕਰੋਤਿ ਯਾવ ਨ ਤਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਹੋਤਿ। ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਨਿਰਯਪਾਲਾ ਸਂવੇਸੇਤ੍વਾ ਕੁਠਾਰੀਹਿ ਤਚ੍ਛਨ੍ਤਿ…ਪੇ॰… ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਨਿਰਯਪਾਲਾ ਉਦ੍ਧਂਪਾਦਂ ਅਧੋਸਿਰਂ ਗਹੇਤ੍વਾ વਾਸੀਹਿ ਤਚ੍ਛਨ੍ਤਿ…ਪੇ॰… ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਨਿਰਯਪਾਲਾ ਰਥੇ ਯੋਜੇਤ੍વਾ ਆਦਿਤ੍ਤਾਯ ਪਥવਿਯਾ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਲਿਤਾਯ ਸਜੋਤਿਭੂਤਾਯ ਸਾਰੇਨ੍ਤਿਪਿ, ਪਚ੍ਚਾਸਾਰੇਨ੍ਤਿਪਿ…ਪੇ॰… ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਨਿਰਯਪਾਲਾ ਮਹਨ੍ਤਂ ਅਙ੍ਗਾਰਪਬ੍ਬਤਂ ਆਦਿਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਲਿਤਂ ਸਜੋਤਿਭੂਤਂ ਆਰੋਪੇਨ੍ਤਿਪਿ ਓਰੋਪੇਨ੍ਤਿਪਿ…ਪੇ॰… ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਨਿਰਯਪਾਲਾ ਉਦ੍ਧਂਪਾਦਂ ਅਧੋਸਿਰਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਤਤ੍ਤਾਯ ਲੋਹਕੁਮ੍ਭਿਯਾ ਪਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ ਆਦਿਤ੍ਤਾਯ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਲਿਤਾਯ ਸਜੋਤਿਭੂਤਾਯ। ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਫੇਣੁਦ੍ਦੇਹਕਂ ਪਚ੍ਚਤਿ। ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਫੇਣੁਦ੍ਦੇਹਕਂ ਪਚ੍ਚਮਾਨੋ ਸਕਿਮ੍ਪਿ ਉਦ੍ਧਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਸਕਿਮ੍ਪਿ ਅਧੋ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਸਕਿਮ੍ਪਿ ਤਿਰਿਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ। ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਾ ਤਿਬ੍ਬਾ ਖਰਾ ਕਟੁਕਾ વੇਦਨਾ વੇਦੇਤਿ, ਨ ਚ ਤਾવ ਕਾਲਙ੍ਕਰੋਤਿ ਯਾવ ਨ ਤਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਹੋਤਿ। ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਨਿਰਯਪਾਲਾ ਮਹਾਨਿਰਯੇ ਪਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ। ਸੋ ਖੋ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਹਾਨਿਰਯੋ –
267. ‘‘Tamenaṃ, bhikkhave, yamo rājā pañcamaṃ devadūtaṃ samanuyuñjitvā samanugāhitvā samanubhāsitvā tuṇhī hoti. Tamenaṃ, bhikkhave, nirayapālā pañcavidhabandhanaṃ nāma kammakāraṇaṃ karonti – tattaṃ ayokhilaṃ hatthe gamenti, tattaṃ ayokhilaṃ dutiye hatthe gamenti, tattaṃ ayokhilaṃ pāde gamenti, tattaṃ ayokhilaṃ dutiye pāde gamenti, tattaṃ ayokhilaṃ majjheurasmiṃ gamenti. So tattha dukkhā tibbā kharā kaṭukā vedanā vedeti, na ca tāva kālaṃ karoti yāva na taṃ pāpakammaṃ byantīhoti. Tamenaṃ, bhikkhave, nirayapālā saṃvesetvā kuṭhārīhi tacchanti…pe… tamenaṃ, bhikkhave, nirayapālā uddhaṃpādaṃ adhosiraṃ gahetvā vāsīhi tacchanti…pe… tamenaṃ, bhikkhave, nirayapālā rathe yojetvā ādittāya pathaviyā sampajjalitāya sajotibhūtāya sārentipi, paccāsārentipi…pe… tamenaṃ, bhikkhave, nirayapālā mahantaṃ aṅgārapabbataṃ ādittaṃ sampajjalitaṃ sajotibhūtaṃ āropentipi oropentipi…pe… tamenaṃ, bhikkhave, nirayapālā uddhaṃpādaṃ adhosiraṃ gahetvā tattāya lohakumbhiyā pakkhipanti ādittāya sampajjalitāya sajotibhūtāya. So tattha pheṇuddehakaṃ paccati. So tattha pheṇuddehakaṃ paccamāno sakimpi uddhaṃ gacchati, sakimpi adho gacchati, sakimpi tiriyaṃ gacchati. So tattha dukkhā tibbā kharā kaṭukā vedanā vedeti, na ca tāva kālaṅkaroti yāva na taṃ pāpakammaṃ byantīhoti. Tamenaṃ, bhikkhave, nirayapālā mahāniraye pakkhipanti. So kho pana, bhikkhave, mahānirayo –
‘‘ਚਤੁਕ੍ਕਣ੍ਣੋ ਚਤੁਦ੍વਾਰੋ, વਿਭਤ੍ਤੋ ਭਾਗਸੋ ਮਿਤੋ।
‘‘Catukkaṇṇo catudvāro, vibhatto bhāgaso mito;
ਅਯੋਪਾਕਾਰਪਰਿਯਨ੍ਤੋ, ਅਯਸਾ ਪਟਿਕੁਜ੍ਜਿਤੋ॥
Ayopākārapariyanto, ayasā paṭikujjito.
‘‘ਤਸ੍ਸ ਅਯੋਮਯਾ ਭੂਮਿ, ਜਲਿਤਾ ਤੇਜਸਾਯੁਤਾ।
‘‘Tassa ayomayā bhūmi, jalitā tejasāyutā;
ਸਮਨ੍ਤਾ ਯੋਜਨਸਤਂ, ਫਰਿਤ੍વਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਸਬ੍ਬਦਾ’’ ॥
Samantā yojanasataṃ, pharitvā tiṭṭhati sabbadā’’ .
੨੬੮. ‘‘ਤਸ੍ਸ ਖੋ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਹਾਨਿਰਯਸ੍ਸ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਭਿਤ੍ਤਿਯਾ ਅਚ੍ਚਿ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਪਚ੍ਛਿਮਾਯ ਭਿਤ੍ਤਿਯਾ ਪਟਿਹਞ੍ਞਤਿ, ਪਚ੍ਛਿਮਾਯ ਭਿਤ੍ਤਿਯਾ ਅਚ੍ਚਿ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਭਿਤ੍ਤਿਯਾ ਪਟਿਹਞ੍ਞਤਿ, ਉਤ੍ਤਰਾਯ ਭਿਤ੍ਤਿਯਾ ਅਚ੍ਚਿ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਭਿਤ੍ਤਿਯਾ ਪਟਿਹਞ੍ਞਤਿ, ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਭਿਤ੍ਤਿਯਾ ਅਚ੍ਚਿ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਉਤ੍ਤਰਾਯ ਭਿਤ੍ਤਿਯਾ ਪਟਿਹਞ੍ਞਤਿ, ਹੇਟ੍ਠਾ ਅਚ੍ਚਿ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਉਪਰਿ ਪਟਿਹਞ੍ਞਤਿ, ਉਪਰਿਤੋ ਅਚ੍ਚਿ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਪਟਿਹਞ੍ਞਤਿ। ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਾ ਤਿਬ੍ਬਾ ਖਰਾ ਕਟੁਕਾ વੇਦਨਾ વੇਦੇਤਿ, ਨ ਚ ਤਾવ ਕਾਲਙ੍ਕਰੋਤਿ ਯਾવ ਨ ਤਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਹੋਤਿ।
268. ‘‘Tassa kho pana, bhikkhave, mahānirayassa puratthimāya bhittiyā acci uṭṭhahitvā pacchimāya bhittiyā paṭihaññati, pacchimāya bhittiyā acci uṭṭhahitvā puratthimāya bhittiyā paṭihaññati, uttarāya bhittiyā acci uṭṭhahitvā dakkhiṇāya bhittiyā paṭihaññati, dakkhiṇāya bhittiyā acci uṭṭhahitvā uttarāya bhittiyā paṭihaññati, heṭṭhā acci uṭṭhahitvā upari paṭihaññati, uparito acci uṭṭhahitvā heṭṭhā paṭihaññati. So tattha dukkhā tibbā kharā kaṭukā vedanā vedeti, na ca tāva kālaṅkaroti yāva na taṃ pāpakammaṃ byantīhoti.
‘‘ਹੋਤਿ ਖੋ ਸੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਮਯੋ ਯਂ ਕਦਾਚਿ ਕਰਹਚਿ ਦੀਘਸ੍ਸ ਅਦ੍ਧੁਨੋ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਤਸ੍ਸ ਮਹਾਨਿਰਯਸ੍ਸ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਂ ਦ੍વਾਰਂ ਅਪਾਪੁਰੀਯਤਿ 13। ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਸੀਘੇਨ ਜવੇਨ ਧਾવਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਸੀਘੇਨ ਜવੇਨ ਧਾવਤੋ ਛવਿਮ੍ਪਿ ਡਯ੍ਹਤਿ, ਚਮ੍ਮਮ੍ਪਿ ਡਯ੍ਹਤਿ, ਮਂਸਮ੍ਪਿ ਡਯ੍ਹਤਿ, ਨ੍ਹਾਰੁਮ੍ਪਿ ਡਯ੍ਹਤਿ, ਅਟ੍ਠੀਨਿਪਿ ਸਮ੍ਪਧੂਪਾਯਨ੍ਤਿ, ਉਬ੍ਭਤਂ ਤਾਦਿਸਮੇવ ਹੋਤਿ। ਯਤੋ ਚ ਖੋ ਸੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਬਹੁਸਮ੍ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਅਥ ਤਂ ਦ੍વਾਰਂ ਪਿਧੀਯਤਿ 14। ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਾ ਤਿਬ੍ਬਾ ਖਰਾ ਕਟੁਕਾ વੇਦਨਾ વੇਦੇਤਿ, ਨ ਚ ਤਾવ ਕਾਲਙ੍ਕਰੋਤਿ ਯਾવ ਨ ਤਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਹੋਤਿ।
‘‘Hoti kho so, bhikkhave, samayo yaṃ kadāci karahaci dīghassa addhuno accayena tassa mahānirayassa puratthimaṃ dvāraṃ apāpurīyati 15. So tattha sīghena javena dhāvati. Tassa sīghena javena dhāvato chavimpi ḍayhati, cammampi ḍayhati, maṃsampi ḍayhati, nhārumpi ḍayhati, aṭṭhīnipi sampadhūpāyanti, ubbhataṃ tādisameva hoti. Yato ca kho so, bhikkhave, bahusampatto hoti, atha taṃ dvāraṃ pidhīyati 16. So tattha dukkhā tibbā kharā kaṭukā vedanā vedeti, na ca tāva kālaṅkaroti yāva na taṃ pāpakammaṃ byantīhoti.
‘‘ਹੋਤਿ ਖੋ ਸੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਮਯੋ ਯਂ ਕਦਾਚਿ ਕਰਹਚਿ ਦੀਘਸ੍ਸ ਅਦ੍ਧੁਨੋ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਤਸ੍ਸ ਮਹਾਨਿਰਯਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਦ੍વਾਰਂ ਅਪਾਪੁਰੀਯਤਿ…ਪੇ॰… ਉਤ੍ਤਰਂ ਦ੍વਾਰਂ ਅਪਾਪੁਰੀਯਤਿ…ਪੇ॰… ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਦ੍વਾਰਂ ਅਪਾਪੁਰੀਯਤਿ । ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਸੀਘੇਨ ਜવੇਨ ਧਾવਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਸੀਘੇਨ ਜવੇਨ ਧਾવਤੋ ਛવਿਮ੍ਪਿ ਡਯ੍ਹਤਿ, ਚਮ੍ਮਮ੍ਪਿ ਡਯ੍ਹਤਿ, ਮਂਸਮ੍ਪਿ ਡਯ੍ਹਤਿ, ਨ੍ਹਾਰੁਮ੍ਪਿ ਡਯ੍ਹਤਿ, ਅਟ੍ਠੀਨਿਪਿ ਸਮ੍ਪਧੂਪਾਯਨ੍ਤਿ, ਉਬ੍ਭਤਂ ਤਾਦਿਸਮੇવ ਹੋਤਿ। ਯਤੋ ਚ ਖੋ ਸੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਬਹੁਸਮ੍ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਅਥ ਤਂ ਦ੍વਾਰਂ ਪਿਧੀਯਤਿ। ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਾ ਤਿਬ੍ਬਾ ਖਰਾ ਕਟੁਕਾ વੇਦਨਾ વੇਦੇਤਿ, ਨ ਚ ਤਾવ ਕਾਲਙ੍ਕਰੋਤਿ ਯਾવ ਨ ਤਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਹੋਤਿ।
‘‘Hoti kho so, bhikkhave, samayo yaṃ kadāci karahaci dīghassa addhuno accayena tassa mahānirayassa pacchimaṃ dvāraṃ apāpurīyati…pe… uttaraṃ dvāraṃ apāpurīyati…pe… dakkhiṇaṃ dvāraṃ apāpurīyati . So tattha sīghena javena dhāvati. Tassa sīghena javena dhāvato chavimpi ḍayhati, cammampi ḍayhati, maṃsampi ḍayhati, nhārumpi ḍayhati, aṭṭhīnipi sampadhūpāyanti, ubbhataṃ tādisameva hoti. Yato ca kho so, bhikkhave, bahusampatto hoti, atha taṃ dvāraṃ pidhīyati. So tattha dukkhā tibbā kharā kaṭukā vedanā vedeti, na ca tāva kālaṅkaroti yāva na taṃ pāpakammaṃ byantīhoti.
‘‘ਹੋਤਿ ਖੋ ਸੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਮਯੋ ਯਂ ਕਦਾਚਿ ਕਰਹਚਿ ਦੀਘਸ੍ਸ ਅਦ੍ਧੁਨੋ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਤਸ੍ਸ ਮਹਾਨਿਰਯਸ੍ਸ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਂ ਦ੍વਾਰਂ ਅਪਾਪੁਰੀਯਤਿ। ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਸੀਘੇਨ ਜવੇਨ ਧਾવਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਸੀਘੇਨ ਜવੇਨ ਧਾવਤੋ ਛવਿਮ੍ਪਿ ਡਯ੍ਹਤਿ, ਚਮ੍ਮਮ੍ਪਿ ਡਯ੍ਹਤਿ, ਮਂਸਮ੍ਪਿ ਡਯ੍ਹਤਿ, ਨ੍ਹਾਰੁਮ੍ਪਿ ਡਯ੍ਹਤਿ, ਅਟ੍ਠੀਨਿਪਿ ਸਮ੍ਪਧੂਪਾਯਨ੍ਤਿ, ਉਬ੍ਭਤਂ ਤਾਦਿਸਮੇવ ਹੋਤਿ। ਸੋ ਤੇਨ ਦ੍વਾਰੇਨ ਨਿਕ੍ਖਮਤਿ।
‘‘Hoti kho so, bhikkhave, samayo yaṃ kadāci karahaci dīghassa addhuno accayena tassa mahānirayassa puratthimaṃ dvāraṃ apāpurīyati. So tattha sīghena javena dhāvati. Tassa sīghena javena dhāvato chavimpi ḍayhati, cammampi ḍayhati, maṃsampi ḍayhati, nhārumpi ḍayhati, aṭṭhīnipi sampadhūpāyanti, ubbhataṃ tādisameva hoti. So tena dvārena nikkhamati.
੨੬੯. ‘‘ਤਸ੍ਸ ਖੋ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਹਾਨਿਰਯਸ੍ਸ ਸਮਨਨ੍ਤਰਾ ਸਹਿਤਮੇવ ਮਹਨ੍ਤੋ ਗੂਥਨਿਰਯੋ। ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਪਤਤਿ। ਤਸ੍ਮਿਂ ਖੋ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਗੂਥਨਿਰਯੇ ਸੂਚਿਮੁਖਾ ਪਾਣਾ ਛવਿਂ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਛવਿਂ ਛੇਤ੍વਾ ਚਮ੍ਮਂ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਚਮ੍ਮਂ ਛੇਤ੍વਾ ਮਂਸਂ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਮਂਸਂ ਛੇਤ੍વਾ ਨ੍ਹਾਰੁਂ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਨ੍ਹਾਰੁਂ ਛੇਤ੍વਾ ਅਟ੍ਠਿਂ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਅਟ੍ਠਿਂ ਛੇਤ੍વਾ ਅਟ੍ਠਿਮਿਞ੍ਜਂ ਖਾਦਨ੍ਤਿ। ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਾ ਤਿਬ੍ਬਾ ਖਰਾ ਕਟੁਕਾ વੇਦਨਾ વੇਦੇਤਿ, ਨ ਚ ਤਾવ ਕਾਲਙ੍ਕਰੋਤਿ ਯਾવ ਨ ਤਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਹੋਤਿ।
269. ‘‘Tassa kho pana, bhikkhave, mahānirayassa samanantarā sahitameva mahanto gūthanirayo. So tattha patati. Tasmiṃ kho pana, bhikkhave, gūthaniraye sūcimukhā pāṇā chaviṃ chindanti, chaviṃ chetvā cammaṃ chindanti, cammaṃ chetvā maṃsaṃ chindanti, maṃsaṃ chetvā nhāruṃ chindanti, nhāruṃ chetvā aṭṭhiṃ chindanti, aṭṭhiṃ chetvā aṭṭhimiñjaṃ khādanti. So tattha dukkhā tibbā kharā kaṭukā vedanā vedeti, na ca tāva kālaṅkaroti yāva na taṃ pāpakammaṃ byantīhoti.
‘‘ਤਸ੍ਸ ਖੋ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਗੂਥਨਿਰਯਸ੍ਸ ਸਮਨਨ੍ਤਰਾ ਸਹਿਤਮੇવ ਮਹਨ੍ਤੋ ਕੁਕ੍ਕੁਲਨਿਰਯੋ। ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਪਤਤਿ। ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਾ ਤਿਬ੍ਬਾ ਖਰਾ ਕਟੁਕਾ વੇਦਨਾ વੇਦੇਤਿ, ਨ ਚ ਤਾવ ਕਾਲਙ੍ਕਰੋਤਿ ਯਾવ ਨ ਤਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਹੋਤਿ।
‘‘Tassa kho pana, bhikkhave, gūthanirayassa samanantarā sahitameva mahanto kukkulanirayo. So tattha patati. So tattha dukkhā tibbā kharā kaṭukā vedanā vedeti, na ca tāva kālaṅkaroti yāva na taṃ pāpakammaṃ byantīhoti.
‘‘ਤਸ੍ਸ ਖੋ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਕੁਕ੍ਕੁਲਨਿਰਯਸ੍ਸ ਸਮਨਨ੍ਤਰਾ ਸਹਿਤਮੇવ ਮਹਨ੍ਤਂ ਸਿਮ੍ਬਲਿવਨਂ ਉਦ੍ਧਂ 17 ਯੋਜਨਮੁਗ੍ਗਤਂ ਸੋਲ਼ਸਙ੍ਗੁਲਕਣ੍ਟਕਂ 18 ਆਦਿਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਲਿਤਂ ਸਜੋਤਿਭੂਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਆਰੋਪੇਨ੍ਤਿਪਿ ਓਰੋਪੇਨ੍ਤਿਪਿ। ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਾ ਤਿਬ੍ਬਾ ਖਰਾ ਕਟੁਕਾ વੇਦਨਾ વੇਦੇਤਿ, ਨ ਚ ਤਾવ ਕਾਲਙ੍ਕਰੋਤਿ ਯਾવ ਨ ਤਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਹੋਤਿ।
‘‘Tassa kho pana, bhikkhave, kukkulanirayassa samanantarā sahitameva mahantaṃ simbalivanaṃ uddhaṃ 19 yojanamuggataṃ soḷasaṅgulakaṇṭakaṃ 20 ādittaṃ sampajjalitaṃ sajotibhūtaṃ. Tattha āropentipi oropentipi. So tattha dukkhā tibbā kharā kaṭukā vedanā vedeti, na ca tāva kālaṅkaroti yāva na taṃ pāpakammaṃ byantīhoti.
‘‘ਤਸ੍ਸ ਖੋ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਿਮ੍ਬਲਿવਨਸ੍ਸ ਸਮਨਨ੍ਤਰਾ ਸਹਿਤਮੇવ ਮਹਨ੍ਤਂ ਅਸਿਪਤ੍ਤવਨਂ। ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਪવਿਸਤਿ। ਤਸ੍ਸ વਾਤੇਰਿਤਾਨਿ ਪਤ੍ਤਾਨਿ ਪਤਿਤਾਨਿ ਹਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਪਾਦਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਹਤ੍ਥਪਾਦਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਕਣ੍ਣਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਨਾਸਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਕਣ੍ਣਨਾਸਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ। ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਾ ਤਿਬ੍ਬਾ ਖਰਾ ਕਟੁਕਾ વੇਦਨਾ વੇਦੇਤਿ, ਨ ਚ ਤਾવ ਕਾਲਙ੍ਕਰੋਤਿ ਯਾવ ਨ ਤਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਹੋਤਿ।
‘‘Tassa kho pana, bhikkhave, simbalivanassa samanantarā sahitameva mahantaṃ asipattavanaṃ. So tattha pavisati. Tassa vāteritāni pattāni patitāni hatthampi chindanti, pādampi chindanti, hatthapādampi chindanti, kaṇṇampi chindanti, nāsampi chindanti, kaṇṇanāsampi chindanti. So tattha dukkhā tibbā kharā kaṭukā vedanā vedeti, na ca tāva kālaṅkaroti yāva na taṃ pāpakammaṃ byantīhoti.
‘‘ਤਸ੍ਸ ਖੋ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਸਿਪਤ੍ਤવਨਸ੍ਸ ਸਮਨਨ੍ਤਰਾ ਸਹਿਤਮੇવ ਮਹਤੀ ਖਾਰੋਦਕਾ ਨਦੀ 21। ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਪਤਤਿ। ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨੁਸੋਤਮ੍ਪਿ વੁਯ੍ਹਤਿ , ਪਟਿਸੋਤਮ੍ਪਿ વੁਯ੍ਹਤਿ, ਅਨੁਸੋਤਪਟਿਸੋਤਮ੍ਪਿ વੁਯ੍ਹਤਿ। ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਾ ਤਿਬ੍ਬਾ ਖਰਾ ਕਟੁਕਾ વੇਦਨਾ વੇਦੇਤਿ, ਨ ਚ ਤਾવ ਕਾਲਙ੍ਕਰੋਤਿ ਯਾવ ਨ ਤਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਹੋਤਿ।
‘‘Tassa kho pana, bhikkhave, asipattavanassa samanantarā sahitameva mahatī khārodakā nadī 22. So tattha patati. So tattha anusotampi vuyhati , paṭisotampi vuyhati, anusotapaṭisotampi vuyhati. So tattha dukkhā tibbā kharā kaṭukā vedanā vedeti, na ca tāva kālaṅkaroti yāva na taṃ pāpakammaṃ byantīhoti.
੨੭੦. ‘‘ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਨਿਰਯਪਾਲਾ ਬਲਿਸੇਨ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍વਾ ਥਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍વਾ ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਕਿਂ ਇਚ੍ਛਸੀ’ਤਿ? ਸੋ ਏવਮਾਹ – ‘ਜਿਘਚ੍ਛਿਤੋਸ੍ਮਿ, ਭਨ੍ਤੇ’ਤਿ। ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਨਿਰਯਪਾਲਾ ਤਤ੍ਤੇਨ ਅਯੋਸਙ੍ਕੁਨਾ ਮੁਖਂ વਿવਰਿਤ੍વਾ ਆਦਿਤ੍ਤੇਨ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਲਿਤੇਨ ਸਜੋਤਿਭੂਤੇਨ ਤਤ੍ਤਂ ਲੋਹਗੁਲ਼ਂ ਮੁਖੇ ਪਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ ਆਦਿਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਲਿਤਂ ਸਜੋਤਿਭੂਤਂ। ਸੋ ਤਸ੍ਸ 23 ਓਟ੍ਠਮ੍ਪਿ ਦਹਤਿ 24, ਮੁਖਮ੍ਪਿ ਦਹਤਿ, ਕਣ੍ਠਮ੍ਪਿ ਦਹਤਿ, ਉਰਮ੍ਪਿ 25 ਦਹਤਿ, ਅਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਅਨ੍ਤਗੁਣਮ੍ਪਿ ਆਦਾਯ ਅਧੋਭਾਗਾ ਨਿਕ੍ਖਮਤਿ। ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਾ ਤਿਬ੍ਬਾ ਖਰਾ ਕਟੁਕਾ વੇਦਨਾ વੇਦੇਤਿ, ਨ ਚ ਤਾવ ਕਾਲਙ੍ਕਰੋਤਿ ਯਾવ ਨ ਤਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਹੋਤਿ।
270. ‘‘Tamenaṃ, bhikkhave, nirayapālā balisena uddharitvā thale patiṭṭhāpetvā evamāhaṃsu – ‘ambho purisa, kiṃ icchasī’ti? So evamāha – ‘jighacchitosmi, bhante’ti. Tamenaṃ, bhikkhave, nirayapālā tattena ayosaṅkunā mukhaṃ vivaritvā ādittena sampajjalitena sajotibhūtena tattaṃ lohaguḷaṃ mukhe pakkhipanti ādittaṃ sampajjalitaṃ sajotibhūtaṃ. So tassa 26 oṭṭhampi dahati 27, mukhampi dahati, kaṇṭhampi dahati, urampi 28 dahati, antampi antaguṇampi ādāya adhobhāgā nikkhamati. So tattha dukkhā tibbā kharā kaṭukā vedanā vedeti, na ca tāva kālaṅkaroti yāva na taṃ pāpakammaṃ byantīhoti.
‘‘ਤਮੇਨਂ , ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਨਿਰਯਪਾਲਾ ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਕਿਂ ਇਚ੍ਛਸੀ’ਤਿ? ਸੋ ਏવਮਾਹ – ‘ਪਿਪਾਸਿਤੋਸ੍ਮਿ, ਭਨ੍ਤੇ’ਤਿ। ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਨਿਰਯਪਾਲਾ ਤਤ੍ਤੇਨ ਅਯੋਸਙ੍ਕੁਨਾ ਮੁਖਂ વਿવਰਿਤ੍વਾ ਆਦਿਤ੍ਤੇਨ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਲਿਤੇਨ ਸਜੋਤਿਭੂਤੇਨ ਤਤ੍ਤਂ ਤਮ੍ਬਲੋਹਂ ਮੁਖੇ ਆਸਿਞ੍ਚਨ੍ਤਿ ਆਦਿਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਲਿਤਂ ਸਜੋਤਿਭੂਤਂ। ਤਂ ਤਸ੍ਸ 29 ਓਟ੍ਠਮ੍ਪਿ ਦਹਤਿ, ਮੁਖਮ੍ਪਿ ਦਹਤਿ, ਕਣ੍ਠਮ੍ਪਿ ਦਹਤਿ, ਉਰਮ੍ਪਿ ਦਹਤਿ, ਅਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਅਨ੍ਤਗੁਣਮ੍ਪਿ ਆਦਾਯ ਅਧੋਭਾਗਾ ਨਿਕ੍ਖਮਤਿ। ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਾ ਤਿਬ੍ਬਾ ਖਰਾ ਕਟੁਕਾ વੇਦਨਾ વੇਦੇਤਿ, ਨ ਚ ਤਾવ ਕਾਲਙ੍ਕਰੋਤਿ, ਯਾવ ਨ ਤਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਹੋਤਿ। ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਨਿਰਯਪਾਲਾ ਪੁਨ ਮਹਾਨਿਰਯੇ ਪਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ।
‘‘Tamenaṃ , bhikkhave, nirayapālā evamāhaṃsu – ‘ambho purisa, kiṃ icchasī’ti? So evamāha – ‘pipāsitosmi, bhante’ti. Tamenaṃ, bhikkhave, nirayapālā tattena ayosaṅkunā mukhaṃ vivaritvā ādittena sampajjalitena sajotibhūtena tattaṃ tambalohaṃ mukhe āsiñcanti ādittaṃ sampajjalitaṃ sajotibhūtaṃ. Taṃ tassa 30 oṭṭhampi dahati, mukhampi dahati, kaṇṭhampi dahati, urampi dahati, antampi antaguṇampi ādāya adhobhāgā nikkhamati. So tattha dukkhā tibbā kharā kaṭukā vedanā vedeti, na ca tāva kālaṅkaroti, yāva na taṃ pāpakammaṃ byantīhoti. Tamenaṃ, bhikkhave, nirayapālā puna mahāniraye pakkhipanti.
‘‘ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਮਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਯੇ ਕਿਰ , ਭੋ, ਲੋਕੇ ਪਾਪਕਾਨਿ ਅਕੁਸਲਾਨਿ ਕਮ੍ਮਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਤੇ ਏવਰੂਪਾ વਿવਿਧਾ ਕਮ੍ਮਕਾਰਣਾ ਕਰੀਯਨ੍ਤਿ। ਅਹੋ વਤਾਹਂ ਮਨੁਸ੍ਸਤ੍ਤਂ ਲਭੇਯ੍ਯਂ। ਤਥਾਗਤੋ ਚ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ। ਤਞ੍ਚਾਹਂ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਪਯਿਰੁਪਾਸੇਯ੍ਯਂ। ਸੋ ਚ ਮੇ ਭਗવਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਯ੍ਯ। ਤਸ੍ਸ ਚਾਹਂ ਭਗવਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਆਜਾਨੇਯ੍ਯ’ਨ੍ਤਿ। ਤਂ ਖੋ ਪਨਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਨਾਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਮਣਸ੍ਸ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ વਾ ਸੁਤ੍વਾ વਦਾਮਿ, ਅਪਿ ਚ ਯਦੇવ ਸਾਮਂ ਞਾਤਂ ਸਾਮਂ ਦਿਟ੍ਠਂ ਸਾਮਂ વਿਦਿਤਂ ਤਦੇવਾਹਂ વਦਾਮੀ’’ਤਿ।
‘‘Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, yamassa rañño etadahosi – ‘ye kira , bho, loke pāpakāni akusalāni kammāni karonti te evarūpā vividhā kammakāraṇā karīyanti. Aho vatāhaṃ manussattaṃ labheyyaṃ. Tathāgato ca loke uppajjeyya arahaṃ sammāsambuddho. Tañcāhaṃ bhagavantaṃ payirupāseyyaṃ. So ca me bhagavā dhammaṃ deseyya. Tassa cāhaṃ bhagavato dhammaṃ ājāneyya’nti. Taṃ kho panāhaṃ, bhikkhave, nāññassa samaṇassa vā brāhmaṇassa vā sutvā vadāmi, api ca yadeva sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadevāhaṃ vadāmī’’ti.
੨੭੧. ਇਦਮવੋਚ ਭਗવਾ। ਇਦਂ વਤ੍વਾਨ 31 ਸੁਗਤੋ ਅਥਾਪਰਂ ਏਤਦવੋਚ ਸਤ੍ਥਾ –
271. Idamavoca bhagavā. Idaṃ vatvāna 32 sugato athāparaṃ etadavoca satthā –
‘‘ਚੋਦਿਤਾ ਦੇવਦੂਤੇਹਿ, ਯੇ ਪਮਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਮਾਣવਾ।
‘‘Coditā devadūtehi, ye pamajjanti māṇavā;
ਤੇ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਸੋਚਨ੍ਤਿ, ਹੀਨਕਾਯੂਪਗਾ ਨਰਾ॥
Te dīgharattaṃ socanti, hīnakāyūpagā narā.
‘‘ਯੇ ਚ ਖੋ ਦੇવਦੂਤੇਹਿ, ਸਨ੍ਤੋ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾ ਇਧ।
‘‘Ye ca kho devadūtehi, santo sappurisā idha;
ਚੋਦਿਤਾ ਨਪ੍ਪਮਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਅਰਿਯਧਮ੍ਮੇ ਕੁਦਾਚਨਂ॥
Coditā nappamajjanti, ariyadhamme kudācanaṃ.
‘‘ਉਪਾਦਾਨੇ ਭਯਂ ਦਿਸ੍વਾ, ਜਾਤਿਮਰਣਸਮ੍ਭવੇ।
‘‘Upādāne bhayaṃ disvā, jātimaraṇasambhave;
ਅਨੁਪਾਦਾ વਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਜਾਤਿਮਰਣਸਙ੍ਖਯੇ॥
Anupādā vimuccanti, jātimaraṇasaṅkhaye.
‘‘ਤੇ ਖੇਮਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਸੁਖਿਨੋ, ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਾਭਿਨਿਬ੍ਬੁਤਾ।
‘‘Te khemappattā sukhino, diṭṭhadhammābhinibbutā;
ਦੇવਦੂਤਸੁਤ੍ਤਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ ਦਸਮਂ।
Devadūtasuttaṃ niṭṭhitaṃ dasamaṃ.
ਸੁਞ੍ਞਤવਗ੍ਗੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ ਤਤਿਯੋ।
Suññatavaggo niṭṭhito tatiyo.
ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –
Tassuddānaṃ –
ਦ੍વਿਧਾવ ਸੁਞ੍ਞਤਾ ਹੋਤਿ, ਅਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮਬਾਕੁਲਂ।
Dvidhāva suññatā hoti, abbhutadhammabākulaṃ;
ਅਚਿਰવਤਭੂਮਿਜਨਾਮੋ, ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੁਪਕ੍ਕਿਲੇਸਂ।
Aciravatabhūmijanāmo, anuruddhupakkilesaṃ;
ਬਾਲਪਣ੍ਡਿਤੋ ਦੇવਦੂਤਞ੍ਚ ਤੇ ਦਸਾਤਿ॥
Bālapaṇḍito devadūtañca te dasāti.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ੧੦. ਦੇવਦੂਤਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 10. Devadūtasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ੧੦. ਦੇવਦੂਤਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 10. Devadūtasuttavaṇṇanā