| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
៦. ទេវទូតសុត្តវណ្ណនា
6. Devadūtasuttavaṇṇanā
៣៦. ឆដ្ឋេ ទេវទូតានីតិ ទេវទូតា។ អយំ បនេត្ថ វចនត្ថោ – ទេវោតិ មច្ចុ, តស្ស ទូតាតិ ទេវទូតា។ ជិណ្ណព្យាធិមតា ហិ សំវេគជននដ្ឋេន ‘‘ឥទានិ តេ មច្ចុសមីបំ គន្តព្ព’’ន្តិ ចោទេន្តិ វិយ, តស្មា ទេវទូតាតិ វុច្ចន្តិ។ ទេវា វិយ ទូតាតិបិ ទេវទូតា។ យថា ហិ អលង្កតបដិយត្តាយ ទេវតាយ អាកាសេ ឋត្វា ‘‘ត្វំ អសុកទិវសេ មរិស្សសី’’តិ វុត្តេ តស្សា វចនំ សទ្ធាតព្ពំ ហោតិ; ឯវមេវំ ជិណ្ណព្យាធិមតាបិ ទិស្សមានា ‘‘ត្វម្បិ ឯវំធម្មោ’’តិ ចោទេន្តិ វិយ, តេសញ្ច តំ វចនំ អនញ្ញថាភាវិតាយ ទេវតាយ ព្យាករណសទិសមេវ ហោតីតិ ទេវា វិយ ទូតាតិ ទេវទូតា។ វិសុទ្ធិទេវានំ ទូតាតិបិ ទេវទូតា។ សព្ពពោធិសត្តា ហិ ជិណ្ណព្យាធិមតបព្ពជិតេ ទិស្វាវ សំវេគំ អាបជ្ជិត្វា និក្ខម្ម បព្ពជិំសុ។ ឯវំ វិសុទ្ធិទេវានំ ទូតាតិបិ ទេវទូតា។ ឥធ បន លិង្គវិបល្លាសេន ‘‘ទេវទូតានី’’តិ វុត្តំ។
36. Chaṭṭhe devadūtānīti devadūtā. Ayaṃ panettha vacanattho – devoti maccu, tassa dūtāti devadūtā. Jiṇṇabyādhimatā hi saṃvegajananaṭṭhena ‘‘idāni te maccusamīpaṃ gantabba’’nti codenti viya, tasmā devadūtāti vuccanti. Devā viya dūtātipi devadūtā. Yathā hi alaṅkatapaṭiyattāya devatāya ākāse ṭhatvā ‘‘tvaṃ asukadivase marissasī’’ti vutte tassā vacanaṃ saddhātabbaṃ hoti; evamevaṃ jiṇṇabyādhimatāpi dissamānā ‘‘tvampi evaṃdhammo’’ti codenti viya, tesañca taṃ vacanaṃ anaññathābhāvitāya devatāya byākaraṇasadisameva hotīti devā viya dūtāti devadūtā. Visuddhidevānaṃ dūtātipi devadūtā. Sabbabodhisattā hi jiṇṇabyādhimatapabbajite disvāva saṃvegaṃ āpajjitvā nikkhamma pabbajiṃsu. Evaṃ visuddhidevānaṃ dūtātipi devadūtā. Idha pana liṅgavipallāsena ‘‘devadūtānī’’ti vuttaṃ.
កាយេន ទុច្ចរិតន្តិអាទិ កស្មា អារទ្ធំ? ទេវទូតានុយុញ្ជនដ្ឋានុបក្កមកម្មទស្សនត្ថំ។ ឥមិនា ហិ កម្មេន អយំ សត្តោ និរយេ និព្ពត្តតិ, អថ នំ តត្ថ យមោ រាជា ទេវទូតេ សមនុយុញ្ជតិ។ តត្ថ កាយេន ទុច្ចរិតំ ចរតីតិ កាយទ្វារេន តិវិធំ ទុច្ចរិតំ ចរតិ។ វាចាយាតិ វចីទ្វារេន ចតុព្ពិធំ ទុច្ចរិតំ ចរតិ។ មនសាតិ មនោទ្វារេន តិវិធំ ទុច្ចរិតំ ចរតិ។
Kāyenaduccaritantiādi kasmā āraddhaṃ? Devadūtānuyuñjanaṭṭhānupakkamakammadassanatthaṃ. Iminā hi kammena ayaṃ satto niraye nibbattati, atha naṃ tattha yamo rājā devadūte samanuyuñjati. Tattha kāyena duccaritaṃ caratīti kāyadvārena tividhaṃ duccaritaṃ carati. Vācāyāti vacīdvārena catubbidhaṃ duccaritaṃ carati. Manasāti manodvārena tividhaṃ duccaritaṃ carati.
តមេនំ, ភិក្ខវេ, និរយបាលាតិ ឯត្ថ ឯកច្ចេ ថេរា ‘‘និរយបាលា នាម នត្ថិ, យន្តរូបំ វិយ កម្មមេវ ការណំ ការេតី’’តិ វទន្តិ។ តំ ‘‘អត្ថិ និរយេ និរយបាលាតិ, អាមន្តា។ អត្ថិ ច ការណិកា’’តិអាទិនា នយេន អភិធម្មេ (កថា. ៨៦៦) បដិសេធិតមេវ។ យថា ហិ មនុស្សលោកេ កម្មការណការកា អត្ថិ, ឯវមេវ និរយេ និរយបាលា អត្ថីតិ។ យមស្ស រញ្ញោតិ យមរាជា នាម វេមានិកបេតរាជា។ ឯកស្មិំ កាលេ ទិព្ពវិមានេ ទិព្ពកប្បរុក្ខទិព្ពឧយ្យានទិព្ពនាដកាទិសព្ពសម្បត្តិំ អនុភវតិ, ឯកស្មិំ កាលេ កម្មវិបាកំ, ធម្មិកោ រាជា, ន ចេស ឯកោវ ហោតិ, ចតូសុ បន ទ្វារេសុ ចត្តារោ ជនា ហោន្តិ។ អមត្តេយ្យោតិ មាតុ ហិតោ មត្តេយ្យោ, មាតរិ សម្មា បដិបន្នោតិ អត្ថោ។ ន មត្តេយ្យោតិ អមត្តេយ្យោ, មាតរិ មិច្ឆា បដិបន្នោតិ អត្ថោ។ សេសបទេសុបិ ឯសេវ នយោ។ អព្រហ្មញ្ញោតិ ឯត្ថ ច ខីណាសវា ព្រាហ្មណា នាម, តេសុ មិច្ឆា បដិបន្នោ អព្រហ្មញ្ញោ នាម។
Tamenaṃ, bhikkhave, nirayapālāti ettha ekacce therā ‘‘nirayapālā nāma natthi, yantarūpaṃ viya kammameva kāraṇaṃ kāretī’’ti vadanti. Taṃ ‘‘atthi niraye nirayapālāti, āmantā. Atthi ca kāraṇikā’’tiādinā nayena abhidhamme (kathā. 866) paṭisedhitameva. Yathā hi manussaloke kammakāraṇakārakā atthi, evameva niraye nirayapālā atthīti. Yamassaraññoti yamarājā nāma vemānikapetarājā. Ekasmiṃ kāle dibbavimāne dibbakapparukkhadibbauyyānadibbanāṭakādisabbasampattiṃ anubhavati, ekasmiṃ kāle kammavipākaṃ, dhammiko rājā, na cesa ekova hoti, catūsu pana dvāresu cattāro janā honti. Amatteyyoti mātu hito matteyyo, mātari sammā paṭipannoti attho. Na matteyyoti amatteyyo, mātari micchā paṭipannoti attho. Sesapadesupi eseva nayo. Abrahmaññoti ettha ca khīṇāsavā brāhmaṇā nāma, tesu micchā paṭipanno abrahmañño nāma.
សមនុយុញ្ជតីតិ អនុយោគវត្តំ អារោបេន្តោ បុច្ឆតិ, លទ្ធិំ បតិដ្ឋាបេន្តោ បន សមនុគ្គាហតិ នាម, ការណំ បុច្ឆន្តោ សមនុភាសតិ នាម។ នាទ្ទសន្តិ អត្តនោ សន្តិកេ បហិតស្ស កស្សចិ ទេវទូតស្ស អភាវំ សន្ធាយ ឯវំ វទតិ។
Samanuyuñjatīti anuyogavattaṃ āropento pucchati, laddhiṃ patiṭṭhāpento pana samanuggāhati nāma, kāraṇaṃ pucchanto samanubhāsati nāma. Nāddasanti attano santike pahitassa kassaci devadūtassa abhāvaṃ sandhāya evaṃ vadati.
អថ នំ យមោ ‘‘នាយំ ភាសិតស្ស អត្ថំ សល្លក្ខេតី’’តិ ញត្វា អត្ថំ សល្លក្ខាបេតុកាមោ អម្ភោតិអាទិមាហ។ តត្ថ ជិណ្ណន្តិ ជរាជិណ្ណំ។ គោបានសិវង្កន្តិ គោបានសី វិយ វង្កំ។ ភោគ្គន្តិ ភគ្គំ។ ឥមិនាបិស្ស វង្កភាវមេវ ទីបេតិ។ ទណ្ឌបរាយណន្តិ ទណ្ឌបដិសរណំ ទណ្ឌទុតិយំ។ បវេធមានន្តិ កម្បមានំ។ អាតុរន្តិ ជរាតុរំ។ ខណ្ឌទន្តន្តិ ជរានុភាវេន ខណ្ឌិតទន្តំ។ បលិតកេសន្តិ បណ្ឌរកេសំ។ វិលូនន្តិ លុញ្ចិត្វា គហិតកេសំ វិយ ខល្លាដំ។ ខលិតសិរន្តិ មហាខល្លាដសីសំ។ វលិតន្តិ សញ្ជាតវលិំ។ តិលកាហតគត្តន្តិ សេតតិលកកាឡតិលកេហិ វិកិណ្ណសរីរំ។ ជរាធម្មោតិ ជរាសភាវោ, អបរិមុត្តោ ជរាយ, ជរា នាម មយ្ហំ អព្ភន្តរេយេវ បវត្តតីតិ។ បរតោ ព្យាធិធម្មោ មរណធម្មោតិ បទទ្វយេបិ ឯសេវ នយោ។
Atha naṃ yamo ‘‘nāyaṃ bhāsitassa atthaṃ sallakkhetī’’ti ñatvā atthaṃ sallakkhāpetukāmo ambhotiādimāha. Tattha jiṇṇanti jarājiṇṇaṃ. Gopānasivaṅkanti gopānasī viya vaṅkaṃ. Bhogganti bhaggaṃ. Imināpissa vaṅkabhāvameva dīpeti. Daṇḍaparāyaṇanti daṇḍapaṭisaraṇaṃ daṇḍadutiyaṃ. Pavedhamānanti kampamānaṃ. Āturanti jarāturaṃ. Khaṇḍadantanti jarānubhāvena khaṇḍitadantaṃ. Palitakesanti paṇḍarakesaṃ. Vilūnanti luñcitvā gahitakesaṃ viya khallāṭaṃ. Khalitasiranti mahākhallāṭasīsaṃ. Valitanti sañjātavaliṃ. Tilakāhatagattanti setatilakakāḷatilakehi vikiṇṇasarīraṃ. Jarādhammoti jarāsabhāvo, aparimutto jarāya, jarā nāma mayhaṃ abbhantareyeva pavattatīti. Parato byādhidhammo maraṇadhammoti padadvayepi eseva nayo.
បឋមំ ទេវទូតំ សមនុយុញ្ជិត្វាតិ ឯត្ថ ជរាជិណ្ណសត្តោ អត្ថតោ ឯវំ វទតិ នាម – ‘‘បស្សថ, ភោ, អហម្បិ តុម្ហេ វិយ តរុណោ អហោសិំ ឩរុពលី ពាហុពលី ជវសម្បន្នោ, តស្ស មេ តា ពលជវសម្បត្តិយោ អន្តរហិតា, វិជ្ជមានាបិ មេ ហត្ថបាទា ហត្ថបាទកិច្ចំ ន ករោន្តិ, ជរាយម្ហិ អបរិមុត្តតាយ ឯទិសោ ជាតោ។ ន ខោ បនាហមេវ, តុម្ហេបិ ជរាយ អបរិមុត្តាវ។ យថេវ ហិ មយ្ហំ, ឯវំ តុម្ហាកម្បិ ជរា អាគមិស្សតិ។ ឥតិ តស្សា បុរេ អាគមនាវ កល្យាណំ ករោថា’’តិ ។ តេនេវេស ទេវទូតោ នាម ជាតោ។ អាពាធិកន្តិ ពាធិកំ។ ទុក្ខិតន្តិ ទុក្ខប្បត្តំ។ ពាឡ្ហគិលានន្តិ អធិមត្តគិលានំ។
Paṭhamaṃ devadūtaṃ samanuyuñjitvāti ettha jarājiṇṇasatto atthato evaṃ vadati nāma – ‘‘passatha, bho, ahampi tumhe viya taruṇo ahosiṃ ūrubalī bāhubalī javasampanno, tassa me tā balajavasampattiyo antarahitā, vijjamānāpi me hatthapādā hatthapādakiccaṃ na karonti, jarāyamhi aparimuttatāya ediso jāto. Na kho panāhameva, tumhepi jarāya aparimuttāva. Yatheva hi mayhaṃ, evaṃ tumhākampi jarā āgamissati. Iti tassā pure āgamanāva kalyāṇaṃ karothā’’ti . Tenevesa devadūto nāma jāto. Ābādhikanti bādhikaṃ. Dukkhitanti dukkhappattaṃ. Bāḷhagilānanti adhimattagilānaṃ.
ទុតិយំ ទេវទូតន្តិ ឯត្ថបិ គិលានសត្តោ អត្ថតោ ឯវំ វទតិ នាម – ‘‘បស្សថ, ភោ, អហម្បិ តុម្ហេ វិយ និរោគោ អហោសិំ, សោម្ហិ ឯតរហិ ព្យាធិនា អភិហតោ, សកេ មុត្តករីសេ បលិបន្នោ, ឧដ្ឋាតុម្បិ ន សក្កោមិ។ វិជ្ជមានាបិ មេ ហត្ថបាទា ហត្ថបាទកិច្ចំ ន ករោន្តិ, ព្យាធិតោម្ហិ អបរិមុត្តតាយ ឯទិសោ ជាតោ។ ន ខោ បនាហមេវ, តុម្ហេបិ ព្យាធិតោ អបរិមុត្តាវ។ យថេវ ហិ មយ្ហំ, ឯវំ តុម្ហាកម្បិ ព្យាធិ អាគមិស្សតិ។ ឥតិ តស្ស បុរេ អាគមនាវ កល្យាណំ ករោថា’’តិ។ តេនេវេស ទេវទូតោ នាម ជាតោ។
Dutiyaṃ devadūtanti etthapi gilānasatto atthato evaṃ vadati nāma – ‘‘passatha, bho, ahampi tumhe viya nirogo ahosiṃ, somhi etarahi byādhinā abhihato, sake muttakarīse palipanno, uṭṭhātumpi na sakkomi. Vijjamānāpi me hatthapādā hatthapādakiccaṃ na karonti, byādhitomhi aparimuttatāya ediso jāto. Na kho panāhameva, tumhepi byādhito aparimuttāva. Yatheva hi mayhaṃ, evaṃ tumhākampi byādhi āgamissati. Iti tassa pure āgamanāva kalyāṇaṃ karothā’’ti. Tenevesa devadūto nāma jāto.
ឯកាហមតន្តិអាទីសុ ឯកាហំ មតស្ស អស្សាតិ ឯកាហមតោ, តំ ឯកាហមតំ។ បរតោ បទទ្វយេបិ ឯសេវ នយោ។ ភស្តា វិយ វាយុនា ឧទ្ធំ ជីវិតបរិយាទានា យថាក្កមំ សមុគ្គតេន សូនភាវេន ឧទ្ធុមាតត្តា ឧទ្ធុមាតកំ។ វិនីលោ វុច្ចតិ វិបរិភិន្នវណ្ណោ, វិនីលោវ វិនីលកោ, តំ វិនីលកំ។ បដិកូលត្តា វា កុច្ឆិតំ វិនីលន្តិ វិនីលកំ។ វិបុព្ពកន្តិ វិស្សន្ទមានបុព្ពកំ, បរិភិន្នដ្ឋានេ ហិ បគ្ឃរិតេន បុព្ពេន បលិមក្ខិតន្តិ អត្ថោ។
Ekāhamatantiādīsu ekāhaṃ matassa assāti ekāhamato, taṃ ekāhamataṃ. Parato padadvayepi eseva nayo. Bhastā viya vāyunā uddhaṃ jīvitapariyādānā yathākkamaṃ samuggatena sūnabhāvena uddhumātattā uddhumātakaṃ. Vinīlo vuccati viparibhinnavaṇṇo, vinīlova vinīlako, taṃ vinīlakaṃ. Paṭikūlattā vā kucchitaṃ vinīlanti vinīlakaṃ. Vipubbakanti vissandamānapubbakaṃ, paribhinnaṭṭhāne hi paggharitena pubbena palimakkhitanti attho.
តតិយំ ទេវទូតន្តិ ឯត្ថ មតកសត្តោ អត្ថតោ ឯវំ វទតិ នាម – ‘‘បស្សថ, ភោ, មំ អាមកសុសានេ ឆឌ្ឌិតំ ឧទ្ធុមាតកាទិភាវប្បត្តំ, មរណតោម្ហិ អបរិមុត្តតាយ ឯទិសោ ជាតោ។ ន ខោ បនាហមេវ, តុម្ហេបិ មរណតោ អបរិមុត្តា។ យថេវ ហិ មយ្ហំ, ឯវំ តុម្ហាកម្បិ មរណំ អាគមិស្សតិ។ ឥតិ តស្ស បុរេ អាគមនាវ កល្យាណំ ករោថា’’តិ។ តេនេវស្ស ទេវទូតោ នាម ជាតោ។
Tatiyaṃdevadūtanti ettha matakasatto atthato evaṃ vadati nāma – ‘‘passatha, bho, maṃ āmakasusāne chaḍḍitaṃ uddhumātakādibhāvappattaṃ, maraṇatomhi aparimuttatāya ediso jāto. Na kho panāhameva, tumhepi maraṇato aparimuttā. Yatheva hi mayhaṃ, evaṃ tumhākampi maraṇaṃ āgamissati. Iti tassa pure āgamanāva kalyāṇaṃ karothā’’ti. Tenevassa devadūto nāma jāto.
ឥមំ បន ទេវទូតានុយោគំ កោ លភតិ, កោ ន លភតិ? យេន តាវ ពហុំ បាបំ កតំ, សោ គន្ត្វា និរយេ និព្ពត្តតិយេវ។ យេន បន បរិត្តំ បាបំ កតំ, សោ លភតិ។ យថា ហិ សភណ្ឌំ ចោរំ គហេត្វា កត្តព្ពមេវ ករោន្តិ ន វិនិច្ឆិនន្តិ។ អនុវិជ្ជិត្វា គហិតំ បន វិនិច្ឆយដ្ឋានំ នយន្តិ, សោ វិនិច្ឆយំ លភតិ។ ឯវំសម្បទមេតំ។ បរិត្តបាបកម្មា ហិ អត្តនោ ធម្មតាយបិ សរន្តិ, សារីយមានាបិ សរន្តិ។
Imaṃ pana devadūtānuyogaṃ ko labhati, ko na labhati? Yena tāva bahuṃ pāpaṃ kataṃ, so gantvā niraye nibbattatiyeva. Yena pana parittaṃ pāpaṃ kataṃ, so labhati. Yathā hi sabhaṇḍaṃ coraṃ gahetvā kattabbameva karonti na vinicchinanti. Anuvijjitvā gahitaṃ pana vinicchayaṭṭhānaṃ nayanti, so vinicchayaṃ labhati. Evaṃsampadametaṃ. Parittapāpakammā hi attano dhammatāyapi saranti, sārīyamānāpi saranti.
តត្ថ ទីឃជយន្តទមិឡោ នាម អត្តនោ ធម្មតាយ សរិ។ សោ កិរ ទមិឡោ សុមនគិរិមហាវិហារេ អាកាសចេតិយំ រត្តបដេន បូជេសិ, អថ និរយេ ឧស្សទសាមន្តេ និព្ពត្តោ អគ្គិជាលសទ្ទំ សុត្វាវ អត្តនា បូជិតបដំ អនុស្សរិ, សោ គន្ត្វា សគ្គេ និព្ពត្តោ។ អបរោបិ បុត្តស្ស ទហរភិក្ខុនោ ខលិសាដកំ ទេន្តោ បាទមូលេ ឋបេសិ, មរណកាលម្ហិ បដបដាតិ សទ្ទេ និមិត្តំ គណ្ហិ , សោបិ ឧស្សទសាមន្តេ និព្ពត្តោ ជាលសទ្ទេន តំ សាដកំ អនុស្សរិត្វា សគ្គេ និព្ពត្តោ។ ឯវំ តាវ អត្តនោ ធម្មតាយ កុសលំ កម្មំ សរិត្វា សគ្គេ និព្ពត្តតីតិ។
Tattha dīghajayantadamiḷo nāma attano dhammatāya sari. So kira damiḷo sumanagirimahāvihāre ākāsacetiyaṃ rattapaṭena pūjesi, atha niraye ussadasāmante nibbatto aggijālasaddaṃ sutvāva attanā pūjitapaṭaṃ anussari, so gantvā sagge nibbatto. Aparopi puttassa daharabhikkhuno khalisāṭakaṃ dento pādamūle ṭhapesi, maraṇakālamhi paṭapaṭāti sadde nimittaṃ gaṇhi , sopi ussadasāmante nibbatto jālasaddena taṃ sāṭakaṃ anussaritvā sagge nibbatto. Evaṃ tāva attano dhammatāya kusalaṃ kammaṃ saritvā sagge nibbattatīti.
អត្តនោ ធម្មតាយ អសរន្តេ បន តយោ ទេវទូតេ បុច្ឆតិ។ តត្ថ កោចិ បឋមេន ទេវទូតេន សរតិ, កោចិ ទុតិយតតិយេហិ, កោចិ តីហិបិ នស្សរតិ។ តំ យមោ រាជា ទិស្វា សយំ សារេតិ។ ឯកោ កិរ អមច្ចោ សុមនបុប្ផកុម្ភេន មហាចេតិយំ បូជេត្វា យមស្ស បត្តិំ អទាសិ, តំ អកុសលកម្មេន និរយេ និព្ពត្តំ យមស្ស សន្តិកំ នយិំសុ។ តស្មិំ តីហិបិ ទេវទូតេហិ កុសលំ អសរន្តេ យមោ សយំ ឱលោកេន្តោ ទិស្វា – ‘‘ននុ ត្វំ មហាចេតិយំ សុមនបុប្ផកុម្ភេន បូជេត្វា មយ្ហំ បត្តិំ អទាសី’’តិ សារេសិ, សោ តស្មិំ កាលេ សរិត្វា ទេវលោកំ គតោ ។ យមោ បន សយំ ឱលោកេត្វាបិ អបស្សន្តោ – ‘‘មហាទុក្ខំ នាម អនុភវិស្សតិ អយំ សត្តោ’’តិ តុណ្ហី អហោសិ។
Attano dhammatāya asarante pana tayo devadūte pucchati. Tattha koci paṭhamena devadūtena sarati, koci dutiyatatiyehi, koci tīhipi nassarati. Taṃ yamo rājā disvā sayaṃ sāreti. Eko kira amacco sumanapupphakumbhena mahācetiyaṃ pūjetvā yamassa pattiṃ adāsi, taṃ akusalakammena niraye nibbattaṃ yamassa santikaṃ nayiṃsu. Tasmiṃ tīhipi devadūtehi kusalaṃ asarante yamo sayaṃ olokento disvā – ‘‘nanu tvaṃ mahācetiyaṃ sumanapupphakumbhena pūjetvā mayhaṃ pattiṃ adāsī’’ti sāresi, so tasmiṃ kāle saritvā devalokaṃ gato . Yamo pana sayaṃ oloketvāpi apassanto – ‘‘mahādukkhaṃ nāma anubhavissati ayaṃ satto’’ti tuṇhī ahosi.
តត្តំ អយោខិលន្តិ តិគាវុតំ អត្តភាវំ សម្បជ្ជលិតាយ លោហបថវិយា ឧត្តានកំ និបជ្ជាបេត្វា ទក្ខិណហត្ថេ តាលប្បមាណំ អយសូលំ បវេសេន្តិ, តថា វាមហត្ថាទីសុ។ យថា ច តំ ឧត្តានកំ និបជ្ជាបេត្វា, ឯវំ ឧរេនបិ វាមបស្សេនបិ ទក្ខិណបស្សេនបិ និបជ្ជាបេត្វា តេ តំ កម្មការណំ ករោន្តិយេវ។ សំវេសេត្វាតិ ជលិតាយ លោហបថវិយា តិគាវុតំ អត្តភាវំ និបជ្ជាបេត្វា។ កុឋារីហីតិ មហតីហិ គេហស្ស ឯកបក្ខច្ឆទនមត្តាហិ កុឋារីហិ តច្ឆន្តិ, លោហិតំ នទី ហុត្វា សន្ទតិ, លោហបថវិតោ ជាលា ឧដ្ឋហិត្វា តច្ឆិតដ្ឋានំ គណ្ហាតិ, មហាទុក្ខំ ឧប្បជ្ជតិ។ តច្ឆន្តា បន សុត្តាហតំ ករិត្វា ទារុំ វិយ អដ្ឋំសម្បិ ឆឡំសម្បិ ករោន្តិ។ វាសីហីតិ មហាសុប្បប្បមាណាហិ វាសីហិ។ រថេ យោជេត្វាតិ សទ្ធិំ យុគយោត្តបក្ខរថចក្កកុព្ពរបាជនេហិ សព្ពតោ បជ្ជលិតេ រថេ យោជេត្វា។ មហន្តន្តិ មហាកូដាគារប្បមាណំ។ អារោបេន្តីតិ សម្បជ្ជលិតេហិ អយមុគ្គរេហិ បោថេន្តា អារោបេន្តិ។ សកិម្បិ ឧទ្ធន្តិ សុបក្កុថិតាយ ឧក្ខលិយា បក្ខិត្តតណ្ឌុលា វិយ ឧទ្ធមធោតិរិយញ្ច គច្ឆតិ។ មហានិរយេតិ អវីចិមហានិរយម្ហិ។
Tattaṃ ayokhilanti tigāvutaṃ attabhāvaṃ sampajjalitāya lohapathaviyā uttānakaṃ nipajjāpetvā dakkhiṇahatthe tālappamāṇaṃ ayasūlaṃ pavesenti, tathā vāmahatthādīsu. Yathā ca taṃ uttānakaṃ nipajjāpetvā, evaṃ urenapi vāmapassenapi dakkhiṇapassenapi nipajjāpetvā te taṃ kammakāraṇaṃ karontiyeva. Saṃvesetvāti jalitāya lohapathaviyā tigāvutaṃ attabhāvaṃ nipajjāpetvā. Kuṭhārīhīti mahatīhi gehassa ekapakkhacchadanamattāhi kuṭhārīhi tacchanti, lohitaṃ nadī hutvā sandati, lohapathavito jālā uṭṭhahitvā tacchitaṭṭhānaṃ gaṇhāti, mahādukkhaṃ uppajjati. Tacchantā pana suttāhataṃ karitvā dāruṃ viya aṭṭhaṃsampi chaḷaṃsampi karonti. Vāsīhīti mahāsuppappamāṇāhi vāsīhi. Rathe yojetvāti saddhiṃ yugayottapakkharathacakkakubbarapājanehi sabbato pajjalite rathe yojetvā. Mahantanti mahākūṭāgārappamāṇaṃ. Āropentīti sampajjalitehi ayamuggarehi pothentā āropenti. Sakimpi uddhanti supakkuthitāya ukkhaliyā pakkhittataṇḍulā viya uddhamadhotiriyañca gacchati. Mahānirayeti avīcimahānirayamhi.
ភាគសោ មិតោតិ ភាគេ ឋបេត្វា វិភត្តោ។ បរិយន្តោតិ បរិក្ខិត្តោ។ អយសាតិ ឧបរិ អយបដ្ដេន ឆាទិតោ។ សមន្តា យោជនសតំ, ផរិត្វា តិដ្ឋតីតិ ឯវំ ផរិត្វា តិដ្ឋតិ, យថា តំ សមន្តា យោជនសតេ ឋត្វា ឱលោកេន្តស្ស អក្ខីនិ យមកគោឡកា វិយ និក្ខមន្តិ។
Bhāgasomitoti bhāge ṭhapetvā vibhatto. Pariyantoti parikkhitto. Ayasāti upari ayapaṭṭena chādito. Samantā yojanasataṃ, pharitvā tiṭṭhatīti evaṃ pharitvā tiṭṭhati, yathā taṃ samantā yojanasate ṭhatvā olokentassa akkhīni yamakagoḷakā viya nikkhamanti.
ហីនកាយូបគាតិ ហីនំ កាយំ ឧបគតា ហុត្វា។ ឧបាទានេតិ តណ្ហាទិដ្ឋិគ្គហណេ។ ជាតិមរណសម្ភវេតិ ជាតិយា ច មរណស្ស ច ការណភូតេ។ អនុបាទាតិ ចតូហិ ឧបាទានេហិ អនុបាទិយិត្វា។ ជាតិមរណសង្ខយេតិ ជាតិមរណសង្ខយសង្ខាតេ និព្ពានេ វិមុច្ចន្តិ។ ទិដ្ឋធម្មាភិនិព្ពុតាតិ ទិដ្ឋធម្មេ ឥមស្មិំយេវ អត្តភាវេ សព្ពកិលេសនិព្ពានេន និព្ពុតា។ សព្ពទុក្ខំ ឧបច្ចគុន្តិ សកលវដ្ដទុក្ខំ អតិក្កន្តា។
Hīnakāyūpagāti hīnaṃ kāyaṃ upagatā hutvā. Upādāneti taṇhādiṭṭhiggahaṇe. Jātimaraṇasambhaveti jātiyā ca maraṇassa ca kāraṇabhūte. Anupādāti catūhi upādānehi anupādiyitvā. Jātimaraṇasaṅkhayeti jātimaraṇasaṅkhayasaṅkhāte nibbāne vimuccanti. Diṭṭhadhammābhinibbutāti diṭṭhadhamme imasmiṃyeva attabhāve sabbakilesanibbānena nibbutā. Sabbadukkhaṃ upaccagunti sakalavaṭṭadukkhaṃ atikkantā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ៦. ទេវទូតសុត្តំ • 6. Devadūtasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ៦. ទេវទូតសុត្តវណ្ណនា • 6. Devadūtasuttavaṇṇanā
