| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
೬. ದೇವದೂತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
6. Devadūtasuttavaṇṇanā
೩೬. ಛಟ್ಠೇ ದೇವದೂತಾನೀತಿ ದೇವದೂತಾ। ಅಯಂ ಪನೇತ್ಥ ವಚನತ್ಥೋ – ದೇವೋತಿ ಮಚ್ಚು, ತಸ್ಸ ದೂತಾತಿ ದೇವದೂತಾ। ಜಿಣ್ಣಬ್ಯಾಧಿಮತಾ ಹಿ ಸಂವೇಗಜನನಟ್ಠೇನ ‘‘ಇದಾನಿ ತೇ ಮಚ್ಚುಸಮೀಪಂ ಗನ್ತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಚೋದೇನ್ತಿ ವಿಯ, ತಸ್ಮಾ ದೇವದೂತಾತಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ। ದೇವಾ ವಿಯ ದೂತಾತಿಪಿ ದೇವದೂತಾ। ಯಥಾ ಹಿ ಅಲಙ್ಕತಪಟಿಯತ್ತಾಯ ದೇವತಾಯ ಆಕಾಸೇ ಠತ್ವಾ ‘‘ತ್ವಂ ಅಸುಕದಿವಸೇ ಮರಿಸ್ಸಸೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ತಸ್ಸಾ ವಚನಂ ಸದ್ಧಾತಬ್ಬಂ ಹೋತಿ; ಏವಮೇವಂ ಜಿಣ್ಣಬ್ಯಾಧಿಮತಾಪಿ ದಿಸ್ಸಮಾನಾ ‘‘ತ್ವಮ್ಪಿ ಏವಂಧಮ್ಮೋ’’ತಿ ಚೋದೇನ್ತಿ ವಿಯ, ತೇಸಞ್ಚ ತಂ ವಚನಂ ಅನಞ್ಞಥಾಭಾವಿತಾಯ ದೇವತಾಯ ಬ್ಯಾಕರಣಸದಿಸಮೇವ ಹೋತೀತಿ ದೇವಾ ವಿಯ ದೂತಾತಿ ದೇವದೂತಾ। ವಿಸುದ್ಧಿದೇವಾನಂ ದೂತಾತಿಪಿ ದೇವದೂತಾ। ಸಬ್ಬಬೋಧಿಸತ್ತಾ ಹಿ ಜಿಣ್ಣಬ್ಯಾಧಿಮತಪಬ್ಬಜಿತೇ ದಿಸ್ವಾವ ಸಂವೇಗಂ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ನಿಕ್ಖಮ್ಮ ಪಬ್ಬಜಿಂಸು। ಏವಂ ವಿಸುದ್ಧಿದೇವಾನಂ ದೂತಾತಿಪಿ ದೇವದೂತಾ। ಇಧ ಪನ ಲಿಙ್ಗವಿಪಲ್ಲಾಸೇನ ‘‘ದೇವದೂತಾನೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ।
36. Chaṭṭhe devadūtānīti devadūtā. Ayaṃ panettha vacanattho – devoti maccu, tassa dūtāti devadūtā. Jiṇṇabyādhimatā hi saṃvegajananaṭṭhena ‘‘idāni te maccusamīpaṃ gantabba’’nti codenti viya, tasmā devadūtāti vuccanti. Devā viya dūtātipi devadūtā. Yathā hi alaṅkatapaṭiyattāya devatāya ākāse ṭhatvā ‘‘tvaṃ asukadivase marissasī’’ti vutte tassā vacanaṃ saddhātabbaṃ hoti; evamevaṃ jiṇṇabyādhimatāpi dissamānā ‘‘tvampi evaṃdhammo’’ti codenti viya, tesañca taṃ vacanaṃ anaññathābhāvitāya devatāya byākaraṇasadisameva hotīti devā viya dūtāti devadūtā. Visuddhidevānaṃ dūtātipi devadūtā. Sabbabodhisattā hi jiṇṇabyādhimatapabbajite disvāva saṃvegaṃ āpajjitvā nikkhamma pabbajiṃsu. Evaṃ visuddhidevānaṃ dūtātipi devadūtā. Idha pana liṅgavipallāsena ‘‘devadūtānī’’ti vuttaṃ.
ಕಾಯೇನ ದುಚ್ಚರಿತನ್ತಿಆದಿ ಕಸ್ಮಾ ಆರದ್ಧಂ? ದೇವದೂತಾನುಯುಞ್ಜನಟ್ಠಾನುಪಕ್ಕಮಕಮ್ಮದಸ್ಸನತ್ಥಂ। ಇಮಿನಾ ಹಿ ಕಮ್ಮೇನ ಅಯಂ ಸತ್ತೋ ನಿರಯೇ ನಿಬ್ಬತ್ತತಿ, ಅಥ ನಂ ತತ್ಥ ಯಮೋ ರಾಜಾ ದೇವದೂತೇ ಸಮನುಯುಞ್ಜತಿ। ತತ್ಥ ಕಾಯೇನ ದುಚ್ಚರಿತಂ ಚರತೀತಿ ಕಾಯದ್ವಾರೇನ ತಿವಿಧಂ ದುಚ್ಚರಿತಂ ಚರತಿ। ವಾಚಾಯಾತಿ ವಚೀದ್ವಾರೇನ ಚತುಬ್ಬಿಧಂ ದುಚ್ಚರಿತಂ ಚರತಿ। ಮನಸಾತಿ ಮನೋದ್ವಾರೇನ ತಿವಿಧಂ ದುಚ್ಚರಿತಂ ಚರತಿ।
Kāyenaduccaritantiādi kasmā āraddhaṃ? Devadūtānuyuñjanaṭṭhānupakkamakammadassanatthaṃ. Iminā hi kammena ayaṃ satto niraye nibbattati, atha naṃ tattha yamo rājā devadūte samanuyuñjati. Tattha kāyena duccaritaṃ caratīti kāyadvārena tividhaṃ duccaritaṃ carati. Vācāyāti vacīdvārena catubbidhaṃ duccaritaṃ carati. Manasāti manodvārena tividhaṃ duccaritaṃ carati.
ತಮೇನಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ನಿರಯಪಾಲಾತಿ ಏತ್ಥ ಏಕಚ್ಚೇ ಥೇರಾ ‘‘ನಿರಯಪಾಲಾ ನಾಮ ನತ್ಥಿ, ಯನ್ತರೂಪಂ ವಿಯ ಕಮ್ಮಮೇವ ಕಾರಣಂ ಕಾರೇತೀ’’ತಿ ವದನ್ತಿ। ತಂ ‘‘ಅತ್ಥಿ ನಿರಯೇ ನಿರಯಪಾಲಾತಿ, ಆಮನ್ತಾ। ಅತ್ಥಿ ಚ ಕಾರಣಿಕಾ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಅಭಿಧಮ್ಮೇ (ಕಥಾ॰ ೮೬೬) ಪಟಿಸೇಧಿತಮೇವ। ಯಥಾ ಹಿ ಮನುಸ್ಸಲೋಕೇ ಕಮ್ಮಕಾರಣಕಾರಕಾ ಅತ್ಥಿ, ಏವಮೇವ ನಿರಯೇ ನಿರಯಪಾಲಾ ಅತ್ಥೀತಿ। ಯಮಸ್ಸ ರಞ್ಞೋತಿ ಯಮರಾಜಾ ನಾಮ ವೇಮಾನಿಕಪೇತರಾಜಾ। ಏಕಸ್ಮಿಂ ಕಾಲೇ ದಿಬ್ಬವಿಮಾನೇ ದಿಬ್ಬಕಪ್ಪರುಕ್ಖದಿಬ್ಬಉಯ್ಯಾನದಿಬ್ಬನಾಟಕಾದಿಸಬ್ಬಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ಅನುಭವತಿ, ಏಕಸ್ಮಿಂ ಕಾಲೇ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಂ, ಧಮ್ಮಿಕೋ ರಾಜಾ, ನ ಚೇಸ ಏಕೋವ ಹೋತಿ, ಚತೂಸು ಪನ ದ್ವಾರೇಸು ಚತ್ತಾರೋ ಜನಾ ಹೋನ್ತಿ। ಅಮತ್ತೇಯ್ಯೋತಿ ಮಾತು ಹಿತೋ ಮತ್ತೇಯ್ಯೋ, ಮಾತರಿ ಸಮ್ಮಾ ಪಟಿಪನ್ನೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ನ ಮತ್ತೇಯ್ಯೋತಿ ಅಮತ್ತೇಯ್ಯೋ, ಮಾತರಿ ಮಿಚ್ಛಾ ಪಟಿಪನ್ನೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸೇಸಪದೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಅಬ್ರಹ್ಮಞ್ಞೋತಿ ಏತ್ಥ ಚ ಖೀಣಾಸವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ನಾಮ, ತೇಸು ಮಿಚ್ಛಾ ಪಟಿಪನ್ನೋ ಅಬ್ರಹ್ಮಞ್ಞೋ ನಾಮ।
Tamenaṃ, bhikkhave, nirayapālāti ettha ekacce therā ‘‘nirayapālā nāma natthi, yantarūpaṃ viya kammameva kāraṇaṃ kāretī’’ti vadanti. Taṃ ‘‘atthi niraye nirayapālāti, āmantā. Atthi ca kāraṇikā’’tiādinā nayena abhidhamme (kathā. 866) paṭisedhitameva. Yathā hi manussaloke kammakāraṇakārakā atthi, evameva niraye nirayapālā atthīti. Yamassaraññoti yamarājā nāma vemānikapetarājā. Ekasmiṃ kāle dibbavimāne dibbakapparukkhadibbauyyānadibbanāṭakādisabbasampattiṃ anubhavati, ekasmiṃ kāle kammavipākaṃ, dhammiko rājā, na cesa ekova hoti, catūsu pana dvāresu cattāro janā honti. Amatteyyoti mātu hito matteyyo, mātari sammā paṭipannoti attho. Na matteyyoti amatteyyo, mātari micchā paṭipannoti attho. Sesapadesupi eseva nayo. Abrahmaññoti ettha ca khīṇāsavā brāhmaṇā nāma, tesu micchā paṭipanno abrahmañño nāma.
ಸಮನುಯುಞ್ಜತೀತಿ ಅನುಯೋಗವತ್ತಂ ಆರೋಪೇನ್ತೋ ಪುಚ್ಛತಿ, ಲದ್ಧಿಂ ಪತಿಟ್ಠಾಪೇನ್ತೋ ಪನ ಸಮನುಗ್ಗಾಹತಿ ನಾಮ, ಕಾರಣಂ ಪುಚ್ಛನ್ತೋ ಸಮನುಭಾಸತಿ ನಾಮ। ನಾದ್ದಸನ್ತಿ ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಪಹಿತಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ದೇವದೂತಸ್ಸ ಅಭಾವಂ ಸನ್ಧಾಯ ಏವಂ ವದತಿ।
Samanuyuñjatīti anuyogavattaṃ āropento pucchati, laddhiṃ patiṭṭhāpento pana samanuggāhati nāma, kāraṇaṃ pucchanto samanubhāsati nāma. Nāddasanti attano santike pahitassa kassaci devadūtassa abhāvaṃ sandhāya evaṃ vadati.
ಅಥ ನಂ ಯಮೋ ‘‘ನಾಯಂ ಭಾಸಿತಸ್ಸ ಅತ್ಥಂ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತೀ’’ತಿ ಞತ್ವಾ ಅತ್ಥಂ ಸಲ್ಲಕ್ಖಾಪೇತುಕಾಮೋ ಅಮ್ಭೋತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಜಿಣ್ಣನ್ತಿ ಜರಾಜಿಣ್ಣಂ। ಗೋಪಾನಸಿವಙ್ಕನ್ತಿ ಗೋಪಾನಸೀ ವಿಯ ವಙ್ಕಂ। ಭೋಗ್ಗನ್ತಿ ಭಗ್ಗಂ। ಇಮಿನಾಪಿಸ್ಸ ವಙ್ಕಭಾವಮೇವ ದೀಪೇತಿ। ದಣ್ಡಪರಾಯಣನ್ತಿ ದಣ್ಡಪಟಿಸರಣಂ ದಣ್ಡದುತಿಯಂ। ಪವೇಧಮಾನನ್ತಿ ಕಮ್ಪಮಾನಂ। ಆತುರನ್ತಿ ಜರಾತುರಂ। ಖಣ್ಡದನ್ತನ್ತಿ ಜರಾನುಭಾವೇನ ಖಣ್ಡಿತದನ್ತಂ। ಪಲಿತಕೇಸನ್ತಿ ಪಣ್ಡರಕೇಸಂ। ವಿಲೂನನ್ತಿ ಲುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಗಹಿತಕೇಸಂ ವಿಯ ಖಲ್ಲಾಟಂ। ಖಲಿತಸಿರನ್ತಿ ಮಹಾಖಲ್ಲಾಟಸೀಸಂ। ವಲಿತನ್ತಿ ಸಞ್ಜಾತವಲಿಂ। ತಿಲಕಾಹತಗತ್ತನ್ತಿ ಸೇತತಿಲಕಕಾಳತಿಲಕೇಹಿ ವಿಕಿಣ್ಣಸರೀರಂ। ಜರಾಧಮ್ಮೋತಿ ಜರಾಸಭಾವೋ, ಅಪರಿಮುತ್ತೋ ಜರಾಯ, ಜರಾ ನಾಮ ಮಯ್ಹಂ ಅಬ್ಭನ್ತರೇಯೇವ ಪವತ್ತತೀತಿ। ಪರತೋ ಬ್ಯಾಧಿಧಮ್ಮೋ ಮರಣಧಮ್ಮೋತಿ ಪದದ್ವಯೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ।
Atha naṃ yamo ‘‘nāyaṃ bhāsitassa atthaṃ sallakkhetī’’ti ñatvā atthaṃ sallakkhāpetukāmo ambhotiādimāha. Tattha jiṇṇanti jarājiṇṇaṃ. Gopānasivaṅkanti gopānasī viya vaṅkaṃ. Bhogganti bhaggaṃ. Imināpissa vaṅkabhāvameva dīpeti. Daṇḍaparāyaṇanti daṇḍapaṭisaraṇaṃ daṇḍadutiyaṃ. Pavedhamānanti kampamānaṃ. Āturanti jarāturaṃ. Khaṇḍadantanti jarānubhāvena khaṇḍitadantaṃ. Palitakesanti paṇḍarakesaṃ. Vilūnanti luñcitvā gahitakesaṃ viya khallāṭaṃ. Khalitasiranti mahākhallāṭasīsaṃ. Valitanti sañjātavaliṃ. Tilakāhatagattanti setatilakakāḷatilakehi vikiṇṇasarīraṃ. Jarādhammoti jarāsabhāvo, aparimutto jarāya, jarā nāma mayhaṃ abbhantareyeva pavattatīti. Parato byādhidhammo maraṇadhammoti padadvayepi eseva nayo.
ಪಠಮಂ ದೇವದೂತಂ ಸಮನುಯುಞ್ಜಿತ್ವಾತಿ ಏತ್ಥ ಜರಾಜಿಣ್ಣಸತ್ತೋ ಅತ್ಥತೋ ಏವಂ ವದತಿ ನಾಮ – ‘‘ಪಸ್ಸಥ, ಭೋ, ಅಹಮ್ಪಿ ತುಮ್ಹೇ ವಿಯ ತರುಣೋ ಅಹೋಸಿಂ ಊರುಬಲೀ ಬಾಹುಬಲೀ ಜವಸಮ್ಪನ್ನೋ, ತಸ್ಸ ಮೇ ತಾ ಬಲಜವಸಮ್ಪತ್ತಿಯೋ ಅನ್ತರಹಿತಾ, ವಿಜ್ಜಮಾನಾಪಿ ಮೇ ಹತ್ಥಪಾದಾ ಹತ್ಥಪಾದಕಿಚ್ಚಂ ನ ಕರೋನ್ತಿ, ಜರಾಯಮ್ಹಿ ಅಪರಿಮುತ್ತತಾಯ ಏದಿಸೋ ಜಾತೋ। ನ ಖೋ ಪನಾಹಮೇವ, ತುಮ್ಹೇಪಿ ಜರಾಯ ಅಪರಿಮುತ್ತಾವ। ಯಥೇವ ಹಿ ಮಯ್ಹಂ, ಏವಂ ತುಮ್ಹಾಕಮ್ಪಿ ಜರಾ ಆಗಮಿಸ್ಸತಿ। ಇತಿ ತಸ್ಸಾ ಪುರೇ ಆಗಮನಾವ ಕಲ್ಯಾಣಂ ಕರೋಥಾ’’ತಿ । ತೇನೇವೇಸ ದೇವದೂತೋ ನಾಮ ಜಾತೋ। ಆಬಾಧಿಕನ್ತಿ ಬಾಧಿಕಂ। ದುಕ್ಖಿತನ್ತಿ ದುಕ್ಖಪ್ಪತ್ತಂ। ಬಾಳ್ಹಗಿಲಾನನ್ತಿ ಅಧಿಮತ್ತಗಿಲಾನಂ।
Paṭhamaṃ devadūtaṃ samanuyuñjitvāti ettha jarājiṇṇasatto atthato evaṃ vadati nāma – ‘‘passatha, bho, ahampi tumhe viya taruṇo ahosiṃ ūrubalī bāhubalī javasampanno, tassa me tā balajavasampattiyo antarahitā, vijjamānāpi me hatthapādā hatthapādakiccaṃ na karonti, jarāyamhi aparimuttatāya ediso jāto. Na kho panāhameva, tumhepi jarāya aparimuttāva. Yatheva hi mayhaṃ, evaṃ tumhākampi jarā āgamissati. Iti tassā pure āgamanāva kalyāṇaṃ karothā’’ti . Tenevesa devadūto nāma jāto. Ābādhikanti bādhikaṃ. Dukkhitanti dukkhappattaṃ. Bāḷhagilānanti adhimattagilānaṃ.
ದುತಿಯಂ ದೇವದೂತನ್ತಿ ಏತ್ಥಪಿ ಗಿಲಾನಸತ್ತೋ ಅತ್ಥತೋ ಏವಂ ವದತಿ ನಾಮ – ‘‘ಪಸ್ಸಥ, ಭೋ, ಅಹಮ್ಪಿ ತುಮ್ಹೇ ವಿಯ ನಿರೋಗೋ ಅಹೋಸಿಂ, ಸೋಮ್ಹಿ ಏತರಹಿ ಬ್ಯಾಧಿನಾ ಅಭಿಹತೋ, ಸಕೇ ಮುತ್ತಕರೀಸೇ ಪಲಿಪನ್ನೋ, ಉಟ್ಠಾತುಮ್ಪಿ ನ ಸಕ್ಕೋಮಿ। ವಿಜ್ಜಮಾನಾಪಿ ಮೇ ಹತ್ಥಪಾದಾ ಹತ್ಥಪಾದಕಿಚ್ಚಂ ನ ಕರೋನ್ತಿ, ಬ್ಯಾಧಿತೋಮ್ಹಿ ಅಪರಿಮುತ್ತತಾಯ ಏದಿಸೋ ಜಾತೋ। ನ ಖೋ ಪನಾಹಮೇವ, ತುಮ್ಹೇಪಿ ಬ್ಯಾಧಿತೋ ಅಪರಿಮುತ್ತಾವ। ಯಥೇವ ಹಿ ಮಯ್ಹಂ, ಏವಂ ತುಮ್ಹಾಕಮ್ಪಿ ಬ್ಯಾಧಿ ಆಗಮಿಸ್ಸತಿ। ಇತಿ ತಸ್ಸ ಪುರೇ ಆಗಮನಾವ ಕಲ್ಯಾಣಂ ಕರೋಥಾ’’ತಿ। ತೇನೇವೇಸ ದೇವದೂತೋ ನಾಮ ಜಾತೋ।
Dutiyaṃ devadūtanti etthapi gilānasatto atthato evaṃ vadati nāma – ‘‘passatha, bho, ahampi tumhe viya nirogo ahosiṃ, somhi etarahi byādhinā abhihato, sake muttakarīse palipanno, uṭṭhātumpi na sakkomi. Vijjamānāpi me hatthapādā hatthapādakiccaṃ na karonti, byādhitomhi aparimuttatāya ediso jāto. Na kho panāhameva, tumhepi byādhito aparimuttāva. Yatheva hi mayhaṃ, evaṃ tumhākampi byādhi āgamissati. Iti tassa pure āgamanāva kalyāṇaṃ karothā’’ti. Tenevesa devadūto nāma jāto.
ಏಕಾಹಮತನ್ತಿಆದೀಸು ಏಕಾಹಂ ಮತಸ್ಸ ಅಸ್ಸಾತಿ ಏಕಾಹಮತೋ, ತಂ ಏಕಾಹಮತಂ। ಪರತೋ ಪದದ್ವಯೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಭಸ್ತಾ ವಿಯ ವಾಯುನಾ ಉದ್ಧಂ ಜೀವಿತಪರಿಯಾದಾನಾ ಯಥಾಕ್ಕಮಂ ಸಮುಗ್ಗತೇನ ಸೂನಭಾವೇನ ಉದ್ಧುಮಾತತ್ತಾ ಉದ್ಧುಮಾತಕಂ। ವಿನೀಲೋ ವುಚ್ಚತಿ ವಿಪರಿಭಿನ್ನವಣ್ಣೋ, ವಿನೀಲೋವ ವಿನೀಲಕೋ, ತಂ ವಿನೀಲಕಂ। ಪಟಿಕೂಲತ್ತಾ ವಾ ಕುಚ್ಛಿತಂ ವಿನೀಲನ್ತಿ ವಿನೀಲಕಂ। ವಿಪುಬ್ಬಕನ್ತಿ ವಿಸ್ಸನ್ದಮಾನಪುಬ್ಬಕಂ, ಪರಿಭಿನ್ನಟ್ಠಾನೇ ಹಿ ಪಗ್ಘರಿತೇನ ಪುಬ್ಬೇನ ಪಲಿಮಕ್ಖಿತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ।
Ekāhamatantiādīsu ekāhaṃ matassa assāti ekāhamato, taṃ ekāhamataṃ. Parato padadvayepi eseva nayo. Bhastā viya vāyunā uddhaṃ jīvitapariyādānā yathākkamaṃ samuggatena sūnabhāvena uddhumātattā uddhumātakaṃ. Vinīlo vuccati viparibhinnavaṇṇo, vinīlova vinīlako, taṃ vinīlakaṃ. Paṭikūlattā vā kucchitaṃ vinīlanti vinīlakaṃ. Vipubbakanti vissandamānapubbakaṃ, paribhinnaṭṭhāne hi paggharitena pubbena palimakkhitanti attho.
ತತಿಯಂ ದೇವದೂತನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಮತಕಸತ್ತೋ ಅತ್ಥತೋ ಏವಂ ವದತಿ ನಾಮ – ‘‘ಪಸ್ಸಥ, ಭೋ, ಮಂ ಆಮಕಸುಸಾನೇ ಛಡ್ಡಿತಂ ಉದ್ಧುಮಾತಕಾದಿಭಾವಪ್ಪತ್ತಂ, ಮರಣತೋಮ್ಹಿ ಅಪರಿಮುತ್ತತಾಯ ಏದಿಸೋ ಜಾತೋ। ನ ಖೋ ಪನಾಹಮೇವ, ತುಮ್ಹೇಪಿ ಮರಣತೋ ಅಪರಿಮುತ್ತಾ। ಯಥೇವ ಹಿ ಮಯ್ಹಂ, ಏವಂ ತುಮ್ಹಾಕಮ್ಪಿ ಮರಣಂ ಆಗಮಿಸ್ಸತಿ। ಇತಿ ತಸ್ಸ ಪುರೇ ಆಗಮನಾವ ಕಲ್ಯಾಣಂ ಕರೋಥಾ’’ತಿ। ತೇನೇವಸ್ಸ ದೇವದೂತೋ ನಾಮ ಜಾತೋ।
Tatiyaṃdevadūtanti ettha matakasatto atthato evaṃ vadati nāma – ‘‘passatha, bho, maṃ āmakasusāne chaḍḍitaṃ uddhumātakādibhāvappattaṃ, maraṇatomhi aparimuttatāya ediso jāto. Na kho panāhameva, tumhepi maraṇato aparimuttā. Yatheva hi mayhaṃ, evaṃ tumhākampi maraṇaṃ āgamissati. Iti tassa pure āgamanāva kalyāṇaṃ karothā’’ti. Tenevassa devadūto nāma jāto.
ಇಮಂ ಪನ ದೇವದೂತಾನುಯೋಗಂ ಕೋ ಲಭತಿ, ಕೋ ನ ಲಭತಿ? ಯೇನ ತಾವ ಬಹುಂ ಪಾಪಂ ಕತಂ, ಸೋ ಗನ್ತ್ವಾ ನಿರಯೇ ನಿಬ್ಬತ್ತತಿಯೇವ। ಯೇನ ಪನ ಪರಿತ್ತಂ ಪಾಪಂ ಕತಂ, ಸೋ ಲಭತಿ। ಯಥಾ ಹಿ ಸಭಣ್ಡಂ ಚೋರಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಕತ್ತಬ್ಬಮೇವ ಕರೋನ್ತಿ ನ ವಿನಿಚ್ಛಿನನ್ತಿ। ಅನುವಿಜ್ಜಿತ್ವಾ ಗಹಿತಂ ಪನ ವಿನಿಚ್ಛಯಟ್ಠಾನಂ ನಯನ್ತಿ, ಸೋ ವಿನಿಚ್ಛಯಂ ಲಭತಿ। ಏವಂಸಮ್ಪದಮೇತಂ। ಪರಿತ್ತಪಾಪಕಮ್ಮಾ ಹಿ ಅತ್ತನೋ ಧಮ್ಮತಾಯಪಿ ಸರನ್ತಿ, ಸಾರೀಯಮಾನಾಪಿ ಸರನ್ತಿ।
Imaṃ pana devadūtānuyogaṃ ko labhati, ko na labhati? Yena tāva bahuṃ pāpaṃ kataṃ, so gantvā niraye nibbattatiyeva. Yena pana parittaṃ pāpaṃ kataṃ, so labhati. Yathā hi sabhaṇḍaṃ coraṃ gahetvā kattabbameva karonti na vinicchinanti. Anuvijjitvā gahitaṃ pana vinicchayaṭṭhānaṃ nayanti, so vinicchayaṃ labhati. Evaṃsampadametaṃ. Parittapāpakammā hi attano dhammatāyapi saranti, sārīyamānāpi saranti.
ತತ್ಥ ದೀಘಜಯನ್ತದಮಿಳೋ ನಾಮ ಅತ್ತನೋ ಧಮ್ಮತಾಯ ಸರಿ। ಸೋ ಕಿರ ದಮಿಳೋ ಸುಮನಗಿರಿಮಹಾವಿಹಾರೇ ಆಕಾಸಚೇತಿಯಂ ರತ್ತಪಟೇನ ಪೂಜೇಸಿ, ಅಥ ನಿರಯೇ ಉಸ್ಸದಸಾಮನ್ತೇ ನಿಬ್ಬತ್ತೋ ಅಗ್ಗಿಜಾಲಸದ್ದಂ ಸುತ್ವಾವ ಅತ್ತನಾ ಪೂಜಿತಪಟಂ ಅನುಸ್ಸರಿ, ಸೋ ಗನ್ತ್ವಾ ಸಗ್ಗೇ ನಿಬ್ಬತ್ತೋ। ಅಪರೋಪಿ ಪುತ್ತಸ್ಸ ದಹರಭಿಕ್ಖುನೋ ಖಲಿಸಾಟಕಂ ದೇನ್ತೋ ಪಾದಮೂಲೇ ಠಪೇಸಿ, ಮರಣಕಾಲಮ್ಹಿ ಪಟಪಟಾತಿ ಸದ್ದೇ ನಿಮಿತ್ತಂ ಗಣ್ಹಿ , ಸೋಪಿ ಉಸ್ಸದಸಾಮನ್ತೇ ನಿಬ್ಬತ್ತೋ ಜಾಲಸದ್ದೇನ ತಂ ಸಾಟಕಂ ಅನುಸ್ಸರಿತ್ವಾ ಸಗ್ಗೇ ನಿಬ್ಬತ್ತೋ। ಏವಂ ತಾವ ಅತ್ತನೋ ಧಮ್ಮತಾಯ ಕುಸಲಂ ಕಮ್ಮಂ ಸರಿತ್ವಾ ಸಗ್ಗೇ ನಿಬ್ಬತ್ತತೀತಿ।
Tattha dīghajayantadamiḷo nāma attano dhammatāya sari. So kira damiḷo sumanagirimahāvihāre ākāsacetiyaṃ rattapaṭena pūjesi, atha niraye ussadasāmante nibbatto aggijālasaddaṃ sutvāva attanā pūjitapaṭaṃ anussari, so gantvā sagge nibbatto. Aparopi puttassa daharabhikkhuno khalisāṭakaṃ dento pādamūle ṭhapesi, maraṇakālamhi paṭapaṭāti sadde nimittaṃ gaṇhi , sopi ussadasāmante nibbatto jālasaddena taṃ sāṭakaṃ anussaritvā sagge nibbatto. Evaṃ tāva attano dhammatāya kusalaṃ kammaṃ saritvā sagge nibbattatīti.
ಅತ್ತನೋ ಧಮ್ಮತಾಯ ಅಸರನ್ತೇ ಪನ ತಯೋ ದೇವದೂತೇ ಪುಚ್ಛತಿ। ತತ್ಥ ಕೋಚಿ ಪಠಮೇನ ದೇವದೂತೇನ ಸರತಿ, ಕೋಚಿ ದುತಿಯತತಿಯೇಹಿ, ಕೋಚಿ ತೀಹಿಪಿ ನಸ್ಸರತಿ। ತಂ ಯಮೋ ರಾಜಾ ದಿಸ್ವಾ ಸಯಂ ಸಾರೇತಿ। ಏಕೋ ಕಿರ ಅಮಚ್ಚೋ ಸುಮನಪುಪ್ಫಕುಮ್ಭೇನ ಮಹಾಚೇತಿಯಂ ಪೂಜೇತ್ವಾ ಯಮಸ್ಸ ಪತ್ತಿಂ ಅದಾಸಿ, ತಂ ಅಕುಸಲಕಮ್ಮೇನ ನಿರಯೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಂ ಯಮಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕಂ ನಯಿಂಸು। ತಸ್ಮಿಂ ತೀಹಿಪಿ ದೇವದೂತೇಹಿ ಕುಸಲಂ ಅಸರನ್ತೇ ಯಮೋ ಸಯಂ ಓಲೋಕೇನ್ತೋ ದಿಸ್ವಾ – ‘‘ನನು ತ್ವಂ ಮಹಾಚೇತಿಯಂ ಸುಮನಪುಪ್ಫಕುಮ್ಭೇನ ಪೂಜೇತ್ವಾ ಮಯ್ಹಂ ಪತ್ತಿಂ ಅದಾಸೀ’’ತಿ ಸಾರೇಸಿ, ಸೋ ತಸ್ಮಿಂ ಕಾಲೇ ಸರಿತ್ವಾ ದೇವಲೋಕಂ ಗತೋ । ಯಮೋ ಪನ ಸಯಂ ಓಲೋಕೇತ್ವಾಪಿ ಅಪಸ್ಸನ್ತೋ – ‘‘ಮಹಾದುಕ್ಖಂ ನಾಮ ಅನುಭವಿಸ್ಸತಿ ಅಯಂ ಸತ್ತೋ’’ತಿ ತುಣ್ಹೀ ಅಹೋಸಿ।
Attano dhammatāya asarante pana tayo devadūte pucchati. Tattha koci paṭhamena devadūtena sarati, koci dutiyatatiyehi, koci tīhipi nassarati. Taṃ yamo rājā disvā sayaṃ sāreti. Eko kira amacco sumanapupphakumbhena mahācetiyaṃ pūjetvā yamassa pattiṃ adāsi, taṃ akusalakammena niraye nibbattaṃ yamassa santikaṃ nayiṃsu. Tasmiṃ tīhipi devadūtehi kusalaṃ asarante yamo sayaṃ olokento disvā – ‘‘nanu tvaṃ mahācetiyaṃ sumanapupphakumbhena pūjetvā mayhaṃ pattiṃ adāsī’’ti sāresi, so tasmiṃ kāle saritvā devalokaṃ gato . Yamo pana sayaṃ oloketvāpi apassanto – ‘‘mahādukkhaṃ nāma anubhavissati ayaṃ satto’’ti tuṇhī ahosi.
ತತ್ತಂ ಅಯೋಖಿಲನ್ತಿ ತಿಗಾವುತಂ ಅತ್ತಭಾವಂ ಸಮ್ಪಜ್ಜಲಿತಾಯ ಲೋಹಪಥವಿಯಾ ಉತ್ತಾನಕಂ ನಿಪಜ್ಜಾಪೇತ್ವಾ ದಕ್ಖಿಣಹತ್ಥೇ ತಾಲಪ್ಪಮಾಣಂ ಅಯಸೂಲಂ ಪವೇಸೇನ್ತಿ, ತಥಾ ವಾಮಹತ್ಥಾದೀಸು। ಯಥಾ ಚ ತಂ ಉತ್ತಾನಕಂ ನಿಪಜ್ಜಾಪೇತ್ವಾ, ಏವಂ ಉರೇನಪಿ ವಾಮಪಸ್ಸೇನಪಿ ದಕ್ಖಿಣಪಸ್ಸೇನಪಿ ನಿಪಜ್ಜಾಪೇತ್ವಾ ತೇ ತಂ ಕಮ್ಮಕಾರಣಂ ಕರೋನ್ತಿಯೇವ। ಸಂವೇಸೇತ್ವಾತಿ ಜಲಿತಾಯ ಲೋಹಪಥವಿಯಾ ತಿಗಾವುತಂ ಅತ್ತಭಾವಂ ನಿಪಜ್ಜಾಪೇತ್ವಾ। ಕುಠಾರೀಹೀತಿ ಮಹತೀಹಿ ಗೇಹಸ್ಸ ಏಕಪಕ್ಖಚ್ಛದನಮತ್ತಾಹಿ ಕುಠಾರೀಹಿ ತಚ್ಛನ್ತಿ, ಲೋಹಿತಂ ನದೀ ಹುತ್ವಾ ಸನ್ದತಿ, ಲೋಹಪಥವಿತೋ ಜಾಲಾ ಉಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ತಚ್ಛಿತಟ್ಠಾನಂ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಮಹಾದುಕ್ಖಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ। ತಚ್ಛನ್ತಾ ಪನ ಸುತ್ತಾಹತಂ ಕರಿತ್ವಾ ದಾರುಂ ವಿಯ ಅಟ್ಠಂಸಮ್ಪಿ ಛಳಂಸಮ್ಪಿ ಕರೋನ್ತಿ। ವಾಸೀಹೀತಿ ಮಹಾಸುಪ್ಪಪ್ಪಮಾಣಾಹಿ ವಾಸೀಹಿ। ರಥೇ ಯೋಜೇತ್ವಾತಿ ಸದ್ಧಿಂ ಯುಗಯೋತ್ತಪಕ್ಖರಥಚಕ್ಕಕುಬ್ಬರಪಾಜನೇಹಿ ಸಬ್ಬತೋ ಪಜ್ಜಲಿತೇ ರಥೇ ಯೋಜೇತ್ವಾ। ಮಹನ್ತನ್ತಿ ಮಹಾಕೂಟಾಗಾರಪ್ಪಮಾಣಂ। ಆರೋಪೇನ್ತೀತಿ ಸಮ್ಪಜ್ಜಲಿತೇಹಿ ಅಯಮುಗ್ಗರೇಹಿ ಪೋಥೇನ್ತಾ ಆರೋಪೇನ್ತಿ। ಸಕಿಮ್ಪಿ ಉದ್ಧನ್ತಿ ಸುಪಕ್ಕುಥಿತಾಯ ಉಕ್ಖಲಿಯಾ ಪಕ್ಖಿತ್ತತಣ್ಡುಲಾ ವಿಯ ಉದ್ಧಮಧೋತಿರಿಯಞ್ಚ ಗಚ್ಛತಿ। ಮಹಾನಿರಯೇತಿ ಅವೀಚಿಮಹಾನಿರಯಮ್ಹಿ।
Tattaṃ ayokhilanti tigāvutaṃ attabhāvaṃ sampajjalitāya lohapathaviyā uttānakaṃ nipajjāpetvā dakkhiṇahatthe tālappamāṇaṃ ayasūlaṃ pavesenti, tathā vāmahatthādīsu. Yathā ca taṃ uttānakaṃ nipajjāpetvā, evaṃ urenapi vāmapassenapi dakkhiṇapassenapi nipajjāpetvā te taṃ kammakāraṇaṃ karontiyeva. Saṃvesetvāti jalitāya lohapathaviyā tigāvutaṃ attabhāvaṃ nipajjāpetvā. Kuṭhārīhīti mahatīhi gehassa ekapakkhacchadanamattāhi kuṭhārīhi tacchanti, lohitaṃ nadī hutvā sandati, lohapathavito jālā uṭṭhahitvā tacchitaṭṭhānaṃ gaṇhāti, mahādukkhaṃ uppajjati. Tacchantā pana suttāhataṃ karitvā dāruṃ viya aṭṭhaṃsampi chaḷaṃsampi karonti. Vāsīhīti mahāsuppappamāṇāhi vāsīhi. Rathe yojetvāti saddhiṃ yugayottapakkharathacakkakubbarapājanehi sabbato pajjalite rathe yojetvā. Mahantanti mahākūṭāgārappamāṇaṃ. Āropentīti sampajjalitehi ayamuggarehi pothentā āropenti. Sakimpi uddhanti supakkuthitāya ukkhaliyā pakkhittataṇḍulā viya uddhamadhotiriyañca gacchati. Mahānirayeti avīcimahānirayamhi.
ಭಾಗಸೋ ಮಿತೋತಿ ಭಾಗೇ ಠಪೇತ್ವಾ ವಿಭತ್ತೋ। ಪರಿಯನ್ತೋತಿ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೋ। ಅಯಸಾತಿ ಉಪರಿ ಅಯಪಟ್ಟೇನ ಛಾದಿತೋ। ಸಮನ್ತಾ ಯೋಜನಸತಂ, ಫರಿತ್ವಾ ತಿಟ್ಠತೀತಿ ಏವಂ ಫರಿತ್ವಾ ತಿಟ್ಠತಿ, ಯಥಾ ತಂ ಸಮನ್ತಾ ಯೋಜನಸತೇ ಠತ್ವಾ ಓಲೋಕೇನ್ತಸ್ಸ ಅಕ್ಖೀನಿ ಯಮಕಗೋಳಕಾ ವಿಯ ನಿಕ್ಖಮನ್ತಿ।
Bhāgasomitoti bhāge ṭhapetvā vibhatto. Pariyantoti parikkhitto. Ayasāti upari ayapaṭṭena chādito. Samantā yojanasataṃ, pharitvā tiṭṭhatīti evaṃ pharitvā tiṭṭhati, yathā taṃ samantā yojanasate ṭhatvā olokentassa akkhīni yamakagoḷakā viya nikkhamanti.
ಹೀನಕಾಯೂಪಗಾತಿ ಹೀನಂ ಕಾಯಂ ಉಪಗತಾ ಹುತ್ವಾ। ಉಪಾದಾನೇತಿ ತಣ್ಹಾದಿಟ್ಠಿಗ್ಗಹಣೇ। ಜಾತಿಮರಣಸಮ್ಭವೇತಿ ಜಾತಿಯಾ ಚ ಮರಣಸ್ಸ ಚ ಕಾರಣಭೂತೇ। ಅನುಪಾದಾತಿ ಚತೂಹಿ ಉಪಾದಾನೇಹಿ ಅನುಪಾದಿಯಿತ್ವಾ। ಜಾತಿಮರಣಸಙ್ಖಯೇತಿ ಜಾತಿಮರಣಸಙ್ಖಯಸಙ್ಖಾತೇ ನಿಬ್ಬಾನೇ ವಿಮುಚ್ಚನ್ತಿ। ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಾಭಿನಿಬ್ಬುತಾತಿ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮೇ ಇಮಸ್ಮಿಂಯೇವ ಅತ್ತಭಾವೇ ಸಬ್ಬಕಿಲೇಸನಿಬ್ಬಾನೇನ ನಿಬ್ಬುತಾ। ಸಬ್ಬದುಕ್ಖಂ ಉಪಚ್ಚಗುನ್ತಿ ಸಕಲವಟ್ಟದುಕ್ಖಂ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಾ।
Hīnakāyūpagāti hīnaṃ kāyaṃ upagatā hutvā. Upādāneti taṇhādiṭṭhiggahaṇe. Jātimaraṇasambhaveti jātiyā ca maraṇassa ca kāraṇabhūte. Anupādāti catūhi upādānehi anupādiyitvā. Jātimaraṇasaṅkhayeti jātimaraṇasaṅkhayasaṅkhāte nibbāne vimuccanti. Diṭṭhadhammābhinibbutāti diṭṭhadhamme imasmiṃyeva attabhāve sabbakilesanibbānena nibbutā. Sabbadukkhaṃ upaccagunti sakalavaṭṭadukkhaṃ atikkantā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya / ೬. ದೇವದೂತಸುತ್ತಂ • 6. Devadūtasuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ೬. ದೇವದೂತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 6. Devadūtasuttavaṇṇanā
