| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
३. देवहितसुत्तवण्णना
3. Devahitasuttavaṇṇanā
१९९. उदरवातेहीति वातकतविज्झनतोदनादिवसेन अपरापरं वत्तमानेहि उदरवातेहि, तस्स वा विकारेहि। निबद्धुपट्ठाककाले पन धम्मभण्डागारिकोव। अरञ्ञन्ति भगवतो भिक्खूनञ्च वसनट्ठानभूतं तपोवनं। तं निद्धूमं होति उदकतापनस्सपि अकरणतो। तस्माति यस्मा तस्स उण्होदकविक्किणनचरियाय जीविकाकप्पनं होति, तस्मा।
199.Udaravātehīti vātakatavijjhanatodanādivasena aparāparaṃ vattamānehi udaravātehi, tassa vā vikārehi. Nibaddhupaṭṭhākakāle pana dhammabhaṇḍāgārikova. Araññanti bhagavato bhikkhūnañca vasanaṭṭhānabhūtaṃ tapovanaṃ. Taṃ niddhūmaṃ hoti udakatāpanassapi akaraṇato. Tasmāti yasmā tassa uṇhodakavikkiṇanacariyāya jīvikākappanaṃ hoti, tasmā.
वत्तमेतं तस्स पतिकारत्थं परिकथादीनम्पि कातुं लब्भनतो। इदानि तत्थ कारणम्पि सविसयं दस्सेतुं ‘‘वण्णं ही’’तिआदि वुत्तं। भगवा हि आयस्मतो उपवाणस्स देवहितब्राह्मणस्स तं सम्भावितं भविस्सति तिकिच्छापटियत्तं, ताय च अत्तनो रोगस्स वूपसमनं, तप्पसङ्गेन च देवहितब्राह्मणो मम सन्तिकं आगन्त्वा धम्मस्सवनेन सरणेसु सीलेसु च पतिट्ठहिस्सतीति सब्बमिदं ञत्वा एवं ‘‘इङ्घ मे त्वं, उपवाण, उण्होदकं जानाही’’ति अवोच। आगमनीयप्पटिपदं पुब्बभागप्पटिपदं पुब्बभागप्पटिपत्तिं कथेतुं वट्टति अनुत्तरिमनुस्सधम्मत्ता। सदेवकेन लोकेनाति अनवसेसतो लोकस्स गहणं। फलविसेसाकङ्खाय पूजेतब्बाति पूजनीया, ते एव इध ‘‘पूजनेय्या’’ति वुत्ता। तथा आदरेन पूजेतब्बताय सक्कारिया, आ-कारस्स रस्सत्तं, रि-सद्दस्स च रे-आदेसं कत्वा ‘‘सक्करेय्या’’ति वुत्तं। ‘‘अपचयेय्या’’ति वत्तब्बे य-कारलोपं कत्वा ‘‘अपचेय्या’’ति वुत्तं। तेसन्ति सदेवकेन पूजनेय्यादीनं। हरितुन्ति नेतुं।
Vattametaṃ tassa patikāratthaṃ parikathādīnampi kātuṃ labbhanato. Idāni tattha kāraṇampi savisayaṃ dassetuṃ ‘‘vaṇṇaṃ hī’’tiādi vuttaṃ. Bhagavā hi āyasmato upavāṇassa devahitabrāhmaṇassa taṃ sambhāvitaṃ bhavissati tikicchāpaṭiyattaṃ, tāya ca attano rogassa vūpasamanaṃ, tappasaṅgena ca devahitabrāhmaṇo mama santikaṃ āgantvā dhammassavanena saraṇesu sīlesu ca patiṭṭhahissatīti sabbamidaṃ ñatvā evaṃ ‘‘iṅgha me tvaṃ, upavāṇa, uṇhodakaṃ jānāhī’’ti avoca. Āgamanīyappaṭipadaṃ pubbabhāgappaṭipadaṃ pubbabhāgappaṭipattiṃ kathetuṃ vaṭṭati anuttarimanussadhammattā. Sadevakena lokenāti anavasesato lokassa gahaṇaṃ. Phalavisesākaṅkhāya pūjetabbāti pūjanīyā, te eva idha ‘‘pūjaneyyā’’ti vuttā. Tathā ādarena pūjetabbatāya sakkāriyā, ā-kārassa rassattaṃ, ri-saddassa ca re-ādesaṃ katvā ‘‘sakkareyyā’’ti vuttaṃ. ‘‘Apacayeyyā’’ti vattabbe ya-kāralopaṃ katvā ‘‘apaceyyā’’ti vuttaṃ. Tesanti sadevakena pūjaneyyādīnaṃ. Haritunti netuṃ.
एत्तकेनपीति उपसङ्कमनादिना एत्तकेन अप्पमत्तकेनपि कतवत्तेन अयं कित्ति…पे॰… सोमनस्सजातो।
Ettakenapīti upasaṅkamanādinā ettakena appamattakenapi katavattena ayaṃ kitti…pe… somanassajāto.
यजमानस्साति देय्यधम्मं देन्तस्स। दक्खिणाय इज्झनं नाम विपुलफलभावोति आह ‘‘महप्फलो होती’’ति। विदितन्ति पटिविद्धपच्चक्खकतं। आजानातीति वुत्थभवादिं परियादाय जानाति पटिविज्झति। जानित्वाति चत्तारि सच्चानि मग्गपटिपाटिया पटिविज्झित्वा। अग्गप्पत्तताय कतकिच्चतं पत्तो। ब्राह्मणेन अत्तना कतो कारो च भगवतो एव पच्चुपट्ठातीति तं दस्सेन्तो ‘‘इमिना खीणासवे यजनाकारेन यजन्तस्सा’’ति वुत्तं।
Yajamānassāti deyyadhammaṃ dentassa. Dakkhiṇāya ijjhanaṃ nāma vipulaphalabhāvoti āha ‘‘mahapphalo hotī’’ti. Viditanti paṭividdhapaccakkhakataṃ. Ājānātīti vutthabhavādiṃ pariyādāya jānāti paṭivijjhati. Jānitvāti cattāri saccāni maggapaṭipāṭiyā paṭivijjhitvā. Aggappattatāya katakiccataṃ patto. Brāhmaṇena attanā kato kāro ca bhagavato eva paccupaṭṭhātīti taṃ dassento ‘‘iminā khīṇāsave yajanākārena yajantassā’’ti vuttaṃ.
देवहितसुत्तवण्णना निट्ठिता।
Devahitasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / ३. देवहितसुत्तं • 3. Devahitasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ३. देवहितसुत्तवण्णना • 3. Devahitasuttavaṇṇanā
