| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๓. เทวหิตสุตฺตวณฺณนา
3. Devahitasuttavaṇṇanā
๑๙๙. อุทรวาเตหีติ วาตกตวิชฺฌนโตทนาทิวเสน อปราปรํ วตฺตมาเนหิ อุทรวาเตหิ, ตสฺส วา วิกาเรหิฯ นิพทฺธุปฎฺฐากกาเล ปน ธมฺมภณฺฑาคาริโกวฯ อรญฺญนฺติ ภควโต ภิกฺขูนญฺจ วสนฎฺฐานภูตํ ตโปวนํฯ ตํ นิทฺธูมํ โหติ อุทกตาปนสฺสปิ อกรณโตฯ ตสฺมาติ ยสฺมา ตสฺส อุโณฺหทกวิกฺกิณนจริยาย ชีวิกากปฺปนํ โหติ, ตสฺมาฯ
199.Udaravātehīti vātakatavijjhanatodanādivasena aparāparaṃ vattamānehi udaravātehi, tassa vā vikārehi. Nibaddhupaṭṭhākakāle pana dhammabhaṇḍāgārikova. Araññanti bhagavato bhikkhūnañca vasanaṭṭhānabhūtaṃ tapovanaṃ. Taṃ niddhūmaṃ hoti udakatāpanassapi akaraṇato. Tasmāti yasmā tassa uṇhodakavikkiṇanacariyāya jīvikākappanaṃ hoti, tasmā.
วตฺตเมตํ ตสฺส ปติการตฺถํ ปริกถาทีนมฺปิ กาตุํ ลพฺภนโตฯ อิทานิ ตตฺถ การณมฺปิ สวิสยํ ทเสฺสตุํ ‘‘วณฺณํ หี’’ติอาทิ วุตฺตํฯ ภควา หิ อายสฺมโต อุปวาณสฺส เทวหิตพฺราหฺมณสฺส ตํ สมฺภาวิตํ ภวิสฺสติ ติกิจฺฉาปฎิยตฺตํ, ตาย จ อตฺตโน โรคสฺส วูปสมนํ, ตปฺปสเงฺคน จ เทวหิตพฺราหฺมโณ มม สนฺติกํ อาคนฺตฺวา ธมฺมสฺสวเนน สรเณสุ สีเลสุ จ ปติฎฺฐหิสฺสตีติ สพฺพมิทํ ญตฺวา เอวํ ‘‘อิงฺฆ เม ตฺวํ, อุปวาณ, อุโณฺหทกํ ชานาหี’’ติ อโวจฯ อาคมนียปฺปฎิปทํ ปุพฺพภาคปฺปฎิปทํ ปุพฺพภาคปฺปฎิปตฺติํ กเถตุํ วฎฺฎติ อนุตฺตริมนุสฺสธมฺมตฺตาฯ สเทวเกน โลเกนาติ อนวเสสโต โลกสฺส คหณํฯ ผลวิเสสากงฺขาย ปูเชตพฺพาติ ปูชนียา, เต เอว อิธ ‘‘ปูชเนยฺยา’’ติ วุตฺตาฯ ตถา อาทเรน ปูเชตพฺพตาย สกฺการิยา, อา-การสฺส รสฺสตฺตํ, ริ-สทฺทสฺส จ เร-อาเทสํ กตฺวา ‘‘สกฺกเรยฺยา’’ติ วุตฺตํฯ ‘‘อปจเยยฺยา’’ติ วตฺตเพฺพ ย-การโลปํ กตฺวา ‘‘อปเจยฺยา’’ติ วุตฺตํฯ เตสนฺติ สเทวเกน ปูชเนยฺยาทีนํฯ หริตุนฺติ เนตุํฯ
Vattametaṃ tassa patikāratthaṃ parikathādīnampi kātuṃ labbhanato. Idāni tattha kāraṇampi savisayaṃ dassetuṃ ‘‘vaṇṇaṃ hī’’tiādi vuttaṃ. Bhagavā hi āyasmato upavāṇassa devahitabrāhmaṇassa taṃ sambhāvitaṃ bhavissati tikicchāpaṭiyattaṃ, tāya ca attano rogassa vūpasamanaṃ, tappasaṅgena ca devahitabrāhmaṇo mama santikaṃ āgantvā dhammassavanena saraṇesu sīlesu ca patiṭṭhahissatīti sabbamidaṃ ñatvā evaṃ ‘‘iṅgha me tvaṃ, upavāṇa, uṇhodakaṃ jānāhī’’ti avoca. Āgamanīyappaṭipadaṃ pubbabhāgappaṭipadaṃ pubbabhāgappaṭipattiṃ kathetuṃ vaṭṭati anuttarimanussadhammattā. Sadevakena lokenāti anavasesato lokassa gahaṇaṃ. Phalavisesākaṅkhāya pūjetabbāti pūjanīyā, te eva idha ‘‘pūjaneyyā’’ti vuttā. Tathā ādarena pūjetabbatāya sakkāriyā, ā-kārassa rassattaṃ, ri-saddassa ca re-ādesaṃ katvā ‘‘sakkareyyā’’ti vuttaṃ. ‘‘Apacayeyyā’’ti vattabbe ya-kāralopaṃ katvā ‘‘apaceyyā’’ti vuttaṃ. Tesanti sadevakena pūjaneyyādīnaṃ. Haritunti netuṃ.
เอตฺตเกนปีติ อุปสงฺกมนาทินา เอตฺตเกน อปฺปมตฺตเกนปิ กตวเตฺตน อยํ กิตฺติ…เป.… โสมนสฺสชาโตฯ
Ettakenapīti upasaṅkamanādinā ettakena appamattakenapi katavattena ayaṃ kitti…pe… somanassajāto.
ยชมานสฺสาติ เทยฺยธมฺมํ เทนฺตสฺสฯ ทกฺขิณาย อิชฺฌนํ นาม วิปุลผลภาโวติ อาห ‘‘มหปฺผโล โหตี’’ติฯ วิทิตนฺติ ปฎิวิทฺธปจฺจกฺขกตํฯ อาชานาตีติ วุตฺถภวาทิํ ปริยาทาย ชานาติ ปฎิวิชฺฌติฯ ชานิตฺวาติ จตฺตาริ สจฺจานิ มคฺคปฎิปาฎิยา ปฎิวิชฺฌิตฺวาฯ อคฺคปฺปตฺตตาย กตกิจฺจตํ ปโตฺตฯ พฺราหฺมเณน อตฺตนา กโต กาโร จ ภควโต เอว ปจฺจุปฎฺฐาตีติ ตํ ทเสฺสโนฺต ‘‘อิมินา ขีณาสเว ยชนากาเรน ยชนฺตสฺสา’’ติ วุตฺตํฯ
Yajamānassāti deyyadhammaṃ dentassa. Dakkhiṇāya ijjhanaṃ nāma vipulaphalabhāvoti āha ‘‘mahapphalo hotī’’ti. Viditanti paṭividdhapaccakkhakataṃ. Ājānātīti vutthabhavādiṃ pariyādāya jānāti paṭivijjhati. Jānitvāti cattāri saccāni maggapaṭipāṭiyā paṭivijjhitvā. Aggappattatāya katakiccataṃ patto. Brāhmaṇena attanā kato kāro ca bhagavato eva paccupaṭṭhātīti taṃ dassento ‘‘iminā khīṇāsave yajanākārena yajantassā’’ti vuttaṃ.
เทวหิตสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Devahitasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๓. เทวหิตสุตฺตํ • 3. Devahitasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๓. เทวหิตสุตฺตวณฺณนา • 3. Devahitasuttavaṇṇanā
