| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
၃. ဒေဝဟိတသုတ္တဝဏ္ဏနာ
3. Devahitasuttavaṇṇanā
၁၉၉. တတိယေ ဝာတေဟီတိ ဥဒရဝာတေဟိ။ ဘဂဝတော ကိရ ဆဗ္ဗသ္သာနိ ဒုက္ကရကာရိကံ ကရောန္တသ္သ ပသတမုဂ္ဂယူသာဒီနိ အာဟာရယတော ဒုဗ္ဘောဇနေန စေဝ ဒုက္ခသေယ္ယာယ စ ဥဒရဝာတော ကုပ္ပိ။ အပရဘာဂေ သမ္ဗောဓိံ ပတ္ဝာ ပဏီတဘောဇနံ ဘုဉ္ဇန္တသ္သာပိ အန္တရန္တရာ သော အာဗာဓော အတ္တာနံ ဒသ္သေတိယေဝ။ တံ သန္ဓာယေတံ ဝုတ္တံ။ ဥပဋ္ဌာကော ဟောတီတိ ပဌမဗောဓိယံ အနိဗဒ္ဓုပဋ္ဌာကကာလေ ဥပဋ္ဌာကော ဟောတိ။ တသ္မိံ ကိရ ကာလေ သတ္ထုအသီတိမဟာထေရေသု ဥပဋ္ဌာကော အဘူတပုဗ္ဗော နာမ နတ္ထိ။ နာဂသမာလော ဥပဝာနော သုနက္ခတ္တော စုန္ဒော သမဏုဒ္ဒေသော သာဂတော ဗောဓိ မေဃိယောတိ ဣမေ ပန ပာဠိယံ အာဂတုပဋ္ဌာကာ။ ဣမသ္မိံ ပန ကာလေ ဥပဝာနတ္ထေရော ပာတောဝ ဥဋ္ဌာယ ပရိဝေဏသမ္မဇ္ဇနံ ဒန္တကဋ္ဌဒာနံ န္ဟာနောဒကပရိယာဒနံ ပတ္တစီဝရံ ဂဟေတ္ဝာ အနုဂမနန္တိ သဗ္ဗံ ဘဂဝတော ဥပဋ္ဌာနမကာသိ။ ဥပသင္ကမီတိ ပဌမဗောဓိယံ ကိရ ဝီသတိ ဝသ္သာနိ နိဒ္ဓူမံ အရညမေဝ ဟောတိ, ဘိက္ခုသင္ဃသ္သ ဥဒကတာပနမ္ပိ န ဘဂဝတာ အနုညာတံ။ သော စ ဗ္ရာဟ္မဏော ဥဒ္ဓနပာဠိံ ဗန္ဓာပေတ္ဝာ မဟာစာဋိယော ဥဒ္ဓနမာရောပေတ္ဝာ ဥဏ္ဟောဒကံ ကာရေတ္ဝာ, န္ဟာနီယစုဏ္ဏာဒီဟိ သဒ္ဓိံ တံ ဝိက္ကိဏန္တော ဇီဝိကံ ကပ္ပေတိ။ န္ဟာယိတုကာမာ တတ္ထ ဂန္တ္ဝာ မူလံ ဒတ္ဝာ န္ဟာယိတ္ဝာ ဂန္ဓေ ဝိလိမ္ပိတ္ဝာ မာလံ ပိဠန္ဓိတ္ဝာ ပက္ကမန္တိ။ တသ္မာ ထေရော တတ္ထ ဥပသင္ကမိ။
199. Tatiye vātehīti udaravātehi. Bhagavato kira chabbassāni dukkarakārikaṃ karontassa pasatamuggayūsādīni āhārayato dubbhojanena ceva dukkhaseyyāya ca udaravāto kuppi. Aparabhāge sambodhiṃ patvā paṇītabhojanaṃ bhuñjantassāpi antarantarā so ābādho attānaṃ dassetiyeva. Taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Upaṭṭhāko hotīti paṭhamabodhiyaṃ anibaddhupaṭṭhākakāle upaṭṭhāko hoti. Tasmiṃ kira kāle satthuasītimahātheresu upaṭṭhāko abhūtapubbo nāma natthi. Nāgasamālo upavāno sunakkhatto cundo samaṇuddeso sāgato bodhi meghiyoti ime pana pāḷiyaṃ āgatupaṭṭhākā. Imasmiṃ pana kāle upavānatthero pātova uṭṭhāya pariveṇasammajjanaṃ dantakaṭṭhadānaṃ nhānodakapariyādanaṃ pattacīvaraṃ gahetvā anugamananti sabbaṃ bhagavato upaṭṭhānamakāsi. Upasaṅkamīti paṭhamabodhiyaṃ kira vīsati vassāni niddhūmaṃ araññameva hoti, bhikkhusaṅghassa udakatāpanampi na bhagavatā anuññātaṃ. So ca brāhmaṇo uddhanapāḷiṃ bandhāpetvā mahācāṭiyo uddhanamāropetvā uṇhodakaṃ kāretvā, nhānīyacuṇṇādīhi saddhiṃ taṃ vikkiṇanto jīvikaṃ kappeti. Nhāyitukāmā tattha gantvā mūlaṃ datvā nhāyitvā gandhe vilimpitvā mālaṃ piḷandhitvā pakkamanti. Tasmā thero tattha upasaṅkami.
ကိံ ပတ္ထယာနောတိ ကိံ ဣစ္ဆန္တော။ ကိံ ဧသန္တိ ကိံ ဂဝေသန္တော။ ပူဇိတော ပူဇနေယ္ယာနန္တိ ဣဒံ ထေရော ဒသဗလသ္သ ဝဏ္ဏံ ကထေတုမာရဘိ။ ဂိလာနဘေသဇ္ဇတ္ထံ ဂတေန ကိရ ဂိလာနသ္သ ဝဏ္ဏော ကထေတဗ္ဗောတိ ဝတ္တမေတံ။ ဝဏ္ဏံ ဟိ သုတ္ဝာ မနုသ္သာ သက္ကစ္စံ ဘေသဇ္ဇံ ဒာတဗ္ဗံ မညန္တိ။ သပ္ပာယဘေသဇ္ဇံ လဒ္ဓာ ဂိလာနော ခိပ္ပမေဝ ဝုဋ္ဌာတိ။ ကထေန္တေန စ ဈာနဝိမောက္ခသမာပတ္တိမဂ္ဂဖလာနိ အာရဗ္ဘ ကထေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ‘‘သီလဝာ လဇ္ဇီ ကုက္ကုစ္စကော ဗဟုသ္သုတော အာဂမဓရော ဝံသာနုရက္ခကော’’တိ ဧဝံ ပန အာဂမနီယပဋိပဒံယေဝ ကထေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ပူဇနေယ္ယာနန္တိ အသီတိမဟာထေရာ သဒေဝကေန လောကေန ပူဇေတဗ္ဗာတိ ပူဇနေယ္ယာ။ တေယေဝ သက္ကာတဗ္ဗာတိ သက္ကရေယ္ယာ။ တေသံယေဝ အပစိတိ ကတ္တဗ္ဗာတိ အပစေယ္ယာ။ ဘဂဝာ တေသံ ပူဇိတော သက္ကတော အပစိတော စ, ဣစ္စသ္သ တံ ဂုဏံ ပကာသေန္တော ထေရော ဧဝမာဟ။ ဟာတဝေတိ ဟရိတုံ။
Kiṃ patthayānoti kiṃ icchanto. Kiṃ esanti kiṃ gavesanto. Pūjito pūjaneyyānanti idaṃ thero dasabalassa vaṇṇaṃ kathetumārabhi. Gilānabhesajjatthaṃ gatena kira gilānassa vaṇṇo kathetabboti vattametaṃ. Vaṇṇaṃ hi sutvā manussā sakkaccaṃ bhesajjaṃ dātabbaṃ maññanti. Sappāyabhesajjaṃ laddhā gilāno khippameva vuṭṭhāti. Kathentena ca jhānavimokkhasamāpattimaggaphalāni ārabbha kathetuṃ na vaṭṭati. ‘‘Sīlavā lajjī kukkuccako bahussuto āgamadharo vaṃsānurakkhako’’ti evaṃ pana āgamanīyapaṭipadaṃyeva kathetuṃ vaṭṭati. Pūjaneyyānanti asītimahātherā sadevakena lokena pūjetabbāti pūjaneyyā. Teyeva sakkātabbāti sakkareyyā. Tesaṃyeva apaciti kattabbāti apaceyyā. Bhagavā tesaṃ pūjito sakkato apacito ca, iccassa taṃ guṇaṃ pakāsento thero evamāha. Hātaveti harituṃ.
ဖာဏိတသ္သ စ ပုဋန္တိ မဟန္တံ နိစ္ဆာရိကံ ဂုဠပိဏ္ဍံ။ သော ကိရ ‘‘ကိံ သမဏသ္သ ဂောတမသ္သ အဖာသုက’’န္တိ? ပုစ္ဆိတ္ဝာ, ‘‘ဥဒရဝာတော’’တိ သုတ္ဝာ, ‘‘တေန ဟိ မယမေတ္ထ ဘေသဇ္ဇံ ဇာနာမ, ဣတော ထောကေန ဥဒကေန ဣဒံ ဖာဏိတံ အာလောဠေတ္ဝာ န္ဟာနပရိယောသာနေ ပာတုံ ဒေထ, ဣတိ ဥဏ္ဟောဒကေန ဗဟိ ပရိသေဒော ဘဝိသ္သတိ, ဣမိနာ အန္တောတိ ဧဝံ သမဏသ္သ ဂောတမသ္သ ဖာသုကံ ဘဝိသ္သတီ’’တိ ဝတ္ဝာ ထေရသ္သ ပတ္တေ ပက္ခိပိတ္ဝာ အဒာသိ။
Phāṇitassa ca puṭanti mahantaṃ nicchārikaṃ guḷapiṇḍaṃ. So kira ‘‘kiṃ samaṇassa gotamassa aphāsuka’’nti? Pucchitvā, ‘‘udaravāto’’ti sutvā, ‘‘tena hi mayamettha bhesajjaṃ jānāma, ito thokena udakena idaṃ phāṇitaṃ āloḷetvā nhānapariyosāne pātuṃ detha, iti uṇhodakena bahi parisedo bhavissati, iminā antoti evaṃ samaṇassa gotamassa phāsukaṃ bhavissatī’’ti vatvā therassa patte pakkhipitvā adāsi.
ဥပသင္ကမီတိ တသ္မိံ ကိရ အာဗာဓေ ပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓေ ‘‘ဒေဝဟိတေန တထာဂတသ္သ ဘေသဇ္ဇံ ဒိန္နံ, တေနေဝ ရောဂော ဝူပသန္တော, အဟော ဒာနံ ပရမဒာနံ ဗ္ရာဟ္မဏသ္သာ’’တိ ကထာ ဝိတ္ထာရိတာ ဇာတာ။ တံ သုတ္ဝာ ကိတ္တိကာမော ဗ္ရာဟ္မဏော ‘‘ဧတ္တကေနပိ တာဝ မေ အယံ ကိတ္တိသဒ္ဒော အဗ္ဘုဂ္ဂတော’’တိ သောမနသ္သဇာတော အတ္တနာ ကတဘာဝံ ဇာနာပေတုကာမော တာဝတကေနေဝ ဒသဗလေ ဝိသ္သာသံ အာပဇ္ဇိတ္ဝာ ဥပသင္ကမိ။
Upasaṅkamīti tasmiṃ kira ābādhe paṭippassaddhe ‘‘devahitena tathāgatassa bhesajjaṃ dinnaṃ, teneva rogo vūpasanto, aho dānaṃ paramadānaṃ brāhmaṇassā’’ti kathā vitthāritā jātā. Taṃ sutvā kittikāmo brāhmaṇo ‘‘ettakenapi tāva me ayaṃ kittisaddo abbhuggato’’ti somanassajāto attanā katabhāvaṃ jānāpetukāmo tāvatakeneva dasabale vissāsaṃ āpajjitvā upasaṅkami.
ဒဇ္ဇာတိ ဒဒေယ္ယ။ ကထံ ဟိ ယဇမာနသ္သာတိ ကေန ကာရဏေန ယဇန္တသ္သ။ ဣဇ္ဈတီတိ သမိဇ္ဈတိ မဟပ္ဖလော ဟောတိ။ ယောဝေဒီတိ ယော အဝေဒိ အညာသိ, ဝိဒိတံ ပာကဋမကာသိ ‘‘ယောဝေတီ’’တိပိ ပာဌော, ယော အဝေတိ ဇာနာတီတိ အတ္ထော။ ပသ္သတီတိ ဒိဗ္ဗစက္ခုနာ ပသ္သတိ။ ဇာတိက္ခယန္တိ အရဟတ္တံ။ အဘိညာဝောသိတောတိ ဇာနိတ္ဝာ ဝောသိတော ဝောသာနံ ကတကိစ္စတံ ပတ္တော။ ဧဝံ ဟိ ယဇမာနသ္သာတိ ဣမိနာ ခီဏာသဝေ ယဇနာကာရေန ယဇန္တသ္သ။ တတိယံ။
Dajjāti dadeyya. Kathaṃ hi yajamānassāti kena kāraṇena yajantassa. Ijjhatīti samijjhati mahapphalo hoti. Yovedīti yo avedi aññāsi, viditaṃ pākaṭamakāsi ‘‘yovetī’’tipi pāṭho, yo aveti jānātīti attho. Passatīti dibbacakkhunā passati. Jātikkhayanti arahattaṃ. Abhiññāvositoti jānitvā vosito vosānaṃ katakiccataṃ patto. Evaṃ hi yajamānassāti iminā khīṇāsave yajanākārena yajantassa. Tatiyaṃ.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya / ၃. ဒေဝဟိတသုတ္တံ • 3. Devahitasuttaṃ
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၃. ဒေဝဟိတသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 3. Devahitasuttavaṇṇanā
