Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya |
੩. ਧਜਗ੍ਗਸੁਤ੍ਤਂ
3. Dhajaggasuttaṃ
੨੪੯. ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ । ਤਤ੍ਰ ਖੋ ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਭਿਕ੍ਖવੋ’’ਤਿ । ‘‘ਭਦਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸੁਂ। ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ –
249. Sāvatthiyaṃ . Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti . ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦੇવਾਸੁਰਸਙ੍ਗਾਮੋ ਸਮੁਪਬ੍ਯੂਲ਼੍ਹੋ ਅਹੋਸਿ। ਅਥ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਕ੍ਕੋ ਦੇવਾਨਮਿਨ੍ਦੋ ਦੇવੇ ਤਾવਤਿਂਸੇ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ –
‘‘Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, devāsurasaṅgāmo samupabyūḷho ahosi. Atha kho, bhikkhave, sakko devānamindo deve tāvatiṃse āmantesi –
‘ਸਚੇ, ਮਾਰਿਸਾ, ਦੇવਾਨਂ ਸਙ੍ਗਾਮਗਤਾਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ ਭਯਂ વਾ ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ વਾ ਲੋਮਹਂਸੋ વਾ, ਮਮੇવ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਧਜਗ੍ਗਂ ਉਲ੍ਲੋਕੇਯ੍ਯਾਥ। ਮਮਞ੍ਹਿ વੋ ਧਜਗ੍ਗਂ ਉਲ੍ਲੋਕਯਤਂ ਯਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਭਯਂ વਾ ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ વਾ ਲੋਮਹਂਸੋ વਾ, ਸੋ ਪਹੀਯਿਸ੍ਸਤਿ’।
‘Sace, mārisā, devānaṃ saṅgāmagatānaṃ uppajjeyya bhayaṃ vā chambhitattaṃ vā lomahaṃso vā, mameva tasmiṃ samaye dhajaggaṃ ullokeyyātha. Mamañhi vo dhajaggaṃ ullokayataṃ yaṃ bhavissati bhayaṃ vā chambhitattaṃ vā lomahaṃso vā, so pahīyissati’.
‘ਨੋ ਚੇ ਮੇ ਧਜਗ੍ਗਂ ਉਲ੍ਲੋਕੇਯ੍ਯਾਥ, ਅਥ ਪਜਾਪਤਿਸ੍ਸ ਦੇવਰਾਜਸ੍ਸ ਧਜਗ੍ਗਂ ਉਲ੍ਲੋਕੇਯ੍ਯਾਥ। ਪਜਾਪਤਿਸ੍ਸ ਹਿ વੋ ਦੇવਰਾਜਸ੍ਸ ਧਜਗ੍ਗਂ ਉਲ੍ਲੋਕਯਤਂ ਯਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਭਯਂ વਾ ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ વਾ ਲੋਮਹਂਸੋ વਾ, ਸੋ ਪਹੀਯਿਸ੍ਸਤਿ’।
‘No ce me dhajaggaṃ ullokeyyātha, atha pajāpatissa devarājassa dhajaggaṃ ullokeyyātha. Pajāpatissa hi vo devarājassa dhajaggaṃ ullokayataṃ yaṃ bhavissati bhayaṃ vā chambhitattaṃ vā lomahaṃso vā, so pahīyissati’.
‘ਨੋ ਚੇ ਪਜਾਪਤਿਸ੍ਸ ਦੇવਰਾਜਸ੍ਸ ਧਜਗ੍ਗਂ ਉਲ੍ਲੋਕੇਯ੍ਯਾਥ, ਅਥ વਰੁਣਸ੍ਸ ਦੇવਰਾਜਸ੍ਸ ਧਜਗ੍ਗਂ ਉਲ੍ਲੋਕੇਯ੍ਯਾਥ। વਰੁਣਸ੍ਸ ਹਿ વੋ ਦੇવਰਾਜਸ੍ਸ ਧਜਗ੍ਗਂ ਉਲ੍ਲੋਕਯਤਂ ਯਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਭਯਂ વਾ ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ વਾ ਲੋਮਹਂਸੋ વਾ, ਸੋ ਪਹੀਯਿਸ੍ਸਤਿ’।
‘No ce pajāpatissa devarājassa dhajaggaṃ ullokeyyātha, atha varuṇassa devarājassa dhajaggaṃ ullokeyyātha. Varuṇassa hi vo devarājassa dhajaggaṃ ullokayataṃ yaṃ bhavissati bhayaṃ vā chambhitattaṃ vā lomahaṃso vā, so pahīyissati’.
‘ਨੋ ਚੇ વਰੁਣਸ੍ਸ ਦੇવਰਾਜਸ੍ਸ ਧਜਗ੍ਗਂ ਉਲ੍ਲੋਕੇਯ੍ਯਾਥ, ਅਥ ਈਸਾਨਸ੍ਸ ਦੇવਰਾਜਸ੍ਸ ਧਜਗ੍ਗਂ ਉਲ੍ਲੋਕੇਯ੍ਯਾਥ। ਈਸਾਨਸ੍ਸ ਹਿ વੋ ਦੇવਰਾਜਸ੍ਸ ਧਜਗ੍ਗਂ ਉਲ੍ਲੋਕਯਤਂ ਯਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਭਯਂ વਾ ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ વਾ ਲੋਮਹਂਸੋ વਾ, ਸੋ ਪਹੀਯਿਸ੍ਸਤੀ’’’ਤਿ।
‘No ce varuṇassa devarājassa dhajaggaṃ ullokeyyātha, atha īsānassa devarājassa dhajaggaṃ ullokeyyātha. Īsānassa hi vo devarājassa dhajaggaṃ ullokayataṃ yaṃ bhavissati bhayaṃ vā chambhitattaṃ vā lomahaṃso vā, so pahīyissatī’’’ti.
‘‘ਤਂ ਖੋ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ વਾ ਦੇવਾਨਮਿਨ੍ਦਸ੍ਸ ਧਜਗ੍ਗਂ ਉਲ੍ਲੋਕਯਤਂ, ਪਜਾਪਤਿਸ੍ਸ વਾ ਦੇવਰਾਜਸ੍ਸ ਧਜਗ੍ਗਂ ਉਲ੍ਲੋਕਯਤਂ, વਰੁਣਸ੍ਸ વਾ ਦੇવਰਾਜਸ੍ਸ ਧਜਗ੍ਗਂ ਉਲ੍ਲੋਕਯਤਂ, ਈਸਾਨਸ੍ਸ વਾ ਦੇવਰਾਜਸ੍ਸ ਧਜਗ੍ਗਂ ਉਲ੍ਲੋਕਯਤਂ ਯਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਭਯਂ વਾ ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ વਾ ਲੋਮਹਂਸੋ વਾ, ਸੋ ਪਹੀਯੇਥਾਪਿ ਨੋਪਿ ਪਹੀਯੇਥ 1।
‘‘Taṃ kho pana, bhikkhave, sakkassa vā devānamindassa dhajaggaṃ ullokayataṃ, pajāpatissa vā devarājassa dhajaggaṃ ullokayataṃ, varuṇassa vā devarājassa dhajaggaṃ ullokayataṃ, īsānassa vā devarājassa dhajaggaṃ ullokayataṃ yaṃ bhavissati bhayaṃ vā chambhitattaṃ vā lomahaṃso vā, so pahīyethāpi nopi pahīyetha 2.
‘‘ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਸਕ੍ਕੋ ਹਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦੇવਾਨਮਿਨ੍ਦੋ ਅવੀਤਰਾਗੋ ਅવੀਤਦੋਸੋ ਅવੀਤਮੋਹੋ ਭੀਰੁ ਛਮ੍ਭੀ ਉਤ੍ਰਾਸੀ ਪਲਾਯੀਤਿ।
‘‘Taṃ kissa hetu? Sakko hi, bhikkhave, devānamindo avītarāgo avītadoso avītamoho bhīru chambhī utrāsī palāyīti.
‘‘ਅਹਞ੍ਚ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਏવਂ વਦਾਮਿ – ‘ਸਚੇ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਰਞ੍ਞਗਤਾਨਂ વਾ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਗਤਾਨਂ વਾ ਸੁਞ੍ਞਾਗਾਰਗਤਾਨਂ વਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ ਭਯਂ વਾ ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ વਾ ਲੋਮਹਂਸੋ વਾ, ਮਮੇવ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਅਨੁਸ੍ਸਰੇਯ੍ਯਾਥ – ਇਤਿਪਿ ਸੋ ਭਗવਾ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ વਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਸੁਗਤੋ ਲੋਕવਿਦੂ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮਸਾਰਥਿ ਸਤ੍ਥਾ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗવਾ’ਤਿ। ਮਮਞ੍ਹਿ વੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਂ ਯਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਭਯਂ વਾ ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ વਾ ਲੋਮਹਂਸੋ વਾ, ਸੋ ਪਹੀਯਿਸ੍ਸਤਿ।
‘‘Ahañca kho, bhikkhave, evaṃ vadāmi – ‘sace tumhākaṃ, bhikkhave, araññagatānaṃ vā rukkhamūlagatānaṃ vā suññāgāragatānaṃ vā uppajjeyya bhayaṃ vā chambhitattaṃ vā lomahaṃso vā, mameva tasmiṃ samaye anussareyyātha – itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’ti. Mamañhi vo, bhikkhave, anussarataṃ yaṃ bhavissati bhayaṃ vā chambhitattaṃ vā lomahaṃso vā, so pahīyissati.
‘‘ਨੋ ਚੇ ਮਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰੇਯ੍ਯਾਥ, ਅਥ ਧਮ੍ਮਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰੇਯ੍ਯਾਥ – ‘ਸ੍વਾਕ੍ਖਾਤੋ ਭਗવਤਾ ਧਮ੍ਮੋ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕੋ ਅਕਾਲਿਕੋ ਏਹਿਪਸ੍ਸਿਕੋ ਓਪਨੇਯ੍ਯਿਕੋ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ વਿਞ੍ਞੂਹੀ’ਤਿ। ਧਮ੍ਮਞ੍ਹਿ વੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਂ ਯਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਭਯਂ વਾ ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ વਾ ਲੋਮਹਂਸੋ વਾ, ਸੋ ਪਹੀਯਿਸ੍ਸਤਿ।
‘‘No ce maṃ anussareyyātha, atha dhammaṃ anussareyyātha – ‘svākkhāto bhagavatā dhammo sandiṭṭhiko akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhī’ti. Dhammañhi vo, bhikkhave, anussarataṃ yaṃ bhavissati bhayaṃ vā chambhitattaṃ vā lomahaṃso vā, so pahīyissati.
‘‘ਨੋ ਚੇ ਧਮ੍ਮਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰੇਯ੍ਯਾਥ, ਅਥ ਸਙ੍ਘਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰੇਯ੍ਯਾਥ – ‘ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਭਗવਤੋ ਸਾવਕਸਙ੍ਘੋ ਉਜੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਭਗવਤੋ ਸਾવਕਸਙ੍ਘੋ ਞਾਯਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਭਗવਤੋ ਸਾવਕਸਙ੍ਘੋ ਸਾਮੀਚਿਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਭਗવਤੋ ਸਾવਕਸਙ੍ਘੋ, ਯਦਿਦਂ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪੁਰਿਸਯੁਗਾਨਿ ਅਟ੍ਠ ਪੁਰਿਸਪੁਗ੍ਗਲਾ ਏਸ ਭਗવਤੋ ਸਾવਕਸਙ੍ਘੋ, ਆਹੁਨੇਯ੍ਯੋ ਪਾਹੁਨੇਯ੍ਯੋ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੋ ਅਞ੍ਜਲਿਕਰਣੀਯੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਪੁਞ੍ਞਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ਲੋਕਸ੍ਸਾ’ਤਿ। ਸਙ੍ਘਞ੍ਹਿ વੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਂ ਯਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਭਯਂ વਾ ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ વਾ ਲੋਮਹਂਸੋ વਾ, ਸੋ ਪਹੀਯਿਸ੍ਸਤਿ।
‘‘No ce dhammaṃ anussareyyātha, atha saṅghaṃ anussareyyātha – ‘suppaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho ujuppaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho ñāyappaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho sāmīcippaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho, yadidaṃ cattāri purisayugāni aṭṭha purisapuggalā esa bhagavato sāvakasaṅgho, āhuneyyo pāhuneyyo dakkhiṇeyyo añjalikaraṇīyo anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassā’ti. Saṅghañhi vo, bhikkhave, anussarataṃ yaṃ bhavissati bhayaṃ vā chambhitattaṃ vā lomahaṃso vā, so pahīyissati.
‘‘ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਤਥਾਗਤੋ ਹਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ વੀਤਰਾਗੋ વੀਤਦੋਸੋ વੀਤਮੋਹੋ ਅਭੀਰੁ ਅਚ੍ਛਮ੍ਭੀ ਅਨੁਤ੍ਰਾਸੀ ਅਪਲਾਯੀ’’ਤਿ। ਇਦਮવੋਚ ਭਗવਾ। ਇਦਂ વਤ੍વਾਨ ਸੁਗਤੋ ਅਥਾਪਰਂ ਏਤਦવੋਚ ਸਤ੍ਥਾ –
‘‘Taṃ kissa hetu? Tathāgato hi, bhikkhave, arahaṃ sammāsambuddho vītarāgo vītadoso vītamoho abhīru acchambhī anutrāsī apalāyī’’ti. Idamavoca bhagavā. Idaṃ vatvāna sugato athāparaṃ etadavoca satthā –
‘‘ਅਰਞ੍ਞੇ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ વਾ, ਸੁਞ੍ਞਾਗਾਰੇવ ਭਿਕ੍ਖવੋ।
‘‘Araññe rukkhamūle vā, suññāgāreva bhikkhavo;
‘‘ਨੋ ਚੇ ਬੁਦ੍ਧਂ ਸਰੇਯ੍ਯਾਥ, ਲੋਕਜੇਟ੍ਠਂ ਨਰਾਸਭਂ।
‘‘No ce buddhaṃ sareyyātha, lokajeṭṭhaṃ narāsabhaṃ;
ਅਥ ਧਮ੍ਮਂ ਸਰੇਯ੍ਯਾਥ, ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਂ ਸੁਦੇਸਿਤਂ॥
Atha dhammaṃ sareyyātha, niyyānikaṃ sudesitaṃ.
‘‘ਨੋ ਚੇ ਧਮ੍ਮਂ ਸਰੇਯ੍ਯਾਥ, ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਂ ਸੁਦੇਸਿਤਂ।
‘‘No ce dhammaṃ sareyyātha, niyyānikaṃ sudesitaṃ;
ਅਥ ਸਙ੍ਘਂ ਸਰੇਯ੍ਯਾਥ, ਪੁਞ੍ਞਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ॥
Atha saṅghaṃ sareyyātha, puññakkhettaṃ anuttaraṃ.
‘‘ਏવਂ ਬੁਦ੍ਧਂ ਸਰਨ੍ਤਾਨਂ, ਧਮ੍ਮਂ ਸਙ੍ਘਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖવੋ।
‘‘Evaṃ buddhaṃ sarantānaṃ, dhammaṃ saṅghañca bhikkhavo;
ਭਯਂ વਾ ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ વਾ, ਲੋਮਹਂਸੋ ਨ ਹੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ॥
Bhayaṃ vā chambhitattaṃ vā, lomahaṃso na hessatī’’ti.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੩. ਧਜਗ੍ਗਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 3. Dhajaggasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੩. ਧਜਗ੍ਗਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 3. Dhajaggasuttavaṇṇanā