| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
೩. ಧಜಗ್ಗಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
3. Dhajaggasuttavaṇṇanā
೨೪೯. ತತಿಯೇ ಸಮುಪಬ್ಯೂಳ್ಹೋತಿ ಸಮ್ಪಿಣ್ಡಿತೋ ರಾಸಿಭೂತೋ। ಧಜಗ್ಗಂ ಉಲ್ಲೋಕೇಯ್ಯಥಾತಿ ಸಕ್ಕಸ್ಸ ಕಿರ ದಿಯಡ್ಢಯೋಜನಸತಾಯಾಮೋ ರಥೋ । ತಸ್ಸ ಹಿ ಪಚ್ಛಿಮನ್ತೋ ಪಣ್ಣಾಸಯೋಜನೋ, ಮಜ್ಝೇ ರಥಪಞ್ಜರೋ ಪಣ್ಣಾಸಯೋಜನೋ, ರಥಸನ್ಧಿತೋ ಯಾವ ರಥಸೀಸಾ ಪಣ್ಣಾಸಯೋಜನಾನಿ। ತದೇವ ಪಮಾಣಂ ದಿಗುಣಂ ಕತ್ವಾ ತಿಯೋಜನಸತಾಯಾಮೋತಿಪಿ ವದನ್ತಿಯೇವ। ತಸ್ಮಿಂ ಯೋಜನಿಕಪಲ್ಲಙ್ಕೋ ಅತ್ಥತೋ, ತಿಯೋಜನಿಕಂ ಸೇತಚ್ಛತ್ತಂ ಮತ್ಥಕೇ ಠಪಿತಂ, ಏಕಸ್ಮಿಂಯೇವ ಯುಗೇ ಸಹಸ್ಸಆಜಞ್ಞಾ ಯುತ್ತಾ, ಸೇಸಾಲಙ್ಕಾರಸ್ಸ ಪಮಾಣಂ ನತ್ಥಿ। ಧಜೋ ಪನಸ್ಸ ಅಡ್ಢತಿಯಾನಿ ಯೋಜನಸತಾನಿ ಉಗ್ಗತೋ, ಯಸ್ಸ ವಾತಾಹತಸ್ಸ ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕತೂರಿಯಸ್ಸೇವ ಸದ್ದೋ ನಿಚ್ಛರತಿ, ತಂ ಉಲ್ಲೋಕೇಯ್ಯಾಥಾತಿ ವದತಿ। ಕಸ್ಮಾ? ತಂ ಪಸ್ಸನ್ತಾನಞ್ಹಿ ರಾಜಾ ನೋ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಪರಿಸಪರಿಯನ್ತೇ ನಿಖಾತಥಮ್ಭೋ ವಿಯ ಠಿತೋ, ಕಸ್ಸ ಮಯಂ ಭಾಯಾಮಾತಿ ಭಯಂ ನ ಹೋತಿ। ಪಜಾಪತಿಸ್ಸಾತಿ ಸೋ ಕಿರ ಸಕ್ಕೇನ ಸಮಾನವಣ್ಣೋ ಸಮಾನಾಯುಕೋ ದುತಿಯಂ ಆಸನಂ ಲಭತಿ। ತಥಾ ವರುಣೋ ಈಸಾನೋ ಚ। ವರುಣೋ ಪನ ತತಿಯಂ ಆಸನಂ ಲಭತಿ, ಈಸಾನೋ ಚತುತ್ಥಂ। ಪಲಾಯೀತಿ ಅಸುರೇಹಿ ಪರಾಜಿತೋ ತಸ್ಮಿಂ ರಥೇ ಠಿತೋ ಅಪ್ಪಮತ್ತಕಮ್ಪಿ ರಜಧಜಂ ದಿಸ್ವಾ ಪಲಾಯನಧಮ್ಮೋ।
249. Tatiye samupabyūḷhoti sampiṇḍito rāsibhūto. Dhajaggaṃullokeyyathāti sakkassa kira diyaḍḍhayojanasatāyāmo ratho . Tassa hi pacchimanto paṇṇāsayojano, majjhe rathapañjaro paṇṇāsayojano, rathasandhito yāva rathasīsā paṇṇāsayojanāni. Tadeva pamāṇaṃ diguṇaṃ katvā tiyojanasatāyāmotipi vadantiyeva. Tasmiṃ yojanikapallaṅko atthato, tiyojanikaṃ setacchattaṃ matthake ṭhapitaṃ, ekasmiṃyeva yuge sahassaājaññā yuttā, sesālaṅkārassa pamāṇaṃ natthi. Dhajo panassa aḍḍhatiyāni yojanasatāni uggato, yassa vātāhatassa pañcaṅgikatūriyasseva saddo niccharati, taṃ ullokeyyāthāti vadati. Kasmā? Taṃ passantānañhi rājā no āgantvā parisapariyante nikhātathambho viya ṭhito, kassa mayaṃ bhāyāmāti bhayaṃ na hoti. Pajāpatissāti so kira sakkena samānavaṇṇo samānāyuko dutiyaṃ āsanaṃ labhati. Tathā varuṇo īsāno ca. Varuṇo pana tatiyaṃ āsanaṃ labhati, īsāno catutthaṃ. Palāyīti asurehi parājito tasmiṃ rathe ṭhito appamattakampi rajadhajaṃ disvā palāyanadhammo.
ಇತಿಪಿ ಸೋ ಭಗವಾತಿಆದೀನಿ ವಿಸುದ್ಧಿಮಗ್ಗೇ ವಿತ್ಥಾರಿತಾನೇವ। ಇದಮವೋಚಾತಿ ಇದಂ ಧಜಗ್ಗಪರಿತ್ತಂ ನಾಮ ಭಗವಾ ಅವೋಚ, ಯಸ್ಸ ಆಣಾಖೇತ್ತೇ ಕೋಟಿಸತಸಹಸ್ಸಚಕ್ಕವಾಳೇ ಆನುಭಾವೋ ವತ್ತತಿ। ಇದಂ ಆವಜ್ಜೇತ್ವಾ ಹಿ ಯಕ್ಖಭಯಚೋರಭಯಾದೀಹಿ ದುಕ್ಖೇಹಿ ಮುತ್ತಾನಂ ಅನ್ತೋ ನತ್ಥಿ। ತಿಟ್ಠತು ಅಞ್ಞದುಕ್ಖವೂಪಸಮೋ, ಇದಂ ಆವಜ್ಜಮಾನೋ ಹಿ ಪಸನ್ನಚಿತ್ತೋ ಆಕಾಸೇಪಿ ಪತಿಟ್ಠಂ ಲಭತಿ।
Itipi so bhagavātiādīni visuddhimagge vitthāritāneva. Idamavocāti idaṃ dhajaggaparittaṃ nāma bhagavā avoca, yassa āṇākhette koṭisatasahassacakkavāḷe ānubhāvo vattati. Idaṃ āvajjetvā hi yakkhabhayacorabhayādīhi dukkhehi muttānaṃ anto natthi. Tiṭṭhatu aññadukkhavūpasamo, idaṃ āvajjamāno hi pasannacitto ākāsepi patiṭṭhaṃ labhati.
ತತ್ರಿದಂ ವತ್ಥು – ದೀಘವಾಪಿಚೇತಿಯಮ್ಹಿ ಕಿರ ಸುಧಾಕಮ್ಮೇ ಕಯಿರಮಾನೇ ಏಕೋ ದಹರೋ ಮುದ್ಧವೇದಿಕಾಪಾದತೋ ಪತಿತ್ವಾ ಚೇತಿಯಕುಚ್ಛಿಯಾ ಭಸ್ಸತಿ। ಹೇಟ್ಠಾ ಠಿತೋ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ ‘‘ಧಜಗ್ಗಪರಿತ್ತಂ, ಆವುಸೋ, ಆವಜ್ಜಾಹೀ’’ತಿ ಆಹ। ಸೋ ಮರಣಭಯೇನ ತಜ್ಜಿತೋ ‘‘ಧಜಗ್ಗಪರಿತ್ತಂ ಮಂ ರಕ್ಖತೂ’’ತಿ ಆಹ। ತಾವದೇವಸ್ಸ ಚೇತಿಯಕುಚ್ಛಿತೋ ದ್ವೇ ಇಟ್ಠಕಾ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಸೋಪಾನಂ ಹುತ್ವಾ ಅಟ್ಠಂಸು, ಉಪರಿಟ್ಠಿತೋ ವಲ್ಲಿನಿಸ್ಸೇಣಿಂ ಓತಾರೇಸುಂ। ತಸ್ಮಿಂ ನಿಸ್ಸೇಣಿಯಂ ಠಿತೇ ಇಟ್ಠಕಾ ಯಥಾಟ್ಠಾನೇಯೇವ ಅಟ್ಠಂಸು। ತತಿಯಂ।
Tatridaṃ vatthu – dīghavāpicetiyamhi kira sudhākamme kayiramāne eko daharo muddhavedikāpādato patitvā cetiyakucchiyā bhassati. Heṭṭhā ṭhito bhikkhusaṅgho ‘‘dhajaggaparittaṃ, āvuso, āvajjāhī’’ti āha. So maraṇabhayena tajjito ‘‘dhajaggaparittaṃ maṃ rakkhatū’’ti āha. Tāvadevassa cetiyakucchito dve iṭṭhakā nikkhamitvā sopānaṃ hutvā aṭṭhaṃsu, upariṭṭhito vallinisseṇiṃ otāresuṃ. Tasmiṃ nisseṇiyaṃ ṭhite iṭṭhakā yathāṭṭhāneyeva aṭṭhaṃsu. Tatiyaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೩. ಧಜಗ್ಗಸುತ್ತಂ • 3. Dhajaggasuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೩. ಧಜಗ್ಗಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 3. Dhajaggasuttavaṇṇanā
