| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
3. ධජග්‌ගසුත්‌තවණ්‌ණනා
3. Dhajaggasuttavaṇṇanā
249. තතියෙ සමුපබ්‍යූළ්‌හොති සම්‌පිණ්‌ඩිතො රාසිභූතො. ධජග්‌ගං උල්‌ලොකෙය්‍යථාති සක්‌කස්‌ස කිර දියඩ්‌ඪයොජනසතායාමො රථො . තස්‌ස හි පච්‌ඡිමන්‌තො පණ්‌ණාසයොජනො, මජ්‌ඣෙ රථපඤ්‌ජරො පණ්‌ණාසයොජනො, රථසන්‌ධිතො යාව රථසීසා පණ්‌ණාසයොජනානි. තදෙව පමාණං දිගුණං කත්‌වා තියොජනසතායාමොතිපි වදන්‌තියෙව. තස්‌මිං යොජනිකපල්‌ලඞ්‌කො අත්‌ථතො, තියොජනිකං සෙතච්‌ඡත්‌තං මත්‌ථකෙ ඨපිතං, එකස්‌මිංයෙව යුගෙ සහස්‌සආජඤ්‌ඤා යුත්‌තා, සෙසාලඞ්‌කාරස්‌ස පමාණං නත්‌ථි. ධජො පනස්‌ස අඩ්‌ඪතියානි යොජනසතානි උග්‌ගතො, යස්‌ස වාතාහතස්‌ස පඤ්‌චඞ්‌ගිකතූරියස්‌සෙව සද්‌දො නිච්‌ඡරති, තං උල්‌ලොකෙය්‍යාථාති වදති. කස්‌මා? තං පස්‌සන්‌තානඤ්‌හි රාජා නො ආගන්‌ත්‌වා පරිසපරියන්‌තෙ නිඛාතථම්‌භො විය ඨිතො, කස්‌ස මයං භායාමාති භයං න හොති. පජාපතිස්‌සාති සො කිර සක්‌කෙන සමානවණ්‌ණො සමානායුකො දුතියං ආසනං ලභති. තථා වරුණො ඊසානො ච. වරුණො පන තතියං ආසනං ලභති, ඊසානො චතුත්‌ථං. පලායීති අසුරෙහි පරාජිතො තස්‌මිං රථෙ ඨිතො අප්‌පමත්‌තකම්‌පි රජධජං දිස්‌වා පලායනධම්‌මො.
249. Tatiye samupabyūḷhoti sampiṇḍito rāsibhūto. Dhajaggaṃullokeyyathāti sakkassa kira diyaḍḍhayojanasatāyāmo ratho . Tassa hi pacchimanto paṇṇāsayojano, majjhe rathapañjaro paṇṇāsayojano, rathasandhito yāva rathasīsā paṇṇāsayojanāni. Tadeva pamāṇaṃ diguṇaṃ katvā tiyojanasatāyāmotipi vadantiyeva. Tasmiṃ yojanikapallaṅko atthato, tiyojanikaṃ setacchattaṃ matthake ṭhapitaṃ, ekasmiṃyeva yuge sahassaājaññā yuttā, sesālaṅkārassa pamāṇaṃ natthi. Dhajo panassa aḍḍhatiyāni yojanasatāni uggato, yassa vātāhatassa pañcaṅgikatūriyasseva saddo niccharati, taṃ ullokeyyāthāti vadati. Kasmā? Taṃ passantānañhi rājā no āgantvā parisapariyante nikhātathambho viya ṭhito, kassa mayaṃ bhāyāmāti bhayaṃ na hoti. Pajāpatissāti so kira sakkena samānavaṇṇo samānāyuko dutiyaṃ āsanaṃ labhati. Tathā varuṇo īsāno ca. Varuṇo pana tatiyaṃ āsanaṃ labhati, īsāno catutthaṃ. Palāyīti asurehi parājito tasmiṃ rathe ṭhito appamattakampi rajadhajaṃ disvā palāyanadhammo.
ඉතිපි සො භගවාතිආදීනි විසුද්‌ධිමග්‌ගෙ විත්‌ථාරිතානෙව. ඉදමවොචාති ඉදං ධජග්‌ගපරිත්‌තං නාම භගවා අවොච, යස්‌ස ආණාඛෙත්‌තෙ කොටිසතසහස්‌සචක්‌කවාළෙ ආනුභාවො වත්‌තති. ඉදං ආවජ්‌ජෙත්‌වා හි යක්‌ඛභයචොරභයාදීහි දුක්‌ඛෙහි මුත්‌තානං අන්‌තො නත්‌ථි. තිට්‌ඨතු අඤ්‌ඤදුක්‌ඛවූපසමො, ඉදං ආවජ්‌ජමානො හි පසන්‌නචිත්‌තො ආකාසෙපි පතිට්‌ඨං ලභති.
Itipi so bhagavātiādīni visuddhimagge vitthāritāneva. Idamavocāti idaṃ dhajaggaparittaṃ nāma bhagavā avoca, yassa āṇākhette koṭisatasahassacakkavāḷe ānubhāvo vattati. Idaṃ āvajjetvā hi yakkhabhayacorabhayādīhi dukkhehi muttānaṃ anto natthi. Tiṭṭhatu aññadukkhavūpasamo, idaṃ āvajjamāno hi pasannacitto ākāsepi patiṭṭhaṃ labhati.
තත්‍රිදං වත්‌ථු – දීඝවාපිචෙතියම්‌හි කිර සුධාකම්‌මෙ කයිරමානෙ එකො දහරො මුද්‌ධවෙදිකාපාදතො පතිත්‌වා චෙතියකුච්‌ඡියා භස්‌සති. හෙට්‌ඨා ඨිතො භික්‌ඛුසඞ්‌ඝො ‘‘ධජග්‌ගපරිත්‌තං, ආවුසො, ආවජ්‌ජාහී’’ති ආහ. සො මරණභයෙන තජ්‌ජිතො ‘‘ධජග්‌ගපරිත්‌තං මං රක්‌ඛතූ’’ති ආහ. තාවදෙවස්‌ස චෙතියකුච්‌ඡිතො ද්‌වෙ ඉට්‌ඨකා නික්‌ඛමිත්‌වා සොපානං හුත්‌වා අට්‌ඨංසු, උපරිට්‌ඨිතො වල්‌ලිනිස්‌සෙණිං ඔතාරෙසුං. තස්‌මිං නිස්‌සෙණියං ඨිතෙ ඉට්‌ඨකා යථාට්‌ඨානෙයෙව අට්‌ඨංසු. තතියං.
Tatridaṃ vatthu – dīghavāpicetiyamhi kira sudhākamme kayiramāne eko daharo muddhavedikāpādato patitvā cetiyakucchiyā bhassati. Heṭṭhā ṭhito bhikkhusaṅgho ‘‘dhajaggaparittaṃ, āvuso, āvajjāhī’’ti āha. So maraṇabhayena tajjito ‘‘dhajaggaparittaṃ maṃ rakkhatū’’ti āha. Tāvadevassa cetiyakucchito dve iṭṭhakā nikkhamitvā sopānaṃ hutvā aṭṭhaṃsu, upariṭṭhito vallinisseṇiṃ otāresuṃ. Tasmiṃ nisseṇiyaṃ ṭhite iṭṭhakā yathāṭṭhāneyeva aṭṭhaṃsu. Tatiyaṃ.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 3. ධජග්‌ගසුත්‌තං • 3. Dhajaggasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 3. ධජග්‌ගසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Dhajaggasuttavaṇṇanā
