| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปญฺจปกรณ-อฎฺฐกถา • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
๔. ธมฺมาภิสมยกถาวณฺณนา
4. Dhammābhisamayakathāvaṇṇanā
๘๙๗. อิทานิ ธมฺมาภิสมยกถา นาม โหติฯ ตตฺถ อตีตภเว โสตาปนฺนํ มาตุกุจฺฉิยํ วสิตฺวา นิกฺขนฺตํ ทิสฺวา ‘‘อตฺถิ คพฺภเสยฺยาย ธมฺมาภิสมโย’’ติ เยสํ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ เอกจฺจานํ อุตฺตราปถกานํ, เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฎิญฺญา อิตรสฺสฯ อถ นํ ‘‘ยทิ ตตฺถ ธมฺมาภิสมโย อตฺถิ, ธมฺมาภิสมยสฺส การเณหิ ธมฺมเทสนาทีหิ ภวิตพฺพ’’นฺติ โจเทตุํ อตฺถิ คพฺภเสยฺยาย ธมฺมเทสนาติอาทิมาหฯ สุตฺตสฺสาติอาทิ ภวงฺควารํ สนฺธาย วุตฺตํฯ คพฺภเสยฺยาย หิ เยภุเยฺยน ภวงฺคเมว ปวตฺตติฯ เตเนว สโตฺต กิริยมยปฺปวตฺตาภาวา สุโตฺต, ภาวนานุโยคสฺส อภาวา ปมโตฺต, กมฺมฎฺฐานปริคฺคาหกานํ สติสมฺปชญฺญานํ อภาวา มุฎฺฐสฺสติ อสมฺปชาโน นาม โหติ, ตถารูปสฺส กุโต ธมฺมาภิสมโยติ?
897. Idāni dhammābhisamayakathā nāma hoti. Tattha atītabhave sotāpannaṃ mātukucchiyaṃ vasitvā nikkhantaṃ disvā ‘‘atthi gabbhaseyyāya dhammābhisamayo’’ti yesaṃ laddhi, seyyathāpi ekaccānaṃ uttarāpathakānaṃ, te sandhāya pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Atha naṃ ‘‘yadi tattha dhammābhisamayo atthi, dhammābhisamayassa kāraṇehi dhammadesanādīhi bhavitabba’’nti codetuṃ atthi gabbhaseyyāya dhammadesanātiādimāha. Suttassātiādi bhavaṅgavāraṃ sandhāya vuttaṃ. Gabbhaseyyāya hi yebhuyyena bhavaṅgameva pavattati. Teneva satto kiriyamayappavattābhāvā sutto, bhāvanānuyogassa abhāvā pamatto, kammaṭṭhānapariggāhakānaṃ satisampajaññānaṃ abhāvā muṭṭhassati asampajāno nāma hoti, tathārūpassa kuto dhammābhisamayoti?
ธมฺมาภิสมยกถาวณฺณนาฯ
Dhammābhisamayakathāvaṇṇanā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / อภิธมฺมปิฎก • Abhidhammapiṭaka / กถาวตฺถุปาฬิ • Kathāvatthupāḷi / (๒๑๑) ๔. ธมฺมาภิสมยกถา • (211) 4. Dhammābhisamayakathā
