Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්චපකරණ-අට්ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
4. ධම්මාභිසමයකථාවණ්ණනා
4. Dhammābhisamayakathāvaṇṇanā
897. ඉදානි ධම්මාභිසමයකථා නාම හොති. තත්ථ අතීතභවෙ සොතාපන්නං මාතුකුච්ඡියං වසිත්වා නික්ඛන්තං දිස්වා ‘‘අත්ථි ගබ්භසෙය්යාය ධම්මාභිසමයො’’ති යෙසං ලද්ධි, සෙය්යථාපි එකච්චානං උත්තරාපථකානං, තෙ සන්ධාය පුච්ඡා සකවාදිස්ස, පටිඤ්ඤා ඉතරස්ස. අථ නං ‘‘යදි තත්ථ ධම්මාභිසමයො අත්ථි, ධම්මාභිසමයස්ස කාරණෙහි ධම්මදෙසනාදීහි භවිතබ්බ’’න්ති චොදෙතුං අත්ථි ගබ්භසෙය්යාය ධම්මදෙසනාතිආදිමාහ. සුත්තස්සාතිආදි භවඞ්ගවාරං සන්ධාය වුත්තං. ගබ්භසෙය්යාය හි යෙභුය්යෙන භවඞ්ගමෙව පවත්තති. තෙනෙව සත්තො කිරියමයප්පවත්තාභාවා සුත්තො, භාවනානුයොගස්ස අභාවා පමත්තො, කම්මට්ඨානපරිග්ගාහකානං සතිසම්පජඤ්ඤානං අභාවා මුට්ඨස්සති අසම්පජානො නාම හොති, තථාරූපස්ස කුතො ධම්මාභිසමයොති?
897. Idāni dhammābhisamayakathā nāma hoti. Tattha atītabhave sotāpannaṃ mātukucchiyaṃ vasitvā nikkhantaṃ disvā ‘‘atthi gabbhaseyyāya dhammābhisamayo’’ti yesaṃ laddhi, seyyathāpi ekaccānaṃ uttarāpathakānaṃ, te sandhāya pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Atha naṃ ‘‘yadi tattha dhammābhisamayo atthi, dhammābhisamayassa kāraṇehi dhammadesanādīhi bhavitabba’’nti codetuṃ atthi gabbhaseyyāya dhammadesanātiādimāha. Suttassātiādi bhavaṅgavāraṃ sandhāya vuttaṃ. Gabbhaseyyāya hi yebhuyyena bhavaṅgameva pavattati. Teneva satto kiriyamayappavattābhāvā sutto, bhāvanānuyogassa abhāvā pamatto, kammaṭṭhānapariggāhakānaṃ satisampajaññānaṃ abhāvā muṭṭhassati asampajāno nāma hoti, tathārūpassa kuto dhammābhisamayoti?
ධම්මාභිසමයකථාවණ්ණනා.
Dhammābhisamayakathāvaṇṇanā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්මපිටක • Abhidhammapiṭaka / කථාවත්ථුපාළි • Kathāvatthupāḷi / (211) 4. ධම්මාභිසමයකථා • (211) 4. Dhammābhisamayakathā