| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಪದಾನ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Apadāna-aṭṭhakathā |
೯. ಧಮ್ಮಚಕ್ಕಿಕತ್ಥೇರಅಪದಾನವಣ್ಣನಾ
9. Dhammacakkikattheraapadānavaṇṇanā
ಸಿದ್ಧತ್ಥಸ್ಸ ಭಗವತೋತಿಆದಿಕಂ ಆಯಸ್ಮತೋ ಧಮ್ಮಚಕ್ಕಿಕತ್ಥೇರಸ್ಸ ಅಪದಾನಂ। ಅಯಮ್ಪಿ ಪುರಿಮಬುದ್ಧೇಸು ಕತಾಧಿಕಾರೋ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಭವೇ ವಿವಟ್ಟೂಪನಿಸ್ಸಯಾನಿ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಉಪಚಿನನ್ತೋ ಸಿದ್ಧತ್ಥಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಕಾಲೇ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಕುಲಗೇಹೇ ನಿಬ್ಬತ್ತೋ ವುದ್ಧಿಪ್ಪತ್ತೋ ಪುತ್ತದಾರೇಹಿ ವಡ್ಢಿತೋ ವಿಭವಸಮ್ಪನ್ನೋ ಮಹಾಭೋಗೋ, ಸೋ ರತನತ್ತಯೇ ಪಸನ್ನೋ ಸದ್ಧಾಜಾತೋ ಧಮ್ಮಸಭಾಯಂ ಧಮ್ಮಾಸನಸ್ಸ ಪಿಟ್ಠಿತೋ ರತನಮಯಂ ಧಮ್ಮಚಕ್ಕಂ ಕಾರೇತ್ವಾ ಪೂಜೇಸಿ। ಸೋ ತೇನ ಪುಞ್ಞಕಮ್ಮೇನ ದೇವಮನುಸ್ಸೇಸು ನಿಬ್ಬತ್ತಟ್ಠಾನೇಸು ಸಕ್ಕಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ಚಕ್ಕವತ್ತಿಸಮ್ಪತ್ತಿಞ್ಚ ಅನುಭವಿತ್ವಾ ಕಮೇನ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಬುದ್ಧುಪ್ಪಾದೇ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಕುಲಗೇಹೇ ಉಪ್ಪನ್ನೋ ವಿಭವಸಮ್ಪನ್ನೋ ಸಞ್ಜಾತಸದ್ಧೋ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ವಿಪಸ್ಸನಂ ವಡ್ಢೇತ್ವಾ ನಚಿರಸ್ಸೇವ ಅರಹತ್ತಂ ಪತ್ವಾ ಪುಬ್ಬೇ ಕತಕುಸಲನಾಮಸದಿಸನಾಮೇನ ಧಮ್ಮಚಕ್ಕಿಕತ್ಥೇರೋತಿ ಪಾಕಟೋ ಜಾತೋ ಅಹೋಸಿ।
Siddhatthassa bhagavatotiādikaṃ āyasmato dhammacakkikattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto siddhatthassa bhagavato kāle ekasmiṃ kulagehe nibbatto vuddhippatto puttadārehi vaḍḍhito vibhavasampanno mahābhogo, so ratanattaye pasanno saddhājāto dhammasabhāyaṃ dhammāsanassa piṭṭhito ratanamayaṃ dhammacakkaṃ kāretvā pūjesi. So tena puññakammena devamanussesu nibbattaṭṭhānesu sakkasampattiṃ cakkavattisampattiñca anubhavitvā kamena imasmiṃ buddhuppāde ekasmiṃ kulagehe uppanno vibhavasampanno sañjātasaddho pabbajitvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā nacirasseva arahattaṃ patvā pubbe katakusalanāmasadisanāmena dhammacakkikattheroti pākaṭo jāto ahosi.
೧೦೨. ಸೋ ಪುಞ್ಞಸಮ್ಭಾರಾನುರೂಪೇನ ಪತ್ತಅರಹತ್ತಫಲೋ ಅತ್ತನೋ ಪುಬ್ಬಕಮ್ಮಂ ಸರಿತ್ವಾ ಜಾತಸೋಮನಸ್ಸೋ ಪುಬ್ಬಚರಿತಾಪದಾನಂ ಪಕಾಸೇನ್ತೋ ಸಿದ್ಧತ್ಥಸ್ಸ ಭಗವತೋತಿಆದಿಮಾಹ। ಸೀಹಾಸನಸ್ಸ ಸಮ್ಮುಖಾತಿ ಸೀಹಸ್ಸ ಭಗವತೋ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ಸಮ್ಮುಖಾ ಬುದ್ಧಾಸನಸ್ಸ ಅಭಿಮುಖಟ್ಠಾನೇತಿ ಅತ್ಥೋ, ಧಮ್ಮಚಕ್ಕಂ ಮೇ ಠಪಿತನ್ತಿ ಮಯಾ ಧಮ್ಮಚಕ್ಕಾಕಾರೇನ ಉಭತೋ ಸೀಹರೂಪಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಮಜ್ಝೇ ಆದಾಸಸದಿಸಂ ಕಾರೇತ್ವಾ ಕತಂ ಧಮ್ಮಚಕ್ಕಂ ಠಪಿತಂ ಪೂಜಿತಂ। ಕಿಂ ಭೂತಂ? ವಿಞ್ಞೂಹಿ ಮೇಧಾವೀಹಿ ‘‘ಅತೀವ ಸುನ್ದರ’’ನ್ತಿ ವಣ್ಣಿತಂ ಥೋಮಿತಂ ಸುಕತಂ ಧಮ್ಮಚಕ್ಕನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ।
102. So puññasambhārānurūpena pattaarahattaphalo attano pubbakammaṃ saritvā jātasomanasso pubbacaritāpadānaṃ pakāsento siddhatthassa bhagavatotiādimāha. Sīhāsanassa sammukhāti sīhassa bhagavato nisinnassa sammukhā buddhāsanassa abhimukhaṭṭhāneti attho, dhammacakkaṃ me ṭhapitanti mayā dhammacakkākārena ubhato sīharūpaṃ dassetvā majjhe ādāsasadisaṃ kāretvā kataṃ dhammacakkaṃ ṭhapitaṃ pūjitaṃ. Kiṃ bhūtaṃ? Viññūhi medhāvīhi ‘‘atīva sundara’’nti vaṇṇitaṃ thomitaṃ sukataṃ dhammacakkanti sambandho.
೧೦೩. ಚಾರುವಣ್ಣೋವ ಸೋಭಾಮೀತಿ ಸುವಣ್ಣವಣ್ಣೋ ಇವ ಸೋಭಾಮಿ ವಿರೋಚಾಮೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ‘‘ಚತುವಣ್ಣೇಹಿ ಸೋಭಾಮೀ’’ತಿಪಿ ಪಾಠೋ, ತಸ್ಸ ಖತ್ತಿಯಬ್ರಾಹ್ಮಣವೇಸ್ಸಸುದ್ದಜಾತಿಸಙ್ಖಾತೇಹಿ ಚತೂಹಿ ವಣ್ಣೇಹಿ ಸೋಭಾಮಿ ವಿರೋಚಾಮೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸಯೋಗ್ಗಬಲವಾಹನೋತಿ ಸುವಣ್ಣಸಿವಿಕಾದೀಹಿ ಯೋಗ್ಗೇಹಿ ಚ ಸೇನಾಪತಿಮಹಾಮತ್ತಾದೀಹಿ ಸೇವಕೇಹಿ ಬಲೇಹಿ ಚ ಹತ್ಥಿಅಸ್ಸರಥಸಙ್ಖಾತೇಹಿ ವಾಹನೇಹಿ ಚ ಸಹಿತೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಬಹುಜ್ಜನಾ ಬಹವೋ ಮನುಸ್ಸಾ ಅನುಯನ್ತಾ ಮಮಾನುವತ್ತನ್ತಾ ನಿಚ್ಚಂ ನಿಚ್ಚಕಾಲಂ ಪರಿವಾರೇನ್ತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಸೇಸಂ ಸುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಮೇವಾತಿ।
103.Cāruvaṇṇovasobhāmīti suvaṇṇavaṇṇo iva sobhāmi virocāmīti attho. ‘‘Catuvaṇṇehi sobhāmī’’tipi pāṭho, tassa khattiyabrāhmaṇavessasuddajātisaṅkhātehi catūhi vaṇṇehi sobhāmi virocāmīti attho. Sayoggabalavāhanoti suvaṇṇasivikādīhi yoggehi ca senāpatimahāmattādīhi sevakehi balehi ca hatthiassarathasaṅkhātehi vāhanehi ca sahitoti attho. Bahujjanā bahavo manussā anuyantā mamānuvattantā niccaṃ niccakālaṃ parivārentīti sambandho. Sesaṃ suviññeyyamevāti.
ಧಮ್ಮಚಕ್ಕಿಕತ್ಥೇರಅಪದಾನವಣ್ಣನಾ ಸಮತ್ತಾ।
Dhammacakkikattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಅಪದಾನಪಾಳಿ • Apadānapāḷi / ೯. ಧಮ್ಮಚಕ್ಕಿಕತ್ಥೇರಅಪದಾನಂ • 9. Dhammacakkikattheraapadānaṃ
