Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ពុទ្ធវំស-អដ្ឋកថា • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā |
១៧. ធម្មទស្សីពុទ្ធវំសវណ្ណនា
17. Dhammadassībuddhavaṃsavaṇṇanā
អត្ថទស្សិម្ហិ សម្មាសម្ពុទ្ធេ បរិនិព្ពុតេ អន្តរកប្បេ ច វីតិវត្តេ អបរិមិតាយុកេសុ សត្តេសុ អនុបុព្ពេន បរិហាយិត្វា វស្សសតសហស្សាយុកេសុ ជាតេសុ ធម្មទស្សី នាម សត្ថា លោកាលោកករោ លោភាទិលោកមលវិនយករោ លោកេកនាយកោ លោកេ ឧទបាទិ។ សោបិ ភគវា បារមិយោ បូរេត្វា តុសិតបុរេ និព្ពត្តិត្វា តតោ ចវិត្វា សរណនគរេ សព្ពលោកសរណស្ស សរណស្ស នាម រញ្ញោ អគ្គមហេសិយា សុនន្ទាយ នាម ទេវិយា កុច្ឆិស្មិំ បដិសន្ធិំ អគ្គហេសិ។ សោ ទសន្នំ មាសានំ អច្ចយេន សរណុយ្យានេ មាតុកុច្ឆិតោ បាវុស្សកាលេ សលិលធរវិវរគតោ បុណ្ណចន្ទោ វិយ និក្ខមិ។ មហាបុរិសេ បន មាតុកុច្ឆិតោ និក្ខន្តមត្តេយេវ អធិករណវោហារសត្ថបោត្ថកេសុ អធម្មិយា វោហារា សយមេវ អន្តរធាយិំសុ។ ធម្មិកវោហារាយេវ អដ្ឋំសុ។ តេនស្ស នាមគ្គហណទិវសេ ‘‘ធម្មទស្សី’’តិ នាមមកំសុ។ សោ អដ្ឋវស្សសហស្សានិ អគារំ អជ្ឈាវសិ។ តស្ស កិរ អរជ-វិរជ-សុទស្សននាមកា តយោ បាសាទា អហេសុំ។ វិចិកោឡិទេវិប្បមុខានំ ឥត្ថីនំ វីសតិសហស្សាធិកំ សតសហស្សំ អហោសិ។
Atthadassimhi sammāsambuddhe parinibbute antarakappe ca vītivatte aparimitāyukesu sattesu anupubbena parihāyitvā vassasatasahassāyukesu jātesu dhammadassī nāma satthā lokālokakaro lobhādilokamalavinayakaro lokekanāyako loke udapādi. Sopi bhagavā pāramiyo pūretvā tusitapure nibbattitvā tato cavitvā saraṇanagare sabbalokasaraṇassa saraṇassa nāma rañño aggamahesiyā sunandāya nāma deviyā kucchismiṃ paṭisandhiṃ aggahesi. So dasannaṃ māsānaṃ accayena saraṇuyyāne mātukucchito pāvussakāle saliladharavivaragato puṇṇacando viya nikkhami. Mahāpurise pana mātukucchito nikkhantamatteyeva adhikaraṇavohārasatthapotthakesu adhammiyā vohārā sayameva antaradhāyiṃsu. Dhammikavohārāyeva aṭṭhaṃsu. Tenassa nāmaggahaṇadivase ‘‘dhammadassī’’ti nāmamakaṃsu. So aṭṭhavassasahassāni agāraṃ ajjhāvasi. Tassa kira araja-viraja-sudassananāmakā tayo pāsādā ahesuṃ. Vicikoḷidevippamukhānaṃ itthīnaṃ vīsatisahassādhikaṃ satasahassaṃ ahosi.
សោ ចត្តារិ និមិត្តានិ ទិស្វា វិចិកោឡិទេវិយា បុញ្ញវឌ្ឍនេ នាម បុត្តេ ឧប្បន្នេ ទេវកុមារោ វិយ អតិវិយ សុខុមាលោ ទេវសម្បត្តិមិវ សម្បត្តិមនុភវមានោ មជ្ឈិមយាមេ វុដ្ឋាយ សិរិសយនេ និសិន្នោ និទ្ទោបគតានំ ឥត្ថីនំ វិប្បការំ ទិស្វា សញ្ជាតសំវេគោ មហាភិនិក្ខមនាយ ចិត្តំ ឧប្បាទេសិ។ ចិត្តុប្បាទសមនន្តរមេវស្ស សុទស្សនបាសាទោ គគនតលមព្ភុគ្គន្ត្វា ចតុរង្គិនិយា សេនាយ បរិវុតោ ទុតិយោ ទិវសករោ វិយ ទិព្ពវិមានំ វិយ ច គន្ត្វា រត្តកុរវកតរុពោធិសមីបេយេវ ឱតរិត្វា អដ្ឋាសិ។ មហាបុរិសោ កិរ ព្រហ្មុនា ឧបនីតានិ កាសាយានិ គហេត្វា បព្ពជិត្វា បាសាទតោ ឱតរិត្វា អវិទូរេ អដ្ឋាសិ។ បាសាទោ បុន អាកាសេន គន្ត្វា ពោធិរុក្ខំ អន្តោកត្វា បថវិយំ បតិដ្ឋាសិ។ ឥត្ថិយោបិ សបរិវារា បាសាទតោ ឱតរិត្វា អឌ្ឍគាវុតមត្តំ គន្ត្វា អដ្ឋំសុ។ តត្ថ ឥត្ថិយោ ច តាសំ បរិចារិកា ចេដិកាយោ ច ឋបេត្វា សព្ពេ មនុស្សា តំ អនុបព្ពជិំសុ។ ភិក្ខូនំ កោដិសតសហស្សំ អហោសិ។
So cattāri nimittāni disvā vicikoḷideviyā puññavaḍḍhane nāma putte uppanne devakumāro viya ativiya sukhumālo devasampattimiva sampattimanubhavamāno majjhimayāme vuṭṭhāya sirisayane nisinno niddopagatānaṃ itthīnaṃ vippakāraṃ disvā sañjātasaṃvego mahābhinikkhamanāya cittaṃ uppādesi. Cittuppādasamanantaramevassa sudassanapāsādo gaganatalamabbhuggantvā caturaṅginiyā senāya parivuto dutiyo divasakaro viya dibbavimānaṃ viya ca gantvā rattakuravakatarubodhisamīpeyeva otaritvā aṭṭhāsi. Mahāpuriso kira brahmunā upanītāni kāsāyāni gahetvā pabbajitvā pāsādato otaritvā avidūre aṭṭhāsi. Pāsādo puna ākāsena gantvā bodhirukkhaṃ antokatvā pathaviyaṃ patiṭṭhāsi. Itthiyopi saparivārā pāsādato otaritvā aḍḍhagāvutamattaṃ gantvā aṭṭhaṃsu. Tattha itthiyo ca tāsaṃ paricārikā ceṭikāyo ca ṭhapetvā sabbe manussā taṃ anupabbajiṃsu. Bhikkhūnaṃ koṭisatasahassaṃ ahosi.
អថ ធម្មទស្សី ពោធិសត្តោ សត្តាហំ បធានចរិយំ ចរិត្វា វិចិកោឡិទេវិយា ទិន្នំ មធុបាយាសំ បរិភុញ្ជិត្វា ពទរវនេ ទិវាវិហារំ កត្វា សាយន្ហសមយេ សិរិវឌ្ឍនេន នាម យវបាលកេន ទិន្នា អដ្ឋ តិណមុដ្ឋិយោ គហេត្វា ពិម្ពិជាលពោធិំ ឧបគន្ត្វា តេបណ្ណាសហត្ថវិត្ថតំ តិណសន្ថរំ សន្ថរិត្វា តត្ថ សព្ពញ្ញុតញ្ញាណំ បដិវិជ្ឈិត្វា – ‘‘អនេកជាតិសំសារំ…បេ.… តណ្ហានំ ខយមជ្ឈគា’’តិ ឧទានំ ឧទានេត្វាវ ពោធិសមីបេ សត្តសត្តាហំ វីតិនាមេត្វា កតព្រហ្មយាចនោ អត្តនា សទ្ធិំ បព្ពជិតស្ស ភិក្ខូនំ កោដិសតសហស្សស្ស សទ្ធម្មប្បដិវេធសមត្ថតំ ញត្វា អដ្ឋារសយោជនិកមគ្គំ ឯកាហេនេវ ឥសិបតនំ គន្ត្វា តេហិ បរិវុតោ តត្ថ ធម្មចក្កំ បវត្តេសិ, តទា កោដិសតសហស្សានំ បឋមាភិសមយោ អហោសិ។ តេន វុត្តំ –
Atha dhammadassī bodhisatto sattāhaṃ padhānacariyaṃ caritvā vicikoḷideviyā dinnaṃ madhupāyāsaṃ paribhuñjitvā badaravane divāvihāraṃ katvā sāyanhasamaye sirivaḍḍhanena nāma yavapālakena dinnā aṭṭha tiṇamuṭṭhiyo gahetvā bimbijālabodhiṃ upagantvā tepaṇṇāsahatthavitthataṃ tiṇasantharaṃ santharitvā tattha sabbaññutaññāṇaṃ paṭivijjhitvā – ‘‘anekajātisaṃsāraṃ…pe… taṇhānaṃ khayamajjhagā’’ti udānaṃ udānetvāva bodhisamīpe sattasattāhaṃ vītināmetvā katabrahmayācano attanā saddhiṃ pabbajitassa bhikkhūnaṃ koṭisatasahassassa saddhammappaṭivedhasamatthataṃ ñatvā aṭṭhārasayojanikamaggaṃ ekāheneva isipatanaṃ gantvā tehi parivuto tattha dhammacakkaṃ pavattesi, tadā koṭisatasahassānaṃ paṭhamābhisamayo ahosi. Tena vuttaṃ –
១.
1.
‘‘តត្ថេវ មណ្ឌកប្បម្ហិ, ធម្មទស្សី មហាយសោ;
‘‘Tattheva maṇḍakappamhi, dhammadassī mahāyaso;
តមន្ធការំ វិធមិត្វា, អតិរោចតិ សទេវកេ។
Tamandhakāraṃ vidhamitvā, atirocati sadevake.
២.
2.
‘‘តស្សាបិ អតុលតេជស្ស, ធម្មចក្កប្បវត្តនេ;
‘‘Tassāpi atulatejassa, dhammacakkappavattane;
កោដិសតសហស្សានំ, បឋមាភិសមយោ អហូ’’តិ។
Koṭisatasahassānaṃ, paṭhamābhisamayo ahū’’ti.
តត្ថ តមន្ធការន្តិ តមសង្ខាតំ មោហន្ធការន្តិ អត្ថោ។
Tattha tamandhakāranti tamasaṅkhātaṃ mohandhakāranti attho.
យទា បន តគរនាមកេ នគរេ សញ្ជយោ នាម រាជា កាមេសុ អាទីនវំ នេក្ខម្មំ ខេមតោ ច ទិស្វា ឥសិបព្ពជ្ជំ បព្ពជិ។ តំ នវុតិកោដិយោ អនុបព្ពជិំសុ។ តេ សព្ពេយេវ បញ្ចាភិញ្ញាអដ្ឋសមាបត្តិលាភិនោ អហេសុំ។ អថ សត្ថា ធម្មទស្សី តេសំ ឧបនិស្សយសម្បត្តិំ ទិស្វា អាកាសេន គន្ត្វា សញ្ជយស្ស តាបសស្ស អស្សមបទំ គន្ត្វា អាកាសេ ឋត្វា តេសំ តាបសានំ អជ្ឈាសយានុរូបំ ធម្មំ ទេសេត្វា ធម្មចក្ខុំ ឧប្បាទេសិ, សោ ទុតិយោ អភិសមយោ អហោសិ។ តេន វុត្តំ –
Yadā pana tagaranāmake nagare sañjayo nāma rājā kāmesu ādīnavaṃ nekkhammaṃ khemato ca disvā isipabbajjaṃ pabbaji. Taṃ navutikoṭiyo anupabbajiṃsu. Te sabbeyeva pañcābhiññāaṭṭhasamāpattilābhino ahesuṃ. Atha satthā dhammadassī tesaṃ upanissayasampattiṃ disvā ākāsena gantvā sañjayassa tāpasassa assamapadaṃ gantvā ākāse ṭhatvā tesaṃ tāpasānaṃ ajjhāsayānurūpaṃ dhammaṃ desetvā dhammacakkhuṃ uppādesi, so dutiyo abhisamayo ahosi. Tena vuttaṃ –
៣.
3.
‘‘យទា ពុទ្ធោ ធម្មទស្សី, វិនេសិ សញ្ជយំ ឥសិំ;
‘‘Yadā buddho dhammadassī, vinesi sañjayaṃ isiṃ;
តទា នវុតិកោដីនំ, ទុតិយាភិសមយោ អហូ’’តិ។
Tadā navutikoṭīnaṃ, dutiyābhisamayo ahū’’ti.
យទា បន សក្កោ ទេវានមិន្ទោ ទសពលស្ស ធម្មំ សោតុកាមោ តំ ឧបសង្កមិ, តទា អសីតិយា កោដីនំ តតិយោ អភិសមយោ អហោសិ។ តេន វុត្តំ –
Yadā pana sakko devānamindo dasabalassa dhammaṃ sotukāmo taṃ upasaṅkami, tadā asītiyā koṭīnaṃ tatiyo abhisamayo ahosi. Tena vuttaṃ –
៤.
4.
‘‘យទា សក្កោ ឧបគញ្ឆិ, សបរិសោ វិនាយកំ;
‘‘Yadā sakko upagañchi, sapariso vināyakaṃ;
តទា អសីតិកោដីនំ, តតិយាភិសមយោ អហូ’’តិ។
Tadā asītikoṭīnaṃ, tatiyābhisamayo ahū’’ti.
យទា បន សរណនគរេ វេមាតិកភាតិកំ បទុមកុមារំ ផុស្សទេវកុមារញ្ច សបរិវារេ បព្ពាជេសិ, តស្មិំ អន្តោវស្សេ បព្ពជិតានំ ភិក្ខូនំ កោដិសតសហស្សានំ មជ្ឈេ វិសុទ្ធិបវារណំ បវារេសិ, សោ បឋមោ សន្និបាតោ អហោសិ។ បុន ភគវតោ ទេវលោកតោ ឱរោហណេ សតកោដីនំ ទុតិយោ សន្និបាតោ អហោសិ។ យទា បន សុទស្សនារាមេ តេរសន្នំ ធុតគុណានំ គុណេ អានិសំសេ បកាសេត្វា ហារិតំ នាម មហាសាវកំ ឯតទគ្គេ ឋបេសិ, តទា អសីតិយា កោដីនំ មជ្ឈេ ភគវា បាតិមោក្ខំ ឧទ្ទិសិ, សោ តតិយោ សន្និបាតោ អហោសិ។ តេន វុត្តំ –
Yadā pana saraṇanagare vemātikabhātikaṃ padumakumāraṃ phussadevakumārañca saparivāre pabbājesi, tasmiṃ antovasse pabbajitānaṃ bhikkhūnaṃ koṭisatasahassānaṃ majjhe visuddhipavāraṇaṃ pavāresi, so paṭhamo sannipāto ahosi. Puna bhagavato devalokato orohaṇe satakoṭīnaṃ dutiyo sannipāto ahosi. Yadā pana sudassanārāme terasannaṃ dhutaguṇānaṃ guṇe ānisaṃse pakāsetvā hāritaṃ nāma mahāsāvakaṃ etadagge ṭhapesi, tadā asītiyā koṭīnaṃ majjhe bhagavā pātimokkhaṃ uddisi, so tatiyo sannipāto ahosi. Tena vuttaṃ –
៥.
5.
‘‘តស្សាបិ ទេវទេវស្ស, សន្និបាតា តយោ អហុំ;
‘‘Tassāpi devadevassa, sannipātā tayo ahuṃ;
ខីណាសវានំ វិមលានំ, សន្តចិត្តាន តាទិនំ។
Khīṇāsavānaṃ vimalānaṃ, santacittāna tādinaṃ.
៦.
6.
‘‘យទា ពុទ្ធោ ធម្មទស្សី, សរណេ វស្សំ ឧបាគមិ;
‘‘Yadā buddho dhammadassī, saraṇe vassaṃ upāgami;
តទា កោដិសតសហស្សានំ, បឋមោ អាសិ សមាគមោ។
Tadā koṭisatasahassānaṃ, paṭhamo āsi samāgamo.
៧.
7.
‘‘បុនាបរំ យទា ពុទ្ធោ, ទេវតោ ឯតិ មានុសំ;
‘‘Punāparaṃ yadā buddho, devato eti mānusaṃ;
តទាបិ សតកោដីនំ, ទុតិយោ អាសិ សមាគមោ។
Tadāpi satakoṭīnaṃ, dutiyo āsi samāgamo.
៨.
8.
‘‘បុនាបរំ យទា ពុទ្ធោ, បកាសេសិ ធុតេ គុណេ;
‘‘Punāparaṃ yadā buddho, pakāsesi dhute guṇe;
តទា អសីតិកោដីនំ, តតិយោ អាសិ សមាគមោ’’តិ។
Tadā asītikoṭīnaṃ, tatiyo āsi samāgamo’’ti.
តទា អម្ហាកំ ពោធិសត្តោ សក្កោ ទេវរាជា ហុត្វា ទ្វីសុ ទេវលោកេសុ ទេវេហិ បរិវុតោ អាគន្ត្វា ទិព្ពេហិ គន្ធបុប្ផាទីហិ ទិព្ពតុរិយេហិ ច តថាគតំ បូជេសិ។ សោបិ នំ សត្ថា – ‘‘អនាគតេ គោតមោ នាម ពុទ្ធោ ភវិស្សតី’’តិ ព្យាកាសិ។ តេន វុត្តំ –
Tadā amhākaṃ bodhisatto sakko devarājā hutvā dvīsu devalokesu devehi parivuto āgantvā dibbehi gandhapupphādīhi dibbaturiyehi ca tathāgataṃ pūjesi. Sopi naṃ satthā – ‘‘anāgate gotamo nāma buddho bhavissatī’’ti byākāsi. Tena vuttaṃ –
៩.
9.
‘‘អហំ តេន សមយេន, សក្កោ អាសិំ បុរិន្ទទោ;
‘‘Ahaṃ tena samayena, sakko āsiṃ purindado;
ទិព្ពេន គន្ធមាលេន, តុរិយេនាភិបូជយិំ។
Dibbena gandhamālena, turiyenābhipūjayiṃ.
១០.
10.
‘‘សោបិ មំ តទា ព្យាកាសិ, ទេវមជ្ឈេ និសីទិយ;
‘‘Sopi maṃ tadā byākāsi, devamajjhe nisīdiya;
អដ្ឋារសេ កប្បសតេ, អយំ ពុទ្ធោ ភវិស្សតិ។
Aṭṭhārase kappasate, ayaṃ buddho bhavissati.
១១.
11.
‘‘បធានំ បទហិត្វាន…បេ.… ហេស្សាម សម្មុខា ឥមំ។
‘‘Padhānaṃ padahitvāna…pe… hessāma sammukhā imaṃ.
១២.
12.
‘‘តស្សាបិ វចនំ សុត្វា, ភិយ្យោ ចិត្តំ បសាទយិំ;
‘‘Tassāpi vacanaṃ sutvā, bhiyyo cittaṃ pasādayiṃ;
ឧត្តរិំ វតមធិដ្ឋាសិំ, ទសបារមិបូរិយា’’តិ។
Uttariṃ vatamadhiṭṭhāsiṃ, dasapāramipūriyā’’ti.
តស្ស បន ភគវតោ សរណំ នាម នគរំ អហោសិ។ សរណោ នាម រាជា បិតា, សុនន្ទា នាម មាតា, បទុមោ ច ផុស្សទេវោ ច ទ្វេ អគ្គសាវកា, សុនេត្តោ នាម ឧបដ្ឋាកោ, ខេមា ច សព្ពនាមា ច ទ្វេ អគ្គសាវិកា, ពិម្ពិជាលរុក្ខោ ពោធិ, សរីរំ បនស្ស អសីតិហត្ថុព្ពេធំ អហោសិ, អាយុ វស្សសតសហស្សំ, វិចិកោឡិទេវី នាមស្ស អគ្គមហេសី, បុញ្ញវឌ្ឍនោ នាមស្ស បុត្តោ, បាសាទេន និក្ខមិ។ តេន វុត្តំ –
Tassa pana bhagavato saraṇaṃ nāma nagaraṃ ahosi. Saraṇo nāma rājā pitā, sunandā nāma mātā, padumo ca phussadevo ca dve aggasāvakā, sunetto nāma upaṭṭhāko, khemā ca sabbanāmā ca dve aggasāvikā, bimbijālarukkho bodhi, sarīraṃ panassa asītihatthubbedhaṃ ahosi, āyu vassasatasahassaṃ, vicikoḷidevī nāmassa aggamahesī, puññavaḍḍhano nāmassa putto, pāsādena nikkhami. Tena vuttaṃ –
១៣.
13.
‘‘សរណំ នាម នគរំ, សរណោ នាម ខត្តិយោ;
‘‘Saraṇaṃ nāma nagaraṃ, saraṇo nāma khattiyo;
សុនន្ទា នាម ជនិកា, ធម្មទស្សិស្ស សត្ថុនោ។
Sunandā nāma janikā, dhammadassissa satthuno.
១៨.
18.
‘‘បទុមោ ផុស្សទេវោ ច, អហេសុំ អគ្គសាវកា;
‘‘Padumo phussadevo ca, ahesuṃ aggasāvakā;
សុនេត្តោ នាមុបដ្ឋាកោ, ធម្មទស្សិស្ស សត្ថុនោ។
Sunetto nāmupaṭṭhāko, dhammadassissa satthuno.
១៩.
19.
‘‘ខេមា ច សព្ពនាមា ច, អហេសុំ អគ្គសាវិកា;
‘‘Khemā ca sabbanāmā ca, ahesuṃ aggasāvikā;
ពោធិ តស្ស ភគវតោ, ពិម្ពិជាលោតិ វុច្ចតិ។
Bodhi tassa bhagavato, bimbijāloti vuccati.
២១.
21.
‘‘សោបិ ពុទ្ធោ អសមសមោ, អសីតិហត្ថមុគ្គតោ;
‘‘Sopi buddho asamasamo, asītihatthamuggato;
អតិរោចតិ តេជេន, ទសសហស្សិម្ហិ ធាតុយា។
Atirocati tejena, dasasahassimhi dhātuyā.
២២.
22.
‘‘សុផុល្លោ សាលរាជាវ, វិជ្ជូវ គគនេ យថា;
‘‘Suphullo sālarājāva, vijjūva gagane yathā;
មជ្ឈន្ហិកេវ សូរិយោ, ឯវំ សោ ឧបសោភថ។
Majjhanhikeva sūriyo, evaṃ so upasobhatha.
២៣.
23.
‘‘តស្សាបិ អតុលតេជស្ស, សមកំ អាសិ ជីវិកំ;
‘‘Tassāpi atulatejassa, samakaṃ āsi jīvikaṃ;
វស្សសតសហស្សានិ, លោកេ អដ្ឋាសិ ចក្ខុមា។
Vassasatasahassāni, loke aṭṭhāsi cakkhumā.
២៤.
24.
‘‘ឱភាសំ ទស្សយិត្វាន, វិមលំ កត្វាន សាសនំ;
‘‘Obhāsaṃ dassayitvāna, vimalaṃ katvāna sāsanaṃ;
ចវិ ចន្ទោវ គគនេ, និព្ពុតោ សោ សសាវកោ’’តិ។
Cavi candova gagane, nibbuto so sasāvako’’ti.
តត្ថ ពិម្ពិជាលោតិ រត្តកុរវករុក្ខោ។ ទសសហស្សិម្ហិ ធាតុយាតិ ទសសហស្សិយា លោកធាតុយា។ វិជ្ជូវាតិ វិជ្ជុលតា វិយ។ ឧបសោភថាតិ យថា គគនេ វិជ្ជុ ច មជ្ជន្ហិកេ សូរិយោ ច ឧបសោភតិ, ឯវំ សោ ភគវា ឧបសោភិត្ថាតិ អត្ថោ។ សមកន្តិ សព្ពេហិ នរសត្តេហិ សមមេវ តស្ស អាយុ អហោសីតិ អត្ថោ។ ចវីតិ ចុតោ។ ចន្ទោវាតិ គគនតោ ចន្ទិមា វិយ ចវីតិ អត្ថោ។ ធម្មទស្សី កិរ ភគវា សាលវតីនគរេ កេសារាមេ បរិនិព្ពាយិ សេសមេត្ថ គាថាសុ បាកដមេវាតិ។
Tattha bimbijāloti rattakuravakarukkho. Dasasahassimhi dhātuyāti dasasahassiyā lokadhātuyā. Vijjūvāti vijjulatā viya. Upasobhathāti yathā gagane vijju ca majjanhike sūriyo ca upasobhati, evaṃ so bhagavā upasobhitthāti attho. Samakanti sabbehi narasattehi samameva tassa āyu ahosīti attho. Cavīti cuto. Candovāti gaganato candimā viya cavīti attho. Dhammadassī kira bhagavā sālavatīnagare kesārāme parinibbāyi sesamettha gāthāsu pākaṭamevāti.
ធម្មទស្សីពុទ្ធវំសវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Dhammadassībuddhavaṃsavaṇṇanā niṭṭhitā.
និដ្ឋិតោ បន្នរសមោ ពុទ្ធវំសោ។
Niṭṭhito pannarasamo buddhavaṃso.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / ខុទ្ទកនិកាយ • Khuddakanikāya / ពុទ្ធវំសបាឡិ • Buddhavaṃsapāḷi / ១៧. ធម្មទស្សីពុទ្ធវំសោ • 17. Dhammadassībuddhavaṃso