Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ബുദ്ധവംസ-അട്ഠകഥാ • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā |
൧൭. ധമ്മദസ്സീബുദ്ധവംസവണ്ണനാ
17. Dhammadassībuddhavaṃsavaṇṇanā
അത്ഥദസ്സിമ്ഹി സമ്മാസമ്ബുദ്ധേ പരിനിബ്ബുതേ അന്തരകപ്പേ ച വീതിവത്തേ അപരിമിതായുകേസു സത്തേസു അനുപുബ്ബേന പരിഹായിത്വാ വസ്സസതസഹസ്സായുകേസു ജാതേസു ധമ്മദസ്സീ നാമ സത്ഥാ ലോകാലോകകരോ ലോഭാദിലോകമലവിനയകരോ ലോകേകനായകോ ലോകേ ഉദപാദി. സോപി ഭഗവാ പാരമിയോ പൂരേത്വാ തുസിതപുരേ നിബ്ബത്തിത്വാ തതോ ചവിത്വാ സരണനഗരേ സബ്ബലോകസരണസ്സ സരണസ്സ നാമ രഞ്ഞോ അഗ്ഗമഹേസിയാ സുനന്ദായ നാമ ദേവിയാ കുച്ഛിസ്മിം പടിസന്ധിം അഗ്ഗഹേസി. സോ ദസന്നം മാസാനം അച്ചയേന സരണുയ്യാനേ മാതുകുച്ഛിതോ പാവുസ്സകാലേ സലിലധരവിവരഗതോ പുണ്ണചന്ദോ വിയ നിക്ഖമി. മഹാപുരിസേ പന മാതുകുച്ഛിതോ നിക്ഖന്തമത്തേയേവ അധികരണവോഹാരസത്ഥപോത്ഥകേസു അധമ്മിയാ വോഹാരാ സയമേവ അന്തരധായിംസു. ധമ്മികവോഹാരായേവ അട്ഠംസു. തേനസ്സ നാമഗ്ഗഹണദിവസേ ‘‘ധമ്മദസ്സീ’’തി നാമമകംസു. സോ അട്ഠവസ്സസഹസ്സാനി അഗാരം അജ്ഝാവസി. തസ്സ കിര അരജ-വിരജ-സുദസ്സനനാമകാ തയോ പാസാദാ അഹേസും. വിചികോളിദേവിപ്പമുഖാനം ഇത്ഥീനം വീസതിസഹസ്സാധികം സതസഹസ്സം അഹോസി.
Atthadassimhi sammāsambuddhe parinibbute antarakappe ca vītivatte aparimitāyukesu sattesu anupubbena parihāyitvā vassasatasahassāyukesu jātesu dhammadassī nāma satthā lokālokakaro lobhādilokamalavinayakaro lokekanāyako loke udapādi. Sopi bhagavā pāramiyo pūretvā tusitapure nibbattitvā tato cavitvā saraṇanagare sabbalokasaraṇassa saraṇassa nāma rañño aggamahesiyā sunandāya nāma deviyā kucchismiṃ paṭisandhiṃ aggahesi. So dasannaṃ māsānaṃ accayena saraṇuyyāne mātukucchito pāvussakāle saliladharavivaragato puṇṇacando viya nikkhami. Mahāpurise pana mātukucchito nikkhantamatteyeva adhikaraṇavohārasatthapotthakesu adhammiyā vohārā sayameva antaradhāyiṃsu. Dhammikavohārāyeva aṭṭhaṃsu. Tenassa nāmaggahaṇadivase ‘‘dhammadassī’’ti nāmamakaṃsu. So aṭṭhavassasahassāni agāraṃ ajjhāvasi. Tassa kira araja-viraja-sudassananāmakā tayo pāsādā ahesuṃ. Vicikoḷidevippamukhānaṃ itthīnaṃ vīsatisahassādhikaṃ satasahassaṃ ahosi.
സോ ചത്താരി നിമിത്താനി ദിസ്വാ വിചികോളിദേവിയാ പുഞ്ഞവഡ്ഢനേ നാമ പുത്തേ ഉപ്പന്നേ ദേവകുമാരോ വിയ അതിവിയ സുഖുമാലോ ദേവസമ്പത്തിമിവ സമ്പത്തിമനുഭവമാനോ മജ്ഝിമയാമേ വുട്ഠായ സിരിസയനേ നിസിന്നോ നിദ്ദോപഗതാനം ഇത്ഥീനം വിപ്പകാരം ദിസ്വാ സഞ്ജാതസംവേഗോ മഹാഭിനിക്ഖമനായ ചിത്തം ഉപ്പാദേസി. ചിത്തുപ്പാദസമനന്തരമേവസ്സ സുദസ്സനപാസാദോ ഗഗനതലമബ്ഭുഗ്ഗന്ത്വാ ചതുരങ്ഗിനിയാ സേനായ പരിവുതോ ദുതിയോ ദിവസകരോ വിയ ദിബ്ബവിമാനം വിയ ച ഗന്ത്വാ രത്തകുരവകതരുബോധിസമീപേയേവ ഓതരിത്വാ അട്ഠാസി. മഹാപുരിസോ കിര ബ്രഹ്മുനാ ഉപനീതാനി കാസായാനി ഗഹേത്വാ പബ്ബജിത്വാ പാസാദതോ ഓതരിത്വാ അവിദൂരേ അട്ഠാസി. പാസാദോ പുന ആകാസേന ഗന്ത്വാ ബോധിരുക്ഖം അന്തോകത്വാ പഥവിയം പതിട്ഠാസി. ഇത്ഥിയോപി സപരിവാരാ പാസാദതോ ഓതരിത്വാ അഡ്ഢഗാവുതമത്തം ഗന്ത്വാ അട്ഠംസു. തത്ഥ ഇത്ഥിയോ ച താസം പരിചാരികാ ചേടികായോ ച ഠപേത്വാ സബ്ബേ മനുസ്സാ തം അനുപബ്ബജിംസു. ഭിക്ഖൂനം കോടിസതസഹസ്സം അഹോസി.
So cattāri nimittāni disvā vicikoḷideviyā puññavaḍḍhane nāma putte uppanne devakumāro viya ativiya sukhumālo devasampattimiva sampattimanubhavamāno majjhimayāme vuṭṭhāya sirisayane nisinno niddopagatānaṃ itthīnaṃ vippakāraṃ disvā sañjātasaṃvego mahābhinikkhamanāya cittaṃ uppādesi. Cittuppādasamanantaramevassa sudassanapāsādo gaganatalamabbhuggantvā caturaṅginiyā senāya parivuto dutiyo divasakaro viya dibbavimānaṃ viya ca gantvā rattakuravakatarubodhisamīpeyeva otaritvā aṭṭhāsi. Mahāpuriso kira brahmunā upanītāni kāsāyāni gahetvā pabbajitvā pāsādato otaritvā avidūre aṭṭhāsi. Pāsādo puna ākāsena gantvā bodhirukkhaṃ antokatvā pathaviyaṃ patiṭṭhāsi. Itthiyopi saparivārā pāsādato otaritvā aḍḍhagāvutamattaṃ gantvā aṭṭhaṃsu. Tattha itthiyo ca tāsaṃ paricārikā ceṭikāyo ca ṭhapetvā sabbe manussā taṃ anupabbajiṃsu. Bhikkhūnaṃ koṭisatasahassaṃ ahosi.
അഥ ധമ്മദസ്സീ ബോധിസത്തോ സത്താഹം പധാനചരിയം ചരിത്വാ വിചികോളിദേവിയാ ദിന്നം മധുപായാസം പരിഭുഞ്ജിത്വാ ബദരവനേ ദിവാവിഹാരം കത്വാ സായന്ഹസമയേ സിരിവഡ്ഢനേന നാമ യവപാലകേന ദിന്നാ അട്ഠ തിണമുട്ഠിയോ ഗഹേത്വാ ബിമ്ബിജാലബോധിം ഉപഗന്ത്വാ തേപണ്ണാസഹത്ഥവിത്ഥതം തിണസന്ഥരം സന്ഥരിത്വാ തത്ഥ സബ്ബഞ്ഞുതഞ്ഞാണം പടിവിജ്ഝിത്വാ – ‘‘അനേകജാതിസംസാരം…പേ॰… തണ്ഹാനം ഖയമജ്ഝഗാ’’തി ഉദാനം ഉദാനേത്വാവ ബോധിസമീപേ സത്തസത്താഹം വീതിനാമേത്വാ കതബ്രഹ്മയാചനോ അത്തനാ സദ്ധിം പബ്ബജിതസ്സ ഭിക്ഖൂനം കോടിസതസഹസ്സസ്സ സദ്ധമ്മപ്പടിവേധസമത്ഥതം ഞത്വാ അട്ഠാരസയോജനികമഗ്ഗം ഏകാഹേനേവ ഇസിപതനം ഗന്ത്വാ തേഹി പരിവുതോ തത്ഥ ധമ്മചക്കം പവത്തേസി, തദാ കോടിസതസഹസ്സാനം പഠമാഭിസമയോ അഹോസി. തേന വുത്തം –
Atha dhammadassī bodhisatto sattāhaṃ padhānacariyaṃ caritvā vicikoḷideviyā dinnaṃ madhupāyāsaṃ paribhuñjitvā badaravane divāvihāraṃ katvā sāyanhasamaye sirivaḍḍhanena nāma yavapālakena dinnā aṭṭha tiṇamuṭṭhiyo gahetvā bimbijālabodhiṃ upagantvā tepaṇṇāsahatthavitthataṃ tiṇasantharaṃ santharitvā tattha sabbaññutaññāṇaṃ paṭivijjhitvā – ‘‘anekajātisaṃsāraṃ…pe… taṇhānaṃ khayamajjhagā’’ti udānaṃ udānetvāva bodhisamīpe sattasattāhaṃ vītināmetvā katabrahmayācano attanā saddhiṃ pabbajitassa bhikkhūnaṃ koṭisatasahassassa saddhammappaṭivedhasamatthataṃ ñatvā aṭṭhārasayojanikamaggaṃ ekāheneva isipatanaṃ gantvā tehi parivuto tattha dhammacakkaṃ pavattesi, tadā koṭisatasahassānaṃ paṭhamābhisamayo ahosi. Tena vuttaṃ –
൧.
1.
‘‘തത്ഥേവ മണ്ഡകപ്പമ്ഹി, ധമ്മദസ്സീ മഹായസോ;
‘‘Tattheva maṇḍakappamhi, dhammadassī mahāyaso;
തമന്ധകാരം വിധമിത്വാ, അതിരോചതി സദേവകേ.
Tamandhakāraṃ vidhamitvā, atirocati sadevake.
൨.
2.
‘‘തസ്സാപി അതുലതേജസ്സ, ധമ്മചക്കപ്പവത്തനേ;
‘‘Tassāpi atulatejassa, dhammacakkappavattane;
കോടിസതസഹസ്സാനം, പഠമാഭിസമയോ അഹൂ’’തി.
Koṭisatasahassānaṃ, paṭhamābhisamayo ahū’’ti.
തത്ഥ തമന്ധകാരന്തി തമസങ്ഖാതം മോഹന്ധകാരന്തി അത്ഥോ.
Tattha tamandhakāranti tamasaṅkhātaṃ mohandhakāranti attho.
യദാ പന തഗരനാമകേ നഗരേ സഞ്ജയോ നാമ രാജാ കാമേസു ആദീനവം നേക്ഖമ്മം ഖേമതോ ച ദിസ്വാ ഇസിപബ്ബജ്ജം പബ്ബജി. തം നവുതികോടിയോ അനുപബ്ബജിംസു. തേ സബ്ബേയേവ പഞ്ചാഭിഞ്ഞാഅട്ഠസമാപത്തിലാഭിനോ അഹേസും. അഥ സത്ഥാ ധമ്മദസ്സീ തേസം ഉപനിസ്സയസമ്പത്തിം ദിസ്വാ ആകാസേന ഗന്ത്വാ സഞ്ജയസ്സ താപസസ്സ അസ്സമപദം ഗന്ത്വാ ആകാസേ ഠത്വാ തേസം താപസാനം അജ്ഝാസയാനുരൂപം ധമ്മം ദേസേത്വാ ധമ്മചക്ഖും ഉപ്പാദേസി, സോ ദുതിയോ അഭിസമയോ അഹോസി. തേന വുത്തം –
Yadā pana tagaranāmake nagare sañjayo nāma rājā kāmesu ādīnavaṃ nekkhammaṃ khemato ca disvā isipabbajjaṃ pabbaji. Taṃ navutikoṭiyo anupabbajiṃsu. Te sabbeyeva pañcābhiññāaṭṭhasamāpattilābhino ahesuṃ. Atha satthā dhammadassī tesaṃ upanissayasampattiṃ disvā ākāsena gantvā sañjayassa tāpasassa assamapadaṃ gantvā ākāse ṭhatvā tesaṃ tāpasānaṃ ajjhāsayānurūpaṃ dhammaṃ desetvā dhammacakkhuṃ uppādesi, so dutiyo abhisamayo ahosi. Tena vuttaṃ –
൩.
3.
‘‘യദാ ബുദ്ധോ ധമ്മദസ്സീ, വിനേസി സഞ്ജയം ഇസിം;
‘‘Yadā buddho dhammadassī, vinesi sañjayaṃ isiṃ;
തദാ നവുതികോടീനം, ദുതിയാഭിസമയോ അഹൂ’’തി.
Tadā navutikoṭīnaṃ, dutiyābhisamayo ahū’’ti.
യദാ പന സക്കോ ദേവാനമിന്ദോ ദസബലസ്സ ധമ്മം സോതുകാമോ തം ഉപസങ്കമി, തദാ അസീതിയാ കോടീനം തതിയോ അഭിസമയോ അഹോസി. തേന വുത്തം –
Yadā pana sakko devānamindo dasabalassa dhammaṃ sotukāmo taṃ upasaṅkami, tadā asītiyā koṭīnaṃ tatiyo abhisamayo ahosi. Tena vuttaṃ –
൪.
4.
‘‘യദാ സക്കോ ഉപഗഞ്ഛി, സപരിസോ വിനായകം;
‘‘Yadā sakko upagañchi, sapariso vināyakaṃ;
തദാ അസീതികോടീനം, തതിയാഭിസമയോ അഹൂ’’തി.
Tadā asītikoṭīnaṃ, tatiyābhisamayo ahū’’ti.
യദാ പന സരണനഗരേ വേമാതികഭാതികം പദുമകുമാരം ഫുസ്സദേവകുമാരഞ്ച സപരിവാരേ പബ്ബാജേസി, തസ്മിം അന്തോവസ്സേ പബ്ബജിതാനം ഭിക്ഖൂനം കോടിസതസഹസ്സാനം മജ്ഝേ വിസുദ്ധിപവാരണം പവാരേസി, സോ പഠമോ സന്നിപാതോ അഹോസി. പുന ഭഗവതോ ദേവലോകതോ ഓരോഹണേ സതകോടീനം ദുതിയോ സന്നിപാതോ അഹോസി. യദാ പന സുദസ്സനാരാമേ തേരസന്നം ധുതഗുണാനം ഗുണേ ആനിസംസേ പകാസേത്വാ ഹാരിതം നാമ മഹാസാവകം ഏതദഗ്ഗേ ഠപേസി, തദാ അസീതിയാ കോടീനം മജ്ഝേ ഭഗവാ പാതിമോക്ഖം ഉദ്ദിസി, സോ തതിയോ സന്നിപാതോ അഹോസി. തേന വുത്തം –
Yadā pana saraṇanagare vemātikabhātikaṃ padumakumāraṃ phussadevakumārañca saparivāre pabbājesi, tasmiṃ antovasse pabbajitānaṃ bhikkhūnaṃ koṭisatasahassānaṃ majjhe visuddhipavāraṇaṃ pavāresi, so paṭhamo sannipāto ahosi. Puna bhagavato devalokato orohaṇe satakoṭīnaṃ dutiyo sannipāto ahosi. Yadā pana sudassanārāme terasannaṃ dhutaguṇānaṃ guṇe ānisaṃse pakāsetvā hāritaṃ nāma mahāsāvakaṃ etadagge ṭhapesi, tadā asītiyā koṭīnaṃ majjhe bhagavā pātimokkhaṃ uddisi, so tatiyo sannipāto ahosi. Tena vuttaṃ –
൫.
5.
‘‘തസ്സാപി ദേവദേവസ്സ, സന്നിപാതാ തയോ അഹും;
‘‘Tassāpi devadevassa, sannipātā tayo ahuṃ;
ഖീണാസവാനം വിമലാനം, സന്തചിത്താന താദിനം.
Khīṇāsavānaṃ vimalānaṃ, santacittāna tādinaṃ.
൬.
6.
‘‘യദാ ബുദ്ധോ ധമ്മദസ്സീ, സരണേ വസ്സം ഉപാഗമി;
‘‘Yadā buddho dhammadassī, saraṇe vassaṃ upāgami;
തദാ കോടിസതസഹസ്സാനം, പഠമോ ആസി സമാഗമോ.
Tadā koṭisatasahassānaṃ, paṭhamo āsi samāgamo.
൭.
7.
‘‘പുനാപരം യദാ ബുദ്ധോ, ദേവതോ ഏതി മാനുസം;
‘‘Punāparaṃ yadā buddho, devato eti mānusaṃ;
തദാപി സതകോടീനം, ദുതിയോ ആസി സമാഗമോ.
Tadāpi satakoṭīnaṃ, dutiyo āsi samāgamo.
൮.
8.
‘‘പുനാപരം യദാ ബുദ്ധോ, പകാസേസി ധുതേ ഗുണേ;
‘‘Punāparaṃ yadā buddho, pakāsesi dhute guṇe;
തദാ അസീതികോടീനം, തതിയോ ആസി സമാഗമോ’’തി.
Tadā asītikoṭīnaṃ, tatiyo āsi samāgamo’’ti.
തദാ അമ്ഹാകം ബോധിസത്തോ സക്കോ ദേവരാജാ ഹുത്വാ ദ്വീസു ദേവലോകേസു ദേവേഹി പരിവുതോ ആഗന്ത്വാ ദിബ്ബേഹി ഗന്ധപുപ്ഫാദീഹി ദിബ്ബതുരിയേഹി ച തഥാഗതം പൂജേസി. സോപി നം സത്ഥാ – ‘‘അനാഗതേ ഗോതമോ നാമ ബുദ്ധോ ഭവിസ്സതീ’’തി ബ്യാകാസി. തേന വുത്തം –
Tadā amhākaṃ bodhisatto sakko devarājā hutvā dvīsu devalokesu devehi parivuto āgantvā dibbehi gandhapupphādīhi dibbaturiyehi ca tathāgataṃ pūjesi. Sopi naṃ satthā – ‘‘anāgate gotamo nāma buddho bhavissatī’’ti byākāsi. Tena vuttaṃ –
൯.
9.
‘‘അഹം തേന സമയേന, സക്കോ ആസിം പുരിന്ദദോ;
‘‘Ahaṃ tena samayena, sakko āsiṃ purindado;
ദിബ്ബേന ഗന്ധമാലേന, തുരിയേനാഭിപൂജയിം.
Dibbena gandhamālena, turiyenābhipūjayiṃ.
൧൦.
10.
‘‘സോപി മം തദാ ബ്യാകാസി, ദേവമജ്ഝേ നിസീദിയ;
‘‘Sopi maṃ tadā byākāsi, devamajjhe nisīdiya;
അട്ഠാരസേ കപ്പസതേ, അയം ബുദ്ധോ ഭവിസ്സതി.
Aṭṭhārase kappasate, ayaṃ buddho bhavissati.
൧൧.
11.
‘‘പധാനം പദഹിത്വാന…പേ॰… ഹേസ്സാമ സമ്മുഖാ ഇമം.
‘‘Padhānaṃ padahitvāna…pe… hessāma sammukhā imaṃ.
൧൨.
12.
‘‘തസ്സാപി വചനം സുത്വാ, ഭിയ്യോ ചിത്തം പസാദയിം;
‘‘Tassāpi vacanaṃ sutvā, bhiyyo cittaṃ pasādayiṃ;
ഉത്തരിം വതമധിട്ഠാസിം, ദസപാരമിപൂരിയാ’’തി.
Uttariṃ vatamadhiṭṭhāsiṃ, dasapāramipūriyā’’ti.
തസ്സ പന ഭഗവതോ സരണം നാമ നഗരം അഹോസി. സരണോ നാമ രാജാ പിതാ, സുനന്ദാ നാമ മാതാ, പദുമോ ച ഫുസ്സദേവോ ച ദ്വേ അഗ്ഗസാവകാ, സുനേത്തോ നാമ ഉപട്ഠാകോ, ഖേമാ ച സബ്ബനാമാ ച ദ്വേ അഗ്ഗസാവികാ, ബിമ്ബിജാലരുക്ഖോ ബോധി, സരീരം പനസ്സ അസീതിഹത്ഥുബ്ബേധം അഹോസി, ആയു വസ്സസതസഹസ്സം, വിചികോളിദേവീ നാമസ്സ അഗ്ഗമഹേസീ, പുഞ്ഞവഡ്ഢനോ നാമസ്സ പുത്തോ, പാസാദേന നിക്ഖമി. തേന വുത്തം –
Tassa pana bhagavato saraṇaṃ nāma nagaraṃ ahosi. Saraṇo nāma rājā pitā, sunandā nāma mātā, padumo ca phussadevo ca dve aggasāvakā, sunetto nāma upaṭṭhāko, khemā ca sabbanāmā ca dve aggasāvikā, bimbijālarukkho bodhi, sarīraṃ panassa asītihatthubbedhaṃ ahosi, āyu vassasatasahassaṃ, vicikoḷidevī nāmassa aggamahesī, puññavaḍḍhano nāmassa putto, pāsādena nikkhami. Tena vuttaṃ –
൧൩.
13.
‘‘സരണം നാമ നഗരം, സരണോ നാമ ഖത്തിയോ;
‘‘Saraṇaṃ nāma nagaraṃ, saraṇo nāma khattiyo;
സുനന്ദാ നാമ ജനികാ, ധമ്മദസ്സിസ്സ സത്ഥുനോ.
Sunandā nāma janikā, dhammadassissa satthuno.
൧൮.
18.
‘‘പദുമോ ഫുസ്സദേവോ ച, അഹേസും അഗ്ഗസാവകാ;
‘‘Padumo phussadevo ca, ahesuṃ aggasāvakā;
സുനേത്തോ നാമുപട്ഠാകോ, ധമ്മദസ്സിസ്സ സത്ഥുനോ.
Sunetto nāmupaṭṭhāko, dhammadassissa satthuno.
൧൯.
19.
‘‘ഖേമാ ച സബ്ബനാമാ ച, അഹേസും അഗ്ഗസാവികാ;
‘‘Khemā ca sabbanāmā ca, ahesuṃ aggasāvikā;
ബോധി തസ്സ ഭഗവതോ, ബിമ്ബിജാലോതി വുച്ചതി.
Bodhi tassa bhagavato, bimbijāloti vuccati.
൨൧.
21.
‘‘സോപി ബുദ്ധോ അസമസമോ, അസീതിഹത്ഥമുഗ്ഗതോ;
‘‘Sopi buddho asamasamo, asītihatthamuggato;
അതിരോചതി തേജേന, ദസസഹസ്സിമ്ഹി ധാതുയാ.
Atirocati tejena, dasasahassimhi dhātuyā.
൨൨.
22.
‘‘സുഫുല്ലോ സാലരാജാവ, വിജ്ജൂവ ഗഗനേ യഥാ;
‘‘Suphullo sālarājāva, vijjūva gagane yathā;
മജ്ഝന്ഹികേവ സൂരിയോ, ഏവം സോ ഉപസോഭഥ.
Majjhanhikeva sūriyo, evaṃ so upasobhatha.
൨൩.
23.
‘‘തസ്സാപി അതുലതേജസ്സ, സമകം ആസി ജീവികം;
‘‘Tassāpi atulatejassa, samakaṃ āsi jīvikaṃ;
വസ്സസതസഹസ്സാനി, ലോകേ അട്ഠാസി ചക്ഖുമാ.
Vassasatasahassāni, loke aṭṭhāsi cakkhumā.
൨൪.
24.
‘‘ഓഭാസം ദസ്സയിത്വാന, വിമലം കത്വാന സാസനം;
‘‘Obhāsaṃ dassayitvāna, vimalaṃ katvāna sāsanaṃ;
ചവി ചന്ദോവ ഗഗനേ, നിബ്ബുതോ സോ സസാവകോ’’തി.
Cavi candova gagane, nibbuto so sasāvako’’ti.
തത്ഥ ബിമ്ബിജാലോതി രത്തകുരവകരുക്ഖോ. ദസസഹസ്സിമ്ഹി ധാതുയാതി ദസസഹസ്സിയാ ലോകധാതുയാ. വിജ്ജൂവാതി വിജ്ജുലതാ വിയ. ഉപസോഭഥാതി യഥാ ഗഗനേ വിജ്ജു ച മജ്ജന്ഹികേ സൂരിയോ ച ഉപസോഭതി, ഏവം സോ ഭഗവാ ഉപസോഭിത്ഥാതി അത്ഥോ. സമകന്തി സബ്ബേഹി നരസത്തേഹി സമമേവ തസ്സ ആയു അഹോസീതി അത്ഥോ. ചവീതി ചുതോ. ചന്ദോവാതി ഗഗനതോ ചന്ദിമാ വിയ ചവീതി അത്ഥോ. ധമ്മദസ്സീ കിര ഭഗവാ സാലവതീനഗരേ കേസാരാമേ പരിനിബ്ബായി സേസമേത്ഥ ഗാഥാസു പാകടമേവാതി.
Tattha bimbijāloti rattakuravakarukkho. Dasasahassimhi dhātuyāti dasasahassiyā lokadhātuyā. Vijjūvāti vijjulatā viya. Upasobhathāti yathā gagane vijju ca majjanhike sūriyo ca upasobhati, evaṃ so bhagavā upasobhitthāti attho. Samakanti sabbehi narasattehi samameva tassa āyu ahosīti attho. Cavīti cuto. Candovāti gaganato candimā viya cavīti attho. Dhammadassī kira bhagavā sālavatīnagare kesārāme parinibbāyi sesamettha gāthāsu pākaṭamevāti.
ധമ്മദസ്സീബുദ്ധവംസവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Dhammadassībuddhavaṃsavaṇṇanā niṭṭhitā.
നിട്ഠിതോ പന്നരസമോ ബുദ്ധവംസോ.
Niṭṭhito pannarasamo buddhavaṃso.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ബുദ്ധവംസപാളി • Buddhavaṃsapāḷi / ൧൭. ധമ്മദസ്സീബുദ്ധവംസോ • 17. Dhammadassībuddhavaṃso