| Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation |
Show IAST transliterationමජ්ඣිම නිකාය 3
The Middle-Length Suttas Collection 3
ධම්මදායාදසුත්ත
Heirs in the Teaching
ඒවං මේ සුතං—ඒකං සමයං භගවා සාවත්ථියං විහරති ජේතවනේ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමේ. තත්‍ර ඛෝ භගවා භික්ඛූ ආමන්තේසි: “භික්ඛවෝ”ති.
So I have heard. At one time the Buddha was staying near Sāvatthī in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s monastery. There the Buddha addressed the bhikkhus, “Bhikkhus!”
“භදන්තේ”ති තේ භික්ඛූ භගවතෝ පච්චස්සෝසුං. භගවා ඒතදවෝච:
“Venerable sir,” they replied. The Buddha said this:
“ධම්මදායාදා මේ, භික්ඛවේ, භවථ, මා ආමිසදායාදා. අත්ථි මේ තුම්හේසු අනුකම්පා: ‘කින්ති මේ සාවකා ධම්මදායාදා භවේය්‍යුං, නෝ ආමිසදායාදා(අ)ති.
“Bhikkhus, be my heirs in the teaching, not in things of the flesh. Out of compassion for you, I think, ‘How can my disciples become heirs in the teaching, not in things of the flesh?’
තුම්හේ ච මේ, භික්ඛවේ, ආමිසදායාදා භවේය්‍යාථ නෝ ධම්මදායාදා, තුම්හේපි තේන ආදියා භවේය්‍යාථ: ‘ආමිසදායාදා සත්ථුසාවකා විහරන්ති, නෝ ධම්මදායාදා(අ)ති; අහම්පි තේන ආදියෝ භවේය්‍යං: ‘ආමිසදායාදා සත්ථුසාවකා විහරන්ති, නෝ ධම්මදායාදා(අ)ති.
If you become heirs in things of the flesh, not in the teaching, that will make you liable to the accusation: ‘The Teacher’s disciples live as heirs in things of the flesh, not in the teaching.’ And it will make me liable to the accusation: ‘The Teacher’s disciples live as heirs in things of the flesh, not in the teaching.’
තුම්හේ ච මේ, භික්ඛවේ, ධම්මදායාදා භවේය්‍යාථ, නෝ ආමිසදායාදා, තුම්හේපි තේන න ආදියා භවේය්‍යාථ: ‘ධම්මදායාදා සත්ථුසාවකා විහරන්ති, නෝ ආමිසදායාදා(අ)ති; අහම්පි තේන න ආදියෝ භවේය්‍යං: ‘ධම්මදායාදා සත්ථුසාවකා විහරන්ති, නෝ ආමිසදායාදා(අ)ති.
If you become heirs in the teaching, not in things of the flesh, that will make you not liable to the accusation: ‘The Teacher’s disciples live as heirs in the teaching, not in things of the flesh.’ And it will make me not liable to the accusation: ‘The Teacher’s disciples live as heirs in the teaching, not in things of the flesh.’
තස්මාතිහ මේ, භික්ඛවේ, ධම්මදායාදා භවථ, මා ආමිසදායාදා. අත්ථි මේ තුම්හේසු අනුකම්පා: ‘කින්ති මේ සාවකා ධම්මදායාදා භවේය්‍යුං, නෝ ආමිසදායාදා(අ)ති.
So, bhikkhus, be my heirs in the teaching, not in things of the flesh. Out of compassion for you, I think, ‘How can my disciples become heirs in the teaching, not in things of the flesh?’
ඉධාහං, භික්ඛවේ, භුත්තාවී අස්සං පවාරිතෝ පරිපුණ්ණෝ පරියෝසිතෝ සුහිතෝ යාවදත්ථෝ; සියා ච මේ පිණ්ඩපාතෝ අතිරේකධම්මෝ ඡඩ්ඩනීයධම්මෝ. අථ ද්වේ භික්ඛූ ආගච්ඡේය්‍යුං ජිඝච්ඡාදුබ්බල්‍යපරේතා. ත්‍යාහං ඒවං වදේය්‍යං: ‘අහං ඛෝම්හි, භික්ඛවේ, භුත්තාවී පවාරිතෝ පරිපුණ්ණෝ පරියෝසිතෝ සුහිතෝ යාවදත්ථෝ; අත්ථි ච මේ අයං පිණ්ඩපාතෝ අතිරේකධම්මෝ ඡඩ්ඩනීයධම්මෝ. සචේ ආකඞ්ඛථ, භුඤ්ජථ, නෝ චේ තුම්හේ භුඤ්ජිස්සථ, ඉදානාහං අප්පහරිතේ වා ඡඩ්ඩේස්සාමි, අප්පාණකේ වා උදකේ ඕපිලාපේස්සාමී(අ)ති.
Suppose that I had eaten and refused more food, being full, and having had as much as I needed. And there was some extra almsfood that was going to be thrown away. Then two bhikkhus were to come who were weak with hunger. I’d say to them, ‘Bhikkhus, I have eaten and refused more food, being full, and having had as much as I need. And there is this extra almsfood that’s going to be thrown away. Eat it if you like. Otherwise I’ll throw it out where there is little that grows, or drop it into water that has no living creatures.’
තත්‍රේකස්ස භික්ඛුනෝ ඒවමස්ස: ‘භගවා ඛෝ භුත්තාවී පවාරිතෝ පරිපුණ්ණෝ පරියෝසිතෝ සුහිතෝ යාවදත්ථෝ; අත්ථි චායං භගවතෝ පිණ්ඩපාතෝ අතිරේකධම්මෝ ඡඩ්ඩනීයධම්මෝ. සචේ මයං න භුඤ්ජිස්සාම, ඉදානි භගවා අප්පහරිතේ වා ඡඩ්ඩේස්සති, අප්පාණකේ වා උදකේ ඕපිලාපේස්සති. වුත්තං ඛෝ පනේතං භගවතා: “ධම්මදායාදා මේ, භික්ඛවේ, භවථ, මා ආමිසදායාදා”ති. ආමිසඤ්ඤතරං ඛෝ පනේතං, යදිදං පිණ්ඩපාතෝ. යන්නූනාහං ඉමං පිණ්ඩපාතං අභුඤ්ජිත්වා ඉමිනාව ජිඝච්ඡාදුබ්බල්‍යේන ඒවං ඉමං රත්තින්දිවං වීතිනාමේය්‍යන්(අ)ති. සෝ තං පිණ්ඩපාතං අභුඤ්ජිත්වා තේනේව ජිඝච්ඡාදුබ්බල්‍යේන ඒවං තං රත්තින්දිවං වීතිනාමේය්‍ය.
Then one of those bhikkhus thought, ‘The Buddha has eaten and refused more food. And he has some extra almsfood that’s going to be thrown away. If we don’t eat it he’ll throw it away. But the Buddha has also said: “Be my heirs in the teaching, not in things of the flesh.” And almsfood is one of the things of the flesh. Instead of eating this almsfood, why don’t I spend this day and night weak with hunger?’ And that’s what they did.
අථ දුතියස්ස භික්ඛුනෝ ඒවමස්ස: ‘භගවා ඛෝ භුත්තාවී පවාරිතෝ පරිපුණ්ණෝ පරියෝසිතෝ සුහිතෝ යාවදත්ථෝ; අත්ථි චායං භගවතෝ පිණ්ඩපාතෝ අතිරේකධම්මෝ ඡඩ්ඩනීයධම්මෝ. සචේ මයං න භුඤ්ජිස්සාම, ඉදානි භගවා අප්පහරිතේ වා ඡඩ්ඩේස්සති, අප්පාණකේ වා උදකේ ඕපිලාපේස්සති. යන්නූනාහං ඉමං පිණ්ඩපාතං භුඤ්ජිත්වා ජිඝච්ඡාදුබ්බල්‍යං පටිවිනෝදේත්වා ඒවං ඉමං රත්තින්දිවං වීතිනාමේය්‍යන්(අ)ති. සෝ තං පිණ්ඩපාතං භුඤ්ජිත්වා ජිඝච්ඡාදුබ්බල්‍යං පටිවිනෝදේත්වා ඒවං තං රත්තින්දිවං වීතිනාමේය්‍ය.
Then the second of those bhikkhus thought, ‘The Buddha has eaten and refused more food. And he has some extra almsfood that’s going to be thrown away. If we don’t eat it he’ll throw it away. Why don’t I eat this almsfood, then spend the day and night having got rid of my hunger and weakness?’ And that’s what they did.
කිඤ්චාපි සෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු තං පිණ්ඩපාතං භුඤ්ජිත්වා ජිඝච්ඡාදුබ්බල්‍යං පටිවිනෝදේත්වා ඒවං තං රත්තින්දිවං වීතිනාමේය්‍ය, අථ ඛෝ අසුයේව මේ පුරිමෝ භික්ඛු පුජ්ජතරෝ ච පාසංසතරෝ ච. තං කිස්ස හේතු? තඤ්හි තස්ස, භික්ඛවේ, භික්ඛුනෝ දීඝරත්තං අප්පිච්ඡතාය සන්තුට්ඨියා සල්ලේඛාය සුභරතාය වීරියාරම්භාය සංවත්තිස්සති.
Even though that bhikkhu, after eating the almsfood, spent the day and night rid of hunger and weakness, it is the former bhikkhu who is more worthy of respect and praise. Why is that? Because for a long time that will conduce to that bhikkhu being of few wishes, content, self-effacing, unburdensome, and energetic.
තස්මාතිහ මේ, භික්ඛවේ, ධම්මදායාදා භවථ, මා ආමිසදායාදා. අත්ථි මේ තුම්හේසු අනුකම්පා: ‘කින්ති මේ සාවකා ධම්මදායාදා භවේය්‍යුං, නෝ ආමිසදායාදා(අ)”ති.
So, bhikkhus, be my heirs in the teaching, not in things of the flesh. Out of compassion for you, I think, ‘How can my disciples become heirs in the teaching, not in things of the flesh?’”
ඉදමවෝච භගවා. ඉදං වත්වාන සුගතෝ උට්ඨායාසනා විහාරං පාවිසි.
That is what the Buddha said. When he had spoken, the Holy One got up from his seat and entered his dwelling.
තත්‍ර ඛෝ ආයස්මා සාරිපුත්තෝ අචිරපක්කන්තස්ස භගවතෝ භික්ඛූ ආමන්තේසි: “ආවුසෝ භික්ඛවේ”ති.
Then soon after the Buddha left, Venerable Sāriputta said to the bhikkhus, “Friends, bhikkhus!”
“ආවුසෝ”ති ඛෝ තේ භික්ඛූ ආයස්මතෝ සාරිපුත්තස්ස පච්චස්සෝසුං. ආයස්මා සාරිපුත්තෝ ඒතදවෝච:
“Friend,” they replied. Sāriputta said this:
“කිත්තාවතා නු ඛෝ, ආවුසෝ, සත්ථු පවිවිත්තස්ස විහරතෝ සාවකා විවේකං නානුසික්ඛන්ති, කිත්තාවතා ච පන සත්ථු පවිවිත්තස්ස විහරතෝ සාවකා විවේකමනුසික්ඛන්තී”ති?
“Friends, how do the disciples of a Teacher who lives in seclusion not train in seclusion? And how do they train in seclusion?”
“දූරතෝපි ඛෝ මයං, ආවුසෝ, ආගච්ඡාම ආයස්මතෝ සාරිපුත්තස්ස සන්තිකේ ඒතස්ස භාසිතස්ස අත්ථමඤ්ඤාතුං. සාධු වතායස්මන්තංයේව සාරිපුත්තං පටිභාතු ඒතස්ස භාසිතස්ස අත්ථෝ; ආයස්මතෝ සාරිපුත්තස්ස සුත්වා භික්ඛූ ධාරේස්සන්තී”ති.
“Friend, we would travel a long way to learn the meaning of this statement in the presence of Venerable Sāriputta. May Venerable Sāriputta himself please clarify the meaning of this. The bhikkhus will listen and remember it.”
“තේන හාවුසෝ, සුණාථ, සාධුකං මනසි කරෝථ, භාසිස්සාමී”ති.
“Well then, friends, listen and apply your mind well, I will speak.”
“ඒවමාවුසෝ”ති ඛෝ තේ භික්ඛූ ආයස්මතෝ සාරිපුත්තස්ස පච්චස්සෝසුං. ආයස්මා සාරිපුත්තෝ ඒතදවෝච:
“Yes, friend,” they replied. Sāriputta said this:
“කිත්තාවතා නු ඛෝ, ආවුසෝ, සත්ථු පවිවිත්තස්ස විහරතෝ සාවකා විවේකං නානුසික්ඛන්ති? ඉධාවුසෝ, සත්ථු පවිවිත්තස්ස විහරතෝ සාවකා විවේකං නානුසික්ඛන්ති, යේසඤ්ච ධම්මානං සත්ථා පහානමාහ, තේ ච ධම්මේ නප්පජහන්ති, බාහුලිකා ච හෝන්ති, සාථලිකා, ඕක්කමනේ පුබ්බඞ්ගමා, පවිවේකේ නික්ඛිත්තධුරා. තත්‍රාවුසෝ, ථේරා භික්ඛූ තීහි ඨානේහි ගාරය්හා භවන්ති. ‘සත්ථු පවිවිත්තස්ස විහරතෝ සාවකා විවේකං නානුසික්ඛන්තී(අ)ති—ඉමිනා පඨමේන ඨානේන ථේරා භික්ඛූ ගාරය්හා භවන්ති. ‘යේසඤ්ච ධම්මානං සත්ථා පහානමාහ තේ ච ධම්මේ නප්පජහන්තී(අ)ති—ඉමිනා දුතියේන ඨානේන ථේරා භික්ඛූ ගාරය්හා භවන්ති. ‘බාහුලිකා ච, සාථලිකා, ඕක්කමනේ පුබ්බඞ්ගමා, පවිවේකේ නික්ඛිත්තධුරා(අ)ති—ඉමිනා තතියේන ඨානේන ථේරා භික්ඛූ ගාරය්හා භවන්ති. ථේරා, ආවුසෝ, භික්ඛූ ඉමේහි තීහි ඨානේහි ගාරය්හා භවන්ති. තත්‍රාවුසෝ, මජ්ඣිමා භික්ඛූ …පේ… නවා භික්ඛූ තීහි ඨානේහි ගාරය්හා භවන්ති. ‘සත්ථු පවිවිත්තස්ස විහරතෝ සාවකා විවේකං නානුසික්ඛන්තී(අ)ති—ඉමිනා පඨමේන ඨානේන නවා භික්ඛූ ගාරය්හා භවන්ති. ‘යේසඤ්ච ධම්මානං සත්ථා පහානමාහ තේ ච ධම්මේ නප්පජහන්තී(අ)ති—ඉමිනා දුතියේන ඨානේන නවා භික්ඛූ ගාරය්හා භවන්ති. ‘බාහුලිකා ච හෝන්ති, සාථලිකා, ඕක්කමනේ පුබ්බඞ්ගමා, පවිවේකේ නික්ඛිත්තධුරා(අ)ති—ඉමිනා තතියේන ඨානේන නවා භික්ඛූ ගාරය්හා භවන්ති. නවා, ආවුසෝ, භික්ඛූ ඉමේහි තීහි ඨානේහි ගාරය්හා භවන්ති. ඒත්තාවතා ඛෝ, ආවුසෝ, සත්ථු පවිවිත්තස්ස විහරතෝ සාවකා විවේකං නානුසික්ඛන්ති.
“Friends, how do the disciples of a Teacher who lives in seclusion not train in seclusion? The disciples of a teacher who lives in seclusion do not train in seclusion. They don’t give up what the Teacher tells them to give up. They’re indulgent and slack, leaders in backsliding, neglecting seclusion. In this case, the senior bhikkhus should be criticized on three grounds. ‘The disciples of a teacher who lives in seclusion do not train in seclusion.’ This is the first ground. ‘They don’t give up what the Teacher tells them to give up.’ This is the second ground. ‘They’re indulgent and slack, leaders in backsliding, neglecting seclusion.’ This is the third ground. The senior bhikkhus should be criticized on these three grounds. In this case, the middle bhikkhus and the junior bhikkhus should be criticized on the same three grounds. This is how the disciples of a Teacher who lives in seclusion do not train in seclusion.
කිත්තාවතා ච පනාවුසෝ, සත්ථු පවිවිත්තස්ස විහරතෝ සාවකා විවේකමනුසික්ඛන්ති? ඉධාවුසෝ, සත්ථු පවිවිත්තස්ස විහරතෝ සාවකා විවේකමනුසික්ඛන්ති—යේසඤ්ච ධම්මානං සත්ථා පහානමාහ තේ ච ධම්මේ පජහන්ති; න ච බාහුලිකා හෝන්ති, න සාථලිකා ඕක්කමනේ නික්ඛිත්තධුරා පවිවේකේ පුබ්බඞ්ගමා. තත්‍රාවුසෝ, ථේරා භික්ඛූ තීහි ඨානේහි පාසංසා භවන්ති. ‘සත්ථු පවිවිත්තස්ස විහරතෝ සාවකා විවේකමනුසික්ඛන්තී(අ)ති—ඉමිනා පඨමේන ඨානේන ථේරා භික්ඛූ පාසංසා භවන්ති. ‘යේසඤ්ච ධම්මානං සත්ථා පහානමාහ තේ ච ධම්මේ පජහන්තී(අ)ති—ඉමිනා දුතියේන ඨානේන ථේරා භික්ඛූ පාසංසා භවන්ති. ‘න ච බාහුලිකා, න සාථලිකා ඕක්කමනේ නික්ඛිත්තධුරා පවිවේකේ පුබ්බඞ්ගමා(අ)ති—ඉමිනා තතියේන ඨානේන ථේරා භික්ඛූ පාසංසා භවන්ති. ථේරා, ආවුසෝ, භික්ඛූ ඉමේහි තීහි ඨානේහි පාසංසා භවන්ති. තත්‍රාවුසෝ, මජ්ඣිමා භික්ඛූ …පේ… නවා භික්ඛූ තීහි ඨානේහි පාසංසා භවන්ති. ‘සත්ථු පවිවිත්තස්ස විහරතෝ සාවකා විවේකමනුසික්ඛන්තී(අ)ති—ඉමිනා පඨමේන ඨානේන නවා භික්ඛූ පාසංසා භවන්ති. ‘යේසඤ්ච ධම්මානං සත්ථා පහානමාහ තේ ච ධම්මේ පජහන්තී(අ)ති—ඉමිනා දුතියේන ඨානේන නවා භික්ඛූ පාසංසා භවන්ති. ‘න ච බාහුලිකා, න සාථලිකා ඕක්කමනේ නික්ඛිත්තධුරා පවිවේකේ පුබ්බඞ්ගමා(අ)ති—ඉමිනා තතියේන ඨානේන නවා භික්ඛූ පාසංසා භවන්ති. නවා, ආවුසෝ, භික්ඛූ ඉමේහි තීහි ඨානේහි පාසංසා භවන්ති. ඒත්තාවතා ඛෝ, ආවුසෝ, සත්ථු පවිවිත්තස්ස විහරතෝ සාවකා විවේකමනුසික්ඛන්ති.
And how do the disciples of a teacher who lives in seclusion train in seclusion? The disciples of a teacher who lives in seclusion train in seclusion. They give up what the Teacher tells them to give up. They’re not indulgent and slack, leaders in backsliding, neglecting seclusion. In this case, the senior bhikkhus should be praised on three grounds. ‘The disciples of a teacher who lives in seclusion train in seclusion.’ This is the first ground. ‘They give up what the Teacher tells them to give up.’ This is the second ground. ‘They’re not indulgent and slack, leaders in backsliding, neglecting seclusion.’ This is the third ground. The senior bhikkhus should be praised on these three grounds. In this case, the middle bhikkhus and the junior bhikkhus should be praised on the same three grounds. This is how the disciples of a Teacher who lives in seclusion train in seclusion.
තත්‍රාවුසෝ, ලෝභෝ ච පාපකෝ දෝසෝ ච පාපකෝ. ලෝභස්ස ච පහානාය දෝසස්ස ච පහානාය අත්ථි මජ්ඣිමා පටිපදා චක්ඛුකරණී ඤාණකරණී උපසමාය අභිඤ්ඤාය සම්බෝධාය නිබ්බානාය සංවත්තති. කතමා ච සා, ආවුසෝ, මජ්ඣිමා පටිපදා චක්ඛුකරණී ඤාණකරණී උපසමාය අභිඤ්ඤාය සම්බෝධාය නිබ්බානාය සංවත්තති? අයමේව අරියෝ අට්ඨඞ්ගිකෝ මග්ගෝ, සේය්‍යථිදං—සම්මාදිට්ඨි සම්මාසඞ්කප්පෝ සම්මාවාචා සම්මාකම්මන්තෝ සම්මාආජීවෝ සම්මාවායාමෝ සම්මාසති සම්මාසමාධි. අයං ඛෝ සා, ආවුසෝ, මජ්ඣිමා පටිපදා චක්ඛුකරණී ඤාණකරණී උපසමාය අභිඤ්ඤාය සම්බෝධාය නිබ්බානාය සංවත්තති.
The bad thing here is greed and hate. There is a middle way of practice for giving up greed and hate. It gives vision and knowledge, and leads to peace, direct knowledge, awakening, and Nibbana. And what is that middle way of practice? It is simply this noble eightfold path, that is: right view, right thought, right speech, right action, right livelihood, right effort, right mindfulness, and right immersion. This is that middle way of practice, which gives vision and knowledge, and leads to peace, direct knowledge, awakening, and Nibbana.
තත්‍රාවුසෝ, කෝධෝ ච පාපකෝ උපනාහෝ ච පාපකෝ …පේ… මක්ඛෝ ච පාපකෝ පළාසෝ ච පාපකෝ, ඉස්සා ච පාපිකා මච්ඡේරඤ්ච පාපකං, මායා ච පාපිකා සාඨේය්‍යඤ්ච පාපකං, ථම්භෝ ච පාපකෝ සාරම්භෝ ච පාපකෝ, මානෝ ච පාපකෝ අතිමානෝ ච පාපකෝ, මදෝ ච පාපකෝ පමාදෝ ච පාපකෝ. මදස්ස ච පහානාය පමාදස්ස ච පහානාය අත්ථි මජ්ඣිමා පටිපදා චක්ඛුකරණී ඤාණකරණී උපසමාය අභිඤ්ඤාය සම්බෝධාය නිබ්බානාය සංවත්තති. කතමා ච සා, ආවුසෝ, මජ්ඣිමා පටිපදා චක්ඛුකරණී ඤාණකරණී උපසමාය අභිඤ්ඤාය සම්බෝධාය නිබ්බානාය සංවත්තති? අයමේව අරියෝ අට්ඨඞ්ගිකෝ මග්ගෝ, සේය්‍යථිදං—සම්මාදිට්ඨි සම්මාසඞ්කප්පෝ සම්මාවාචා සම්මාකම්මන්තෝ සම්මාආජීවෝ සම්මාවායාමෝ සම්මාසති සම්මාසමාධි. අයං ඛෝ සා, ආවුසෝ, මජ්ඣිමා පටිපදා චක්ඛුකරණී ඤාණකරණී උපසමාය අභිඤ්ඤාය සම්බෝධාය නිබ්බානාය සංවත්තතී”ති.
The bad thing here is anger and hostility. … disdain and contempt … jealousy and stinginess … deceit and deviousness … obstinacy and aggression … conceit and arrogance … vanity and negligence. There is a middle way of practice for giving up vanity and negligence. It gives vision and knowledge, and leads to peace, direct knowledge, awakening, and Nibbana. And what is that middle way of practice? It is simply this noble eightfold path, that is: right view, right thought, right speech, right action, right livelihood, right effort, right mindfulness, and right immersion. This is that middle way of practice, which gives vision and knowledge, and leads to peace, direct knowledge, awakening, and Nibbana.”
ඉදමවෝචායස්මා සාරිපුත්තෝ. අත්තමනා තේ භික්ඛූ ආයස්මතෝ සාරිපුත්තස්ස භාසිතං අභිනන්දුන්ති.
This is what Venerable Sāriputta said. Satisfied, the bhikkhus approved what Sāriputta said.
ධම්මදායාදසුත්තං නිට්ඨිතං තතියං.
The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]
