Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi

    ౭. ధమ్మదేసనాసిక్ఖాపదం

    7. Dhammadesanāsikkhāpadaṃ

    ౬౦. సత్తమే మహాద్వారేతి బహి ఠితే మహాద్వారే. ఆగమ్మ, పవిసిత్వా వా వసనట్ఠానత్తా ఓవరకో ఆవసథో నామాతి ఆహ ‘‘ఓవరకద్వారే’’తి. సునిగ్గతేనాతి సుట్ఠు బహి నిక్ఖమిత్వా గతేన సద్దేన. ‘‘అఞ్ఞాతు’’న్తి పదస్స ‘‘న ఞాతు’’న్తి అత్థం పటిక్ఖిపన్తో ఆహ ‘‘ఆజానితు’’న్తి. ఇమినా నకారవికారో అఇతి నిపాతో న హోతి, ఆఇతి ఉపసగ్గోతి పన దస్సేతి. ‘‘విఞ్ఞునా పురిసేనా’’తి ఏత్తకమేవ అవత్వా ‘‘పురిసవిగ్గహేనా’’తి వదన్తో మనుస్సపురిసవిగ్గహం గహేత్వా ఠితేన యక్ఖేన పేతేన తిరచ్ఛానగతేన సద్ధిం ఠితాయ మాతుగామస్స దేసేతుం న వట్టతీతి దస్సేతి. న యక్ఖేనాతి యక్ఖేన సద్ధిం ఠితాయ మాతుగామస్స దేసేతుం న వట్టతీతి యోజనా. ఏస నయో ‘‘న పేతేన, న తిరచ్ఛానగతేనా’’తి ఏత్థాపి.

    60. Sattame mahādvāreti bahi ṭhite mahādvāre. Āgamma, pavisitvā vā vasanaṭṭhānattā ovarako āvasatho nāmāti āha ‘‘ovarakadvāre’’ti. Suniggatenāti suṭṭhu bahi nikkhamitvā gatena saddena. ‘‘Aññātu’’nti padassa ‘‘na ñātu’’nti atthaṃ paṭikkhipanto āha ‘‘ājānitu’’nti. Iminā nakāravikāro aiti nipāto na hoti, āiti upasaggoti pana dasseti. ‘‘Viññunā purisenā’’ti ettakameva avatvā ‘‘purisaviggahenā’’ti vadanto manussapurisaviggahaṃ gahetvā ṭhitena yakkhena petena tiracchānagatena saddhiṃ ṭhitāya mātugāmassa desetuṃ na vaṭṭatīti dasseti. Na yakkhenāti yakkhena saddhiṃ ṭhitāya mātugāmassa desetuṃ na vaṭṭatīti yojanā. Esa nayo ‘‘na petena, na tiracchānagatenā’’ti etthāpi.

    ౬౬. ఛప్పఞ్చవాచాహీతి ఏత్థ ‘‘పఞ్చా’’తి వాచాసిలిట్ఠవసేన వుత్తం కస్సచి పయోజనస్సాభావా. తత్థాతి ‘‘ఛప్పఞ్చవాచాహీ’’తి పదే. ఏకో గాథాపాదో ఏకా వాచాతి వదన్తో చుణ్ణియే విభత్యన్తం ఏకం పదం ఏకా వాచా నామాతి దస్సేతి, అత్థజోతకపదం వా వాక్యపదం వా న గహేతబ్బం. ‘‘ఏకం పదం పాళితో, పఞ్చ అట్ఠకథాతో’’తి ఇమినా ‘‘ద్వే పదాని పాళితో, చత్తారి అట్ఠకథాతో’’తిఆదినయోపి గహేతబ్బో. ఛపదానతిక్కమోయేవ హి పమాణం. తస్మిన్తి ఏత్థ సతి విభత్తివిపల్లాసే లిఙ్గస్సాపి విపల్లాసో హోతి ‘‘తస్మి’’న్తి పుల్లిఙ్గేన వుత్తత్తా. సతి చ విభత్తివిపల్లాసే ‘‘తస్సా’’తి ఇత్థిలిఙ్గభావేన పవత్తా. ‘‘మాతుగామస్సా’’తి నియతపుల్లిఙ్గాపేక్ఖనస్స అసమ్భవతో అత్థవసేన ‘‘ఏకిస్సా’’తి ఇత్థిలిఙ్గభావేన వుత్తం. ఇమినా భేదలిఙ్గనిస్సితో విసేసనవిసేస్యోపి అత్థీతి దస్సేతి. తుమ్హాకన్తి నిద్ధారణసముదాయో. ‘‘సుణాథా’’తి అవత్వా ఆభోగోపి వట్టతీతి ఆహ ‘‘పఠమ’’న్తిఆది. పఠమన్తి చ పఠమమేవ. తేన వుత్తం ‘‘న పచ్ఛా’’తి. పుట్ఠో హుత్వా భిక్ఖు కథేతీతి యోజనాతి. సత్తమం.

    66.Chappañcavācāhīti ettha ‘‘pañcā’’ti vācāsiliṭṭhavasena vuttaṃ kassaci payojanassābhāvā. Tatthāti ‘‘chappañcavācāhī’’ti pade. Eko gāthāpādo ekā vācāti vadanto cuṇṇiye vibhatyantaṃ ekaṃ padaṃ ekā vācā nāmāti dasseti, atthajotakapadaṃ vā vākyapadaṃ vā na gahetabbaṃ. ‘‘Ekaṃ padaṃ pāḷito, pañca aṭṭhakathāto’’ti iminā ‘‘dve padāni pāḷito, cattāri aṭṭhakathāto’’tiādinayopi gahetabbo. Chapadānatikkamoyeva hi pamāṇaṃ. Tasminti ettha sati vibhattivipallāse liṅgassāpi vipallāso hoti ‘‘tasmi’’nti pulliṅgena vuttattā. Sati ca vibhattivipallāse ‘‘tassā’’ti itthiliṅgabhāvena pavattā. ‘‘Mātugāmassā’’ti niyatapulliṅgāpekkhanassa asambhavato atthavasena ‘‘ekissā’’ti itthiliṅgabhāvena vuttaṃ. Iminā bhedaliṅganissito visesanavisesyopi atthīti dasseti. Tumhākanti niddhāraṇasamudāyo. ‘‘Suṇāthā’’ti avatvā ābhogopi vaṭṭatīti āha ‘‘paṭhama’’ntiādi. Paṭhamanti ca paṭhamameva. Tena vuttaṃ ‘‘na pacchā’’ti. Puṭṭho hutvā bhikkhu kathetīti yojanāti. Sattamaṃ.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావిభఙ్గ • Mahāvibhaṅga / ౧. ముసావాదవగ్గో • 1. Musāvādavaggo

    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావిభఙ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ౭. ధమ్మదేసనాసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 7. Dhammadesanāsikkhāpadavaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ౭. ధమ్మదేసనాసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 7. Dhammadesanāsikkhāpadavaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / ౭. ధమ్మదేసనాసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 7. Dhammadesanāsikkhāpadavaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / ౭. ధమ్మదేసనాసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 7. Dhammadesanāsikkhāpadavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact