Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi |
၇. ဓမ္မဒေသနာသိက္ခာပဒံ
7. Dhammadesanāsikkhāpadaṃ
၆၀. သတ္တမေ မဟာဒ္ဝာရေတိ ဗဟိ ဌိတေ မဟာဒ္ဝာရေ။ အာဂမ္မ, ပဝိသိတ္ဝာ ဝာ ဝသနဋ္ဌာနတ္တာ ဩဝရကော အာဝသထော နာမာတိ အာဟ ‘‘ဩဝရကဒ္ဝာရေ’’တိ။ သုနိဂ္ဂတေနာတိ သုဋ္ဌု ဗဟိ နိက္ခမိတ္ဝာ ဂတေန သဒ္ဒေန။ ‘‘အညာတု’’န္တိ ပဒသ္သ ‘‘န ဉာတု’’န္တိ အတ္ထံ ပဋိက္ခိပန္တော အာဟ ‘‘အာဇာနိတု’’န္တိ။ ဣမိနာ နကာရဝိကာရော အဣတိ နိပာတော န ဟောတိ, အာဣတိ ဥပသဂ္ဂောတိ ပန ဒသ္သေတိ။ ‘‘ဝိညုနာ ပုရိသေနာ’’တိ ဧတ္တကမေဝ အဝတ္ဝာ ‘‘ပုရိသဝိဂ္ဂဟေနာ’’တိ ဝဒန္တော မနုသ္သပုရိသဝိဂ္ဂဟံ ဂဟေတ္ဝာ ဌိတေန ယက္ခေန ပေတေန တိရစ္ဆာနဂတေန သဒ္ဓိံ ဌိတာယ မာတုဂာမသ္သ ဒေသေတုံ န ဝဋ္ဋတီတိ ဒသ္သေတိ။ န ယက္ခေနာတိ ယက္ခေန သဒ္ဓိံ ဌိတာယ မာတုဂာမသ္သ ဒေသေတုံ န ဝဋ္ဋတီတိ ယောဇနာ။ ဧသ နယော ‘‘န ပေတေန, န တိရစ္ဆာနဂတေနာ’’တိ ဧတ္ထာပိ။
60. Sattame mahādvāreti bahi ṭhite mahādvāre. Āgamma, pavisitvā vā vasanaṭṭhānattā ovarako āvasatho nāmāti āha ‘‘ovarakadvāre’’ti. Suniggatenāti suṭṭhu bahi nikkhamitvā gatena saddena. ‘‘Aññātu’’nti padassa ‘‘na ñātu’’nti atthaṃ paṭikkhipanto āha ‘‘ājānitu’’nti. Iminā nakāravikāro aiti nipāto na hoti, āiti upasaggoti pana dasseti. ‘‘Viññunā purisenā’’ti ettakameva avatvā ‘‘purisaviggahenā’’ti vadanto manussapurisaviggahaṃ gahetvā ṭhitena yakkhena petena tiracchānagatena saddhiṃ ṭhitāya mātugāmassa desetuṃ na vaṭṭatīti dasseti. Na yakkhenāti yakkhena saddhiṃ ṭhitāya mātugāmassa desetuṃ na vaṭṭatīti yojanā. Esa nayo ‘‘na petena, na tiracchānagatenā’’ti etthāpi.
၆၆. ဆပ္ပဉ္စဝာစာဟီတိ ဧတ္ထ ‘‘ပဉ္စာ’’တိ ဝာစာသိလိဋ္ဌဝသေန ဝုတ္တံ ကသ္သစိ ပယောဇနသ္သာဘာဝာ။ တတ္ထာတိ ‘‘ဆပ္ပဉ္စဝာစာဟီ’’တိ ပဒေ။ ဧကော ဂာထာပာဒော ဧကာ ဝာစာတိ ဝဒန္တော စုဏ္ဏိယေ ဝိဘတ္ယန္တံ ဧကံ ပဒံ ဧကာ ဝာစာ နာမာတိ ဒသ္သေတိ, အတ္ထဇောတကပဒံ ဝာ ဝာက္ယပဒံ ဝာ န ဂဟေတဗ္ဗံ။ ‘‘ဧကံ ပဒံ ပာဠိတော, ပဉ္စ အဋ္ဌကထာတော’’တိ ဣမိနာ ‘‘ဒ္ဝေ ပဒာနိ ပာဠိတော, စတ္တာရိ အဋ္ဌကထာတော’’တိအာဒိနယောပိ ဂဟေတဗ္ဗော။ ဆပဒာနတိက္ကမောယေဝ ဟိ ပမာဏံ။ တသ္မိန္တိ ဧတ္ထ သတိ ဝိဘတ္တိဝိပလ္လာသေ လိင္ဂသ္သာပိ ဝိပလ္လာသော ဟောတိ ‘‘တသ္မိ’’န္တိ ပုလ္လိင္ဂေန ဝုတ္တတ္တာ။ သတိ စ ဝိဘတ္တိဝိပလ္လာသေ ‘‘တသ္သာ’’တိ ဣတ္ထိလိင္ဂဘာဝေန ပဝတ္တာ။ ‘‘မာတုဂာမသ္သာ’’တိ နိယတပုလ္လိင္ဂာပေက္ခနသ္သ အသမ္ဘဝတော အတ္ထဝသေန ‘‘ဧကိသ္သာ’’တိ ဣတ္ထိလိင္ဂဘာဝေန ဝုတ္တံ။ ဣမိနာ ဘေဒလိင္ဂနိသ္သိတော ဝိသေသနဝိသေသ္ယောပိ အတ္ထီတိ ဒသ္သေတိ။ တုမ္ဟာကန္တိ နိဒ္ဓာရဏသမုဒာယော။ ‘‘သုဏာထာ’’တိ အဝတ္ဝာ အာဘောဂောပိ ဝဋ္ဋတီတိ အာဟ ‘‘ပဌမ’’န္တိအာဒိ။ ပဌမန္တိ စ ပဌမမေဝ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘န ပစ္ဆာ’’တိ။ ပုဋ္ဌော ဟုတ္ဝာ ဘိက္ခု ကထေတီတိ ယောဇနာတိ။ သတ္တမံ။
66.Chappañcavācāhīti ettha ‘‘pañcā’’ti vācāsiliṭṭhavasena vuttaṃ kassaci payojanassābhāvā. Tatthāti ‘‘chappañcavācāhī’’ti pade. Eko gāthāpādo ekā vācāti vadanto cuṇṇiye vibhatyantaṃ ekaṃ padaṃ ekā vācā nāmāti dasseti, atthajotakapadaṃ vā vākyapadaṃ vā na gahetabbaṃ. ‘‘Ekaṃ padaṃ pāḷito, pañca aṭṭhakathāto’’ti iminā ‘‘dve padāni pāḷito, cattāri aṭṭhakathāto’’tiādinayopi gahetabbo. Chapadānatikkamoyeva hi pamāṇaṃ. Tasminti ettha sati vibhattivipallāse liṅgassāpi vipallāso hoti ‘‘tasmi’’nti pulliṅgena vuttattā. Sati ca vibhattivipallāse ‘‘tassā’’ti itthiliṅgabhāvena pavattā. ‘‘Mātugāmassā’’ti niyatapulliṅgāpekkhanassa asambhavato atthavasena ‘‘ekissā’’ti itthiliṅgabhāvena vuttaṃ. Iminā bhedaliṅganissito visesanavisesyopi atthīti dasseti. Tumhākanti niddhāraṇasamudāyo. ‘‘Suṇāthā’’ti avatvā ābhogopi vaṭṭatīti āha ‘‘paṭhama’’ntiādi. Paṭhamanti ca paṭhamameva. Tena vuttaṃ ‘‘na pacchā’’ti. Puṭṭho hutvā bhikkhu kathetīti yojanāti. Sattamaṃ.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝိဘင္ဂ • Mahāvibhaṅga / ၁. မုသာဝာဒဝဂ္ဂော • 1. Musāvādavaggo
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝိဘင္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ၇. ဓမ္မဒေသနာသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 7. Dhammadesanāsikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ၇. ဓမ္မဒေသနာသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 7. Dhammadesanāsikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ၇. ဓမ္မဒေသနာသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 7. Dhammadesanāsikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ၇. ဓမ္မဒေသနာသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 7. Dhammadesanāsikkhāpadavaṇṇanā